EXOFILO 202
12/6/11
2:39 PM
Page 1
Medical
Express
Έτος 20ο / Τεύχος 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε.
ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102
166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ
ISSN 1106-3157
e-mail: [email protected]
> ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ
Τα αποτελέσματα των Ηλεκτρονικών
Δημοπρασιών για τα φάρμακα
> ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
ΠΑΝΟΣ ΚΑΝΑΒΟΣ
«Υπάρχουν πολλές
ανισορροπίες»
NOVARTIS-ELPEN: Συνεργασία αιχμής!
> Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ
Τα φτηνά του κ. Λοβέρδου
ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ
& ΠΕΡΑΣΕ
> ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ
Προσδοκίες και...
«Ενιαίες» αντιδράσεις!
Οι υπέρ-υπερήφανοι…
Επισκεφτείτε τη νέα μας ιστοσελίδα
www.medicalexpress.gr
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 3
MEDICAL_202
12/6/11
2:56 PM
Page 4
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 5
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 6
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 7
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 8
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α
Medical
Express
ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ: Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε.,
Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα,
τηλ.: 210-89.47.002, Fax: 210-89.41.551,
www.pitsilidis.gr, e-mail: [email protected]
www.medicalexpress.gr
username: abcd / password: 1234
ΚΩΔΙΚΟΣ: 1985
24
57
ΕΚΔOΤΗΣ
Mιχάλης Πιτσιλίδης,
Λ. Πορφύρα 11, Bούλα 166 73
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
Nινέττα Βατικιώτη
EDITORIAL
Τα φτηνά του κ. Λοβέρδου
10
ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚH ΔIEYΘYΝΣΗ
Κωνσταντίνος Σπίγγος
Μιχάλης Πιτσιλίδης
ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ
Οι υπέρ-υπερήφανοι…
16
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
18
ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
24
8 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
Βασιλική Κούτσικου
ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
Σοφία Κολοβού
28
34
ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ
Σταμάτης Κωνσταντάτος
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
Όλγα Κοσσυβάκη
Ανυπόγραφα άρθρα: Copyright Medicart SA
Αποκλειστικά δικαιώματα
για την Ελλάδα Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε.
ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ
Τα αποτελέσματα των Ηλεκτρονικών
Δημοπρασιών για τα φάρμακα
OΙΚONOMΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
Γιώργος Παναγόπουλος
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
Νεκταρία Καρακώστα, Έλενα Κιουρκτσή,
Βιβέττα Λαϊνιώτη
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΠΑΝΟΣ ΚΑΝΑΒΟΣ
«Υπάρχουν πολλές ανισορροπίες»
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔIEYΘYΝΣΗ
Ειρήνη Πιτσιλίδη
ART DIRECTOR
Βιργινία Κάππα
ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ & ΠΕΡΑΣΕ
ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΑΝΤΙΔΡΟΥΝ ΕΝΤΟΝΑ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΥΓΕΙΑΣ – ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ
ΟΙ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΙ
Προσδοκίες και...«Ενιαίες» αντιδράσεις!
ΔIEYΘYΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Θεόδουλος Παπαβασιλείου
56
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 9
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 10
E D I T O R I A L
Τα φτηνά του κ. Λοβέρδου
H
Του Μιχάλη Πιτσιλίδη
[email protected]
Τα αντιβιοτικά κτηνιατρικής χρήσης είναι σαφώς
ακριβότερα-αλλά οι αγελάδες δεν έχουν υπουργό υγείας...
υπόθεση πήρε, από τηλεοπτικής απόψεως, διαστάσεις ρωμαϊκού θριάμβου. Ο υπουργός
Φτηνής Υγείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος έδινε όλη μέρα συγχαρητήρια
στον εαυτό του και στους συνεργάτες του
για την πρωτοφανή, τη συγκλονιστική επιτυχία: ο ηλεκτρονικός διαγωνισμός, για
την προμήθεια ενδοφλέβιας σιπροφλοξασίνης (ισχυρό νοσοκομειακό αντιβιοτικό) συγκλόνισε το πανελλήνιο καθώς
απέδωσε έκπτωση...92%! Το δημόσιο,
αντί να πληρώσει 5.200.000 ευρώ, θα
πληρώσει 420.000! «Έτυχε, στην προκείμενη περίπτωση, η δραστική ουσία αυτή να είναι γενόσημο. Δηλαδή επιτυγχάνεται και ο άλλος μας στόχος, που είναι
στόχος πανευρωπαϊκός - δεν είναι μόνο
ελληνικός - της προώθησης των γενοσήμων. Και τέλος να πω ότι έτυχε να είναι ελληνική η εταιρία», πρόσθεσε συγκινημένος και δακρυσμένος για την επιτυχία ο κ. Λοβέρδος. Σημαδιακή μέρα,
ψιθύρισε και σταυροκοπήθηκε, συγκινημένος για τις μεγάλες νίκες για τις οποίες τον προορίζει η μοίρα, ιδιαίτερα σε μέρες έντονης τηλεοπτικής προβολής κι
ενώ η μάχη για την ηγεσία στο ΠαΣοΚ ξεκίνησε. Με φθηνή ενδοφλέβια σιπροφλοξασίνη δεν σκοτώνεις το μικρόβιο
της εξουσιολαγνείας…
Άνθρωποι με ένα δράμι μυαλό,
ωστόσο, δεν πρόλαβαν να χαρούν ούτε
λεπτό. Τους κατέκλυσαν οι σκέψεις.
Αν αυτή η φοβερή ελληνική εταιρεία
μπορεί να κάνει έκπτωση 92% και να
κερδίζει κάτι - παρότι είναι άγνωστο αν
και πότε θα πληρωθεί από το δημόσιο
- τότε θα πρέπει να αναλάβει να προμηθεύσει φάρμακα τον πλανήτη ολό-
10 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
κληρο και θα πρέπει να σαρώνει στους
παγκόσμιους διαγωνισμούς. Η τιμή που
έδωσε στον κ. Λοβέρδο είναι μακράν
η φθηνότερη παγκοσμίως, από καταβολής σιπροφλοξασίνης!
Αλλά τίποτα από αυτά δεν συμβαίνει. Πρόκειται για μια πολύ μικρή και
πολύ παλιά εταιρεία, πολύ πίσω από τις
ηγετικές ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες σε όλους τους τομείς! Ούτε συζήτηση για παραγωγικές δυνατότητες! Κι
όμως, αυτός ο μικρός Δαβίδ συνέτριψε ακόμα και τους Γολιάθ της…παγκόσμιας βιομηχανίας γενοσήμων. Πέτυχε να πουλήσει 30% φθηνότερα από
το κόστος παραγωγής της μεγαλύτερης εταιρείας γενοσήμων του πλανήτη! Θαύμα; Μιράκολο; Ρουσφέτι στον
υπουργό; Παρασκηνιακή διευθέτηση;
Άλλα κόλπα; Αγόρασε κάτι άλλο από
την εταιρεία ο κ. Λοβέρδος και δεν το
μάθαμε; Τι απ’ όλα συμβαίνει;
Αλλά οι εκπλήξεις δεν σταματούν
εδώ. Μια ματιά στα προϊόντα της εταιρείας αποκαλύπτει ότι αυτή...δεν διαθέτει καν το προϊόν το οποίο πούλησε
στον κ. Λοβέρδο! Θα το παρασκευάσει, θα μου πείτε. Όλα γίνονται, θα σας
απαντήσω. Αλλά χρειάζονται πολλοί
μήνες για να πάρει σχετική άδεια. Το
πιο πιθανό είναι να το φέρει από κάπου
– αν το φέρει. Από πού κ. Λοβέρδο; Θα
μάθουν άραγε ποτέ οι ασθενείς τι ακριβώς είναι αυτό που τρέχει στις φλέβες
τους. Θα θέλατε εσείς να χρησιμοποιηθεί στον εαυτό σας η πιο φτηνή ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ αντιβίωση του πλανήτη;
Τα αντιβιοτικά κτηνιατρικής χρήσης
είναι σαφώς ακριβότερα-αλλά οι αγελάδες δεν έχουν υπουργό υγείας...
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 11
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 12
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 13
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 14
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 15
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 16
E Ξ Ε Ρ Χ Ο Μ Ε Ν Α
Οι υπέρ-υπερήφανοι…
Δ
Του Θεόδουλου
Παπαβασιλείου
[email protected]
«Η εθνική υπερηφάνεια
μπορεί από την υπερβολική και αλόγιστη χρήση
της, να καταστρέψει και
όχι να σώσει μια χώρα»
ιαβάζαμε κάθε χρόνο τα επίσημα στατιστικά στοιχεία
που μας έδιναν πάντα μια
περίοπτη θέση ανάμεσα στις
πιο διεφθαρμένες χώρες της Ευρώπης και...σχεδόν δακρύζαμε από εθνική υπερηφάνεια, που ο μπαγάσας ο
Έλληνας κάνει τη λαμόγια του και είναι
άρχοντας κι όχι φλώρος όπως τους
άλλους τους ακατανόμαστους νομοταγείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Παράλληλα, είχαμε στοίβες με φακελάκια,
έτοιμα να παραδοθούν στις εκάστοτε
υπηρεσίες, για μία πολεοδομική άδεια,
για ένα χειρουργείο, για μία έκτακτη
ανάγκη που θα προκύψει.
Γνωρίζαμε για τη γραφειοκρατία και
όλοι κάποια στιγμή βρίσαμε δημόσια
το δημόσιο για την ταλαιπωρία, τη χαρτούρα, τις καθυστερήσεις, των πόλεμο των υπογραφών και άλλες πολλές
και...γλυκιές ατέλειές του. Παρόλα
αυτά, ο στόχος για διορισμό στο δημόσιο, για εξασφάλιση και σίγουρη τακτοποίηση παρέμενε ακλόνητος στις περισσότερες ελληνικές οικογένειες. Στόχος
που μετατρεπόταν σε ψήφο, όταν λαμβάνονταν οι ανάλογες δεσμεύσεις από
πολιτικούς και πολιτικάντηδες για την
υλοποίησή του.
Όλοι πήραμε κάποιο δάνειο, βγάλαμε κάποια πιστωτική (κάποτε για
να σε πείσουν να πάρεις μια κάρτα,
την έδιναν με δώρο πάπλωμα και σετ
σεντονιών!), ζήσαμε και «γευτήκαμε» κάτι παραπάνω από τις δυνατότητες του πορτοφολιού μας. Όλοι
είδαμε κάποιους στο κοντινό ή ευρύτερό μας περιβάλλον να ζουν υπερβολικά σε σχέση με το επάγγελμα και
τις οικονομικές τους δυνατότητες και
το σχολιάζαμε άλλοτε ειρωνικά, άλλοτε με μια δόση ζήλιας, αλλά πάντα
στα πλαίσια του χαβαλέ και της light
κοινωνικής κριτικής.
Όλοι τα βλέπαμε, τα ακούγαμε, τα
16 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
διαβάζαμε, τα ζούσαμε. Όταν ξέσπασε η κρίση του χρέους στην Ελλάδα
και άρχισαν οι ευρωπαίοι πολιτικοί και
δημοσιογράφοι –με αφορμή τη βοήθεια που κλήθηκαν να δώσουν οι
χώρες τους για τη διάσωση της δικής
μας- να μιλούν για διεφθαρμένους
Έλληνες, για ένα λαό που ζούσε με
δανεικά και άλλα πολλά και σε όλους
γνωστά, νιώσαμε προσβεβλημένοι
από τους ξένους, οι οποίοι θέλουν
υπόδουλους τους Έλληνες του πολιτισμού και της Δημοκρατίας. Η εθνική υπερηφάνεια είχε χτυπήσει κόκκινο. Ή, για να είμαστε πιο ακριβείς,
είχε χτυπήσει…γαλανόλευκο!
Αυτή την εθνική υπερηφάνεια επικαλέστηκε πολλές φορές και ο Γιώργος Παπανδρέου, για να τονώσει το
ηθικό μας και να αντιδράσουμε λιγότερο στα όποια μέτρα έπρεπε να
ληφθούν.
Την εθνική υπερηφάνεια χρησιμοποίησε στο μέγιστο και Αντώνης Σαμαράς για το θέμα της συναίνεσης, για
το θέμα της υπογραφής του, για θέματα χωρίς θέμα...Η ανάγκη για τη συσπείρωση ενός κόμματος, για περιορισμό
των αντιδράσεων, για την εξασφάλιση ψήφων στις επόμενες εκλογές ή
ακόμη και η...εθνική ανάγκη για προσωπική προβολή, μας έφεραν πολλές φορές στο…παρακάτι του γκρεμού, αποδεικνύοντας πως, η εθνική
υπερηφάνεια μπορεί από την υπερβολική και αλόγιστη χρήση της, να καταστρέψει και όχι να σώσει μια χώρα.
Όταν όλα ισορροπούν πάνω σε ένα
λεπτό σχοινί, το να προτάσσουμε την
εθνική υπερηφάνεια για να μην αναλάβουμε τις ευθύνες μας και το βάρος
που αυτές συνεπάγονται, απλά ρισκάρουμε με επικίνδυνα ακροβατικά νούμερα, χωρίς κανένα (εθνικό) δίχτυ
προστασίας και με τον κίνδυνο να
χάσουμε κάθε υπερηφάνεια.
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 17
MEDICAL_202
12/6/11
2:40 PM
Page 18
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α
> NOVARTIS – ELPEN
Συνεργασία αιχμής!
Τη σημασία και τα οφέλη για την
Ελληνική Οικονομία & Επιχειρηματικότητα, το Σύστημα Υγείας, τους
Ασθενείς, τους Εργαζόμενους και
την Κοινωνία, τα οποία απορρέουν
από τη συνεργασία μιας Πολυεθνικής και μιας Ελληνικής Φαρμακευτικής Εταιρίας ανέδειξαν πριν από
λίγες ημέρες με την κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι κ.κ.
Κωνσταντίνος Φρουζής, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. & Γενικός Διευθυντής
Novartis Hellas και Γενικός Γραμματέας ΣΦΕΕ και Θεόδωρος Τρύφων,
Αντιπρόεδρος ΕΛΠΕΝ και Αντιπρόεδρος ΠΕΦ.
Όπως τόνισε ο κ. Φρουζής η Novartis
Hellas όσα χρόνια δραστηριοποιείται στην Ελλάδα αποδίδει ένα μεγάλο τμήμα του κύκλου εργασιών της
στην ελληνική οικονομία και κοινω-
νία, μέσω πληρωμών φόρων (άμεσων και έμμεσων), προμηθευτών,
μισθοδοσίας, ασφαλειών, επενδύσεων για έρευνα, προστιθέμενη αξία
παραγωγής κι εμπορικών συνεργασιών κτλ. Ενδεικτικά μόνο το 2010,
μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά για τη
φαρμακοβιομηχανία, τα ποσά αυτά
ξεπέρασαν συνολικά τα 150 εκατ.
ευρώ. Παράλληλα, η εταιρεία υποστήριξε τη διεξαγωγή 90 Kλινικών
Μελετών στην Ελλάδα, μία επένδυση εκατομμυρίων, ενώ συνεισέφερε στην ανάπτυξη της ελληνικής
επιχειρηματικότητας μέσα από την
επένδυση περίπου 30 εκατ. ευρώ
για co-marketing φαρμάκων σε συνεργασία με εξαιρετικές ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, όπως η ΕΛΠΕΝ.
Η Novartis Hellas έχει στρατηγικά
επιλέξει να συνεργάζεται με αξιόλογες Ελληνικές Φαρμακοβιομηχανίες, όπως είναι η ΕΛΠΕΝ, στηρίζοντας την Ελληνική επιχειρηματικότητα
και οικονομία. Η συγκεκριμένη συνεργασία της Novartis Hellas έχει αποτελέσει Best Practice για ολόκληρο τον Όμιλο της Novartis, διεθνώς.
«Εμείς στη Novartis Ηellas, θεωρούμε ότι σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία για τη χώρα μας το ζήτημα της
εταιρικής υπευθυνότητας είναι κλειδί για να μπορέσει ο τόπος μας να
αντεπεξέλθει στα νέα δεδομένα που
έχουν διαμορφωθεί. Στο ίδιο πλαίσιο και ως Φαρμακοβιομηχανία έχουμε καταβάλλει μέγιστη προσπάθεια,
επιδιώκοντας και χτίζοντας έναν
παραγωγικό διάλογο με την Πολιτεία και τους λοιπούς εταίρους αποδεχόμενη βραχυπρόθεσμα μέτρα
που σαφώς πλήττουν την κερδοφορία μας και θέτουν σε κίνδυνο τόσο
τη βιωσιμότητα πολλών εταιριών
αλλά και τη διατήρηση των επενδύσεων του κλάδου μας.
Σύμφωνα με το Μνημόνιο η εξοικονόμηση της Φαρμακευτικής Δαπά-
«ΥΓΕΙΑ»: Ανάμεσα στους ηγέτες της οικονομίας
Το «Υγεία» είναι το μοναδικό νοσοκομείο στην Ελλάδα που βραβεύθηκε ως μία εκ των 51 εταιριών/ομίλων της Ελλάδας –μεταξύ 27.000– που αποτελούν
τους πραγματικούς ηγέτες (True Leaders) στην αγορά το 2010. Στη διάρκεια του ετήσιου θεσμού «True
Leaders 2010» που εγκαινίασε
η ICAP Group με σκοπό την ανάδειξη και δημόσια επιβράβευση των επιχειρήσεων ηγετών
που ξεχώρισαν για τις υψηλές
επιδόσεις στην κερδοφορία,
κεφάλαιο ανθρώπινου δυναμικού και δείκτες πιστοληπτικής
ικανότητας, το ΥΓΕΙΑ απέδειξε
ότι βρίσκεται στην πρώτη γραμμή παρά τις δύσκολες συνθήκες της κρίσης. Για το λόγο αυτό
συγκαταλέγεται ανάμεσα στις:
500 πιο κερδοφόρες Εταιρείες για το 2010, με βάση
τα στοιχεία της έκδοσης Business Leaders in Greece
και κριτήριο κατάταξης το EBITDA
500 Εταιρείες με το μεγαλύτερο αριθμό προσωπι-
κού που έχουν σημειώσει αύξηση των εργαζομένων
