özel notta - Halk Yatırım

EKONOMİK DEĞERLENDİRME - ENFLASYON (ÖZEL ANALİZ)
22.12.2014
Dezenflasyon süreci başlıyor; gıda enflasyonundan olumlu sinyaller (Kuraklık analizi)
Aralık ayı, yıllık enflasyonun gelişiminde olumlu
sinyaller veriyor. Mayıs ayında %9,66 ile tepe yapan,
sonrasında %9 civarında dalgalı bir seyir gösteren yıllık
TÜFE enflasyonunun, bu aydan itibaren beklenen hızlı
düşüş hareketini göstermeye başlayabileceği yönünde
sinyaller alıyoruz.
Grafik1: Enerji enflasyonunun katkısı belirginleşiyor
14%
Enerji Enflasyonu (yıllık değ.)
12%
Enerji Enflasyonu (aylık değ.)
110
10%
105
8%
100
6%
95
4%
Bu durumda, toplam gıda yıllık enflasyonu %13 civarına
gerileyebilir. Ancak, yine de 2015 hedefi olan %9’un hala
ciddi oranda üzerinde olduğu ve ancak baz etkisiyle
birlikte hava koşullarının da gıda enflasyonunun aşağı
çekilmesine yardımcı olması durumunda, manşet
enflasyonda kayda değer bir iyileşmenin mümkün
olabileceğini hatırlatmak isteriz.
Bu noktada, hava koşulları ve gıda enflasyonu arasındaki
etkileşime orta vadeli bakışla biraz daha derinden bakmak
faydalı olabilir. TCMB’nin yaptığı analize göre, 1972-2014
yılları arasında 4 tane çok şiddetli kuraklık dönemi
yaşanmıştır: 1973, 1994, 2001 ve 2014. Bunlar arasında
en şiddetlisi ise 1994 yılına ait olandır. 1973 yılı dışında
da, çok şiddetli kuraklık yıllarını nemli hava koşulları takip
etmiştir. Bu açıdan, 2014 yılının hangi döneme benzer bir
Kas.14
Eyl.14
Tem.14
May.14
Oca.14
Mar.14
Kas.13
Eyl.13
Tem.13
May.13
75
Oca.13
80
-2%
Mar.13
85
0%
Kaynak: TÜİK, TCMB, Bloomberg, HLY Araştırma
Grafik2: Gıda enflasyonunun baskısı azalabilir
12%
10%
11%
9%
10%
8%
9%
8%
7%
7%
6%
6%
5%
4%
TÜFE (yıllık değ.)
Gıda ve Yemek Hizmetleri Hariç TÜFE (yıllık değ.)
5%
4%
Hizmet Enflasyonu (yıllık değ., sağ eks.)
3%
3%
01.2011
03.2011
05.2011
07.2011
09.2011
11.2011
01.2012
03.2012
05.2012
07.2012
09.2012
11.2012
01.2013
03.2013
05.2013
07.2013
09.2013
11.2013
01.2014
03.2014
05.2014
07.2014
09.2014
11.2014
Hem bu ayın hem de 2015 enflasyonu açısından diğer
önemli bir bileşen gıda fiyatları. Kasım sonunda gıda
yıllık enflasyonunun %14,66’ya gelerek, Ekim 2010’dan
beri en yüksek seviyeye ulaşarak, enflasyonun %9
seviyesinde takılı kalmasında önemli baskı unsurlarından
biri olduğunu biliyoruz. Bu aya ait öncü sinyaller ise,
özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarının geçmiş yılların
son aylarına göre daha ılımlı bir gelişim gösterdiğini
gösteriyor. Geçen ay %15,3’e çıkan işlenmemiş gıda
fiyatlarındaki yıllık artış oranı, bu ay %12’ler seviyesine
geri gelebilir. İşlenmiş gıda fiyatları ise, yıllık enflasyon
gelişimi açısından daha yatay bir seyre işaret ediyor.
90
2%
Kaynak: TÜİK, TCMB, HLY Araştırma
Grafik3: İşlenmemiş gıda fiyatları ılımlı görünüyor
22%
18%
İşlenmemiş Gıda (yıllık değ.)
İşlenmiş Gıda (yıllık değ.)
14%
10%
6%
2%
-2%
-6%
Ara.10
Şub.11
Nis.11
Haz.11
Ağu.11
Eki.11
Ara.11
Şub.12
Nis.12
Haz.12
Ağu.12
Eki.12
Ara.12
Şub.13
Nis.13
Haz.13
Ağu.13
Eki.13
Ara.13
Şub.14
Nis.14
Haz.14
Ağu.14
Eki.14
Ara.14
Öncelikle, ılımlı Kasım enflasyonunda etkili olan düşen
petrol fiyatlarının yansımasının bu ay daha da
belirginleşeceğini rahatlıkla söyleyebiliriz. İçeride benzin
fiyatlarına, bu ayın enflasyon döneminde, %7’nin üzerinde
bir düşüş yapıldığını biliyoruz. Böylece, yılın ilk çeyreği
sonunda %14’e yaklaşan ancak sonrasındaki düşüş
hareketiyle Kasım sonunda %5,06’ya gerileyen ulaştırma
sektöründeki yıllık enflasyonun, bu ay sonunda sıfır
düzeyine yaklaştığını görebileceğiz. 2015 yılının ilk
çeyreğinde de, enerji enflasyonunun “eksi” bölgeye geçtiği
gözlenebilecek.
