Page 1 PharmaNews w w w . p h a r m a n e w s . g r > Vik Khullar Τώρα μπορούμε να δίνουμε σε κάθε ασθενή το φάρμακο που του ταιριάζει ΘΕΜΑΤΑ USERNAME και PASSWORD στη σελίδα των περιεχομένων 21 Χ Ρ Ο Ν Ι Α Κ Υ Κ Λ Ο Φ Ο Ρ Ι Α Σ G Τ ε ύ χ ο ς 2 1 6 G Ι ο ύ ν ι ο ς 2 0 1 2 X+7 ΚΕΜΠ ΚΡ PR 385/1989 ESS P O ST ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ES S PO Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102 166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ e-mail: [email protected] Πληρωμές, αντιδράσεις και συνταγές σε εκκρεμότητα ...για τον καφέ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΦΗΒΟΙ: Διακοπές με φίλους ή με τους γονείς; EDITORIALS Συμπληρώματα διατροφής: Οι σημερινές προκλήσεις και οι «αυριανές» ευκαιρίες ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 9+1 AΠΟΡΙΕΣ > Αντώνιος Κλόκουζας ST 2:40 PM PR 6/21/12 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ EXOFILO_216 Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Η Υγεία στην ίδια τάξη... Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Η αλήθεια για το ΚΡΑΧ στην Υγεία ISSN 1106-3165 Επισκεφτείτε τη νέα μας ιστοσελίδα www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:36 PM Page 3 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 4 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 5 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 6 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 7 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 10 ΕDITORIAL Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΒΗΜΑ-ΒΗΜΑ Η αλήθεια για το ΚΡΑΧ στην Υγεία 10 16 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ Η Υγεία στην ίδια τάξη... 18 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 18 22 ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Πληρωμές, αντιδράσεις και συνταγές σε εκκρεμότητα 26 9+1 ΑΠΟΡΙΕΣ...για τον καφέ 26 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ 28 VIK KHULLAR Τώρα μπορούμε να δίνουμε σε κάθε ασθενή το φάρμακο που του ταιριάζει 32 ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΛΟΚΟΥΖΑΣ Συμπληρώματα διατροφής: Οι σημερινές προκλήσεις και οι «αυριανές» ευκαιρίες 38 PHARMA BEAUTY Το νεσεσέρ του καλοκαιριού 42 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΦΗΒΟΙ: Διακοπές με φίλους ή με τους γονείς; 38 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ 46 Cellusite: Φυσική λύση κατά της κυτταρίτιδας 48 Sweete Stevia: η νέα «ζάχαρη» της χιλιετίας 50 PHARMA SEE 42 PharmaNews 58 PHARMA WORLD Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση vs Ιερογλυφικά Μηνιαία Φαρμακευτική Εφημερίδα. Εκδίδεται στην Αθήνα. www.pharmanews.gr / username: abcd / password: 1234 ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα, τηλ.: 210-89.47.002, Fax: 210-89.41.551, [email protected] ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Nινέττα Βατικιώτη ART DIRECTOR Βιργινία Κάππα ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΚΩΔΙΚΟΣ / 1438 ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Ειρήνη Πιτσιλίδη ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Θεόδουλος Παπαβασιλείου, Νεκταρία Καρακώστα, Βιβέττα Λαϊνιώτη, Χαριτωμένη Βόντα ΕΚΔOΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα 166 73 OΙΚONOMΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γιώργος Παναγόπουλος ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Σ Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταμάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη Το περιοδικό διατηρεί το δικαίωμα επιλογής και συντόμευσης των δελτίων τύπου που λαμβάνει. Τα υλικά (slides, φωτογραφίες, κλπ.) δεν επιστρέφονται. TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 9 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 10 EDITORIAL Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΒΗΜΑ-ΒΗΜΑ Η αλήθεια για το ΚΡΑΧ στην Υγεία Ο ΕΟΠΥΥ καταρρέει, λίγο μετά τη γέννησή του, από οργανωτική ανεπάρκεια και οικονομική ασφυξία, απειλώντας να συμπαρασύρει ό,τι έχει απομείνει όρθιο από τη Δημόσια Υγεία και οδηγώντας σε απόγνωση εκατομμύρια ασφαλισμένων. Τ α εγκληματικά λάθη της κυβέρνησης του ΠαΣοΚ, η πτώση στα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων, η έλλειψη ρευστότητας αλλά και η κορύφωση της πιστωτικής ανυποληψία της Ελλάδας στο εξωτερικό εξαιτίας των εκλογών και του ρίσκου εξόδου από το ευρώ αν επικρατήσουν «αντιμνημονιακές» δυνάμεις, δημιούργησαν το εκρηκτικό μίγμα της καταστροφής. Η χώρα, με άλλα λόγια, ζει σήμερα, στον τομέα της Υγείας, μια πρόγευση των άμεσων επιπτώσεων που θα έχει η πολιτική που ευαγγελίζονται ο ΣΥΡΙΖΑ και τα κόμματα που εκπροσωπούν το λόμπι της δραχμής… Ο Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) αποτελεί αναμφισβήτητα μια αναγκαιότητα, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης και του εκσυγχρονισμού του κατακερματισμένου συστήματος Υγείας, με δεκάδες ασφαλιστικά ταμεία και άναρχη προσφορά πανάκριβων όσο και υποβαθμισμένων υπηρεσιών Υγείας. Μια κατάσταση που ενίσχυσε το φακελάκι, την εκτεταμένη διαφθορά και τη γιγάντωση, παράλληλα, του ιδιωτικού τομέα της Υγείας. Ωστόσο, τίποτα δεν έγινε σωστά και τίποτα δεν προβλέφθηκε από όσα επακολούθησαν, μέχρι τη σημερινή, χωρίς προηγούμενο, κρίση. Προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των περίπου 9 εκατ. ασφαλισμένων, ο ΕΟΠΥΥ χρειάζεται ετησίως ένα > Του Μ. Πιτσιλίδη pitsilidis@ gmail.com ποσόν της τάξης των 8-9 δις ευρώ, το οποίο τέθηκε ως στόχος για τα έσοδα. Το υπουργείο Οικονομικών, χάρη σ’ αυτήν την υπεραισιόδοξη «πρόβλεψη» εσόδων, περιόρισε τη δική του επιχορήγησή στα 1,3 δις, για να τη μειώσει μετά από μερι- 10 PHARMANEWS G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G TEYXOΣ 216 ΕΟΠΥΥ κούς μήνες στα 800 εκατ. Εν τω μεταξύ, αμέσως διαφάνηκε ότι τα πραγματικά έσοδα δεν ξεπερνούν τα 4,5 δις ευρώ, για να διαπιστωθεί πρακτικά, στο …ταμείο δηλαδή, ότι και αυτός ο στόχος είναι ανέφικτος, επειδή οι ασφαλιστικές εισφορές μειώνονται καθημερινά, λόγω αύξησης της ανεργίας και εισφοροδιαφυγής. Το συμπέρασμα είναι ότι, δυστυχώς, ο ΕΟΠΥΥ δεν είναι βιώσιμος αφού στην καλύτερη περίπτωση δεν μπορεί παρά να εξασφαλίσει το 50-60% των αναγκαίων πόρων… ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΕΝΟΣ Στις 2 Μαρτίου 2011 ιδρύεται ο ΕΟΠΥΥ με προβλεπόμενους κύριους πόρους μια κρατική επιχορήγηση ύψους 0,6% του ΑΕΠ, τις εισφορές των ασφαλιστικών ταμείων τα οποία εντάσσονται σε αυτόν και τις επιστροφές χρημάτων (rebate) από φαρμακευτικές εταιρείες και φαρμακεία. Εδώ συμβαίνει το πρώτο θανάσιμο λάθος: οι ασφαλιστικές εισφορές Υγείας των εργοδοτών, εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων και δεν προβλέπεται από το νόμο να καταβάλλονται απευθείας στον ΕΟΠΥΥ, όπως θα έπρεπε. Πληρώνονται στα οικεία ασφαλιστικά ταμεία τα οποία έχουν υποτίθεται την υποχρέωση να μεταβιβάζουν τις πληρωμές στον ΕΟΠΠΥ αλλά, φυσικά, δεν το κάνουν! Παρακρατούν τα χρήματα της Υγείας για την καταβολή συντάξεων και τις λειτουργικές τους δαπάνες. Το δημόσιο αναλαμβάνει επιπλέον την υποχρέωση να επιχορηγήσει τον ΕΟΠΥΥ με ποσόν 2,5 δις ευρώ που αντιπροσωπεύει τα συσσωρευμένα χρέη του ταμείου του δημοσίου (ΟΠΑΔ) μέχρι 31.12.2010. Δεν κατέβαλε ούτε ένα ευρώ… 2 Μαρτίου 2011 www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 11 Καλωσήλθατε στον Τρίτο Κόσμο… Τα ΜΜΕ, όχι άδικα, έδωσαν έμφαση στο ζήτημα των καρκινοπαθών και της αφάνταστης ταλαιπωρίας, αυτών και των οικείων τους, για το στοιχειώδες δικαίωμα στη φαρμακευτική περίθαλψη. Ωστόσο, τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουν και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που πάσχουν από σοβαρά, χρόνια νοσήματα. «Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, είχε επισημάνει, εδώ και έναν χρόνο περίπου, ότι το εγχείρημα του ΕΟΠΥΥ, έτσι όπως εξελίσσεται, θα πάει τα πράγματα της υγείας προς τα πίσω», επισήμανε στον Ελεύθερο Τύπο ο κ. Γ. Πατούλης, πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. «Όχι γιατί δεν ήμασταν και δεν είμαστε υπέρ της ένωσης των ασφαλιστικών ταμείων, και υπέρ της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, την οποία θεωρούμε αναγκαία για να υπάρξει εξορθολογισμός, εξυγίανση, και μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, αλλά γιατί έγινε πρόχειρα, χωρίς καμία συναί- ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΘΕΝΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ Στις 6 Μαρτίου 2012 η κ. Αθηνά Δρέττα, Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Εργασίας, περικόπτει κατά 500 εκατ. ευρώ (!!!) την κρατική επιχορήγηση προς τον ΕΟΠΥΥ που (θα) ήταν 0,6% του ΑΕΠ ή περίπου 1,3 δις ευρώ (Αρ. Πρωτ.: Φ. 80000/5368/1108). Φυσικά, η «λεπτομέρεια» αυτή αποκρύπτεται συστηματικά από την κ. Δρέττα κατά τις συχνές εμφανίσεις της στα κανάλια όπου προσπαθεί να εξηγήσει την κατάσταση στον ΕΟΠΥΥ και την ταλαιπωρία των ασθενών. Ο κ. Λοβέρδος αποδίδει τις δυσχέρειες του ΕΟΠΟΥΥ στο γεγονός ότι η τρόικα έδωσε 1 δις λιγότερο από τα συμφωνηθέντα στη δόση του Μαΐόυ. Τέτοια υποκρισία… 6 Μαρτίου 2012 www.pharmanews.gr νεση και χωρίς καμία ενημέρωση, ούτε για τους λειτουργούς της υγείας, ούτε για τους ασθενείς. Παρακολουθήσαμε επίσης, μια παλινωδία αντιφατικών υπουργικών αποφάσεων και εγκυκλίων, από τον ΕΟΠΥΥ, το υπουργείο Υγείας και το υπουργείο Εργασίας, που αλληλοαναιρούνταν, φέρνοντας δυσπραγία στο τελικό αποτέλεσμα. Υπήρξε τέλος, και αυτό είναι το βασικότερο, μια αδυναμία να θεωρηθεί η υγεία και ο ΕΟΠΥΥ ανελαστικές δαπά- Στις 30 Μαρτίου 2012 ο υπουργός Υγείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος μειώνει, ανέλπιστα και πέρα από κάθε λογική, το ποσοστό κέρδους των φαρμακεμπόρων στο 4.9% από 7.8% που ήταν, για τη συντριπτική πλειονότητα των φαρμάκων (ΦΕΚ 983/30-3-2012). Αυτό οδηγεί ακαριαία σε οικονομικό κραχ το χονδρεμπόριο φαρμάκων που εργάζεται με λειτουργικές δαπάνες 4.5% επί του τζίρου. Οι περισσότερες φαρμακαποθήκες βρίσκονται ήδη στα πρόθυρα πτώχευσης ενώ τα «κανόνια» σκάνε το ένα μετά το άλλο. Οι πόρτες των τραπεζών έχουν κλείσει και οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν καλύπτουν τον πιστωτικό κίνδυνο της πώλησης προς τις φαρμακαποθήκες. Έτσι οι φαρμακευτικές εταιρείες κλείνουν τις στρόφιγγες: κανείς δεν πουλάει για να …μην πληρωθεί! Οι φαρμακαποθήκες επιδίδονται σε αγώνα ζωής και θανάτου, ασχολούμενες εντατικά με εξαγωγές φαρμάκων που αφήνουν πολύ μεγαλύτερο κέρδος. Δεκάδες φάρμακα ευρείας κατανάλωσης εξαφανίζονται από τα ράφια των φαρμακείων. Η παύση πληρωμών του ΕΟΠΥΥ πνίγει τα φαρμακεία καθώς αποτελεί το 85% του τζίρου των! Τα φαρμακεία δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν φάρμακα. Οι τράπεζες έκλεισαν και για αυτά ενώ οι φαρμακαποθήκες απαιτούν πληρωμή τοις μετρητοίς ή εντός μηνός για τα περισσότερα φάρμακα, ακριβά και μη. 30 Μαρτίου 2012 TEYXOΣ 216 G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G PHARMANEWS 11 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 12 EDITORIAL νες. Δεν είναι δυνατό να μην έχει εξασφαλιστεί το 0,6% του ΑΕΠ (0,4% όπως –κακώς- το έκαναν κατόπιν) και να θεωρούν ότι θα μπορούσε να υπάρξει πρωτοβάθμια περίθαλψη. Μέσα στους λίγους πρώτους μήνες της λειτουργίας του, ο ΕΟΠΥΥ χρωστά ήδη στους γιατρούς, στους φαρμακοποιούς, στα διαγνωστικά κέντρα και στα νοσοκομεία. Χρέη που ήλθαν να προστεθούν στα 2,5 χρόνια χρεών, από τα ασφαλιστικά ταμεία, που εντάχθηκαν στον ενιαίο φορέα. Η προσπάθεια ενσωμάτωσης όλων των κλάδων υγείας των ασφαλιστικών ταμείων, σε όλη την Ευρώπη και σε άλλες χώρες έγινε με προγραμματισμό και στρατηγική, μέσα σε ένα βάθος χρόνου τέτοιο, ώστε να μην υπάρχει κατάρρευση. Μπαίνοντας όλα μέσα στον ίδιο κουβά, ταμεία που ήταν αρνητικού ισοζυγίου και ταμεία που ήταν υγιή, βγήκε ένα αρνητικό πρόσημο, με αποτέλεσμα όλοι οι εμπλεκόμενοι, γιατροί και φαρμακεία, να παραμένουν απλήρωτοι. Το αποτέλεσμα για τους πολίτες, είναι ότι, για πρώτη φορά, ασθενείς υψηλού κινδύνου δεν μπορούν να λάβουν το φάρμακό τους. Πέραν όμως του εγχειρήματος του ΕΟΠΥΥ, και τα νοσοκομεία καταρρέουν. Δεν υπάρχουν αναλώσιμα υλικά, δεν υπάρχει σχεδιασμός, ώστε να γίνονται κεντρικά οι προμήθειες των νοσοκομεί- ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ «Τι σημαίνει “Στερούμεθα”…» «Στο φαρμακείο του νοσοκομείου μια σιωπηλή κοπέλα έβαλε μια σφραγίδα στη συνταγή και έσπρωξε προς το μέρος μου το βιβλιάριο ασθενείας, με τη συνταγή μέσα. Δείτε στο φαρμακείο σας ή προσπαθήστε σε άλλο νοσοκομείο, εμείς δεν έχουμε, ήταν η απάντηση στην ερώτησή μου τι σημαίνει ΣΤΕΡΟΥΜΕΘΑ. Στο φαρμακείο μού εξήγησαν πως έτσι κι αλλιώς δεν εκτελούν συνταγές και θα έπρεπε να πληρώσω εγώ τη συνταγή, δηλαδή περίπου 2.500 ευρώ, και να πάρω μετά τα χρήματα από τον ΕΟΠΥΥ. Αλλά ακόμα κι αν μπορούσα να πληρώσω αυτά τα χρήματα και να περιμένω μήνες να τα πάρω, ο φαρμακοποιός δεν ήταν βέβαιος ότι θα μπορούσε να με εξυπηρετήσει. Το φάρμακο έχει σχεδόν πάντα έλλειψη. Παρακαλάμε στην αποθήκη, αλλά δεν μας δίνουν. Στέλνουμε με φαξ τη συνταγή και πάλι αρνούνται, είπε. Λένε ότι δεν έχει η εταιρεία. Πήγα σε ένα ακόμα νοσοκομείο και τηλεφώνησα σε άλλα δυο. Τίποτα. Την επομένη το πρωί βρέθηκα στην ουρά, έξω από ένα φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ. Περίμενα σχεδόν 12 PHARMANEWS G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G TEYXOΣ 216 δυο ώρες. Αλλά δεν εξυπηρετήθηκα. Έπρεπε να έχω και μια φωτοτυπία της γνωμάτευσης από το νοσοκομείο. Ξαναγύρισα την επομένη με τη γνωμάτευση. Όμως, το φάρμακο είχε δυστυχώς εξαντληθεί. Ήταν Παρασκευή, θα έπρεπε να ξαναπάω τη Δευτέρα αλλά για πιο σίγουρα να τηλεφωνήσω πρώτα. Τηλεφωνούσα όλο το πρωί της Δευτέρας, ως τις δώδεκα. Αδύνατο να πιάσω γραμμή. Το τηλέφωνο βούιζε συνεχώς. Αποφάσισα να πάω ξανά στο φαρμακείο, δεν είχα άλλη λύση. Ο σύζυγός μου με κοιτούσε απελπισμένος, σαν να ζητούσε συγγνώμη για την ταλαιπωρία στην οποία άθελά του με έβαζε. Όχι, δεν είχαν κάνει παραλαβή ακόμα, έπρεπε να τηλεφωνήσω πρώτα μου είπαν. Ωστόσο τηλεφώνησαν εκείνοι κι έμαθαν πως το φάρμακο υπάρχει στον Πειραιά. Δέσμευσαν τα δυο κουτιά και ξεκίνησα για τον Πειραιά…». Φωτεινή Σ., συνταξιούχος, ετών 68, σύζυγος καρκινοπαθούς. www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 13 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 14 EDITORIAL ων. Και τα αγροτικά ιατρεία, που προμηθεύονται από τα νοσοκομεία, έχουν αδειάσει από αναλώσιμα. Τέτοιες στιγμές στο χώρο της υγείας, η χώρα μας δεν έχει ξαναζήσει, τουλάχιστον τα τελευταία 30 χρόνια». Ας ακούσουν τους φαρμακοποιούς… Η μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά 2 δις ευρώ τα δυο τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με το άνοιγμα περίπου 1000 ακόμα νέων φαρμακείων την ίδια περίοδο, έχουν οδηγήσει το άλλοτε κραταιό επάγγελμα στη δύση του. Πάνω από 3.000 φαρμακοποιοί αποτελούν πλέον τακτικούς πελάτες του Τει- ρεσία και ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί δραματικά τις επόμενες εβδομάδες. Τα φαρμακεία δεν χρηματοδοτούνται πλέον από τις τράπεζες, ο ΕΟΠΥΥ δεν πληρώνει, οι εταιρείες μόνο μετρητοίς είναι νοητό να ξεκινούν συνεργασία με νέους πελάτες αυτό το διάστημα και, επιπλέον, η κυβέρνηση περιόρισε στα 30 ευρώ ανά συσκευασία το κέρδος των φαρμακοποιών για τα ακριβά φάρμακα άνω των 200 ευρώ… «Δυστυχώς, η Πολιτεία έλαβε πολύ αργά το SOS που εκπέμπαμε εδώ και πολλούς μήνες» δήλωσε στον Ελεύθερο Τύπο ο κ. Θεόδωρος Αμπατζόγλου, πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου. «Οι αρμόδιοι δεν κατανόησαν έγκαιρα ότι δεν κινδυνολογούσαμε όταν μιλούσαμε για κατάρρευση του συστήματος. Προειδοποιούσαμε για το καλό όλων και, κυρίως, των ασφαλισμένων. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που ζούμε σήμερα : ουρές καρκινοπαθών για να πάρουν τα φάρμακα τους έξω από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, ελλείψεις φαρμάκων για σοβαρές ασθένειες, φαρμακεία στα όρια της πτώχευσης , απλήρωτα χρέη προς αυτά και ασφαλισμένοι χωρίς κάλυψη. Η λύση είναι μία. O EOΠΥΥ πρέπει να επιβιώσει. Ο ΕΟΠΥΥ πρέπει να χρηματοδοτηθεί. Για τον λόγο αυτό έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις: να επανέλθει η κρατική επιχορήγηση στο 0,6 % του Α.Ε.Π. σύμφωνα με το άρθρο 19 του ν. 3918/2011, να δοθούν στον ΕΟΠΥΥ τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου που τώρα είναι στα χέρια του ΤΥΔΚΥ και του ΤΑΥΤΕΚΩ ενώ ανήκουν στον ΕΟΠΥΥ και η καταβολή των εισφορών ασθένειας να γίνεται απευθείας στον ΕΟΠΥΥ, όχι μέσω ΙΚΑ και ΟΑΕΕ». Το χρέος του ΕΟΠΥΥ προς τα φαρμακεία ξεπερνάει τα 500 εκατ. ευρώ! Σύριγγες, γάζες, σεντόνια από το σπίτι σας! «Αναλλοίωτη και σταθερή παραμένει η απόφαση του ΠΑ.ΣΥ.Π.Ι.