από το 2009 στο 2010, με βάση τα στοιχεία της έκδοσης Leading Employers in Greece 2011. Ο Όμιλος
ΥΓΕΙΑ κατέχει την 9η θέση μεταξύ των 30 ομίλων με
τη μεγαλύτερη αύξηση προσωπικού για το ανωτέρω
διάστημα.
10 κορυφαίες θέσεις του Κλάδου της, με βάση το τζίρο
εταιρείες με υψηλό Rating
πιστοληπτικής ικανότητας από
BB έως ΑΑ.
Όπως δήλωσε η Διευθύνουσα
Σύμβουλος του Ομίλου ΥΓΕΙΑ,
κ. Αρετή Σουβατζόγλου, «η διάκριση αυτή επιβεβαιώνει την
ηγετική θέση που κατέχει ο Όμιλος ΥΓΕΙΑ στον κλάδο της ιδιωτικής υγείας και αντανακλά την
ορθότητα του στρατηγικού σχεδιασμού μας, που στηρίζεται στο τρίπτυχο Καινοτομία- Ανάπτυξη- Εξωστρέφεια, ώστε να διασφαλίζεται η υγιής ανάπτυξη του
Ομίλου».
18 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 19
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 20
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α
νης στόχευε το 1 δις ευρώ για το
2010 και 1 δις για το 2011. Με όλα
τα μέτρα που έχουν ληφθεί στο χώρο
του φαρμάκου αυτός ο στόχος όχι
μόνο έχει επιτευχθεί αλλά και κατά
πολύ ξεπεραστεί, αφού η συνολική
εξοικονόμηση από πλευράς φαρμακοβιομηχανίας ξεπερνά, πλέον, την
τελευταία διετία, τα 2,5 δις ευρώ.
Την ίδια στιγμή όμως, συσσωρεύονται ξανά χρέη Νοσοκομείων και
Ταμείων προς τη φαρμακοβιομηχανία, τα οποία φθάνουν τα 1,2 δις ευρώ
δίνοντας αντικίνητρα στις επιχειρήσεις τους να διατηρήσουν τις Επενδύσεις τους στην Ελλάδα.
Έχουμε μέχρι σήμερα συνεισφέρει
συνειδητά στον εξορθολογισμό των
δημοσιοοικονομικών της Υγείας ως
εταιρία και ως κλάδος, υπογράμμισε
ο κύριος Φρουζής, αντιλαμβανόμενοι την προσπάθεια που όλοι μας
οφείλουμε να κάνουμε για να σταθεί
στα πόδια της η οικονομία της Χώρας.
Όμως θα πρέπει να αντιληφθούμε
ότι ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας θα πρέπει να παραμείνει και Βιώσιμος προς όφελος των Ασθενών,
της Ελληνικής Οικονομίας, των Εργαζομένων και της τοπικής Κοινωνίας
γενικότερα.
Προτείνουμε άμεσα τα εξής διαρθρωτικά μέτρα για το 2012-2013:
Εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία με στόχο τον έλεγχο
του όγκου και της υποκατάστασης
Μέτρα για τα εκτός πατέντας και
γενόσημα προϊόντα
Συνεισφορά στην εξοικονόμηση
κι άλλων εταίρων στην αλυσίδα
Διανομής του Φαρμάκου σύμφωνα
με το Μνημόνιο.
Ηλεκτρονικό σύστημα ανίχνευσης κουπονιών, πλαστών συνταγών και αποφυγή παρανομιών (το
οποίο υλοποιείται από τον EOΦ)
Άμεση εξόφληση των συσσωρευμένων χρεών από Νοσοκομεία, Ταμεία/ΙΚΑ
Στενή παρακολούθηση κι άλλων
κέντρων κόστους της υγείας μιας
1
2
3
4
5
6
και το φάρμακο αντιπροσωπεύει μόλις
το 16% της Υγείας και το 13% των
Νοσοκομειακού κόστους λειτουργίας!», υποστήριξε ο κύριος Φρουζής.
Ο κύριος Τρύφων τόνισε ότι πρέπει
να ληφθεί υπ’ όψιν και η αναπτυξιακή διάσταση της φαρμακοβιομηχανίας κι δη της εγχώριας.
Επεσήμανε την ανάγκη δημιουργίας
ενός σταθερού πλαισίου πολιτικής
μέσα από το οποίο θα εξορθολογιστούν οι δαπάνες υγείας και θα περιοριστεί η φαρμακευτική δαπάνη.
«Είναι δεδομένο ότι η μονόπλευρη
εστίαση σε επιμέρους συνιστώσες
της υπάρχουσας κατάστασης, όταν
αγνοεί τα αίτια, δημιουργεί μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που επιχειρεί να λύσει. Φτάσαμε σε υπερβολές διότι επί σειρά ετών αγνοούμε
τα αίτια που προκαλούν τις δαπάνες
και επιβαρύνουν τους προϋπολογισμούς. Η παντελής έλλειψη φαρμακευτικής πολιτικής, κανόνων, μετρήσεων και ελέγχου, μας οδήγησαν στα
σημερινά δεδομένα. Από αυτό το
σημείο λοιπόν πρέπει να ξεκινήσουμε. Να καταλήξουμε στο κατάλληλο
για την χώρα μας πλαίσιο πολιτικής,
να βάλουμε κανόνες και να παρακολουθήσουμε την κατανάλωση.
20 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
Μονοδιάστατες προσεγγίσεις όπως
π.χ. η επικέντρωση στις τιμές, όταν
αδυνατούμε να ελέγξουμε την υποκατάσταση, θα οδηγήσει σε αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Σε ένα σταθερό περιβάλλον
και με ξεκάθαρο πλαίσιο πολιτικής,
δίνεται η δυνατότητα υγιούς επιχειρηματικού σχεδιασμού και περαιτέρω ανάπτυξης συνεργασιών, μεταξύ Ελληνικών παραγωγικών
επιχειρήσεων και πολυεθνικών εταιρειών, με προφανή οφέλη για την
χώρα.
Η εγχώρια προστιθέμενη αξία της
Ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας είναι
εξαιρετικά σημαντική και μπορεί να
προσφέρει πολλά στην προσπάθεια
της χώρας να ξεπεράσει τα σημερινά αδιέξοδα. Ας σκεφτούμε μόνο ότι
το εμπορικό ισοζύγιο στα φάρμακα
παρουσιάζει επί σειρά ετών έλλειμμα μεγαλύτερο από 3 δις ευρώ. Οι
δυνατότητες των Ελληνικών παραγωγικών μονάδων μπορούν να καλύψουν εύκολα την εγχώρια κατανάλωση. Ο προσανατολισμός προς την
ανάπτυξη και την εξωστρέφεια αποτελεί μονόδρομο. Δεν έχουμε την
πολυτέλεια να αγνοήσουμε τον παραμικρό θύλακα δημιουργίας προστιθέμενων αξιών».
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 21
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 22
Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η Τ Α
Σημαντικές διακρίσεις
για τη Novartis
στα Scrip Awards
Τρεις πολύ σημαντικές διακρίσεις κατέκτησε η φαρμακευτική εταιρεία Novartis
στην φετινή 7η ετήσια απονομή των
βραβείων Scrip η οποία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 3 Νοεμβρίου 2011,
στο Λονδίνο. Η Novartis θριάμβευσε
σε μερικές από τις σημαντικότερες κατηγορίες της βραδιάς: Φαρμακευτική Εταιρία
της χρονιάς (με τη χορηγία
της ICON), Καλύτερο Νέο
Φαρμακευτικό Προϊόν (με τη
χορηγία της INC Research)
και Στέλεχος της Χρονιάς για
τον Διευθύνοντα Σύμβουλο
Joe Jimenez, επισφραγίζοντας τις επιτυχημένες πρακτικές κατά τη διάρκεια του έτους.
Το σημαντικότερο επίτευγμα της εταιρίας ήταν η εξαγορά της αμερικανικής επιχείρησης Alcon, η οποία θα
προσφέρει στην εταιρεία τον 5ο κατά
σειρά πυλώνα ανάπτυξης, μαζί με τα
φαρμακευτικά, τα γενόσημα, τα εμβόλια, τα διαγνωστικά και τα καταναλωτικά προϊόντα υγείας. Η Novartis κατά
το 2010 σημείωσε ανάπτυξη άνω του
μέσου όρου της αγοράς, η οποία ενισχύθηκε με την ένταξη νέων προϊόντων στο χαρτοφυλάκιό της και την
κυκλοφορία καινοτόμων νέων προϊόντων. Ένα από αυτά, το Gilenya (φινγκολιμόδη) για τη σκλήρυνση κατά
πλάκας, κέρδισε το βραβείο για το
Καλύτερο νέο φαρμακευτικό προϊόν
καθώς αποτελεί τη νέα «έξυπνη» πρωτοποριακή από του στόματος
θεραπεία, που βελτιώνει την
ποιότητα ζωής των ασθενών.
Οι κριτές της επιτροπής δήλωσαν: «Πρόκειται για μια πραγματικά αξιοσημείωτη νέα προσέγγιση στη θεραπεία της
σκλήρυνσης κατά πλάκας. Το
Gilenya ουσιαστικά “απομονώνει” τα λεμφοκύτταρα στους
λεμφαδένες “φυλακίζοντάς”
τα έτσι ώστε να μην μπορούν να προκαλέσουν ζημιά στο κεντρικό νευρικό
σύστημα. Είναι μια έξυπνη προσέγγιση για την πρόληψη της απομυελίνωσης στη σκλήρυνση κατά πλάκας».
Μεταβάλλοντας την πορεία της νόσου
με έναν νέο τρόπο, το Gilenya προσφέρει καλή αποτελεσματικότητα και διαχειρίσιμο προφίλ ασφάλειας σε συνδυασμό με την ευκολία μιας κάψουλας
που λαμβάνεται μία φορά την ημέρα,
καλύπτοντας ένα σημαντικό κενό για
τον συγκεκριμένο πληθυσμό ασθενών.
Επικεφαλής όλης αυτής της δραστηριότητας ήταν ο Διευθύνων Σύμβουλος Joe Jimenez, ο οποίος ανταμείφθηκε με το βραβείο του Στελέχους
της χρονιάς. Από την ανάληψη των
καθηκόντων του ως Διευθύνοντος Συμβούλου στις αρχές του 2010, ο κ. Jimenez
οδήγησε τη Novartis στην επίτευξη
δυναμικής ανάπτυξης σε κάθε τρίμηνο
του έτους, με ποσοστό έως 14% το
2010 – καθ’ υπέρβαση του μέσου όρου
της βιομηχανίας. Συνολικά για τη Novartis,
οι κριτές δήλωσαν: «Οι διάφορες δράσεις για την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Alcon, η κυκλοφορία σημαντικών νέων προϊόντων και το πρόγραμμα
συνεχούς καινοτόμου έρευνας χαρακτηρίζουν αυτή τη χρονιά με “πρόοδο
σε όλα τα μέτωπα”». Τα βραβεία Scrip
Awards αποτελούν μια από τις εγκυρότερες κατηγορίες βραβείων για την
παγκόσμια αγορά φαρμάκων. Τα SCRIP
AWARDS είναι μια ετήσια θεσμοθετημένη διαδικασία απονομής βραβείων
στις καλύτερες ομάδες σε διάφορους
τομείς του φαρμάκου, μεταξύ αυτών
και της κλινικής έρευνας.
Έγκριση της Ε.Ε. για επέκταση της χρήσης του Prevenar 13
Η Pfizer ανακοίνωσε πρόσφατα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο της εταιρίας, Prevenar 13 (πολυσακχαριδικό συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο
[13-δύναμο, προσροφημένο]), για
την ενεργητική ανοσοποίηση με στόχο την πρόληψη μέσω εμβολίου της
διεισδυτικής νόσου που προκαλείται
από το Streptococcus pneumoniae
σε ενήλικες 50 ετών και άνω.
«Το Prevenar 13, το πρώτο και μοναδικό συζευγμένο πνευμονιοκοκκικό
εμβόλιο που έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για χρήση σε ενήλικες, προσφέρει
τη δυνατότητα πρόληψης της διεισδυτικής πνευμονιοκοκκικής νόσου σε ενήλικες 50 ετών και άνω – μια ηλι-
κία όπου ο κίνδυνος προσβολής από τη νόσο αρχίσει να
αυξάνεται», είπε ο Emilio Emini, Ph.D., επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος του Τμήματος Έρευνας Εμβολίων της Pfizer Inc. «Είναι σημαντικό
τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να ενημερωθούν από τον επαγγελματία υγείας, που τους παρακολουθεί, σχετικά
με την πρόληψη της πνευμονιοκοκκικής νόσου και το Prevenar 13, ως μέρος σχεδιασμού για μια πιο υγιή ζωή».
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εγκρίνει αυτή τη νέα ένδειξη
για το Prevenar 13 έρχεται σε συνέχεια επισκόπησης στοιχείων κλινικής ανοσογονικότητας και ασφάλειας από περισσότερους από 6.000 ενήλικες 50 ετών και άνω.
22 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 23
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 24
Μ Η Ν Α Σ
Η Τ Α Ν
&
Π Ε Ρ Α Σ Ε
ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΑΝΤΙΔΡΟΥΝ ΕΝΤΟΝΑ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ – ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ
ΟΙ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΙ
Προσδοκίες και...«Ενιαίες» αντιδράσεις!
Της Νεκταρίας Καρακώστα
Η
ενίσχυση με κάθε τρόπο
και η πλήρης λειτουργία
του Ενιαίου Οργανισμού
Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας του νέου πρωθυπουργού όσον αφορά στα θέματα
της υγείας, όπως προέκυψε από τις
προγραμματικές δηλώσεις του κ.
Λουκά Παπαδήμου, από το βήμα της
Βουλής.
Για τον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει στην πρωτοβάθμια Δημόσια Υγεία ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ., μίλησε πρόσφατα και ο πρόεδρος του Οργανισμού,
κ. Γεράσιμος Βουδούρης, στο πλαίσιο του 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου που διοργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Προαγωγής και Αγωγής Υγείας.
Στην ομιλία του στο συνέδριο, ο κ.
Βουδούρης τόνισε μεταξύ άλλων,
ότι «μέσα σε ένα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. επιχειρεί τη διασύνδεση των μονάδων
πρωτοβάθμιας υγείας, με στόχο την
ισότητα στην πρόσβαση για όλους,
την ισότητα στην ολοκληρωμένη μέριμνα και την εξατομίκευση του προσανατολισμού του συστήματος, στις
ανάγκες κάθε ασφαλισμένου και της
οικογένειάς του».
«Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. αποτελεί πύλη
εισόδου στο σύστημα Υγείας και
μοχλός στήριξης του ασφαλισμένου
μέσα σε αυτό», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Βουδούρης, σημειώνοντας ότι με τον νέο φορέα, εξασφαλίζονται οι προϋποθέσεις παροχής
ολοκληρωμένων υπηρεσιών εξωνοσοκομειακής φροντίδας σε έναν
O πρόεδρος του E.O.Π.Υ.Υ., κ. Γεράσιμος
Βουδούρης.
ενιαίο χώρο πρωτοβάθμιας υγείας.
Υπογράμμισε επίσης, ότι στο εξής,
οι 9,5 εκατομμύρια ασφαλισμένοι θα
απολαμβάνουν καλύτερες παροχές
υγείας και ενιαίο συνταγολόγιο με
ηλεκτρονική μηχανογράφηση των
φαρμάκων, χάρη σε ένα δίκτυο 23.000
συμβεβλημένων γιατρών σε 540
σημεία της χώρας.
Δυσκολίες
Το βέβαιο είναι πως το εγχείρημα
παρουσιάζει δυσκολίες στην εφαρμογή του και παρά τις μεγαλόστομες δηλώσεις ότι ο νέος Οργανισμός θα ήταν έτοιμος να λειτουργήσει
την 1η Σεπτεμβρίου, ακόμη δεν έχει
ολοκληρωθεί ούτε το στάδιο της
24 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
υπογραφής των συμβάσεων με τους
αναγκαίους εταίρους.
Ο κ. Βουδούρης στην ομιλία του
παραδέχθηκε πως «τα προβλήματα είναι μπροστά και η πιο μεγάλη
πρόκληση αυτήν τη στιγμή είναι ο
Έλληνας ασφαλισμένος να γνωρίσει τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και να καταλάβει ότι μέσα σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία επιχειρείται να
στηθεί σε ελάχιστο χρόνο ο μεγαλύτερος οργανισμός από γεννήσεως του ελληνικού κράτους».
Ειδική αναφορά έκανε ο πρόεδρος του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. στη δημιουργία μιας «έξυπνης κάρτας ασφαλισμένου», η οποία θα έχει τριπλή
αποστολή: Θα προσφέρει καλύτερες
και ταχύτερες υπηρεσίες στον ασφαλισμένο, με παράλληλη μείωση του
κόστους περίθαλψης, θα διευκολύνει τον Πάροχο Υγείας με μικρότερο
κόστος και λιγότερη γραφειοκρατία
και θα ενισχύει τον Ασφαλιστικό
Φορέα με μείωση κόστους, αποτελεσματική αντιμετώπιση των φαινομένων απάτης και ευελιξία στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, μέσω
τεχνολογικών εφαρμογών.
Οι συμβάσεις
Η πρόσφατη υπογραφή της Συλλογικής Σύμβασης μεταξύ του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
και του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου (Π.Φ.Σ.), η οποία κατά
την ανακοίνωση του κ. Βουδούρη
πραγματοποιήθηκε «σε εγκάρδιο κλίμα», ανοίγει το δρόμο για τη φαρμακευτική κάλυψη 6.000.000 ασφαλισμένων από τα 12.000 φαρμακεία
όλης της χώρας.
Σχετικά με την υπογραφή της σύμ-
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 25
βασης, η οποία σαν στόχο έχει την
απρόσκοπτη προμήθεια φαρμάκων
από όλα τα ιδιωτικά φαρμακεία, των
ασφαλισμένων του ΙΚΑ , του ΟΑΕΕ
και του ΟΠΑΔ και αργότερα του ΟΓΑ.,
ο πρόεδρος του Π.Φ.Σ. κ. Θεόδωρος
Αμπατζόγλου, δήλωσε πως, «είναι
μια σύμβαση η οποία περιγράφει με
σαφήνεια και αυστηρότητα τις υποχρεώσεις, γιατρών, φαρμακοποιών, αλλά
και των ταμείων, με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση του ασθενούς και
του Έλληνα πολίτη».
Σε δήλωσή του, ο κ. Βουδούρης
εξέφρασε την ικανοποίησή του για
την υπογραφή της συλλογικής σύμβασης με τον ΠΦΣ, ενώ επισήμανε
ότι «η σύμβαση αυτή έχει ιστορική
σημασία γιατί είναι η πρώτη και δείχνει τον σεβασμό του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
προς τους φαρμακοποιούς τους οποίους θεωρεί συνεργάτες της διπλανής πόρτας».
