Tεύχος 23 - Ιανουάριος 2013
υγεία
>
ψυχολογία
>
διατροφή
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΣ
Χρειαζόµαστε
διατροφική παιδεία
ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΠΑΙΔΙ
Όταν δεν µιλάει το στόµα,
µιλάει το σώµα!
Γιατί το «όχι»
κάνει καλό;
ΗΣ
ΑΚ
ΡΙ
Υ
ΣΚ
ΤΗ
.gr
e
itiv
ΜΕ
s
Ν
Α
ΡΕ
po
e
ΔΩ
f
Ι
li
ΤΑ
Ν
ΤΟ
ΜΕ
ΝΕ
Α
Ι
Δ
w.
w
w
ΠΟ
ΤΥ
Πόσο συχνά είστε “απασχολημένοι”;
Αν παρουσιάζετε συμπτώματα συχνουρίας, νυκτουρίας, επιτακτικής ανάγκης
για ούρηση ή διακοπτόμενης ούρησης, μπορεί να έχετε Καλοήθη Υπερπλασία
του Προστάτη. 1 στους 3 άνδρες άνω των 50 ετών εμφανίζει μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη.
Ωστόσο, με έγκαιρη διάγνωση και με την έναρξη κατάλληλης θεραπείας μπορεί να επιτευχθεί ταυτόχρονα βελτίωση των συμπτωμάτων και της ποιότητας
ζωής αλλά και πρόληψη των επιπλοκών μακροπρόθεσμα.
Ενημερωθείτε από τον Ουρολόγο σας.
Με την υποστήριξη της
www.lifepositive.gr
υγεία > ψυχολογία > διατροφή
Όταν δεν
µιλάει
το στόµα,
µιλάει
το σώµα!
Περιεχόμενα
16
10
12
16
28
24
40
28
34
36
40
24
ΝΕΑ
> Μικρά και πρακτικά
life positive > life positive > life positive > life positive > life
positive
Tεύχος 23 - Ιανουάριος 2013
8+1 ΑΠΟΡΙΕΣ
> Για τις υπερ-τροφές
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΣ
> «Μας λείπει η διατροφική παιδεία»
ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ
> Όταν η καρδιά χάνει τη δύναμή της...
ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
> Όταν η ψυχή πονάει, το σώμα... μιλάει!
DoCare
> H ομορφιά συναντά την επιστήμη
ΠΑΙΔΙ
> Γιατί το «όχι» κάνει καλό;
ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ
> Βάλτε τους όρια!
50
46
50
56
58
62
64
life positive > life positive > life positive > life
υγεία
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
>Η
επίσκεψη στον οδοντίατρο
ισοδυναμεί με εφιάλτη;
ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ
>Μ
είον στον λογαριασμό,
συν στην ποιότητα
ΓΕΥΣΗ
> Πολυτέλεια με... οικονομία!
ΘΕΜΑ
> Η διασκέδαση στα χρόνια της κρίσης
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΕΞΗ
46
58
του
Το επόμενο τεύχος
> Life > Positive <
την
θα κυκλοφορήσει
υαρίου
Κυριακή 16 Φεβρο
www.lifepositive.gr
>Life>Positive<
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚΔΟΣΗ
> Μ.
ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε.
Αγ. Νικολάου 102,
16674 Γλυφάδα
Τηλ: 210 8947002,
Fax: 210 8941551
e-mail: [email protected]
www.pitsilidis.gr
ΕΚΔΟΤΗΣ
> Μιχάλης Πιτσιλίδης
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ
> Νινέττα
Βατικιώτη
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
> Θεόδουλος Παπαβασιλείου
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ
> Νεκταρία Καρακώστα
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
> Ειρήνη Πιτσιλίδη
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
> Γιώργος Παναγόπουλος
ART DIRECTOR
> Μάτα Παρασύρη
ΔΗΜΟΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
> Βιβέττα Λαϊνιώτη
> Eλπίδα Aυγέρη
> Λυδία Παπαευαγγέλου
ΕΙΔIΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ
> Ορέστης Γιωτάκος, ψυχίατρος
> Γρηγόρης Λάσκαρης, φαρμακοποιός
> Θεόδωρος Ροκκάς, γαστρεντερολόγος
> Στέλιος Σπαντιδέας, διατροφολόγος
> Κώστας Σπίγγος, νευρολόγος
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
> Βασιλική Κούτσικου
ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
> Σοφία Κολοβού
ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ
> Σταμάτης Κωνσταντάτος
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
> Όλγα Κοσσυβάκη
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
> istockphoto
> shutterstock images
ΕΚΤΥΠΩΣΗ -ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ:
> ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS A.E.Β.Ε.
Το >Life>Positive< είναι μηνιαίο περιοδικό και διανέμεται δωρεάν, την τρίτη Κυριακή κάθε μήνα, με τον «Τύπο της Κυριακής»
www.pitsilidis.gr
Κάθε ∆ευτέρα στις 20:00
ραντεβού στο Extra 3
µε τον Μιχάλη Πιτσιλίδη
∆είτε ζωντανά την εκποµπή και στο www.extra3.tv
Όλες οι εκποµπές φιλοξενούνται: www.youtube.com/thermometrotv
>
editοrial
του Mιχάλη Πιτσιλίδη
[email protected]
Ψέματα και φάρμακα
Ο
στόχος μείωσης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης για το 2012
6
επιτεύχθηκε. Ο κ. Μ. Σαλμάς εισέπραξε τα εύσημα της Τρόικας αφού, πρακτικά, ο μόνος
τομέας στον οποίο βρισκόμαστε «εντός στόχων» είναι η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη:
από τα 5.5 δις ευρώ του 2009, φτάσαμε στα 2.9 το 2012 και βαδίζουμε για 2.5 δις το 2013.
Δυστυχώς, όμως, όπως λένε οι αγγλοσάξονες φίλοι μας, είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό. Πράγματι. Η «επιτυχία» αυτή έχει έρθει μέσα από αυθαιρεσίες και παρανομίες που
δεν είναι πλέον εφικτό να παραμείνουν στο σκοτάδι, γιατί θα οδηγήσουν σε κατάρρευση
ή αποχώρηση μεγάλες και ιστορικές ελληνικές και ξένες εταιρείες, μαζί βέβαια με περίπου 4.000 φαρμακεία και περισσότερες από 100 φαρμακαποθήκες, που αγωνίζονται να
αποφύγουν το σφιχτό εναγκαλισμό της επερχόμενης χρεοκοπίας. Για όλους αυτούς τους
λόγους, θα πρέπει ο κ. Μ. Σαλμάς και το επιτελείο του που ασχολείται με τα φάρμακα, να
ακολουθήσουν τον ένα και μοναδικό δρόμο που απομένει: την αποκατάσταση της αληθινής εικόνας της αγοράς και της νομιμότητας, ενημερώνοντας ορθά το γραφείο του πρωθυπουργού για όσα συμβαίνουν. Η παραπλάνηση του πρωθυπουργού σπάνια έχει ευτυχές
τέλος για τους παραπλανούντες…
Ένα παράδειγμα. Βρισκόμαστε ήδη στην έκδοση του έβδομου δελτίου τιμών (!!!) με χιλιάδες «λάθη». Το καταπληκτικό είναι ότι τα λάθη αφορούν ΟΛΑ φάρμακα στα οποία οι τιμές
υπολογίστηκαν πολύ κάτω από αυτές που θα έπρεπε, σύμφωνα με τον νόμο. Τα δήθεν
διορθωτικά δελτία που εκδίδονται κάθε λίγο και λιγάκι περιέχουν νέες μειώσεις τιμών (!),
οι περισσότερες από αυτές επίσης λανθασμένες, ενώ ρητά δηλώθηκε από το υπουργείο
ότι οι 1.200 ενστάσεις για αυξήσεις τιμών που κρίθηκαν δίκαιες δεν θα ισχύσουν (!) γιατί
θα οδηγήσουν σε αύξηση τιμών και, επομένως, αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης.
Ένα παράδειγμα. Το πολύ γνωστό σκεύασμα ασβεστίου Calcioral D3 τιμολογήθηκε «λανθασμένα» στα 2,43 ευρώ το κουτί, αντί των 6 ευρώ που είναι η κανονική, σύμφωνα με το
νόμο, τιμή. Το υπουργείο Υγείας αποδέχτηκε το λάθος αλλά δεν διορθώνει την τιμή για να
μην αυξηθεί η φαρμακευτική δαπάνη! Έτσι, το φάρμακο είναι πολύ πιθανό να αποσυρθεί
από την ελληνική αγορά τις αμέσως προσεχείς εβδομάδες. Τα ίδια συμβαίνουν με το διάσημο Viagra που τιμολογήθηκε στα 18 ευρώ (τα 50mg), όταν οι τιμές του στην Ευρώπη
είναι 58 (Ισπανία), 50 (Ιταλία), 46 (Γερμανία) κ.ο.κ. Αποτέλεσμα; Το Viagra εξάγεται από
τις φαρμακαποθήκες στο σύνολό του και είναι αδύνατον να το βρεις στα φαρμακεία. Και
το εντελώς φαιδρό της συγκεκριμένης περίπτωσης είναι ότι το υπουργείο αναγνώρισε το
λάθος του, βρήκε τη σωστή τιμή για την Ελλάδα (31 ευρώ) αλλά δεν τη διορθώνει, παρά
το γεγονός ότι το Viagra δεν το χορηγεί ο ΕΟΠΥΥ κι έτσι δεν επιβαρύνει καν το δημόσιο!
Το ψέμα έχει όμως κοντά πόδια. Η φαρμακευτική αγορά πληρώνει τις εξοντωτικές ίντριγκες, διαμάχες, τους καβγάδες με τις απίστευτες βωμολοχίες στο εσωτερικό του υπουργείου Υγείας και ο οικονομικά αδύναμος έλληνας ασθενής, εντός του 2013 θα φτάσει σε
επίπεδο φαρμακευτικής περίθαλψης Αλβανίας. Με το καλό…<
> Life > Positive <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
ISOPLUS
find us on
for a healthyme
Λ. Συγγρού 236 176 72 Αθήνα Τ. 210 95.79.707 F. 210 95.72.169 E. [email protected] www.healthyme.gr
To προϊόν δεν αποτελεί υποκατάστατο μίας ισορροπημένης διατροφής•Αριθ. Πρωτ. Γνωστοποίησης ΕΟΦ: 35975/17.05.2011
Health & Nutrition
Health & Nutrition
TM
Health & Nutrition
εμπνευσμένη από τη φύση
εμπνευσμένη από τη φύση
Perfect for Every Body
Perfect for Every Body
TM
εμπνευσμένη από τη φύση
Perfect for Every Body
TM
Μεγάλη γκάμα των προϊόντων της ISOPLUS
θα βρείτε στα φαρμακεία με την ειδική σήμανση
>
>της Βιβέττας Λαϊνιώτη
de profundis
Το κοντέρ μου μηδενίζω…
Μ
ια βραδιά αρκεί
άραγε για να τα αλλάξεις όλα;
Ναι, αν αυτή η βραδιά είναι η Πρωτοχρονιά! New Year’s resolution
και φτου απ΄την αρχή! Αλήθεια,
εσείς φέτος τι στόχους βάλατε;
Για εμένα, το 2013 μπήκε πιο
ορμητικό από ποτέ και ανέτρεψε
τα πάντα και από όσο μαθαίνω το
ίδιο ισχύει για πολλούς. Όπως και
να εξελιχθεί αυτή η χρονιά όμως,
ένα είναι το σίγουρο: πως όλοι μας
βάλαμε νέους στόχους. Ποιοι είναι
αυτοί; Ας ξεκινήσουμε με τους πιο
συνηθισμένους: να αδυνατίσουμε, να ξεκινήσουμε γυμναστική,
να κόψουμε το τσιγάρο! Μα,
αγαπημένοι μου αναγνώστες,
αν ανατρέξετε και στις περσινές
σας λίστες, είμαι σίγουρη πως
είχατε γράψει ακριβώς τα ίδια…
Δύο πράγματα μπορεί να σημαίνει
αυτό. Ή ότι στα μέσα της χρονιάς
8
> Life > Positive <
ο ενθουσιασμός σας εξασθένησε
ή ότι θέσατε λάθος στόχους.
Με άλλα λόγια, καλοί οι στόχοι,
φέτος όμως καλό είναι να αναρωτηθείτε τι είναι αυτό που σας
σπρώχνει, μετά από 365 ολόκληρες μέρες να θέσετε τους ίδιους
ακριβώς στόχους... Προσωπικά, το
πρόβλημά μου δεν είναι τα κιλά
και επ’ ουδενί το να γραφτώ σε
κάποιο γυμναστήριο -με το ζόρι
μπορώ να περπατήσω μισή ώρα!
Αυτό που έχω ανάγκη είναι κάτι
πιο ουσιαστικό: Να περάσω από τα
λόγια στη δράση. Η Πρωτοχρονιά
μπορεί να σημαίνει μια νέα αρχή,
μια νέα ζωή, αλλά ταυτόχρονα δηλώνει και τα χρόνια που περνάνε.
Δεν θέλω να φανώ απαισιόδοξη,
απεναντίας θέλω να σας κινητοποιήσω ενάντια στη μιζέρια των
καιρών. Πιστεύω πως μπορούμε,
όταν πραγματικά θέλουμε, να
κάνουμε τα ΠΑΝΤΑ! Αν το 2012
δεν ήταν η χρονιά σας, ξεκινήστε
το ’13 σαν να είναι. Κάντε όνειρα, πιστέψτε στον εαυτό σας και
λειτουργήστε με το «θέλω» και όχι
με το «πρέπει».
• Θέστε ρεαλιστικούς και συγκεκριμένους στόχους.
• Βρείτε παρέα και πραγματοποιήστε τους μαζί.
• Κάντε ένα βήμα στο να μάθετε
καλύτερα τον εαυτό σας και να
μην είστε τόσο αυστηροί μαζί του.
• Χαρείτε την κάθε σας μέρα
και μην τη γεμίζετε με άσχημες
σκέψεις.
• Μην μένετε απλά στην ιδέα,
πραγματοποιήστε την.
Όπως λέει και ο αγαπημένος μου
πατέρας « Η ζωή θέλει θάρρος και
μαγκιά».
Καλή χρονιά σε όλους! <
>
μικρά & πρακτικά
Επικίνδυνα για την υγεία είναι τα τζάκια και οι ξυλόσομπες. Ο Ιατρικός
Σύλλογος Αθηνών, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και προειδοποιεί ότι η
Η Πολισυγκεκριμένη τακτική
τεία δεν έχει
κάνει αρκετά για
προκαλεί καθημερινά ολοένα
την πρόληψη του
και μεγαλύτερη συγκέντρωση
καπνίσματος στους νέους,
αιωρούμενων μικροσωματιδίων
(ποσοστό 76% των καπνιστών
στην ατμόσφαιρα. Είναι
και 77% των μη καπνιστών),
χαρακτηριστικό, ότι το
σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα
τελευταίο διάστημα, στο
που παρουσίασε η Εθνική Επιτροπή
για τον Έλεγχο του Καπνίσματος. Το
Μαρούσι και στο Κορωπί
αποτέλεσμα είναι να προστίθενται κάθε
διαπιστώθηκε 18 φορές
χρόνο
50.000 νέοι καπνιστές. Σημαντικό
αύξηση των αιωρούμενων
ποσοστό Ελλήνων (52% των μη καπνιμικροσωματιδίων πάνω από
στών και 26% των καπνιστών) συμφωνούν
το ανώτατο επιτρεπτό όριο των
στην αύξηση της τιμής του τσιγάρου κατά
2 ευρώ. Επίσης, 75% των ερωτηθέντων
50 μg/m3. Τα μικροσωματίδια,
συμφωνούν στην απόδοση του ποσού
λόγω της διεισδυτικότητάς
της αύξησης στον ΕΟΠΥΥ ή στο σύστημα
τους, εισχωρούν στο εσωτερικό των κτιρίων, των σπιτιών, των
υγείας. Η αύξηση της τιμής των τσιγάρων
κλινοσκεπασμάτων και προκαλούν πληθώρα αναπευστικών
τα τελευταία 2 χρόνια έχει οδηγήσει σε
προβλημάτων (άσθμα, αλλεργικές βρογχίτιδες, αποφρακτικές
μείωση του καπνίσματος 3 στους 10
πνευμονοπάθειες κ.ά).
καπνιστές, ενώ 27% των
Σημείο αναφοράς για τη Νευροχειρουργική
διεθνώς αποτελεί στις μέρες μας η Μονάδα Λειτουργικής
καπνιστών "απαντούν"
στην αύξηση
αγοράζοντας
φθηνότερα
τσιγάρα.
Νευροχειρουργικής του Γ.Ν.Α. «Ευαγγελισμός»! Με τη χρήση
υψηλής τεχνολογίας και την εφαρμογή πρωτοποριακών τεχνικών,
η Λειτουργική Νευροχειρουργική έχει τη δυνατότητα θεραπευτικής
παρέμβασης σε ένα ευρύτατο πεδίο διαταραχών του νευρικού συστήματος, όπως ο χρόνιος πόνος, η νόσος Πάρκινσον, η δυστονία, η επιληψία, οι
ψυχικές διαταραχές, αλλά κυρίως η σπαστικότητα.
•
10
Το μνημόνιο βλάπτει σοβαρά τη… σεξουαλική μας ζωή, αποκάλυψε πρόσφατη μελέτη που παρουσιάστηκε στο 1ο Μεσογειακό
Συνέδριο για τη Σεξουαλικότητα και την Αναπαραγωγή, που διεξήχθη στην Κύπρο. Ενώ πριν το μνημόνιο το ποσοστό των ατόμων
που ανέφεραν μείωση της σεξουαλικής συχνότητας ήταν 21%, στη μετά το μνημόνιο εποχή, το σχετικό ποσοστό άγγιξε το 58%.
Ο
θεσμός των Βραβείων του Γαληνού, που είναι γνωστά σε όλο τον κόσμο ως Prix Galien (Πρι Γκαλιέν), έρχεται το 2013 και στην
Ελλάδα. Τα Prix Galien, θεωρούνται από τη βιομηχανία του φαρμάκου ισότιμα με τα βραβεία Νόμπελ, καθώς αποτελούν την υψηλότερη διάκριση στην φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη. Επιτροπή που αποτελείται από καταξιωμένους επιστήμονες - γιατρούς,
φαρμακολόγους, φαρμακοποιούς, βιολόγους, γενετιστές - βραβεύει φαρμακευτικά προϊόντα και διαγνωστικά εργαλεία ή μηχανήματα, με κριτήριο την προσφορά τους στο κοινωνικό σύνολο.
Ένα δίκτυο εθελοντών ιατρών αναπτύσσει μέσω Διαδικτύου ο
Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, με στόχο κάθε ανασφάλιστος ασθενής να έχει πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα που έχει ανάγκη. Αναζητήστε
τους εθελοντές ιατρούς του ΙΣΑ, ανά περιοχή και ειδικότητα, στο www.nowdoctor.gr
Με τις «Παστίλιες για τον πόνο του άλλου»,
επιχειρούν να θεραπεύσουν οι “Γιατροί Χωρίς Σύνορα”, την έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης εκατομμυρίων ανθρώπων
ανά τον κόσμο. Η προσπάθεια βασίζεται σε ένα κόκκινο κουτί με έξι καραμέλες από μέλι και θυμάρι, που μπορείτε να αγοράσετε
από το φαρμακείο, με μόλις 1,60 ευρώ. Τα έσοδα από τις πωλήσεις θα διατεθούν στα προγράμματα της οργάνωσης, στην Ελλάδα
και στον υπόλοιπο κόσμο.
•
•
> Life > Positive <
•
«Σπιτική Κουζίνα» κατά της κρίσης. Toν δεύτερο χρόνο λειτουργίας του διανύει το πρόγραμμα
«Σπιτική κουζίνα». Καθημερινά, από Δευτέρα έως Παρασκευή, από το πρωί έως το μεσημέρι, σε
κεντρικά σημεία των Δήμων Αλίμου, Αχαρνών, Ηλιούπολης και Νέας Σμύρνης, κάθε δημότης μπορεί
να αγοράσει ζεστό, φρεσκομαγειρεμένο φαγητό, στο συμβολικό αντίτιμο των 2,50 ευρώ/ μερίδα. Το
πρόγραμμα δεν απευθύνεται μόνο σε οικονομικά ασθενέστερες ομάδες, αλλά και σε ανθρώπους που
θέλουν να εξοικονομήσουν χρήμα και χρόνο. Φοιτητές, άνεργοι, άτομα που ζουν μόνα, συνταξιούχοι
είναι το κοινό του προγράμματος, που ολοένα μεγαλώνει. Το πρόγραμμα αποτελεί
έμπνευση
του Ομίλου
Salas.
IOYΛIOΣ
- AYΓOYΣTOΣ
2012 # 18
>
υγεία
81
+
Aπορίες για
τις υπερ-τροφές
Όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια, ακούμε
για τις σούπερ τροφές. Τα συστατικά τους
ανεκτίμητα. Γίνονται αντικείμενο έρευνας και
κεντρίζουν το ενδιαφέρον μας. Τι είναι όμως μια
υπερ-τροφή και τι προσφέρει στον οργανισμό;
Ποιες είναι οι πιο ωφέλιμες υπερτροφές πώς θα
τις βάλουμε στη διατροφή μας; Ο διαιτολόγος –
διατροφολόγος MSc, ιδρυτής του medΝutrition.
eu, κ. Παρασκευάς Παπαχρήστος, μας δίνει όλες
τις απαντήσεις.
1
Τι εννοούμε όταν λέμε
υπερ-τροφές;
12
Πρόκειται για τη μετάφραση του
αγγλικού όρου superfoods, και
αναφέρεται στα τρόφιμα εκείνα
που συγκεντρώνουν πληθώρα θρεπτικών ουσιών, που προάγουν την
καλή μας υγεία, μας προστατεύουν από διάφορες ασθένειες και
βοηθούν στον καλύτερο έλεγχο
του βάρους μας. Είναι τροφές που
χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς σε
παλαιότερες εποχές –σε πολλές
περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν
ακόμη και ως φάρμακα ή λατρεύτηκαν ως ιερές- από λαούς που
αναγνώρισαν τις ποικίλες θετικές
τους ιδιότητες, αλλά εγκαταλεί-
> Life > Positive <
φθηκαν στη συνέχεια, για να τις
ανακαλύψει σήμερα εκ νέου η
σύγχρονη επιστήμη της διατροφής.
Μην νομίζετε ωστόσο ότι πρόκειται για περίεργα ή σπάνια τρόφιμα
που θα δυσκολευτούμε να τα
βρούμε και να τα καταναλώσουμε.
Μπορείτε να βρείτε υπερ-τροφές, με μια απλή βόλτα μέχρι την
...κουζίνα σας!
2
Ποιες είναι οι σημαντικότερες υπερ-τροφές;
Κατά καιρούς, όλο και κάποιο
φρούτο ή λαχανικό κερδίζει τον
πολυπόθητο... τίτλο. Σήμερα, πιο
σημαντικές υπερτροφές θεωρούνται: Ορισμένα φρούτα (ρόδι,
μούρα, μπλε βατόμουρα, σμέουρα, φράουλες, goji, κράνμπερι,
αβοκάντο, καρύδα, σταφύλι, acai,
ιπποφαές), ξηροί καρποί όπως
τα καρύδια, τα αμύγδαλα και
τα κάσιους, κάποιοι σπόροι και
δημητριακά (λιναρόσπορος, ζέα,
κινόα), όσπρια όπως τα κόκκινα
φασόλια, το κακάο, οι γλυκοπατάτες, η μαστίχα, κάποια λαχανικά
(μπρόκολο, σπανάκι), μερικά
φύκια (σπιρουλίνα, χλωρέλλα), το
κεφίρ, βότανα όπως το τζίντζερ
και το ginkgo biloba και τα προϊόντα μέλισσας (μέλι, βασιλικός
πολτός, κερί).