Ε. (Πανελλήνιος Σύλλογος Προμηθευτών Ιατρικών Ειδών) για τερματισμό των επί πιστώσει παραδόσεων στα δημόσια νοσοκομεία και την οριστική διακοπή της τροφοδοσίας στα χειρότερα από αυτά (Ευαγγελισμός, Γ. Γεννηματάς, Σωτηρία, Αττικό και Πανεπιστημιακό Αλεξανδρούπολης) από την Τρίτη 5 Ιουνίου 2012» δηλώνει ο Σύνδεσμος. «Η στάση μας δεν πηγάζει από την 14 PHARMANEWS G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G TEYXOΣ 216 ανάγκη για δυναμική διεκδίκηση των νόμιμων δικαιωμάτων μας, αλλά από την πλήρη αδυναμία μας να πληρώσουμε τους προμηθευτές μας και τις λοιπές υποχρεώσεις μας. Είναι λοιπόν φυσική συνέπεια η διακοπή προμηθειών προς όλα τα νοσοκομεία της χώρας λόγω αντικειμενικών ελλείψεων. Με απλά λόγια, υπάρχει πρακτικά αντικειμενική αδυναμία τροφοδοσίας των νοσοκομείων». Οι συνέπειες του κουρέματος και 1,2 δις νέα χρέη προς τις φαρμακευτικές! Ένα δισεκατομμύριο ευρώ κόστισε στις φαρμακευτικές εταιρείες το κούρεμα των ομολόγων, μετά την εξαπάτηση που υπέστησαν από την κυβέρνηση. Τα ομόλογα που κατείχαν οι φαρμακευτικές εταιρείες τους δόθηκαν το 2010 και αντιπροσώπευαν εξόφληση των χρεών του δημοσίου τα οποία εκκρεμούσαν από το …2007!!! Είναι σαφές ότι η κατοχή αυτών των ομολόγων δεν σημαίνει ότι αποτέλεσαν επενδυτική επιλογή των εταιρειών και γι’ αυτό η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι θα εξαιρεθούν από το PSI. Αυτό δεν συνέβη κι έτσι η συνολική ζημιά έφτασε το 1 δις εκτινάσσοντας, παράλληλα, στο κόκκινο το έλλειμμα εμπιστοσύνης προς την ελληνική πολιτεία. Η γκαγκστερική νοοτροπία φαίνεται από το γεγονός ότι στα ποσά των ομολόγων περιλαμβάνεται και ο ΦΠΑ τον οποίο οι εταιρείες πλήρωσαν στο δημόσιο κι επομένως είναι αυτονόητο ότι θα έπρεπε να αφαιρεθεί από το PSI. Επιπλέον, οι καθυστερήσεις στις πληρωμές συνεχίζονται. Ήδη τα χρέη των νοσοκομείων και του ΙΚΑ προς τις φαρμακευτικές, το 2010, το 2011 και το 2012 μέχρι 31 Μαρτίου, ανέρχονται ήδη στο ποσόν των 1,2 δις ευρώ! Φυσικά, όπως όλοι θυμούνται, ο κ. Α. Λοβέρδος δήλωνε στα κανάλια ότι το ζήτημα των χρεών έχει ρυθμιστεί… Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 10 Ιουνίου 2012, στον Τύπο της Κυριακής www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 15 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 16 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ Η Υγεία στην ίδια τάξη... T > Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου [email protected] “ Θολές οι εικόνες, ξεκάθαρα όμως τα προβλήματα που προκύπτουν στη καθημερινότητά μας ” ον τελευταίο καιρό ζούμε σε μία παρατεταμένη αβεβαιότητα και βομβαρδιζόμαστε από παντού με σενάρια για την επόμενη μέρα. Η δραχμή επιστρέφει, το κράτος καταρρέει, οι δημοσκοπήσεις ανακατεύουν την τράπουλα κι εμείς αναμένουμε ποιος θα πει πρώτος «πάσο», για να μετρήσουμε τα...ρέστα μας. Καμία σαφής εικόνα για το αύριο. Θολούρα και υποσχέσεις, μπερδεμένα λόγια και προγράμματα, δεσμεύσεις και απεγνωσμένες προσπάθειες για να εξασφαλίσει το κάθε κόμμα, όσο το δυνατόν περισσότερες ψήφους στις επαναληπτικές εκλογές. Μπερδεμένες και οι δηλώσεις από το εξωτερικό σχετικά με το μέλλον της χώρας, γεγονός που εντείνει ακόμη περισσότερο το κλίμα της ανασφάλειας για το τι ξημερώνει. Μένουμε; Φεύγουμε; Μας διώχνουν; Θολές οι εικόνες, ξεκάθαρα όμως τα προβλήματα που προκύπτουν στη καθημερινότητά μας. Οι αυτοκτονίες αυξάνονται, η ανεργία χτυπάει κόκκινο, το ρευστό είναι είδος προς εξαφάνιση στην αγορά, οι επιχειρήσεις κλείνουν η μία μετά την άλλη, τα ακραία ρατσιστικά επεισόδια γίνονται ένα με την καθημερινότητά μας και η υγεία μας βρίσκεται (για μία ακόμη φορά) στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Η κρίση στην υγεία δεν αφορά μόνο την κακή μας ψυχολογία για όλα αυτά που γίνονται (και για άλλα τόσα που δεν γίνονται), αλλά και σε πρακτικά θέματα που αφορούν τις ελλείψεις φαρμάκων, την υπολειτουργία των νοσοκομείων, την κατάρρευση των ασφαλιστικών ταμείων και σε όλα αυτά τα...χρόνια προβλήματα του Εθνικού Συστήματος 16 PHARMANEWS G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G TEYXOΣ 216 Υγείας, τα οποία μοιάζουν πλέον ανυπέρβλητα. Όταν βλέπεις ηλικιωμένους, να περιμένουν στις ουρές για να μπορέσουν εξασφαλίσουν τα αντικαρκινικά τους φάρμακα, όταν βλέπεις να κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές από τις ελλείψεις φαρμάκων και ιατρικών ειδών στα νοσοκομεία, όταν βλέπεις...Όταν δεν βλέπεις κανέναν που να έχει το θάρρος να ζητήσει συγνώμη, να αναλάβει κάποιες ευθύνες, παρά μόνο παρακολουθείς τον πρώην υπουργό υγείας να διαπληκτίζεται στα κανάλια και να υποστηρίζει ότι αν υπήρχε κανονική κυβέρνηση, δεν θα υπήρχαν προβλήματα, τότε η απελπισία και η απογοήτευση για τους ανθρώπους που αποφασίζουν για σένα, αγγίζει το κόκκινο. Φαρμακοποιοί, γιατροί συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ, γιατροί στα δημόσια νοσοκομεία, φαρμακευτικές εταιρείες, εταιρείες ιατρικών ειδών, διαγνωστικά κέντρα, ιδιωτικές κλινικές, όλος ο τομέας της υγείας αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, που προέκυψαν από ένα προβληματικό κράτος, το οποίο δεν φρόντισε ποτέ να αντιμετωπίσει μία κατάσταση, πριν αυτή φτάσει στο απροχώρητο. Οι προϋπολογισμοί των ασφαλιστικών ταμείων συρρικνώνονται, οι οφειλές τους προς τρίτους μεγαλώνουν και μαζί μ’ αυτές, μεγαλώνει και ο φαύλος κύκλος των προβλημάτων, που αναπόφευκτα θα οδηγήσει κάποια στιγμή στην (ολοκληρωτική) κατάρρευση του χώρου της Υγείας. Και για όλα αυτά, οι πολιτικοί έχουν λύσεις, δεσμεύονται να τα αντιμετωπίσουν και να βάλουν μία τάξη, αλλά μέχρι τότε, η Υγεία μας θα παραμένει στην ίδια τάξη, χωρίς ελπίδες προβιβασμού... www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 17 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 18 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ > Το HUMIRA (adalimumab) της Abbott έλαβε έγκριση για τη θεραπεία της Ελκώδους Κολίτιδας στην Ευρώπη Πρόσφατα ανακοινώθηκε από την Αbbott ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το HUMIRA® (adalimumab) για τη θεραπεία της μέτριας έως σοβαρής ενεργού ελκώδους κολίτιδας σε ενήλικες ασθενείς που είχαν ανεπαρκή ανταπόκριση στη συμβατική θεραπεία συμπεριλαμβανομένων των κορτικοστεροειδών και των 6-μερκαπτοπουρίνης (6-MP) ή αζαθειοπρίνης (AZA) ή οι οποίοι έχουν δυσανεξία ή αντένδειξη για τέτοιες θεραπείες. Με την έγκριση αυτή το Humira αποτελεί πλέον την πρώτη και μοναδική αυτοχορηγούμενη ενέσιμη βιολογική θεραπεία για τη μέτρια έως σοβαρή ενεργή ελκώδη κολίτιδα στους ενήλικες. Η έγκριση αυτή επίσης σηματοδοτεί την έβδομη θεραπευτική ένδειξη του HUMIRA στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την πρώτη του έγκριση το 2003. Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος που προκαλεί έλκη στο παχύ έντερο και δυνητικά μπορεί να έχει επικίνδυνες επιπλοκές για τη ζωή του ασθενούς. Υπολογίζεται ότι η ελκώδης κολίτιδα προσβάλει μέχρι και 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπολογίζεται επίσης ότι μέχρι και το 1/3 των νοσούντων από ελκώδη κολίτιδα θα υποβληθούν σε χειρουργική αφαίρεση του παχέος εντέρου κάποια στιγμή της ζωής τους – αφήνοντας τους ασθενείς με μόνιμη ειλεοστομία ή λήκυθο. «Πρόκειται για μια δύσκολη στην αντιμετώπιση χρόνια νόσο με περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές», δήλωσε ο William J. Sandborn, M.D., κύριος ερευ- νητής και διευθυντής του γαστρεντερολογικού τομέα στο Σύστημα Υγείας του San Diego για την Ελκώδη Κολίτιδα. «Ο συγκεκριμένος πληθυσμός ασθενών ‘καλωσορίζει’ τη νέα θεραπευτική επιλογή που χρησιμοποιείται για την επίτευξη και τη διατήρηση της κλινικής ύφεσης και προσφέρει την ευκολία της χορήγησης από τον ίδιο τον ασθενή στο σπίτι του». «Αυτή η έγκριση αντιπροσωπεύει μια σημαντική νέα θεραπευτική επιλογή για ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα,” δήλωσε ο Marco Greco, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής ομοσπονδίας των συλλόγων ασθενών με Νόσο του Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα. “Μια πρόσθετη επιλογή για τη θεραπεία της νόσου δίνει νέες ελπίδες ότι κάποιοι ασθενείς θα επιτύχουν την κλινική ύφεση της πάθησής τους». Το HUMIRA ενδείκνυται επίσης για τη θεραπεία πολλών άλλων φλεγμονωδών νόσων, συμπεριλαμβανομένης της μέτριας έως σοβαρής ενεργού ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της ενεργού νεανικής ιδιοπαθούς αρθρίτιδας, της μέτριας έως σοβαρής χρόνιας ψωρίασης κατά πλάκας και της σοβαρής ενεργού νόσου του Crohn, όπου η συμβατική θεραπεία έχει αποτύχει. Η νέα ένδειξη για μέτρια έως σοβαρή ενεργή ελκώδη κολίτιδα υποστηρίζει περαιτέρω τη χρήση του HUMIRA για τη θεραπεία φλεγμονωδών νόσων του εντέρου. «Η έγκριση του HUMIRA για τη θεραπεία της μέτριας έως σοβαρής ενεργού ελκώδους κολίτιδας τονίζει τη δυνατότητα πολύπλευρης χρήσης του για τη 18 PHARMANEWS G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G TEYXOΣ 216 θεραπεία πολλών αυτοάνοσων φλεγμονωδών νόσων,” δήλωσε ο John Leonard, M.D., Senior Vice President, Pharmaceuticals Research and Development, Abbott. “Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στη συνεχή δέσμευση της Abbott για επιστημονική πρόοδο και βελτίωση των προτύπων περίθαλψης των ασθενών». Η έγκριση βασίστηκε σε δύο κλινικές μελέτες Φάσης III στις οποίες συμμετείχαν περισσότεροι από 800 ασθενείς από 21 χώρες από όλο τον κόσμο. > Σημαντικά νέα για τους ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, μεταστατικό μελάνωμα και νεφροκυτταρικό καρκίνωμα Η φαρμακευτική εταιρεία Bristol-Myers Squibb (NYSE: BMY) ανακοίνωσε σήμερα τα αποτελέσματα ενδιάμεσης ανάλυσης από τη διευρυμένη, Φάσης 1, κυμαινόμενης δόσης μελέτη 003 (n=296) της ερευνητικής ανοσοθεραπείας αντι-PD1 (BMS-936558), η οποία επέδειξε κλινική δραστηριότητα σε ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC), μεταστατικό μελάνωμα και νεφροκυτταρικό καρκίνωμα (RCC) που είχαν λάβει θεραπεία στο παρελθόν. Το αντι-PD-1 είναι ένα πλήρως ανθρώπινο αντίσωμα που στοχεύει τον ανασταλτι- κό υποδοχέα που εκφράζεται στα ενεργοποιημένα T-κύτταρα και ονομάζεται PD-1 ή προγραμματισμένος θάνατος-1. Τα ποσοστά αντικειμενικής ανταπόκρισης (OR) στις δοσολογικές ομάδες, όπως μετρήθηκαν με βάση τα πρότυπα κριτή- www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 19 ρια RECIST, κυμάνθηκαν από 6% έως 32% στο NSCLC, 19% έως 41% στο μεταστατικό μελάνωμα και 24% έως 31% στο RCC. Οι περισσότερες ανταποκρίσεις ήταν παρατεταμένης διάρκειας. Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονταν με το φάρμακο παρουσιάστηκαν στο 11% των ασθενών που έλα- βαν το BMS-936558. Οι σχετιζόμενες με το φάρμακο ανεπιθύμητες ενέργειες που είχαν ειδικό ενδιαφέρον, δηλαδή τα συμβάματα με πιθανή ανοσολογική αιτιολογία, ορισμένες φορές ήταν σοβαρά και απειλητικά για τη ζωή. Τα στοιχεία για το αντι-PD-1 δημοσιεύθηκαν σήμερα στο New England Journal of Medicine και ανακοινώθηκαν σε τέσσερις προφορικές παρουσιάσεις στην 48η Ετήσια Συνάντηση της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (Περιλήψεις # 2509, 4505, 7509 και 8507). Επιπλέον, οι περιλήψεις της ομάδας του NSCLC (Περίληψη# 7509) και της ομάδας του μελανώματος (Περίλη- Ξεκίνησε το πρόγραμμα Καταγραφής GLORIA-AF Στο πρόσφατο Παγκόσμιο Συνέδριο Καρδιολογίας που πραγματοποιήθηκε στο Ντουμπάι, η Boehringer Ingelheim ανακοίνωσε την έναρξη του Προγράμματος Καταγραφής GLORIA-AF, που σαν στόχο έχει να μελετήσει τη χρήση αντιθρομβωτικής θεραπείας σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή που διατρέχουν κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου. Το GLORIA-AF, στο οποίο θα ενταχθούν 56.000 ασθενείς σε 2.200 κέντρα σε 50 χώρες του κόσμου, προορίζεται να γίνει το μεγαλύτερο διεθνές μητρώο, με στόχο την κατανόηση της μακροχρόνιας χρήσης από του στόματος αντιθρομβωτικής θεραπείας, για την πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων που σχετίζονται με τη μη βαλβιδική κολπική μαρμαρυγή (ΚΜ). Το πρόγραμμα θα μελετήσει τις θεραπευτικές αγωγές που είναι διαθέσιμες για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου στη μη βαλβιδική ΚΜ και τις αντίστοιχες εκβάσεις των ασθενών. Το Πρόγραμμα θα συγκεντρώσει σημαντικά δεδομένα για την ασφάλεια και τη συγκριτική αποτελεσματικότητα των αντιθρομβωτικών θεραπειών, συμπεριλαμβανομένου του ανταγωνιστή της βιταμίνης Κ (VKA) βαρφαρίνη, του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ASA) και των νέων αντιπηκτικών που λαμβάνονται από το στόμα, όπως το dabigatran. «Με τα νέα, χορηγούμενα από το στόμα αντιπηκτικά που εισάγονται στην αγορά, έχοντας πειστικά δεδομένα στις κλινικές μελέτες στην πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου στη μη βαλβιδική ΚΜ, προγράμματα καταγραφής όπως το GLORIA-AF είναι σημαντικά για να διερευνήσουν πώς αυτά τα αποτελέσματα δοκιμών μεταφράζονται στην κλινική πρακτική και να παρέχουν πλη- www.pharmanews.gr ροφορίες για το πώς η αντιθρομβωτική θεραπεία μπορεί να βελτιστοποιηθεί πλήρως για να διασφαλίσει ότι οι ασθενείς με ΚΜ που διατρέχουν κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα», λέει ο Dr. Menno Huisman, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Leiden University Medical Center, Τμήμα Θρόμβωσης και Αιμόστασης, στην Ολλανδία και Πρόεδρος του Προγράμματος Καταγραφής GLORIA-AF. Για να αντικατοπτρίζει πραγματικές συνθήκες, το GLORIA-AF θα συμπεριλάβει ποικιλία κλινικών συνθηκών: ιατρεία γενικής ιατρικής, ιατρεία εξειδικευμένων ιατρών, νοσοκομεία, πανεπιστημιακά νοσοκομεία, κέντρα εξωτερικών ιατρείων και κλινικές αντιπηκτικής θεραπείας. Έως το 2012, το μητρώο θα έχει ξεκινήσει σε όλες τις κύριες περιοχές του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες και η ολοκλήρωση αναμένεται έως το 2020. Το πρόγραμμα καταγραφής GLORIA-AF είναι μια πραγματικά συλλογική προσπάθεια, που φέρνει κοντά πρωτοπόρους ειδικούς από πολλούς θεραπευτικούς τομείς όλου του κόσμου προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα το μεταβαλλόμενο τοπίο της πρόληψης των εγκεφαλικών επεισοδίων στη μη βαλβιδική ΚΜ. Με αυτόν τον ενθουσιασμό προσδοκούμε να παρουσιάσουμε περισσότερα στοιχεία σχετικά με τον μοναδικό σχεδιασμό αυτού του προγράμματος αργότερα μέσα στο 2012», δήλωσε ο Gregory Lip, Καθηγητής καρδιαγγειακής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Birmingham, Κέντρο Καρδιαγγειακών Επιστημών, Ηνωμένο Βασίλειο. TEYXOΣ 216 ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 PHARMANEWS 19 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 20 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ψη #8507) της μελέτης 003 επιλέχθηκαν για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Best of ASCO®. «Τα αποτελέσματα από αυτή τη μελέτη Φάσης 1 του αντι-PD-1 κατέδειξαν κλινική δράση στο NSCLC, στο μεταστατικό μελάνωμα και στο RCC, ενισχύοντας την επιστημονική μας γνώση για τις δυνατότητες της ανοσο-ογκολογίας ως θεραπευτικής προσέγγισης στη θεραπεία του καρκίνου», είπε ο Δρ. Thomas J. Lynch, Jr., διευθυντής του Yale Cancer Center και επικεφαλής ιατρός του Smilow Cancer Hospital στο Yale-New Haven, το οποίο συμμετείχε στις κλινικές μελέτες. «Τα στοιχεία αυτά είναι ενθαρρυντικά και υποστηρίζουν την περαιτέρω διερεύνηση του αντι-PD-1 σε μεγάλης κλίμακας, τυχαιοποιημένες μελέτες Φάσης 3». «Η ανοσο-ογκολογία αποτελεί ένα πεδίο έρευνας και ανάπτυξης στο οποίο η Bristol-Myers Squibb έχει δώσει προτεραιότητα, ενώ σχεδιάζουμε να ξεκινήσουμε μελέτες έγκρισης του αντι-PD-1 για το NSCLC και το RCC φέτος και για το μεταστατικό μελάνωμα στα τέλη του 2012, αρχές του 2013» είπε ο Brian Daniels, Senior Vice President, Global Development and Medical Affairs, Bristol-Myers Squibb. «Η δέσμευσή μας να προωθήσουμε την επιστήμη της ανοσο-ογκολογίας υπογραμμίζεται από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην ASCO και δημοσιεύθηκαν στο New England Journal of Medicine, από τα συνεχιζόμενα προγράμματα ανάπτυξης ανοσο-ογκολογικών φαρμάκων όπως η ιπιλιμουμάμπη και το αντι-PD-1, καθώς και από την επέν- δυση στο Διεθνές Δίκτυο Ανοσο-ογκολογίας, μία συνεργασία με πρωτοπόρα ερευνητικά κέντρα για τον καρκίνο». Σήμερα, δημοσιεύθηκαν επίσης στο New England Journal of Medicine και ανακοινώθηκαν σε προφορική παρουσίαση στην ASCO (Περίληψη # 2510) στοιχεία και για μία δεύτερη ανοσοθεραπεία της Bristol-Myers Squibb, το αντι-PD-L1 (BMS-936559). Το BMS-936559 είναι ένα πλήρως ανθρώπινο αντίσωμα που στοχεύει έναν από τους ανοσοκατασταλτικούς συνδέτες για το PD-1, το PD-L1, που εκφράζεται συχνά σε καρκινικά, στρωματικά και ανοσολογικά κύτταρα. Μέσω μίας συμφωνίας συνεργασίας με την Ono Pharmaceutical, η BristolMyers Squibb επέκτεινε τα δικαιώματά της όσον αφορά στην ανάπτυξη και την εμπορική διάθεση του αντι-PD-1 (BMS936558/ONO-4538) σε παγκόσμιο επίπεδο, με εξαίρεση την Ιαπωνία, την Κορέα και την Ταϊβάν στις οποίες η Ono διατηρεί τα πλήρη δικαιώματα για το μόριο. Pharmathen: Επιθεώρηση φαρμακοεπαγρύπνησης του ΕΜΑ Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η επιθεώρηση του συστήματος φαρμακοεπαγρύπνισης της Pharmathen από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκου (EMA) και τον EOΦ που πραγματοποιήθηκε στις 14 - 16 Μαΐου, σε συνέχεια αντίστοιχου ελέγχου από τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου (MHRA) και της Δανίας (DKMA) τον περασμένο Νοέμβριο. Πρόκειται για τη μοναδική ελληνική φαρμακοβιομηχανία