Την ίδια ώρα, μαίνονται οι αντιδράσεις των γιατρών που ζητούν την
αναστολή της λειτουργίας του νέου
οργανισμού, χαρακτηρίζοντάς τον ως
«μόρφωμα». Χαρακτηριστικές είναι
οι δηλώσεις των συνδικαλιστών του
ιατρικού σώματος σε πρόσφατη ημερίδα που πραγματοποίησε ο ιατρικός
Σύλλογος Άρτας σε σχέση με τις επιπτώσεις του μνημονίου στην υγεία,
τις συγχωνεύσεις των νοσοκομείων
και την ίδρυση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
«Δημιουργήθηκε ένα μόρφωμα,
ο ΕΟΠΥΥ, από τη συνένωση τεσσάρων ταμείων, που δεν είναι πρωτοβάθμια φροντίδα. Είναι ένωση τομέων για την περίθαλψη, που σκοπό
έχει να μειώσει τις δαπάνες υγείας
με κάθε τρόπο. Και σ’ αυτή την τακτι-
κή εντάσσεται η μείωση των παροχών στους ασφαλισμένους και οι
εξαθλιωτικές συμβάσεις με τους
γιατρούς που καλούνται να υπηρετήσουν, εκμεταλλευόμενοι τη μεγάλη ανεργία που υπάρχει στο χώρο.
Αν τελεσφορήσουν αυτοί οι πειραματισμοί, αυτές οι προχειρότητες,
θα σημάνουν μεγάλη υποβάθμιση
της υγείας του ελληνικού λαού»,
τόνισε στο πλαίσιο της ημερίδας ο
πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιστημονικού
Υγειονομικού Προσωπικού ΙΚΑ
(ΠΟΣΕΥΠΙΚΑ) κ. Μιχάλης Βλασταράκος, ενώ ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), κ.
Γεώργιος Πατούλης ανέφερε: «Χρόνια ο ιατρικός κόσμος ήθελε ένα
ενιαίο σύστημα υγείας με ελεγκτικούς μηχανισμούς, ηλεκτρονική
συνταγογράφηση, συλλογικές συμβάσεις κατά πράξη και περίπτωση.
Ζητούν την αναστολή της
λειτουργίας του νέου
οργανισμού, χαρακτηρίζοντάς τον ως «μόρφωμα».
Τα προσδοκώμενα οφέλη
από τη λειτουργία του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
Μείωση
του χρόνου αναμονής
κάλυψη από ιατρικές ειδικότητες
Καλύτερη ποιότητα και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα
στην παροχή υπηρεσιών υγείας
Αποσυμφόρηση των εξωτερικών ιατρείων των
νοσοκομείων
Μείωση της γραφειοκρατίας
Μείωση λειτουργικών δαπανών και εξοικονόμηση πόρων
Καλύτερη οικονομική διαχείριση, σεβασμός στο δημόσιο
χρήμα
Μεγαλύτερη
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 / TEYXOΣ 202 / MEDICAL EXPRESS /
25
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 26
Μ Η Ν Α Σ
Η Τ Α Ν
&
Π Ε Ρ Α Σ Ε
Αντί αυτού, βλέπουμε ότι υπάρχει
μία πρόχειρη διαδικασία χωρίς συλλογικές συμβάσεις, χωρίς να υπάρχει προϋπολογισμός στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ.,
χωρίς καμία νομική διαδικασία. Επιμένουμε ότι ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. θα πρέπει να ανασταλεί και αντ’ αυτού να
δημιουργηθεί ένας φορέας που θα
είναι αποτέλεσμα ουσιαστικής διαβούλευσης, που θα υπηρετεί το
συμφέρον της ελληνικής κοινωνίας και θα σέβεται τον Έλληνα γιατρό». «Σε περίπτωση μη αναστολής, θα σέρνεται αυτό το θνησιγενές
κατασκεύασμα», υπογράμμισε ο κ.
Πατούλης.
εξυπηρετήσει μόνο τα εξω-ιατρικά
επιχειρηματικά συμφέροντα, υποβαθμίζει τις παροχές υγείας προς
τον πολίτη, τον οποίο καλεί ‘να
βάλει το χέρι στην τσέπη’ και απαξιώνει και προσβάλλει τον ιατρό
και το έργο του, χρησιμοποιώντας
τον ως ‘εργάτη γαλέρας’, προκειμένου να ολοκληρωθεί το ξεπούλημα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Π.Φ.Υ.)».
Την έντονη αντίδρασή τους για
τον κανονισμό λειτουργίας του
Ε.Ο.Π.Υ.Υ. εξέφρασαν και οι γενι-
Ο Κανονισμός
Στο μεταξύ, έντονες αντιδράσεις προκάλεσε και η δημοσίευση στο ΦΕΚ
του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών
Υγείας του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., χωρίς να έχει
προηγηθεί η σχετική διαβούλευση
με τους ενδιαφερόμενους.
Στον κανονισμό γίνεται αναφορά για «κλειστό αριθμό» γιατρών
που θα συνάψουν σύμβαση με τον
Ε.Ο.Π.Υ.Υ.. Οι υπόλοιποι γιατροί
δεν θα έχουν το δικαίωμα να συνταγογραφούν φάρμακα στους ασφαλισμένους, κάτι που -πρακτικά- ισοδυναμεί με μη δυνατότητα άσκησης
του ιατρικού επαγγέλματος. Επίσης,
δεν ξεκαθαρίζει αν οι μικτές αμοιβές αφορούν την επίσκεψη στα
ιατρεία ή στα σπίτια των ασθενών.
Οι αμοιβές που προβλέπονται για
τους συμβεβλημένους ελεύθερους
επαγγελματίες γιατρούς με τον
Ε.Ο.Π.Υ.Υ., θεωρούνται από τους
συλλόγους εξευτελιστικές.
Κάνοντας λόγο για «πραξικόπημα» για την υγεία των ασφαλισμένων και τους γιατρούς, η ηγεσία
του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά
(ΙΣΠ) αντέδρασε έντονα στη δημοσίευσή του. Σε σχετική ανακοίνωση του ΙΣΠ τονίζεται ότι: «Ο Κανονισμός αυτός αποτελεί ένα πρόχειρο
κείμενο, χωρίς οικονομοτεχνική
μελέτη, που καταρτίστηκε για να
«Εφαρμογή του νόμου αυτού
θα έχει ολέθριες συνέπειες,
τόσο για τους ασφαλισμένους και τη δημόσια υγεία,
όσο και για τους ιατρούς.
Απαιτούμε την άμεση απόσυρση του νόμου και την
επανεξέταση εξαρχής όλων
των ζητημάτων που άπτονται
της Πρωτοβάθμιας
Φροντίδας Υγείας».
κοί γιατροί, μέσω επιστολής της
Ελληνικής Ένωσης Γενικής Ιατρικής στον υπουργό Υγείας, κ. Ανδρέα
Λοβέρδο. Η Ένωση διαμαρτύρεται
έντονα για την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας από τα εξωτερικά
ιατρεία των νοσοκομείων, κάνοντας
λόγο για «έννοιες αντίθετες». Επίσης, αντιδρά στον τρόπο επιλογής
των γιατρών, καθώς και στις χαμηλές αμοιβές που προβλέπονται.
Εκφράζουν έντονες αντιρρήσεις και
για τον –κλιμακωτό, per capita- τρόπο αμοιβής, ο οποίος κυμαίνεται
26 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
από 800 ευρώ έως 2000 ευρώ- το
μεγαλύτερο ποσό που θα καταβάλλεται εφόσον ένας γιατρός εξετάζει πάνω από 2500 ασφαλισμένουςαριθμός που, όπως λένε, δεν εξασφαλίζει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Οι γενικοί γιατροί διαφωνούν τέλος, με τον τρόπο
επιλογής του ιατρικού προσωπικού,
καθώς όπως τονίζουν, πενταμελής
επιτροπή θα επιλέγει 4000 γενικούς
γιατρούς-παθολόγους με «πιθανώς
μη αξιοκρατικά κριτήρια» και υποστηρίζουν ότι «ο ασθενής θα πρέπει να επιλέγει ο ίδιος τον οικογενειακό του γιατρό, αυτόν που θα του
εμπιστευθεί την υγεία του». Διαφωνούν, τέλος, με την πρόβλεψη ότι
το ιατρικό προσωπικό θα αλλάζει
κάθε τρία χρόνια, καθώς η σύμβαση θα λήγει.
«Όλος ο στρατηγικός σχεδιασμός του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., υπό το καθεστώς της ‘μνημονιακής’ πίεσης,
αφορά στην προσπάθεια περιστολής του κόστους (ελάττωση των
δαπανών για αποζημίωση γιατρών,
συμμετοχή των ασφαλισμένων στο
κόστος των εξετάσεων κ.λπ.), χωρίς
καμία διάθεση οργάνωσης λειτουργικού και ποιοτικού συστήματος
ΠΦΥ. Η λειτουργία του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
υπό αυτούς τους όρους, απαξιώνει
πλήρως τους γιατρούς και οδηγεί
σε ένα ενιαίο δημόσιο σύστημα
παροχής υπηρεσιών υγείας υποβαθμισμένης ποιότητας. Ο ασφαλισμένος θα πρέπει να βάλει βαθιά
το χέρι στην τσέπη, αν θέλει να λαμβάνει ποιοτική φροντίδα υγείας»,
αναφέρεται χαρακτηριστικά στην
επιστολή της Ένωσης, η οποία καταλήγει ως εξής: «Εφαρμογή του
νόμου αυτού θα έχει ολέθριες συνέπειες, τόσο για τους ασφαλισμένους και τη δημόσια υγεία, όσο και
για τους ιατρούς. Απαιτούμε την
άμεση απόσυρση του νόμου και την
επανεξέταση εξαρχής όλων των
ζητημάτων που άπτονται της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας».
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 27
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 28
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η
ΠΑΝΟΣ ΚΑΝΑΒΟΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΟ LONDON SCHOOL OF ECONOMICS
ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΟΛΛΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΥΡΓΕΙΩΝ
«Υπάρχουν πολλές ανισορροπίες»
Συνέντευξη στη
Βικτωρία Τζούμα
Κ
αθηγητής Διεθνούς Πολιτικής της Υγείας στο London
School of Economics και
σύμβουλος πολλών διεθνών Οργανισμών και Υπουργείων αναπτυσσόμενων χωρών σε
θέματα μεταρρυθμίσεων υγειονομικής πολιτικής, ο κ. Πάνος Καναβός ήλθε στην Αθήνα για να πάρει
μέρος στο Συνέδριο «Shaping the
Future of Healthcare in Greece»
που διοργάνωσαν οι FINANCIAL
TIMES. Αμέσως μετά, μίλησε στη
«δ» και μας ανέπτυξε τη δική του
οπτική για τις μεταρρυθμίσεις που
πρέπει να κάνει η Ελλάδα στον
τομέα της υγείας.
Ακούγεται σε όλους τους τόνους
ότι «μια περίοδος κρίσης αποτελεί και περίοδο ευκαιριών». Πόσο
το πιστεύετε αυτό για την Ελλάδα και, ειδικότερα, στον τομέα της
υγείας;
Σίγουρα κάθε κρίση είναι και μια
ευκαιρία για μεταβολές, ιδιαίτερα
σε μια χώρα όπου τα προβλήματα
χρονίζουν. Το θέμα είναι πώς εκμεταλλεύεται κανείς την κρίση. Πρέπει να δούμε τι ανθρώπινους πόρους
διαθέτουμε έτσι ώστε, όταν κινητοποιηθούν, και αν κινητοποιηθούν,
να μπορέσουμε να κάνουμε κάποια
σωστά πράγματα, είτε στη φάση της
πρόληψης είτε στη φάση της περί-
28 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
θαλψης είτε ως προς τις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα.
Σήμερα υπάρχουν πολλές ανισορροπίες. Μιλάμε για μία χώρα που
δεν είχε σημαντικές μεταρρυθμίσεις την τελευταία 15ετία, ούτε στα
νοσοκομεία, ούτε στην τιμολόγηση
φαρμάκων. Έχουμε τους πιο πολλούς γιατρούς κατά κεφαλήν, έχουμε τα πιο ακριβά γενόσημα στην
Ευρώπη. Έχουμε τον τομέα της διανομής να κερδίζει σημαντικά ποσά.
Έχουμε σημαντικές καθυστερήσεις
στις πληρωμές. Όλες αυτές οι ανισορροπίες πρέπει κάποια στιγμή να
διορθωθούν. Όλες οι χώρες της
Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν προχωρήσει σημαντικά στα κομμάτια
αυτά. Στην Ελλάδα, αν οι πολιτικές
και άλλες δυνάμεις συνδράμουν,
έχει καλώς. Εάν όχι, θα είναι μία
ακόμη ευκαιρία χαμένη, ίσως από
τις τελευταίες.
Ποιος είναι ο βασικός στόχος που
πρέπει να θέσει η Ελλάδα, στον
τομέα της υγείας;
Αυτό που θεωρώ σημαντικό, είναι
να βρούμε ως χώρα και ως κοινωνία τα εργαλεία για αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών με βάση κοινωνικοοικονομικά κριτήρια, να
επιτύχουμε δηλαδή περίθαλψη αποτελεσματική σε σχέση με το κόστος.
Να έχει ο πολίτης αποτελεσματική
παροχή υπηρεσιών, την οποία δεν
έχει. Το έχω ζήσει κι εγώ ως Έλληνας τουρίστας, που επισκέπτομαι
κάθε χρόνο τη χώρα μου, αλλά και
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 29
ως άτομο που έπρεπε να έχει περίθαλψη η οικογένειά του και δεν την
είχε. Γιατί ο Έλληνας φορολογούμενος να συντηρεί κάποιες δομές,
οι οποίες όχι απλώς δεν αποδίδουν
τα μέγιστα, αλλά ούτε καν τα
standards; Για παράδειγμα, οι τομείς
της ψυχικής υγείας ή της κοινωνικής φροντίδας είναι ανύπαρκτοι και
πρέπει κανείς να πληρώσει το 100%
του κόστους. Αυτή τη στιγμή, ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ, είμαστε
η χώρα με τις μεγαλύτερες out-ofpocket δαπάνες. Αυτό σημαίνει ότι
πρέπει να πληρώσει κανείς από την
τσέπη του για να πάρει υπηρεσίες
τις οποίες δυνάμει θα έπρεπε να
του προσφέρει το κράτος ή το σύστημα υγείας.
Μιλάτε για τη σχέση κόστους/οφέλους (value for money). Σε τι επίπεδο βρίσκεται η Ελλάδα ως προς
αυτό;
Σε μηδενικό επίπεδο. Ας πάρουμε
για παράδειγμα τις προμήθειες. Με
ποια λογική το δημόσιο θα διαπραγματευτεί value for money με τον
ιδιωτικό προμηθευτή, ο οποίος υπερτιμολογεί, αφού γνωρίζει ότι θα πάρει
τα λεφτά του μετά από 5-6 χρόνια;*
Από την άλλη, είναι σημαντικό η
περίθαλψη να είναι αποτελεσματική σε σχέση με το κόστος, κάτι που
δεν έχει επιτευχθεί ποτέ στην Ελλάδα. Πριν από αυτό όμως, πρέπει να
δούμε με τι κριτήρια συνταγογραφούμε, με τι κριτήρια οι γιατροί παίρνουν αποφάσεις, με τι κλινικές πρα-
κτικές; Υπάρχουν κατευθυντήριες
γραμμές; Δεν νομίζω. Ο καθένας
συνταγογραφεί με γνώμονα τη γνώση του. Σε όλα αυτά πρέπει να μπει
ένα μέτρο, και εκεί θα παίξουν ρόλο
οι ασφαλιστικοί φορείς και το Υπουργείο Υγείας. Άρα, λοιπόν, πριν πάμε
σε αποτελεσματικότητα σε σχέση
με το κόστος, πρέπει να πάμε σε μια
auditing phase care για κάθε συγκεκριμένη διάγνωση και για το κάθε
στάδιο μιας ασθένειας. Γιατί όταν
υπάρχει πολυγνωμία, φυσικό είναι
να οδηγούμαστε στην σπατάλη.
Υπάρχουν στην Ελλάδα οι ειδικοί
που χρειάζονται για να γίνουν όλα
αυτά;
Αν μου κάνατε την ίδια ερώτηση
πριν δέκα χρόνια, θα έλεγα ότι δεν
υπάρχουν, αφού δεν είχαμε διοικητές νοσοκομείων εκπαιδευμένους στις υπηρεσίες υγείας. Σήμερα έχουμε μία κρίσιμη μάζα, η οποία
έχει μετεκπαιδευτεί στο εξωτερικό,
έχει μεταφυτευτεί πάλι στη χώρα
και, εν πάση περιπτώσει, πληροί
κάποιες προϋποθέσεις. Και βέβαια
μιλάμε για άτομα σε διαφορετικά
μετερίζια, είτε στον δημόσιο είτε
στον ιδιωτικό τομέα, είτε σε νοσοκομεία είτε στον φαρμακευτικό τομέα,
υπάρχει μια πανσπερμία. Νομίζω
όμως ότι έχουμε ξεφύγει πλέον από
την πρακτική που υπήρχε πριν 1015 χρόνια, ότι ο διοικητής του νοσοκομείου είναι στρατιωτικός. Όταν
μιλάμε για αξιολόγηση υπηρεσιών
υγείας και για τους πόρους της υγεί-
Πριν πάμε σε αποτελεσματικότητα σε σχέση με
το κόστος, πρέπει να
πάμε σε μια auditing
phase care για κάθε
συγκεκριμένη διάγνωση
και για το κάθε στάδιο
μιας ασθένειας.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 / TEYXOΣ 202 / MEDICAL EXPRESS /
29
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 30
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η
Γύρω στο 60-65% της
επιβάρυνσης ασθενειών
(burden of disease) έχει
να κάνει με ασθένειες που
συνδέονται με τον τρόπο
ζωής, δηλαδή με την
παχυσαρκία, την υπέρταση, τη δυσλιπιδαιμία, την
έλλειψη άσκησης, την
κακή διατροφή, το οινόπνευμα, το κάπνισμα.
ας, που είναι μετρημένοι, πρέπει
να είμαστε προσεκτικοί. Οι κατευθύνσεις της πολιτικής πρέπει να
έχουν γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Και το δημόσιο συμφέρον πρέπει να ταυτίζεται με τη βούληση του
φορολογούμενου, ο οποίος λογικό
είναι να περιμένει κάτι ως αντάλλαγμα, όταν δίνει τακτικές εισφορές και φόρους.
Μιλήσατε και για τα δικαιώματα
των ασθενών. Πώς πιστεύετε ότι
μπορούν οι ασθενείς να συμμετάσχουν στη διαδικασία λήψης
αποφάσεων και να αναμιχθούν
στη συζήτηση για τέτοιου είδους
θέματα;
Κατ’ αρχήν κάτι τέτοιο είναι προς
το συμφέρον όλων μας. Ο Ρόζενμπεργκ είχε πει ότι «η υγεία είναι
μια ελλιπής διάγνωση». Αυτό σημαίνει ότι καθένας μας ως άτομο, αλλά
και συνολικά, ως κοινωνία, έχουμε την υποχρέωση απέναντι στους
εαυτούς μας, αλλά και απέναντι
στην οικογένεια και στην κοινωνία
να συμμετέχουμε ενεργά και βέβαια
σαν δυνάμει ασθενείς με την προσωπική μας υγεία, δηλαδή με τον
τρόπο ζωής που επιλέγουμε. Γύρω
στο 60-65% της επιβάρυνσης ασθενειών (burden of disease) έχει να