Τον τίτλο της υπερτροφής αποκτούν, στη βάση νέων μελετών,
και ορισμένες τροφές που αποτελούν ήδη «σταθερές αξίες» στη
διατροφή μας, όπως για παράδειγμα τα αβγά, η μαύρη σοκολάτα, το
γιαούρτι, το ελαιόλαδο. Το ταπεινό
αβγό, το οποίο έχει κατά καιρούς
κατηγορηθεί για πρόκληση προβλημάτων υγείας, όπως η αύξηση
της χοληστερόλης, αποδεικνύεται
τελικώς ότι αποτελεί υπερτροφή,
αφού βοηθά γενικώς στη διατήρηση της υγείας, ενώ μπορεί να
συμβάλει ακόμη και στη μάχη
ενάντια στην παχυσαρκία.
3
Ποια είναι τα κοινά
χαρακτηριστικά των
υπερτροφών;
Είναι τροφές με υψηλή συγκέντρωση –πολύ πιο υψηλή σε
σχέση με τα παραδοσιακά τρόφιμα- πολλών και υψηλής ποιότητας
θρεπτικών συστατικών (όπως
π.χ. βιταμινών, αντιοξειδωτικών,
μετάλλων, πρωτεΐνης, ω-3 και μονοακόρεστων λιπαρών οξέων) και
υψηλή διατροφική αξία. Υψηλής
ποιότητας συστατικό, σημαίνει και
θρεπτικό συστατικό με μεγάλη
απορροφησιμότητα από τον
οργανισμό.
Με λίγα λόγια, συγκεντρώνουν
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
υγεία
8+1 απορίες για τις υπερ-τροφές
μέσα τους πολλά από τα θρεπτικά
συστατικά της φύσης και σας τα
προσφέρουν συμπυκνωμένα, σε
μια μπουκιά!
Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό
που μοιράζονται οι περισσότερες
υπερτροφές, είναι ότι συνήθως
καταναλώνται ωμές.
4
Πώς ωφελούν τον
οργανισμό;
14
Η αντιοξειδωτική ικανότητα
των υπερ-τροφών αποτελεί την
πιο σημαντική τους ιδιότητα. Οι
φυσιολογικές βιολογικές διαδικασίες οξείδωσης στον οργανισμό
δημιουργούν τις ελεύθερες ρίζες,
που καταστρέφουν τα υγιή κύτταρα. Αν αυτή η διαδικασία δεν
αντιστραφεί, η γήρανση επιταχύνεται, ενώ αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες εμφάνισης
διαφόρων ασθενειών. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες έρχονται να
σταματήσουν αυτή τη διαδικασία.
Δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες
και προλαμβάνουν ή περιορίζουν την καταστροφή των υγιών
κυττάρων.
Οι σούπερ τροφές παρέχουν
στον οργανισμό υψηλές δόσεις
θρεπτικών συστατικών, χωρίς
να τον φορτώνουν με θερμίδες,
του δίνουν ενέργεια, ενισχύουν
το ανοσοποιητικό σύστημα, και
βελτιώνουν την αντοχή και τη
διάθεση, προστατεύουν από τον
καρκίνο, ενώ βοηθούν το σώμα
να αποβάλει τις τοξίνες (αποτοξινωτική δράση). Πολλές από αυτές
τις τροφές συμβάλλουν επίσης
στην αντιμετώπιση του άγχους,
της υπερκόπωσης, ενώ λειτουργούν και σαν φυσικά αφροδισιακά.
5
Θα πρέπει να τις εντάξω
στη διατροφή μου;
Είναι σημαντικό να καταναλώνουμε συστηματικά τέτοιες τροφές,
πάντα στο πλαίσιο μιας ισορρο-
> Life > Positive <
πημένης διατροφής. Οι σούπερ
τροφές μπορούν να αποτελέσουν
μια έξυπνη επιλογή σνακ ή να
ενταχθούν σε πιάτα που ήδη
καταναλώνουμε, ενισχύοντας το
θρεπτικό τους περιεχόμενο. Για
να σας δώσουμε μια ιδέα, μπορείτε να προσθέσετε στη σαλάτα
σας μια-δύο κουταλιές λιναρόσπορο ή μούρα στο γιαούρτι σας.
6
Μπορούν να αντικαταστήσουν τα φάρμακα;
Σε αρκετές περιπτώσεις, οι ευεργετικές ιδιότητες των υπερτροφών για την υγεία είναι ευθέως
συγκρίσιμες με εκείνες πολλών
φαρμάκων, χωρίς όμως τις παρε-
νέργειές τους, αφού πρόκειται
για φυσικές τροφές.
Ωστόσο, δεν χρησιμοποιούνται
τόσο για την αντιμετώπιση, όσο
για την πρόληψη της εμφάνισης
πληθώρας ασθενειών. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η σωστή
κατανάλωσή τους, αυξάνει την
ενέργεια, αναζωογονεί το σώμα
και το οπλίζει απέναντι στις πιο
συχνές παθήσεις.
7
Γιατί είναι ακριβές;
Γιατί είναι συνήθως βιολογικής καλλιέργειας και αποτελούν
προϊόντα διατροφής υψηλής
ποιότητας.
8
Δεν τρώω σωστά. Μπορώ
να ισορροπήσω την κακή
μου διατροφή καταναλώνοντας κάποια υπερτροφή;
Αυτό που είναι σημαντικό, είναι
να ακολουθείται ένα διατροφικό
πρότυπο που να περιλαμβάνει
αυτά τα τρόφιμα μαζί με μια
ευρεία ποικιλία άλλων τροφίμων, σε συνδυασμό με τακτική
σωματική άσκηση. Η κατανάλωση
μιας υπερτροφής στο πλαίσιο
ενός πολύ κακού διατροφικού
σχήματος, δεν μπορεί από μόνη
της να κάνει πολλά.
9
Υπάρχουν και σούπερ-ποτά, πέρα από τις σούπερτροφές;
Ναι, υπάρχουν. Σε αυτήν την
κατηγορία μπορούμε να εντάξουμε το πράσινo και το μαύρο τσάι,
που περιέχουν αντιοξειδωτικά διαφορετικά από εκείνα που περιέχουν τα περισσότερα φρούτα και
λαχανικά. Η αποτοξινωτική δράση
των αντιοξειδωτικών που περιέχει
το πράσινο και το μαύρο τσάι
προστατεύουν τα κύτταρα από τις
ελεύθερες ρίζες, που μπορούν
να οδηγήσουν στον σχηματισμό
θρόμβων, σε αθηροσκλήρωση
και σε καρκίνο. <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
συνέντευξη
>της Νεκταρίας Καρακώστα
Μας λείπει
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΣ
η διατροφική
παιδεία
Διατροφική παιδεία και επιστροφή στην παραδοσιακή
διατροφή μας είναι σύμφωνα με τον Αναπληρωτή
Καθηγητή Βιοστατιστικής – Επιδημιολογίας του
Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, κ. Δημοσθένη Παναγιωτάκο,
οι προτεραιότητες στις οποίες θα πρέπει να στρέψουμε
την προσοχή μας, με αφορμή την οικονομική κρίση- που
παραδοσιακά οδηγεί τους πληθυσμούς σε υποβάθμιση
της ποιότητας ζωής τους. Μιλώντας στο Life Positive, ο
κ. Παναγιωτάκος καταγράφει τα κενά στη διατροφική μας
παιδεία, με ενδεικτικότερο το γεγονός ότι επιμένουμε να
τρώμε ανθυγιεινά, παρόλο που γνωρίζουμε ποιες είναι οι
τροφές που μας ωφελούν.
>
συνέντευξη
Δημοσθένης Παναγιωτάκος
Ο
κ. Παναγιωτάκος έχει συμμετάσχει
σε πολλές και σημαντικές μελέτες που έχουν γίνει
στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς, σε σχέση με τη
διατροφή. Μια από αυτές είναι η μελέτη MEDIS,
ένα πρότζεκτ που έχει γίνει στη Μεσόγειο, για την
αποτύπωση της κατάστασης της υγείας και των συνηθειών περισσότερων από 2100 ηλικιωμένων από την
Ελλάδα, την Κύπρο και άλλα νησιά της Μεσογείου
(Βαλεαρίδες νήσοι, Σικελία, Σαρδηνία, Μάλτα).
Από την εμπειρία του ως επικεφαλής στη μελέτη,
αναγνωρίζει τη λιτότητα στη διατροφή, σε συνδυασμό με την κατανάλωση ποικιλίας τροφών, ως
γενικότερη φιλοσοφία του τρόπου ζωής, και ίσως
ένα από τα μυστικά, των μακρόβιων συμμετεχόντων.
Ποιοι παράγοντες του τρόπου ζωής μας
συμβάλλουν στη μακροβιότητα;
18
Οι ηλικιωμένοι μακρόβιοι είναι λιτοί σε όλα: στο σπίτι
τους, στη διατροφή τους. Παραμένουν προσκολλημένοι στη διατροφική παράδοση που δημιούργησαν
οι πρόγονοί τους, αλλά και το περιβάλλον και η
θρησκεία τους -γιατί στην Ελλάδα η διατροφή είναι
συνδεδεμένη και με τη θρησκεία. Διατηρούν έναν
όμορφο, αλλά και «άγριο», παραδοσιακό τρόπο
ζωής, και έχουν μια διατροφική κουλτούρα βασισμένη στο ελαιόλαδο, και στα προϊόντα της γης. Δεν
θέλουν να μπουν στη λογική του πολιτισμού, έστω κι
αν αυτή βρίσκεται ακριβώς... δίπλα τους! Ένα άλλο
βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι «χρησιμοποιούν» τα πόδια τους, παρά την προχωρημένη ηλικία
τους. Κάνουν περπατώντας όλες τις δουλειές της καθημερινότητάς τους. Με αυτό τον τρόπο ασκούνται
συστηματικά… όχι γιατί καταλαβαίνουν τι σημαίνει
ιατρικά η έννοια της άσκησης, αλλά γιατί έτσι έχουν
μάθει να ζουν.
Με τα στοιχεία αυτά συμφωνούν και τα ευρήματα
από την πρόσφατη μελέτη Ικαρία, που διεξάγεται
από την Α' Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική
του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε μια προσπάθεια να
εξηγήσει τις συνήθειες των Ικαριωτών και να αποκωδικοποιήσει τα μυστικά της μακροζωίας τους. Στο
σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι η «ιστορία»
της αναζήτησης των μυστικών της μακροβιότητας
στην Ικαρία άρχισε μετά από μια παρατήρηση του
National Geographic, και συγκεκριμένα του γεωγράφου Dan Beutner, που ανέφερε ότι στην Ικαρία,
> Life > Positive <
ο αριθμός των αιωνόβιων ήταν πολλαπλάσιος του
ευρωπαϊκού μέσου όρου. Τα «μυστικά» της μακροβιότητας, όπως τα αποτύπωσε ο Buetner μελετώντας
την Ικαρία, αλλά και τις υπόλοιπες «μπλε ζώνες»,
δηλαδή τις περιοχές του κόσμου όπου οι κάτοικοι
ζουν περισσότερο από οπουδήποτε αλλού στη Γη,
είναι η συντροφικότητα, η θρησκεία, η κοινωνικότητα, η διατροφή και η σωματική δραστηριότητα. Αυτά
τα χαρακτηριστικά, τα είχε και η Ικαρία και οδήγησε
τον Buetner να την εντάξει στις επονομαζόμενες
«μπλε ζώνες» ως την πέμπτη τέτοια ζώνη… Φαίνεται
ωστόσο, όπως επιβεβαιώνεται από τη μελέτη MEDIS,
ότι αυτά τα χαρακτηριστικά τα έχουν και άλλα νησιά
στον ελληνικό χώρο. Άρα, οι «μπλε» ζώνες δεν είναι
πέντε … αλλά πολύ περισσότερες!
Ποια ήταν τα κύρια ευρήματά της μελέτης
MEDIS;
Όπως αναφέρθηκε, η μελέτη αυτή είχε σκοπό να
αποτυπώσει την υγεία των ηλικιωμένων νησιωτών
στη Μεσόγειο. Πέρα από το ότι ανέδειξε τη συχνό-
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
συνέντευξη
Δημοσθένης Παναγιωτάκος
Είναι γεγονός ότι η ανθυγιεινή διατροφή
είναι συχνά πιο φθηνή. Υπό αυτή την
έννοια, η κρίση μπορεί να επηρεάσει τη
διατροφή μας, και κατ’ επέκταση την
υγεία μας.
τητα, τον επιπολασμό δηλαδή, των κλασικών παραγόντων κινδύνου
(υπέρταση, διαβήτης, παχυσαρκία, κάπνισμα, κ.λπ.) τα οποία ήταν
λίγο-πολύ αναμενόμενα για την ηλικία αυτή και συγκρίσιμα με τα
στοιχεία των ηπειρωτικών περιοχών, ανέδειξε, ειδικότερα στην Ελλάδα, ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ηλικιωμένων παραμένουν χωρίς
ιδιαίτερη φροντίδα για τη διαχείριση του προβλήματος υγείας τους.
Πολλοί διαβητικοί δηλαδή, και πολλοί υπερτασικοί δεν λαμβάνουν
καμία αγωγή. Πολλοί εν δυνάμει καρδιοπαθείς δηλαδή, παραμένουν
απροστάτευτοι.
Όσο μικρότερο είναι μάλιστα ένα νησί, τόσο πιο αθωράκιστος εμφανίζεται ο πληθυσμός. Αυτό είναι ένα θέμα στο οποίο πρέπει να ενσκύψει
η Πολιτεία. Θα πρέπει να αναπτυχθούν, και όχι να κλείσουν μονάδες
υγείας (ακόμη και αν δεν είναι αποδοτικές από άποψη οικονομικών
της υγείας), και να αναπτυχθούν νέες τεχνολογίες, π.χ. η τηλεϊατρική,
με σκοπό να υπάρξει φροντίδα υγείας για τους κατοίκους αυτούς.
Η κληρονομικότητα παίζει κάποιον ρόλο στη μακροβιότητα;
20
Η κληρονομικότητα είναι δεδομένη σε κάποιες παθήσεις, στη μακροβιότητα όμως, δεν φαίνεται να υπάρχει καμία ξεκάθαρη σχέση.
Πιστεύω στη λογική ότι τα γονίδια αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον.
Αυτό που έκαναν οι νησιώτες που ζουν πέρα από το όριο, είναι ότι κράτησαν την παράδοση και δεν μπήκαν στη φιλοσοφία του σύγχρονου
δυτικού πολιτισμού … αυτό δεν είναι γενετικό, είναι περιβαλλοντικό!
Μακροπρόθεσμα, θα αυξηθεί η νοσηρότητα λόγω της
κρίσης;
Υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να αλλάξει ο «χάρτης» της υγείας του
πληθυσμού, και δεν εννοώ γεωγραφικά, αλλά κοινωνικά. Όλα αυτά
που γίνονται στις μέρες μας φοβάμαι ότι θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις και στην υγεία του πληθυσμού ...γι’ αυτό και η πολιτεία θα πρέπει
να διαφυλάξει τον κοινωνικό χαρακτήρα της υγείας.
Η κρίση πώς επηρεάζει τη διατροφή μας;
Είναι γεγονός ότι η ανθυγιεινή διατροφή είναι συχνά πιο φθηνή. Υπό
αυτή την έννοια, η κρίση μπορεί να επηρεάσει τη διατροφή μας, και
κατ’ επέκταση την υγεία μας. Δεν είναι τυχαίο π.χ. το γεγονός ότι, εν
μέσω κρίσης, ανοίγουν το ένα μετά το άλλο εστιατόρια γρήγορου και
> Life > Positive <
Who is
who
Ο Δημοσθένης Παναγιωτάκος είναι Αναπληρωτής
Καθηγητής Βιοστατιστικής
– Επιδημιολογίας και Πρόεδρος στο Τμήμα Επιστήμης
Διαιτολογίας-Διατροφής του
Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Έχει πραγματοποιήσει
σπουδές στην Ελλάδα και την
Αγγλία, και μεταδιδακτορική
έρευνα στην Αμερική. Είναι
επιστημονικός υπεύθυνος,
αλλά και έχει συμμετάσχει ως
ερευνητής, σε πολλά ελληνικά
και διεθνή ερευνητικά προγράμματα. Έχει επιβλέψει την
εκπόνηση διπλωματικών και
διδακτορικών διατριβών, ενώ
έχει δημοσιεύσει μονογραφίες
και βιβλία, καθώς επίσης και
περισσότερα από 450 άρθρα
σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, με πάνω από 6500 αναφορές στο έργο του στη διεθνή
βιβλιογραφία. Έχει δώσει δεκάδες ομιλίες στην Ελλάδα και
στο εξωτερικό. Είναι συντάκτης σε διεθνή επιστημονικά
περιοδικά, κριτής σε διεθνείς
και ελληνικούς οργανισμούς,
και επιστημονικά περιοδικά.
Έχει λάβει βραβεύσεις από
ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς. Είναι συνεργάτης του
Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας και σύμβουλος σε
διάφορες εθνικές επιτροπές
για την Υγεία και τη Διατροφή.
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
συνέντευξη
Δημοσθένης Παναγιωτάκος
Η διατροφική παιδεία
πρέπει να είναι η πρώτη
γραμμή κρούσης, στη
μάχη για την καλή υγεία
και κατ’ επέκταση για τη
μακροβιότητα. Πρέπει
να ξεκινά συστηματικά,
από το δημοτικό, και να
γίνεται πράξη μέσα από
μαθήματα στα σχολεία.
Πρέπει να πάψουμε
να βασιζόμαστε στον
εθελοντισμό και
την καλή διάθεση
ορισμένων, για ένα τόσο
σοβαρό θέμα.
22
φθηνού φαγητού.
Το θέμα της σωστής διατροφής, αλλά και των τιμών
των τροφίμων, είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα, που η
πολιτεία θα πρέπει να δει άμεσα. Πιστεύω ωστόσο,
ότι στον τόπο μας, η φθηνή διατροφή μπορεί να είναι
και υγιεινή.
Θα σας αναφέρω ένα γεγονός που μου συνέβη
πρόσφατα… Μετά από μια ομιλία μου για τη διατροφή, ένας Καναδός με πλησίασε και μου είπε: «καλά
ακούγονται αυτά που προτείνετε για τη μεσογειακή
διατροφή, εγώ δεν όμως μπορώ να τα αγοράσω. Στο
Βανκούβερ δεν καλλιεργούμε όσπρια, δημητριακά,
δεν έχουμε ελαιόλαδο… Τα εισάγουμε και έτσι είναι
όλα πάρα πολύ ακριβά». Και είχε δίκιο… Για εμάς
όμως, που ζούμε σε έναν τόπο όπου όλα αυτά μπορούμε να τα έχουμε δίπλα μας, από την πρωτογενή
παραγωγή, είναι σημαντικό να μπούμε στη λογική να
τα καταναλώνουμε. Η υγιεινή διατροφή θα μπορούσε να είναι μια καλή απάντηση στην κρίση. Ένα
ακόμα σημαντικό θέμα, είναι η σωστή διαχείριση
των τροφίμων… Γιατί να πετάμε τα πορτοκάλια μας
στις χωματερές; Αντί να πετιούνται, θα μπορούσαν
> Life > Positive <
να στυφτούν, να εμφιαλωθούν και να διανεμηθούν
στα σχολεία.
Γιατί αγνοούμε όλα αυτά που άλλοι θα ήθελαν να έχουν, αλλά δεν μπορούν, επιμένοντασ σε λάθος διατροφικές επιλογές;
Σε μια μελέτη που πραγματοποιήσαμε για την Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης, σε δείγμα 10.000
Ελλήνων, θελήσαμε να εξετάσουμε τις αντιλήψεις
και τις γνώσεις τους γύρω από τη διατροφή- δεν
τους ρωτήσαμε τι τρώνε, αλλά τι πιστεύουν για τη
διατροφή. Οι περισσότεροι απάντησαν λοιπόν ότι
γνωρίζουν πολλά για τη σωστή διατροφή! Προς επιβεβαίωση, ακολούθησε ένα τεστ πάνω στα βασικά
χαρακτηριστικά της διατροφής, στο οποίο, οι άνδρες
συγκέντρωσαν 4,9 και οι γυναίκες 5,4 βαθμούς με
άριστα το 10, βρίσκονται δηλαδή σχεδόν στη βάση!
Βλέπουμε λοιπόν, ότι οι Έλληνες τελικά δεν γνωρίζουν ή δεν έχουν εμπεδώσει βασικά θέματα γύρω
από τη διατροφή. Το πρόβλημα βέβαια είναι, ότι
ακόμη κι εκείνοι που γνωρίζουν τι πρέπει να τρώνε,
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
κή παιδεία. Η διατροφική παιδεία πρέπει να είναι
η πρώτη γραμμή κρούσης, στη μάχη για την καλή
υγεία και κατ’ επέκταση για τη μακροβιότητα. Πρέπει
να ξεκινά συστηματικά, από το δημοτικό, και να γίνεται πράξη μέσα από μαθήματα στα σχολεία. Πρέπει
να πάψουμε να βασιζόμαστε στον εθελοντισμό και
την καλή διάθεση ορισμένων, για ένα τόσο σοβαρό
θέμα.
Πού βρισκόμαστε όσον αφορά στην παιδική
παχυσαρκία;
δεν το κάνουν, όπως δείχνουν πολλές έρευνες. Γιατί
συμβαίνει αυτό; Η απάντηση είναι δύσκολο να δοθείίσως λείπει η διατροφική συνείδηση, αλλά και η
διατροφική παιδεία.
Υπάρχουν πολλά προγράμματα προαγωγής υγείας
στη χώρα μας, υπάρχει και διεύθυνση προαγωγής
υγείας. Το ερώτημα είναι τι πραγματικά κάνουμε για
τη διατροφή, ιδιαίτερα στις ευαίσθητες κοινωνικές
ομάδες, π.χ. στα παιδιά ή τους ηλικιωμένους.
Γνωρίζουμε ότι υπάρχει εκπαιδευτικό υλικό, και
εγκύκλιοι για τα σχολεία. Το θέμα είναι: πόσοι δάσκαλοι τις εφαρμόζουν; Και με ποιον τρόπο; Γίνεται
ειδικό μάθημα; Πόσο συχνά; Είναι πολύ σημαντικό
να δώσουμε σε ένα παιδί σωστή διατροφική εκπαίδευση, γιατί θα το ακολουθεί και στο μέλλον, στη
ζωή του ως ενήλικα.