που περνάει επιτυχώς την επιθεώρηση του συστήματος φαρμακοεπαγρύπνισης, προσδίδοντας προδιαγραφές παγκόσμιας εμβέλειας στον τομέα παρακολούθησης της ασφάλειας των φαρμάκων της εταιρείας. Το σύστημα φαρμακοεπαγρύπνησης, αφορά στη διαδικασία παρακολούθησης της ασφάλειας των φαρμάκων, της ανάληψης δράσης για τη μείωση των κινδύνων και την αύξηση του οφέλους από τη χρήση τους. 20 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 Σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας, η Pharmathen καταλαμβάνει τη 1η θέση ανάμεσα στις ελληνικές επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδύσεις Έρευνας και Ανάπτυξης, καθώς η παραγωγή και διάθεση ασφαλών και καινοτόμων προϊόντων για τους ασθενείς, αποτελεί πυρήνα της φιλοσοφίας της εταιρείας. Ως εκ τούτου η επένδυση στο τομέα της φαρμακοεπαγρύπνισης συγκαταλέγεται στις βασικές αρχές της εταιρείας και κατέχει θέση προτεραιότητας. Η διοίκηση της εταιρείας σημείωσε ακόμη, πως ‘η επιτυχής έκβαση της επιθεώρησης επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά τον προσανατολισμό της εταιρείας προς τη κατεύθυνση της διάθεσης άρτιων ποιοτικά και ασφαλών φαρμακευτικών προϊόντων, τοποθετώντας τη Pharmathen ψηλά στη λίστα των δυναμικότερων βιομηχανιών της Ευρώπης’. www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 21 TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 22 ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Πληρωμές, αντιδράσεις και συνταγές σε εκκρεμότητα Λ ύση στο πρόβλημα των φαρμακείων φάνηκε να δίνει η πρόσφατη απόφαση του ΕΟΠΥΥ για εκταμίευση περίπου 122 εκατ. ευρώ, με στόχο την τακτοποίηση οφειλών του προς τους φαρμακοποιούς. Μετά την πρόσφατη γενική συνέλευση ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος, αποφάσισε να προτείνει στα μέλη, να προχωρήσουν σε αναστολή των κινητοποιήσεων, αφού ξεκινήσει η διαδικασία πληρωμής των συνταγών Απριλίου. «Κάναμε έναν μεγάλο αγώνα για τα φαρμακεία μας, για τον ΕΟΠΥΥ και για τους ασφαλισμένους. Αναδείξαμε την ανάγκη γενναίας χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ και της δημόσιας περίθαλψης. Καλέσαμε και πετύχαμε να πάρουν θέση τα κόμματα βάζοντας τα προβλήματά μας σε κεντρική θέση της πολιτικής ατζέντας. Τονίσαμε την αναγκαιότητα της ρευστότητας των φαρμακείων ως όρου επιβίωσης και εξυπηρέτησης των ασθενών. Οι φαρμακοποιοί όλης της Χώρας με τον αγώνα μας είχαμε αποτελέσματα. Αποπληρώθηκαν οι συνταγές του Μαρτίου. Αναδείξαμε το θέμα των χρεών του 2011 και τα κόμματα δεσμεύτηκαν για άμεση αποπληρωμή ή για συμψηφισμό. Λαμβάνουμε υπόψη το νομικό πλαίσιο, τις ρυθμίσεις της Συλλογικής Σύμβασης, το ρόλο μας ως κέντρα πρωτοβάθμιας περίθαλψης και την αδιάσπαστη σχέση μας με τα εκατομμύρια των ασφαλισμένων και τέλος τις δεσμεύσεις των κομμάτων. Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος συνεδρίασε σήμερα μαζί τα ΔΣ των Αττικής και Πειραιά και την παρουσία Προέδρων από όλη τη χώρα και αποφάσισε: 22 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 Προτείνει στους Φαρμακευτικούς Συλλόγους την αναστολή των κινητοποιήσεων, αφού ξεκινήσει η διαδικασία πληρωμής των συνταγών μηνός Απριλίου και www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:37 PM Page 23 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 24 ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ με χρονικό ορίζοντα εξόφλησης εντός των συμβατικών υποχρεώσεων του ΕΟΠΥΥ. Θυμίζουμε ότι έχει ήδη πληρωθεί ο μήνας Μάρτιος. Διεκδικούμε από τη νέα κυβέρνηση την επαρκή χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ και την εξόφληση των οφειλομένων μέσα στις προθεσμίες του νόμου», αναφέρει η ανακοίνωση του ΠΦΣ. Το ΔΣ του ΠΦΣ, κρίνει θετικά τους καρπούς των τελευταίων κινητοποιήσεων, αλλά τονίζει εμμέσως πλην σαφώς, ότι ο αγώνας των φαρμακοποιών δεν σταματά εδώ. «Όπως γνωρίζετε ο ΠΦΣ έχει αποφασίσει να αντιμετωπίσει στη «ρίζα του» το πρόβλημα της καθυστέρησης των πληρωμών των ταμείων. Ετσι ξεκίνησε ο πρόσφατος συνδικαλιστικός αγώνας που απέφερε συγκεκριμένα αποτελέσματα: Πληρώθηκε όλος ο Μάρτιος, έστω με καθυστέρηση Ξεκίνησαν οι πληρωμές Απριλίου. Θυμίζουμε ότι ο ΕΟΠΥΥ είναι υποχρεωμένος να πληρώσει τον Απρίλιο με ανωτάτη ημερομηνία την 25.6.2012. Το γεγονός ότι πληρωθήκαμε ένα σημαντικό μέρος νωρίτερα, είναι ιδιαίτερα θετικό. Θα παρακολουθήσουμε το θέμα και θα επανέλθουμε, εφόσον ο ΕΟΠΥΥ δεν φανεί συνεπής. Τα παλαιά χρέη είναι θέμα της νέας Κυβέρνησης. Πέραν των τρεχόντων σας ενημερώνουμε ότι ήδη από τις 22 Μαρτίου έχουμε καταγγείλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη συστηματική καθυστέρηση των ταμείων (ΕΟΠΥΥ, ΔΕΗ, Οίκος Ναύτου κ.λπ.) κατά παράβαση των Κοινοτικών Οδηγιών του νόμου και των συλλογικών συμβά- σεων . Ήδη το θέμα εξετάζεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της κοινότητας και πιστεύουμε ότι θα δοθεί οριστική λύση. Μόλις υπάρξει νεώτερο θα σας ενημερώσουμε. Συγχρόνως ζητάμε από όλα τα Δ.Σ. να μας στείλουν αναλυτική κατάσταση οφειλών από τα Ασφαλιστικά Ταμεία στο τέλος του μήνα ώστε να παρουσιάσουμε συγκεκριμένα στοιχεία στην προσφυγή μας στα κοινοτικά όργανα. Κανείς σύλλογος να μην αμελήσει να αποστείλει μέχρι τέλος Ιουνίου την αναλυτική κατάσταση ανά ταμείο», τονίζει ο ΠΦΣ. Αντίδραση για την ανακοίνωση του ΕΟΠΥΥ Αμέσως μετά την απόφαση για την εκταμίευση των 122 εκ. Ευρώ, η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ ανακοίνωσε ότι, όσες συνταγές έχουν εκδοθεί για ασφαλισμένους του 24 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 Οργανισμού από την 1η Ιουνίου, θα μπορούν να εκτελεστούν στα ιδιωτικά φαρμακεία, χωρίς να υπάρχει ο περιορισμός των πέντε ημερών από την ημέρα έκδοσης. Η εν λόγω απόφαση ισχύει για όσο διαρκεί η αναστολή πίστωσης από τα ιδιωτικά φαρμακεία και για πέντε εργάσιμες ημέρες μετά τη λήξη αυτής. Άμεση υπήρξε η απάντηση του ΠΦΣ: «Η που εξέδωσε η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ και με την οποία δίνεται ουσιαστικά η δυνατότητα καταπάτησης των κείμενων διατάξεων για τις συνταγές που έχουν γραφτεί μετά την 1/6/2012, είναι ουσιαστικά και τυπικά παράνομη. Πέρα από την ουσιαστική πλευρά του θέματος που αντικειμενικά υπονομεύει την κινητοποίηση των φαρμακοποιών, τυπικά προσπαθεί να καταργήσει τις σχετικές διατάξεις του ΠΔ 121/2008 που φυσικά δεν επιτρέπεται. Είναι προφανές ότι μια «Ανακοίνωση» ή μια «Εγκύκλιος» ή άλλο παρόμοιο έγγραφο δεν μπορεί να υποκαταστήσει ή να καταργήσει ένα ΠΔ ή τη Συλλογική Σύμβαση. Η θέση του ΠΦΣ είναι ότι δεν πρέπει να αποζημιωθούν οι συνταγές που εκτελέστηκαν κατά τον μήνα Ιούνιο από 1/6 έως 13/6. Στη βάση αυτή ο ΠΦΣ καλεί τους φαρμακοποιούς και για λόγους δεοντολογίας και για λόγους νομιμότητας κατά την εκτέλεση συνταγών προηγούμενων ημερών να ελέγχουν και να τηρούν το περιθώριο των πέντε εργασίμων ημερών. Ο έλεγχος τήρησης των ανωτέρω είναι αρμοδιότητα των φαρμακευτικών συλλόγων». www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 25 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 26 9+1απορίες... για τον καφέ Αποτελεί βασική προϋπόθεση για να ξυπνήσουμε το πρωί και συνοδεύει τη δουλειά, το διάβασμα, την παρέα, κάθε ώρα της μέρας. Φρέντο καπουτσίνο, εσπρέσο, ελληνικός, φραπέ, έχουν χιλιάδες φανατικούς! Πόσο καλό κάνει ο καφές στην υγεία μας; Eίναι φίλος ή εχθρός; Ο Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, κ. Χάρης Δημοσθενόπουλος απαντά στις απορίες μας και μας συμβουλεύει για το ποια πρέπει να είναι η σχέση μας με τον καφέ. 1 Πού «γεννήθηκε»ο καφές; Ο καφές πρωτοεμφανίστηκε ως θάμνος στην Αιθιοπία. Από την Αφρική, πέρασε στην Υεμένη, και μετά διαδόθηκε βορειότερα, στις μεγάλες πόλεις της βόρειας Αφρικής. Πέρασε στην Ευρώπη από το λιμάνι της Βενετίας και από εκεί διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ιταλία. Στη συνέχεια, εισήχθη στην Ολλανδία, αφού οι Ολλανδοί κατόρθωσαν να πάρουν σπόρους καφέ και να τους καλλιεργήσουν στις αποικίες τους στην Ινδονησία. Το 1657, ο καφές έφτασε στη Γαλλία. Στην Ελλάδα, ο καφές ήλθε κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όταν οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, και μετά αυτοί της Βορείου Ελλάδος, άρχισαν να τον καταναλώνουν. guarana, στα φύλλα και στους καρπούς διαφόρων άλλων φυτών, όπου δρα ως φυσικό φυτοφάρμακο. Καφεΐνη περιέχουν επίσης, τα ροφήματα τύπου «κόλα», τα τρόφιμα και τα προϊόντα σοκολάτας, αλλά και πολλά φάρμακα. Τι είναι η καφεΐνη και πού τη βρίσκουμε; Πώς μας επηρεάζει η καφεΐνη; 2 Η καφεΐνη, κατά κάποιον τρόπο η «δραστική ουσία» του καφέ, βρίσκεται στους καρπούς του καφέ και του κακάο, στα φύλλα του τσαγιού, στους καρπούς 26 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 3 Δρα ως διεγερτική ουσία του κεντρικού νευρικού συστήματος, αυξάνοντας τα επίπεδα της ντοπαμίνης (ενός βασικού νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου που www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 27 σχετίζεται με την ευχαρίστηση). Βελτιώνει τη μνήμη, ενώ χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του πονοκέφαλου. Ανακουφίζει από το αίσθημα της κούρασης και της νύστας. Πολλές μελέτες συσχετίζουν την κατανάλωση της καφεΐνης με αύξηση της αρτηριακής πίεσης και τον κίνδυνο εμφάνισης αρρυθμιών, αλλά έχει φανεί πως αυτό ενδεχομένως συμβαίνει σε περιπτώσεις υπερβολικής λήψης. Οι υψηλές δόσεις καφεΐνης μπορεί να οδηγήσουν σε συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, παροδική αύξηση της αρτηριακής πίεσης, υπερβολική διούρηση, ναυτία, νευρικότητα, άγχος, κατάθλιψη, τρέμουλο και αϋπνία. Η κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα που πίνουν καφέ μακροχρόνια, έχουν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από διαβήτη τύπου 2, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν πίνουν καφέ. από εγκύους και πολύ νεαρά άτομα. πως ο εσπρέσο είναι ο καλύτερος καφές. Ισχύει αυτό; 5 Ακούγεται Είναι ένας φιλτραρισμένος καφές με έντονη γεύση και υψηλή παρουσία αντιοξειδωτικών. Υπερέχει στη γεύση για όσους θέλουν έντονο άρωμα καφέ, αλλά ίσως είναι πιο δυνατός, για όσους έχουν μικρότερη ευαισθησία στην καφεΐνη. 6 Έχει θρεπτικά συστατικά η κατανάλωση καφέ; Ο καφές περιέχει περισσότερα από 2.000 διαφορετικά συστατικά, πολλά από τα οποία έχουν έντονη αντιοξειδωτική δράση κι αυτό ισχύει για όλους τους τύπους καφέ- ακόμη και τους στιγμιαίους και τους ντεκαφεϊνέ. Η διαδικασία του καβουρδίσματος οδηγεί στην παραγωγή και άλλων αντιοξειδωτικών ενώσεων οι οποίες υπάρχουν, επομένως, σε καφέδες, όπως π.χ. ο ελληνικός, ο οποίος γι’ αυτό υπερτερεί ίσως από άποψη υγείας. να μην επηρεάσει καθόλου τη διαδικασία του ύπνου. Μεμονωμένες μελέτες έδειξαν ότι τα άτομα που καταναλώνουν καφέ τις απογευματινές ώρες, έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν ανήσυχο βραδινό ύπνο. Κι αυτό, γιατί η καφεΐνη δρα ανασταλτικά στους μηχανισμούς έκκρισης της μελατονίνης από τον εγκέφαλο, τα επίπεδα της οποίας αρχίζουν να αυξάνουν περίπου δύο ώρες πριν τον ύπνο, φτάνοντας στη μέγιστη τιμή τους στις 2-4 το πρωί. Ακούγονται πολλά για τη συχνή κατανάλωση καφέ από άτομα 8 νεαρής ηλικίας. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό; Οι επιπτώσεις, θετικές ή αρνητικές, δεν διαφέρουν πολύ σε νέους ή μεγαλύτερους ενήλικες. Δεδομένου όμως ότι σε νέα άτομα η κατανάλωση της καφεΐνης συνδέεται και με την κατανάλωση νικοτίνης, μέσα από το κάπνισμα, είναι κυρίως ο συνδυασμός των δύο που δημιουργεί την ανησυχία για την επίπτωσή τους στην υγεία των νεαρών ατόμων. Πόσα φλιτζάνια καφέ μπορούΗ καφεΐνη επηρεάζει τον ύπνο; με να καταναλώνουμε ημερη4 7 σίως; 9 Οκά;καφές περιέχει συντηρητιΜελέτες έδειξαν τα τελευταία χρόνια πως η κατανάλωση 4 ή περισσότερων φλιτζανιών καφέ ημερησίως συνδέεται με 18% μικρότερο κίνδυνο νοσηλείας εξαιτίας καρδιακών αρρυθμιών, η κατανάλωση τριών φλιτζανιών καφέ την ημέρα μπορεί να μας προστατεύσει από την άνοια, η συνηθέστερη αιτία της οποίας είναι η νόσος Αλτσχάιμερ, δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και 2 έως 4 φλιτζάνια καφέ την ημέρα μειώνουν κατά 20% τον κίνδυνο καρδιοπάθειας. Άρα είναι φανερό πως δεν υπάρχει συνολικά συνιστώμενη ποσότητα. Τα περισσότερα οφέλη φαίνεται πως προκύπτουν, ωστόσο, από την κατανάλωση άνω των 2 φλιτζανιών την ημέρα και ότι μέχρι τέσσερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα θεωρούνται ασφαλή, αρκεί να μην καταναλώνονται www.pharmanews.gr Το πόσο επηρεάζει ο καφές τον ύπνο εξαρτάται από την «ευαισθησία» κάθε ατόμου στη λήψη καφεΐνης. Έτσι, ειδικά σε άτομα που δεν πίνουν συχνά καφέ, ο ύπνος μπορεί να καθυστερήσει και να είναι πιο διαταραγμένος, ειδικά αν καταναλωθεί 30-60 λεπτά πριν την κατάκλιση. Αντίθετα, σε όσους πίνουν συστηματικά καφέ, η λήψη της καφεΐνης μπορεί Ο καφές ως χαρμάνι, δεν περιέχει συντηρητικά, ενώ όταν συσκευάζεται σε κενό αέρα, παραμένει φρέσκος, χωρίς να χρειάζεται συντηρητικά. Σε περιπτώσεις όμως ειδικών καφέδων, που είναι σε αφυδατωμένη μορφή σε φακελάκια με γεύσεις, είναι πιθανό να περιέχονται συντηρητικά. 10 Τελικά ο καφές είναι φίλος ή εχθρός; Η απάντηση βρίσκεται στην ποσότητα και συχνότητα της κατανάλωσής του, στην ευαισθησία και την κατάσταση υγείας του κάθε ατόμου και στην ώρα της λήψης της καφεΐνης. Οι περισσότερες μελέτες συμφωνούν πως η μέτρια κατανάλωση καφέ από υγιείς ενήλικες έχει περισσότερες θετικές, παρά αρνητικές επιπτώσεις, καθιστώντας τον μάλλον φίλο, παρά εχθρό για την υγεία μας. TEYXOΣ 216 ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 PHARMANEWS 27 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 28 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ VIK KHULLAR ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΟΥΡΟΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ST. MARY’S Τώρα μπορούμε να δίνουμε σε κάθε Συνέντευξη στη Νεκταρία Καρακώστα Ω “ Έχουμε πλέον θεραπείες που μπορούν να εξατομικευτούν, δεν έχουμε μόνο μια επιλογή για όλους. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό ” ς σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας αναγνωρίζεται σήμερα η υπερλειτουργική κύστη, τόσο λόγω της συχνότητάς της (υπολογίζεται ότι 1 στους 5 άνδρες και γυναίκες άνω των 40 ετών εμφανίζει το σύνδρομο και περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο πάσχουν από αυτό), όσο και λόγω της σημαντικής επίδρασής της στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Τα καλά νέα είναι ότι μια νέα ουσία, πρόσφατα υποβλήθηκε για έγκριση στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) για την αντιμετώπιση της υπερλειτουργικής κύστης. Ο μηχανισμός δράσης της διαφέρει σημαντικά από εκείνον των αντιμουσκαρινικών, που χρησιμοποιούνται σήμερα στην αντιμετώπιση της υπερλειτουργικής κύστης. Για το νέο φάρμακο μίλησε στο PharmaNews, ο διευθυντής του Τμήματος Ουρογυναικολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου St. Mary’s του Λονδίνου, Δρ Vik Khullar, στα πλαίσια του πρόσφατου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Ουρολογίας (EAU). Έρευνες έχουν δείξει ότι το σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης έχει δραματική επίδραση στην σωματική και ψυχολογική υγεία του πάσχοντα, στην επαγγελματική, κοινωνική και οικογενειακή του ζωή. Τα συμπτώματα της υπερλειτουργικής κύστης γίνονται πιο έντο- 28 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 να με την ηλικία, ενώ με την γήρανση του πληθυσμού, η επίπτωση της νόσου αναμένεται να αυξηθεί. Γι’ αυτό και έχει πολύ μεγάλη σημασία, κάθε γιατρός να αναγνωρίζει τις ανάγκες του ασθενούς που έχει απέναντί του και να τις διαχειρίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με τα εργαλεία και τις θεραπείες που είναι σήμερα διαθέσιμες. Το Mirabegron, ένας β3 αγωνιστής των αδρενεργικών υποδοχέων, αποτελεί το πρώτο προϊόν μιας νέας θεραπευτικής κατηγορίας, που υποβλήθηκε για έγκριση για την υπερλειτουργία της ουροδόχου κύστης, από τον Αύγουστο του 2011. Το Mirabegron διαθέτει εντελώς διαφορετικό μηχανισμό δράσης σε σχέση με τα αντιμουσκαρινικά, που μέχρι σήμερα αποτελούσαν τη θεραπεία πρώτης γραμμής για την υπερλειτουργική κύστη. Πρόκειται για έναν ισχυρό και εκλεκτικό αγωνιστή των β3-αδρενεργικών υποδοχέων, που δρα μέσω της διέγερσης των β3 υποδοχέων του μυός της κύστης, προκαλώντας χάλαση του μυός της κύστης κατά τη διάρκεια της φάσης αποθήκευσης του κύκλου ούρησης. Έτσι, η δυνατότητα αποθήκευσης της κύστης βελτιώνεται και ο χρόνος μεταξύ των ουρήσεων των ασθενών παρατείνεται. Σαν αποτέλεσμα, η ποιότητα ζωής των ασθενών βελτιώνεται σημαντικά, με τους τελευταίους να δηλώνουν περισσότερο ικανοποιημένοι και να αναφέρουν μείωση των συμπτωμάτων. «Βρισκόμαστε σε μια από τις πιο συναρπαστικές στιγμές όσον αφορά στη θεραπεία της υπερλειτουργικής κύστης. Για περίπου 30 χρόνια, είχαμε στη διάθεση μας ελάχιστες θεραπευτικές επι- www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 29 ασθενή το φάρμακο που του ταιριάζει λογές. Τώρα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε φαρμακευτικές αγωγές, που δεν έχουν παρενέργειες και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην υπερλειτουργική κύστη. Στο παρελθόν, είχαμε προβλήματα χαμηλής ανεκτικότητας, υψηλό ποσοστό ασθενών που δεν ανταποκρίνονταν στη θεραπεία ή δεν μπορούσαν να τη συνεχίσουν. Τώρα μπορούμε να δίνουμε σε κάθε ασθενή το φάρμακο που του ταιριάζει καλύτερα. Έχουμε πλέον θεραπείες που μπορούν να εξατομικευτούν, δεν έχουμε μόνο μια επιλογή για όλους. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό», σημειώνει ο Δρ. Khullar. ους η χρήση του αντιμουσκαρινικού φαρμάκου δεν είχε αποτέλεσμα, το φάρμακο αυτό είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό. Το mirabegron είναι ένα φάρμακο, όπου όλες αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίζονται σε επίπεδα placebo. Έτσι ξεπερνάμε τις ανεπιθύμητες ενέργειες που κάνουν μέχρι και το 1/3 των ασθενών να σταματούν τη θεραπεία τους. Τέλος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς που ξεκινούν τη θεραπεία τους έχοντας ήδη κάποιο πρόβλημα ξηροστομίας ή δυσκοιλιότητας. Για ποιους ασθενείς ενδείκνυται το συγκεκριμένο φάρμακο; Βλέποντας τις περισσότερες μελέτες, τα επίπεδα της διακοπής της θεραπείας βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μόλις 1-2%. Όταν όμως δούμε τη χρήση των αντιμουσκαρινικών στην πραγματική ζωή, διαπιστώνουμε ότι το ποσοστό αυτό αγγίζει το 80%. Με τα νέα αντιμουσκαρινικά βραδείας αποδέσμευσης βρήκαμε το επίπεδο της διακοπής, στο ένα έτος θεραπείας, έπεσε στο 60%. Αυτό σημαίνει, ότι υπάρχουν πολλοί περισσότεροι ασθενείς που δεν μπορούν να πάρουν αυτά τα φάρμακα, σε σχέση με εκείνους που τα παίρνουν. Σημαίνει επίσης, ότι η πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει το mirabegron είναι πολύ μεγάλη. Έχει χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με υπερλειτουργική κύστη που εκδηλώνεται με συχνουρία, σε ασθενείς που αισθάνονται έπειξη και ξυπνούν τη νύχτα για να πάνε στην τουαλέτα (νυκτουρία) και έχουν (ή δεν έχουν) επιτακτική ακράτεια ούρων. Στο παρελθόν, τα μόνα φάρμακα που είχαμε στη διάθεσή μας για τη θεραπεία αυτών των ασθενών ήταν τα αντιμουσκαρινικά, που προκαλούσαν ξηροστομία (σ.σ. πρόκειται για την πιο κοινή και ενοχλητική ανεπιθύμητη ενέργεια αυτής της οικογένειας φαρμάκων) ή ήταν αναποτελεσματικά. Επίσης, το νέο φάρμακο ενδείκνυται για ασθενείς που έχουν ήδη κάνει θεραπεία με αντιμουσκαρινικό, αλλά σταμάτησαν, είτε επειδή το φάρμακο δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, είτε λόγω παρενεργειών. Στο πλαίσιο του EAU, παρουσιάσαμε δεδομένα που δείχνουν ότι ακόμη και στους ασθενείς στους οποί- www.pharmanews.gr Τι ποσοστό ασθενών σταματούν τη θεραπεία; Ποιοι λόγοι οδηγούν τους ασθενείς σε διακοπή της θεραπείας τους με τα αντιμουσκαρινικά; Είναι μόνο η ξηροστομία; Ένας βασικός λόγος για τη διακοπή της θεραπείας είναι ότι το φάρμακο σε αρκετούς ασθενείς δεν έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, δεν βελτιώνει δηλαδή τη λειτουργία της κύστης. Αυτό ισχύει για περίπου τα 2/3 των ασθενών. Το1/3 εγκαταλείπει τη θεραπεία λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών. Φαίνεται, ωστόσο, ότι το mirabegron θα βοηθήσει και τις δύο ομάδες ασθενών. Όταν κάποιος ξεκινά τη θεραπεία με το mirabegron πότε θα πρέπει να αναμένει τα πρώτα αποτελέσματα; Τα αποτελέσματα που έχουμε στη διάθεσή μας αφορούν στη χρήση του φαρμάκου μόνο για έναν μήνα. Ωστόσο. έχουμε δει σημαντικές αλλαγές σε αυτό το διάστημα. Η συχνότητα με την οποία θέλουν οι ασθενείς να πηγαίνουν στην τουαλέτα μειώνεται, ενώ παράλληλα βιώνουν και λιγότερα επεισόδια ακράτειας. Η προσωπική μου άποψη ότι τα πρώτα αποτελέσματα θα είναι εμφανή μετά τις πρώτες δύο εβδομάδες χρήσης. Μπορεί το mirabegron να χρησιμοποιηθεί και σαν θεραπεία πρώτης γραμμής; Κάποια δεδομένα προέρχονται από ασθενείς που δεν είχαν κάνει θεραπεία με κάποιο αντιμουσκαρινικό πριν, άρα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Πιστεύω όμως ότι, επειδή οι περισσότεροι γιατροί έχουν συνηθίσει να χρησιμοποιούν αντιμουσκαρινικά, ότι αρχικά θα χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς που έχουν λάβει θεραπεία με αντιμουσκαρινικά, αλλά χωρίς επιτυχία. Μπορείτε να μας μιλήσετε για το προφίλ ασφαλείας του συγκεκριμένου φαρμάκου; Μέχρι στιγμής, η δοκιμή του mirabegron TEYXOΣ 216 ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 PHARMANEWS 29 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 30 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ σε 12 κλινικές δοκιμές δείχνει ότι είναι ένα πολύ ασφαλές φάρμακο, που δεν προκαλεί καμία αλλαγή στην αρτηριακή πίεση ή στον καρδιακό ρυθμό. Πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα της υπερλειτουργικής κύστης; Υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία; Τον Μάιο παρουσιάσαμε κάποια στοιχεία στο συνέδριο της Αμερικανικής Ουρολογικής Εταιρείας, που δείχνουν ότι η παχυσαρκία και ο δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ) συνδέονται με την εμφάνιση της υπερλειτουργικής κύστης. Το 55% των ατόμων με ΔΜΣ άνω του 35, εμφανίζουν ακράτεια από προσπάθεια και επιτακτικού τύπου ακράτεια. Πρόκειται για τεράστιο ποσοστό. Βλέπουμε επίσης, ότι η υπερλειτουργική κύστη χειροτερεύει, όσο ο πληθυσμός γίνεται παχύτερος. Τα τελευταία χρόνια, αναρωτιόμασταν γιατί πλέον βλέπουμε τόσους πολλούς ασθενείς με πρόβλημα υπερλειτουργικής κύστης και οι λόγοι είναι δύο: η παχυσαρκία και η μεγάλη ηλικία. Γι’ αυτό πλέον μιλάμε για επιδημία της υπερλειτουργικής κύστης. Ωστόσο, υπάρχει και ένα σημαντικό υποδιάγνωσης της υπερλειτουργικής κύστης, έτσι δεν είναι; Ναι. Και το σημαντικό είναι ότι το συγκεκριμένο πρόβλημα επηρεάζει πολύ σημαντικά τη δυνατότητα των ατόμων αυτών να δουλέψουν, ενώ έχει σημαντικό αντίκτυπο και στα συστήματα υγείας. Κι αυτό, γιατί οι ασθενείς αυτοί έχουν 40% μεγαλύτερο κίνδυνο πτώσης και 30% μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν κάταγμα του ισχίου. Πού οφείλεται η υποδιάγνωση; Οφείλεται σε έλλειψη εκπαίδευσης από πλευράς των γιατρών; Η’ φταίει το γεγονός ότι οι ασθενείς δεν πηγαίνουν στον γιατρό, επειδή νομίζουν ότι η ακράτεια είναι φυσικό επακόλουθο της ηλικίας; Νομίζω ότι είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, οι περισσότεροι ασθενείς υποφέρουν για περίπου 12 χρόνια, προτού αποφασίσουν να απευθυνθούν σε έναν γιατρό. Και συνήθως έχουν πάρει την απόφαση να ζητήσουν τη συμβουλή του γιατρού ή έχουν καταλάβει ότι χρειά- Η Astellas & τα προϊόντα της Η Astellas Pharma Europe έχει εδραιωθεί στον τομέα της Ουρολογίας στην Ευρώπη, με στόχο την βελτίωση της ζωής των ασθενών. Το χαρτοφυλάκιό της περιλαμβάνει θεραπείες για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη και την υπερλειτουργία της ουροδόχου κύστης. Το εκτενές πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης που διαθέτει, στοχεύει στην εξεύρεση νέων θεραπειών για την κάλυψη των ιατρικών αναγκών στον τομέα της Ουρολογίας, με πολλά από τα προϊόντα να βρίσκονται στα τελευταία στάδια ανάπτυξης. Προϊόντα της Astellas Ταμσουλοζίνη: Ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων των α-αδρενεργικών υποδοχέων και συγκεκριμένα για τους υποτύπους α1A και α1D. Ενδείκνυται για τη θεραπεία των συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό που σχετίζονται με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Σολιφενακίνη: Έχει λάβει έγκριση στην Ευρώπη για τη συμπτωματική θεραπεία επιτακτικού τύπου ακράτειας και/ή συχνουρίας και επιτακτικής έπειξης για ούρηση, όπως μπορεί να παρουσιασθεί σε ασθενείς με σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης. Η σολιφενακίνη είναι ένας συνεργικός αναστολέας των μουσκαρινικών υποδοχέων υποτύπου M3, που διακόπτει τις ακούσιες συσπάσεις των μυών της κύστης. 30 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 ζονται βοήθεια, περίπου 2 χρόνια πριν από την πρώτη τους επίσκεψη. Αυτό δείχνει ότι ντρέπονται και δυσκολεύονται πάρα πολύ να απευθυνθούν στον γιατρό. Επίσης, γνωρίζουμε ότι, δυστυχώς, πολλοί ασθενείς πηγαίνουν στον γιατρό, αλλά δεν λαμβάνουν θεραπεία. Άρα, πρόκειται για έναν συνδυασμό πραγμάτων. Το ένα είναι ότι νιώθουν άβολα να μιλήσουν για το πρόβλημά τους και το άλλο έχει να κάνει με την αδυναμία του γιατρού να θεραπεύσει. Ειδικά οι άνδρες, καταλήγουν στον γιατρό, όταν η κατάστασή τους έχει πια επιδεινωθεί σημαντικά (όταν έχουν πολύ έντονη συχνουρία ή ακράτεια). Γι’ αυτό και δυνητικά οι περιπτώσεις των ανδρών ασθενών είναι δυσκολότερο να αντιμετωπιστούν. Οι μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις τι ρόλο έχουν στο πρόβλημα; Υπάρχουν πολλοί μέθοδοι με τις οποίες μπορεί κανείς να βοηθήσει έναν ασθενή. Μπορούν να γίνουν παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, όπου οι ασθενείς ελέγχουν πόσο καφέ και τσάι καταναλώνουν, καθώς γνωρίζουμε ότι τσάι και καφές ερεθίζουν την ουροδόχο κύστη. Προσέχουν τη διατροφή τους, ώστε να προλάβουν τη δυσκοιλιότητα, γιατί ξέρουμε ότι η δυσκοιλιότητα επιδεινώνει την υπερλειτουργική κύστη. Επίσης, δεν πίνουν πολλά ποτά διαίτης, γιατί για κάποιο λόγο τα αναψυκτικά, κυρίως δε τα light, ερεθίζουν την ουροδόχο κύστη. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν συμπεριφορικές παρεμβάσεις, όπως η εκπαίδευση της ουροδόχου κύστης, όπου ο ασθενής εκπαιδεύεται να πηγαίνει στην τουαλέτα με το ρολόι, και οι ασκήσεις πυελικού εδάφους. Αυτές οι παρεμβάσεις, σε συνδυασμό με την φαρμακευτική θεραπεία βελτιώνουν την κατάσταση και μπορούν να θεραπεύσουν έως και 70-80% των ασθενών. www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 31 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 32 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΛΟΚΟΥΖΑΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ CAMBRIDGE ΑΓΓΛΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ Συμπληρώματα διατροφής: Οι προκ Π “ O έλληνας καταναλωτής αρχίζει να αναζητά συμπληρώματα διατροφής με υψηλή περιεκτικότητα ενεργών συστατικών και αποδεδειγμένη δράση ” ροκλήσεις, πιέσεις αλλά και νέες ευκαιρίες στην αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής και των βοτανικών σκευασμάτων, βλέπει στην «μετά τρόικα περίοδο» ο κ. Αντώνιος Κλόκουζας, MSc, PhD, Διδάκτωρ Φαρμακολογίας Πανεπιστημίου Cambridge Αγγλίας και Διευθύνων Σύμβουλος της Pharmasolve United Consulting. Ο κ. Κλόκουζας σχολιάζει τις ρυθμίσεις που ετοιμάζει η Ε.Ε. για τον τομέα των συμπληρωμάτων, περιγράφει την ιδιάζουσα περίπτωση της Ελλάδας και δίνει τη δική του εκδοχή για το πώς θα μπορούσε ο έλληνας φαρμακοποιός να επεκτείνει τις δραστηριότητές του στο μέλλον, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που έχει, αλλά και τα νέα δεδομένα της αγοράς. Κύριε Κλόκουζα, τι αναμένουμε από την Ε.Ε. ως ρυθμίσεις για τα συμπληρώματα διατροφής και τα βοτανικά σκευάσματα; Αυτή την χρονική στιγμή υπάρχουν έντονες διεργασίες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο που αφορούν: 1) τα μέγιστα όρια βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων στα συμπληρώματα διατροφής, 2) τους ισχυρισμούς υγείας και διατροφής που μπορούν να φέρουν στην επισήμανσή τους τα συμπληρώματα διατροφής και, 3) την χρήση άλλων ουσιών πέρα των βιταμινών και ανόργανων στοιχείων στα συμπληρώματα διατροφής. Υπάρχει άμεση και επιτακτική ανάγκη να θεσπισθούν Ευρωπαϊκά μέγιστα όρια βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων στα συμπληρώματα διατροφής, προκειμένου να αποφευχθούν δυσχέρειες στην κυκλοφορία των συμπληρωμάτων διατροφής 32 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 εντός των χωρών της Ε.Ε., όπου άλλοτε υπάρχουν εθνικά θεσπισμένα μέγιστα όρια τα οποία διαφέρουν μεταξύ των χωρών και άλλοτε δεν υπάρχουν. Η καθυστέρηση που σημειώνεται προς την κατεύθυνση λήψης μιας κοινής Ευρωπαϊκής απόφασης, οφείλεται περισσότερο σε πολιτική απροθυμία παρά σε διαφωνία επιστημονικού επιπέδου για την ασφάλεια των προϊόντων αυτών. Ευελπιστώ όμως, κρίνοντας τόσο από την αναγκαιότητα εναρμόνισης όσο και από εξελίξεις, ότι μέσα στο 2012-2013 θα υπάρξει συμφωνία. Για να αντιληφθείτε το μέγεθος του προβλήματος αξίζει να σας αναφέρω ένα απλό χαρακτηριστικό παράδειγμα, που ίσχυε μέχρι πρότινος και αφορούσε την περίπτωση του συμπληρώματος βιταμίνης C 500mg ή 1000mg, το οποίο κυκλοφορούσε νόμιμα ως συμπλήρωμα διατροφής στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά το ίδιο προϊόν, εξαιτίας της περιεκτικότητας του σε βιταμίνη C, δεν μπορούσε, τουλάχιστον νόμιμα, να κυκλοφορήσει ως συμπλήρωμα διατροφής σε άλλες χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Μια άλλη σημαντική εξέλιξη, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποτελεί η εφαρμογή και οι επιπτώσεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1924/2006 σχετικά με τους ισχυρισμούς επί θεμάτων διατροφής και υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των συμπληρωμάτων διατροφής. Με τον κανονισμό αυτό τίθεται σε εφαρμογή η διαδικασία έγκρισης και χρήσης ισχυρισμών για τα συμπληρώματα διατροφής. Εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου 2007 και είναι μια σημαντικότατη νομοθετική πράξη στον τομέα των συμπληρωμάτων διατροφής, αφού διάφοροι ισχυρισμοί, κυρίως όμως αυτοί που έχουν σχέση με www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 33 PHARMASOLVE UNITED CONSULTING λήσεις και οι ευκαιρίες την ευεργετική επίδραση αυτών των προϊόντων στην υγεία, αποτελούν προνομιακό μέσο επικοινωνίας με τον καταναλωτή. Αφορά ισχυρισμούς επί θεμάτων υγείας οι οποίοι περιγράφουν ή μνημονεύουν, α) το ρόλο θρεπτικής ή άλλης ουσίας στην αύξηση, την ανάπτυξη και τις λειτουργίες του οργανισμού, ή β) ψυχολογικές λειτουργίες και λειτουργίες συμπεριφοράς, ή γ) αδυνάτισμα ή έλεγχο του βάρους ή μείωση του αισθήματος πείνας ή αύξηση του αισθήματος κορεσμού ή μείωση της διαθέσιμης ενέργειας από τη δίαιτα καθώς και ισχυρισμούς για την μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ασθένειας ή σχετικά με την ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών. Καθοριστικό κριτήριο για την προβολή ενός ισχυρισμού σε σχέση με την υγεία είναι ότι η επίπτωση μιας ουσίας στην υγεία πρέπει να στηρίζεται σε επιστημονικές αποδείξεις. Δεδομένου ότι υπάρχει μεγάλη ποικιλία ισχυρισμών που χρησιμοποιούνται σήμερα στην επισήμανση και στη διαφήμιση των συμπληρωμάτων διατροφής και αφορούν ουσίες και συστατικά, για τα οποία δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι ευεργετικά ή για τα οποία δεν υπάρχει επί του παρόντος επαρκής επιστημονική συναίνεση, είναι αναγκαίο να εξασφαλισθεί ότι, οι ουσίες για τις οποίες διατυπώνεται ισχυρισμός έχουν αποδεδειγμένα ευεργετικό θρεπτικό ή φυσιολογικό αποτέλεσμα. Μακροπρόθεσμα, το νομικό πλαίσιο που διέπει αυτούς τους ισχυρισμούς θα αποτελέσει, άμεσα ή έμμεσα, στοιχείο εναρμόνισης των ουσιών που αποτελούν αντικείμενο αμοιβαίας αναγνώρισης από τα κράτη μέλη και για τις οποίες αυτοί οι ισχυρισμοί θα επιτρέπονται σε κοινοτικό επίπεδο. Οι επιτρεπόμενοι βάσει του κανονι- www.pharmanews.gr σμού ισχυρισμοί περί υγείας υποδηλώνουν ότι το προϊόν στο οποίο αναφέρονται εμπίπτει στην κατηγορία των τροφίμων/συμπληρωμάτων διατροφής και έτσι περιορίζεται ο κίνδυνος αμφισβήτησης ως προς την ταξινόμηση. Πράγματι, οι ισχυρισμοί για τον τρόπο λειτουργίας καθώς και οι ισχυρισμοί σχετικά με την μείωση ενός παράγοντα κινδύνου ασθενείας δηλώνουν καθαρά ότι το προϊόν στο οποίο αναφέρονται δεν είναι δυνατό να υπαχθεί στον ορισμό του φαρμάκου λόγω της παρουσίασης του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εγκεκριμένου ισχυρισμού που μπορεί πλέον να εμφανίζεται στην συσκευασία των συμπληρωμάτων διατροφής είναι η περίπτωση αυτών που περιέχουν φυτοστερόλες (≥2g ημερησίως) και μπορούν να αναφέρουν ότι «Έχει αποδειχθεί ότι οι φυτοστερόλες μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης συνιστούν παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου». Άλλο παράδειγμα αποτελεί το συμπλήρωμα ασβεστίου στο οποίο μπορεί να γίνεται πλέον αναφορά ότι «το ασβέστιο είναι απα- ραίτητο για την φυσιολογική ανάπτυξη των οστών των παιδιών». Αναφορικά με την χρήση άλλων ουσιών, πέραν των βιταμινών και ανόργανων στοιχείων στα συμπληρώματα διατροφής και ειδικότερα των φυτικών εκχυλισμάτων και γενικά συστατικών φυτικής προέλευσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν διατίθεται να προχωρήσει, τουλάχιστον άμεσα, σε εναρμόνιση, όπως στην περίπτωση των βιταμινών και ανόργανων στοιχείων αλλά ούτε διατίθεται να προχωρήσει σε θέσπιση αρνητικής λίστας τέτοιων ουσιών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στην περίπτωση των συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν συστατικά φυτικής προέλευσης, η κυκλοφορία τους υπόκειται σε εθνικό έλεγχο και αξιολόγηση ανά περίπτωση, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη τους όρους του κανονισμού της αμοιβαίας αναγνώρισης, όπως αυτός ισχύει σήμερα. Τα περισσότερα κράτη-μέλη έχουν συντάξει θετικούς ή αρνητικούς καταλόγους ουσιών, εκτός από τις βιταμίνες και τα ανόργανα συστατικά, οι οποίες επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στα συμπληρώματα