κάνει με ασθένειες που συνδέονται
με τον τρόπο ζωής, δηλαδή με την
παχυσαρκία, την υπέρταση, τη δυσλιπιδαιμία, την έλλειψη άσκησης, την
κακή διατροφή, το οινόπνευμα, το
κάπνισμα. Και τα ποσοστά αυτών
στην Ελλάδα είναι τεράστια.
Το άλλο είναι τι κάνει κανείς ως
ασθενής. Και συνταγματικά να το
δει κανείς, νομίζω ότι κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να συμμετέχει στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Πολλά
συστήματα υγείας το έχουν πλέον
θεσμοθετήσει. Λένε για παράδειγμα στη Σουηδία ότι οι ασθενείς θα
συμμετέχουν στη συζήτηση, όταν
αξιολογείται μια καινούργια τεχνολογία. Το ίδιο και στην Αγγλία και
ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Έχετε υπάρξει σύμβουλος πολλών χωρών, σχετικά με μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας.
Υπάρχουν παραδείγματα χωρών που ήταν σε πολύ
χαμηλό επίπεδο κι ωστόσο κατάφεραν να κάνουν
βήματα μπροστά;
Φυσικά, με πρώτη και καλύτερη την Τουρκία δίπλα
μας, η οποία κατά το μάλλον ή ήττον, είχε παρόμοιες πολιτικές διαγραμμίσεις με εμάς. Από το
1960 είχαν την προοπτική να μεταβάλουν το σύστημα υγείας και τελικά αυτό έγινε πολιτική βούληση το 2007. Μέσα σε 4-5 χρόνια, οι Τούρκοι έκαναν αλματώδεις μεταρρυθμίσεις. Κατόρθωσαν να
ενοποιήσουν τα ταμεία, να αλλάξουν τις πληρωμές, να θεσμοθετήσουν την πρακτική του οικογενειακού γιατρού και να δώσουν σε όλο τον κόσμο
πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Βέβαια, ακόμα
υπάρχουν 10-12 εκατομμύρια ατόμων που ζουν
κάτω από το όριο της φτώχειας. Σε αυτούς δίνεται άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας με μία
πράσινη κάρτα – είναι οι λεγόμενοι green card
holders. Επίσης, στην Τουρκία έχουν αρχίσει να
θεσμοθετούν και έχουν εισάγει κίνητρα για γιατρούς, έτσι ώστε οι οικογενειακοί γιατροί να συνταγογραφούν ή να εξετάζουν τον ασθενή με ορισμένο τρόπο και να αξιολογούνται με τα πρότυπα της
Γαλλίας, της Βρετανίας, της Σουηδίας κ.λπ. Το
σημαντικό είναι ότι έχουν αποφασίσει να φτιάξουν,
όχι μόνο ένα σύστημα υγείας που να ικανοποιεί
τα αιτήματα του τουρκικού λαού, αλλά ένα κέντρο
αριστείας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Έχουν κάποιο όραμα κι αυτό είναι που δεν
βλέπω στην Ελλάδα.
30 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 31
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 32
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η
στη Σκωτία, αλλά και σε μικρότερες χώρες, όπως στην Εσθονία και
τη Λιθουανία. Θέλουμε να μάθουμε από τους ασθενείς πώς ακριβώς
είναι να ζει κανείς με μια ασθένεια
ή πώς πιστεύει ότι μπορεί να συμβάλει μια καινούργια τεχνολογία
στην υγεία του. Πρόκειται για πράγματα που οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων δεν μπορούν να γνωρίζουν.
Οι Άγγλοι παρουσίασαν
μείωση των ποσοστών
στον καρκίνο του πνεύμονα, αφού είχαν ήδη
εφαρμόσει μια πολιτική
πρόληψης και μείωσης
κατανάλωσης καπνού από
το 1957.
Γίνεται δηλαδή μια πιο ανθρωποκεντρική προσέγγιση…
Ακριβώς, και αυτό γεννά ένα περαιτέρω ερώτημα: Μπορεί ο μέσος
πολίτης και ο μέσος ασθενής που
εκπροσωπεί το κίνημα των ασθενών σε κάποια ασθένεια να τα πει
όλα αυτά στον Υπουργό ή στον Πρωθυπουργό ή στον ασφαλιστικό οργανισμό; Η απάντηση είναι όχι. Εκεί
επαφίεται κανείς στην εκπαίδευση
και την παιδεία των ασθενών και
στο κίνημα των ασθενών γενικότερα. Στο LSE έχουμε στήσει μία Ακαδημία Ασθενών, όπου τους μαθαίνουμε τι θα πει αξιολόγηση τεχνολογίας
υγείας, πώς λειτουργεί και πώς μπορούν οι ίδιοι ως ασθενείς ή ως
εκπρόσωποι ασθενών να βοηθήσουν την ομάδα τους και να συμβάλουν ενεργά στην αξιολόγηση
της τεχνολογίας, να ποσοτικοποιήσουν δηλαδή τα υπέρ και τα κατά.
Είστε αισιόδοξος για την πορεία
του τομέα της υγείας στην Ελλάδα;
Θέλω να είμαι αισιόδοξος. Εξαρτώνται πάρα πολλά από εμάς. Ακούγοντας όσα είπε ο Υπουργός στο
Συνέδριο νομίζω ότι υπάρχουν κάποιες πολύ σωστές κατευθύνσεις, που
θα έπρεπε να έχουν δρομολογηθεί
εδώ και δεκαετίες. Ωστόσο, ενώ
γενικά έχουμε πολύ καλή νομοθεσία, χωλαίνουμε επικίνδυνα στην
εφαρμογή. Εδώ πρέπει να συνδρά-
32 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
μει η όποια κυβέρνηση. Μπορεί
κανείς να βρει ένα consensus και
πρέπει κάποιοι να θυσιάσουν ένα
κομμάτι από τα συμφέροντά τους
για να μπορέσει να πάει μπροστά
αυτός ο τομέας. Το δεύτερο πρόβλημα μετά την εφαρμογή, είναι η
μέτρηση. Είχαμε μάθει 30-40 χρόνια να ζούμε χωρίς μέτρηση. Αυτό
είναι πλέον κόλαφος. Όταν ζούμε
σε ένα νοικοκυριό με μετρημένους
πόρους, δεν θέλουμε να ξέρουμε
πού ξοδεύουμε; Το ίδιο δεν είναι η
υγεία και γενικότερα η οικονομία;
Θα πρέπει να μετρούμε και το τελευταίο δεκαράκι…
Πώς ακριβώς θα επιτευχθεί αυτό;
Εκείνο που έχει σημασία στη μέτρηση και στην αξιολόγηση πολιτικών
υγείας είναι το εκάστοτε μίγμα πολιτικής που ακολουθείται. Για παράδειγμα, ο ΠΟΥ αφενός και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφετέρου, έχουν
στόχο να αυξήσουν το προσδόκιμο
επιβίωσης κατά έναν χρόνο μέσα
στα επόμενα δέκα χρόνια. Τι πρέπει
να κάνουμε για να φτάσουμε εκεί;
Πρέπει αφενός μεν να αξιολογούμε
πού θέλουμε να βρισκόμαστε στα
επόμενα 5-10 χρόνια και αφετέρου
να αποφασίσουμε ποιες ασθένειες
πρέπει να καταπολεμήσουμε. Έχουμε π.χ. καλή περίθαλψη στον διαβήτη; Αν γίνουν όλα αυτά, θα μας βγάλω το καπέλο. Σίγουρα όμως δεν
θα γίνουν άμεσα. Οι Άγγλοι παρουσίασαν μείωση των ποσοστών στον
καρκίνο του πνεύμονα, αφού είχαν
ήδη εφαρμόσει μια πολιτική πρόληψης και μείωσης κατανάλωσης καπνού
από το 1957. Επίσης, για να φτάσουν
σε επίπεδο συνταγογράφησης γενοσήμων στο 75% του συνόλου, χρειάστηκαν 20 χρόνια. Στην Ελλάδα το
ποσοστό συνταγογράφησης γενοσήμων είναι 12%, δεν γίνεται από τη
μια στιγμή στην άλλη να φτάσουμε
στο 50%.
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 33
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 34
Σ Υ Ν Τ Ο Μ Η
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η
Μακροπρόθεσμη
κατασταλτική θεραπεία με
ακυκλοβίρη για ιό νεογνικού απλού έρπητα μετά
από την αρχική θεραπεία
Η μεγαλύτερη περίοδος
θεραπείας σχετιζόταν με
υψηλότερες μέσες τιμές
Bayley στους ασθενείς με
εμπλοκή του κεντρικού
νευρικού συστήματος.
Η κατασταλτική θεραπεία με χορήγηση ακυκλοβίρης από το στόμα για 6
μήνες βελτίωσε τα νευροαναπτυξιακά
αποτελέσματα σε βρέφη με εμπλοκή
του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Οι νευρολογικές επιπτώσεις σε άτομα που έχουν επιβιώσει από τη νόσο
του ιού του νεογνικού απλού έρπητα
(HSV) είναι σημαντικές, ειδικότερα σε
βρέφη με εμπλοκή του κεντρικού νευρικού συστήματος, αλλά περιστασιακά
σε εκείνα με τη νόσο περιοριζόμενη στο
δέρμα, στα μάτια και στο στόμα (SEM).
Σε δυο παράλληλες πολυκεντρικές,
τυχαιοποιημένες, μελέτες ελέγχου, οι
ερευνητές συνέκριναν τα νευροαναπτυξιακά αποτελέσματα μετά από 6 μήνες
κατασταλτικής θεραπείας με ακυκλοβίρη από το στόμα (300 mg/m2 επιφάνεια
σώματος 3 φορές ημερησίως) ή εικονικό φάρμακο μετά από την καθιερωμένη αρχική θεραπεία νεογνικού απλού
έρπητα σε 45 βρέφη με εμπλοκή του
κεντρικού νευρικού συστήματος. (συμπεριλαμβανομένων 8 με διάχυτη νόσο) και
σε 29 βρέφη με νόσο SEM.
Τα βρέφη εξετάστηκαν τη 2η και
την 4η εβδομάδα μετά την έναρξη της
θεραπείας και κατόπιν μηνιαίως για 5
μήνες. Σε ηλικία ενός έτους διεξήχθη
η δοκιμασία της κλίμακας ανάπτυξης
Bayley. Σε περίπτωση που ένα βρέφος
εμφάνιζε δυο δερματικές υποτροπές η
τυχαιοποιημένη χορήγηση ακυκλοβίρης ή εικονικού φαρμάκου διακοπτόταν και άρχιζε η ανοιχτή χορήγηση ακυκλοβίρης από το στόμα.
Η θεραπευτική αγωγή συνεχίστηκε
για μεγαλύτερο διάστημα στην ομάδα
της ακυκλοβίρης απ’ ότι σε εκείνη του
εικονικού φαρμάκου στους ασθενείς
με εμπλοκή του κεντρικού νευρικού
συστήματος (μέσος όρος: 4,1 μήνες
περισσότερο) και στους ασθενείς με
νόσο SEM (μέσος όρος: 1,7 μήνες
περισσότερο), λόγω των λιγότερων
34 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
δερματικών υποτροπών. Μεταξύ των
28 ασθενών με εμπλοκή του κεντρικού νευρικού συστήματος που αξιολογήθηκαν σε 12 μήνες, οι τιμές της δοκιμασίας Bayley ήταν σημαντικά υψηλότερες
στην ομάδα της ακυκλοβίρης συγκριτικά με την ομάδα εικονικού φαρμάκου
(88,24 έναντι 68,12, Ρ=0,046). Στους
ασθενείς με νόσο SEM δεν σημειώθηκαν διαφορές στις μέσες τιμές της δοκιμασίας Bayley μεταξύ των ομάδων της
θεραπείας. Η μεγαλύτερη περίοδος
θεραπείας σχετιζόταν με υψηλότερες
μέσες τιμές Bayley στους ασθενείς με
εμπλοκή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Παρ’ όλο που δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές στις μετρήσεις ουδετερόφιλων μεταξύ των δυο ομάδων
θεραπείας σε καμία από τις δυο μελέτες, υπήρχε μια τάση για ουδετεροπενία στους ασθενείς που λάμβαναν ακυκλοβίρη. Ωστόσο, η ουδετεροπενία δεν
οδήγησε σε λοιμώξεις ή άλλα κλινικά
προβλήματα.
Σχόλιο: Παρ’ όλο που ο αριθμός των
βρεφών ήταν μικρός, τα αποτελέσματα ήταν σαφή: η κατασταλτική θεραπεία
με ακυκλοβίρη μετά από την αρχική
καθιερωμένη νεογνική θεραπεία για
τον ιό του απλού έρπητα βελτιώνει τα
αναπτυξιακά αποτελέσματα σε παιδιά
με εμπλοκή του κεντρικού νευρικού
συστήματος. Οι ασθενείς αυτοί και εκείνοι με νόσο SEM εμφάνισαν λιγότερες
δερματικές υποτροπές με την ακυκλοβίρη. Η αναλογία κινδύνου-οφέλους
είναι σαφής και υποστηρίζω σθεναρά
τη χρήση προφύλαξης με ακυκλοβίρη
για ασθενείς με εμπλοκή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Για τους
ασθενείς που πάσχουν μόνο από SEM,
τα οφέλη της προφύλαξης θα πρέπει
να αξιολογηθούν βάσει των πληροφοριών που θα δώσει η οικογένεια σχετικά με την ανάγκη να επαναληφθεί ο
εργαστηριακός έλεγχος, η δυσκολία
χορήγησης φαρμάκων τρεις φορές την
ημέρα και το επίπεδο ανησυχίας σχετικά με τις δερματικές υποτροπές.
Βιβλιογραφικές αναφορές: Kimberlin
DW et al. Oral acyclovir suppression
and neurodevelopment after neonatal
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 35
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 36
Σ Υ Ν Τ Ο Μ Η
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η
herpes. N Engl J Med 2011 Oct 6;
365:1284.
Gershon AA. Neonatal herpes simplex
infection and the three musketeers.
N Engl J Med 2011 Oct 6; 365:1338.
Μπορεί η κολπική
μαρμαρυγή να προκαλέσει
παλινδρόμηση
μιτροειδούς;
Εκείνοι που παρουσίαζαν φλεβοκομβικό
ρυθμό είχαν σημαντικά
μικρότερη παλινδρόμηση μιτροειδούς.
Σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και
φυσιολογική κίνηση γλωχίνων, εκείνοι
που παρουσίαζαν φλεβοκομβικό ρυθμό μετά από κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής εμφάνισαν μικρότερη παλινδρόμηση μιτροειδούς απ’ ότι εκείνοι με
υποτροπιάζουσα κολπική μαρμαρυγή.
Η λειτουργική παλινδρόμηση μιτροειδούς με φυσιολογική κίνηση γλωχίνων προκαλείται τυπικά από δακτυλιοειδή διάταση που σχετίζεται με υπερτροφία
της αριστερής κοιλίας. Στην παρούσα
μελέτη οι ερευνητές αποφάνθηκαν ότι
η παλινδρόμηση μιτροειδούς με φυσιολογική κίνηση των γλωχίνων ενδέχεται
επίσης να είναι αποτέλεσμα δακτυλιοειδούς διάτασης που σχετίζεται με κολπική μαρμαρυγή, μια πάθηση που ονόμασαν ως «κολπική λειτουργική
παλινδρόμηση μιτροειδούς». Αναδρομικά εξετάστηκαν 828 ασθενείς που υποβαλλόντουσαν για πρώτη φορά σε κατάλυση κολπικής μαρμαρυγής, από τους
οποίους οι 53 (6,4%) εμφάνισαν μέτρια
ή αυξημένη παλινδρόμηση μιτροειδούς
και φυσιολογική κίνηση γλωχίνων. Όλοι
οι ασθενείς παρουσίασαν κλάσμα εξώθησης αριστερής κοιλίας ≥50%.
Συγκριτικά με μια κοόρτη τυχαιοποιημένης επιλογής με ήπια ή καθόλου παλινδρόμηση μιτροειδούς, τα
υποκείμενα ήταν μεγαλύτερης ηλικίας
και πιο πιθανό να παρουσιάσουν επίμονη κολπική μαρμαρυγή και υπέρταση. Στα χαρακτηριστικά των ασθενών
που συμπεριλαμβανόντουσαν στην
πολυμεταβλητή ανάλυση, η δακτυλιοειδής διάταση της μιτροειδούς σχετιζόταν με μεγαλύτερο λόγο πιθανοτήτων για την παλινδρόμηση μιτροειδούς
(8,39). Τριάντα δυο υποκείμενα υποβλήθηκαν σε ηχοκαρδιογραφική παρα-
36 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
κολούθηση ενός έτους. Συγκριτικά με
ασθενείς με υποτροπιάζουσα κολπική
μαρμαρυγή, εκείνοι που παρουσίαζαν
φλεβοκομβικό ρυθμό είχαν σημαντικά μικρότερη παλινδρόμηση μιτροειδούς (μέσος όρος παλινδρόμησης
μιτροειδούς λόγου επιφάνειας πίδακα
προς επιφάνεια αριστερού κόλπου,
0,16 έναντι 0,28) και σημαντικά μικρότερο μέσο όρο δείκτη όγκου αριστερού κόλπου (24 cc3/m2 vs. 31 cc3/m2),
όπως επίσης μικρότερο μέσο όρο διάτασης δακτυλιοειδούς (3,2 cm έναντι
3,5 cm, P=0,06).
Σχόλιο: Αυτή είναι η μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα που δείχνει τη σχέση
μεταξύ της κολπικής μαρμαρυγής και
της δευτερογενούς, παλινδρόμησης
μιτροειδούς με φυσιολογική κίνηση
γλωχίνων, ενώ είναι επίσης η πρώτη
που επιδεικνύει πρόωρη λύση της παλινδρόμησης μιτροειδούς με αποκατάσταση του φλεβοκομβικού ρυθμού με κατάλυση, γεγονός που υποδηλώνει την
ύπαρξης αιτιολογικής σχέσης. Αν αυτά
τα ευρήματα επιβεβαιωθούν σε μια προοπτική μελέτη, τότε θα είναι προτιμότερη μια στρατηγική ελέγχου του ρυθμού
έναντι του ελέγχου της συχνότητας σε
αυτούς τους ασθενείς.
Βιβλιογραφικές αναφορές:
Gertz ZM et al. Evidence of atrial
functional mitral regurgitation due to
atrial fibrillation: Reversal with arrhythmia
control. J Am Coll Cardiol 2011 Sep
27; 58:1474.
Hoit BD. Atrial functional mitral regurgitation:
The left atrium gets its due respect.
J Am Coll Cardiol 2011 Sep 27; 58:1482.
Χαμηλότερα τα ποσοστά
θνησιμότητας που
συνδέεται με το σύνδρομο
Stevens-Johnson
και την ΤΕΝ στα παιδιά απ'
ότι στους ενήλικες
Το σύνδρομο Stevens-Johnson (SJS
- μείζων πολύμορφο ερύθημα) και η
Τοξική Επιδερμική Νεκρόλυση (ΤΕΝ)
ανήκουν στο φάσμα των σπανίων, απειλητικών για τη ζωή δερματικών παρε-
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 37
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 38
Σ Υ Ν Τ Ο Μ Η
Τα υψηλά ποσοστά υποτροπής του συνδρόμου
Stevens-Johnson επιδεικνύουν την πιθανότητα
ύπαρξης γενετικής προδιάθεσης.
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η
νεργειών -συνήθως από φάρμακα- που
χαρακτηρίζονται από αποκόλληση της
επιδερμίδας λόγω απόπτωσης των
κερατινοκυττάρων. Στο σύνδρομο
Stevens-Johnson η επιδερμική αποκόλληση φτάνει σε ποσοστό <10% της