Αντίθετα, οι ενήλικες είναι πολύ πιο δύσκολο να
αλλάξουν. Αυτό το περίπου 5 στα 10 που σκόραραν
οι άνδρες και οι γυναίκες στην έρευνα που προαναφέρθηκε, δεν μπορεί να γίνει εύκολα 6 ή 7. Είναι
δύσκολο κάποιος να αλλάξει συνήθειες. Γι’ αυτό και
επιμένω πως πρέπει να εστιάσουμε στη διατροφι-
> Life > Positive <
Η παχυσαρκία στα παιδιά είχε για χρόνια αυξητικές
τάσεις, αλλά στα μέσα της δεκαετίας του 2000 έφτασε σε ένα πλατώ και τα τελευταία χρόνια εμφανίζει
σημάδια σταθεροποίησης, σύμφωνα με ανάλυση
στοιχείων που πραγματοποίησε το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, σε περίπου 700.000 παιδιά από όλη την
Ελλάδα. Αυτό θα μπορούσε ίσως να αποδοθεί στην
παρακίνηση για αθλητισμό, αλλά και την προβολή
του, που βίωσε η χώρα από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και έπειτα. Επιδοτήθηκαν σωματεία,
φτιάχτηκαν αθλητικά σχολεία, έγιναν πάρα πολλά
πράγματα, με σκοπό να αναπτυχθεί η αθλητική ιδέα.
Θεωρώ λοιπόν πιθανό, αυτό το πλατώ στην παιδική
παχυσαρκία, να υπάρχει λόγω της αύξησης στη
σωματική δραστηριότητα του παιδικού πληθυσμού,
που παρατηρήθηκε τα χρόνια που ακολούθησαν,
γιατί δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι τα ελληνόπουλα
βελτίωσαν τις διατροφικές τους συνήθειες.
Ποια είναι τα κενά που εντοπίζετε στην
υγεία και τη διατροφή του πληθυσμού;
Το κυριότερο είναι η μη ουσιαστική συνειδητοποίηση
της βλαβερότητας των ανθυγιεινών συνηθειών, που
μπορεί να είναι αποτέλεσμα της έλλειψης σχετικής
παιδείας, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής…
Υπάρχει κάποιος άνθρωπος που δεν έχει ακούσει για
τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος; Πιστεύω
πως είναι ελάχιστοι εκείνοι που πιστεύουν ότι μπορούν να καπνίζουν χωρίς να τους βλάπτει. Κι όμως,
στην Ελλάδα έχουμε καπνιστές σε ποσοστό 40-45%
και πρόσφατα βιώσαμε την αποτυχία του μέτρου για
την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους
χώρους. Υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει ακούσει ότι
πρέπει να καταναλώνει άφθονα φρούτα, λαχανικά,
όσπρια και δημητριακά και να περιορίζει την κατανάλωση κρέατος και προϊόντων του; Κι όμως! Στην
Ελλάδα ο βαθμός προσκόλλησης στην παραδοσιακή
διατροφή των προγόνων μας είναι περιορισμένος… <
23
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
υγεία
>της Νεκταρίας Καρακώστα
Καρδιακή ανεπάρκεια
Όταν η καρδιά χάνει
τη δύναμή της...
Υποεκτιμημένο πρόβλημα υγείας αποτελεί η
καρδιακή ανεπάρκεια, τόσο στη χώρα μας,
όσο και διεθνώς, αν και λαμβάνει πλέον
διαστάσεις επιδημίας. Μόνο στην Ευρώπη, 14
εκατομμύρια άτομα πάσχουν από καρδιακή
ανεπάρκεια, με 3,6 εκατομμύρια ασθενείς να
διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο.
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
Π
ρόκειται για πρόβλημα υγείας
κυρίως των μεγαλύτερων ηλικιών και η συχνότητά
της αυξάνεται προοδευτικά με την ηλικία. Έτσι, ενώ
στους ασθενείς κάτω των 50 ετών η συχνότητα της
πάθησης είναι μόλις 0,5%, στις ηλικίες άνω των 85,
η συχνότητά της αγγίζει το 15%. Η συχνότητα της
καρδιακής ανεπάρκειας έχει διπλασιαστεί την τελευταία 10ετία, σημείωσε στο πλαίσιο ενημερωτικής
εκδήλωσης της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας
με θέμα την Καρδιακή Ανεπάρκεια, ο Αναπληρωτής
Καθηγητής, Β' Καρδιολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής
Παν. Αθηνών, Π.Γ.Ν. Αττικόν, κ. Γεράσιμος Φιλιππάτος -είναι πλέον πιο συχνή από τις περισσότερες
μορφές καρκίνου. «Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι η
τελική κατάληξη κάθε καρδιακής πάθησης, όπως της
υπέρτασης και της στεφανιαίας νόσου», προσθέτει
ο κ. Φιλιππάτος. Πολύ συχνά, είναι αποτέλεσμα
ενός εμφράγματος του μυοκαρδίου, που νεκρώνει
τμήματα της καρδιάς, ελαττώνοντας τη δύναμή της.
Υπολογίζεται ότι το 22% των ανδρών και το 46%
των γυναικών, μέσα σε διάστημα 6 ετών από το οξύ
έμφραγμα του μυοκαρδίου, θα εμφανίσουν καρδιακή ανεπάρκεια. «Η ίδια η πρόοδος της Καρδιολογίας,
που έχει μειώσει τη θνησιμότητα των ασθενών μετά
το έμφραγμα, έχει δυστυχώς οδηγήσει σε αύξηση
των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια», συμπληρώνει ο Καθηγητής.
Άλλες αναγνωρισμένες αιτίες της καρδιακής ανεπάρκειας είναι οι δομικές παθήσεις στην καρδιά (π.χ.
βαλβιδοπάθειες) και οι λοιμώξεις του μυοκαρδίου.
Μπορεί όμως και μία αρρύθμιστη επί χρόνια υπέρταση να καταλήξει σε καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς η
καρδιά ζορίζεται να λειτουργήσει, λόγω της αυξημένης πίεσης στα αγγεία, και εξαντλείται. Υπολογίζεται ότι, οι μισοί περίπου από τους πάσχοντες από
καρδιακή ανεπάρκεια, πάσχουν επειδή η καρδιά
(λόγω της ηλικίας ή λόγω της υπέρτασης) γίνεται
τόσο σκληρή, που δεν μπορεί να δεχθεί αίμα.
Τι είναι η καρδιακή ανεπάρκεια;
Για να καταλάβουμε όμως τι είναι η καρδιακή
ανεπάρκεια, θα πρέπει πρώτα να καταλάβουμε
πώς λειτουργεί η καρδιά. Η καρδιά λειτουργεί σαν
αντλία, στέλνοντας αίμα αφενός στους πνεύμονες,
προκειμένου να εμπλουτιστεί σε οξυγόνο, αφετέρου
> Life > Positive <
στο υπόλοιπο σώμα, τροφοδοτώντας το με θρεπτικά
συστατικά. Εν συνεχεία, το αίμα επιστρέφει στην
καρδιά, για να ταξιδέψει πάλι προς τους πνεύμονες.
Για να επιτελέσει με επιτυχία αυτό το ασταμάτητο
έργο της αντλίας, η καρδιά χρειάζεται υγιή τοιχώματα ικανά να συστέλλονται, προκειμένου να διώχνουν
το αίμα με την κυκλοφορία, αλλά και να διαστέλλονται, ώστε να γεμίζουν και πάλι με νέο αίμα ύστερα
από κάθε συστολή, μία διαδικασία που επαναλαμβάνεται περίπου 70 φορές το λεπτό!
Στην καρδιακή ανεπάρκεια, τα τοιχώματα της καρδιάς γίνονται αδύναμα και δεν μπορούν να στείλουν
αρκετή ποσότητα αίματος στο σώμα. Επειδή το αίμα
και το οξυγόνο δεν επαρκούν για να θρέψουν τους
μυς και τα όργανα του σώματος, οι μυς κουράζονται
–γι΄ αυτό και ο ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια εμφανίζει εύκολα κόπωση. Παράλληλα, δεν επιστρέφει
αρκετό αίμα στην καρδιά, επειδή η αδύναμη καρδιά
δεν μπορεί να λειτουργήσει ως αντλία με επιτυχία. Το
αίμα που δεν μπορεί να γυρίσει πίσω, μαζεύεται στις
φλέβες, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση μέσα
σε αυτές. Την ίδια ώρα, τα υγρά βρίσκουν διέξοδο
στους γύρω ιστούς, κυρίως στα πόδια αλλά και την
κοιλιά (όπου παρατηρούνται οιδήματα-πρήξιμο).
Υγρό συσσωρεύεται και στους πνεύμονες, προκαλώντας συμφόρηση και δύσπνοια.
> Τα συμπτώματα
• Συνεχές αίσθημα κόπωσης
• Δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες
• Οίδημα (πρήξιμο) στα πέλματα, τους αστραγάλους, τα πόδια ή την κοιλιά
• Αύξηση βάρους
• Δύσπνοια κατά την προσπάθεια ή σε ηρεμία
• Δυσκολία στην αναπνοή όταν ξαπλώνει
• Ο ασθενής ξυπνάει κατά τη διάρκεια της νύχτας και αναγκάζεται να σηκωθεί όρθιος για να
αναπνεύσει.
25
>
υγεία
καρδιακή ανεπάρκεια
Συχνότητα
Στην Ελλάδα, οι πάσχοντες από καρδιακή ανεπάρκεια υπολογίζονται σε 200.000, ενώ περισσότερα
από 500 νοσοκομειακά κρεβάτια είναι μονίμως
κατειλημμένα από αυτούς τους ασθενείς. Συνιστά
την πιο συχνή αιτία νοσηλείας για τους ασθενείς άνω
των 65 ετών και αυτό έχει μεγάλη σημασία, καθώς
αναμένεται διπλασιασμός της ηλικιακής αυτής ομάδας τα επόμενα 20-30 χρόνια.
Σήμερα, οι νοσηλείες λόγω καρδιακής ανεπάρκειας
απορροφούν το 2% των συνολικών δαπανών για την
υγεία, ενώ στις ΗΠΑ, το συνολικό (άμεσο και έμμεσο) κόστος για την περίθαλψη αυτών των ασθενών,
ξεπερνά τα 35 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο.
Η καρδιακή ανεπάρκεια, αποτελεί επομένως, όχι μόνον δυσεπίλυτο ακόμη θεραπευτικό πρόβλημα αλλά
και τεράστιο οικονομικό «αγκάθι» για τους κρατικούς
προϋπολογισμούς.
H καρδιακή ανεπάρκεια προκαλεί επίσης σημαντική
επιδείνωση της ποιότητας ζωής των ασθενών, λίγο
χειρότερη από αυτήν που παρατηρείται στους ασθενείς νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου.
κινήσεις, όπως το καθημερινό περπάτημα, ο περιορισμός του αλατιού, η απώλεια βάρους, η διακοπή του
καπνίσματος και η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ
μπορούν να κάνουν τη διαφορά στην πρόληψη
της καρδιακής ανεπάρκειας και στη βελτίωση της
ποιότητας ζωής των ασθενών. Δεδομένου πως μια
από τις συχνότερες αιτίες που απορρυθμίζουν την
καρδιακή ανεπάρκεια είναι οι λοιμώξεις, πρέπει να
γίνεται στους ασθενείς αυτούς ο προληπτικός εμβολιασμός για προστασία από τον πνευμονιόκοκκο και
τη γρίπη.
«Όσο πιο νωρίς παρέμβουμε στην πρόληψη και στην
ολιγοσυμπτωματική Καρδιακή Ανεπάρκεια, μπορούμε να βελτιώσουμε την πρόγνωση και να προλάβουμε τους αυξημένους θανάτους από τη νόσο»,
σημειώνει ο Επ. Καθηγητής Καρδιολογίας, κ. Ιωάννης
Παρίσης.
Κομβικής σημασίας, τόσο στην πρόληψη, όσο και
στη διαχείριση της καρδιακής ανεπάρκειας, είναι
«Κλειδί» η έγκαιρη διάγνωση
26
«Από τους ασθενείς που διαγιγνώσκονται με καρδιακή ανεπάρκεια, το 40% αναμένεται να πεθάνει
στα επόμενα 5 έτη. Το ποσοστό αυτό διπλασιάζεται
και φθάνει το 80% όταν η διάγνωση αργήσει και
γίνει στα προχωρημένα στάδια της νόσου», τονίζει ο
Καρδιολόγος, διευθυντής ΕΣΥ, Πρόεδρος της Ομάδας
Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας της Ελληνικής
Καρδιολογικής Εταιρείας, κ. Απόστολος Καραβίδας.
Αυτό από μόνο του καταδεικνύει πόσο σημαντικό
είναι ο ασθενής να επισκεφθεί γρήγορα τον καρδιολόγο του, ώστε να γίνει έγκαιρα η διάγνωση της
πάθησης. Η διάγνωση της πάθησης περιλαμβάνει
λήψη ιστορικού, φυσιολογική εξέταση, καρδιογράφημα, ακτινογραφία θώρακος, νατριοουρητικά
πεπτίδια (αρχίζουν να έχουν πρωτεύοντα ρόλο στη
διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας και μπορούν
να μετρηθούν παρακλινικά, όπως και το σάκχαρο)
και υπερηχοκαρδιογράφημα.
Σε μεγάλα νοσοκομεία της χώρας λειτουργούν οργανωμένα Ιατρεία Καρδιακής Ανεπάρκειας στελεχωμένα με εξειδικευμένο προσωπικό για την ολοκληρωμένη διαχείριση της νόσου.
Πρόληψη & ο ρόλος του αλατιού
Η αλλαγή του τρόπου ζωής, με απλές και ανέξοδες
> Life > Positive <
ο περιορισμός του αλατιού. Στην μεν πρόληψη γιατί
μπορεί να βελτιώσει την υπέρταση, η οποία όπως
προαναφέραμε αποτελεί έναν από τους παράγοντες
κινδύνου για την εμφάνιση της ΚΑ, αλλά και στη
διαχείριση της πάθησης, όταν αυτή έχει πια εγκατασταθεί.
Η νόσος κάνει το σώμα να διατηρεί το επιπλέον αλάτι
και νερό, προκαλώντας κατακράτηση υγρών και
στη συνέχεια πρήξιμο των αστραγάλων, των ποδιών
ή του στομάχου και πρόσληψη βάρους. Μπορεί
επίσης να προκαλέσει συμφόρηση των πνευμόνων
με πρόβλημα στην αναπνοή. Η καρδιά καλείται να
δουλέψει πιο σκληρά εξαιτίας της αυξημένης ποσότητας υγρών, ώστε να στείλει την αναγκαία ποσότητα
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
Πώς θα μειώσουμε
το αλάτι;
Ο Λευτερης Λαζάρου συμβουλεύει:
αίματος στο σώμα. Το αλάτι επίσης προκαλεί δίψα,
κάνοντας τον ασθενή να πίνει και άλλο νερό και να
κάνει ακόμα πιο έντονο το πρόβλημά του.
Γι΄ αυτό και ένα τμήμα της ενημερωτικής εκδήλωσης
της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας αφιερώθηκε
στους τρόπους μείωσης του αλατιού κατά το μαγείρεμα, από τον διάσημο και έμπειρο σεφ, Λευτέρη
Λαζάρου.
Θεραπεία
Η φαρμακευτική θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας περιλαμβάνει κυρίως τη χρήση διουρητικών,
β-αναστολέων, α-ΜΕΑ και αναστολέων αλδοστερόνης. Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου
(α-ΜΕΑ), οι β-αναστολείς και οι αναστολείς αλδοστερόνης έχουν φανεί από μελέτες ότι παρατείνουν την
επιβίωση των ασθενών. Η προσθήκη διουρητικών
βελτιώνει την ποιότητα ζωής των πασχόντων, καθώς
βοηθούν στην αποσυμφόρηση του ασθενή, αυξάνοντας την αποβολή υγρών και άλατος.
Πολύ σημαντικό παράγοντα αποτελεί και η συμμόρφωση του ασθενούς στη θεραπεία που του υπέδειξε
ο γιατρός του. Σύμφωνα με τον κ. Φιλιππάτο, το 48%
των εισαγωγών των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο νοσοκομείο, οφείλεται στη μη συμμόρφωσή τους στη δίαιτα ή στη φαρμακευτική αγωγή.
Σε προχωρημένα στάδια καρδιακής ανεπάρκειας,
χρησιμοποιούνται βηματοδότες, συσκευές μηχανικής υποβοήθησης της αριστερής κοιλίας, με τελευταία λύση τη μεταμόσχευση καρδιάς. <
i Διαβάστε περισσότερα για την καρδιακή ανεπάρκεια
στη διεύθυνση
www.heartfailurematters.org
> Life > Positive <
• Να δίνουμε γεύση
στο φαγητό μας,
χρησιμοποιώντας τα
οργανικά υλικά στην
κουζίνα μας, που
συνήθως πετάμε: τις
φλούδες του κρεμμυδιού, τα κοτσανάκια
από τον μαϊντανό και
τον άνηθο, τα κόκαλα
από το κοτόπουλο ή
το κρέας κ.ά. Χρησιμοποιώντας όλα αυτά
τα υλικά, μπορούμε
να φτιάξουμε νόστιμους ζωμούς και να
τους αποθηκεύσουμε
σε παγοκύστες στην
κατάψυξη, χρησιμοποιώντας διαφορετικό
χρώμα παγοκύστης
ανά είδος ζωμού: πράσινο για τους ζωμούς
λαχανικών, κίτρινο για
το κοτόπουλο, μπλε
για τα θαλασσινά.
• Να χρησιμοποιούμε μυρωδικά από το
μπαλκόνι μας και διάφορα μπαχαρικά (π.χ.
πάπρικα καπνιστή για
το κρέας, ματζουράνα
και εστραγκόν για το
ψάρι, τσίλι σε σκόνη).
• Να μην προσθέτουμε αλάτι στο κρέας
και στο ψάρι, καθώς
περιέχουν το δικό
τους, φυσικό αλάτι.
Κρέας: Ο κ. Λαζάρου
αναφέρθηκε σε μια
πρακτική που χρησιμοποιούν πολλοί
κτηνοτρόφοι την
περίοδο πριν από το
Πάσχα: Ρίχνουν αλάτι
στο νερό των ζώων,
με αποτέλεσμα αυτά,
όσο περισσότερο νερό
πίνουν, τόσο περισσότερο να διψάνε, να
πρήζονται και να αυξάνουν το βάρος τους.
«Αν επιχειρήσετε να
βράσετε ένα κρέας ή
να μαγειρέψετε έναν
κιμά και βγάλει πολλά
υγρά, σημαίνει ότι
το κρέας που πήρατε
περιέχει πάρα πολλά
πρόσθετα», σημειώνει
ο διάσημος σεφ.
Ψάρι: Το ψάρι, ειδικά
αν είναι ελληνικό (π.χ.
ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας), δεν
χρειάζεται αλάτι. «Οι
ελληνικές θάλασσες
περιβάλλονται από
βουνά, με αποτέλεσμα όλα τα νερά
από τις βροχές, που
συμπαρασύρουν
συστατικά από το
έδαφος να καταλήγουν στη θάλασσα. Το
ψάρι παίρνει τη γεύση
του ανάλογα με αυτά
που τρώει. Επίσης, η
Μεσόγειος περιέχει
περισσότερο αλάτι
από άλλες θάλασσες,
με αποτέλεσμα τα
ψάρια της να είναι πιο
νόστιμα», τονίζει ο κ.
Λαζάρου.
• Να μην προσθέτουμε αλάτι στο μαγείρεμα των ζυμαρικών,
ιδίως όταν είναι
χειροποίητα, γιατί
περιέχουν ήδη αλάτι.
27
>
>της Ελπίδας Αυγέρη
υγεία
Όταν δεν
µιλάει
το στόµα,
µιλάει
το σώµα!
ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Τελευταία, όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που καταλήγουν στον
γιατρό τους, εξαιτίας κάποιας ενόχλησης, για να πάρουν την απάντηση,
μετά από σειρά εξετάσεων, πως πρόκειται για κάτι ...ψυχολογικό! Τι
είναι αυτό που προκαλεί τόσο έντονα σωματικά συμπτώματα; Πιθανότατα
είναι τα δεκάδες ερωτήματα που το μυαλό αδυνατεί να απαντήσει....
Π
όσες φορές, έχουμε νιώσει έναν
κόμπο στο λαιμό, όταν δεν μπορούμε να εκφράσουμε κάτι που μας απασχολεί έντονα; Η Ψυχολόγος
– Ψυχοθεραπεύτρια, κυρία Βασιλική Κ. Μαργέτη,
εξηγεί πως το σώμα μας, επηρεάζεται από το τι νιώθουμε και σκεφτόμαστε και πως όταν η ψυχή πονά,
αλλά το στόμα σιωπά, το σώμα μας αναλαμβάνει να
μας δείξει ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά...
Όσο απίστευτο και αν ακούγεται, το σώμα μας...
μιλάει! Κάποιες φορές περισσότερο, άλλες λιγότερο,
αλλά πάντα για τον ίδιο λόγο. Θέλει να μας βοηθήσει
να ανακαλύψουμε τι το ενοχλεί και τι το ευχαριστεί.
Το ακούμε όμως;
Δυστυχώς όχι τόσο συχνά. Αν το ακούγαμε, ο πόνος
στην κοιλιά, η δύσπνοια, το τρέμουλο και η ταχυκαρδία που αντιμετωπίζουν πολλά άτομα στην καθημερινότητά τους θα είχαν εξαφανιστεί. Σωματικά
συμπτώματα που μας κάνουν την ζωή δύσκολη, που
επιμένουν με την ίδια ένταση, παρόλο που όλες οι
εξετάσεις έχουν βγει "καθαρές". Τότε, πολύ εύλογα
αναρωτιόμαστε το εξής: Αφού κανένα παθολογικό
αίτιο δεν ευθύνεται για την κατάστασή μου, γιατί
«πονάω»; Η απάντηση κρύβεται στο μπαούλο των
συναισθημάτων μας. Τα συναισθήματά μας επηρεάζουν κάθε κύτταρο του σώματός μας και όχι μόνο
τις σκέψεις και τη διάθεσή μας. Αναλόγως με το
αν τα συναισθήματά μας είναι θετικά ή αρνητικά,
επηρεάζουν όλη τη χημεία του σώματός μας, με αποτέλεσμα την ενδυνάμωση ή την αποδυνάμωση της
υγείας μας. Καθώς λοιπόν το σώμα μας επηρεάζεται,
αρχίζει να μας δίνει κάποια σωματικά συμπτώματα,
αρχίζει δηλαδή να μας μιλάει.