120
115
Brent Petrol Spot (sağ eks., dolar)
Kaynak: TÜİK, TCMB, HLY Araştırma
EKONOMİK DEĞERLENDİRME - ENFLASYON
seyir izleyeceği oldukça kritiktir. 2015 yılında nemli hava
koşullarının oluşması durumunda, yıllık enflasyonu
düşürmede baz avantajının etkisi daha belirgin
olabilecektir.
Gelecek dönemle ilgili sinyaller açısından, sonbahar
dönemine ait yağış raporları “nemli” bölgeye işaret
2
ediyor. Geçen yılın Ekim-Kasım döneminde 117,7 mm/m
olan ortalama yağış miktarı, bu yılın aynı döneminde
2
145,7 mm/m ’ye yükselmiş ve normal ortalama olan 138,8
2
mm/m ile uyumlu görünüyor. Bölgesel olarak da, Ege
bölgesi dışında tüm bölgelerde iyileşme gözleniyor. Yaz
mevsiminde ise, bir önceki yılın neredeyse iki katı ve
normal ortalamanın da 1,5 katına yakın yağış
ortalamasıyla, tarımsal üretim açısından elverişli olmayan
bir döneme işaret etmişti.
Sonuç olarak, tarımsal üretim koşulları açısından
sonbahar döneminde gözlenen iyileşmenin korunması,
2015 yılında beklenen dezenflasyon sürecini daha belirgin
ve kalıcı bir hale getirebilecektir.
Bu ayın enflasyon gelişimine yönelik beklentilerimize
gelecek olursak, mevsimsel faktörlerin de etkisiyle, yıllık
TÜFE oranının %8’ler civarına gerilemesi şaşırtıcı
olmayacak. 2015 yılının ilk yarı sonuna kadar da %6
seviyesine doğru hızlı bir düşüş trendi görebileceğiz.
22.12.2014
Grafik4: 1972-2014 arasında 4 kuraklık dönemi yaşandı
Kaynak: TCMB, HLY Araştırma
Grafik5: Nem koşulları 2015 gıda fiyatları için olumlu
sinyal veriyor
Ekim-Kasım Kümülatif
160
145,7
138,8
2014 Yağış Ortalaması
Normal Ortalama
140
117,7
120
100
80
60
40
20
Ancak, her ne kadar son dönemde gelişen ülkeler
üzerinde baskılar azalmış ve kısa sürede risk iştahı olumlu
tarafa kaymış gibi görünse de, FED’in normalleşme
sürecinin baskısının tekrar hissedilmesi ve volatilite
artışını da beraberinde getirmesi sürpriz olmayacaktır.
Böyle bir ortamda da, kurdaki dalgalanmalar dezenflasyon
sürecinde de dalgalanmalara neden olabilecek. Özellikle,
temel enflasyon dinamiklerinde hala arzu edilen
seviyelere ulaşılamamış olduğu gözönüne alınacak
olursa, para politikası tepkisi olarak temkinli duruşun
devam ettiğini görebiliriz. Nitekim, bu ay ılımlı manşet
enflasyon beklentimize karşın, çekirdek enflasyonda
yıllık oranındaki gerilemenin sınırlı kalabileceğini
düşünüyoruz.
Bu doğrultuda, temel enflasyon göstergelerinde belirgin bir
iyileşme gözlenene kadar, 2015 enflasyon tahminimizi
%7,2’den %6,8’e ılımlı bir şekilde indirirken; 2016
tahminimizi %6,5’te koruyoruz.
0
2013 Yağış Ortalaması
Kaynak: Meteoroloji, HLY Araştırma
Grafik6: Yağış koşullarında genel olarak bölgelere
yayılan olumluluk dikkat çekiyor
250
2013 Yağış Ortalaması
200
2014 Yağış Ortalaması
Normal Ortalama
150
100
50
0
Marmara
Ege
Akdeniz İç Anadolu Karadeniz
Kaynak: Meteoroloji, HLY Araştırma
Doğu
Anadolu
G.Doğu
Anadolu
EKONOMİK DEĞERLENDİRME - ENFLASYON
22.12.2014
KÜNYE
Banu KIVCI TOKALI
Başekonomist
[email protected]
+90 212 314 81 88
İlknur HAYIR TURHAN
Yönetmen
[email protected]
+90 212 314 81 85
Ozan DOĞAN
Uzman
[email protected]
+90 212 314 87 30
Furkan OKUMUŞ
Uzman Yardımcısı
[email protected]
+90 212 314 81 86
Cüneyt MEHMETOĞLU
Uzman Yardımcısı
[email protected]
+90 212 314 87 31
Sertaç OKTAY
Uzman Yardımcısı
[email protected]
+90 212 314 87 26
Mert OSKAN
Uzman Yardımcısı
[email protected]
+90 212 314 87 32
ÇEKİNCE
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı
kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı
sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel
görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece
burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sayfalarda
yayınlanan görüş, yorum, haber veya öneriler nedeniyle ortaya çıkacak ticari kazanç veya kayıplardan Halk Yatırım Menkul
Değerler A.Ş. sorumlu değildir. Buradaki yazı, görüş ve yorumlar sayfa ziyaretçilerini bilgilendirme niteliği taşımaktadır. Rapor
sayfalarında yayınlanan hiçbir yazı, görüş, resim, analiz ve diğer sunumlar izin alınmadan yazılı veya görsel basın organlarında
yayınlanamaz.