επιφάνειας σώματος (BSA), στην ΤΕΝ
είναι >30%, ενώ στην επικάλυψη
SJS/TEN το ποσοστό κυμαίνεται από
10% έως 30% της επιφάνειας σώματος. Στους ενήλικες τα σχετικά ποσοστά θνησιμότητας φτάνουν το 5% στο
σύνδρομο Stevens-Johnson και σε
>20% αναφορικά με την ΤΕΝ. Δεν υφίσταται κάποιο καθιερωμένο πρωτόκολλο θεραπείας. Ερευνητές από δυο τριτοβάθμια παιδιατρικά δερματολογικά
κέντρα αναθεώρησαν τα αρχεία των
παιδιών που έπασχαν από σύνδρομο
Stevens-Johnson, από τοξική Επιδερμική Νεκρόλυση ή επικάλυψη των δυο
(ηλικία 0-21 ετών) που εισήχθησαν για
τη διαχείριση του νοσήματος για μια
περίοδο άνω των 8 ετών.
Αναγνωρίστηκαν 55 περιστατικά:
47 με σύνδρομο Stevens-Johnson, 5
με ΤΕΝ και 3 και με επικάλυψη SJS/TEN.
Τα φάρμακα ήταν η πιθανότερη αιτία σε
29 παιδιά (53%): αντιεπιληπτικά φάρμακα σε 16, αντιβιοτικά σουλφοναμίδης σε 7, άλλα αντιβιοτικά σε 4 και φάρμακα χημειοθεραπείας σε 2. Στις λοιμώδεις
αιτιολογίες περιλαμβανόταν η οξεία λοίμωξη από Mycoplasma pneumoniae
και η λοίμωξη από τον ιό του απλού
έρπητα (HSV), οι οποίες επιβεβαιώθηκαν σε 12 (22%) και 5 παιδιά (9%) αντιστοίχως. Η θεραπεία περιλάμβανε συστηματικούς αντιμικροβιακούς παράγοντες
(67%), συστηματικά κορτικοστεροειδή
(40%) και αντιϊικά φάρμακα (31%). Σε
21 παιδιά (38%) χορηγήθηκε ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη (IVIG), από τα οποία
οχτώ έλαβαν συγχρόνως συστηματικά
κορτικοστεροειδή.
Δέκα παιδιά (21% της ομάδος SJS)
έπασχαν από υποτροπιάζον σύνδρομο
Stevens-Johnson μέχρι και 7 χρόνια
αργότερα, τρία εκ των οποίων παρουσίασαν τρεις επανεμφανίσεις. Η αναμόλυνση με M. pneumoniae ή HSV σχετίζεται με κάποιες επανεμφανίσεις, ενώ
38 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
άλλες ξεκινούν από κάποιο αντισπασμωδικό διαφορετικής κατηγορίας. Είκοσι έξι παιδιά (45%) εμφάνισαν μακροχρόνια συμπτώματα αναφορικά με το
δέρμα τους (π.χ. υπομελάγχρωση,
ουλές), σε ποσοστό 42% και με τους
οφθαλμούς τους (π.χ. ραγοειδίτιδα, κερατίτιδα, βλάβες του κερατοειδούς, επιπεφυκίτιδα) σε ποσοστό 27%. Ένα παιδί αποβίωσε από τη νόσο του μοσχεύματος
έναντι του ξενιστή μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών λόγω Σοβαρής Συνδυαστικής Ανοσοανεπάρκειας.
Σχόλιο: Αυτή είναι η μεγαλύτερη σειρά παιδιατρικών ασθενών με σύνδρομο Stevens-Johnson και Τοξική Επιδερμική Νεκρόλυση έως σήμερα. Παρ'
όλο που το ποσοστό θνησιμότητας ήταν
χαμηλότερο από εκείνο στους ενηλίκους, τα μισά από τα παιδιά εμφάνισαν
μακροχρόνιες επιπλοκές. Τα υψηλά
ποσοστά υποτροπής του συνδρόμου
Stevens-Johnson επιδεικνύουν την
πιθανότητα ύπαρξης γενετικής προδιάθεσης. Η θεραπεία διέφερε σημαντικά
μεταξύ των δυο ιδρυμάτων. Συμπεράσματα για τη θεραπεία δεν ήταν δυνατό να εξαχθούν από αυτή τη σειρά.
Βιβλιογραφικές αναφορές: Finkelstein
Y et al. Recurrence and outcomes of
Stevens-Johnson syndrome and toxic
epidermal necrolysis in children.
Pediatrics 2011 Oct; 128:723.
Προϋπέρταση και
το Συνεχές του Κινδύνου
Εγκεφαλικού Επεισοδίου
Η προϋπέρταση, ειδικότερα σε υψηλό
εύρος, σχετίζεται με εγκεφαλικό επεισόδιο.
Για να διαπιστωθεί αν η καλούμενη προϋπέρταση σχετίζεται με εγκεφαλικό επεισόδιο, ερευνητές διεξήγαγαν μια μετα-ανάλυση μιας προοπτικής
μελέτης κοόρτης. Η ανάλυση περιελάμβανε 518.520 συμμετέχοντες από
12 μελέτες που έλαβαν χώρα σε Η.Π.Α.,
Κίνα, Ιαπωνία και Ινδία. Η προϋπέρταση καθορίζεται ως συστολική πίεση
μεταξύ 120-139 mm Hg ή διαστολική
πίεση μεταξύ 80-84 mm Hg. Σε επτά
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 39
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 40
Σ Υ Ν Τ Ο Μ Η
H προϋπέρταση, ειδικότερα στο υψηλό εύρος,
σχετίζεται με εγκεφαλικά επεισόδια.
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η
από τις μελέτες η προϋπέρταση υποδιαιρείται περαιτέρω σε χαμηλού εύρους
(120-129 mm Hg συστολική ή 85-89
mm Hg διαστολική)
Γενικώς, η προϋπέρταση σχετίστηκε με σημαντική αύξηση κινδύνου για
εγκεφαλικό επεισόδιο (σχετικός κίνδυνος: 1,55) λόγω προϋπέρτασης υψηλού εύρους (RR: 1,79). Η προϋπέρταση χαμηλού εύρους δεν συνδεόταν
σημαντικά με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Στις αναλύσεις
των υποομάδων χαρακτηριστικών αναφοράς, ο συσχετισμός δεν επηρεαζόταν από τη φυλή/εθνικότητα, το καταληκτικό σημείο εγκεφαλικού επεισοδίου
(θανάσιμο έναντι όλων των επεισοδίων), τον υπότυπο εγκεφαλικού επεισοδίου (ισχαιμικό έναντι αιμορραγικό)
ή διάρκεια παρακολούθησης (< 10 έναντι ≥10 έτη). Ο συσχετισμός δεν παρέμεινε σημαντικός για άτομα μεγαλύτερα των 65 ετών όταν η ποιότητα της
μελέτης ήταν απλά «καλή».
Οι συντάκτες της μελέτης φτάνουν
στο συμπέρασμα ότι η προϋπέρταση,
ειδικότερα στο υψηλό εύρος, σχετίζεται με εγκεφαλικά επεισόδια.
Σχόλιο: Η υπέρταση σχετίζεται με
εγκεφαλικό επεισόδιο σε ένα συνεχές
κινδύνου (Lancet Neurol 2002; 1:149).
Για παράδειγμα, η ήπια, μέτρια και σοβαρή υπέρταση σχετίζονται με τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, με τα άτομα που παρουσιάζουν την υψηλότερη
αρτηριακή πίεση να έχουν τον υψηλότερο σχετικό κίνδυνο για εγκεφαλικό
επεισόδιο και εκείνους που παρουσιάζουν ήπια ή «υψηλή-κανονική» αρτηριακή πίεση να έχουν τον υψηλότερο
απόλυτο αριθμό εγκεφαλικών επεισοδίων, περιγραφή η οποία περιλαμβάνει και την προϋπέρταση. Τα τρέχοντα
ευρήματα υποστηρίζουν την έννοια του
συνεχούς του κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο με αυξημένη αρτηριακή
πίεση, ειδικά μεταξύ ασθενών με προϋπέρταση υψηλού εύρους. Ωστόσο,
το κατά πόσο η μείωση της αρτηριακής πίεσης στο εύρος της προϋπέρτασης μειώνει και τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου παραμένει αβέβαιο.
40 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
Αυτή η υπόθεση χρίζει επιπλέον δοκιμασίες αποτελεσματικότητας, ασφάλειας και σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας. Σήμερα, σε άτομα με
προϋπέρταση συστήνεται η αυστηρή
τροποποίηση του τρόπου ζωής. Για
παράδειγμα, ο στόχος των < 130/80
mm Hg συστήνεται σε εκείνους που
πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη,
χρόνια νεφροπάθεια ή στένωση καρωτίδας, όπως επίσης για άτομα που έχουν
βαθμολογία 10ετούς κινδύνου Framingham
≥10% (Circulation 2007; 115:2761).
Βιβλιογραφικές αναφορές: Lee M
et al. Presence of baseline prehypertension
and risk of incident stroke: A metaanalysis. Neurology 2011 Oct 4; 77:1330.
Θεραπεύοντας την
πέμφιγα κατά την κύηση
Παρ' όλο που η ενδοφλέβια αιμοσφαιρίνη ταξινομείται στην κατηγορία Γ εγκυμοσύνης, ενδέχεται να αποτελεί εξαιρετική επιλογή θεραπείας.
Η πέμφιγα συχνά προσβάλει τις
γυναίκες στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Η θεραπεία της συνήθως περιλαμβάνει τη χρήση ισχυρών ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων και υψηλές
δόσεις συστηματικών κορτικοστεροειδών, όπως πρεδνισόνη. Όταν κάποια
ασθενής που πάσχει από πέμφιγα μείνει έγκυος ή παρουσιάσει τη νόσο κατά
την εγκυμοσύνη, η θεραπεία γίνεται
πολύ πιο περίπλοκη. Η ενδοφλέβια
ανοσοσφαιρίνη (IVIg) θεωρείται μια
καλή θεραπευτική επιλογή.
Ερευνητές εξέτασαν τα αποτελέσματα σε οχτώ ασθενείς με κοινή πέμφιγα που τους χορηγήθηκε IVIg κατά
την εγκυμοσύνη. Τέσσερεις από τις
γυναίκες είχαν λάβει και πρωτύτερα
IVIg. Είχαν ανταποκριθεί καλά, αλλά
η νόσος επανεμφανίστηκε με την εγκυμοσύνη. Οι θεραπείες με IVIg χορηγήθηκαν σε κύκλους διαστημάτων 34 εβδομάδων. Η κάθε ασθενής έλαβε
2 g/kg/κύκλο σε τρεις ισόποσες δόσεις
για τρεις συνεχόμενες ημέρες, με ενδοφλέβια έγχυση 4-5 ωρών. Το φάρμακο έγινε σε γενικές γραμμές καλά ανεκτό, παρ' όλο που επτά από τις οχτώ
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 41
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 42
Σ Υ Ν Τ Ο Μ Η
Η νόσος μετριάστηκε σε
όλες τις ασθενείς, παρ'
όλο που επανεμφανίστηκε σε μια από τις
τέσσερις γυναίκες που
είχαν επιτυχείς ακόλουθες εγκυμοσύνες.
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η
γυναίκες εμφάνισαν κεφαλαλγίες. Και οι
οχτώ γυναίκες είχαν φυσιολογικό τοκετό με υγιή βρέφη - στη μία περίπτωση,
μάλιστα, γεννήθηκαν δυο υγιή δίδυμα.
Κανένα από τα βρέφη δεν παρουσίασε
νεογνική πέμφιγα. Η νόσος μετριάστηκε σε όλες τις ασθενείς, παρ' όλο που
επανεμφανίστηκε σε μια από τις τέσσερις γυναίκες που είχαν επιτυχείς ακόλουθες εγκυμοσύνες.
Σχόλιο: Μια αναθεώρηση σχετικά με
τη θεραπεία της πέμφιγας κατά την εγκυμοσύνη ανέδειξε τους κινδύνους των
συμβατικών ανοσοκατασταλτικών αγωγών σε αυτούς τους ασθενείς (Obstet
Gynecol Surv 2009; 64:739). Από τις 49
γυναίκες που χορηγήθηκε αγωγή με κορτικοστεροειδή, αζαθιοπρίνη, πλασμαφαίρεση, ανταλλαγή πλάσματος ή δαψόνη,
το 45% γέννησε νεογνά με νεογνική πέμφιγα, ενώ πέντε νεογνά ήταν θνησιγενή.
Στην μικρή αυτή ομάδα των οχτώ γυναικών, οι τέσσερεις εμφάνιζαν κολπική πέμφιγα, η οποία θα επέφερε επιπλοκές στον
τοκετό, αλλά προφανώς οι αλλοιώσεις
αυτές ιάθηκαν επίσης. Ο αριθμός των
ασθενών που έλαβαν ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης δεν έχει δηλωθεί. Μολονότι η
IVIg ταξινομείται στην κατηγορία Γ εγκυμοσύνης, σύμφωνα με τα ευρήματα η IVIg
πιθανώς να αποτελεί εξαιρετική επιλογή
θεραπείας για τις περισσότερες εγκύους
που πάσχουν από σοβαρή κοινή πέμφιγα.
Βιβλιογραφικές αναφορές: Ahmed
AR and Gürcan HM. Use of intravenous
immunoglobulin therapy during pregnancy
in patients with pemphigus vulgaris. J
Eur Acad Dermatol Venereol 2011 Sep;
25:1073.
Οι Επιπτώσεις
της Μητρικής Διαταραχής
Μετατραυματικού Στρες
στη Διάρκεια της Κύησης
και στο Βάρος Γέννησης
Η διαταραχή μετατραυματικού στρες
(ΔΜΣ) επηρεάζει περίπου το 8% των
εγκύων, με δυσανάλογα υψηλότερα
ποσοστά στις γυναίκες που προέρχονται
από χαμηλά κοινωνικοδημογραφικά στρώματα και ανήκουν στη μαύρη φυλή. Κάποι-
42 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
ες μελέτες έχουν υποδείξει ανεπιθύμητες επιπτώσεις σε βρέφη γυναικών με
ιστορικό ΔΜΣ. Επίσης, σε μια μελέτη για
τον καθορισμό του ενδεχομένου η ΔΜΣ
λόγω κακοποίησης να αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για πρόωρο
τοκετό και χαμηλό βάρος γέννησης, οι
ερευνητές συμπεριέλαβαν έγκυες γυναίκες που τους χορηγήθηκε προγεννητική φροντίδα έως την 28η εβδομάδα κύησης σε κλινικές τριών μεγάλων, αστικών
συστημάτων υγείας στο Michigan των
Η.Π.Α.. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν
σε τρεις κοόρτες βάσει τυποποιημένων
κριτηρίων: θετικές στη ΔΜΣ (98 με τρέχουσα πάθηση, 157 θεραπευμένες),
ανθεκτικές στη ΔΜΣ (307 που είχαν εκτεθεί σε τραύμα αλλά δεν πληρούσαν τα
κριτήρια της ΔΜΣ) και χωρίς έκθεση σε
τραύμα (277). Η ηλικία κύησης κατά τον
τοκετό και το βάρος γέννησης προήλθαν από τα αρχεία τοκετού.
Γενικώς, η τρέχουσα ΔΜΣ δεν συσχετίστηκε με τον πρόωρο τοκετό. Ωστόσο,
εντός ενός υποσυνόλου γυναικών με
ιστορικό παιδικής κακοποίησης, η τρέχουσα ΔΜΣ συσχετίστηκε και με τον πρόωρο τοκετό και με το χαμηλότερο βάρος
γέννησης. Η χρήση ουσιών συνέβαλε
στο συγκεκριμένο υποσύνολο στον κίνδυνο, αλλά στρωματοποιημένα μοντέλα
αναφορικά με τη φυλή και τους κοινωνικοδημογραφικούς παράγοντες αναγνώρισαν τη ΔΜΣ ως τον ισχυρότερο παράγοντα. Τα νεογνά που γεννήθηκαν από
γυναίκες με τρέχουσα ΔΜΣ ζύγιζαν κατά
μέσο όρο 283 g λιγότερο από εκείνα των
ανθεκτικών στο τραύμα γυναικών και 221
g λιγότερο από τα νεογνά των μη εκτεθειμένων σε τραύμα γυναικών (Ρ = 0,0001
και για τις δυο συγκρίσεις).
Σχόλιο: Σύμφωνα με την τρέχουσα θεωρία η μητρική διαταραχή μετατραυματικού στρες προκαλεί βιοχημικές αλλαγές, το οποίο ίσως είναι μια πιθανή εξήγηση
για τις επιπτώσεις στην ανάπτυξη του
εμβρύου. Η ΔΜΣ και οι συνέπειες αυτής
(π.χ. κατάχρηση ουσιών) ενδέχεται να
είναι τροποποιήσιμες, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι κλινικοί θα πρέπει να
ζητούν πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό του τραύματος σε έγκυες γυναίκες
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 43
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 44
Σ Υ Ν Τ Ο Μ Η
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Η
και θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους
πηγές αναφοράς.
Βιβλιογραφικές αναφορές: Seng JS
et al. Post-traumatic stress disorder,
child abuse history, birthweight and
gestational age: A prospective cohort
study. BJOG 2011 Oct; 118:1329.
Τα νεογνά που γεννήθηκαν από γυναίκες
με τρέχουσα ΔΜΣ
ζύγιζαν κατά μέσο
όρο 283 g λιγότερο
από εκείνα των ανθεκτικών στο τραύμα
γυναικών
Η θειική χονδροϊτίνη
υπόσχεται λύσεις για
την οστεοαρθρίτιδα
των χεριών
Το φάρμακο παρείχε μέτρια ανακούφιση συμπτωμάτων, συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο.
Σε τυχαιοποιημένες μελέτες, η θειική
χονδροϊτίνη δεν ήταν πολύ πιο αποτελεσματική από το εικονικό φάρμακο σε
ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του γονάτου ή του ισχίου (JW Gen Med Oct 7
2010). Σήμερα, Ελβετοί ερευνητές εξέτασαν το ενδεχόμενο η χονδροϊτίνη να
ανακουφίζει από τον πόνο της οστεοαρθρίτιδας των χεριών σε μια τυχαιοποιημένη μελέτη 162 ασθενών με συμπτωματική και τεκμηριωμένη ακτινογραφικά
οστεοαρθρίτιδα πολλαπλών αρθρώσεων των χεριών, στους οποίους χορήγησαν είτε θειική χονδροϊτίνη (800mg ημερησίως) είτε εικονικό φάρμακο.
Στους 6 μήνες, η μέση μείωση του
πόνου σε μια οπτική αναλογική κλίμακα
100mm (μέση τιμή αναφοράς 54 mm)
ήταν 20 mm στην ομάδα της χονδροϊτίνης έναντι 11 mm στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, το οποίο αποτελεί σημαντική διαφορά. Η βελτίωση στην κλίμακα
λειτουργίας των χεριών ήταν επίσης πολύ
πιο σημαντική στην ομάδα της χονδροϊτίνης συγκριτικά με εκείνη του εικονικού
φαρμάκου. Η δύναμη λαβής και η χρήση ακεταμινοφαίνης διάσωσης δεν διέφερε μεταξύ των ομάδων.
Σχόλιο: Η χονδροϊτίνη και το συνοδευτικό φάρμακο γλουκοζαμίνη έχουν πολυτάραχη ιστορία -με επιτυχίες και αποτυχίες- σε τυχαιοποιημένες μελέτες που
περιλάμβαναν ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα των κάτω άκρων. Σύμφωνα με τους
ερευνητές, η μελέτη αυτή είναι η πρώτη στην οποία εξετάστηκαν οι επιδράσεις της χονδροϊτίνης στα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας των χεριών. Οι
κλινικοί μπορούν να συστήνουν το φάρμακο βάσει αυτής της μελέτης, αλλά το