> Life > Positive <
Ο κόσμος των ψυχοσωματικών
Η παραπάνω κατάσταση αναφέρεται συχνά με τον
όρο «ψυχοσωματικά». «Ψυχοσωματικά ονομάζονται
τα σωματικά συμπτώματα που δεν οφείλονται σε
κάποια οργανική ή παθολογική αιτία, η ένταση όμως
και ο τρόπος που εκδηλώνονται, είναι παρόμοια
με τη φύση των συμπτωμάτων που προκαλούνται
από μια βιολογική ασθένεια. Τα ψυχοσωματικά
αποτελούν ένα μέσο έκφρασης των καταπιεσμένων
δυσάρεστων συναισθημάτων και των ψυχολογικών
συγκρούσεων/αδιεξόδων του ατόμου, μέσα από το
σώμα», εξηγεί η ψυχολόγος κυρία Βασιλική Μαργέτη. Μια περίπτωση τέτοιων συγκρούσεων, σχετίζεται
με όσα θέλει να κάνει κάποιος, αλλά δεν μπορεί ή
δεν πρέπει. Σαν συνέπεια, νιώθει μεγάλη καταπίεση,
άγχος και στην προσπάθειά του να καταπολεμήσει
τη θέλησή του, την καταπνίγει, την «ξεχνάει», ή
πείθει τον εαυτό του πως την έχει ξεπεράσει. Τότε,
το σωματικό σύμπτωμα χτυπάει σαν ξεχασμένο ξυπνητήρι, προκειμένου να μας αφυπνίσει. Όσο και να
καταπιέσουμε τα συναισθήματά μας, είναι μαθηματικά βέβαιο πως αυτά θα βρουν την έξοδο κινδύνου,
όσο επώδυνη και αν είναι αυτή για τον οργανισμό
μας. Το μυαλό ξεχνάει, το σώμα ποτέ…
Σε κάθε περίπτωση, είναι πολύ σημαντικό να διερευνάται το αίτιο έκλυσης αυτών των συμπτωμάτων,
με τη βοήθεια του ιατρού, ώστε να αποκλειστεί η
πιθανότητα κάποιας ασθένειας.
29
Αύξηση της συχνότητας
Τα τελευταία χρόνια, έχει παρατηρηθεί αύξηση στα
ψυχοσωματικά συμπτώματα. Ποιος είναι ο λόγος; Η
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
υγεία
όταν δεν μιλάει το στόμα, μιλάει το σώμα!
ειδικός εξηγεί ότι «τα αίτια για την εμφάνιση των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων είναι, όπως στις περισσότερες ψυχικές ασθένειες, πολυπαραγοντικά. Αυτό
σημαίνει ότι συμβάλλουν περισσότεροι από ένας
παράγοντες στη γέννηση και στη συντήρησή τους. Το
άγχος εκτιμάται ότι αποτελεί έναν από τους πιο βασικούς παράγοντες που πυροδοτούν τα ψυχοσωματικά
συμπτώματα, διότι επηρεάζει σημαντικά το κεντρικό νευρικό σύστημα, το ταλαιπωρεί, στέλνοντας
άσκοπα «σήματα συναγερμού» και απορρυθμίζει τις
βιολογικές λειτουργίες του σώματος, με αποτέλεσμα
το άτομο να δυσλειτουργεί. Συμπερασματικά, αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά τη ζωή του σύγχρονου
ανθρώπου μέσα στην περίοδο της «πολυμορφικής»
κρίσης (αξιών, θεσμών, οικονομίας), θα διαπιστώσει
ότι υπάρχει μια πληθώρα αγχογόνων ερεθισμάτων,
π.χ. η ανεργία ή η αίσθηση της ξαφνικής απώλειας
που το άτομο καλείται να αντιμετωπίσει, το γεγονός
ότι το άτομο αρκετές φορές επενδύει τα μέγιστα, για
να πετύχει τα ελάχιστα. Οι συνθήκες αυτές, αφενός
αυξάνουν το άγχος για επιβίωση, αφετέρου καλλιεργούν συναισθήματα ματαίωσης, απαξίας, θλίψης και
απογοήτευσης».
Ακούγοντας το σώμα μας…
Κάθε εξωτερικό ερέθισμα μας δημιουργεί συναισθήματα. Συναισθήματα, που δεν είναι πάντα
ευχάριστα. Μάλιστα, όσο πιο δυσάρεστα είναι,
30
>Π
ού «χτυπούν» τα ψυχοσωματικά;
• Στο καρδιαγγειακό σύστημα (ταχυκαρδία, τσιμπήματα στο στήθος, φτερουγίσματα στην καρδιά)
•Σ
το πεπτικό σύστημα (σφίξιμο στο στομάχι, σπαστική κολίτιδα, αναγωγές του γαστρικού περιεχομένου,
καούρα, σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου)
• Στη σεξουαλική λειτουργία (δυσκολία στύσης, δυσπαρευνία, ανοργασμικότητα)
• Στις διατροφικές συμπεριφορές (ανορεξία, αυξημένη όρεξη, βουλιμία)
• Στο μυοσκελετικό σύστημα (οσφυαλγία)
• Στο αναπνευστικό σύστημα (ταχύπνοια, δύσπνοια)
• Στο ενδοκρινολογικό και νευρικό σύστημα
• Διάφορες δερματολογικές παθήσεις (έκζεμα, τριχοφάγος, λεύκη)
> Life > Positive <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
υγεία
όταν δεν μιλάει το στόμα, μιλάει το σώμα!
τόσο προσπαθούμε να τα απωθήσουμε. Τι ακριβώς
απωθούμε όμως; Ένα κομμάτι του εαυτού μας;
Γιατί το σώμα μας προσπαθεί να μας θυμίσει πράγματα που θέλουμε να ξεχάσουμε; Σύμφωνα με την
κυρία Μαργέτη, η σχέση σώματος και ψυχής, που
μελετάται από τους φιλοσόφους, μέχρι και τους
σύγχρονους ερευνητές, είναι μια σχέση αλληλεπίδρασης. Αυτό φαίνεται στις περιπτώσεις όπου
το σώμα νοσεί από μια βιολογική ασθένεια και
αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η ψυχολογία (διάθεση
– συναισθήματα) να επηρεάζεται αρνητικά. Ισχύει
ωστόσο και το αντίστροφο! Θα πρέπει λοιπόν να
δούμε τα ψυχοσωματικά συμπτώματα ως τη φωνή
της ψυχής μας, η οποία εξωτερικεύεται μέσα από
το σώμα, μιας και δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Στην
περίπτωση που
το άτομο δεν
συμπεριφέρεται
προληπτικά και
αναβάλλει την
επίλυση των
ψυχολογικών
του δυσκολιών,
η ψυχή χρησιμοποιεί τα ψυχοσωματικά συμπτώματα σαν
«υπενθύμιση»
για κάτι που έχει μείνει πίσω και χρειάζεται να αλλάξει ή να διορθωθεί. «Άλλες φορές, το σύμπτωμα
αποτελεί μια αντίδραση σε μια κακώς κείμενη ή/
και απειλητική συνθήκη. Για παράδειγμα, ο εμετός
ή ο πόνος στην κοιλιά ενός παιδιού κάθε πρωί πριν
πάει στο σχολείο, είναι μια αντίδραση στον φόβο
για τη δασκάλα ή στην κοροϊδία των συμμαθητών
του ή στο γεγονός ότι δεν έχει προετοιμαστεί
επαρκώς».
άγχους, είναι πιθανό να είναι συμπτώματα που να
μοιράζονται συγγενικά πρόσωπα (π.χ. μητέρα και
κόρη)».
Ψυχική ισορροπία για καλύτερη υγεία
Η ψυχή και το σώμα αποτελούν ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Όταν πάσχει το ένα, μοιραία συμπαρασύρει και το άλλο, γι’ αυτό και έχει πολύ μεγάλη
σημασία η αναζήτηση της ισορροπίας. Σύμφωνα με
την κυρία Μαργέτη, «η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητη, πριν ακόμη το άτομο εμφανίσει έκπτωση στη
λειτουργικότητά του. Με τη βοήθεια του θεραπευτή:
• Θα πρέπει να παρατηρήσει προσεκτικά την καθημερινότητά του και τα θέματα που τον απασχολούν ή
τον δυσκολεύουν περισσότερο
• Να ελέγξει τις
προσωπικές του
αντοχές σε στρεσογόνους παράγοντες.
• Να εντοπίσει τις
αιτίες που πυροδοτούν το στρες του.
• Να ακολουθήσει
ένα Πρόγραμμα
Διαχείρισης Στρες,
που θα ανταποκρίνεται στις δικές
του προσωπικές ανάγκες».
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο στην αντιμετώπιση των ψυχοσωματικών προβλημάτων, ενώ ταυτόχρονα ανοίγει τον
δρόμο για τη βελτίωση της ψυχικής, σωματικής και
πνευματικής υγείας ενός ατόμου.
Συνοψίζοντας, είναι σημαντικό να μην αγνοείτε τα
σημάδια που το σώμα σας δείχνει, γιατί το μόνο που
καταφέρνετε με αυτόν τον τρόπο είναι να αφήνετε
την αιτία που έχει δημιουργήσει τον πόνο να δυναμώνει και να συνεχίζει να δρα ύπουλα εις βάρος του
εαυτού σας… <
Τα ψυχοσωματικά αποτελούν ένα
μέσο έκφρασης των καταπιεσμένων
δυσάρεστων συναισθημάτων και των
ψυχολογικών συγκρούσεων/αδιεξόδων
του ατόμου, μέσα από το σώμα.
32
Ο πόνος δεν είναι τυχαίος
Κάποιοι άνθρωποι υποφέρουν από σπαστική κολίτιδα, άλλοι από πονοκεφάλους, άλλοι από κρίσεις
πανικού. Η ψυχολόγος σημειώνει ότι «το όργανο ή
το σύστημα του σώματος, στο οποίο εκδηλώνονται
τα ψυχοσωματικά συμπτώματα είναι συχνά αυτό
στο οποίο το άτομο έχει μια ευαισθησία. Είναι πολύ
πιθανό να υπάρχει ένας κληρονομικός παράγοντας
που να εξηγεί την ευαλωτότητα του συγκεκριμένου
σημείου του σώματος. Για παράδειγμα, η σπαστική
κολίτιδα ή οι πόνοι στο στομάχι ως αποτέλεσμα του
> Life > Positive <
i Βασιλική Κ. Μαργέτη
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Ανατολής 9-15, Νέα Ιωνία (πλησίον ΗΣΑΠ), 3ος όροφος
τηλ.: 210 2797653, 6932 915808
e-mail: [email protected]
website: www.psy-therapy.gr
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
Ferringγια την ζωή
H Ferring Pharmaceuticals, με έδρα την Ελβετία, είναι ένας
εξειδικευμένος βιοφαρμακευτικός όμιλος που βασίζεται στην έρευνα.
Η Ferring αναπτύσσει και εμπορεύεται καινοτόμα φάρμακα στους τομείς
της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και γυναικολογίας, της ουρολογίας,
της γαστρεντερολογίας, της παιδιατρικής και της ενδοκρινολογίας.
Θυγατρικές λειτουργούν σε 50 χώρες, ενώ τα προϊόντα κυκλοφορούν σε
περισσότερες από 70 χώρες. Για να πληροφορηθείτε περισσότερα για την
Ferring και τα προϊόντα της επισκεφθείτε το www.ferring.gr ή το www.ferring.com.
ΦάρΜάκά ΜΕ τους ορους του άνθρώΠινου ςώΜάτος
Ferring Ελλάς Μονοπρόσωπη ΕΠΕ
Γκύζη 3, 151 25 Μαρούσι, τηλ.: 210 68 43 449, fax: 210 68 44 721
www.ferrring.gr
>
υγεία
DoCare
H ομορφιά συναντά την επισ
Χωράει μία «όαση» ομορφιάς μέσα σε ένα νοσοκομείο;
Όταν μιλάμε για το DoCare, το Τμήμα Αισθητικής
Δερματολογίας & Αντιγήρανσης του ΜΗΤΕΡΑ, η
απάντηση είναι θετική!
Σ
ε έναν χώρο εξαιρετικής αισθητικής
που παραπέμπει σε spa ξενοδοχείου πολλών αστέρων, προσφέρονται όλα όσα μπορείτε να βρείτε σε
ένα ινστιτούτο ομορφιάς (μη επεμβατικές θεραπείες, καθαρισμό, αποτρίχωση, θεραπείες σώματος) σε
ανταγωνιστικές τιμές και με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της υποστήριξης από εξειδικευμένο ιατρικό
και νοσηλευτικό προσωπικό και της ασφάλειας ενός
οργανωμένου νοσοκομειακού περιβάλλοντος.
Το κέντρο DoCare, υποστηρίζεται από πρωτοποριακό εξοπλισμό, δηλαδή μηχανήματα τελευταίας
τεχνολογίας, που αποτελούν το “gold standard” στον
Τομέα της Αισθητικής Δερματολογίας και έρχεται να
αποδείξει ότι το μέλλον της Αισθητικής είναι πλέον
μακριά από νυστέρια!
«Όλες οι παρεμβάσεις γίνονται με τον καλύτερο
δυνατό τρόπο, με τα καλύτερα υλικά που υπάρχουν, υπό ιατρική επίβλεψη. Το DoCare είναι επίσης
εξοπλισμένο με ό,τι καλύτερο υπάρχει από πλευράς
μηχανημάτων. Κύριο πλεονέκτημα του κέντρου είναι
η επιστημονικότητα. Κάθε πράξη γίνεται από εξειδικευμένους επιστήμονες που ξέρουν πολύ καλά τι κάνουν», σημειώνει ο Ομότιμος Καθηγητής Δερματολογίας & Αφροδισιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
και Διευθυντής του Δερματολογικού Τμήματος του
Ομίλου Υγεία, κ. Ανδρέας Κατσάμπας.
Μια άλλη ειδοποιός διαφορά του κέντρου, είναι ότι
> Life > Positive <
εδώ ο γιατρός δεν κάνει ό,τι του πει η πελάτισσα,
αλλά ό,τι κρίνει ότι χρειάζεται η ασθενής. «Σε αυτό
το κέντρο δεν είμαστε υπέρ της υπερδιόρθωσης»,
επισημαίνει ο επιστημονικός υπεύθυνος του Δερματολογικού Τμήματος του ΜΗΤΕΡΑ, δερματολόγοςαφροδισιολόγος κ. Κυριάκος Βολονάκης. «Κάνουμε
σε κάθε γυναίκα αυτό που βλέπουμε ότι έχει ανάγκη
και της ταιριάζει- προσπαθούμε να αποθαρρύνουμε
μια γυναίκα, όταν μας ζητήσει κάτι υπερβολικό που
ξέρουμε εκ των προτέρων ότι δεν θα της ταιριάζει
και δεν θα την ικανοποιήσει. Γι΄ αυτόν τον λόγο και
δεν έχουμε δυσαρεστημένες πελάτισσες.
Προτεραιότητά μας είναι επίσης, να κάνουμε το
δέρμα πιο υγιές. Κι αυτό, γιατί ένα υγιές δέρμα και
καλύτερο φαίνεται και καλύτερα ανταποκρίνεται σε
οποιαδήποτε άλλη παρέμβαση γίνει», καταλήγει ο κ.
Βολονάκης.
Οι υπηρεσίες
Το Τμήμα Αισθητικής Δερματολογίας & Αντιγήρανσης
του ΜΗΤΕΡΑ προσφέρει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών
αισθητικής αποκατάστασης σε γυναίκες και άνδρες.
Συγκεκριμένα:
• Ενέσιμες θεραπείες, για την κάλυψη των βαθιών ρυτίδων και την αναζωογόνηση του δέρματος: θεραπεία
με υαλουρονικό οξύ, με βοτουλινική τοξίνη (botox),
μεσοθεραπεία. Η μεσοθεραπεία θεωρείται τα τε-
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
τήμη
λευταία χρόνια, μία από τις πλέον υποσχόμενες
μεθόδους για την αντιμετώπιση της γήρανσης
και την αναζωογόνηση του προσώπου.
• Μεσοθεραπεία σώματος, για τη σύσφιξη του
χαλαρωμένου δέρματος και την καταπολέμηση
της κυτταρίτιδας και του τοπικού πάχους.
• Θεραπεία με FRAXEL: Το Fraxel είναι μία επαναστατική θεραπεία laser με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Φτάνει με ασφάλεια στα βαθύτερα
στρώματα του δέρματος, προάγοντας τη φυσική
παραγωγή νέου κολλαγόνου.
• Αποτρίχωση με Laser. Στο DoCare μια γυναίκα
(ή άνδρας) μπορεί να δει μείωση των τριχών
κατά 85%-90%, σε έξι μόλις συνεδρίες. Για τις
γυναίκες που εμφανίζουν ορµονοεξαρτώµενη
τριχοφυΐα, το Τµήµα παρέχει ολοκληρωμένη και
αποτελεσματική λύση, σε συνεργασία µε το Ενδοκρινολογικό Τµήµα του Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ.
• Θεραπείες σώματος LPG Endermologie: Πρόκειται για μια 100% φυσική, ασφαλή και ανώδυνη
τεχνική λιπογλυπτικής σώματος, για τη μείωση
της κυτταρίτιδας και του τοπικού πάχους και την
αποκατάσταση του σώματος μετά την εγκυμοσύνη.
• Δερματολογικά peelings και καθαρισμό προσώπου.
• Υπηρεσίες Διατροφής & Διαιτολογίας. <
> Life > Positive <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
>της Βιβέττας Λαϊνιώτη
ψυχολογία
ΠΑΙΔΙ
Γιατί το «όχι» κάνει καλό;
Όχι, μια λέξη τόσο μικρή, αλλά τόσο σημαντική... Όσο δύσκολο
και αν είναι να ειπωθεί αυτή η μικρή λεξούλα από τους
γονείς, είναι σημαντικό να κατανοήσουν πως όχι, στην
πραγματικότητα δεν σημαίνει τιμωρία. Όταν ένας
γονιός λέει "όχι", διδάσκει στο παιδί την ικανότητα
να αισθάνεται ασφαλές με τον εαυτό του, με τις
παρορμήσεις του, με τα όριά του. Η ψυχολόγος
κυρία Χριστιάνα Ιορδάνου, αναλύει τον ρόλο του "όχι"
στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού,
επισημαίνοντας ότι όλα τα "όχι" δεν είναι ίδια…
Σ
ε μέγεθος είναι μικρή. Σε αξία όμως
ανεκτίμητη. Γιατί όμως μας είναι τόσο δύσκολη η
εκφορά αυτής της τόσο δα λεξούλας; Ενάντια στην
τάση που θέλει τους γονείς να κακομαθαίνουν τα
παιδιά τους, λέγοντάς τους πάντα «ναι», οι ειδικοί
διαπιστώνουν πως το καλύτερο δώρο των γονιών για
τα παιδιά τους είναι να μάθουν να τους λένε «όχι»!
Μην φοβάστε ότι θα θεωρηθείτε κακοί γονείς άμα
βάλετε όρια, αντιθέτως θα είστε περήφανοι αργότερα, αντικρίζοντας τα παιδιά σας, ως ώριμους
ενήλικες να ανταπεξέρχονται στις προκλήσεις της
ζωής με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Η διαστρεβλωμένη άποψη πως οι γονείς οφείλουν να είναι
αρεστοί και φίλοι, δυστυχώς οδηγεί στο να μην είναι
τελικά σεβαστοί. Την παραπάνω άποψη ενισχύει και
η ψυχολόγος κυρία Χριστιάνα Ιορδάνου, που αναφέρει ότι «τα όρια είναι απαραίτητα για τα παιδιά κάθε
ηλικιακής ομάδας. Το «ΟΧΙ» του γονέα σε ορισμένες
συμπεριφορές του παιδιού που θεωρούνται ανεπιθύμητες (π.χ. όταν χτυπάει το αδελφάκι του), αλλά και
ο σωστός τρόπος που αυτό εκφράζεται, ενισχύουν
την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού
και θέτουν τις βάσεις για την εξέλιξή του σε έναν
υπεύθυνο, συμπονετικό και κοινωνικά και ηθικά
ευαίσθητο ενήλικα».
Γιατί δυσκολευόμαστε να πούμε «όχι»;
«Για μερικούς γονείς, είναι πολύ δύσκολο να θέσουν
σαφή όρια σε κάποιες συμπεριφορές των παιδιών
τους. Αυτό συμβαίνει επειδή,
σε πολλές περιπτώσεις, οι
ίδιοι μεγάλωσαν υπό την
εποπτεία αυστηρών και
τιμωρητικών γονέων ή και
δασκάλων. Από φόβο
λοιπόν μήπως και τα
παιδιά τους αισθανθούν
όπως αισθάνθηκαν οι
ίδιοι όταν ήταν παιδιά,
δυσκολεύονται να πουν
«ΟΧΙ». Με απλά λόγια, οι γονείς δυσκολεύονται να
αρνηθούν το οτιδήποτε στα μικρά τους αγγελούδια, θεωρώντας πως με αυτόν τον τρόπο, δεν θα τα
απογοητεύσουν και δεν θα τα πληγώσουν. Επιπλέον, θεωρούν ότι λέγοντας συνέχεια «ναι», τα παιδιά
θα τους αγαπούν περισσότερο. Oι συνέπειες αυτής
της στάσης μπορεί να είναι καταστροφικές. «Είναι
πολύ τρομακτικό για ένα παιδί να μεγαλώνει σε ένα
περιβάλλον όπου δεν υπάρχουν όρια. Σε μια τέτοια
περίπτωση αισθάνεται ότι δε μπορεί να στηριχθεί
στους γονείς του για ασφάλεια και προστασία.
Χωρίς σαφή και σταθερά όρια, υπάρχει μεγάλη
πιθανότητα να γίνει το ίδιο ιδιαίτερα αυταρχικό και
απαιτητικό», σημειώνει η κυρία Ιορδάνου. Αν εμείς
οι ίδιοι δεν έχουμε μάθει να διεκδικούμε αυτά
που θέλουμε ή δεν θέλουμε, με αποτέλεσμα να
υιοθετούμε μιαν απόλυτα παθητική συμπεριφορά,
αναπόφευκτα την ίδια στάση θα αντιγράψει στο
μέλλον και το παιδί μας. Και κάτι τέτοιο δεν είναι
θεμιτό…
πως να πούμε «όχι»;
Γονείς πάρτε χαρτί και μολύβι και σημειώστε! Πρώτο βήμα είναι να έχετε ξεκαθαρίσει στο μυαλό σας
τα «όχι» που θέλετε να εφαρμόσετε. Τι εννοούμε
με αυτό; Ότι δεν είναι σωστό να μην αφήνουμε το
παιδί να κινηθεί, αραδιάζοντας δεκάδες «όχι» και
«μη». Τα «όχι» πρέπει να είναι λίγα, συγκεκριμένα,
προσαρμοσμένα στην ηλικία και ιδιοσυγκρασία του
παιδιού και κυρίως σταθερά! Και προσέξτε πολύ
το ύφος και τον τόνο σας! Σύμφωνα με την
ειδικό, αυτό που έχει σημασία δεν είναι
το «ΟΧΙ» του γονέα, αλλά ο ΤΡΟΠΟΣ με
τον οποίο αυτό εκφράζεται. Αν και τα
όρια βοηθούν το παιδί να κατανοήσει ότι κάθε συμπεριφορά έχει
συγκεκριμένες συνέπειες, σε καμία
περίπτωση δεν πρέπει εμείς οι ίδιοι
να τα ξεπεράσουμε! Η αγάπη και
ο σεβασμός θα βοηθήσουν στην
> Life > Positive <
37
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
ψυχολογία
γιατί το «όχι» κάνει καλό;
«Είναι σημαντικό για τη
σωστή διαπαιδαγώγηση και
ανάπτυξη του παιδιού, οι
γονείς να μην αναιρούν ο ένας
τον άλλον, όσον αφορά στα
όρια που θέτουν στο παιδί».
38
ανάπτυξη του παιδιού σας, δεν θα κάνει όμως το
ίδιο ο εκφοβισμός, η σωματική και λεκτική τιμωρία.
«Είναι σημαντικό να εξηγούμε στο παιδί γιατί του
απαγορεύουμε κάτι που επιθυμεί (π.χ. δεν μπορείς
να φας σοκολάτα πριν το μεσημεριανό φαγητό γιατί
θα σου κόψει την όρεξη, μπορείς όμως να φας ένα
κομμάτι μετά το φαγητό) ή γιατί του αφαιρείται ένα
προνόμιο (π.χ. λυπάμαι, δε θα πάμε στην παιδική
χαρά επειδή πέταξες το φαγητό σου στο πάτωμα).