διατροφής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, για να επιτραπεί η χρησιμοποίηση αυτών των ουσιών πρέπει να τηρούνται διάφορες τεχνικές προδιαγραφές, όπως τα ανώτατα όρια, ο τύπος εκχυλίσματος ή ο συνδυασμός συστατικών. Εξάλλου, η προσθήκη νέων ουσιών στους καταλόγους αυτούς υπόκειται σε αξιολόγηση. Στο επίπεδο της επιστημονικής πληροφόρησης πρέπει να γίνει διάκριση ανάμεσα στις ουσίες φυτικής προέλευσης (φυτά ή εκχυλίσματα φυτών) και στις άλλες κατηγορίες ουσιών. Όσον αφορά τις ουσίες μη φυτικής προέλευσης, για πολλές από αυτές TEYXOΣ 216 ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 PHARMANEWS 33 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 34 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ έχουν πραγματοποιηθεί ή διενεργούνται επιστημονικές αξιολογήσεις στο πλαίσιο της νομοθεσίας περί των τροφίμων που προορίζονται για ειδική διατροφή. Πρόκειται για ορισμένα αμινοξέα και άλλες ουσίες που απαριθμούνται στο παράρτημα της Κοινοτικής Οδηγίας 2001/15/ΕΚ σχετικά με τις ουσίες που επιτρέπεται να προστίθενται για ειδικούς διατροφικούς σκοπούς σε τρόφιμα προοριζόμενα για ειδική διατροφή. Όσον αφορά τις ουσίες φυτικής προέλευσης, πραγματοποιούνται εργασίες στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και στο πλαίσιο της επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη διατροφή. Ποιες είναι οι βασικές διαφορές που υπάρχουν στην Ελλάδα σε σχέση με το τι ισχύει στις περισσότερες χώρες όσον αφορά στην κυκλοφορία, στα σημεία πώλησης, στην κατηγοριοποίησή τους κτλ; Στην Ελλάδα υπάρχει μια ιδιάζουσα και συγχρόνως άνομη κατάσταση γύρω από την κυκλοφορία των συμπληρωμάτων διατροφής. Παρότι υπάρχει νομοθετικό πλαί- σιο (ΦΕΚ 395/ΒΪ/27-2-2004) που ορίζει ρητά ότι προϋπόθεση για την νόμιμη κυκλοφορία των συμπληρωμάτων διατροφής στην ελληνική αγορά είναι η ύπαρξη έγκυρης γνωστοποίησης κυκλοφορίας στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ), καθώς και η διάθεσή τους αποκλειστικά μέσα από το φαρμακείο, τουλάχιστον 1 στα 2 συμπληρώματα που κυκλοφορούν σήμερα στην ελληνική αγορά, είτε δεν έχουν καν γνωστοποιηθεί στον ΕΟΦ, είτε κυκλοφορούν χωρίς έγκυρη γνωστοποίηση κυκλοφορίας και, μάλιστα, διατίθενται και από χώρους εκτός του φαρμακείου, όπως τα βιολογικά καταστήματα. Συνεπώς, δεν έχει νόημα να εστιάσουμε στις βασικές διαφορές που υπάρχουν στην Ελλάδα σε σχέση με το τι ισχύει στις περισσότερες χώρες όσον αφορά την ύπαρξη γνωστοποίησης κυκλοφορίας και τα σημεία πώλησης τους αφού στην πράξη κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Υπάρχει όμως μια βασική διαφορά στην Ελλάδα σε σχέση με το τι ισχύει στις περισσότερες χώρες και αυτή αφορά την ίδια την διαδικασία νόμιμης κυκλοφορίας των συμπληρωμάτων διατροφής μέσω της γνωστοποί- Πώς θα μπορούσε ο φαρμακοποιός να αποκτήσει επίσημα ιδιότητα π.χ. βοτανοθεραπευτή και πώς βλέπετε μια τέτοια επέκταση των δραστηριοτήτων των φαρμακοποιών στο προσεχές μέλλον; Μέσα από τον χώρο του φαρμακείου, ο έλληνας φαρμακοποιός έχει την δυνατότητα σήμερα να προσφέρει αξιόπιστες συμβουλές υγείας, προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς αρκεί να επανακτήσει την ιδιότητα του, δηλαδή να αποκτήσει απόλυτη γνώση των προϊόντων και των συστατικών τους, τα οποία βρίσκονται στο χώρο του και να μεταφέρει αυτή την γνώση στον καταναλωτή. Είναι ίσως ο μόνος επιστήμονας υγείας που έχει αυτή την δυνατότητα και τούτο διότι, μελετώντας τα δεκάδες διαφορετικά προϊόντα του, αρχίζει να συγκρίνει και να επιλέγει και η επιλογή του έχει επιστημονικά κριτήρια. Αναφορικά με την ιδιότητα του βοτανοθεραπευτή στην Ελλάδα, το υπάρχον νομικό πλαίσιο απαιτεί ο βοτανοθεραπευτής να είναι διπλωματούχος γιατρός και τούτο διότι μόνο ο γιατρός έχει την δυνατότητα θεραπείας ασθενών, ακόμη και μέσω βοτανικών σκευασμάτων. Η βοτανοθε- 34 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 ησης κυκλοφορίας. Ειδικότερα, για την διαδικασία γνωστοποίησης κυκλοφορίας των συμπληρωμάτων διατροφής απαιτείται η πληρωμή ενός ακριβού παραβόλου, του υψηλότερου παραβόλου συγκριτικά με άλλες χώρες Ε.Ε. για την ίδια διαδικασία. Συγχρόνως, απαιτείται η υποβολή ενός φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και, παρόλο που αυτό αρκεί για να νομιμοποιηθεί, έστω προσωρινά, η κυκλοφορία ενός συγκεκριμένου συμπληρώματος διατροφής, η αξιολόγηση αυτού του φακέλου γνωστοποίησης από την δημόσια αρχή θα πραγματοποιηθεί, το ελάχιστο 3-6 μήνες, μετά την κατάθεση του. Φανταστείτε, λοιπόν, την περίπτωση όπου ένα συμπλήρωμα διατροφής ξεκινά να κυκλοφορεί νόμιμα στην ελληνική αγορά, δεδομένου ότι έχει ήδη υποβληθεί φάκελος γνωστοποίησης στην δημόσια αρχή και έχει πληρωθεί το αντίστοιχο παράβολο, αλλά μετά από χρονική περίοδο 6 μηνών, όπου το προϊόν ήδη καταναλώνεται σε μικρή ή μεγάλη κλίμακα, η δημόσια αρχή αποφανθεί ύστερα από αξιολόγηση του φακέλου, ότι το προϊόν είτε περιέχει ουσίες με αποδεδειγμένη ραπευτική δεν αποτελεί ιατρική ειδικότητα στην Ελλάδα, ενώ σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες εντάσσεται στο κομμάτι της Εναλλακτικής Ιατρικής, όπως και η ομοιοπαθητική και εφαρμόζεται από άτομα με επίσημη γνώση αντικειμένου, όχι αναγκαστικά γιατρούς. Δυστυχώς για την Ελλάδα, η Εναλλακτική Ιατρική, παρότι εφαρμόζεται στην χώρα μας σε ένα ικανοποιητικό βαθμό, δεν έχει γίνει επίσημα αποδεκτή. Συνεπώς, θεωρώ ότι ο έλληνας φαρμακοποιός δεν θα μπορούσε επίσημα να αποκτήσει ιδιότητα π.χ. βοτανοθεραπευτή, αφού η Εναλλακτική Ιατρική στην οποία εντάσσεται η βοτανοθεραπεία δεν είναι επίσημα αποδεκτή. Ο έλληνα φαρμακοποιός ως επιστήμονας υγείας μπορεί και οφείλει να διεκδικήσει επίσημα αυτήν την ιδιότητα, αλλά και άλλες ιδιότητες της Εναλλακτικής Ιατρικής, όπως ομοιοπαθητική, γεμμοθεραπεία κ.α. Θεωρώ ότι μια επέκταση των δραστηριοτήτων των φαρμακοποιών στο προσεχές μέλλον στο κομμάτι της βοτανοθεραπείας και της ομοιοπαθητικής θα ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και ελκυστική, όχι τόσο για τους ίδιους τους φαρμακοποιούς όσο για τους απλούς πολίτες. www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 35 φαρμακολογική δράση είτε περιέχει ουσίες με μη αποδεκτό προφίλ ασφάλειας και συνεπώς δεν αποτελεί συμπλήρωμα διατροφής. Πώς προστατεύεται έγκαιρα η δημόσια υγεία στην περίπτωση αυτή; Μια άλλη διαφορά, η οποία όμως τείνει να ελαχιστοποιηθεί, αφορά την εφαρμογή της διαδικασίας «Αμοιβαίας Αναγνώρισης». Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα καθυστέρησε σημαντικά στην κατανόηση των υποχρεώσεων της μέσα στο πλαίσιο της εφαρμογής της αμοιβαίας αναγνώρισης που καθόρισε ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 764/2008. Γενικά, τα κράτη-μέλη δεν επιτρέπεται, επικαλούμενα λόγους που έχουν σχέση με τη σύνθεση και τις προδιαγραφές παρασκευής, να απαγορεύουν ή να περιορίζουν την εμπορία συμπληρωμάτων διατροφής τα οποία νομίμως παράγονται ή διατίθενται στο εμπόριο άλλων κρατών μελών επίσης ως συμπληρώματα διατροφής. Με την εφαρμογή του κανονισμού της Αμοιβαίας Αναγνώρισης, η δημόσια ελληνική αρχή μπορεί να διατηρεί το δικαίωμα, επικαλούμενη βάσιμα την ανάγκη προστασίας των συμφερόντων που προβλέπονται στο άρθρο 30 της συνθήκης ΕΚ, ιδίως την προστασία της υγείας, αλλά οφείλει να αποδεικνύει σε κάθε περίπτωση, λαμβανομένων υπόψη των αποτελεσμάτων της διεθνούς επιστημονικής έρευνας, ότι η όποια απόφασή της είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική προστασία των προβλεπόμενων συμφερόντων και, ιδίως, ότι η απαγόρευση εμπορίας στην ελληνική αγορά συγκεκριμένων συμπληρωμάτων διατροφής συνιστούν πραγματικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Τι πιστεύετε ότι θα πρέπει άμεσα να αλλάξει όσον αφορά στο νομικό πλαίσιο; Διαδικασία νόμιμης κυκλοφορίας συμπληρωμάτων διατροφής: Προτείνω την ύπαρξη δύο διαφορετικών διαδικασιών νόμιμης κυκλοφορίας (γνωστοποίηση) για τα συμπληρώματα διατροφής. Μια απλουστευμένη διαδικασία που αφορά τα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν αποκλειστικά www.pharmanews.gr βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία, η οποία θα γίνεται αποδεκτή με άμεσο έλεγχο των στοιχείων της αίτησης από την δημόσια αρχή και θα περιλαμβάνει στοιχεία υπευθύνου κυκλοφορίας, ποιοτική και ποσοτική σύνθεση του προϊόντος, πιστοποιητικό ανάλυσης τελικού προϊόντος, ελληνική επισήμανση του προϊόντος, αποδεικτικό στοιχείο νόμιμης κυκλοφορίας εντός Ε.Ε. και σημαντικά μειωμένο παράβολο. Μια δεύτερη διαδικασία που αφορά τα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν και άλλες ουσίες (μπορεί να συμπεριλαμβάνει βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία) με αίτηση που θα περιλαμβάνει στοιχεία υπευθύνου κυκλοφορίας, ποιοτική και ποσοτική σύνθεση του “ Tόσο ο φαρμακοποιός όσο και ο καταναλωτής αρχίζουν πλέον να επιλέγουν προϊόντα με βάση κάποια κριτήρια ” προϊόντος, πιστοποιητικά ανάλυσης πρώτων υλών και τελικού προϊόντος, ελληνική επισήμανση, αποδεικτικό στοιχείο νόμιμης κυκλοφορίας εντός Ε.Ε. καθώς και στοιχεία καταλληλότητας του προϊόντος για τον διατροφικό προορισμό. Τα συμπληρώματα διατροφής αυτής της διαδικασίας θα υπόκειται σε έναν αρχικό προέλεγχο των στοιχείων του φακέλου, προκειμένου να δοθεί ή όχι η αρχική νόμιμη κυκλοφορία και εν συνεχεία σε τελική αξιολόγηση και συνέχεια ή όχι της νόμιμης κυκλοφορίας. Διαφήμιση και παρουσίαση συμπληρωμάτων διατροφής με ισχυρισμούς υγείας: Θεωρώ επιτακτική την ανάγκη έγκρισης του διαφημιστικού κειμένου, ιδιαίτερα όταν αυτό περιέχει ισχυρισμούς υγείας, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια έχει χαθεί κάθε μέτρο αναφοράς, συγχέοντας ή ταυτίζοντας την φυσιολογική επίδραση που ασκούν τα συμπληρώματα διατροφής με μια φαρμακολογική-θεραπευτική δράση. Δεν νοείται συμπλήρωμα διατροφής με θεραπευτική δράση, αλλά ένα εν δυνάμει φαρμακευτικό σκεύασμα, όπως παραδοσιακό φάρμακο φυτικής προέλευσης (π.χ. St. John’s Wort, Valeriana, κ.α.). Σημείο πώλησης συμπληρωμάτων διατροφής: Οι συγκυρίες (πολιτικές, οικονομικές) της εποχής, ο ανταγωνισμός, η υπάρχουσα διαμορφωμένη κατάσταση σε άλλες χώρες Ε.Ε., θεωρώ ότι αναπόφευκτα θα οδηγήσουν σε ειδική νομοθετική ρύθμιση για την επέκταση του σημείου πώλησης των συμπληρωμάτων διατροφής πέρα από το χώρο του φαρμακείου. Δεν συμφωνώ με την άνευ όρων διάθεση των συμπληρωμάτων διατροφής από χώρους πέρα του φαρμακείου, αλλά με την διάθεση τους από συγκεκριμένο χώρο, όχι αναγκαστικά φαρμακείο και από συγκεκριμένο άτομο, όχι αναγκαστικά φαρμακοποιό. Εξάλλου, μια άνομη επέκταση του σημείου πώλησης των συμπληρωμάτων διατροφής πέρα από το χώρο του φαρμακείου ήδη υπάρχει στην ελληνική αγορά. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτή δεν τίθεται θέμα εάν θα γίνει επέκταση του σημείου πώλησης των συμπληρωμάτων διατροφής αλλά πότε. Σε τι ποσοστά κινείται η κατανάλωση συμπληρωμάτων βοτανικών σκευασμάτων στην Ελλάδα, σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε.; Παρότι δεν υπάρχει κάποια επίσημη καταγραφή της αγοράς των συμπληρωμάτων διατροφής στην Ελλάδα, εκτιμώ, κυρίως με βάση την ιδιότητα μου ως συμβούλου πολλών εταιρειών του χώρου αυτού, ότι περίπου 60-70% των προϊόντων που διακινούνται στην ελληνική αγορά, ανεξαρτήτως νόμιμης κυκλοφορίας, περιέχουν ένα ή περισσότερα συστατικά φυτικής προέλευσης. Αυτή η εκτίμηση μου επιβεβαιώνεται και από τις εκτιμήσεις ανάπτυξης για την αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν άλλες ουσίες (εκτός από βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία) στην ελληνική αγορά, με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. TEYXOΣ 216 ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 PHARMANEWS 35 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 36 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρω κάποια στατιστικά στοιχεία που αφορούν την ευρωπαϊκή αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής. Με βάση επίσημα στοιχεία του 2005, το συνολικό μέγεθος των πωλήσεων λιανικής της Ευρωπαϊκής αγοράς των συμπληρωμάτων διατροφής υπολογίστηκε περίπου 5 δις.e, εκ των οποίων 2,15 διςe εκτιμήθηκε τότε το μέγεθος των πωλήσεων συμπληρωμάτων που περιέχουν άλλες ουσίες, πέραν των βιταμινών και ανόργανων στοιχείων. Τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει στη στάση τόσο των φαρμακοποιών όσο και του κοινού απέναντι στα εν λόγω προϊόντα και ποια προβλήματα (εντός ή εκτός εισαγωγικών) υπάρχουν ακόμη; Το Ελληνικό φαρμακείο, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, ήταν γεμάτο με δεκάδες συμπληρώματα διατροφής σε κάψουλες, δισκία, φιαλίδια, σκόνη, φακελάκια, από την Αμερική, τον Καναδά, την Κίνα, την Ινδία, τις χώρες της Ε.Ε. και από χώρες που δεν μπορείτε να φανταστείτε. Τα προϊόντα αυτά διακινούνταν μέσα στο χώρο του φαρμακείου από δεκάδες εταιρείες διακίνησης/αντιπροσώπευσης. Μεγάλος και αυξανόμενος ο αριθμός των προϊόντων, πολλές και αυξανόμενες οι εταιρείες διακίνησης, περιορισμένος ο αριθμός των προϊόντων βασισμένος σε έρευνα και ανάπτυξη, μη επιτυχημένες διαφημίσεις προώθησης, επαναλαμβανόμενες προωθήσεις αντιγράφων συμπληρωμάτων διατροφής, συγκεκριμένος και σταθερός ο αριθμός των καταναλωτών με τάση κορεσμού στην κατανάλωση τέτοιων προϊόντων, προϊόντα με ισχυρισμούς υγείας πέρα από κάθε φαντασία. Όλα αυτά αποτελούν χαρακτηριστικά του μέχρι πρότινος σκηνικού στον χώρο της αγοράς των συμπληρωμάτων διατροφής στην Ελλάδα. Από το 2005 έως και το 2010 υπήρξε μια αξιοσημείωτη εξάπλωση της αγοράς του συμπληρωμάτων διατροφής στην ελληνική αγορά, κυρίως αυτών που περιείχαν συστατικά φυτικής προέλευσης Μέσα στο κλίμα αυτό (2005-2010) ο έλληνας φαρμακοποιός άργησε να επενδύσει στο κομμάτι της επιστημονικής ενημέρωσης για τα συμπληρώματα διατροφής που γέμισαν τον χώρο του φαρμακείου του, αλλά αρκέστηκε στο επιχειρηματικό κομμάτι της ζήτησης των προϊόντων αυτών από τον καταναλωτή, ο δε καταναλωτής αρκέστηκε και αυτός στην επιρροή της διαφήμισης πάνω του. Από τις αρχές του 2011 όμως, είτε λόγω της οικονομικής συγκυρίας είτε λόγω ενός κορεσμού κατανάλωσης τέτοιων προϊόντων, τόσο ο φαρμακοποιός όσο και ο καταναλωτής αρχίζουν πλέον να επιλέγουν προϊόντα με βάση κάποια κριτήρια, όπως την τιμή του προϊόντος και αν αυτή η τιμή συμβαδίζει με την ποιότητα και την ποσότητά του, το εύρος γνώσης των συστατικών του προϊόντος τόσο από τον φαρμακοποιό όσο και από τον καταναλωτή, την επιστημονική γνώση του φαρμακοποιού και την μεταφορά αυτής της γνώσης στον καταναλωτή προκειμένου να πεισθεί ο τελευταίος ότι η κατανάλωση ενός συγκεκριμένου προϊόντος έχει ευεργετικά αποτελέσματα στον ίδιο. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η εν λόγω αγορά στο μέλλον και ποιες προκλήσεις θα κληθεί να αντιμετωπίσει; Η αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής στην «μετά τρόικα» εποχή αναμφίβολα δέχεται και θα εξακολουθήσει να δέχεται αρνητικές πιέσεις, με μια πτώση της αγοράς αυτής που αγγίζει το 30% κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τις δικές μου εκτιμήσεις. Η πτώση αυτή επηρεάζει, κυρίως, την κατηγορία των συμπληρωμάτων διατροφής με λιανική τιμή άνω των 20e, ενώ η ζήτηση των συμπληρωμάτων διατροφής φαίνεται να επικεντρώνεται σε προϊόντα με λιανική τιμή μεταξύ 9,99eκαι 19,99e. Θεωρώ ότι η μεγαλύτερη πρόκληση για την αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής στο μέλλον, δεν θα είναι μόνο η έλλειψη ρευστότητας του έλληνα καταναλωτή για την απόκτηση αυ- 36 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 τών των προϊόντων, αλλά η ποιότητα των προϊόντων σε συνδυασμό με αυτά που υπόσχονται στην επισήμανσή τους. Πιστεύω ότι ο έλληνας καταναλωτής αρχίζει να μην πιστεύει πλέον τα συστατικά και τα προϊόντα με τις πολλαπλές ιδιότητες, τα θαυματουργά φυτά για όλες τις παθήσεις, τα δεκάδες superfoods που λανσάρονται ως απλά ένα ισχυρό όπλο αντιοξείδωσης χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις, αλλά αρχίζει να αναζητά συμπληρώματα διατροφής με υψηλή περιεκτικότητα ενεργών συστατικών και αποδεδειγμένη δράση. Υπάρχει πλέον η τάση, τόσο για του παρασκευαστές όσο και για τους καταναλωτές, να αναζητούν συμπληρώματα διατροφής με απλές (όχι αναγκαστικά συνθέσεις ενός συστατικού) και όχι πολύπλοκες συνθέσεις. Για τις πολύπλοκες συνθέσεις είναι εξάλλου δύσκολο να αποδείξεις ασφάλεια και αποτελεσματικότητα, εκτός εάν υποστηρίζονται από αξιόπιστα κλινικά δεδομένα, κάτι σχετικά σπάνιο για τα συμπληρώματα διατροφής. Επιπλέον, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα υπάρξει μια αυξανόμενη τάση από την φαρμακοβιομηχανία να επενδύσει στην αγορά του συμπληρώματος διατροφής με νέα προϊόντα, ως εναλλακτική λύση στις απώλειες που εκείνη σημειώνει στην αγορά του φαρμάκου. Θεωρώ ότι μια τέτοια κίνηση είναι αναμενόμενη και ίσως να επηρεάσει ως ένα βαθμό θετικά την αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής στην Ελλάδα, αφού μπορεί να αποτρέψει τυχοδιωκτικές και άνομες κινήσεις μέσα στο χώρο αυτό. Από την άλλη, με την μεγαλύτερη είσοδο της φαρμακοβιομηχανίας στην ελληνική αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής, ενδέχεται να υπάρξει αλλαγή στην κατηγοριοποίηση κάποιων προϊόντων, κυρίως αυτών που περιέχουν φυτικά συστατικά, από φυτικά συμπληρώματα διατροφής σε παραδοσιακά φάρμακα φυτικής προέλευσης. *Από το ένθετο “Το Φαρμακείο μετά την Τρόικα” www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 37 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 38 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 39 PHARMA BEAUTY Το νεσεσέρ του καλοκαιριού Δεν χρειάζεται να πάτε μακριά. Από αντηλιακό και ενυδατική προσώπου, μέχρι ξηρά έλαια, μακιγιάζ και ειδικά προϊόντα φροντίδας, το φαρμακείο μπορεί να εξοπλίσει πλήρως το καλοκαιρινό νεσεσέρ, με τις πλέον συμφέρουσες και ποιοτικές επιλογές. Από τη Χαριτωμένη Βόντα T ο έχουμε γράψει πολλές φορές στο Pharma News, ας το γράψουμε μία ακόμα: η παρούσα οικονομική συγκυρία, εκτός από τις αντικειμενικές δυσκολίες που προκαλεί σε όλο το κοινωνικό φάσμα, αποτελεί και μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για κάποιους κλάδους, μέχρι πρότινος παραγκωνισμένους ή παρεξηγημένους, να αναδειχθούν σε πρωταγωνιστές της κατηγορίας τους, με βασικό άξονα την αρχή: η αξία του παρεχόμενου προϊόντος είναι μεγαλύτερη από το κόστος του. Η κατηγορία ομορφιά στα φαρμακεία είναι μία από αυτές τις περιπτώσεις. Και φέτος το καλοκαίρι, όπως κάνουν με συνέπεια τα τελευταία χρόνια όλες οι εταιρείες δερμοκαλλυντικών που δραστηριοποιούνται στο φαρμακείο, έχουν προτάσεις προϊόντων φροντίδας που εκτείνονται σε όλο το φάσμα της περιποίησης, από άρωμα ως αντηλιακό, πάντα σε υψηλή ποιότητα και ανταγωνιστικές τιμές. Τα εξαιρετικά προϊόντα διευκολύνουν το φαρμακοποιό στην πώληση, αλλά και στο να κρατάει ευχαριστημένους τους πελάτες του φαρμακείου. Απαραίτητη προϋπόθεση, όμως, είναι ο φαρμακοποιός να γνωρίζει καλά τα προϊόντα, www.pharmanews.gr ώστε να μπορεί να τα προτείνει όποτε του ζητηθεί. Capital Soleil, Vichy H νέα κρέμα προσώπου της σειράς έχει ιδιαίτερα λεπτόρρευστη υφή, SPF 50 και δίνει ματ αποτέλεσμα, χωρίς να κολλάει, και χωρίς να ασπρίζει μετά την εφαρμογή. Ιδανική για: γυναίκες και άνδρες, ειδικά για κυρίες που επιθυμούν ματ όψη στην επιδερμίδα τους. Eau Sublime OR, Roger & Gallet Μία ακόμα προσθήκη στην αρωματική γκάμα της μάρκας, με την αντίστοιχη κρέμα σώματος, με νότες εσπεριδοειδών, ylangylang, άνθος καρύδας & πορτοκαλιάς, κέδρο, βανίλια, musk, και νιφάδες χρυσού για στιγμιαία λάμψη στην επιδερμίδα. Ιδανικά για: κάθε γυναίκα που επιθυμεί να συνδυάσει ένα πραγματικά γοητευτικό άρωμα με φροντίδα σώματος. Επίσης, ιδανικά και για δώρο. Sun, Cera di Cupra Πλούσια αντηλιακή κρέμα σώματος με δείκτη προστασίας 30 και σύνθεση ειδική για υψηλή ανοχή από τα ευαίσθητα δέρματα. Όλη η σειρά περιέχει πέντε διαφορετικούς τύπους φίλτρων για απόλυτη ασφάλεια και προστασία από την ακτινοβολία. Ιδανική για: άνδρες και γυναίκες με ευαίσθητο δέρμα. Coverderm Perfect Lashes, Coverderm Απολύτως αδιάβροχη μάσκαρα, με 24ωρη διάρκεια και φόρμουλα που διατηρεί τα χαρακτηριστικά της σειράς Camouflage. Είναι εμπλουτι- TEYXOΣ 216 ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 PHARMANEWS 39 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 40 PHARMA BEAUTY σμένη με Υαλουρονικό οξύ και βιταμίνες Α, C και Ε για αντιγηραντική δράση, ενυδατώνει, δυναμώνει και θρέφει τις βλεφαρίδες. Ιδανική για: γυναίκες που θέλουν το μακιγιάζ τους να μένει στη θέση του! Equisetum, Korres Αποσμητικό 48ωρης προστασίας με βιολογικό εκχύλισμα Equisetum, υποαλλεργικό, χωρίς οινόπνευμα, parabens και άρωμα. Η σειρά περιέχει 2 ακόμα αποσμητικά, με σύνθεση φιλική προς την επιδερμίδα και το περιβάλλον. Ιδανικό για: γυναίκες και άνδρες με έντονη εφίδρωση, και, παράλληλα, ευαίσθητη επιδερμίδα. FrezyFeet Revital Cream, Frezyderm Ενυδατική και αναπλαστική κρέμα ποδιών, με επουλωτικά συστατικά. Αντιμετωπίζει ρωγμές και εξελκώσεις ποδιών (σκασίματα, σχισίματα) καθώς και την έντονη ξηροδερμία, ενώ παράλληλα βελτιώνει την ελαστικότητα της επιδερμίδας. Ιδανική για: γυναίκες και άνδρες που έχουν πολύ ορθοστασία στη δουλειά τους, που περπατούν πολύ, και γενικότερα κουράζουν τα πόδια τους. Επίσης, ιδανική αν θέλετε να δείχνετε άψογοι με ανοιχτά παπούτσια! Slimming and Firming, Caudalie Ολοκληρωμένη μέθοδος αδυνατίσματος και σύσφιγξης, περιλαμβάνει συμπύκνωμα, δύο διαφορετικά σκραμπ (για όλο το σώμα, και για πιο ευαίσθητες περιοχές, όπως το στήθος και το εσωτερικό των μπράτσων), ένα θρεπτικό body lotion, αλλά και ένα υπέροχο αφέψημα σε φακελάκια, κατά της κατακράτησης των υγρών. Ιδανική για: γυναίκες που αγαπούν τις ολοκληρωμένες, φυσικές και αποτελεσματικές λύσεις. Ειδικά το αφέψημα, μπορεί να καταναλωθεί από οποιονδήποτε ταλαιπωρείται από κατακρατήσεις και πρηξίματα. Σειρά Herbal Recovery, Jurlique H πιο δημοφιλής σειρά της μάρκας έχει δημιουργηθεί με βάση της αρχές της βιοδυναμικής καλλιέργειας και υποδέχεται ένα νέο μέλος, την κρέμα νύχτας. Η σειρά περιλαμβάνει άλλα πέντε προϊόντα, με βασικό το Herbal Recovery Gel, το οποίο αποτελεί και ένα από τα διαχρονικά best seller της μάρκας. Ιδανική για: γυναίκες που αγαπούν τα αποτελεσματικά, φυσικά καλλυντικά. Επίσης, για όσους δίνουν σημασία στην πρώτη ύλη των καλλυντικών 40 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 –η εταιρεία διαθέτει καθετοποιημένη παραγωγή, με πλήρη έλεγχο των πρώτων υλών. Αντηλιακό για παιδιά SPF50, Solène Υποαλλεργικά, μη φωτοερεθιστικά αντηλιακά σε δύο δείκτες (SPF 30 και 50), με σύστημα προστασίας UV Balance και φωτοσταθερά φίλτρα ευρέως φάσματος, που προστατεύουν αποτελεσματικά την ευαίσθητη παιδική επιδερμίδα. Ιδανικό για: φυσικά για τα παιδιά, αλλά και για τις μαμάδες! Η πολύ ευχάριστη μυρωδιά τσιχλόφουσκας και το ότι δεν αφήνει άσπρα σημάδια το καθιστά πολύ δελεαστικό προς χρήση από όλες τις ηλικίες. Anti-Cellulite Micro Actif, RoC Στοχευμένη, πολύ ενισχυμένη φροντίδα κατά της κυτταρίτιδας, με ένα συνδυασμό συστατικών –καφεΐνη, φορσκολίνη, καρνιτίνη, ρουσκογενίνη, THPE- τα οποία έχουν αποδεδειγμένη αντικυτταριτιδική δράση. Επιπλέον, το προϊόν περιέχει γλυκερίνη και ουρία, για παράλληλη ενυδάτωση και φροντίδα της επιδερμίδας. Ιδανική για: γυναίκες που θέλουν άμεσο αποτέλεσμα, ακόμα και στην εγκατεστημένη κυτταρίτιδα. Το προϊόν υπόσχεται εμφανή αποτελέσματα σε μόλις ένα μήνα χρήσης. www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 41 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 42 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ T ο μεγάλο δίλημμα ανακύπτει όταν το παιδί είναι περίπου 15 χρονών, οπότε διατυπώνει για πρώτη φορά την απαίτηση να πάει διακοπές με τους φίλους του. Το πρώτο μεγάλο σοκ για τους γονείς είναι γεγονός! Από μεριάς των εφήβων, σε αυτήν την ηλικία, υπάρχει έντονη η προσμονή και η επιθυμία της απαγκίστρωσης από τον έλεγχο της οικογένειας –τουλάχιστον έτσι το βλέπουν, της αναζήτησης νέων εμπειριών και της περιπέτειας. Από την πλευρά τους, οι γονείς διακατέχονται από φόβο και ανασφάλεια ότι κάτι αναπάντεχο και άσχημο μπορεί να συμβεί και αισθάνονται ότι ξαφνικά χάνουν τον έλεγχο που έχουν πάνω στο παιδί τους. Το ζήτημα είναι πώς θα διαχειριστούν οι γονείς το αίτημα του παιδιού και την εύλογη αντίδρασή του- ιδίως αν δεν έχουν την πρόθεση να του το επιτρέψουν. Πριν από αυτό, το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι γονείς, είναι το κατά πόσο το παιδί είναι έτοιμο να φύγει λίγες ημέρες από το σπίτι του και να λειτουργήσει στην καθημερινότητα μόνο του. Ο βασικότερος παράγοντας που θα πρέπει να καθορίζει τον βαθμό ανεξαρτησίας του εφήβου, είναι η ωριμότητά του. Πολλά εξαρτώνται επίσης από τον τρόπο σκέψης των γονιών. Με άλλα λόγια, είναι σημαντικός παράγοντας το πόσο αγχώδεις είναι οι γονείς και το κατά πόσο έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν μια άγνωστη κατάσταση ως καταστροφική ή όχι. Ή το κατά πόσο έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία τις δύσκολες καταστάσεις. Πολλοί γονείς θεωρούν το αίτημα του εφήβου να πάει μόνος του διακοπές, ως την απαρχή της διάσπασης της οικογένειας, διακατέχονται από μια αίσθηση «εγκατάλειψης», εκλαμβάνουν το αίτημα του παιδιού ως απόρριψη προς το πρόσωπό τους και μοιραία δίνουν στο ζήτημα αυτό πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις από τις πραγματικές. «Η ηλικία που οι γονείς θεωρούν κατάλληλη για να επιτρέψουν στα παιδιά τους να πάνε διακοπές με την παρέα τους ποικίλλει σημαντικά από οικογένεια σε οικογένεια. Ο βασικότερος παράγοντας που θα πρέπει να καθορίζει το βαθμό ανεξαρτησίας του εφήβου είναι η ωριμότητά του. Κανένας γονιός δε θεωρεί τις αποφάσεις αυτές εύκολη υπόθεση. Λίγοι είναι εκείνοι που, ανεξάρτητα ΕΦΗΒΟΙ: Διακοπές με 42 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 43 από την ηλικία των παιδιών τους, κατορθώνουν να κοιμηθούν ήσυχοι πριν αυτά γυρίσουν σπίτι σώα και αβλαβή», σημειώνει η Ψυχοθεραπεύτρια- Οικογενειακή σύμβουλος, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, κυρία Ντόρα Μίνου και συμπληρώνει: «Οι περισσότεροι γονείς ανησυχούν για την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των παιδιών τους. Η απομάκρυνσή τους από το σπίτι τους δημιουργεί φοβίες για τους κινδύνους που εγκυμονούν. Ανησυχούν ότι τα παιδιά τους θα κάνουν πράγματα αντίστοιχα με εκείνα που έκαναν κι οι ίδιοι όταν ήταν στην ηλικία τους. Φοβούνται ότι μην έχοντας την απαραίτητη ωριμότητα, το παιδί τους θα παρασυρθεί σε υπερβολές και συμπεριφορές υψηλού κινδύνου. Σκέφτονται π.χ. ότι το παιδί μπορεί να πιει αλκοόλ και μετά να οδηγήσει μηχανάκι, βάζοντας τον εαυ- τό του σε κίνδυνο, ότι μπορεί να προβεί σε σεξουαλικούς πειραματισμούς, με δυσάρεστα επακόλουθα, ότι μπορεί ακόμη και να δοκιμάσει ναρκωτικά». Η αλήθεια είναι πως οι έφηβοι, από τη φύση τους έχουν την τάση να πειραματίζονται, να δοκιμάζουν τα όριά τους και τα όρια των άλλων. Όλα αυτά γίνονται στην προσπάθειά τους να ρυθμίσουν μόνοι τους τη ζωή τους και να αποφασίσουν για τον εαυτό τους. Οι διακοπές είναι λοιπόν γι' αυτούς ένας τρόπος να λειτουργήσουν ανεξέλεγκτα και να γευτούν κάθε είδους πρόκληση. Την ίδια στιγμή όμως, τα παιδιά που θα πάνε μόνα τους διακοπές, θα κληθούν να οργανώσουν μόνα τους την καθημερινότητά τους, να πάρουν αποφάσεις, να προστατέψουν τους εαυτούς τους και να θέσουν τα όριά τους για πρώτη φορά έξω από το «κουκούλι» της οικογένειας. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Στην πραγματικότητα, καλούνται να περάσουν ένα πρώτο δύσκολο τεστ, όχι μόνο ως προς τους ίδιους, αλλά και σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσαν και δομήθηκαν ως προσωπικότητες. Ποια πρέπει να είναι η αντίδρασή σας Μην το απαγορεύσετε, τουλάχιστον αν δεν έχετε τον τρόπο να του εξηγήσετε για ποιον λόγο του το απαγορεύετε. Η απαγόρευση πολλές φορές είναι πρόκληση για τον έφηβο και οι αντιδράσεις του μπορεί να είναι αυτοκαταστροφικές ή εκδικητικές απέναντι στους γονείς του. Δεν πρέπει να ξεχνάτε και τούτο: ότι ακόμη κι αν φέτος καταφέρετε να πείτε «όχι», φίλους ή με τους γονείς; www.pharmanews.gr TEYXOΣ 216 ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 PHARMANEWS 43 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 44 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ την επόμενη ή την μεθεπόμενη χρονιά δεν θα το αποφύγετε. Όσο όμως καθυστερήσουν να πραγματοποιηθούν αυτές οι «μέρες ελευθερίας», θα έχουν λάβει τόσο μεγάλες διαστάσεις στο μυαλό του εφήβου, που ο κίνδυνος να προβεί σε υπερβολές και να εκθέσει τον εαυτό του σε κινδύνους θα είναι μεγαλύτερος. Προσπαθήστε να πληροφορήσετε το παιδί σας, όσο καλύτερα μπορείτε σχετικά με την αντισύλληψη, τα ναρκωτικά και την ασφαλή οδήγηση (εάν οδηγεί). Για να γίνει αυτό φροντίστε να είστε καλά πληροφορημένοι και εσείς οι ίδιοι. Βάλτε όρια και φροντίστε να είστε συνεπής ως προς την τήρησή τους. Οι γονείς θα πρέπει να είναι σταθεροί στις πράξεις και τα λόγια τους, απέναντι στις παρορμητικές και πολλές φορές παράλογες απαιτήσεις του εφήβου. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσετε στην αποφυγή των διπλών μηνυμάτων (π.χ. άλλες φορές να του συμπεριφέρεστε σαν να είναι παιδί και άλλες να απαιτείτε να είναι... ενήλικας). Πολλοί γονείς, αν και έχουν εμπιστοσύνη στην κρίση και στην ωριμότητα του παιδιού τους, δεν εμπιστεύονται πολύ την παρέα του. Η κυρία Μίνου ωστόσο συμβουλεύει: - Aν δεν ανησυχείτε για τη συμπεριφορά του παιδιού σας, τότε δεν θα πρέπει να ανησυχείτε και για τους φίλους του. - Εξηγήστε του τον λόγο που αγωνιά- τε σχετικά με τους φίλους του, εφόσον βέβαια έχετε κάποιο συγκεκριμένο λόγο ώστε να μην εγκρίνετε την παρέα τους. - Εμπιστευτείτε την ικανότητά του να επιλέγει τους ανθρώπους που συναναστρέφεται. Θα πρέπει να θυμάστε ότι τα παιδιά, μεγαλώνοντας, αυξάνουν την αυτοπεποίθησή τους και τις κοινωνικές τους δεξιότητες και γίνονται πιο διορατικά. “ Εμπιστευτείτε την ικανότητά του να επιλέγει τους ανθρώπους που συναναστρέφεται ” «Μην προσπαθείτε να προστατέψετε το παιδί σας από τα πάντα. Στόχος σας πρέπει να είναι η ενημέρωση και όχι η παρέμβαση. Καλό θα είναι να μάθετε να εμπιστεύεστε την κρίση του παιδιού και να δεχτείτε ότι κάποια στιγμή θα κάνει και λάθη», τονίζει η κυρία Μίνου. Γενικά, οι γονείς θα πρέπει να μη μεταθέτουν το δικό τους άγχος στα παιδιά τους, γιατί το άγχος μπορεί να τα «παραλύσει» και να τα «καθηλώσει» συναισθη ματικά, με αποτέλεσμα να αποκτήσουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Εναλλακτικές Μια εναλλακτική λύση που μπορούν οι γονείς να αντιπροτείνουν στο παιδί, αν δεν μπορούν να ξεπεράσουν την ανησυχία τους ή αν το παιδί είναι πολύ μικρό, είναι να πάρουν μαζί τους στις οικογενειακές διακοπές έναν καλό φίλο του παιδιού. Ή αντίστοιχα, να στείλουν το παιδί τους μερικές μέρες στην οικογένεια του φίλου του. Αν καμία από αυτές τις εναλλακτικές δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτή από το παιδί, καλό είναι να του δείξετε πως εμπιστεύεστε την κρίση του. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι έφηβοι χρειάζονται χώρο και χρόνο για να ενηλικιωθούν αρμονικά και ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να κάνουν και λάθη και να μάθουν μέσα από αυτά. Ωστόσο, όσο καιρό το παιδί θα είναι μακριά, εξασφαλίστε ότι: Θα υπάρχει καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία. Δεν θα προβείτε σε συνεννοήσεις με τους φίλους του, γιατί έτσι μειώνετε το παιδί σας, καθώς δείχνετε ότι δεν το εμπιστεύεστε. Το έχετε ενημερώσει για τους κινδύνους που υπάρχουν. Του έχετε επισημάνει ότι, ακόμη κι αν του συμβεί κάτι άσχημο, θα είστε κοντά του. Διακοπές στα χρόνια της κρίσης Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, πολλοί γονείς αναγκάζονται να αφήσουν τα παιδιά τους να πάνε μόνα τους διακοπές, καθώς εκείνοι παραμένουν, ελλείψει χρημάτων, στην πόλη. Έτσι, ο μέσος όρος ηλικίας που τα παιδιά φεύγουν μόνα τους για διακοπές έχει μειωθεί σημαντικά. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι όσο μικρότερη είναι η ηλικία του παιδιού, τόσο λιγότερο ενδείκνυται να πάει διακοπές μόνο με την παρέα του. Ανασταλτικοί παρά- 44 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 γοντες αποτελούν το γεγονός ότι δεν έχει ωριμάσει η κρίση του, ότι ελλοχεύουν διάφοροι κίνδυνοι και υπάρχει πιθανότητα να σκεφτεί παρορμητικά ή με λανθασμένα κριτήρια και το ότι η παρέα του είναι ανώριμη (ενώ το ίδιο είναι ώριμο). Σε μια ηλικία όμως των 16 ή των 17 ετών, ο έφηβος είναι σε θέση, στις περισσότερες περιπτώσεις, να φέρει εις πέρας αυτήν την πρώτη του επαφή με την ενήλικη ζωή, με τρόπο ικανοποιητικό, αλλά και ιδιαίτερα ωφέλιμο για τον ίδιο. www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 45 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 46 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Cellusite: Φυσική λύση κατά της κυτταρίτιδας Ό σο η θερμοκρασία ανεβαίνει και τα ρούχα λιγοστεύουν, το άγχος των γυναικών κορυφώνεται! O υπ’ αριθμόν 1 εχθρός των γυναικών –και μάλιστα όχι μόνο των παχύσαρκων ή όσων έχουν τοπικό πάχος, αλλά και εκείνων που έχουν φυσιολογικό βάρος- είναι η κυτταρίτιδα! Γι΄ αυτό και ο στόχος είναι ένας: Πώς θα απαλλαγούν από αυτήν! Μπορεί ένα συμπλήρωμα διατροφής να δώσει λύση –και σε αυτήν- την αγωνία; Η Health Aid γνέφει θετικά στο παραπάνω ερώτημα, παρουσιάζοντας μια μοναδική, 100% φυσική λύση για την κυτταρίτιδα, σε μορφή συμπληρώματος διατροφής. Τα επιλεγμένα φυτικά εκχυλίσματα του Cellusite, επικεντρώνουν τη δράση τους στα σημεία όπου υπάρχει κυτταρίτιδα και σταματούν την εξέλιξή της. Η κυτταρίτιδα είναι αποτέλεσμα της σύνθεσης των λιπών στους ιστούς, της κατακράτησης των υγρών και της συσσώρευσης των τοξινών και της κακής κυκλοφορίας του αίματος. Το Cellusite είναι ένας ισορροπημένος συνδυασμός από βότανα και συστατικά ειδικά επιλεγμένα για συνεργιστική δράση, ώστε να έχει το μέγιστο αποτέλεσμα στην καταπολέμηση της κυτταρίτιδας. Οι ταμπλέτες, χάρη στα βότανα και τα θρεπτικά συστατικά που περιέχουν, προάγουν όλες τις μεταβολικές λειτουργίες, διασπούν το συσσωρευμένο λίπος και μειώνουν τη κατακράτηση υγρών. Έτσι, το τοπικό πάχος από τους μηρούς και τους γλουτούς εξαφανίζεται και το σώμα γίνεται πιο σφριγηλό, πιο λείο και πιο απαλό. Συγκεκριμένα: Πλούσιο σε φυσικά α π ο τ ο ξ ι ν ω τ ι κ ά , το Cellusite βοηθά στην αποβολή τοξινών από τον οργανισμό και διευκολύνει την καλή κυκλοφορία του αίματος, συμβάλλοντας στην 46 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 εξάλειψη του «φλοιού πορτοκαλιού» από το δέρμα. Σημαντικό ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία παίζουν και τα αντιοξειδωτικά της σύνθεσης (βιταμίνες C και Ε, βιοφλαβονοειδή του κίτρου, πράσινο τσάι, κουκούτσια σταφυλιού, μίγμα από μούρα), τα οποία προστατεύουν το σώμα από τη συσσώρευση των ελεύθερων ριζών που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση της κυτταρίτιδας. Τα κυπαρισσόμηλα και ο μαϊντανός είναι φυσικά διουρητικά, που συμβάλλουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού, στην απομάκρυνση των υγρών και στη δημιουργία υγιών κυττάρων, με αποτέλεσμα την εξάλειψη της κυτταρίτιδας. Αντίστοιχη δράση έχει και το κάλιο, ένα απαραίτητο μέταλλο, ώστε τα κύτταρα να μην συσσωρεύουν ανεπιθύμητα υγρά. Τα πλούσια σε ιώδιο φύκια, βοηθούν στην ισορροπία του σακχάρου στο αίμα και προωθούν τον μεταβολισμό, για αποτελεσματική μείωση του βάρους. Οι σπόροι γκουαράνα βοηθούν στη διάσπαση των λιπών, δεν τα αφήνουν να συσσωρευτούν στον οργανισμό και αποβάλλουν τα ήδη αποθηκευμένα, μετατρέποντάς τα σε ενέργεια. Η λεκιθίνη είναι γνωστός λιποδιαλυτής και προτείνεται για την καταπολέμηση της κυτταρίτιδας, καθώς βοηθά στην επανόρθωση των ιστών και των κυττάρων, εξασφαλίζοντας ότι όλα τα όργανα είναι ενυδατωμένα και λειτουργούν με υψηλούς ρυθμούς. Δύο ταμπλέτες την ημέρα με το φαγητό για τουλάχιστον 8 εβδομάδες εξασφαλίζουν ένα καλό αποτελέσματα. Για ακόμη πιο θεαματικά αποτελέσματα, η λήψη του συμπληρώματος είναι καλό να συνδυάζεται με μια διατροφή φτωχή σε λιπαρά και ζάχαρη, αλλά και με ήπια άσκηση. www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 47 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 48 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Sweete Stevia: η νέα «ζάχαρη» της χιλιετίας H Sweete, φυσικό επιτραπέζιο γλυκαντικό από φύλλα stevia, είναι πλέον διαθέσιμη και στην ελληνική αγορά. Ως φυσικό γλυκαντικό χωρίς θερμίδες, εναλλακτικό της ζάχαρης και των συνθετικών γλυκαντικών ουσιών, μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε τρόφιμα και ροφήματα με γλυκιά γεύση, χωρίς ενοχές. Με άλλα λόγια, διευρύνει τις «γλυκιές» διατροφικές μας επιλογές, χωρίς επιπλέον θερμίδες! Ένας φακελίσκος (1,5g) Sweete ισοδυναμεί σε γλυκύτητα με δύο κουταλάκια ζάχαρης και, εάν χρησιμοποιηθεί αντί αυτής ή άλλων συνθετικών γλυκαντικών ουσιών, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη μείωση της ποσότητας των θερμίδων που λαμβάνουμε καθημερινά, καθώς και στο να υιοθετήσουμε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Με εξαιρετική γευστική ποιότητα, είναι ιδανική επιλογή για όσους από εμάς θέλουν ή χρειάζεται για λόγους υγείας, να προσέχουμε τη διατροφή μας, ενώ παράλληλα συμβάλλει και στη διατήρηση της οδοντικής μας υγείας. Η Sweete εγγυάται γλυκιές απολαύσεις χωρίς τη χρήση ζάχαρης και ξεχωρίζει γιατί: δεν είναι συνθετική, δεν περιλαμβάνει τεχνητά συστατικά, ούτε τροποποιείται χημικά ή δομικά κατά την εκχύλισής της από το φυτό της Stevia (τα συστατικά της περιλαμβάνουν υψηλής καθαρότητας εκχύλισμα 48 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 της Rebaudioside (Reb-Α), συστατικό τμήμα του φύλλου της Stevia που δεν αφήνει πικρή επίγευση) είναι κατάλληλη για όσους θέλουν να απολαμβάνουν γλυκές γεύσεις, χωρίς επιπλέον θερμίδες είναι κατάλληλη για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη (έχει ουδέτερη δράση στα επίπεδα σακχάρου του αίματος) δεν περιέχει νάτριο ή αλάτι δεν περιέχει γλουτένη Απολαύστε τη Sweete καθημερινά, όταν θέλετε να…γλυκάνετε κάθε είδους αγαπημένο σας ρόφημα ή φαγητό. Δοκιμάστε νέες γεύσεις και πειραματιστείτε, απαλλαγμένοι από ενοχές, με κλασσικές γλυκιές συνταγές, που μπορεί να αποφεύγατε λόγω χρήσης ζάχαρης ή συνθετικών γλυκαντικών ουσιών. Η Sweete διατίθεται στην ελληνική αγορά από τη φαρμακευτική εταιρεία ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ, σε μορφή κρυσταλλικής σκόνης και συσκευασία των 40 φακελίσκων-stick. H Sweete είναι διαθέσιμη σε όλα τα Φαρμακεία. Τι είναι η Stevia Η Stevia (Stevia Rebaudiana Bertoni), φυτό από τις τροπικές περιοχές της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής, είναι παγκοσμίως γνωστή με το όνομα ‘γλυκό φύλλο’. Τα φύλλα της Stevia χρησιμοποιούνται ως γλυκαντικά σε φαγητά και ροφήματα εδώ και τουλάχιστον 600 χρόνια. Σήμερα, η χρήση της είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ιαπωνία και σε άλλες ασιατικές χώρες, στις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς και στη Νότια Αμερική. Στην Ελλάδα, η Stevia καλλιεργείται σε πειραματικό στάδιο. www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM Page 49 TEFXOS_216 6/21/12 2:38 PM PHARMA Page 50 SEE TILMAN - CALMIDERM Ανακούφιση από τσιμπήματα και ερεθισμούς HELIODERM Νέα βρεφικά και παιδικά αντηλιακά ΚΟΡΡΕΣ - ΑΝΔΡΙΚΗ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ Η μεγάλη επιστροφή Με έναν μοναδικό συνδυασμό φυτικών παραγόντων, η κρέμα Calmiderm της Tilman, έρχεται να προσφέρει αποτελεσματική ανακούφιση από τσιμπήματα, ερυθρότητα, εκδορές, μικροεγκαύματα, τη ζέστη ή το κρύο. Περιέχει χαμομήλι, αιθέριο έλαιο λεβάντας, καλέντουλα και μενθόλη, συστατικά γνωστά για την καταπραϋντική, δροσιστική και επουλωτική τους δράση. Παράλληλα, η τσουκνίδα συνδράμει στον καθαρισμό από τις τοξίνες, ενώ το ενυδατικό γαλάκτωμα που περιέχει είναι κατάλληλο για ξηρές και ερεθισμένες επιδερμίδες. Κατάλληλη για ξηρές και ατοπικές επιδερμίδες και απόλυτα ασφαλής για τα παιδιά. Κυκλοφορεί από τη Lavipharm μόνο στα φαρμακεία σε εύχρηστη συσκευασία σωληναρίου 40g. www.lavipharm.com. Η CASTALIA LABORATOIRES DERMATOLOGIQUES, της Lavipharm, κυκλοφορεί τα νέα αντηλιακά HELIODERM, που χάρη στην ειδική σύνθεσή τους, δίνουν λύση στην ανάγκη της σύγχρονης μητέρας για προστασία της ευαίσθητης βρεφικής και παιδικής επιδερμίδας. Ειδικά για βρέφη και παιδιά, η HELIODERM κυκλοφορεί την κρέμα προσώπου Helioderm Fluide Naturel SPF30 και το γαλάκτωμα προσώπου–σώματος Helioderm Lait Naturel SPF30. Περιέχουν Οξείδιο του ψευδαργύρου και Διοξείδιο του τιτανίου, που αποτελούν 100% φυσικά ορυκτά φίλτρα. Για παιδιά 3 ετών και άνω, υπάρχει το αντηλιακό σπρέι προσώπου-σώματος Helioderm Spray Sans Parfum SPF50+. Περισσότερες πληροφορίες στο www.castalia-derm.com. Η ανδρική σειρά ΚΟΡΡΕΣ επιστρέφει με νέο look & feel. Όλες οι ανάγκες περιποίησης της ανδρικής επιδερμίδας και μαλλιών καλύπτονται από φυσικές φόρμουλες με κλινικά αποδεδειγμένη δράση. Εκτός από τη φυσική κατεύθυνση, η σειρά χαρακτηρίζεται και από έντονα αρρενωπή ‘διάθεση’ στις συσκευασίες–δυναμικό σκούρο background, με κυρίαρχα τα λευκά και μαύρα fonts. Η σειρά περιλαμβάνει: την κρέμα ξυρίσματος Αψέντι, το γαλάκτωμα Καλέντουλα & Ginseng για μετά το ξύρισμα, το υγρό ζελέ καθαρισμού προσώπου Ginseng, μια αντιρυτιδική κρέμα ειδική για τις ανάγκες της ανδρικής επιδερμίδας, με κάστανο και ρούσκο και SPF15, την ενυδατική κρέμα Βorage (SPF6) και ένα ειδικό, τονωτικό σαμπουάν, με μαγνήσιο και πρωτεΐνες σιταριού. Στα φαρμακεία. SOLGAR - ΠΡΟΒΙΟΤΙΚA: Ενισχύστε την ισορροπία του οργανισμού Τα προβιοτικά είναι φιλικοί μικροοργανισμοί που κατοικούν στην πεπτική οδό, εξασφαλίζοντας την απαραίτητη ισορροπία ανάμεσα στα φιλικά και τα παθογόνα βακτήρια. Κατά αυτόν τον τρόπο, ενισχύουν το πεπτικό και το γαστρεντερικό σύστημα, και προστατεύουν τον οργανισμό από τα βλαβερά στοιχεία που εισάγονται μέσω της διατροφής. Η σειρά προβιοτικών της Solgar αποτελείται από τo Advanced Acidophilus Plus (500 εκ. μικροοργανισμοί/ κάψουλα), Advanced 40+plus Acidophilus (1,5 δις μικροοργανισμοί/ κάψουλα), το Multiacidophilus Powder (1 δις μικροοργανισμοί ανά 1,5 γραμ.) και το Advanced MultiBillion Dophilus (5 δις μικροοργανισμοί/ κάψουλα). Τα προβιοτικά της Solgar, είναι ο απαραίτητος σύμμαχός του οργανισμού μας στις περιόδους που γίνεται λήψη αντιβιοτικών, αντισυλληπτικών ή κορτικοειδών. Αποκλειστικά στα φαρμακεία, από την ΙSO-PLUS A.E., τηλ: 210 9579 707, www.iso-plus.gr 50 PHARMANEWS ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 TEYXOΣ 216 www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:39 PM Page 51 TEFXOS_216 6/21/12 2:39 PM PHARMA Page 52 SEE SOLGAR- LIPOTROPIC FACTORS Ξαναβρείτε τον πιο αδύνατο εαυτό σας Το Lipotropic Factors της Solgar έρχεται να μας βοηθήσει να ξαναβρούμε και να διατηρήσουμε τον πιο καλλίγραμμο και υγιή εαυτό μας, με τον πιο φυσικό τρόπο! Τo Lipotropic Factors είναι ένας συνεργιακός αποτελεσματικός συνδυασμός τριών φυσικών συστατικών, της χολίνης, της ινοσιτόλης και της L-μεθειονίνης, που συμβάλλουν στη διάσπαση του διατροφικού λίπους και στην απομάκρυνση του λίπους από το ήπαρ, επιδρούν θετικά στη μείωση της χοληστερίνης και βοηθούν στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Αποκλειστικά στα φαρμακεία, από την ΙSO-PLUS A.E., τηλ: 210 9579 707, www.healthyme.gr NATURE’S PLUS – MALIBU Αποτοξίνωση και αδυνάτισμα μαζί! POWER HEALTH FLERIANA Και ...αντίο κουνούπια! Λαμβάνοντας υπόψη σύγχρονα δεδομένα, που επιβεβαιώνουν την ευεργετική επίδραση της νηστείας στην υγεία του ανθρώπου, η Dream Quest, σε συνεργασία με ερευνητές της Nature’s Plus, δημιούργησαν τον χυμό MALIBU με αντιοξειδωτικά υπερ-φρούτα. Πίνοντας για μόλις 48 ώρες MALIBU, θα χάσετε περισσότερο βάρος, από οποιαδήποτε άλλη μέθοδο, ενώ θα κάνετε βαθιά αποτοξίνωση! Για να διατηρήσετε τα κιλά που χάθηκαν, θα πρέπει να ακολουθήσει προσεγμένη διατροφή και άσκηση, ενώ προς τον σκοπό αυτό μπορούν να σας βοηθήσουν οι κάψουλες MALIBU Maintenance. Η νηστεία με χυμούς δε συστήνεται σε όσους παίρνουν φάρμακα ή υποφέρουν από κάποια πάθηση, στις έγκυες, τις θηλάζουσες και τους ανήλικους. Aπό τη Natural Plus A.E., τηλ. 210 6134604, www.naturalplus.gr Στην αδυσώπητη μάχη σας με τα κουνούπια, τώρα μπορείτε να βγείτε νικητής, με όπλο... τα λουλούδια! Το Fleriana είναι το μοναδικό 100% φυσικό αντικουνουπικό, που φτιάχνεται αποκλειστικά από εκχυλίσματα λουλουδιών και ευκάλυπτο της λεμονιάς. Έχει μοναδικό άρωμα, που κάνει τα κουνούπια να εξαφανίζονται, παρέχοντας 100% αποτελεσματική προστασία σ΄ εσάς και τα παιδιά σας. Είναι φιλικό προς το δέρμα και το περιβάλλον, αφού βιοδασπάται. Χρησιμοποιήστε το και θα διαπιστώσετε ότι για τουλάχιστον πέντε ώρες θα έχετε … ανακωχή με τα κουνούπια. Διατίθεται σε spray και roll-on. Power Health, ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας: 210 2821500, [email protected] POWER HEALTH - XS GREEN TEA «Ένεση» για τον μεταβολισμό Το Green Tea της Power Health είναι ένα φυσικό συμπλήρωμα διατροφής με εκχύλισμα πράσινου τσαγιού και βιταμίνη C. Προσφέρει αντιοξειδωτική προστασία και αποτοξινώνει τον οργανισμό, ενισχύει την καύση του λίπους και επιταχύνει τον μεταβολισμό! Ένας γρήγορος μεταβολισμός κάνει τον οργανισμό σου να καίει περισσότερες θερμίδες, άρα να χάνει πιο εύκολα βάρος. Βάλε το Green Tea στην καθημερινότητά σου και κάνε το μεταβολισμό σου να τρέχει! Έχει ακαταμάχητη γεύση και ευεργετικές ιδιότητες για τη σιλουέτα σου. Από την Power Health, ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας: 210 2821500, [email protected] 52 PHARMANEWS G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G TEYXOΣ 216 www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:39 PM Page 53 TEFXOS_216 6/21/12 2:39 PM PHARMA Page 54 SEE LA ROCHE-POSAY CICAPLAST BAUME B5 Βάλσαμο... ανάπλασης Σκασίματα, γδαρσίματα, επιφανειακά εγκαύματα, ξηρότητα, βρεφικοί ερεθισμοί, σκάσιμο γύρω από τα χείλη, φαγούρα, ερεθισμός από την πάνα, ηλιακό έγκαυμα, αίσθημα καύσου, μικροτραυματισμοί… Για τους περισσότερους από εμάς, πολλά από τα παραπάνω αποτελούν καθημερινό φαινόμενο. Το CICAPLAST BAUME B5 έρχεται να προσφέρει ανακούφιση και φροντίδα στα καθημερινά μικροατυχήματα και τους ερεθισμούς του δέρματος. Η αναπλαστική δράση του Madecassoside, σε συνδυασμό με την καταπραϋντική δράση της Προβιταμίνης Β5 (Πανθενόλη) καθιστούν το CICAPLAST BAUME B5 ένα προϊόν που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι. Είναι ιδανικό για βρέφη, παιδιά και ενηλίκους, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο σώμα, στο πρόσωπο και στα χείλη. HEALTH AID - CONERGY Δύναμη & προστασία Το συνένζυμο Q10 βρίσκεται στα μιτοχόνδρια όλων των ζώντων κυττάρων και λαμβάνει μέρος στην διαδικασία μετατροπής της ενέργειας από την τροφή σε ενέργεια των κυττάρων (παραγωγή κυτταρικής ενέργειας). Σε κάποια άτομα είναι δύσκολη η παραγωγή ικανοποιητικής ποσότητας Q10 από τον οργανισμό καθώς και η πρόσληψη και απορρόφησή του από την τροφή. Έτσι, αισθάνονται συνεχώς αδύναμοι, κουρασμένοι και καταβεβλημένοι. Το Q10 της Health Aid είναι ειδικά παρασκευασμένο για όσους αισθάνονται αδύναμοι και χρειάζονται ενέργεια. Έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και ιδιότητες ευεργετικές για την καρδιά και το ανοσοποιητικό σύστημα. Στα φαρμακεία, από τη Pharma Center A.E. – τηλ. 2109604511- www.pharmacenter.gr LAMBERTS - CLA 90CAPS Αποκτήστε ιδανικό σώμα! Το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA) είναι ένα είδος λιπαρού οξέος που συναντάται στη διατροφή μας, όταν τρώμε μοσχάρι και πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα. Η μειωμένη κατανάλωση μοσχαριού και η μόδα να καταναλώνουμε γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, έχει ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι από εμάς να υπολειπόμαστε σε CLA, αν και μελέτες έχουν δείξει ότι το CLA, συνδυαζόμενο με τακτική άσκηση και μια υγιεινή διατροφή, βοηθά στη διατήρηση μιας ιδανικής ισορροπίας ανάμεσα στο λίπος του σώματος και στους σφριγηλούς μυς. Το CLA 90caps περιέχει Tonalin CLA, ένα φυσικά συζευγμένο λινολεϊκό οξύ, που προέρχεται από το ακανθοειδές φυτό safflower. Στα φαρμακεία, από την Green Import Ltd. ΚΟΡΡΕΣ ΜΑΛΛΙΑ - HERB BALSAM COLORANT 7 νέες αποχρώσεις H Herb Balsam Colorant, η πρώτη μόνιμη βαφή μαλλιών χωρίς αμμωνία, με πρωτεΐνες σιταριού και βρώμης, παρουσιάζει σήμερα επτά νέες, ζεστές αποχρώσεις στην παλέτα του χρυσού και της κανέλας, σύμφωνες με τις τρέχουσες τάσεις στο χρώμα των μαλλιών. Η μόνιμη βαφή μαλλιών Herb Balsam Colorant, με κρεμώδη υφή, προσφέρει φυσικό, οΒοιόΒορφο χρώΒα και καλύπτει τα λευκά και γκρίζα μαλλιά ήδη από την πρώτη χρήση. Προστατεύει, αναζωογονεί και δίνει όγκο και λάΒψη στα Βαλλιά, χάρη στην εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα σε εκχυλίσΒατα βοτάνων. Η γκάμα της Herb Balsam Colorant, που παρουσίασε η ΚΟΡΡΕΣ το 2001, αποτελεί σήμερα τη Νο1 επιλογή στις βαφές μαλλιών στο φαρμακείο. Αριθμεί 33 επιλογές χρώματος, παρέχοντας επιπλέον τη δυνατότητα ανάμειξης χρωμάτων για τη δημιουργία ενός απόλυτα προσωπικού τόνου. Στα φαρμακεία. 54 PHARMANEWS G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G TEYXOΣ 216 www.pharmanews.gr TEFXOS_216 6/21/12 2:39 PM Page 55 LA ROCHE-POSAY - PURETE THERMALE EAU MOUSSANTE PHYSIOLOGIQUE Απαλή καθαριστική δύναμη Είναι το 1ο αφρώδες νερό καθαρισμού, που καθαρίζει το ευαίσθητο δέρμα και χαρίζει λάμψη, ενώ σέβεται τη φυσιολογική ισορροπία του. Με ειδική, ανανεωμένη σύνθεση, το Με ιαματικό νερό της La Roche-Posay μεταμορφώνεται σε καθαριστικό αφρό. Το νέο προϊόν αφαιρεί τους ρύπους, αποκαλύπτει τη λάμψη και την υγιή όψη της επιδερμίδας και είναι ιδανικό για όλους τους τύπους της επιδερμίδας ακόμα και τις πιο ευαίσθητες. Είναι υποαλλεργικό, χωρίς paraben, αλκοόλη, χρωστικές και σαπούνι. Αφαιρείται με νερό. LAVIPHARM -LACTAL Απαραίτητο στις διακοπές Ο σύγχρονος τρόπος ζωής της γυναίκας καθιστά αναγκαία την καθημερινή υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής. Τα στενά ρούχα και εσώρουχα, η κολύμβηση στις πισίνες και η δραστήρια σεξουαλική ζωή, αυξάνουν τον κίνδυνο για την ανάπτυξη παθογόνων μικροβίων. Το LACTAL, είναι ένα κολπικό gel ιδανικό για τη διατήρηση του φυσιολογικού pH του κόλπου, για την αντιμετώπιση των δυσάρεστων οσμών και την καταπολέμηση των παθολογικών εκκρίσεων. Χορηγείται επίσης σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή της βακτηριακής κολπίτιδας, αλλά και κατά τη διάρκεια της θεραπείας με αντιβιοτικά. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από γυναίκες κάθε ηλικίας, ακόμη και κατά την περίοδο της λοχείας και της κύησης. Συνιστάται επίσης στην εμμηνόπαυση, καθώς αντιμετωπίζει την ξηρότητα του κόλπου. Aποκλειστικά στα φαρμακεία, από τη Lavipharm. ΑΝΑΤΟΜΙΚA ΥΠΟΔHΜΑΤΑ SAFESTEP Περπατήστε άνετα και ξεκούραστα Εξασφαλίστε την υγεία των ποδιών και του σώματός σας, περπατώντας με τα ανατομικά υποδήματα SafeStep. Η ποιότητα του δέρματος, ο ανεπανάληπτος ανατομικός πάτος και η εξαιρετική σχεδίασή τους θα σας δώσουν όχι μόνο άνεση στο περπάτημά σας, αλλά και εξαιρετική κομψότητα στις καθημερινές σας δραστηριότητες. Tα ανατομικά υποδήματα SafeStep προσφέρουν ανακούφιση και υγεία όχι μόνο στα πόδια, αλλά και σε ολόκληρο το σώμα. Παρέχουν άνεση σε κάθε σας βήμα. Θα τα βρείτε σε επιλεγμένα φαρμακεία και ορθοπεδικά καταστήματα. Ενημερωθείτε για το πλησιέστερο σημείο πώλησης στο τηλ. 210-5319718. NATURE’S PLUS - NATURAL PASSION Ζωντανέψτε την ερωτική σας ζωή To Natural Passion είναι μία 100% φυσική φόρμουλα, ειδικά σχεδιασμένη να ανεβάζει τη λίμπιντο της γυναίκας στα ύψη και να την κάνει πιο αισθησιακή. Τα βασικά συστατικά της φόρμουλας είναι βότανα με αφροδισιακές ιδιότητες (Dong Quai, Muira Puama, Wild Yam, Gingko biloba κ.