ιδανικό θα ήταν να διεξαχθούν επιβεβαιωτικές μελέτες. Το σκεύασμα που
χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη αυτή
αποτελούνταν από θειική χονδροϊτίνη
4 και 6 από ψάρια.
Βιβλιογραφικές αναφορές: Gabay
C et al. Symptomatic effects of chondroitin
4 and chondroitin 6 sulfate on hand
osteoarthritis: A randomized, doubleblind, placebo-controlled clinical trial at
a single center.Arthritis Rheum 2011
Nov; 63:3383.
OROCIL LIDO®
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ
1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. OROCIL LIDO® 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ & ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ σε δραστικά συστατικά. Τροχίσκοι. Κάθε τροχίσκος περιέχει: benzoxonium chloride 1 mg, lidocaine hydrochloride 1 mg. Στοματικό εκνέφωμα. Κάθε 1ml περιέχει: benzoxonium chloride 2 mg, lidocaine
hydrochloride 1,5 mg. Στοματικό διάλυμα. Κάθε 1ml περιέχει: benzoxonium chloride 0,5 mg, lidocaine hydrochloride 0,5 mg. 3. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ. Τροχίσκοι, Στοματικό εκνέφωμα, Στοματικό διάλυμα. 4. ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. 4.1. Θεραπευτικές ενδείξεις. Αντισηπτικό της στοματικής κοιλότητας με τοπική αναισθητική
δράση. Χρησιμοποιείται για την θεραπεία λοιμώξεων της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας, όπως φαρυγγίτις ή λαρυγγίτις (με ή χωρίς δυσκολία στην κατάποση), σε μικρά στοματικά έλκη, κυνάγχη, καθώς και σε φλεγμονές των ούλων. Μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματική θεραπεία στην αμυγδαλίτιδα.
4.2. Δοσολογία και τρόπος χορήγησης. Η διάρκεια της θεραπείας δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 2 εβδομάδες. Τροχίσκοι: Αφήστε ένα τροχίσκο να διαλυθεί αργά στο στόμα κάθε 2 - 3 ώρες. Σε περίπτωση σοβαρότερης λοίμωξης, η δόση μπορεί να αυξηθεί σε 1 τροχίσκο ανά μια ή δυο ώρες. Μην υπερβείτε τους 10
τροχίσκους την ημέρα. Άφθες: Αφήστε ένα τροχίσκο ή μία κάψουλα να διαλυθεί επάνω στην πάσχουσα περιοχή. Στοματικό εκνέφωμα: 3 - 6 εφαρμογές την ημέρα στο στόμα ή στο πίσω μέρος του στόματος. Κρατήστε τον ψεκαστήρα σε όρθια θέση και πιέστε τον 4 φορές σε κάθε εφαρμογή. Πριν από την πρώτη χρήση,
πιέστε τον ψεκαστήρα αρκετές φορές στον αέρα για να τον προετοιμάσετε. Η δόση αυτή αντιστοιχεί σε 0,5 ml και περιέχει 1mg benzoxonium chloride και 0,75 mg lidocaine hydrochloride. Στοματικό διάλυμα: Κάντε γαργαρισμούς ή ξεπλένετε το στόμα πρωί και βράδυ μετά τα γεύματα για 30 - 60 δευτερόλεπτα με 15 20ml (1 κουτάλι της σούπας) μη αραιωμένου διαλύματος (μην το καταπιείτε). Εαν είναι απαραίτητη συνεχής θεραπεία, όπως σε πονόλαιμο, το διάλυμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί πιο συχνά ή να αντικατασταθεί από τους τροχίσκους ή το εκνέφωμα κατά την διάρκεια της ημέρας. Ιδιαίτερα συνιστάται σε θεραπεία περιοδοντίτιδας
ή ουλίτιδας. Παιδιά: Το OROCIL LIDO® μπορεί να χορηγηθεί σε παιδιά πάνω από 4 χρόνων, αλλά η δοσολογία πρέπει να είναι μειωμένη. Μην υπερβείτε τους 6 τροχίσκους την ημέρα. Πιέστε τον ψεκαστήρα μόνο 2 έως 3 φορές σε κάθε εφαρμογή. Χρησιμοποιήστε μόνο 10 - 15ml του διαλύματος (1 κουταλάκι του γλυκού)
για πλύση του στόματος ή γαργαρισμούς. 4.3. Αντενδείξεις. Υπερευαισθησία στο βενζοξόνιο ή άλλες τεταρτοταγείς ενώσεις του αμμωνίου, στην λιδοκαϊνη ή άλλες αμίδες καθώς και σε κάποιο από τα έκδοχα του προϊόντος. Να μη χρησιμοποιείται σε παιδιά κάτω των 4 χρόνων. 4.4. Ιδιαίτερες προειδοποιήσεις και ιδιαίτερες
προφυλάξεις κατά τη χρήση Η δράση του OROCIL LIDO® είναι τοπική αντισηπτική και αναισθητική όμως δεν αντικαθιστά τη θεραπεία με αντιβιοτικά, όποτε αυτά απαιτούνται. Η συνεχής χρήση του στοματικού διαλύματος OROCIL LIDO® περισσότερο από 2 εβδομάδες μπορεί να προκαλέσει ελαφρύ καστανό χρωματισμό
της γλώσσας ή των δοντιών, ο οποίος όμως είναι αναστρέψιμος. Οι τροχίσκοι δεν πρέπει να μασώνται ή να καταπίνονται. Επίσης δεν πρέπει να λαμβάνονται κατά την διάρκεια ή πριν από το γεύμα, λόγω της αναισθητικής δράσης της λιδοκαϊνης. Το OROCIL LIDO® δεν ενδείκνυται για μακροχρόνια θεραπεία. Η χρήση του
πρέπει να διαρκεί μόνο λίγες ημέρες, όσες ακριβώς ορίζει ο θεράπων ιατρός. 4.5. Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης. Καμία γνωστή μέχρι σήμερα. 4.6. Κύηση και γαλουχία. Κύηση: Πειράματα σε ζώα με χλωριούχο βενζοξόνιο και λιδοκαΐνη δεν έδειξαν ούτε τερατογόνο ιδιότητα, ούτε
ανεπιθύμητες επιδράσεις στο έμβρυο. Η ασφάλεια για χρήση κατά τη διάρκεια της κύησης και γαλουχίας δεν έχει εκτιμηθεί σε ειδικές μελέτες. Κατά συνέπεια, πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του OROCIL LIDO® σε εγκύους, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους 3 μήνες της κύησης. Γαλουχία: Μόνο μετά από συμβουλή γιατρού
πρέπει να χορηγείται το OROCIL LIDO® σε μητέρες, που θηλάζουν. 4.7. Επίδραση στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανημάτων. Καμία γνωστή μέχρι σήμερα. 4.8. Ανεπιθύμητες ενέργειες. Περιστασιακά και παροδικά περιστατικά ήπιου, τοπικού ερεθισμού μπορούν να παρατηρηθούν. Έχουν αναφερθεί μεμονωμένες
περιπτώσεις δερματικού εξανθήματος ή οιδήματος του προσώπου και του λαιμού. 4.9. Υπερδοσολογία. Όπως συμβαίνει με όλα τα άλατα τoυ τεταρτοταγούς αμμωνίου, τυχαία λήψη μεγάλης ποσότητας χλωριούχου βενζοξονίου μπορεί να προκαλέσει ναυτία και έμετο. Συνιστάται άμεση χορήγηση γάλακτος ή άσπρου του
αυγού χτυπημένου με νερό. Αποφύγετε τα οινοπνευματώδη, γιατί αυτά προάγουν την απορρόφηση. Η περιεκτικότητα σε λιδοκαϊνη είναι πάρα πολύ μικρή, ώστε να προκαλέσει σε περίπτωση υπερδοσολόγησης ανεπιθύμητες αντιδράσεις. 5. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ. Κωδικός ATC R02AA. 5.1. Φαρμακοδυναμικές
ιδιότητες. Το χλωριούχο βενζοξόνιο, είναι ένα ισχυρό βακτηριοστατικό και βακτηριοκτόνο κατά Gram-θετικών και σε μικρότερο βαθμό κατά Gram-αρνητικών βακτηριδίων. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό εναντίον μικροοργανισμών υπεύθυνων για στοματοφαρυγγικές λοιμώξεις και για την δημιουργία της οδοντικής πλάκας.
Το χλωριούχο βενζοξόνιο παρουσιάζει επίσης μυκητοκτόνο δράση και ασθενή αντιϊκή δράση κατά των ιών όπως γρίππης, παραϊνφλουέντζας και των ιών που προκαλούν τον ανθρώπινο έρπη. Το χλωριούχο βενζοξόνιο, είναι αντισηπτικός κατιονικός παράγoντας με υψηλή επιφανειακή δράση η οποία επιτρέπει ένα ισχυρό
διεισδυτικό αποτέλεσμα. Η λιδοκαϊνη είναι τοπικό αναισθητικό. Ανακουφίζει από τον ερεθισμό και τον πόνο, που προέρχονται από φλεγμονές, κατά την κατάποση. Το OROCIL LIDO® δεν ερεθίζει τον βλενογόννο και δεν προκαλεί τερηδόνα. 5.2. Φαρμακοκινητικές ιδιότητες. Το χλωριούχο βενζοξόνιο, λαμβανόμενο από
του στόματος, απορροφάται ελάχιστα. Στον άνθρωπο η αποβολή από τα ούρα είναι χαμηλή (περίπου 1% της χορηγούμενης δόσης το 24ωρο) και οι συγκεντρώσεις στο αίμα είναι σχεδόν μη ανιχνεύσιμες. Σε ζώα, το 95% της χορηγηθείσης από το στόμα δόσης αποβλήθηκε από τα κόπρανα. Δεν παρατηρήθηκε συσσώρευση
στους ιστούς. Η λιδοκαϊνη απορροφάται μετά από χορήγηση από του στόματος ή από τον στοματικό βλεννογόνο. Υφίσταται το φαινόμενο της πρώτης διόδου από το ήπαρ. Η βιοδοαθεσιμότητά της είναι περίπου 35% μετά από χορήγηση από το στόμα. Ο μεταβολισμός στο ήπαρ είναι γρήγορος και οι μεταβολίτες αποβάλλονται
δια των ούρων. 6. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. 6.1. Κατάλογος των εκδόχων. Τροχίσκοι: Sorbitol 1g, sodium saccharin, microcrystalline cellulose, macrogol 6000, Citric acid monohydrate, starch maize, sodium chloride, magnesium stearate, orange flavor. Στοματικό εκνέφωμα: Ethanol 96 % (v/v), glycerol, peppermint oil,
menthol, hydrochloric acid, purified water. Στοματικό διάλυμα: Ethanol 96 % (v/v), glycerol, sodium hydroxide, citric acid monohydrate, peppermint oil, menthol, purified water. 6.2. Ασυμβατότητες. Δεν έχει εφαρμογή. 6.3. Διάρκεια ζωής. Τροχίσκοι: 36 μήνες. Στοματικό εκνέφωμα: 60 μήνες. Στοματικό διάλυμα: 24 μήνες.
6.4. Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά τη φύλαξη του προϊόντος. Τροχίσκοι: να φυλλάσονται σε θερμοκρασία μέχρι 25ο C. Να φυλάσσονται στην αρχική συσκευασία προστατευμένα από την υγρασία και τη ζέστη. Στοματικό εκνέφωμα: να φυλάσσεται σε θερμοκρασία μέχρι 25ο C. Στοματικό διάλυμα: να φυλάσσεται σε θερμοκρασία
μέχρι 25ο C. 6.5. Φύση και συστατικά του περιέκτη. Τροχίσκοι: ALU-PVC/PE/PVDC blisters. Κουτί με 3 blisters των 8 τροχίσκων το καθένα. Στοματικό εκνέφωμα: Φιαλίδια από πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας με δοσομετρική αντλία και πώμα των 30ml. Στοματικό διάλυμα: Φιαλίδια από σκουρόχρωμο γυαλί με πλαστικό
πώμα ασφαλείας των 100 ml και των 200ml. 6.6. Οδηγίες χρήσης / χειρισμού. Οι τροχίσκοι περιέχουν τις γλυκαντικές ουσίες σακχαρίνη και σορβιτόλη. 1g σορβιτόλης αντιστοιχεί σε περίπου 17kJ (4kcal). Συμβουλή για διαβητικούς: 10 τροχίσκοι αντιστοιχούν σε μία μερίδα φρούτου. 6.7. Κάτοχος αδείας κυκλοφορίας.
Δικαιούχος: Novartis Consumer Health SA Nyon Ελβετία. Υπεύθυνος κυκλοφορίας στην Ελλάδα: Novartis Hellas AEBE 12o χλμ.Εθνικής Οδού Αρ. 1 144 51 Μεταμόρφωση. 7. ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ. 40860/21-6 2006. 8. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ. 9. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΗΣ ΜΕΡΙΚΗΣ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ. 10. Ενδεικτική λιανική τιμή πώλησης: Τροχίσκοι (ΒΤΧ24): 4,83e. Στοματικό εκνέφωμα: (FL 30ml): 5,58e. Στοματικό διάλυμα (Fl 200ml): 6,44e (Σε περίπτωση τροποποίησης ΔΤ ισχύει η νεότερη τιμή), συμπεριλαμβάνομένου ΦΠΑ όπως ισχύει.
44 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 45
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 46
[ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΔΙΑΦΗΜΙΖΟΜΕΝΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ]
OTRIVIN ADVANCE
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ
1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 0,5 mg/ml + 0,6 mg/ml ρινικό εκνέφωμα, διάλυμα 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ: 1 ml περιέχει 0,5 mg υδροχλωρικής ξυλομεταζολίνης και 0,6 mg βρωμιούχου ιπρατρόπιου. 1 ψεκασμός (περίπου 140 μικρόλιτρα) περιέχει 70 μικρογραμμάρια υδροχλωρικής ξυλομεταζολίνης και 84 μικρογραμμάρια βρωμιούχου ιπρατρόπιου. Για τον πλήρη
κατάλογο των εκδόχων ανατρέξτε στην παράγραφο 6.1.33. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ρινικό εκνέφωμα, διάλυμα. Διαυγές άχρωμο
διάλυμα. 4. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 4.1 Θεραπευτικές ενδείξεις Συμπτωματική θεραπεία της ρινικής συμφόρησης και της ρινόρροιας που σχετίζονται με το κοινό κρυολόγημα. 4.2 Δοσολογία και τρόπος χορήγησης Ενήλικες: 1 ψεκασμός σε κάθε ρουθούνι 3 φορές
την ημέρα. Μεταξύ δύο δόσεων πρέπει να μεσολαβούν το λιγότερο 6 ώρες. Πριν να χρησιμοποιήσετε την αντλία για πρώτη φορά ή
εάν το προϊόν δεν έχει χρησιμοποιηθεί για 9 ημέρες πρέπει να χρησιμοποιήσετε την αντλία μερικές φορές έως ότου επιτευχθεί
ομοιόμορφο εκνέφωμα. Η διάρκεια της θεραπείας δεν πρέπει να ξεπερνά τις 7 ημέρες, καθώς η χρόνια θεραπεία με υδροχλωρική
ξυλομεταζολίνη μπορεί να προκαλέσει οίδημα του ρινικού βλεννογόνου και υπερέκκριση εξαιτίας της αυξημένης ευαισθησίας των
κυττάρων, «φαινόμενο αναπήδησης» (φαρμακευτική ρινίτιδα). Συνιστάται διακοπή της θεραπείας, όταν τα συμπτώματα έχουν ελαττωθεί ακόμα και πριν τη μέγιστη διάρκεια της θεραπείας των 7 ημερών, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος από ανεπιθύμητες ενέργειες (βλέπε παράγραφο 4.8). Παιδιά και έφηβοι κάτω των 18 ετών: Το Otrivin Advance δεν συνιστάται για χρήση σε παιδιά και εφήβους κάτω των 18 ετών εξαιτίας της έλλειψης επαρκούς τεκμηρίωσης. Ηλικιωμένοι Υπάρχει περιορισμένη εμπειρία για
χρήση σε ασθενείς άνω των 70 ετών 4.3 Αντενδείξεις Το Otrivin Advance δεν συνιστάται για χρήση σε παιδιά κάτω των 18 ετών εξαιτίας της έλλειψης επαρκούς τεκμηρίωσης. Υπερευαισθησία σε οποιαδήποτε από τις δραστικές ουσίες ή σε οποιοδήποτε από τα
έκδοχα. Γνωστή υπερευαισθησία στην ατροπίνη ή σε παρόμοιες ουσίες, όπως η υοσκυαμίνη και η σκοπολαμίνη. Μετά από χειρουργικές επεμβάσεις κατά τις οποίες μπορεί να έχει διαπεραστεί η σκληρά μήνιγγα π.χ. διασφηνοειδική υποφυσεκτομή ή άλλες διαρινικές επεμβάσεις. Σε ασθενείς με γλαύκωμα. Σε ασθενείς με ξηρά ρινίτιδα (rhinitis sicca) 4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση Το Otrivin Advance πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με προδιάθεση για γλαύκωμα κλειστής γωνίας
ή σε ασθενείς με υπερτροφία του προστάτη και στένωση της ουροδόχου κύστης. Πρέπει να δίδονται οδηγίες στους ασθενείς ώστε
να αποφεύγουν τον ψεκασμό του Otrivin Advance μέσα ή γύρω από τους οφθαλμούς. Αν το Otrivin Advance έρθει σε επαφή με τους
οφθαλμούς, μπορεί να συμβούν τα ακόλουθα: Παροδικό θάμβος της όρασης, ερεθισμός, άλγος, ερυθρότητα οφθαλμών. Μπορεί επίσης να παρατηρηθεί επιδείνωση του γλαυκώματος κλειστής γωνίας. Πρέπει να δίδονται οδηγίες στους ασθενείς ώστε να ξεπλένουν
τους οφθαλμούς με κρύο νερό αν το Otrivin Advance έρθει σε άμεση επαφή με τους οφθαλμούς και να επικοινωνούν με ένα γιατρό
αν εμφανίσουν άλγος στους οφθαλμούς ή θάμβος οράσεως. Συνιστάται προσοχή σε ασθενείς με προδιάθεση για επίσταξη (π.χ. ηλικιωμένοι), με παραλυτικό ειλεό ή κυστική ίνωση. Το Otrivin Advance πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή σε ασθενείς που είναι
ευαίσθητοι σε αδρενεργικές ουσίες, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως διαταραχές ύπνου, ζάλη, τρόμο, καρδιακές αρρυθμίες ή αυξημένη αρτηριακή πίεση. Συνιστάται προσοχή σε ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό, σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, καρδιαγγειακές νόσους ή φαιοχρωμοκύττωμα. 4.5 Αλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης Αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης (αναστολείς ΜΑΟ) Η ταυτόχρονη χρήση ή χρήση εντός των τελευταίων 2 εβδομάδων