Όσο καλοπροαίρετοι και αν είναι οι γονείς, κάποιες
φορές δεν συνειδητοποιούν ότι, όταν προσπαθούν
να διδάξουν στο παιδί τους όρια, χρησιμοποιώντας
επιτακτικές εντολές, κριτική, ειρωνεία και σωματικές
ποινές (π.χ. ξύλο, χαστούκια, σπρώξιμο κ.λπ.), παρεμποδίζουν τη φυσιολογική ανάπτυξή του. Σε εκείνες
τις περιπτώσεις, το παιδί συμμορφώνεται από φόβο,
όχι επειδή έχει καταλάβει τι λάθος έκανε ή για ποιον
λόγο τιμωρήθηκε πραγματικά», συμπληρώνει η κυρία Ιορδάνου. Στο ερώτημα «Πότε να αρχίσουμε να
λέμε το όχι»; την απάντηση τη δίνει το ίδιο το παιδί.
Όταν αρχίσει να αποκτά ανεξαρτησία κίνησης, οι
κίνδυνοι αυξάνονται και ο γονιός, ως υπεύθυνος
για την ασφάλειά του, το προστατεύει με
κινήσεις και λόγια. Ωστόσο, κατά την
ψυχολόγο, τα πρώτα πέντε χρόνια
της ζωής, πραγματοποιείται το
90% της ανάπτυξης του εγκεφάλου. Επομένως, ο τρόπος που
οι γονείς αλληλεπιδρούν με το
παιδί τη συγκεκριμένη χρονική
περίοδο, αλλά και ο τρόπος που
συμπεριφέρονται όταν επιδεικνύει μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά, επηρεάζουν την ομαλή
ανάπτυξη του.
Συμβουλές για κάθε γονέα
Η κυρία Ιορδάνου δίνει κάποιες
συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν τους γονείς όσον αφορά
στη θέσπιση σαφών ορίων στο
παιδί:
• Όταν λέμε «ΟΧΙ» σε ένα παιδί,
είναι σημαντικό να το τηρούμε.
Π.χ. δεν έχει νόημα να πούμε στο
παιδί ότι δεν θα δει τηλεόραση,
επειδή δεν μάζεψε τα παιχνίδια
του και μισή ώρα μετά να αναιρέσουμε τα λόγια μας. Με τον
> Life > Positive <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
τρόπο αυτό δίνουμε διπλά μηνύματα στο παιδί και
δεν το βοηθάμε να μάθει ότι οι πράξεις του έχουν
συνέπειες. Εξίσου σημαντικό για τη σωστή διαπαιδαγώγηση και ανάπτυξη του παιδιού, είναι οι γονείς
να μην αναιρούν ο ένας τον άλλον, όσον αφορά στα
όρια που θέτουν στο παιδί.
• Οι γονείς πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη
την ανάγκη του παιδιού για επαφή μαζί τους. Οι
σύγχρονοι ρυθμοί ζωής και οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλές οικογένειες, δεν
επιτρέπουν στους γονείς να περάσουν δημιουργικό
χρόνο με το παιδί. Το παιδί όμως έχει ανάγκη τους
γονείς του και στην προσπάθειά του να τραβήξει
την προσοχή τους μπορεί να αρχίσει να φέρεται
ανάρμοστα (π.χ. να πετάει κάτω τα παιχνίδια του
επιδεικτικά). Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι γονείς
είναι πολύ εύκολο να πέσουν στην παγίδα να
το τιμωρήσουν, αντί να του δώσουν αυτό που
πραγματικά χρειάζεται (μέρος από τον χρόνο
τους και αγάπη).
• Τα παιδιά μιμούνται τη συμπεριφορά των ενηλίκων και κατ’ επέκταση των γονιών τους. Χτυπάτε
το παιδί σας επειδή χτύπησε το αδερφάκι του;
Βρίζετε μπροστά του και μετά θυμώνετε μαζί του
που είπε «κακές» λέξεις; Αν θέλετε το παιδί σας να
φέρεται με συγκεκριμένους τρόπους είναι σημαντικό να κάνετε πρώτα εσείς την αλλαγή που θέλετε
να δείτε στη συμπεριφορά του.
• Για να ενισχύσετε την ψυχοσυναισθηματική
ανάπτυξη του παιδιού, αφιερώστε χρόνο να του
εξηγήσετε γιατί του λέτε «ΟΧΙ». Δώστε του εναλλακτικές λύσεις, όταν του απαγορεύετε να κάνει κάτι.
Π.χ. «Δεν μπορείς να κόβεις τα μαλλιά της κούκλας
γιατί την καταστρέφεις. Άμα θες να κόψεις, μπορώ
να σου δώσω χαρτιά και περιοδικά και να φτιάξεις
ένα ωραίο κολλάζ».
• Μερικοί γονείς επιλέγουν ως τεχνική διαπαιδαγώγησης την αφαίρεση ενός προνομίου π.χ. ένα
παιχνίδι, μία βόλτα κ.λπ., ώστε να διδάξουν στο
παιδί ότι οι πράξεις του έχουν συνέπειες. Η αφαίρεση ενός προνομίου είναι καλό να χρησιμοποιείται
αμέσως μετά την έκφραση μιας ανεπιθύμητης
συμπεριφοράς, ώστε να μπορέσει το παιδί να κατανοήσει τη σχέση ανάμεσα στην πράξη του και τη
συνέπειά της. Σε μία τέτοια περίπτωση, στόχος είναι
να καταλάβει το παιδί ότι οι πράξεις ακολουθούνται
από συνέπειες, και όχι να αισθανθεί ότι τιμωρείται
αυθαίρετα από έναν γονέα που έχει θυμώσει και
εκτονώνει τον θυμό του τιμωρώντας το. <
> Life > Positive <
i Χριστιάνα Ιορδάνου, M.Sc., MBPsS,
Ψυχολόγος-Αναπτυξιακή Ψυχολόγος,
Δραματοθεραπεύτρια,
Χώρος ψυχολογικής υποστήριξης, ψυχοθεραπείαςδραματοθεραπείας και δημιουργικής έκφρασης
“Εξέλιξις” (www.ekseliksis.gr), Επιστημονική
συνεργάτης Μονάδας Εφηβικής Υγείας, Β΄ Παιδιατρική
Κλινική Παν/μίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α.
Κυριακού»
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
ψυχολογία
συγγενείς
ητικοί
λ
Ενοχ
α
ι
ρ
ό
ς
υ
Βάλτε το
>της Λυδίας Παπαευαγγέλου
Κοιτάζετε το ρολόι επίμονα, αλλά ο χρόνος μοιάζει να μην
κυλάει … Είναι σαν οι δείκτες να κόλλησαν, ενώ εσείς βυθίζεστε
όλο και περισσότερο στην πολυθρόνα, προσπαθώντας να γίνετε
αόρατοι…Πώς πας με τη δουλειά; Θα παντρευτείς; Παίρνεις
καλά λεφτά; Ερωτήσεις που μονοπωλούν το «ενδιαφέρον» της
συζήτησης με τους συγγενείς. Κι όσο και αν προσπαθείς να
είσαι ευγενικός, η υπομονή γρήγορα εξαντλείται…
Τ
α πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα,
όταν ξεκινούν οι παραινέσεις και οι νουθεσίες,
που –φυσικά- αφορούν τομείς που εκτείνονται από
το μαγείρεμα μέχρι το μεγάλωμα των παιδιών, την
εργασία και τις σπουδές και άλλα πολλά…
Μην πανικοβάλλεστε… Όλοι μας έχουμε
έστω και έναν «ενοχλητικό» συγγενή.
Το πιο σημαντικό είναι να μάθουμε πώς να αντιμετωπίζουμε
αυτές τις καταστάσεις με ευγένεια και υπομονή, αφού «το
αίμα νερό δεν γίνεται» και
φυσικά να μάθουμε να
βάζουμε τα όριά μας,
για να μην νιώθουμε
εγκλωβισμένοι κάθε
φορά που βρισκόμαστε ανάμεσα στους
οικείους μας.
Περίπτωση 1η: Γονείς & πεθερικά- Ανακατεύονται παραπάνω απ’ όσο αντέχετε;
Όσο είμαστε ακόμη παιδιά, ακούμε και σχεδόν
αναγκαστικά «συμμορφωνόμαστε» στις υποδείξεις
των γονιών μας. Τι γίνεται όμως όταν έχουμε ήδη
φτιάξει την δική μας οικογένεια και οι γονείς μας
αλλά και αυτοί του/ της συντρόφου μας επιμένουν
να «χώνουν τη μύτη» τους στις προσωπικές μας υποθέσεις; Είναι περίεργοι; Μήπως δεν έχουν με τι άλλο
να ασχοληθούν ή απλά δεν έχουμε θέσει σαφή όρια
σ’ αυτούς που αγαπάμε και μας αγαπούν;
Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε, είναι πως οι
άνθρωποι αυτοί μας ανέθρεψαν και μας προσέφεραν όλα τα εφόδια που μας έχουν κάνει αυτό που
είμαστε σήμερα. Και βεβαίως το να λένε απλώς τη
γνώμη τους δεν είναι καθόλου κακό. Αντιθέτως, μπορεί να αποδειχθεί άκρως βοηθητικό, όταν έχουμε
να αντιμετωπίσουμε νέες καταστάσεις στη ζωή μας,
όπως για παράδειγμα όταν φέρνουμε στον κόσμο το
δικό μας παιδί.
Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι θα τους επιτρέψουμε να έχουν για όλα γνώμη και να την επιβάλλουν
μετατρέποντάς μας σε μαριονέτες, που απλώς
ακολουθούν τις εντολές των «γνωστικών» γονιών και
πεθερικών.
Ας έρθουμε όμως για λίγο στη θέση τους. Οι ίδιοι
έχουν κάνει τις δικές τους οικογένειες, έχουν μεγαλώσει τα παιδιά τους –δηλαδή εμάς- με έναν συγκεκριμένο τρόπο και ως μεγαλύτεροι έχουν κάποιες
–ίσως λιγάκι παλιές για την εποχή μας- παγιωμένες
απόψεις για το πώς λειτουργεί και οργανώνεται η
οικογένεια, για το πώς πρέπει να μεγαλώσουν τα
παιδιά, αλλά και γενικότερα για όλους τους τομείς
>
ψυχολογία
ενοχλητικοί συγγενείς
Όλοι μας έχουμε
έστω και έναν
«ενοχλητικό»
συγγενή. Το πιο
σημαντικό είναι να
μάθουμε πώς να
αντιμετωπίζουμε
αυτές τις
καταστάσεις με
ευγένεια και
υπομονή, αφού
«το αίμα νερό δεν
γίνεται».
της οικογενειακής ζωής. Και όσο πιο τρομαγμένο ή άπειρο
στον χειρισμό συγκεκριμένων καταστάσεων βλέπουν το
ζευγάρι, τόσο πιο χρήσιμοι και απαραίτητοι νιώθουν, ακόμη
και αν στα μάτια σας φαντάζουν ως ο χειρότερος εφιάλτης.
Μην τους κακολογείτε και μην τους αποπαίρνετε, αν νιώθετε ότι σας πιέζουν. Εξηγήστε τους ότι σέβεστε τις απόψεις
τους και τις συμβουλές τους -έχετε και εσείς τα δικά σας
πιστεύω και θέλω. Το πιο σημαντικό σε όλων των ειδών τις
σχέσεις είναι να μπαίνουν όρια: με το να εξηγήσετε σε γονείς και πεθερικά ότι επιθυμείτε να κάνετε οι ίδιοι «κουμάντο» στα «του οίκου σας» τα θέτετε με τον πιο σαφή τρόπο.
Αν συνεχίσουν να επιμένουν, απλώς αγνοήστε τους.
Σύντομα θα καταλάβουν ότι προτιμούν να έχουν θέση στη
ζωή σας, χωρίς να σας καταπιέζουν, παρά να μην έχουν
καθόλου λόγω της συμπεριφοράς τους. Σύμμαχο σε αυτό,
φυσικά θα πρέπει να έχετε και τον/τη σύντροφό σας,
καθώς και την υπομονή και επιμονή σας, που αποτελούν τα
πιο ισχυρά όπλα στη μάχη για την αρχηγία του σπιτιού.
>
ψυχολογία
ενοχλητικοί συγγενείς
Περίπτωση 2: Λοιποί συγγενείς- Ο ...πονοκέφαλος των οικογενειακών συναθροίσεων
Ονομαστικές εορτές, γενέθλια συγγενών αλλά και οι
εορταστικές περίοδοι, όπως τα Χριστούγεννα και το
Πάσχα, μοιάζουν με πραγματικό εφιάλτη. Το σκηνικό
γεμίζει με ξαδέρφια, ανίψια ή αλλιώς τους ταραξίες
της ημέρας, θείους και θείες και λοιπούς συγγενείς
και η ανάκριση ξεκινά πριν ακόμη και από τους καθιερωμένους εναγκαλισμούς.
Έχεις μόνιμη σχέση; Κι αν όχι γιατί; Πήρες προαγωγή;
44
Μήπως δεν σε πληρώνουν στη δουλειά σου;
Δεν θέλεις να μιλάς για τα προσωπικά σου ζητήματα
με τους συγγενείς κι αυτό είναι απόλυτα λογικό.
Νιώθεις ότι προσπαθούν να εισβάλουν στη προσωπική σου ζωή και αισθάνεσαι άβολα κάθε φορά που
ξεπερνούν τα όρια.
Το χιούμορ είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγεις να δώσεις απάντηση σε τέτοιου είδους ερωτήσεις. Αν, για παράδειγμα, ερωτηθείς πότε σκοπεύεις
να παντρευτείς, πες μεταξύ αστείου και σοβαρού
πως περιμένεις τον πρίγκιπα που πάνω στο λευκό
άλογό του θα έρθει να σε κλέψει… Στη συνέχεια πρόσθεσε πως για να αργεί τόσο… μάλλον κόλλησε στην
κίνηση! Θα ακουστεί τόσο αστείο που οι περισσότεροι θα σκάσουν από τα γέλια και θα ξεχάσουν την
αρχική ερώτηση.
Με το που κάθισαν στο τραπέζι ξεκίνησε και η κριτική. Κριτική για τα ρούχα που φοράς, τον τρόπο ζωής
σου, τη διατροφή σου, τα λάθη της σημερινή γενιάς.
Σε αυτό σιγοντάρουν φυσικά και οι γονείς σου.
Σιχαίνεσαι να πρέπει να απολογείσαι για τη ζωή σου
και τις επιλογές σου και δεν πρόκειται να το κάνεις
παρουσία συγγενών.
Όπως σε κάθε περίπτωση συγγενικής «παρέμβασης», έτσι και εδώ, μην ξεχνάς ποτέ να βάζεις τα
όριά σου. Τις περισσότερες φορές, οι συγγενείς που
μας φέρνουν εκτός εαυτού, δεν καταλαβαίνουν ότι το κάνουν. Κάθε φορά που
εκνευριζόμαστε, καλό θα ήταν
να προσπαθούμε να μένουμε
όσο το δυνατόν πιο ήρεμοι και
να σκάσουμε ένα όλο νόημα
χαμόγελο που και την κατάσταση θα εκτονώσει και θα
δείξει πως έχουν ξεπεράσει
τα όριά μας και παραβιάσει τα
επιτρεπτά στεγανά.
Περίπτωση 3: Οι δανειολήπτεςΜήπως κάποιοι συγγενείς κάνουν
κατάχρηση της ευγένειάς σου;
Οι εποχές είναι δύσκολες και σίγουρα οι περισσότεροι –αν όχι όλοι- προσπαθούμε να είμαστε αλληλέγγυοι προς αυτούς που μας έχουν ανάγκη. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για συγγενικά μας πρόσωπα...
Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, κάποιος από το οικογενειακό μας περιβάλλον να μας ζητήσει κάποια
στιγμή «δανεικά». Τι γίνεται όμως όταν η μία φορά
γίνεται δύο, τρεις και εν τέλει συνήθεια; Και κατά
πόσο η συγγένεια μας «υποχρεώνει» να ενδίδουμε;
> Life > Positive <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
Σύμφωνα με έρευνες του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), που πραγματοποιήθηκαν την
περίοδο 2003-2004, καθώς και με πιο πρόσφατες,
7 στα 10 νοικοκυριά, με το ακριβές ποσοστό να
ανέρχεται σε 72,16%, σε περίπτωση οικονομικής και
κοινωνικής ανάγκης προστρέχουν στον οικογενειακό
κύκλο, ζητώντας βοήθεια είτε από συγγενείς (γονείς,
θείοι, παππούδες) -το 56,4%, είτε από κάποιο μέλος
του ίδιου του νοικοκυριού (π.χ. εργαζόμενο παιδί)
- το 15,76%. Tο 21,46% των ελληνικών νοικοκυριών
ζητεί βοήθεια από φίλους, ενώ μόλις το 2,36% από
τις κοινωνικές υπηρεσίες.
Ένα πολύ χαρακτηριστικό συμπέρασμα των ερευνών
αυτών συνοψίζεται στο σημαντικό έλλειμμα των
κοινωνικών υπηρεσιών, ακόμη και στις περιπτώσεις
των νοικοκυριών για τα οποία –θεωρητικά- η ανάγκη
του κοινωνικού κράτους είναι πολύ μεγαλύτερη.
Ίδια εικόνα προκύπτει και για τα νοικοκυριά που
αποτελούνται από έναν γονέα με παιδιά. Mε βάση
τα στοιχεία, το 67,79% των γονιών με δύο παιδιά
προστρέχει σε συγγενείς, το 24,63% σε φίλους και
γείτονες, ενώ κανείς δεν αναζητεί τη βοήθεια των
κοινωνικών υπηρεσιών.
Τι κάνουμε όμως τελικά σε αυτή την περίπτωση;
Πρέπει να αρνηθούμε ευγενικά ή να δεχτούμε -κι ας
έχουμε τις επιφυλάξεις μας;
Μία λύση είναι να αρνηθείτε. Σε αυτή την περίπτωση,
κάντε το ευγενικά, λέγοντας κάποια δικαιολογία,
όπως ότι είναι αρχή σας να μην δανείζετε χρήματα ή
ότι αυτή τη στιγμή δυσκολεύεστε κι εσείς. Αν όμως
δεν σας πάει η καρδιά να αρνηθείτε να δανείσετε τα
χρήματα, προετοιμαστείτε για παν ενδεχόμενο.
> Life > Positive <
Κατ’ αρχήν, καλό θα ήταν να μάθετε για ποιο λόγο
δανείζετε τα χρήματα. Αν πρόκειται για κάτι πολύ
σοβαρό, προχωρήστε. Αν πρόκειται για κάτι που δεν
είναι αναγκαίο, αρνηθείτε ευγενικά. Επιπλέον, μην
παραλείψετε να συζητήσετε τις εναλλακτικές λύσεις.
Πολλές φορές τα δανεικά μπορεί να φαίνονται η
μόνη λύση αλλά ίσως να μην είναι, αφού απλώς διαιωνίζουν ένα πρόβλημα. Σκεφτείτε μήπως υπάρχουν
άλλοι τρόποι να προσφέρετε, όπως για παράδειγμα
να βοηθήσετε το συγγενικό σας πρόσωπο να βρει
δουλειά, να εκμεταλλευτείτε τις γνωριμίες σας, ώστε
να αυξήσει την πελατεία του, σε περίπτωση που
πρόκειται για μία επιχείρηση κ.λπ.
Φυσικά, υπάρχει πάντοτε ισχυρή πιθανότητα, τα
χρήματα να μην σας επιστραφούν ποτέ... Γι’ αυτό
φροντίστε να δανείσετε ένα ποσό που μπορείτε να
αντέξετε, χωρίς να διακινδυνεύσετε τη δική σας
οικονομική σταθερότητα και έχοντας στο μυαλό
σας ότι μπορεί να τα χάσετε. Το πιο σημαντικό
είναι να είστε ξεκάθαροι. Φτιάξτε ένα χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του δανείου και συζητήστε
την περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε όπως τα
υπολογίζετε.
Επειδή σίγουρα θα θέλετε να διατηρήσετε τη σχέση
σας με το συγγενικό σας πρόσωπο, πρέπει να προετοιμαστείτε ψυχολογικά, ώστε να μην σας επηρεάσει
η συμπεριφορά του. Τι θα συμβεί αν, για παράδειγμα, μάθετε πως προβαίνει σε «άσκοπες» αγορές,
προτού ξεπληρώσει το χρέος του προς εσάς; Πρέπει
να δείξετε ψυχραιμία και να περιμένετε να δείτε πώς
θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Ο αστάθμητος παράγων «παρεξήγηση»
Ο καιρός περνάει, τα χρήματα δεν σας έχουν
επιστραφεί και εσείς τα χρειάζεστε οπωσδήποτε.
Κι όμως, δέχεστε συνεχείς πιέσεις από το υπόλοιπο
οικογενειακό περιβάλλον να μην το κάνετε ζήτημα,
με τη δικαιολογία ότι «είναι ντροπή να τα ζητήσεις»
ή ότι «μπορεί να παρεξηγηθεί και ψυχρανθούν οι
σχέσεις σας». Πώς αντιδράτε;
Οι τύψεις δεν βοηθούν καθόλου. Ξέρουμε πως αν
δεν βρισκόσασταν κι εσείς σε δύσκολη οικονομική
θέση, πιθανότατα δεν θα τα ζητούσατε ποτέ και θα
αφήνατε το ζήτημα να ξεχαστεί.
Μήπως όμως και αυτό είναι λάθος; Στο κάτω κάτω
πρόκειται για «δανεικά», όχι για δωρεά. Και επειδή οι
καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους – και
συγγενείς- ζητήστε τα με ευγένεια, εξηγώντας την
ανάγκη που έχετε και εσείς. Άλλωστε, το χρέος σας
το κάνατε και με το παραπάνω… <
45
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
ψυχολογία
>της Λυδίας Παπαευαγγέλου
Έχετε κλείσει εδώ και καιρό την τυπική σας επίσκεψη στον
οδοντίατρο όμως κάτι σας.. φρενάρει; Νιώθετε αγωνία
όσο πλησιάζει η ώρα του ραντεβού και ένα φτερούγισμα
στο στομάχι, όταν βρίσκεστε στην αίθουσα αναμονής
περιμένοντας την σειρά σας, ενώ τρέμετε ακόμη και στη θέα
της «καρέκλας των βασανιστηρίων»;
Δ
εν είστε οι μόνοι... Το μεγαλύτερο
ποσοστό των ανηλίκων και ενηλίκων προσπαθεί με
κάθε τρόπο να αποφύγει την επίσκεψη στον οδοντίατρο, αφήνοντας πολλές φορές “τον κόμπο να φτάσει
στο χτένι” για να το πάρει απόφαση...