ά.) που αυξάνουν την ερωτική επιθυμία και βελτιώνουν τις σεξουαλικές επιδόσεις, καθώς και ειδικά αμινοξέα (L-αργινίνη, L-ιστιδίνη), για την τόνωση του νευρικού συστήματος και την αύξηση της διέγερσης. Ένα ευεργετικό φυτικό συμπλήρωμα διατροφής χωρίς παρενέργειες. Στα φαρμακεία, από τη Natural Plus A.E., τηλ. 2106134604, www.naturalplus.gr www.pharmanews.gr TEYXOΣ 216 G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G PHARMANEWS 55 TEFXOS_216 6/21/12 2:39 PM Page 56 TEFXOS_216 6/21/12 2:39 PM Page 57 TEFXOS_216 6/21/12 2:39 PM Page 58 PHARMA WORLD Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση vs Ιερογλυφικά πορεί να έχει προωθηθεί, ειδικά στη χώρα μας, σαν εργαλείο για τη μείωση του όγκου των συνταγών και την περικοπή της φαρμακευτικής δαπάνης, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση (ΗΣ) έχει όμως και άλλα, σημαντικά για τους ασθενείς και το σύστημα οφέλη. Ένα από αυτά είναι ότι πλέον οι φαρμακοποιοί δεν «βγάζουν τα μάτια τους» με τα ορνιθοσκαλίσματα των γιατρών, ξοδεύοντας χρόνο, καθυστερώντας να εξυπηρετήσουν τους υπόλοιπους πελάτες τους, αλλά και κινδυνεύοντας πολλές φορές να δώσουν λάθος φάρμακο στον ασθενή. Σε μια εποχή, που τα e-mails, τα chat και τα sms τείνουν να...εξορίσουν τα χειρόγραφα σημειώματα, ένας τομέας όπου διεθνώς το χειρόγραφο ζει και... βασιλεύει είναι η συνταγογράφηση, η οποία ωστόσο δεν είναι άμοιρη λαθών. Οι προχειρογραμμένες συνταγές και οι ακατάλληλες οδηγίες μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών στους ασθενείς, άλλοτε ήπιων, όπως η διάρροια και το εξάνθημα και άλλοτε σοβαρότερων. Το Ιατρικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ εκτιμά ότι το ετήσιο κόστος των ανεπιθύμητων ενερ- M HIDRASEC ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ HIDRASEC 100 mg καψάκιο σκληρό 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε καψάκιο περιέχει 100 mg racecadotril.Έκδοχα: Κάθε καψάκιο περιέχει 41 mg lactose Για τον πλήρη κατάλογο των εκδόχων, βλ. παράγραφο 6.1 3. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Καψάκιο σκληρό. Καψάκια υπόλευκου χρώματος. 4. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 4.1 Θεραπευτικές ενδείξεις Το HIDRASEC ενδείκνυνται για τη συμπτωματική θεραπεία της οξείας διάρροιας σε ενήλικες. 4.2 Δοσολογία και τρόπος χορήγησης Από του στόματος χρήση. Ενήλικες: Αρχικά ένα καψάκιο ημερησίως ανεξαρτήτως ώρας. Ακολούθως ένα καψάκιο τρεις φορές την ημέρα προτιμότερο πριν τα κύρια γεύματα. Η θεραπεία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7 ημέρες. Ειδικοί πληθυσμοί: Παιδιά: Υπάρχουν ειδικές μορφές που προορίζονται για βρέφη και παιδιά και εφήβους. Ηλικιωμένοι: Δεν απαιτείται ρύθμιση της δοσολογίας στους ηλικιωμένους (βλ. παράγραφο 5.2). 4.3 Αντενδείξεις Υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή σε κάποιο από τα έκδοχα. 4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση Προφυλάξεις κατά τη χρήση: Η χορήγηση της racecadotril δεν τροποποιεί τα συνήθη σχήματα που χορηγούνται προς αποκατάσταση της αφυδατώσεως. Η παρουσία αιματηρών ή πυωδών κενώσεων και πυρετού μπορεί να δηλώνουν την παρουσία επιθετικού βακτηρίου σαν αιτία της διάρροιας, ή την παρουσία άλλης σοβαρής ασθένειας. Ως εκ τούτου η racecadotril δεν πρέπει να χορηγείται σ’ αυτές τις καταστάσεις. Η χρόνια διάρροια δεν έχει επαρκώς μελετηθεί μ’ αυτό το φαρμακευτικό προϊόν. Επίσης, η racecadotril δεν έχει δοκιμαστεί σε διάρροια που σχετίζεται με τη λήψη αντιβιοτικών. Υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία σε ασθενείς με νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια. Αυτοί οι ασθενείς θα πρέπει να χειρίζονται με προσοχή (βλ. παράγραφο 5.2).Υπάρχει μια δυνητική μειωμένη διαθεσιμότητα σε ασθενείς με παρατετεμένο έμετο. Προειδοποιήσεις: Αυτό το φαρμακευτικό προϊόν περιέχει λακτόζη. Ασθενείς με σπάνια κληρονομικά προβλήματα δυσανεξίας στη γαλακτόζη, ανεπάρκειας Lapp λακτάσης, ή σύνδρομο δυσαπορρόφησης γλυκόζης-γαλακτόζης δεν πρέπει να λαμβάνουν αυτό το φάρμακο. 4.5 Αλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης Έως σήμερα δεν περιγράφηκαν σε ανθρώπους αλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα. Σε ανθρώπους, η σύγχρονη θεραπεία με racecadotril και loperamide ή nifuroxazide δεν τροποποιεί την κινητική της racecadotril. 4.6 Κύηση και γαλουχία Κύηση: Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία από τη χρήση της racecadotril σε έγκυες > Της Νεκταρίας Καρακώστα [email protected] γειών από τα φάρμακα που μπορούν να προληφθούν, ανέρχεται σε 2 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες- είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι στη συγκεκριμένη εκτίμηση έχει συνυπολογιστεί μόνο το κόστος των λαθών στις φαρμακευτικές αγωγές που χορηγήθηκαν σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Πολυάριθμες μελέτες στο εξωτερικό έχουν δείξει ότι οι γιατροί κάνουν πολύ λιγότερα λάθη όταν καλούνται να επιλέξουν το φάρμακο που θα χορηγήσουν, από μια λίστα στην οθόνη του υπολογιστή τους, παρά όταν συμπληρώσουν μια χειρόγραφη συνταγή. Συγκεκριμένα, μελέτη που πραγματοποίησε το 2010 σε ιατρεία της Νέας Υόρκης, η καθηγήτρια Ιατρικής Πληροφορικής του Ιατρικού Κολεγίου Weill Cornell, Δρ Rainu Kaushal, έδειξε ότι 37 στις 100 χάρτινες συνταγές περιείχαν λάθη, ενώ όταν είχε χρησιμοποιηθεί λογισμικό ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, λάθη εντοπίστηκαν σε γυναίκες. Μελέτες σε ζώα δεν έδειξαν άμμεση ή έμμεση επιβλαβή δράση όσον αφορά την κύηση, την εμβρυική ανάπτυξη, τον τοκετό ή την μεταγεννητική ανάπτυξη. Εν τούτοις, εφ’ όσον δεν είναι διαθέσιμες ειδικές κλινικές μελέτες, η racecadotril δεν πρέπει να χορηγείται σε εγκύους. Γαλουχία: Επειδή δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με την απέκκριση της racecadotril στο μητρικό γάλα, αυτό το φαρμακευτικό προϊόν δεν πρέπει να χορηγείται σε γαλουχούσες γυναίκες. 4.7 Επιδράσεις στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών Η racecadotril δεν έχει καμία ή έχει ασήμαντη επίδραση στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών. 4.8 Ανεπιθύμητες ενέργειες Υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από φαρμακολογικές και κλινικές μελέτες σε 2.714 ενήλικες ασθενείς που έλαβαν racecadotril και 496 που έλαβαν εικονικό φάρμακο (placebo). Η συνολική εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν 13.6% σε ασθενείς που έλαβαν racecadotril και 22% στις ομάδες εικονικού φαρμάκου. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν κεφαλαλγία (1.8% έναντι 1.6%), ναυτία (1.5% έναντι 2.4%) και δυσκοιλιότητα (1.3% έναντι 1.4%). Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρονται κατωτέρω παρουσιάσθηκαν με την racecadotril συχνότερα από ότι με το εικονικό φάρμακο ή αναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια της μετεγκριτικής παρακολούθησης. Η συχνότητα των ανεπιθύμητων ενεργειών καθορίζεται χρησιμοποιώντας την ακόλουθη σύμβαση: πολύ συχνές (≥1/10), συχνές (≥1/100 έως <1/10), όχι συχνές (≥1/1.000 έως <1/100), σπάνιες (≥1/10.000 έως 1/1.000), πολύ σπάνιες (<1/10.000), άγνωστες (δεν μπορούν να εκτιμηθούν από τα διαθέσιμα στοιχεία). Διαταραχές του νευρικού συστήματος Συχνές: κεφαλαλγία. Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου ιστού Όχι συχνές: εξάνθημα, ερύθημα. Άγνωστες: πολύμορφο ερύθημα, οίδημα γλώσσας, οίδημα προσώπου, οίδημα του χείλους, οίδημα του βλεφάρου, αγγειοοίδημα, κνίδωση, οζώδες ερύθημα, εξάνθημα βλατιδώδες, κνήφη, κνησμός, τοξικό εξάνθημα δέρματος. 4.9 Υπερδοσολογία Δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις υπερδοσολογίας. Σε ενήλικες, έχουν χορηγηθεί εφ’ άπαξ δόσεις άνω των 2 g, που είναι ισοδύναμο με 20 φορές τη θεραπευτική δόση, και δεν έχουν αναφερθεί βλαβερές συνέπειες. 5. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ 5.1 Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες Φαρμακοθεραπευτική κατηγορία : Άλλα αντιδιαρροϊκά ATC code: Α07ΧΑ04. Η racecadotril είναι ένα προφάρμακο το οποίο απαιτείται να υδρολυθεί στον ενεργό μεταβολίτη του thiorphan, ο οποίος είναι ένας αναστολέας της εγκεφαλινάσης, μιας πεπτιδάσης της κυτταρικής μεμβράνης που βρίσκεται σε διάφορους ιστούς, ιδιαίτερα στο επιθήλιο του λεπτού εντέρου. Αυτό το ένζυμο συντελεί και στην πέψη των εξωγενών πεπτιδίων και στη διάσπαση των ενδογενών πεπτιδίων όπως είναι οι εγκεφαλίνες. Συνεπώς, 58 PHARMANEWS G ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 G TEYXOΣ 216 μόλις 7 στις 100 συνταγές. Τα σφάλματα αφορούσαν σε λανθασμένη δόση, λανθασμένη διάρκεια χρήσης ή λανθασμένες ή ελλιπείς οδηγίες χρήσης. Μάλιστα, αυτά τα λάθη ήταν ανεξάρτητα από τα περιστατικά όπου ο φαρμακοποιός δεν μπορεί να διαβάσει τη συνταγή και αναγκάζεται να επικοινωνήσει με τον γιατρό, για να ξέρει τι πρέπει να δώσει στον ασθενή. Στην αρχή της ίδιας μελέτης, ποσοστό 88% των χειρόγραφων συνταγών από τα ιατρεία που μετά υιοθέτησαν τα ηλεκτρονικά συστήματα περιείχαν κάποια δυσανάγνωστη πληροφορία. Όπως ήταν αναμενόμενο, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση εξάλειψε το πρόβλημα του κακού γραφικού χαρακτήρα, τόνισε η Δρ Kaushal. Επιπλέον, τα ηλεκτρονικά συστήματα συνταγογράφησης παρέχουν στους γιατρούς προειδοποιήσεις για τυχόν αλλεργικές αντιδράσεις του συγκεκριμένου ασθενούς, εφόσον έχει πρόσβαση στο φαρμακευτικό του ιστορικό, στα φάρμακα, για ενδεχόμενες αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και άλλες πληροφορίες που θα μπορούσαν να προλάβουν ενδεχόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες. η racecadotril προστατεύει εκλεκτικά τις ενδογενείς εγκεφαλίνες που δρουν φυσιολογικά στο επίπεδο του πεπτικού σωλήνα, παρατείνοντας την αντιεκκριτική τους δράση. Η racecadotril είναι μία αμιγώς εντερική αντιεκκριτική δραστική ουσία. Μειώνει την εντερική υπερέκκριση νερού και ηλεκτρολυτών που προκαλείται από την τοξίνη της χολέρας ή από φλεγμονή, και δεν έχει επιδράσεις στην βασική εκκριτική δραστηριότητα. Η racecadotril ασκεί γρήγορη αντιδιαρροϊκή δράση, χωρίς να τροποποιεί την διάρκεια της εντερικής διάβασης. Η racecadotril δεν προκαλεί κοιλιακή διάταση. Κατά τη διάρκεια της κλινικής της ανάπτυξης η racecadotril προκάλεσε δευτερογενή δυσκοιλιότητα σε ρυθμό συγκρίσιμο με το εικονικό φάρμακο (placebo). Όταν χορηγείται από του στόματος, η δράση της είναι αποκλειστικά περιφερική, χωρίς δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα. 5.2 Φαρμακοκινητικές ιδιότητες Απορρόφηση: μετά τη χορήγηση από το στόμα, η racecadotril απορροφάται γρήγορα. Ο αρχικός χρόνος αναστολής της εγκεφαλινάσης του πλάσματος είναι 30 λεπτά. Η βιοδιαθεσιμότητα της racecadotril δεν μεταβάλλεται με την τροφή, αλλά η μέγιστη δράση της επιβραδύνεται περίπου μιάμιση ώρα. Κατανομή: Μόνο το 1% περίπου της χορηγούμενης δόσης κατανέμεται στους ιστούς. Το ενενήντα τοις εκατό του δραστικού μεταβολίτη της racecadotril, (RS)-N-(1-oxo-2-(mercaptomethyl)3-phenylpropyl) glycine, συνδέεται με τις πρωτεΐνες του πλάσματος, κυρίως με την αλβουμίνη. Οι φαρμακοκινητικές ιδιότητες της racecadotril δεν μεταβάλλονται ως αποτέλεσμα της επαναλαμβανόμενης δόσης ή της χορήγησης σε ηλικιωμένα άτομα. Η διάρκεια και η έκταση δράσης της racecadotril εξαρτάται από τη δόση. Ο χρόνος μέγιστης αναστολής της εγκεφαλινάσης του πλάσματος είναι περίπου 2 ώρες και αντιστοιχεί σε μια αναστολή του 75% με δόση 100 mg. Με δόση 100 mg η διάρκεια της αναστολής της εγκεφαλινάσης του πλάσματος είναι περίπου 8 ώρες. Μεταβολισμός: Ο χρόνος ημίσειας ζωής, μετρημένος σαν αναστολή της εγκεφαλινάσης του πλάσματος, είναι περίπου 3 ώρες. Η racecadotril υδρολύεται γρήγορα σε (RS)-N-(1-oxo-2-(mercaptomethyl)- 3-phenylpropyl) glycine, τον δραστικό μεταβολίτη, ο οποίος με τη σειρά του μετατρέπεται σε αδρανείς μεταβολίτες. Επαναλαμβανόμενη χορήγηση racecadotril δεν προκαλεί συσσώρευση στο σώμα. In vitro, η racecadotril δεν δρα ως ενζυμικός επαγωγέας ή αναστολέας του κυτοχρώματος Ρ –450. Η racecadotril δεν τροποποιεί την πρωτεϊνική σύνδεση των ισχυρά συνδεόμενων με πρωτεϊνες φαρμάκων, όπως η tolbutamide, η βαρφαρίνη, το νιφλουμικό οξύ, η διγοξίνη ή η φαινυτοϊνη. Σε ασθενείς με ηπατική ανεπάρκεια [κίρρωσις, βαθμού Β της κατάταξης κατά Child-Pugh] το κινητικό προφίλ του δραστικού μεταβολίτη της racecadotril έδειξε παρόμοιο Tmax και Τ½ και χαμηλότερο Cmax (-65%) και AUC (-29%) εν συγκρίσει με υγιείς εθελοντές. Σε ασθενείς με σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια (κάθαρση κρεατινίνης 11-39 ml/min) το κινητικό προφίλ του δραστικού μεταβολίτη της racecadotril έδειξε μειωμένο Cmax (-49%) και αυξημένο AUC (+16%) και Τ? εν συγκρίσει με υγιείς εθελοντές (κάθαρση κρεατινίνης >70 ml/min). Απέκκριση : Η racecadotril απομακρύνεται σαν αδρανείς μεταβολίτες. Η κύρια οδός απομάκρυνσης είναι η νεφρική, και σε πολύ μικρότερη έκταση δια μέσoυ των κοπράνων. Η πνευμονική οδός δεν είναι σημαντική. 5.3 Προκλινικά δεδομένα για την ασφάλεια Χρόνια θεραπεία (1 χρόνος) σε ενήλικους πιθήκους με δόση 500 mg/kg/ημέρα έδειξε γενικευμένες λοιμώξεις και μειωμένες ανταποκρίσεις αντισωμάτων σε εμβολιασμούς. Η racecadotril δεν ήταν ανοσοτοξική σε ποντίκια που πήραν racecadotril για διάστημα 1 εβδομάδας ή 1 μήνα. Προκλινικά αποτελέσματα της δράσης της (π.χ. σοβαρή, κατά πάσα πιθανότητα απλαστική αναιμία, αυξημένη διούρηση, κετονουρία, διάρροια) παρατηρήθηκαν μόνο μετά από έκθεση στο φάρμακο που θεωρήθηκε αρκετά παραπάνω από την μέγιστη έκθεση στον άνθρωπο. Η κλινική σχέση είναι άγνωστη. Στα ζώα, η racecadotril προκάλεσε ενδυνάμωση της δράσης της butylhyoscine κατά την εντερική διάβαση και στην αντισπασμωδική δράση της phenytoin. H racecadotril δεν θεωρήθηκε να έχει ένα κλινικά σχετικό γενοτοξικό δυναμικό. Οι μελέτες σε ζώα δεν έχουν δείξει τερατογενετικά αποτελέσματα. 6. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 6.1 Κατάλογος εκδόχων Κόνις Lactose, Pregelatinised starch (maize), Magnesium stearate, Colloidal anhydrous silica Καψάκιο Yellow iron oxide (E 172), Titanium dioxide (E 171), Gelatine 6.2 Ασυμβατότητες Δεν εφαρμόζεται. 6.3 Διάρκεια ζωής 2 χρόνια. 6.4 Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά τη φύλαξη του προϊόντος Δεν υπάρχουν ειδικές οδηγίες διατήρησης για το προϊόν αυτό. 6.5 Φύση και συστατικά του περιέκτη Blister PVC-PVDC/ Aλουμινίου. Κουτιά που περιέχουν 6, 20, 100 (5 κουτιά x 20 καψάκια) και 500 καψάκια. Μπορεί να μη κυκλοφορούν όλες οι συσκευασίες. 6.6 Οδηγίες χρήσης και χειρισμού Δεν υπάρχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις 7. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Δικαιούχος σήματος: FERRER INTERNACIONAL, S.A. Gran Via Carlos III,94, 08028 BARCELONA (Spain) Υπεύθυνος Κυκλοφορίας: FERRER - GALENICA A.E., Ελευθερίας 4, 145 64 Κηφισιά, Τηλ.: 210 5281700, fax. 210 5245939 8. ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ 37058/5-6-08 9. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ / ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ Ημερομηνία πρώτης έγκρισης: 7-9-06, Ημερομηνία πρώτης ανανέωσης: 5-6-08 10. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ. ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ: Κουτί που περιέχει 20 καψάκια Λ.Τ 8,76 ε www.pharmanews.gr Page 1 PharmaNews w w w . p h a r m a n e w s . g r > Vik Khullar Τώρα μπορούμε να δίνουμε σε κάθε ασθενή το φάρμακο που του ταιριάζει ΘΕΜΑΤΑ USERNAME και PASSWORD στη σελίδα των περιεχομένων 21 Χ Ρ Ο Ν Ι Α Κ Υ Κ Λ Ο Φ Ο Ρ Ι Α Σ G Τ ε ύ χ ο ς 2 1 6 G Ι ο ύ ν ι ο ς 2 0 1 2 X+7 ΚΕΜΠ ΚΡ PR 385/1989 ESS P O ST ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ES S PO Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102 166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ e-mail: [email protected] Πληρωμές, αντιδράσεις και συνταγές σε εκκρεμότητα ...για τον καφέ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΦΗΒΟΙ: Διακοπές με φίλους ή με τους γονείς; EDITORIALS Συμπληρώματα διατροφής: Οι σημερινές προκλήσεις και οι «αυριανές» ευκαιρίες ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ 9+1 AΠΟΡΙΕΣ > Αντώνιος Κλόκουζας ST 2:40 PM PR 6/21/12 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ EXOFILO_216 Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Η Υγεία στην ίδια τάξη... Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Η αλήθεια για το ΚΡΑΧ στην Υγεία ISSN 1106-3165 Επισκεφτείτε τη νέα μας ιστοσελίδα www.pharmanews.gr
© Copyright 2024 Paperzz