συμπαθητικομιμητικών σκευασμάτων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αύξηση της αρτηριακής πίεσης και για το λόγο αυτό δε συνιστάται. Τα συμπαθομιμητικά σκευάσματα προκαλούν έκκριση κατεχολαμινών, που οδηγούν σε μεγαλύτερη έκκριση νοραδρεναλίνης, η
οποία με τη σειρά της έχει αγγειοσυσπαστική δράση και οδηγεί σε αυξημένη αρτηριακή πίεση. Σε κρίσιμες περιπτώσεις αυξημένης
αρτηριακής πίεσης, η θεραπεία με Otrivin Advance θα πρέπει να διακόπτεται και να αντιμετωπίζεται η αυξημένη αρτηριακή πίεση.
Τρικυκλικά και τετρακυκλικά αντικαταθλιπτικά Η ταυτόχρονη χρήση ή χρήση εντός των τελευταίων 2 εβδομάδων τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών και συμπαθομιμητικών σκευασμάτων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της συμπαθομιμητικής δράσης της ξυλομεταζολίνης και για το λόγο αυτό δε συνιστάται. Η ταυτόχρονη χορήγηση άλλων αντιχολινεργικών φαρμάκων μπορεί να αυξήσει την αντιχολινεργική δράση. Οι παραπάνω αλληλεπιδράσεις έχουν μελετηθεί ξεχωριστά και για καθεμία από τις δύο επιμέρους δραστικές ουσίες
του Otrivin Advance αλλά όχι για το συνδυασμό τους. Δεν έχουν πραγματοποιηθεί επίσημες μελέτες αλληλεπίδρασης με άλλες ουσίες.
4.6 Κύηση και γαλουχία Κύηση Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα από τη χρήση του Otrivin Advance σε εγκύους. Οι μελέτες σε ζώα
είναι ανεπαρκείς σε σχέση με την επίδραση στην κύηση, την ανάπτυξη του εμβρύου, τον τοκετό και την ανάπτυξη μετά τον τοκετό.
Ο δυνητικός κίνδυνος για τους ανθρώπους δεν είναι γνωστός. Το Otrivin Advance δεν πρέπει να χρησιμοποιείται στην εγκυμοσύνη
εκτός αν είναι πραγματικά απαραίτητο. Γαλουχία Δεν είναι γνωστό αν το βρωμιούχο ιπρατρόπιο και η υδροχλωρική ξυλομεταζολίνη
εκκρίνονται στο μητρικό γάλα. Η συστημική έκθεση σε βρωμιούχο ιπρατρόπιο και υδροχλωρική ξυλομεταζολίνη είναι χαμηλή. Επομένως οι επιδράσεις στο νεογνό που θηλάζει δεν είναι πιθανές. Η ανάγκη της μητέρας για θεραπεία με το Otrivin Advance και τα πλεονεκτήματα του θηλασμού πρέπει να σταθμίζονται έναντι των δυνητικών κινδύνων για το έμβρυο. 4.7 Επιδράσεις στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών Δεν πραγματοποιήθηκαν μελέτες σχετικά με τις επιδράσεις στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού
μηχανών. 4.8 Ανεπιθύμητες ενέργειες Περίληψη του προφίλ ασφάλειας Οι πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι
η επίσταξη που συμβαίνει στο 14.8% και η ρινική ξηρότητα που συμβαίνει στο 11.3% των ασθενών. Πολλές από τις ανεπιθύμητες
ενέργειες που αναφέρονται είναι επίσης συμπτώματα από κοινό κρύωμα.
Συνοπτικός πίνακας των ανεπιθύμητων ενεργειών
Οι παρακάτω ανεπιθύμητες ενέργειες έχουν αναφερθεί σε δύο τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες και σε μία μη παρεμβατική μετά την
κυκλοφορία μελέτη, με το προϊόν. Οι παρακάτω ανεπιθύμητες ενέργειες παρατίθενται σύμφωνα με το σύστημα οργάνων και την
συχνότητα εμφάνισης. Οι συχνότητες εμφάνισης καθορίζονται ως εξής:
Πολύ συχνές (≥ 1/10)
Συχνές ( ≥1/100 έως <1/10 )
Όχι συχνές (>1/1000 έως <1/100)
Σπάνιες (>1/10000 έως <1/1000)
Μη γνωστές (δεν μπορούν να προσδιοριστούν από τα διαθέσιμα στοιχεία).
HIDRASEC
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ HIDRASEC 100 mg καψάκιο σκληρό 2.
ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Κάθε καψάκιο περιέχει 100 mg
racecadotril.Έκδοχα: Κάθε καψάκιο περιέχει 41 mg lactose Για τον πλήρη κατάλογο των εκδόχων, βλ. παράγραφο 6.1 3. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΗ
ΜΟΡΦΗ Καψάκιο σκληρό. Καψάκια υπόλευκου χρώματος. 4. ΚΛΙΝΙΚΕΣ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 4.1 Θεραπευτικές ενδείξεις Το HIDRASEC ενδείκνυνται
για τη συμπτωματική θεραπεία της οξείας διάρροιας σε ενήλικες. 4.2
Δοσολογία και τρόπος χορήγησης Από του στόματος χρήση. Ενήλικες:
Αρχικά ένα καψάκιο ημερησίως ανεξαρτήτως ώρας. Ακολούθως ένα καψάκιο τρεις φορές την ημέρα προτιμότερο πριν τα κύρια γεύματα. Η θεραπεία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7 ημέρες. Ειδικοί πληθυσμοί: Παιδιά:
Υπάρχουν ειδικές μορφές που προορίζονται για βρέφη και παιδιά και εφήβους. Ηλικιωμένοι: Δεν απαιτείται ρύθμιση της δοσολογίας στους ηλικιωμένους (βλ. παράγραφο 5.2). 4.3 Αντενδείξεις Υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή σε κάποιο από τα έκδοχα. 4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και
προφυλάξεις κατά τη χρήση Προφυλάξεις κατά τη χρήση: Η χορήγηση της
racecadotril δεν τροποποιεί τα συνήθη σχήματα που χορηγούνται προς
αποκατάσταση της αφυδατώσεως. Η παρουσία αιματηρών ή πυωδών
κενώσεων και πυρετού μπορεί να δηλώνουν την παρουσία επιθετικού
βακτηρίου σαν αιτία της διάρροιας, ή την παρουσία άλλης σοβαρής ασθένειας. Ως εκ τούτου η racecadotril δεν πρέπει να χορηγείται σ’ αυτές τις
καταστάσεις. Η χρόνια διάρροια δεν έχει επαρκώς μελετηθεί μ’ αυτό το
φαρμακευτικό προϊόν. Επίσης, η racecadotril δεν έχει δοκιμαστεί σε διάρροια που σχετίζεται με τη λήψη αντιβιοτικών. Υπάρχουν περιορισμένα
στοιχεία σε ασθενείς με νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια. Αυτοί οι ασθενείς θα πρέπει να χειρίζονται με προσοχή (βλ. παράγραφο 5.2).Υπάρχει
μια δυνητική μειωμένη διαθεσιμότητα σε ασθενείς με παρατετεμένο έμετο. Προειδοποιήσεις: Αυτό το φαρμακευτικό προϊόν περιέχει λακτόζη.
Ασθενείς με σπάνια κληρονομικά προβλήματα δυσανεξίας στη γαλακτόζη, ανεπάρκειας Lapp λακτάσης, ή σύνδρομο δυσαπορρόφησης γλυκόζης-γαλακτόζης δεν πρέπει να λαμβάνουν αυτό το φάρμακο. 4.5 Αλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης
Έως σήμερα δεν περιγράφηκαν σε ανθρώπους αλληλεπιδράσεις με άλλα
φαρμακευτικά προϊόντα. Σε ανθρώπους, η σύγχρονη θεραπεία με racecadotril
και loperamide ή nifuroxazide δεν τροποποιεί την κινητική της racecadotril.
4.6 Κύηση και γαλουχία Κύηση: Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία από τη
χρήση της racecadotril σε έγκυες γυναίκες. Μελέτες σε ζώα δεν έδει-
ξαν άμμεση ή έμμεση επιβλαβή δράση όσον αφορά την κύηση, την εμβρυική ανάπτυξη, τον τοκετό ή την μεταγεννητική ανάπτυξη. Εν τούτοις, εφ’
όσον δεν είναι διαθέσιμες ειδικές κλινικές μελέτες, η racecadotril δεν
πρέπει να χορηγείται σε εγκύους. Γαλουχία: Επειδή δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με την απέκκριση της racecadotril στο μητρικό γάλα, αυτό το
φαρμακευτικό προϊόν δεν πρέπει να χορηγείται σε γαλουχούσες γυναίκες. 4.7 Επιδράσεις στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών Η
racecadotril δεν έχει καμία ή έχει ασήμαντη επίδραση στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών. 4.8 Ανεπιθύμητες ενέργειες Υπάρχουν
διαθέσιμα στοιχεία από φαρμακολογικές και κλινικές μελέτες σε 2.714
ενήλικες ασθενείς που έλαβαν racecadotril και 496 που έλαβαν εικονικό
φάρμακο (placebo). Η συνολική εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν
13.6% σε ασθενείς που έλαβαν racecadotril και 22% στις ομάδες εικονικού φαρμάκου. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν κεφαλαλγία
(1.8% έναντι 1.6%), ναυτία (1.5% έναντι 2.4%) και δυσκοιλιότητα (1.3%
έναντι 1.4%). Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρονται κατωτέρω
παρουσιάσθηκαν με την racecadotril συχνότερα από ότι με το εικονικό
φάρμακο ή αναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια της μετεγκριτικής παρακολούθησης. Η συχνότητα των ανεπιθύμητων ενεργειών καθορίζεται χρησιμοποιώντας την ακόλουθη σύμβαση: πολύ συχνές (≥1/10), συχνές (≥1/100
έως <1/10), όχι συχνές (≥1/1.000 έως <1/100), σπάνιες (≥1/10.000
έως 1/1.000), πολύ σπάνιες (<1/10.000), άγνωστες (δεν μπορούν να
εκτιμηθούν από τα διαθέσιμα στοιχεία). Διαταραχές του νευρικού συστήματος Συχνές: κεφαλαλγία. Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου
ιστού Όχι συχνές: εξάνθημα, ερύθημα. Άγνωστες: πολύμορφο ερύθημα,
οίδημα γλώσσας, οίδημα προσώπου, οίδημα του χείλους, οίδημα του βλεφάρου, αγγειοοίδημα, κνίδωση, οζώδες ερύθημα, εξάνθημα βλατιδώδες,
κνήφη, κνησμός, τοξικό εξάνθημα δέρματος. 4.9 Υπερδοσολογία Δεν έχουν
αναφερθεί περιπτώσεις υπερδοσολογίας. Σε ενήλικες, έχουν χορηγηθεί
εφ’ άπαξ δόσεις άνω των 2 g, που είναι ισοδύναμο με 20 φορές τη θεραπευτική δόση, και δεν έχουν αναφερθεί βλαβερές συνέπειες. 5. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ 5.1 Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες Φαρμακοθεραπευτική κατηγορία : Άλλα αντιδιαρροϊκά ATC code: Α07ΧΑ04. Η racecadotril
είναι ένα προφάρμακο το οποίο απαιτείται να υδρολυθεί στον ενεργό μεταβολίτη του thiorphan, ο οποίος είναι ένας αναστολέας της εγκεφαλινάσης,
μιας πεπτιδάσης της κυτταρικής μεμβράνης που βρίσκεται σε διάφορους
ιστούς, ιδιαίτερα στο επιθήλιο του λεπτού εντέρου. Αυτό το ένζυμο συντελεί και στην πέψη των εξωγενών πεπτιδίων και στη διάσπαση των ενδογενών πεπτιδίων όπως είναι οι εγκεφαλίνες. Συνεπώς, η racecadotril προ-
Bοηθήστε να γίνουν τα φάρμακα πιο ασφαλή:
Συμπληρώστε την “ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ”
Aναφέρατε:
• ΟΛΕΣ τις ανεπιθύμητες ενέργειες για τα Nέα φάρμακα N
• Tις ΣOBAPEΣ ανεπιθύμητες ενέργειες για τα Γνωστά φάρμακα
Συχνότητα
Κατηγορία
οργάνων
Καρδιακές διαταραχές
Πολύ συχνές
Διαταραχές του
νευρικού συστήματος
Οφθαλμικές
διαταραχές
Διαταραχές του
αναπνευστικού
συστήματος, του
θώρακα και του
μεσοθωρακίου
Διαταραχές του
γαστρεντερικού
συστήματος
Διαταραχές των νεφρών
και των ουροφόρων οδών
Διαταραχές του
δέρματος και του
υποδορίου ιστού
Γενικές διαταραχές
και καταστάσεις στο
σημείο χορήγησης
Ψυχιατρικές διαταραχές
Επίσταξη,
ρινική
ξηρότητα
Συχνές
Όχι συχνές
Δυσγευσία,
Κεφαλαλγία
Αίσθημα
παλμών,
ταχυκαρδία
Παροσμία,
ζάλη, τρόμος
Οφθαλμικός
ερεθισμός,
ξηροφθαλμία
Ρινική
δυσφορία,
ρινική
συμφόρηση,
ξηρός και
ερεθισμένος
λαιμός, ρινικό
άλγος
Ξηροστομία
Σπάνιες
Έλκος ρινός, Ρινόρροια
Φτάρνισμα,
Φαρυγγολαρυγγικό άλγος,
βήχας,
δυσφωνία
Δυσπεψία,
Ναυτία
Μη γνωστές
Διαταραχή προσαρμογής,
Επιδείνωση του
γλαυκώματος
κλειστής γωνίας,
οφθαλμικό άλγος, φωτοψία
Δυσφορία
παραρρίνιων
κόλπων
Δυσφαγία
Κατακράτηση
ούρων
Κνησμός
Δυσφορία,
Κόπωση
Θωρακική δυσφορία,
Δίψα, συστηματικές
αλλεργικές αντιδράσεις
Αϋπνία
Περιγραφή επιλεγμένων ανεπιθύμητων ενεργειών Αρκετές από τις παραπάνω «Μη γνωστές» ανεπιθύμητες ενέργειες, έχουν αναφερθεί μόνο μια φορά για το προϊόν, συνεπώς δεν μπορεί να δοθεί μια εκτίμηση της συχνότητας βασισμένη στον τωρινό αριθμό ασθενών που θεραπεύτηκε με Otrivin Advance.
4.9 Υπερδοσολογία Η υπερδοσολογία από το στόμα ή η υπερβολική χορήγηση υδροχλωρικής ξυλομεταζολίνης τοπικά μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή ζάλη, εφίδρωση, σοβαρή υποθερμία, κεφαλαλγία, βραδυκαρδία, υπέρταση, αναπνευστική καταστολή και κώμα. Η
υπέρταση μπορεί να ακολουθηθεί από υπόταση. Τα μικρά παιδιά είναι πιο ευαίσθητα στην τοξικότητα από ότι οι ενήλικοι. Συμπτωματική θεραπεία από γιατρό. Καθώς η απορρόφηση είναι πολύ μικρή μετά από ρινική χορήγηση ή χορήγηση από το στόμα, είναι ελάχιστα πιθανή η οξεία υπερδοσολογία μετά από ρινική χορήγηση βρωμιούχου ιπρατροπίου, αλλά, αν εμφανιστεί υπερδοσολογία, η κλινική εικόνα περιλαμβάνει ξηροστομία, διαταραχές προσαρμογής και ταχυκαρδία. Η θεραπεία είναι συμπτωματική. Μια σημαντική
υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει αντιχολινεργικά συμπτώματα από το ΚΝΣ όπως παραισθήσεις, οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν με αναστολείς της χολινεστεράσης. 5. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ 5.1 Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες Φαρμακοθεραπευτική κατηγορία: Συμπαθομιμητικά, συνδυασμοί χωρίς κορτικοστεροειδή. Κωδικός ATC: R 01 AB 06. Η υδροχλωρική ξυλομεταζολίνη
είναι ένα συμπαθομιμητικό που δρα στους α-αδρενεργικούς υποδοχείς. Η ξυλομεταζολίνη έχει αγγειοσυσπαστική δράση. Το αποτέλεσμα παρατηρείται μετά από 5-10 λεπτά και διαρκεί 6-8 ώρες. Το βρωμιούχο ιπρατρόπιο είναι ένας τεταρτοταγής συνδυασμός
αμμωνίου με αντιχολινεργική δράση. Η ρινική χορήγηση ελαττώνει τη ρινική έκκριση μέσω ανταγωνιστικής αναστολής των χολινεργικών υποδοχέων που βρίσκονται στο ρινικό επιθήλιο. Το αποτέλεσμα συνήθως παρατηρείται σε διάστημα 15 λεπτών και διαρκεί για
6 ώρες κατά μέσο όρο. 5.2 Φαρμακοκινητικές ιδιότητες Μετά τη χορήγηση μιας δόσης / ρουθούνι 140 μg xylometazoline και 84 μg
ipratropium bromide σε 24 υγιείς εθελοντές, μέση μέγιστη συγκέντρωση 0,085 ng/ml και 0,13 ng/ml επετεύχθησαν σε 1 ώρα και 2
ώρες μετά τη χορήγηση του βρωμιούχου ιπρατρόπιου και της ξυλομεταζολίνης αντίστοιχα. Οι συγκεντρώσεις στο αίμα (πλάσμα) ήταν
πολύ χαμηλές. Παρ όλα αυτά βάσει των διαθέσιμων στοιχείων αναμένεται ότι το βρωμιούχο ιπρατρόπιο και ειδικά η ξυλομεταζολίνη
συσσωρεύεται με την προτεινόμενη δοσολογία 3 φορές την ημέρα. 5.3 Προκλινικά δεδομένα ασφάλειας Τόσο το βρωμιούχο ιπρατρόπιο όσο και η ξυλομεταζολίνη εξετάστηκαν σε προκλινικές μελέτες, οι οποίες δεν ανέδειξαν προβλήματα σχετικά με την κλινική
ασφάλεια με τις πραγματικές δόσεις του Otrivin Advance. Η ενδορρινική καθημερινή χορήγηση Otrivin Advance σε σκύλους για 28
ημέρες σε δόσεις έως τέσσερεις φορές μεγαλύτερες από την επιδιωκόμενη κλινική έκθεση δεν προκάλεσε τοπικές ή συστηματικές επιδράσεις. 6. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 6.1 Κατάλογος εκδόχων Αιθυλενοδιαμινοτετραοξικό δινάτριο άλας, Γλυκερόλη
(85%), Υδροχλωρικό οξύ (για ρύθμιση του pH), Υδροξείδιο του νατρίου (για ρύθμιση του pH), Κεκαθαρμένο ύδωρ 6.2 Ασυμβατότητες Δε βρίσκει εφαρμογή 6.3 Διάρκεια ζωής 3 έτη. 6.4 Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά τη φύλαξη του προϊόντος Να μην καταψύχεται.
6.5 Φύση και συστατικά του περιέκτη Φιάλη HDPE 10 ml, πολλαπλών δόσεων (περίπου 70 ψεκασμοί), με αντλία ψεκασμού. 6.6 Ιδιαίτερες προφυλάξεις απόρριψης Καμία ειδική υποχρέωση. Κάθε προϊόν που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ή υπόλειμμα πρέπει να απορριφθεί σύμφωνα με τις κατά τόπους ισχύουσες σχετικές διατάξεις. 7. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Novartis Hellas AEBE 12ο
χλμ Εθνικής Οδού Νο.1 144 51 Μεταμόρφωση Ελλάδα 8. ΑΡΙΘΜΟΣ(ΟΙ) ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ 21899/08/256-09. Τρόπος Διάθεσης:
Το φαρμακευτικό αυτό προϊόν χορηγείται με ιατρική συνταγή. Ενδεικτική Λ.Τ. 5,35 (Σε περίπτωση τροποποίησης του ΔΤ ισχύει η νεότερη τιμή), συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ όπως ισχύει.
στατεύει εκλεκτικά τις ενδογενείς εγκεφαλίνες που δρουν φυσιολογικά
στο επίπεδο του πεπτικού σωλήνα, παρατείνοντας την αντιεκκριτική τους
δράση. Η racecadotril είναι μία αμιγώς εντερική αντιεκκριτική δραστική
ουσία. Μειώνει την εντερική υπερέκκριση νερού και ηλεκτρολυτών που
προκαλείται από την τοξίνη της χολέρας ή από φλεγμονή, και δεν έχει επιδράσεις στην βασική εκκριτική δραστηριότητα. Η racecadotril ασκεί γρήγορη αντιδιαρροϊκή δράση, χωρίς να τροποποιεί την διάρκεια της εντερικής διάβασης. Η racecadotril δεν προκαλεί κοιλιακή διάταση. Κατά τη
διάρκεια της κλινικής της ανάπτυξης η racecadotril προκάλεσε δευτερογενή δυσκοιλιότητα σε ρυθμό συγκρίσιμο με το εικονικό φάρμακο (placebo).
Όταν χορηγείται από του στόματος, η δράση της είναι αποκλειστικά περιφερική, χωρίς δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα. 5.2 Φαρμακοκινητικές ιδιότητες Απορρόφηση: μετά τη χορήγηση από το στόμα, η racecadotril
απορροφάται γρήγορα. Ο αρχικός χρόνος αναστολής της εγκεφαλινάσης του πλάσματος είναι 30 λεπτά. Η βιοδιαθεσιμότητα της racecadotril
δεν μεταβάλλεται με την τροφή, αλλά η μέγιστη δράση της επιβραδύνεται περίπου μιάμιση ώρα. Κατανομή: Μόνο το 1% περίπου της χορηγούμενης δόσης κατανέμεται στους ιστούς. Το ενενήντα τοις εκατό του δραστικού μεταβολίτη της racecadotril, (RS)-N-(1-oxo-2-(mercaptomethyl)-3-phenylpropyl)
glycine, συνδέεται με τις πρωτεΐνες του πλάσματος, κυρίως με την αλβουμίνη. Οι φαρμακοκινητικές ιδιότητες της racecadotril δεν μεταβάλλονται
ως αποτέλεσμα της επαναλαμβανόμενης δόσης ή της χορήγησης σε
ηλικιωμένα άτομα. Η διάρκεια και η έκταση δράσης της racecadotril εξαρτάται από τη δόση. Ο χρόνος μέγιστης αναστολής της εγκεφαλινάσης του
πλάσματος είναι περίπου 2 ώρες και αντιστοιχεί σε μια αναστολή του
75% με δόση 100 mg. Με δόση 100 mg η διάρκεια της αναστολής της
εγκεφαλινάσης του πλάσματος είναι περίπου 8 ώρες. Μεταβολισμός: Ο
χρόνος ημίσειας ζωής, μετρημένος σαν αναστολή της εγκεφαλινάσης
του πλάσματος, είναι περίπου 3 ώρες. Η racecadotril υδρολύεται γρήγορα σε (RS)-N-(1-oxo-2-(mercaptomethyl)-3-phenylpropyl) glycine, τον
δραστικό μεταβολίτη, ο οποίος με τη σειρά του μετατρέπεται σε αδρανείς μεταβολίτες. Επαναλαμβανόμενη χορήγηση racecadotril δεν προκαλεί συσσώρευση στο σώμα. In vitro, η racecadotril δεν δρα ως ενζυμικός
επαγωγέας ή αναστολέας του κυτοχρώματος Ρ –450. Η racecadotril δεν
τροποποιεί την πρωτεϊνική σύνδεση των ισχυρά συνδεόμενων με πρωτεϊνες φαρμάκων, όπως η tolbutamide, η βαρφαρίνη, το νιφλουμικό οξύ,
η διγοξίνη ή η φαινυτοϊνη. Σε ασθενείς με ηπατική ανεπάρκεια [κίρρωσις, βαθμού Β της κατάταξης κατά Child-Pugh] το κινητικό προφίλ του
δραστικού μεταβολίτη της racecadotril έδειξε παρόμοιο Tmax και Τ½ και
χαμηλότερο Cmax (-65%) και AUC (-29%) εν συγκρίσει με υγιείς εθελοντές. Σε ασθενείς με σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια (κάθαρση κρεατινίνης 11-39 ml/min) το κινητικό προφίλ του δραστικού μεταβολίτη της
racecadotril έδειξε μειωμένο Cmax (-49%) και αυξημένο AUC (+16%)
και Τ½ εν συγκρίσει με υγιείς εθελοντές (κάθαρση κρεατινίνης >70
ml/min). Απέκκριση : Η racecadotril απομακρύνεται σαν αδρανείς μεταβολίτες. Η κύρια οδός απομάκρυνσης είναι η νεφρική, και σε πολύ μικρότερη έκταση δια μέσoυ των κοπράνων. Η πνευμονική οδός δεν είναι σημαντική. 5.3 Προκλινικά δεδομένα για την ασφάλεια Χρόνια θεραπεία (1
χρόνος) σε ενήλικους πιθήκους με δόση 500 mg/kg/ημέρα έδειξε γενικευμένες λοιμώξεις και μειωμένες ανταποκρίσεις αντισωμάτων σε εμβολιασμούς. Η racecadotril δεν ήταν ανοσοτοξική σε ποντίκια που πήραν
racecadotril για διάστημα 1 εβδομάδας ή 1 μήνα. Προκλινικά αποτελέσματα της δράσης της (π.χ. σοβαρή, κατά πάσα πιθανότητα απλαστική αναιμία, αυξημένη διούρηση, κετονουρία, διάρροια) παρατηρήθηκαν μόνο μετά
από έκθεση στο φάρμακο που θεωρήθηκε αρκετά παραπάνω από την
μέγιστη έκθεση στον άνθρωπο. Η κλινική σχέση είναι άγνωστη. Στα ζώα,
η racecadotril προκάλεσε ενδυνάμωση της δράσης της butylhyoscine
κατά την εντερική διάβαση και στην αντισπασμωδική δράση της phenytoin.
H racecadotril δεν θεωρήθηκε να έχει ένα κλινικά σχετικό γενοτοξικό
δυναμικό. Οι μελέτες σε ζώα δεν έχουν δείξει τερατογενετικά αποτελέσματα. 6. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 6.1 Κατάλογος εκδόχων Κόνις
Lactose, Pregelatinised starch (maize), Magnesium stearate, Colloidal
anhydrous silica Καψάκιο Yellow iron oxide (E 172), Titanium dioxide (E
171), Gelatine 6.2 Ασυμβατότητες Δεν εφαρμόζεται. 6.3 Διάρκεια ζωής
2 χρόνια. 6.4 Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά τη φύλαξη του προϊόντος Δεν
υπάρχουν ειδικές οδηγίες διατήρησης για το προϊόν αυτό. 6.5 Φύση και
συστατικά του περιέκτη Blister PVC-PVDC/ Aλουμινίου. Κουτιά που περιέχουν 6, 20, 100 (5 κουτιά x 20 καψάκια) και 500 καψάκια. Μπορεί να μη
κυκλοφορούν όλες οι συσκευασίες. 6.6 Οδηγίες χρήσης και χειρισμού
Δεν υπάρχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις 7. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Δικαιούχος σήματος: FERRER INTERNACIONAL, S.A. Gran Via
Carlos III,94, 08028 BARCELONA (Spain) Υπεύθυνος Κυκλοφορίας: FERRER
- GALENICA A.E., Ελευθερίας 4, 145 64 Κηφισιά, Τηλ.: 210 5281700, fax.
210 5245939 8. ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ 37058/5-6-08 9. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ / ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ Ημερομηνία
πρώτης έγκρισης: 7-9-06, Ημερομηνία πρώτης ανανέωσης: 5-6-08 10.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ. ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ: Κουτί που
περιέχει 20 καψάκια Λ.Τ 8,76 ε
MEDICAL_202
12/6/11
2:41 PM
Page 47
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Page 48
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Page 49
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Page 50
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Page 51
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Page 52
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Page 53
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Page 54
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Page 55
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Φ
Α
Page 56
Ρ
Μ
Α
Κ
Ο
Λ Ο Γ Ι Ο
Τα αποτελέσματα των Ηλεκτρονικών
Δημοπρασιών για τα φάρμακα
Τ
ην Παρασκευή 18.11.2011,
στα Γραφεία της Επιτροπής
Προμηθειών Υγείας (Ε.Π.Υ.)
του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία ο κύκλος
των Ηλεκτρονικών Δημοπρασιών (eΑuctions), που ξεκίνησε τη Δευτέρα
14.11.2011 για την προμήθεια έντεκα (11) δραστικών ουσιών με προϋπολογισθείσα δαπάνη 86.634.019e,
όπως υπολογίστηκε με βάση τις τρέχουσες τιμές του Δελτίου Τιμών Φαρμάκων του Υ.Υ.Κ.Α.
Το ποσοστό μείωσης μεταξύ της
τρέχουσας νοσοκομειακής τιμής και
της χαμηλότερης τιμής που προέκυψε από τις Ηλεκτρονικές Δημοπρασίες ανά κατηγορία έχει ως ακολούθως:
Σύμφωνα με την Πρόεδρο της
Ε.Π.Υ., κ. Αικατερίνη Καστανιώτη, οι
επιτευχθείσες τιμές
που προέκυψαν
από τη διαδικασία
Ηλεκτρονικών Δημοπρασιών (e-auctions)
είχε ως αποτέλεσμα
την εξοικονόμηση
49.358.890,89e για
το Ελληνικό Δημόσιο.
«Με την ολοκλήρωση των Ηλεκτρονικών Δημοπρασιών
των εικοσιτριών
(23) κατηγοριών
φαρμάκων με βάση
τη δραστική ουσία αποδεικνύεται η έμπρακτη προσήλωση του Υ.Υ.Κ.Α. για εξοικονόμηση δημοσίων δαπανών, ενώ
παράλληλα επιβεβαιώνονται οι προσδοκίες για προμήθεια ασφαλών και
ποιοτικών φαρμάκων, εγκεκριμένων
από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων σε χαμηλές τιμές. Παρόμοιες
πρακτικές που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης»,
τονίζει χαρακτηριστικά.
Έντονη αντίδραση από την ΠΕΦ
«Με έκπληξη, διαβάζουμε τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Υγείας
σε σχέση με τον πρόσφατο διαγωνισμό στα νοσοκομεία και τους διθυράμβους περί ‘εκκωφαντικών αποτελεσμάτων’, ‘σημαδιακής ημέρας’
κ.α.. Φαίνεται ότι δυστυχώς ακόμη
και τώρα στο Υπουργείο δεν γνωρίζουν (;) πώς πραγματικά λειτουργεί
η φαρμακευτική αγορά», αναφέρει
σε ανακοίνωσή της η Πανελλήνια
56 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας, σχολιάζοντας τις δηλώσεις του υπουργείου Υγείας, περί τεράστιων εκπτώσεων που επιτεύχθηκαν κατά τους
πρόσφατους ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς για την προμήθεια δραστικών ουσιών για τα νοσοκομεία.
«Πριν τους πανηγυρισμούς, το
υπουργείο θα έπρεπε να προβληματιστεί, αφενός για τους λόγους για
τους οποίους καμία μεγάλη ελληνική παραγωγική μονάδα δεν έχει κερδίσει διαγωνισμό και αφετέρου για
το πώς είναι δυνατό να υπάρχει εταιρεία που δίνει τέτοιες εκπτώσεις
χωρίς να πουλά χαμηλότερα από το
κόστος παραγωγής, όταν το τρέχον
κόστος χρήματος αγγίζει το 8% και
το μέσο χρηματοοικονομικό κόστος
για τις πωλήσεις στα νοσοκομεία την
τελευταία τριετία ξεπερνά το 35%.
Πριν τους πανηγυρισμούς, το υπουργείο θα έπρεπε να
προβληματιστεί για
το μείζον θέμα της
ποιότητας και της
ασφάλειας των
φαρμάκων και
βεβαίως θα έπρεπε να είναι σε
θέση να αναγνωρίσει τις
εταιρείες εκείνες που επιχειρούν να εξα-
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Page 57
MEDICAL_202
12/6/11
2:42 PM
Φ
Α
Page 58
Ρ
Μ
φανίσουν αργά ή γρήγορα τον υγιή
ιστό της ελληνικής παραγωγής, μέσω
ανοίκειων πρακτικών.
Η σπουδή των ανακοινώσεων
πριν την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, την αποδοχή του από τον προσφέροντα και την οριστική ανάδειξη
του νικητή- μειοδότη, φανερώνουν
την αγωνία της ηγεσίας του υπουργείου να κρύψει κάτω από το χαλί το
προφανές της προσπάθειας διάλυσης της εγχώριας παραγωγής και
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΕΙΔΟΥΣ
CIPROFLOXACIN
400MG/200ML INJ SOL
CIPROFLOXACIN
200MG/100ML INJ SOL
OMEPRAZOL CAPS 20 MG
OMEPRAZOL 40 MG SOL INF
FILGRASTIM 30MU INJ SOL
FILGRASTIM 48MU INJ SOL
MEROPENEM 1000MG INJ SOL
MEROPENEM 500 MG INJ SOL
PACLITAXEL 30MG SOL INF
PACLITAXEL 100MG SOL INF
PIPERACILLIN SODIUM,
TAZOBACTAM SODIUM (2+0.25)G
INJ SOL
PIPERACILLIN SODIUM,
TAZOBACTAM SODIUM (4+0.5)G
INJ SOL
OXALIPLATIN 50MG SOL INF
OXALIPLATIN 100MG SOL INF
TEICOPLANIN PD.
INJ+SOLV 200MG
TEICOPLANIN PD.
INJ+SOLV 400MG
ONDANSETRON 4MG/2ML INJ SOL
ONDANSETRON 8MG/4ML INJ SOL
ONDANSETRON 8MG TAB
CARBOPLATIN 150MG INJ SOL
OLANZAPINE 5MG TAB
OLANZAPINE 10MG TAB
OLANZAPINE 20MG TAB
Α
Κ
Ο
Λ Ο Γ Ι Ο
της δημιουργίας ολιγοπωλίων, τώρα
πλέον και στα γενόσημα.
Όμως θεωρούμε ότι η εποχή όπου
οι θεσμικοί εκπρόσωποι της Πολιτείας ενδιαφέρονται μόνο για τα πρόσκαιρο όφελος, (είτε οικονομικό είτε
επικοινωνιακό), αγνοώντας τα μεσομακροπρόθεσμα αποτελέσματα για
την αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης και θυσιάζοντας το μέλλον ενός
ολόκληρου κλάδου, πρέπει επιτέλους να τελειώνει», τονίζει η ΠΕΦ.
Και καταλήγει: «Καλούμε το Υπουργείο Υγείας να εγκαταλείψει τα αποσπασματικά μέτρα και σε συνεργασία με τις υγιείς δυνάμεις της αγοράς
να σχεδιάσει και να εφαρμόσει όπως
έχει δεσμευθεί μια συνολική εθνική
φαρμακευτική πολιτική με ικανό βάθος
χρόνου ώστε να δοθεί δυνατότητα
προγραμματισμού των επιχειρήσεων και ανάπτυξης του υγιούς παραγωγικού ιστού πάντα στο πλαίσιο της
επίτευξης των στόχων της δαπάνης».
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗ
ΤΙΜΗ
(e)
ΤΙΜΕΣ
E-AUCTIONS
(e)
ΠΡΟΫΠΟΛOΓΙΣΘΕΙΣΑ
ΔΑΠΑΝΗ
(e)
ΚΑΤΑΚΥΡΩΘΕΙΣΑ
ΔΑΠΑΝΗ
(e)
ΠΟΣΟΣΤΟ
ΜΕΙΩΣΗΣ
22,14
1,35
12.530.426,00
420.000,00
-96,65%
14,71
0,7
3,99
51,48
84,03
20,69
10,19
58,39
187,67
1,20
0,03
2,67
35,40
53,35
6,57
4,19
6,43
11,46
1.838.958,00
407.054,00
8.773.412,00
2.762.940,00
7.268.318,00
14.999.286,00
345.396,00
1.197.148,00
3.144.958,00
170.505,60
26.000,00
6.066.173,57
1.899.918,00
4.614.241,50
5.387.662,80
147.739,40
129.988,88
195.026,28
-90,73%
-93,61%
-30,86%
-31,24%
-36,52%
-64,08%
-57,23%
-89,14%
-93,80%
6,73
4,22
866.646,00
570.000
-34,23%
13,19
7,99
13.420.846,00
9.300.000
-30,70%
137,61
276,44
7,11
13,03
539.584,00
4.151.124,00
30.000
220.000
-94,44%
-94,70%
17,57
15,10
596.016,00
541.576,60
-9,13%
27,57
4,75
6,82
2,69
55,91
1,26
2,34
5,18
22,54
0,68
0,54
1,19
19,02
0,46
1,27
2,87
4.869.782,00
459.052,00
1.533.210,00
406.980,00
2.753.373,00
872.415,00
963.057,00
1.934.038,00
4.269.346,48
68.886,00
128.130,00
199.900
1.000.033
340.000,00
450.000,00
1.100.000
-12,33%
-84,99%
-91,64%
-50,88%
-63,68%
-61,03%
-53,27%
-43,12%
58 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
EXOFILO 202
12/6/11
2:39 PM
Page 1
Medical
Express
Έτος 20ο / Τεύχος 202 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε.
ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102
166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ
ISSN 1106-3157
e-mail: [email protected]
> ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ
Τα αποτελέσματα των Ηλεκτρονικών
Δημοπρασιών για τα φάρμακα
> ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
ΠΑΝΟΣ ΚΑΝΑΒΟΣ
«Υπάρχουν πολλές
ανισορροπίες»
NOVARTIS-ELPEN: Συνεργασία αιχμής!
> Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ
Τα φτηνά του κ. Λοβέρδου
ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ
& ΠΕΡΑΣΕ
> ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ
Προσδοκίες και...
«Ενιαίες» αντιδράσεις!
Οι υπέρ-υπερήφανοι…
Επισκεφτείτε τη νέα μας ιστοσελίδα
www.medicalexpress.gr

the Final Programm - Ελληνική Εταιρεία Καρδιαγειακής

Σε ενα Παθολογοανατομικο εργαστήριο

Τεύχος 201 - MedicalExpress | Μηνιαίο Ιατρικό Περιοδικό

Τεύχος 215

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ Prograf 5 mg/ml πυκνό

Τεύχος 233 - MedicalExpress | Μηνιαίο Ιατρικό Περιοδικό

Σταθερότητα Φαρμακευτικών Προϊόντων και Ιδιοσκευασμάτων.

Περισσότερες από 200 οι παθήσεις του μυοσκελετικού, στο

w w w . p h a r m a n e w s . g r

Πρόγραμμα Ομάδας Εργασίας. - ελληνικο κολλεγιο γενικων ιατρων

COP

Τεύχος 210

Τεύχος 239 - PharmaNews

w w w . p h a r m a n e w s . g r

Τεύχος 219 - PharmaNews

Λοιμώξεις Κατώτερου Αναπνευστικού (Βακτηριακή Πνευμονία)