Το ξέρατε ότι μεταξύ 9% και 15% των ενηλίκων
δηλώνουν ότι αποφεύγουν να πάνε στον οδοντίατρο
από άγχος ή φόβο, αλλά αν τελικά αναγκαστούν να
το κάνουν αισθάνονται ολοένα εντεινόμενη ανησυχία
όσο πλησιάζει η μέρα και η ώρα του ραντεβού; Γιατί
συμβαίνει αυτό;
Οι λόγοι που φοβόμαστε
46
Αν ένα άτομο είχε κάποια δυσάρεστη εμπειρία
κατά την επίσκεψή του σε έναν oδοντίατρο, μπορεί
να γίνει ιδιαίτερα ανήσυχο την επόμενη φορά που
θα χρειαστεί οδοντιατρική περίθαλψη. Αυτό είναι
απόλυτα φυσιολογικό. Υπολογίζεται ότι ένας στους
δύο ασθενείς αποφεύγει την τακτική οδοντιατρική
εξέταση και ο κυριότερος λόγος που τον αποτρέπει
είναι ο φόβος.
Τα είδη των φοβιών σε ένα oδοντιατρείο ποικίλλουν.
Μεγάλο ποσοστό των ασθενών φοβάται τη θέα της
βελόνας ή του αίματος και τον ήχο του τροχού. Υπάρχουν άλλοι ασθενείς, οι οποίοι φοβούνται κάποια
πιθανώς αρνητική κριτική για την κατάσταση της στοματικής τους κοιλότητας και για την πιθανή αμέλεια
της φροντίδας του στόματός τους.
Ένα τρίτο τμήμα του πληθυσμού φοβάται το γεγονός
ότι νιώθει "αδύναμο να αντιδράσει" επάνω στην
oδοντιατρική έδρα. Επίσης, πολλοί ασθενείς ανησυχούν ότι δε θα "πιάσει" το τοπικό αναισθητικό, ότι ο
oδοντίατρος μπορεί να βιάζεται ή ότι δεν αντιλαμβάνεται τις ανησυχίες τους.
> Life > Positive <
Παρατηρούμε λοιπόν, ότι υπάρχουν πολλές παραλλαγές στα είδη της φοβίας αλλά και στην έκφρασή τους.
Ένας ασθενής μπορεί να μην αναφέρει απολύτως
τίποτα σχετικά με τη φοβία του και να την κρατήσει
μέσα του. Κάποιος άλλος μπορεί, αντιδραστικά, να
εμφανίσει τάσεις «πολυλογίας», για να αποσπάσει
την προσοχή του γιατρού, καθυστερώντας την έναρξη της θεραπευτικής διαδικασίας. Ένας τρίτος μπορεί
να διακόπτει τη θεραπευτική διαδικασία αναστενάζοντας, για να πάρει "μιαν ανάσα". Ένας τέταρτος
μπορεί να ξεσπά συχνά σε νευρικό γέλιο και ένας
πέμπτος να είναι ευερέθιστος.
Τι μπορεί να κάνει ο οδοντίατρος;
Το κλειδί στην όλη υπόθεση είναι να σπάσει ο
κύκλος του φόβου με τη σωστή συμπεριφορά του
οδοντιάτρου, το επιτυχημένο τόσο αισθητικά όσο
και λειτουργικά αποτέλεσμα της θεραπείας, που θα
αυξήσει την εμπιστοσύνη του ασθενούς και κυρίως
με την απουσία πόνου κατά τη διάρκεια της όλης
διαδικασίας.
Ένας παράγοντας που παίζει σημαντικότατο ρόλο,
είναι να αισθανθούν οι ασθενείς αρκετά ασφαλείς,
ώστε να εκμυστηρευτούν στον γιατρό τους τις αληθινές τους ανησυχίες. Έτσι, θα μπορέσει και εκείνος
να τους βοηθήσει να τις καταπολεμήσουν πολύ πιο
αποτελεσματικά. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να
εξηγήσει ο γιατρός αναλυτικά όλα τα στάδια της
θεραπείας που πρόκειται να εφαρμόσει στον ασθενή
του. Ο γιατρός θα πρέπει να παραμένει ψύχραιμος
και καθησυχαστικός, στοιχεία που θα βοηθήσουν τον
ασθενή να αισθανθεί ασφάλεια.
Ο ασθενής, σε όλη τη διάρκεια της επίσκεψης στον
oδοντίατρο, μπορεί να εκφράσει απορίες, οι οποίες
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
Η επίσκεψη στον
οδοντίατρο ισοδυναμεί
με εφιάλτη;
47
> Life > Positive <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
ψυχολογία
ο φόβος για τον οδοντίατρο
48
συνήθως δεν οφείλονται σε ενδιαφέρον για την Οδοντιατρική επιστήμη, αλλά αντανακλούν κάποιον ενδόμυχο φόβο. Αν αυτές οι απορίες και οι οποιεσδήποτε
αμφιβολίες δεν λυθούν, τότε μπορεί να επηρεαστεί
αρνητικά το θεραπευτικό έργο του οδοντιάτρου.
Δεν πρέπει επίσης να αγνοούμε την "χαλαρωτική" και
άρα αγχολυτική επίδραση που έχουν ορισμένοι άλλοι
παράγοντες, όπως το ευχάριστο κλίμα στην αίθουσα
αναμονής (καθαρό περιβάλλον, επαρκής φωτισμός,
μουσική, περιοδικά), στοιχεία που κάνουν τους ασθενείς να νιώθουν λιγότερο άβολα.
Είναι λοιπόν σαφές, ότι η κύρια ευθύνη για την καταπολέμηση του φόβου του ασθενούς, είναι του οδοντιάτρου. Ο ασθενής που φοβάται τον οδοντίατρο, το
μόνο που μπορεί να κάνει, είναι να προσπαθήσει να
χαλαρώσει πριν από την έναρξη της θεραπείας ή της
επίσκεψης, βγάζοντας από το μυαλό του τις κακές
σκέψεις.
Μη διστάσετε να εκφράσετε οποιαδήποτε απορία γύρω από τη θεραπευτική διαδικασία που θα
εφαρμοστεί. Η γνώση μειώνει πάντοτε τον φόβο
που αισθάνεστε. Συζητήστε ανοιχτά καθετί που σας
ενοχλεί και ο οδοντίατρος θα προσπαθήσει να το
αποφύγει- αν φυσικά αυτό είναι εφικτό.
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, οι γυναίκες τείνουν
να είναι πιο "οδοντοφοβικές" σε σχέση με τους άνδρες. Αυτό που θα πρέπει να γίνει αντιληπτό, είναι ότι
οι φοβίες είναι θεραπεύσιμες, καθώς επίσης και ότι
δεν πρέπει ποτέ ο φόβος να σας αποτρέπει από το να
επιδιώξετε έναν έλεγχο της στοματικής σας κοιλότητας. Έχετε κατά νου, ότι αν παρουσιαστεί κάποιο
πρόβλημα και το αγνοήσετε, θα επεκταθεί, γεγονός
που ούτως ή άλλως θα σας οδηγήσει κάποια στιγμή
στην οδοντιατρική καρέκλα. Ίσως μάλιστα, σας φέρει
αντιμέτωπο με περισσότερο πόνο, ταλαιπωρία και
μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση, λόγω της επιδείνωσης του προβλήματος.
Μήπως φοβάστε τον «τιμοκατάλογο»;
Είναι αλήθεια πως, όταν επισκεπτόμαστε τον οδοντίατρο, είμαστε πάντα προετοιμασμένοι για τα …χειρότερα. Και δεν αναφερόμαστε ούτε στον πόνο ούτε στα
προβλήματα που θα διαγνώσει ο γιατρός, αλλά στην
οικονομική πλευρά του θέματος.
Ξέρουμε, πως ακόμη και ένας απλός καθαρισμός ή
λεύκανση των δοντιών ή ακόμη περισσότερο ένα
σφράγισμα, θα μας στοιχίσουν αρκετά χρήματα. Στις
μέρες μας, που τα οικονομικά όλων είναι περιορισμένα, πολλοί παραμελούν να επισκέπτονται τον οδοντίατρο με τη συχνότητα που το έκαναν στο παρελθόν,
> Life > Positive <
Υπολογίζεται ότι ένας στους
δύο ασθενείς αποφεύγει
την τακτική οδοντιατρική
εξέταση και ο κυριότερος
λόγος που τον αποτρέπει
είναι ο φόβος.
γιατί πολύ απλά δεν μπορούν να «επενδύσουν»
χρήματα για το χαμόγελό τους.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν όμως, κάτι που συχνά δεν
σκεπτόμαστε. Όσο περισσότερο καθυστερούμε να
επισκεφθούμε τον γιατρό, τόσο πιο έντονο γίνεται
το πρόβλημα. Και όσο πιο έντονο γίνει το πρόβλημα,
τόσο πιο χρονοβόρα θα είναι η θεραπεία του και
τόσο περισσότερα χρήματα θα κληθούμε εν τέλει να
πληρώσουμε για να αποκαταστήσουμε τη στοματική
μας υγεία!
Γι' αυτό λοιπόν, μην φοβάστε! Φροντίστε να επισκέπτεστε τον οδοντίατρο ανά τακτά χρονικά διαστήματα
και να ακολουθείτε τις συμβουλές του. Έτσι, μόνο
κέρδος θα έχετε για το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό
σας, το χαμόγελό σας. <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
διατροφή
>της Νεκταρίας Καρακώστα
σουπερ μαρκετ
Μείον στον λογαριασμό,
συν στην ποιότητα
Τι πρέπει να προσέχουμε στα προϊόντα που θα καταλήξουν στο καρότσι
και, στη συνέχεια, στο πιάτο μας; Πώς πρέπει να αποθηκεύονται στο
ψυγείο και στα ντουλάπια της κουζίνας, για να διατηρούν τη θρεπτική
τους αξία μέχρι να τα καταναλώσουμε; Οι σωστές αγορές και η σωστή
διαχείριση των τροφίμων μετά την αγορά τους, εξασφαλίζουν οφέλη
τόσο για την υγεία, όσο και για την τσέπη!
Μ
ε δεδομένη
την οικονομική κρίση, ο καταναλωτής σήμερα έχει περισσότερο
από ποτέ ανάγκη να μάθει να επιλέγει τα τρόφιμα και τα προϊόντα
που έχει πραγματικά ανάγκη και
να μην παρασύρεται σε άσκοπες
αγορές, αποθηκεύοντας στα
ντουλάπια του μεγάλες ποσότητες
προϊόντων, με κίνδυνο να λήξουν
και να πεταχτούν στα σκουπίδια.
Παρακάτω σας παρουσιάζουμε
τρόπους για να μάθετε να κάνετε
στο σούπερ μάρκετ αγορές που
«αγαπούν» την υγεία, αλλά και
την τσέπη σας!
Λίστα αγορών
Προσπαθήστε να πηγαίνετε στο
> Life > Positive <
σούπερ μάρκετ, μόνο όταν έχετε
καταρτίσει τη σχετική λίστα αγορών. Η λεγόμενη «λίστα αγορών»
είναι το βασικότερο εργαλείο
με το οποίο μπορεί ο σύγχρονος
καταναλωτής να οργανώσει την
αγορά των προϊόντων που είναι
απαραίτητα στην καθημερινότητά του. Αν η κατάρτιση αυτής
της λίστας, βασιστεί μάλιστα στα
χαρακτηριστικά της μεσογειακής
διατροφής, τότε –εκτός από οικονομία– θα κάνετε και ένα βήμα
προς μια πιο υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή.
Εκτός από τρόφιμα, εντάξτε σε
αυτήν τη λίστα και τις υπόλοιπες
κατηγορίες προϊόντων, που είναι
απαραίτητες για το νοικοκυριό:
καθαριστικά, είδη υγιεινής,
χαρτικά κ.ά. Στη λίστα σας, θα
πρέπει να υπάρχει επίσης χώρος
για προϊόντα που δεν αγοράζετε
συχνά, καθώς και χώρος για να
σημειώνετε τις προσφορές του
σούπερ μάρκετ.
Σημειώστε τι χρειάζεστε, αφού
πρώτα ελέγξετε το ψυγείο, τον
καταψύκτη και το ντουλάπι σας,
ώστε να δείτε τι περιέχουν και
τι λείπει, ενώ λάβετε υπόψη
σας και τα γεύματα που έχετε
προγραμματίσει να παρασκευάσετε μέσα στην εβδομάδα.
Στην κατάρτιση της λίστας σας,
είναι πολύ σημαντικό να λάβετε
υπόψη και την ευπάθεια ορισμένων προϊόντων ή την ημερομη-
51
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
διατροφή
κάντε οικονομία στο σούπερ μάρκετ
νία λήξης που αναγράφεται στη
συσκευασία τους. Το φρέσκο
γάλα για παράδειγμα, θα πρέπει
να καταναλωθεί σύμφωνα με την
αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης ή μέσα σε 2 μέρες, αν είναι
ήδη ανοιχτό. Υπάρχουν, λοιπόν,
κάποια προϊόντα, η αγορά των
οποίων θα πρέπει να προγραμματίζεται με βάση και αυτό το
χαρακτηριστικό.
Τι πρέπει να προσέχετε κατά
την αγορά
• Στα αρτοσκευάσματα: Ελέγχετε την ημερομηνία λήξεως του
προϊόντος. Η ημερομηνία λήξης
που αναγράφεται στη συσκευασία
συνιστά ένδειξη της φρεσκάδας
του προϊόντος. Τα συσκευασμένα
αρτοσκευάσματα ή αυτά που
παράγονται στους φούρνους,
συνήθως διατηρούνται περισσό-
τερο απ’ ό,τι τα σπιτικά αρτοσκευάσματα.
Τα ψωμιά και τα αρτοσκευάσματα, όταν μπουν στο ψυγείο,
διατηρούνται για μεγαλύτερο
χρονικό διάστημα. Το ψωμί του
τοστ, για παράδειγμα, διατηρείται 10 ημέρες πλέον της ημερομηνίας λήξης αν φυλαχθεί στη
συντήρηση και 30 ημέρες αν
συντηρηθεί στην κατάψυξη.
• Στα δημητριακά. Η ημερομηνία
λήξης που αναγράφεται στη
συσκευασία ενημερώνει μέχρι
πότε μπορεί να καταναλωθεί το
προϊόν. Ωστόσο, τα δημητριακά
είναι ασφαλή για κατανάλωση έως
και 3 μήνες μετά την ημερομηνία
λήξης τους.
Φρούτα/ λαχανικά
• Αγοράζετε μόνο την ποσότητα
των λαχανικών που χρειάζεστε, για
μη χάσουν τη θρεπτική τους αξία
όσο παραμένουν αποθηκευμένα
και για να μην πεταχτεί τελικά
μέρος της ποσότητας που προμηθευτήκατε.
• Δοκιμάστε να αγοράζετε διαφορετικά φρούτα κάθε φορά που πηγαίνετε για ψώνια. Κάθε φρούτο
έχει διαφορετικές ιδιότητες, άρα
η ποικιλία, εκτός από σπάσιμο στη
μονοτονία, θα σας προσφέρει και
ποικιλία βιταμινών και θρεπτικών
συστατικών.
Γάλα
Ελέγξτε την ημερομηνία λήξης τη στιγμή που αγοράζετε
το προϊόν και μετά την αγορά,
τοποθετήστε το στο ψυγείο το
συντομότερο δυνατόν. Πετάξτε
το γάλα που έχει αλλάξει γεύση
ή οσμή, ξίνισε ή έχει πήξει.
Το άπαχο γάλα σε σκόνη συνιστά
52
> Life > Positive <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
Η «λίστα
αγορών» είναι
το βασικότερο
εργαλείο με το
οποίο μπορεί
ο σύγχρονος
καταναλωτής
να οργανώσει
την αγορά των
προϊόντων
που είναι
απαραίτητα στην
καθημερινότητά
του.
μια οικονομική επιλογή, όταν
δεν μπορείτε να συντηρήσετε
γάλα στο ψυγείο σας.
Κρέας – Κοτόπουλο
• Από το χρώμα του κρέατος,
μπορούμε να διαπιστώσουμε τη
φρεσκάδα του:
- Το βοδινό πρέπει να έχει έντονο
κόκκινο χρώμα, χωρίς γκριζωπά
σημεία.
- Το χοιρινό σε μικρή ηλικία και το
μοσχαράκι πρέπει να έχουν απαλό
ροζ χρώμα.
- Το μεγαλύτερης ηλικίας χοιρινό
και το μοσχάρι έχουν πιο σκούρο
ροζ χρώμα.
- Το αρνί έχει συνήθως σκούρο
κόκκινο χρώμα (αλλά το χρώμα
του διαφέρει ανάλογα με τις τροφές τις οποίες έχει καταναλώσει).
• Στα συσκευασμένα κρέατα διαβάζετε την ημερομηνία «ανάλωση
> Life > Positive <
μέχρι» και μην τα αγοράζετε αν
έχει περάσει αυτή η ημερομηνία.
Μπορείτε, ωστόσο, να τα μαγειρέψετε μέχρι και 3 ημέρες μετά την
αναγραφόμενη ημερομηνία.
• Όταν διαλέγετε κρέας, επιλέξτε
τα κομμάτια να είναι λεπτά, για να
φαίνονται μεγάλα στο πιάτο, παρά
χοντρά, που φαίνονται πιο μαζεμένα, ώστε το μάτι να... χορταίνει
καλύτερα.
Κάντε αγορές με...
οικονομία
• Αποφύγετε τα έτοιμα φαγητά.
Μπορεί να σας γλιτώνουν χρόνο,
αλλά όχι και χρήμα. Η μαγειρική
από το μηδέν είναι λιγότερο δαπανηρή. Επιπλέον, όταν μαγειρεύετε
τα πιάτα σας μόνοι σας, μπορείτε
να ελέγξετε καλύτερα την ποσότητα του λίπους, της ζάχαρης και
του αλατιού που περιέχουν.
• Επιλέξτε φρούτα και λαχανικά
στην εποχή τους. Είναι πιο οικονομικά, αλλά και πιο νόστιμα. Όταν
τα λαχανικά δεν είναι εποχής, μια
καλή και οικονομική λύση είναι τα
κατεψυγμένα λαχανικά ή τα λαχανικά σε κονσέρβα. Όταν τα κατεψυγμένα λαχανικά συλλέγονται
για να καταψυχθούν, βρίσκονται
στο αποκορύφωμα της ωρίμανσής
τους, γι’ αυτό και η θρεπτική τους
αξία είναι συγκρίσιμη (πολλές φορές ίδια ή σε ορισμένες περιπτώσεις και καλύτερη) με εκείνη των
φρέσκων λαχανικών.
• Φτιάξτε μόνοι σας τις σαλάτες
σας. Τα πλυμένα και κομμένα ωμά
λαχανικά είναι μια πολύ καλή
επιλογή για τη διατροφή, καθώς
περιέχουν λίγες θερμίδες, αλλά
πολλές βιταμίνες και φυτικές
ίνες, όπως όλα τα λαχανικά.
Προσφέρουν μεγάλη ευκολία και
53
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
διατροφή
κάντε οικονομία στο σούπερ μάρκετ
54
οικονομία χρόνου, ωστόσο, είναι
πιο ακριβά από τα λαχανικά που
πρέπει να τα καθαρίσετε και να
κόψετε μόνοι σας.
• Μην αγοράζετε κοτόπουλο σε
κομμάτια. Τα κοτόπουλα που
πωλούνται ολόκληρα, είναι πιο
φθηνά από τα κοτόπουλα σε κομμάτια (στήθος, μπούτι). Αγοράστε
ολόκληρα κοτόπουλα, κόψτε τα
σε κομμάτια και βάλτε τα κομμάτια που δεν θα χρησιμοποιήσετε
στην κατάψυξη για μετέπειτα
χρήση.
• Αναζητήστε προσφορές. Επωφεληθείτε από τις κάρτες πόντων
που προσφέρουν τα περισσότερα
σούπερ μάρκετ και κερδίστε
εκπτώσεις σε κάποια προϊόντα ή
δωροεπιταγές (ανάλογα με την
πολιτική του κάθε καταστήματος).
Μην προσπερνάτε τις κοπέλες
(promoters) που μπορεί να σας
προσφέρουν προϊόντα δωρεάν
για να τα δοκιμάσετε ή κουπόνια
έκπτωσης για τα προϊόντα που
προωθούν. Επίσης, επιλέγετε τα
προϊόντα που δίνουν δωρεάν με
την αγορά ενός και κάποιο άλλο
σε μικρότερη συσκευασία ή το
ίδιο σε χαμηλότερη τιμή. Ψάξτε
για προσφορές:
- Στα έντυπα φυλλάδια στην
είσοδο ή στα ταμεία του σουπερμάρκετ.
- Μέσω έντυπων, τηλεοπτικών
ή ραδιοφωνικών διαφημίσεων,
όπου προβάλλεται η προσφορά.
- Στις ιστοσελίδες των σουπερμάρκετ
- Μέσω ηλεκτρονικής ενημέρωσης
στο e-mail σας (π.χ. μέσω κάποιου
newsletter).
- Πάνω στα ίδια τα προϊόντα.
• Προτιμήστε τις οικονομικές
συσκευασίες. Οι οικονομικές
συσκευασίες συμφέρουν ωστόσο,
μόνο για τα τρόφιμα που δεν αλλοιώνονται γρήγορα ή για αγαθά
που θα χρησιμοποιήσετε σχετικά
> Life > Positive <
σύντομα.
• Κάντε…. ανακύκλωση. Επιστρέψτε στο σούπερ μάρκετ τις φιάλες
από τις μπύρες, τα αναψυκτικά
ή τα γυάλινα μπουκάλια του
μεταλλικού νερού. Πέρα από το
καλό που κάνετε στο περιβάλλον,
μπορείτε να επωφεληθείτε οικονομικά, καθώς για κάθε φιάλη
που επιστρέφετε, το σούπερ
μάρκετ αφαιρεί ένα ποσό από τον
λογαριασμό σας.
• Αντικαταστήστε το κρέας με
όσπρια. Τα όσπρια αποτελούν ένα
φθηνό υποκατάστατο του κρέατος. Ειδικά όταν καταναλώνονται
μαζί με δημητριακά, όπως το ρύζι,
αναβαθμίζεται η βιολογική αξία
των πρωτεϊνών τους και ομοιάζει
με αυτή του κρέατος. Μισό φλιτζάνι μαγειρεμένου αρακά, φακής
ή φασολιών αντιστοιχούν σε ένα
ισοδύναμο άπαχου κρέατος και
ένα ισοδύναμο αμύλου.
• Aναψυκτικά: Προτιμήστε να
αγοράζετε ανθρακούχα ποτά
σε μικρές συσκευασίες, που
αντιστοιχούν στην ποσότητα που
θα καταναλώσετε μία φορά. Τα
ανθρακούχα ποτά που πωλούνται
σε συσκευασία του ενάμισι λίτρου
κοστίζουν μεν λιγότερο κάνοντας αναγωγή στο λίτρο, χάνουν
όμως το ανθρακικό τους όταν τα
ανοίξετε και δεν τα καταναλώσετε
άμεσα.
• Ψάρια: Προτιμήστε τα ψάρια του
ιχθυοτροφείου, που είναι γενικά πιο φθηνά από τα ψάρια της
θάλασσας. Το ολόκληρο ψάρι (με
το κεφάλι, την ουρά και τα λέπια)
είναι πιο φθηνό από τα φιλέτα
ψαριού, αλλά συνήθως χρειάζεται να αγοράσετε μεγαλύτερες
ποσότητες.
Προσοχή στην αποθήκευση
• Όταν φτάσετε στο σπίτι, μετά το
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
σούπερ-μάρκετ, αποθηκεύστε στα
ντουλάπια ή στο ψυγείο, μπροστά
τα προϊόντα που λήγουν πιο σύντομα, βάζοντας πιο πίσω εκείνα
που μόλις αγοράσατε.
• Μην πλένετε τα φυλλώδη λαχανικά πριν τα βάλετε στο ψυγείο.
Θα μαραθούν.
• Στα κατεψυγμένα τρόφιμα, η
ημερομηνία λήξης διαφοροποιείται ανάλογα με την ισχύ της κατάψυξής σας. Υπάρχουν ενδείξεις με
αστεράκια για τον χρόνο διατήρησης στα συσκευασμένα κατεψυγμένα τρόφιμα. Ο καταψύκτης έχει
επίσης ενδείξεις με αστεράκια, τα
οποία δείχνουν την ισχύ του.
• Τα αβγά πρέπει να τα βάζετε στο
ψυγείο πάντοτε με τη θήκη μέσα
στην οποία τα αγοράσατε. Στη
δική τους συσκευασία διατηρούνται περισσότερο- προστατεύονται από διάφορες οσμές και
έχουν λιγότερες πιθανότητες να
σπάσουν.
• Το τυρί πρέπει να φυλάσσεται
στο ψυγείο και να παραμένει
σφραγισμένο στην αρχική του
συσκευασία ή καλά τυλιγμένο
σε αλουμινόχαρτο ή σε πλαστική
μεμβράνη, για να μη στεγνώσει
και για να μην απορροφήσει
οσμές από άλλα τρόφιμα. Πιο
συγκεκριμένα, τα σκληρά τυριά
πρέπει να τυλίγονται με μεμβράνη, τα μαλακά να φυλάσσονται
σε τάπερ με λίγο ανοιχτό καπάκι, ενώ η φέτα να συντηρείται
μέσα στην άλμη της. Συνήθως τα
μαλακά τυριά είναι πιο ευπαθή
από τα σκληρά. Τα τυριά συνήθως δεν παγώνουν καλά και
αλλάζουν υφή αν καταψυχθούν,
οπότε καλό είναι να αποφεύγεται η κατάψυξή τους. Τα τριμμένα τυριά, ωστόσο, δεν παγώνουν
και ενδείκνυνται για κατάψυξη.
• Τα φρέσκα κρέατα από το
κρεοπωλείο του σουπερμάρκετ
μπορείτε να τα μαγειρέψετε έως
> Life > Positive <
και 3 ημέρες μετά την αγορά
τους, ενώ πρέπει να καταναλώσετε τον κιμά μέχρι και 2 ημέρες
μετά την αγορά του ή αλλιώς
να τον βάλετε στην κατάψυξη.
Ο κατεψυγμένος κιμάς μπορεί
να καταναλωθεί μέχρι και 3
μήνες μετά την κατάψυξή του.
Τα υπόλοιπα κρέατα μπορούν
να διατηρηθούν μέχρι και μισό
χρόνο στην κατάψυξη.
Για τη διατήρηση της ποιότητας
του κρέατος είναι καλύτερα να το
τοποθετείτε σε ειδικές σακούλες
κατάψυξης, που κλείνουν αεροστεγώς ή σε μεμβράνη για να μην
αφυδατώνεται.
• Αν τα αλλαντικά που αγοράζετε
είναι φρέσκιας κοπής, πρέπει να
φροντίζετε για τη σωστή αποθήκευσή τους μέσα στο ψυγείο και
να τα καταναλώνετε σε διάστημα
το πολύ μίας εβδομάδας από την
ημέρα αγοράς τους.
Όταν αγοράζετε συσκευασμένα
αλλαντικά, πρέπει να ελέγχετε πάντα την ημερομηνία λήξης και να
μην τα προμηθεύεστε όταν αυτή
έχει παρέλθει. Πρέπει, επίσης, να
προσέχετε πάντοτε να είναι καλά
σφραγισμένα, να μην υπάρχουν
ζουμιά μέσα στη συσκευασία
και να είναι καλά παγωμένα. Αν
η συσκευασία έχει αλλοιωθεί,
πιθανόν να υπάρχει κίνδυνος για
αλλαντίαση.
• Οι ξηροί καρποί θα πρέπει να
αποθηκευτούν σε αεροστεγές
δοχείο, εκτός κι αν είναι συσκευασμένοι σε κενό αέρος. Οι ξηροί
καρποί απορροφούν εύκολα
υγρασία. Μπορείτε όμως να τους
ξανακάνετε τραγανούς, με λίγο
ψήσιμο στο φούρνο.
• Τα αποξηραμένα βότανα και
τα καρυκεύματα θα πρέπει να
αποθηκεύονται σε ξηρό, δροσερό και σκοτεινό μέρος. Αν δεν
αποθηκευτούν σωστά, μπορεί με
την πάροδο του χρόνου να χάσουν
τη γεύση τους. Αντικαταστήστε
τα βότανα και τα μπαχαρικά που
έχουν χάσει το άρωμά τους ή
έχουν αλλάξει χρώμα. <
> α πό το ράφι στο καρότσιΟδηγός διατροφής στο
supermarket!
των Νικολάου Ζέρβα, ΔιαιτολόγουΔιατροφολόγου, M.Sc. & Νικολέττας
Ντορζή, Κλινικής Διαιτολόγου Διατροφολόγου, M.Sc.
Το βιβλίο έρχεται να σας δώσει όλες
τις πληροφορίες που χρειάζεστε ανά
κατηγορία τροφίμου, όχι μόνο για να
τρώτε σωστά, αλλά και για να μάθετε
να αγοράζετε ποιοτικά προϊόντα, που
αξίζουν την τιμή τους, κάνοντας έτσι
και οικονομία.
Εκδόσεις: medNutrition
publications
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
>της Βιβέττας Λαϊνιώτη
γεύση
Πολυτέλεια με ...οικονομία!
Θα περίμενε κανείς, πως η κρίση θα απομάκρυνε τους Έλληνες από τα
ταβερνάκια, πόσο μάλλον από τα gourmet εστιατόρια. Όμως η αλήθεια
είναι, πως συμβαίνει το... ακριβώς αντίθετο! Και ο λόγος είναι ένας. Τώρα
πια, μπορεί καθένας να απολαύσει ένα λουκούλλειο γεύμα από τα χέρια
καταξιωμένων σεφ, χωρίς να …αναστενάξει το πορτοφόλι του. Διαβάστε τις
γραμμές που ακολουθούν και ανακαλύψτε το πού και το πώς!
Π
οιος είπε ότι κρίση
δεν έχει και τα καλά της; Στην
περίπτωση των επιχειρηματιών
του χώρου της εστίασης, η κρίση
ήταν η αφορμή για να ανακαλύψουν νέους και έξυπνους τρόπους
για να διατηρήσουν την πελατεία
τους. Κάπως έτσι προέκυψαν τα...
οικονομικά μενού, που επιτρέπουν σε κάποιον, να δειπνήσει σε
ακριβά εστιατόρια, φημισμένα
για την κουζίνα τους, με μόλις
15 ή 20 ευρώ. Πρόκειται για μια
ξενόφερτη τάση (table d' hote ή
56
prix fine στα γαλλικά) που, λόγω
κρίσης, βρήκε πρόσφορο έδαφος
και στη χώρα μας. Αφορά σε ένα
φιξ μενού 4 - 5 πιάτων (ορεκτικού,
σαλάτας, κυρίως και επιδόρπιου με
κάποια επιλογή), που ανανεώνεται
συχνά και δίνει τη δυνατότητα μιας
μοναδικής γευστικής εμπειρίας,
ακόμη και σε ανθρώπους με περιορισμένο σχετικά εισόδημα.
Value for money!
Αλήθεια πού μπορεί κανείς να
φάει σαν πλούσιος, χωρίς να δει
Για ασιατική κουζίνα, φύγαμε για
την τσέπη του να αδειάζει; Το life
positive επισκέφθηκε και σας
παρουσιάζει μερικά από τα εστιατόρια που έκαναν πράξη την τάση
των οικονομικών μενού, με την
ευχή και την ελπίδα ότι το παράδειγμά τους θα ακολουθήσουν και
άλλα εστιατόρια, που τις καθημερινές βλέπουν τα τραπέζια τους να
παραμένουν άδεια…
Δείτε λοιπόν κάποια προσιτά για την
τσέπη, αλλά ...απογειωτικά ως προς
τη γευστική εμπειρία μενού, που
πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε!
Saipan
Αν λατρεύετε το σούσι και γενικότερα την ασιατική κουζίνα, το Saipan θα γίνει το αγαπημένο σας στέκι. «Με σεβασμό στις γευστικές αναζητήσεις, συλλέξαμε μια μοναδική
ποικιλία γεύσεων που μας εμπιστεύθηκαν οι κάτοικοι του νησιού Saipan της Μικρονησίας. Μεταφέραμε μέχρι εδώ την ατμόσφαιρα, τα χρώματα, τη φιλοξενία και τις εξωτικές
συνταγές του νησιού για να σας οδηγήσουμε σε μια αυτοκρατορία απολαύσεων, εντυπώσεων και αναμνήσεων», αναφέρουν οι υπεύθυνοι του εστιατορίου. Το Saipan έχει
βραβευθεί τρεις φορές ως ένα από τα δέκα καλύτερα εστιατόρια της Αθήνας. Η κουζίνα
του, είναι κατά βάση κινέζικη, με πιάτα από την Ταϋλάνδη, την Πολυνησία, την Ινδονησία, την Κορέα και την
Ιαπωνία (σούσι). Διαθέσιμο για όλους τους πελάτες είναι το SAIPAN DINNER, ένα πλήρες γεύμα στην τιμή
των 24,00€/άτομο. Επιπλέον, κάθε Δευτέρα-Τρίτη-Τετάρτη βράδυ και κάθε Κυριακή μεσημέρι, το μαγαζί
προτείνει δύο οικονομικά μενού αξίας 15€ και 18€: το πρώτο περιλαμβάνει ποικιλία από Sushi Rolls (10
τεμάχια), noodles με λαχανικά, καφέ ή τσάι. Το δεύτερο προσφέρει επιπλέον μια επιλογή ανάμεσα σε Κοτόπουλο Caramel με ρύζι ατμού, γλυκόξινο Χοιρινό με ρύζι ατμού ή Crispy πάπια Πεκίνου με κρέπες.
(Κώστα Βάρναλη 9, Χαλάνδρι, τηλ.: 2106850644, www.saipan.gr)
Αθηναϊκές μυρωδιές
από την
Kuzina
Την άνοιξη του 2006, ένας
νέος χώρος εστίασης με
την επωνυμία Kuzina δημιουργήθηκε στο Θησείο,
με σκοπό να προσεγγίσει
τους λάτρεις της ελληνικής
κουζίνας, προτείνοντας
μια άκρως δελεαστική
πρόταση. Ο καταξιωμένος
chef Άρης
Τσανακλίδης,
«αρχηγός» της
αγαπημένης
Kuzina,
εμπνέεται
από τις
μυρωδιές της
εποχής
και τα προϊόντα της ελληνικής γης. Το καλύτερο
είναι όμως ότι επιλέγει
αγαπημένες του συνταγές,
προτείνοντας 2 νέα, πλήρη
μενού, μόνο με 15€ και
19€! Δοκιμάστε λουκουμάδες με μους φέτας, δυόσμο
και σος ροδιού, πράσινη
δροσερή σαλάτα με τραγανιστό τραχανά, ξινοτύρι και
απάκι, για κυρίως επιλέξτε
ταλιατέλες με κοτόπουλο,
δεντρολίβανο, μανιτάρια
και μαύρη τρούφα και για
επιδόρπιο απολαύστε μους
σοκολάτας με βατόμουρα
και μαρέγκα.
(Αδριανού 9, Θησείο,
τηλ. 2103240133,
www.kuzina.gr)
> Life > Positive <
Ιταλικό à la...
Pasteria!
H γνωστή παραδοσιακή τρατορία La
Pasteria, προσφέρει
στους λάτρεις του
ποιοτικού φαγητού και
της σπιτικής ατμόσφαιρας μια ολοκληρωμένη εμπειρία
ιταλικής απόλαυσης
σε προσιτή τιμή. Οι
άνθρωποι της La Pasteria μάς προσκαλούν να απολαύσουμε «σαν
στο σπίτι μας» τα μυστικά της αληθινής ιταλικής κουζίνας. Pasta
όλων των ειδών με σπιτικές συνταγές, φρέσκες σαλάτες, αυθεντικά
ιταλικά πιάτα με κρέας, παραδοσιακά ριζότο και γνήσια ιταλική πίτσα
με λεπτή ζύμη και διαλεγμένα υλικά, αποτελούν τα κύρια συστατικά
ενός γνήσιου ιταλικού γεύματος, που κορυφώνεται με σπιτικά, ιταλικά
γλυκά και φρεσκοκομμένο espresso! Και η έκπληξη όλων αυτών; Όλα
τα παραπάνω μπορείτε να τα δοκιμάσετε στα 3 νέα πλήρη μενού μόλις
με 12€, 15€ και 18€! Επισκεφτείτε τώρα ένα από τα 14 καταστήματα
La pasteria και απολαύστε αυθεντική ιταλική κουζίνα δια χειρός….
Έκτορα Botrini.
(Πληροφορίες: http://www.lapasteria.gr/)
Γεύσεις με άρωμα από
ΜΑΝΗ ΜΑΝΗ
Tο ΜΑΝΗΜΑΝΗ μας υποδέχεται σε ένα
υπέροχο διώροφο νεοκλασικό στο Κουκάκι, αναλαμβάνοντας εδώ και 8 χρόνια,
να μας μυήσει στις μανιάτικες –και όχι
μόνο– γεύσεις. Σε ένα μενού όπου η ελληνική παραδοσιακή κουζίνα εναρμονίζεται
απόλυτα με τη σύγχρονη, ο σεφ Αλέξανδρος Φουρούλης έχει
εντάξει μοναδικά πιάτα παραδοσιακών και πρωτότυπων ταυτόχρονα γεύσεων, φτιαγμένα από αγνά υλικά από τη Μάνη και την
υπόλοιπη Πελοπόννησο. Με τη μοναδική προσφορά «ΜΑΝΗΜΑΝΗ
ΠΡΟΤΙΜΩ για 2!», δύο άτομα μπορούν, με μόλις 30 €, να απολαύσουν
ένα πλήρες μενού που περιλαμβάνει 2 ορεκτικά (σπιτικές ραβιόλες
με φέτα και φάβα με καραμελωμένα κρεμμύδια), 1 σαλάτα (επιλογή
ανάμεσα σε δύο είδη), 2 κυρίως πιάτα (επιλογή ανάμεσα σε τρία είδη)
και 1 γλυκό. Αν επιθυμείτε και εσείς να δοκιμάσετε αυτά τα πιάτα δεν
χρειάζεται να ταξιδέψετε μέχρι τη Μάνη, αλλά μέχρι το... Κουκάκι. Η
προσφορά ισχύει από Δευτέρα έως Πέμπτη.
(Φαλήρου 10, Μακρυγιάννη, Ακρόπολη, τηλ. 210 9218180)
>
θέμα
>της Λυδίας Παπαευαγγέλου
Διασκέδαση
εν μέσω κρίσης
Είναι δυνατόν να σταματήσει κανείς να διασκεδάζει στη
ζωή του; Μάλλον όχι... Και σε αυτό σίγουρα συμφωνεί
το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων, που αψηφούν την
οικονομική κρίση και βρίσκουν τρόπους να διασκεδάζουν και
να ψυχαγωγούνται με χαμηλότερο κόστος, ίσως και λιγότερο
συχνά, αλλά εξίσου ποιοτικά. Ή μήπως και καλύτερα;
Ε
ίναι γενικά παραδεκτό, ότι σε περιόδους που τα οικονομικά μας
δεν είναι και στα καλύτερά τους, αναγκαζόμαστε να κάνουμε παραχωρήσεις και να περιορίσουμε ως ένα βαθμό τα έξοδά μας. Αυτό γίνεται πολύ συχνά σε βάρος της διασκέδασής μας, υποχρεώνοντάς μας να ανακαλύψουμε νέους τρόπους και «μεθόδους»
για να διασκεδάζουμε πιο οικονομικά, αλλά και πιο ποιοτικά.
Η απενοχοποίηση της φθηνής διασκέδασης
Την περασμένη δεκαετία, η τάση πρόσταζε νυχτερινά κέντρα,
μπαρ με πανάκριβα κοκτέιλ, εστιατόρια γκουρμέ, και
για τους νεότερους, κλαμπ με τη μουσική στη
διαπασών και το αντίτιμο για την είσοδο,
ακριβότερο από το κόστος της βενζίνης για μια εβδομάδα.
Σήμερα, το σκηνικό έχει αλλάξει άρδην. Όχι μόνο
γιατί αρκετοί περιόρισαν τις
επισκέ-
η
σ
α
L
δ
L
ε
O
κ
R
1
σ
α
δι
&
Η
η
Ψ
σ
ί
Η
ρ
Λ
1
Κ
> Life > Positive <
Η
Ν
ΚΗ 1
ψεις τους σε αυτούς τους προορισμούς διασκέδασης, αλλά κυρίως γιατί οι καταστηματάρχες κατάλαβαν πως δεν ήταν δυνατό να συνεχιστεί κάτι τέτοιο.
Τι έκαναν; Μείωσαν αρκετά τις τιμές και μπήκαν, για
πρώτη ίσως φορά για τα ελληνικά δεδομένα, στη
διαδικασία να σκεφτούν τρόπους προσέλκυσης πελατών. Και τα κατάφεραν... Θέσπισαν εκπτώσεις και
μεγάλες προσφορές και χρησιμοποιούν ιδιαίτερα το
Διαδίκτυο, προσφέροντας φθηνότερη διασκέδαση
μέσω εκπτωτικών κουπονιών.
Κατάφεραν έτσι, να γεμίσουν ξανά τους χώρους
τους, με κόσμο που έχει ανάγκη από καλή διασκέδαση, αλλά που δεν έχει τη δυνατότητα να ξοδεύει μια
μικρή περιουσία κάθε φορά που θέλει να διασκεδάσει με τους φίλους ή την οικογένειά του.
Και βέβαια κατόρθωσαν και να καταρρίψουν κατά
ένα πολύ μεγάλο ποσοστό το μύθο του: «Ό,τι πληρώσεις παίρνεις».
Ποιότητα και όχι ποσότητα
Είναι αλήθεια πως, μέχρι πριν από λίγο καιρό, δεν
μας ενδιέφερε και τόσο πολύ η ποιότητα της διασκέδασής μας. Προτιμούσαμε να «βγούμε έξω για να
ξεσκάσουμε», παρά να σκεφτούμε τις εναλλακτικές
μας, πριν αποφασίσουμε ποιος θα ήταν ο προορισμός της εξόδου μας.
Η κρίση μας έκανε να σκεφτόμαστε πού θα ξοδέψουμε τα ελάχιοστα χρήματα που αφιερώνουμε
στη διασκέδασή μας, αναζητώντας “good value for
money” προτάσεις. Έτσι, ολοένα και περισσότεροι,
αντί για ένα ποτό σε ένα μπαρ, προτιμούν μία ταινία
ή –ακόμη καλύτερα- μια θεατρική παράσταση. Η
ιστορία έχει δείξει πως ο άνθρωπος βρίσκει πάντα
διεξόδους όταν «στενεύουν» τα πράγματα. Και
δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι, σε περιόδους
πολέμου για παράδειγμα, οι άνθρωποι
τείνουν να πηγαίνουν συχνότερα στο
θέατρο ή σε κινηματογραφικές παραστάσεις, σε
όπερες κ.ά. Kατά τον Β παγκόσμιο πόλεμο, σύμφωνα
με τους ιστορικούς, τα θέατρα γέμιζαν ακόμα και
υπό το συνεχή φόβο βομβαρδισμών ή οργανωμένων επιθέσεων. Οι θεατρικές παραστάσεις ήταν μια
μορφή εβδομαδιαίας «ιεροτελεστίας».
Αυτό δεν είναι καθόλου παράλογο... Όταν βρισκόμαστε υπό πίεση, έχουμε την ανάγκη να πιαστούμε από
κάπου, επισημαίνουν οι ειδικοί, αφού ό,τι αποκομίζουμε μας δίνει κουράγιο και δύναμη να συνεχίσουμε και να ανταπεξέλθουμε στις καταστάσεις που
αντιμετωπίζουμε.
Ο Έλληνας στην εποχή της κρίσης επιζητά να
μετατρέψει τον ελεύθερό του χρόνο σε ώρα ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης και χαράς για τον ίδιο και την
οικογένειά του. Αυτό που συμβαίνει στα θέατρα,
που γνωρίζουν πραγματική άνθιση εν μέσω κρίσης,
συμβαίνει και με τους κινηματογράφους, αλλά και
με τα μουσεία. Εκθέσεις Ελλήνων αλλά και ξένων
καλλιτεχνών, ζωγράφων, γλυπτών, αρχιτεκτόνων,
φωτογράφων και άλλων, έχουν μετατραπεί σε πόλο
έλξης για το κοινό, που αναζητά τροφή για σκέψη
και αφύπνιση.
Σπίτι μου, σπιτάκι μου
Πρέπει να παραδεχθούμε πως τα τελευταία χρόνια
είχαμε κάπως ξεχάσει το σπίτι μας. Το χρησιμοποιούσαμε περισσότερο ως χώρο ξεκούρασης και ως
καταφύγιο από το θόρυβο και τη δουλειά. Ίσως το
θεωρούσαμε και λίγο «ντεμοντέ», αφού σπάνια
μπαίναμε στη διαδικασία να σκεφτούμε τρόπους για
να περάσουμε ευχάριστα με φίλους και συγγενείς,
εντός του σπιτιού.
Τα DVD, η πίτσα και τα επιτραπέζια παιχνίδια αποτελούσαν διασκέδαση των φοιτητών ή των παιδιών
με τους φίλους τους. Κι όμως, να που τα πράγματα
άλλαξαν... Ξαναβγάλαμε από τις κούτες τα επιτρα-
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
θέμα
διασκέδαση εν μέσω κρίσης
πέζια, μάθαμε νέες, απλές συνταγές μαγειρικής, νοικιάζουμε ταινίες από το video club, καλούμε φίλους
στο σπίτι και διασκεδάζουμε «όπως παλιά».
Κάποιοι θα παθιαστούν, κάποιοι θα νευριάσουν,
κάποιοι θα χάσουν και θα νευριάσουν, αλλά όλοι θα
διασκεδάσουν με τα επιτραπέζια που κρύβατε στην
αποθήκη από την εποχή που ήσασταν φοιτητές. Τα
επιτραπέζια παιχνίδια αποτελούν εγγύηση για να
ζωντανέψει μια βραδιά, με γέλια, φωνές, πειράγματα και ανταγωνισμό.
Με τους φίλους στο σπίτι, συζητάμε περισσότερο,
μαθαίνουμε καλύτερα τους ανθρώπους που έχουμε κοντά μας, κάνουμε αναλύσεις που δεν είχαμε
σκεφτεί ποτέ ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε. Όχι
επειδή δεν γνωρίζαμε το αντικείμενο, αλλά κυρίως
επειδή είχαμε ξεχάσει αυτήν την πτυχή της διασκέδασης. Η λογική της διασκέδασης στο σπίτι είναι απλή:
Οτιδήποτε θεωρείτε σαν αναπόσπαστο μέρος της
διασκέδασής σας έξω από το σπίτι, μπορείτε να το
έχετε και στο σπίτι σας χωρίς το «φέσι» της εξόδου.
Θέλετε ποτό; Φτιάξτε τα κοκτέιλ σας στο σπίτι, χωρίς
να δώσετε 12 ευρώ στο bar. Έχετε όρεξη για σινεμά;
Βάλτε καλαμπόκι στην κατσαρόλα, χαμηλώστε τα
φώτα, βάλτε το DVD στο player και είστε έτοιμοι για
μία κινηματογραφική βραδιά, χωρίς να χρειαστεί
να αφήσετε τα 10 (και βάλε) ευρώ στο ταμείο του
multiplex.
Θέλετε οπωσδήποτε live; Το karaoke σας λύνει τα
χέρια. Καλή διάθεση και παρέα να υπάρχει, και το
σπίτι σας μπορεί να μετατραπεί σε... πίστα! Πείτε
«όχι» στα ακριβά νυχτοπερπατήματα, και οργανώστε
τη δική σας «παράσταση» στο σπίτι. Ακόμη κι αν δεν
έχετε κάποιο ειδικό πρόγραμμα για karaoke, μπορείτε να βρείτε online επιλογές για να τραγουδήσετε,
αλλά και να γελάσετε με την ψυχή σας στο άκουσμα
των πιο κακόφωνων από τους φίλους σας.
Και η διασκέδαση περνά από το στομάχι
Είτε πρόκειται για ρομαντικό δείπνο είτε για γεύμα
«ρεφενέ» με την παρέα, συγκεντρωθείτε από νωρίς
στην κουζίνα και μαγειρέψτε όλοι μαζί τα αγαπημένα σας πιάτα ή συνταγές που δεν είχατε τολμήσει
Ξαναβγάλαμε
από τις κούτες
τα επιτραπέζια,
μάθαμε νέες, απλές
συνταγές μαγειρικής,
νοικιάζουμε ταινίες
από το video club,
καλούμε φίλους
στο σπίτι και
διασκεδάζουμε
«όπως παλιά».
να «αγγίξετε» ως τώρα. Αναθέστε στον κάθε φίλο
σας από ένα πιάτο (κάποιος αναλαμβάνει το κυρίως, κάποιος το γλυκό, κάποιος τις σαλάτες κ.ο.κ.) ή
μαζευτείτε γύρω από το barbecue και βάλτε φωτιά
στον... ουρανίσκο σας.
Προμηθευτείτε τα ποτά της αρεσκείας σας, βάζοντας ο καθένας ένα μικρό μερίδιο χρημάτων και
ανακαλύψτε τον bartender
που κρύβετε μέσα σας,
φτιάχνοντας εύκολα τα
ίδια δημοφιλή κοκτέιλ
που θα παραγγέλνατε
σε ένα bar.
Γυναικοπαρέα
Το σπίτι μπορεί να
αποδειχθεί «όαση» για
μια γυναικοπαρέα, αφού
υπάρχουν πολλές δραστηριότητες για να σας
κρατήσουν απασχολημένες: Διοργανώστε
ένα «απόγευμα
περιποίησης»,
κάνοντας μάσκες
ομορφιάς,
περιποιηθείτε τον
εαυτό σας και περάστε όμορφα με τις φίλες σας.
Προγραμματίστε ένα μικρό παζάρι ανταλλαγής. Καλέστε τις φίλες σας να έλθουν μαζί με τις δικές τους
φίλες και να φέρουν τα ρούχα που δεν τους αρέσουν
πια, για να τα ανταλλάξετε μεταξύ σας. Ετοιμάστε
ένα tea party και συζητήστε, χαλαρώνοντας στους
καναπέδες.
Όσο για τους άνδρες, υπάρχει και για αυτούς λύση.
Οι αντρο-παρέες δεν πρόκειται να πουν «όχι» σε
έναν μαραθώνιο gaming. Ξεφορτωθείτε όλο σας το
άγχος, ξεσπώντας πάνω στο joystick σας και βάλτε
στοιχήματα για το ποιος θα κερδίσει, μέχρι να κουραστείτε.
61
Κουπόνια, προσφορές και διασκέδαση
Οι ιστοσελίδες προσφορών έχουν την τιμητική τους.
Δεκάδες emails καθημερινά, μάς ενημερώνουν για
προσφορές σχεδόν για τα πάντα: μια εκδρομή, μια
νυχτερινή έξοδο ή ένα δείπνο, χωρίς να χρειάζεται να αγχωθούμε για το πόσο θα μας κοστίσει. Οι
προσφορές είναι πολύ μεγάλες και οι εκπτώσεις
αγγίζουν έως και το 90% της αρχικής τιμής.
Η διασκέδαση είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής
μας. Δεν υπάρχει κανένας λόγος λοιπόν να τη στερούμαστε. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να
σκεφτούμε έξυπνα και πρακτικά, αφού το αποτέλεσμα είναι εγγυημένο. <
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013 # 23
>
αγορά
Solgar
Hyaluronic Acid
POWER HEALTH
Ελληνική μαστiχα
ξανά τη νεανική > ένα δώρο υγείας
> Βρείτε
σας λάμψη!
To Υαλουρονικό οξύ είναι
μία φυσική ουσία που
συντίθεται από το σώμα
μας, η οποία έχει ως βασική
αποστολή της την ενυδάτωση των ιστών και τη συγκράτηση του νερού σε αυτούς.
Ύστερα από έρευνες που
πραγματοποιήθηκαν σε ανθρώπους, διαπιστώθηκε ότι
παίζει σημαντικό ρόλο στην
ανάπλαση και την ακεραιότητα του δέρματος, αλλά και
των αρθρώσεων.
Το Hyaluronic Acid της
Solgar αποτελεί την πλέον
καινοτόμο επιλογή για την
ενίσχυση και την ανανέωση της επιδερμίδας, ενώ
παράλληλα προστατεύει με
τον πλέον φυσικό τρόπο την
υγεία των αρθρώσεων. Aποκλειστικά στα φαρμακεία,
από την ΙSOPLUS A.E.
Η μαστίχα αποτελεί μία μοναδική φυσική τροφή υγείας
και ευεξίας… ελληνικής
καταγωγής και παγκοσμίου
φήμης. Η Power Health,
πιστή στη φιλοσοφία της να
προσφέρει πρωτοποριακά
προϊόντα, δημιούργησε μία
καινοτόμο φόρμουλα, που
περιέχει Ελληνική Μαστίχα
σε μοναδική, αναβράζουσα μορφή. Ένα εξαιρετικό
συμπλήρωμα διατροφής,
που συμβάλλει στην καλή
λειτουργία του πεπτικού συστήματος, ανακουφίζει από
τις στομαχικές διαταραχές
προσφέροντας παράλληλα
αντιοξειδωτική προστασία.
Η Ελληνική Μαστίχα της
Power Health, θα κάνει
πιο... εύπεπτη την καθημερινότητά σας και θα σας
ενθουσιάσει με την υπέροχη
γεύση της!
Στα φαρμακεία, από την
Power Health.
>
La Roche-Posay
Hydraphase Intense
Serum
«Δροσιά» στο
διψασμένο δέρμα
O νέος ορός εντατικής
ενυδάτωσης, Hydraphase
Intense Serum, της La
Roche-Posay, διαχέει και
συγκρατεί το νερό στο δέρμα
για άμεση αντιμετώπιση
των γραμμών αφυδάτωσης.
Περιέχει Κλάσματα Υαλουρονικού Οξέος, Αργινίνη και
Σερίνη.
Το ιαματικό νερό της La
Roche-Posay, παρόν σε
ποσοστό 75% της σύνθεσης,
χαρίζει αίσθημα δροσιάς
και άνεσης σε κάθε εφαρμογή. Με 24ωρη δράση και
σύνθεση που δεν αφήνει
λιπαρότητα και δεν κολλάει,
χρησιμοποιείται καθημερινά, συμπληρωματικά με την
όποια φροντίδα ενυδάτωσης
και αντιγήρανσης ή αντηλιακής προστασίας.
Coverderm
Peptumax Yeux
> Σύμμαχος στη μάχη
κατά των ρυτίδων
Συνδυάζοντας ενεργά δραστικά συστατικά τελευταίας
τεχνολογίας και πεπτίδια
που μιμούνται τους μηχανισμούς άμυνας του δέρματος, η σειρά PEPTUMAX
της COVERDERM μειώνει
θεαματικά ακόμη και τις πιο
έντονες ρυτίδες, προστατεύει το κολλαγόνο και την
ελαστίνη, ενεργοποιεί τη
σύνθεσή τους και επαναδραστηριοποιεί τη δυναμική
αναδόμησης του συνδετικού
ιστού.
Η κρέμα ματιών της σειράς,
Coverderm Peptumax Yeux
είναι μία λεπτόρευστη, απαλή κρέμα-ζελ, που μειώνει
θεαματικά ακόμη και τις πιο
έντονες ρυτίδες, χάρη σε
έναν επαναστατικό συνδυασμό καινοτόμων βιομιμητικών πεπτιδίων.
Στα φαρμακεία και σε επιλεγμένα καταστήματα καλλυντικών, από τη FARMECO
Α.Ε.
QUEST
Αcidophilus plus Βiotix
> Μια κάψουλα = 2 δισεκατομμύρια φιλικά βακτήρια
Το Acidophilus Plus Biotix της Quest είναι ένας μοναδικός συνδυασμός προβιοτικών, που συμβάλλει
στην εξισορρόπηση της χλωρίδας του εντέρου και στην καλή του λειτουργία. Εξασφαλίζει την ιδανική
αναλογία «φιλικών» προβιοτικών βακτηρίων στον γαστρεντερικό σωλήνα, η οποία μπορεί να διαταράσσεται από τον τρόπο ζωής, τα ταξίδια, το άγχος, την κακή διατροφή. Έχει σχεδιαστεί για: άτομα με
δυσκοιλιότητα, διάρροια ή τυμπανισμό, άτομα που έχουν ανάγκη ρύθμισης της λειτουργίας του εντέρου
και του πεπτικού τους, άτομα με γαστρεντερικές διαταραχές, άτομα που ταξιδεύουν και θέλουν να αποφύγουν διαταραχές του εντέρου. Aπό την Douni Health Products.
>
Nature’s Plus
Immun-Actin
Πείτε «όχι» στα
μικρόβια
Ένα προϊόν –σύμμαχο για
τον χειμώνα, που έρχεται να
ενισχύσει το ανοσοποιητικό
σας σύστημα και να βοηθήσει το σώμα σας να αντισταθεί στις λοιμώξεις της
εποχής, φέρνει στα ράφια
των φαρμακείων η Natural
Plus A.E.
Περιέχει διάφορα ανοσοενισχυτικά βότανα, όπως
Echinacea, Elderberry,
Slippery Elm, Schisandra,
σε συνδυασμό με ψευδάργυρο.
Προσφέρεται σε κάψουλες,
παστίλιες, spray (χωρίς αεροζόλ) και σιρόπι (με άγριο
μέλι). Το τελευταίο είναι
κατάλληλο για παιδιά (από
4 ετών) και για όσους έχουν
βήχα ή ερεθισμένο λαιμό.
Δεν περιέχει οινόπνευμα.
>
VICHY
Aerateint Pure
fond de teint
Λάμψη και
ομοιομορφία
Le Petit
Marseillais
> Ένα με τη φύση
Το Aerateint pure είναι
ένα make up που, χάρη
στην ελαφριά σύνθεσή του,
γίνεται ένα με την επιδερμίδα, καλύπτοντας με φυσικό
τρόπο τις μικρο-ατέλειες,
και χαρίζοντας διάφανο ημιματ φινίρισμα. Εκτός από
ελαφριά φυσική κάλυψη, το
Aerateint pure
εξυγιαίνει την επιδερμίδα,
απορροφώντας το πλεονάζον σμήγμα.
Περιέχει 100% μεταλλικές
χρωστικές, φίλτρο SPF 10,
Ιαματικό Νερό της Vichy και
αντιοξειδωτικά CE, για υγιή
επιδερμίδα, με λιγότερες
κοκκινίλες, λιγότερους
ερεθισμούς και περισσότερη λάμψη.
Κυκλοφορεί σε δύο υφές
(fluid για κανονικές/μικτές
επιδερμίδες και κρέμα για
ξηρές) και σε 5 αποχρώσεις.
Η ιστορική γαλλική μάρκα
ανανεώνει τη σειρά καθαρισμού και φροντίδας σώματος, με 3 νέα, ευωδιαστά
προϊόντα.
Απολαύστε το αφρόλουτρο
Ροδάκινο & Νεκταρίνι,
αλλά και τα 2 ολοκαίνουρια
προϊόντα για την περιποίηση της ξηρής και της πολύ
ξηρής/ταλαπωρημένης
επιδερμίδας. Για τις πολύ
ξηρές επιδερμίδες, το Le
Petit Marsellais συνδύασε
τρία συστατικά από το Γαλλικό Νότο: Bούτυρο Καριτέ,
Αιθέριο Έλαιο Χαμομηλιού
και Γάλα Σύκου. Για πιο ήπια
ενυδάτωση, «πάντρεψε» το
γλυκό Αμύγδαλο, με το αναζωογονητικό Αιθέριο Έλαιο
Γκρέιπφρουτ και Περγαμόντου και την Αλόε Βέρα.
Από τη Johnson & Johnson
Hellas.
MACROVITA
Ενυδατική κρέμα
χεριών
ζωή στο
> Ξαναδίνει
δέρμα των χεριών
Τα χέρια είναι το πιο εκτεθειμένο στις δυσμενείς
εξωτερικές επιδράσεις,
τμήμα του ανθρώπινου
σώματος. Κρύο και ζέστη,
υπεριώδης ακτινοβολία,
απορρυπαντικά, μόλυνση,
τα ταλαιπωρούν σημαντικά.
Για τους λόγους αυτούς, η
MACROVITA παρουσιάζει
την ενυδατική Κρέμα Χεριών
ΑΝΤΙ-SPOT, που συνδυάζει
τις αντιγηραντικές ιδιότητες
του λαδιού της ελιάς με τις
ενυδατικές της αλόης, με
βιταμίνη Ε, λευκαντικούς,
επουλωτικούς και μαλακτικούς παράγοντες και φίλτρα
αντηλιακής προστασίας.
Απορροφάται χωρίς να
λιπαίνει και προστατεύει τα
χέρια σαν «αόρατο γάντι»,
ενώ παράλληλα απαλύνει
τις κηλίδες. Στα φαρμακεία
και επιλεγμένα καταστήματα
βιολογικών προϊόντων, από
τη MACROVITA.
Lamberts
Βιταμίνη C-1000 mg & πολυβιταμινούχος φόρμουλα A to Ζ
> τονώστε την άμυνά σας!
Όσο ο χειμώνας πλησιάζει, μπορείτε να ενισχύετε την άμυνα του οργανισμού σας με τις νέες
αναβράζουσες βιταμίνες της Lamberts: τα αναβράζοντα δισκία βιταµίνης C-1000 mg µε
γεύση πορτοκάλι και την πολυβιταµινούχο φόρµουλα A to Z, µε γεύση µάνγκο και ανανά. Η
τελευταία, περιέχει όλες τις απαραίτητες βιταµίνες, µέταλλα και ιχνοστοιχεία στις
ποσότητες που χρειάζεται ένας ενήλικας. Τα αναβράζοντα δισκία Lamberts διαλύονται εύκολα στο νερό και έχουν πολύ ευχάριστη γεύση. Οι συσκευασίες περιέχουν
20 αναβράζοντα δισκία. Αποκλειστικά στα φαρµακεία, από την Green Import Ltd.
>
> του Γρηγόρη Λάσκαρη
τελευταία λέξη
Το κουτόχορτο και ο καρκίνος
O
ι επαγγελματικές
64
τάξεις που βόσκουν στο ...εύφορο
λιβάδι της υγείας, έχουν ανακαλύψει εδώ και χρόνια ότι το καλύτερο
λίπασμα για να διατηρείται το
χορτάρι που τους θρέφει παχύ
και θαλερό, είναι η διαχείριση του
φόβου της αρρώστιας. Το κύριο
εργαλείο επίτευξης αυτού του στόχου είναι η διασπορά μηνυμάτων
υψηλού φοβικού περιεχομένου, με
προεξάρχοντα αυτά που αφορούν στο τι πρέπει να τρώμε ή να
αποφεύγουμε για να μην πάθουμε
καρκίνο. Σε αυτήν την κούρσα τρόμου δεν υπάρχει τρόφιμο που να
μην έχει περάσει από το κόσκινο
της επιστήμης, με κάθε σχετικό
συμπέρασμα να αναμεταδίδεται
ανεπεξέργαστο από τα πρόθυμα
ΜΜΕ, προκαλώντας παράκρουση
στο μέσο πολίτη.
Το βασικό ερώτημα είναι ένα: πρέπει τα συμπεράσματα αυτών των
μελετών να λαμβάνονται σοβαρά
υπόψη, σε βαθμό που να οδηγούν
σε αλλαγή των διατροφικών μας
συνηθειών; Η απάντηση δόθηκε
στα τέλη του 2012 από τον Ιωάννη
Ιωαννίδη, Διευθυντή του Κέντρου
Ερευνών Πρόληψης της Ιατρικής
Σχολής του Πανεπιστημίου του
Στάνφορντ και είναι ένα εκκωφαντικό «όχι». Ο Έλληνας επιστήμονας επέλεξε στην τύχη κάποιες
σελίδες ενός «τσελεμεντέ»,
κατέγραψε 50 υλικά συνταγών
μαγειρικής και μετά διερεύνησε αν
υπάρχουν επιστημονικές μελέτες
που να τα συνδέουν -αρνητικά ή
θετικά- με την πρόκληση καρκίνου.
Το αποτέλεσμα επιβεβαίωσε πανηγυρικά ότι το θέμα "καρκίνος &
διατροφή" πουλάει πολύ: βρέθηκε
ότι τα 40 από τα 50 υλικά είχαν ήδη
γίνει αντικείμενο επιδημιολογικής
έρευνας πρόκλησης ή αποφυγής
καρκίνου. Για να καταλάβετε πόσο
φιλομαθές ον είναι ο άνθρωπος,
παραθέτουμε κάποια από αυτά
τα υλικά που μπήκαν κάτω από το
μικροσκόπιο της επιστήμης: πιπέρι,
πιπέρι καγιέν, αλάτι, αλεύρι, ψωμί,
ντομάτα, λεμόνι, πάπια (ναι ναι
καλά διαβάσατε. Κάποιοι ερεύνησαν αν η ψητή πάπια προκαλεί
καρκίνο!), σέλινο, μαϊντανός,
καρότο, γάλα, τυρί, τσέρι, ρούμι,
κρασί, μανιτάρια, καφές, μουστάρδα, αστακός, καρύδια, μπιζέλια,
καλαμπόκι, κανέλα, πορτοκάλι,
σταφίδες κ.λπ.
Εκεί που οι
μεμονωμένες
έρευνες που
αναμεταδίδονται
από όλα τα
ΜΜΕ μπορεί
να ισχυρίζονται
ότι μία τροφή
μπορεί μέχρι και
να τριπλασιάζει
τον κίνδυνο
καρκίνου, οι
μεγάλες έρευνες
καταλήγουν στο …
μηδέν.
Όσο παράδοξη και αν φαντάζει
η παραπάνω λίστα, σάς πληροφορούμε ότι στο 72% των μεμονωμένων μελετών οι «ειδικοί»
κατάφεραν να αποδείξουν ότι τα
τρόφιμα αυτά είτε προστατεύουν,
είτε προκαλούν καρκίνο είτε και
τα δύο! Στην τελευταία κατηγορία
ανήκουν περιπτώσεις τροφίμων
που άλλες μελέτες καταλήγουν ότι
είναι καρκινογόνα και άλλες ότι
είναι καρκινοπροστατευτικά π.χ.
κρασί, ντομάτες, γάλα, αυγά, καλαμπόκι, καφές, βούτυρο κ.λπ. Το
μόνο που μένει, είναι ένα ασαφές
κλίμα θολούρας μέσα στο οποίο
κάθε έμπορος υγείας μπορεί να
υποστηρίξει και να προωθήσει τα
πάντα, από τον εαυτό του σε υψηλότερα υγειονομικά κλιμάκια έως
ψητή πάπια στα πρωϊνάδικα.
Η ομίχλη και οι απορίες διαλύθηκαν, όταν ο κ. Ιωαννίδης αποφάσισε αντί για μεμονωμένες μελέτες,
να εστιαστεί στα συμπεράσματα
μεγάλων αναλύσεων-συνόψεων οι
οποίες συνεκτιμούν τα αποτελέσματα όλων των επιμέρους μελετών και καταλήγουν σε ρεαλιστικά
και ισχυρά συμπεράσματα: αποδείχτηκε ότι εκεί που οι μεμονωμένες
έρευνες που αναμεταδίδονται από
όλα τα ΜΜΕ μπορεί να ισχυρίζονται ότι μία τροφή μπορεί μέχρι
και να τριπλασιάζει τον κίνδυνο
καρκίνου, οι μεγάλες έρευνες
καταλήγουν στο …μηδέν.
Μέχρι οι διαπιστώσεις του κ.
Ιωαννίδη να γίνουν κοινός τόπος,
κλείστε τα αυτιά σας στις σειρήνες
των εντυπωσιακών ειδήσεων υγείας. Αποτελούν είτε προϊόν τύχης,
είτε ευφυούς χειραγώγησης. <
Όλοι έχουµε ε
Όλοι έχουμε επώνυμο.
Το ίδιο πρέπει να έχουν και
Το ίδιο και τα φάρμακά μας!
50 χρόνια παράγει Επώνυμα, Αποτελεσματικά, Ασφαλή Γενόσημα και Πρωτότυπα Φάρμακα
200 εκατ. συσκευασίες φαρμάκων έχουν διατεθεί στην Ελλάδα
Εξάγει σε περισσότερες από 60 χώρες σε όλονΦροντίδα
τον κόσμο
για τον άνθρωπο.
Ελληνικά
Επενδύει συνεχώς, δημιουργώντας υψηλή Προστιθέμενη Αξία και Ανάπτυξη στην Ελλάδα
Πρωτοπορεί στην Έρευνα και Ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων
με περισσότερες από 60 πατέντες στην Ευρωπαϊκή Ένωση
730 εργαζόμενοι στηρίζουν το Όραμα της ELPEN: Φροντίδα για τον Άνθρωπο
Φροντίδα για τον άνθρωπο.
ELPEN A.E. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Tηλ: 210 60 39 326-9 Fax: 210 60 39 300 www.elpen.gr
ELPEN A.E. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Η 1η Ελληνική Φαρμακευτική
Βιομηχανία
Tηλ:

Φεβρουάριος 2013

Δείτε το τεύχος

τεύχος 23

Κατεβάστε το σε μορφή PDF

Τεύχος 230 - PharmaNews

PDF - Life Positive

της εσωτερικης κρισης στο αιγαιο - Φωνή Κορινθίας

• Ρεφλεξολογία & Αυχενικό Σύνδρομο • Νηστεία & Διατροφή • Συνέντ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΕΩΣ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

Ιατρικός οδηγός Νέας Ιωνίας & Ηρακλείου

κατάλογος προϊόντων - master equip | εξοπλισμοί χώρων εστίασης

Κατεβάστε το τεύχος 84

ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΑΞΗ: A΄

εκθεση πεπραγμενων - Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και