Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΟΜΑ∆Α ΠΡΩΤΗ Α1. Να α. β. γ. δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: Ορεινοί Ομάδα των Ιαπώνων Υπηρεσία Παλιννοστήσεως και Περιθάλψεως Μονάδες 15 Α2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Ι και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1. Έξωση του Όθωνα από την Ελλάδα α. 1927 2. Αρχή της δεδηλωμένης β. 1936 3. Ίδρυση του κόμματος των Φιλελευθέρων γ. 1875 4. Ίδρυση Τραπέζης της Ελλάδος δ. 1862 5. Επιβολή δικτατορίας από τον Μεταξά ε. 1910 Μονάδες 10 Β1. α. Τι γνωρίζετε για την εκδήλωση του κινήματος στο Γουδί και ποια αιτήματα αυτό εξέφρασε; (μονάδες 6) β. Πώς το κίνημα στο Γουδί επηρέασε την πολιτική ζωή της Ελλάδας μέχρι τις 15 Μαρτίου 1910; (μονάδες 6) Μονάδες 12 Β2. Ποιο ήταν το έργο της πρώτης κυβέρνησης της Κρητικής Πολιτείας στη διάρκεια των δύο πρώτων ετών της λειτουργίας της; Μονάδες 13 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΟΜΑ∆Α ∆ΕΥΤΕΡΗ Γ1. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που σας δίνεται: α. Να εξηγήσετε γιατί ήταν αναγκαίες οι μεγάλες επενδύσεις στις υποδομές της Ελλάδας του Μεσοπολέμου. (μονάδες 12) β. Να αναφέρετε ποια έργα υποδομής έγιναν κατά την περίοδο αυτή. (μονάδες 13) Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ Τα σημαντικότερα έργα [...] αφορούσαν κατ’αρχήν την πρωτεύουσα, όπου η ραγδαία πληθυσμιακή αύξηση είχε σωρεύσει προβλήματα και δυσλειτουργίες. Από το 1922 η Αθήνα ζούσε με περιορισμούς στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος ενώ η λύση στο πρόβλημα της ύδρευσης εκκρεμούσε από τον 19ο αιώνα. Ο εξηλεκτρισμός της χώρας είχε απασχολήσει οικονομικούς και κρατικούς παράγοντες αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, ιδίως σε συνδυασμό με την προοπτική αξιοποίησης των υδατοπτώσεων της Μακεδονίας αλλά οι σχετικές μελέτες δεν έδωσαν πειστικά αποτελέσματα και οι επείγουσες ανάγκες εστίασαν το ενδιαφέρον στην Αθήνα. [...] Η εκτέλεση μεγάλων εγγειοβελτιωτικών-αντιπλημμυρικών έργων ήταν απαραίτητη για την επέκταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων και τη βελτίωση των αποδόσεων στις πεδιάδες της Μακεδονίας, που συχνά κατακλύζονταν από τα νερά των ποταμών. Έτσι, το 1926, επί Θ. Παγκάλου και το 1928, επί Βενιζέλου, υπογράφηκαν δύο συμβάσεις με εταιρείες αμερικανικών συμφερόντων: την American Foundation Co, που ανέλαβε τη μελέτη και την εκτέλεση των έργων στην πεδιάδα Θεσσαλονίκης και τη John Monks & Sons-Ulen & Co για τις πεδιάδες Σερρών και ∆ράμας. [...] Παρά την έλλειψη συμπληρωματικών αντιπλημμυρικών ή/και αρδευτικών έργων σε αυτές τις περιοχές, η επέκταση και οι αυξητικές επιδόσεις της γεωργικής παραγωγής, σε συνδυασμό με τον περιορισμό των εστιών ελονοσίας, μάστιγας του αγροτικού πληθυσμού, επιβεβαίωσαν το χαρακτηρισμό των έργων αυτών ως μιας από τις σημαντικές κληρονομιές του Μεσοπολέμου. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΓΡΙΑΝΤΩΝΗ – ΓΕΩΡΓΙΑ Μ. ΠΑΝΣΕΛΗΝΑ, «Η ελληνική οικονομία», Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τόμος 7ος, σελίδες 125-126, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2003 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ∆1. Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να απαντήσετε στα εξής: α. β. Ποιες εθνολογικές μεταβολές παρατηρήθηκαν στην Ελλάδα από την άφιξη των προσφύγων; (μονάδες 16) Πώς αυτές συνέβαλαν στην ενίσχυση της εδαφικής ακεραιότητας και συνοχής της χώρας; (μονάδες 9) Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ Α Η σημαντικότερη συνέπεια της εισροής των Μικρασιατών προσφύγων – σε συνδυασμό με την αναχώρηση των ανταλλαγέντων Τούρκων – ήταν η συγκρότηση εθνικά ομοιογενούς κράτους. Εξετάζοντας τα στατιστικά στοιχεία του πληθυσμού της χώρας μετά τη Συνθήκη των Σεβρών, θα διαπιστώσουμε ότι περίπου ο ένας στους τέσσερις κατοίκους της δεν ήταν Έλληνας. Αντίθετα, μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης, οι Έλληνες κάτοικοι της χώρας έφθασαν το εντυπωσιακό ποσοστό του 93,83%. [...] Η εγκατάσταση στη Μακεδονία και τη Θράκη του 1/3 του αστικού και των 3/4 του αγροτικού πληθυσμού άλλαξε την εθνολογική σύνθεση και κατοχύρωσε την ελληνικότητα των δύο ευαίσθητων αυτών περιοχών. [...] Στη Θράκη, όπου ο ελληνικός πληθυσμός είχε υποστεί δραστική μείωση μετά τη βουλγαρική κατοχή το 1913, η εγκατάσταση των προσφύγων ήταν άμεση προτεραιότητα για το ελληνικό κράτος. Το 1924, το ελληνικό στοιχείο έφθασε το 62,1% του πληθυσμού ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα ένας στους τρεις κατοίκους της Θράκης ήταν πρόσφυγας. [...] Η εγκατάσταση των προσφύγων στα βόρεια σύνορα της χώρας αποτέλεσε ασπίδα προστασίας της εδαφικής ακεραιότητάς της και προσέδωσε ένα πρωτόγνωρο αίσθημα ασφαλείας. ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, «Η Ελλάδα με τους πρόσφυγες», Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τόμος 7ος, σελίδες 91-92, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2003 ΚΕΙΜΕΝΟ Β Η Ελλάδα, ακόμη, μέσα από τα ερείπια της καταστροφής θα αντλήσει ερείσματα ικανά να συμβάλουν στην εθνική ανασυγκρότηση. Η εισροή περισσότερων από ενάμισι εκατομμύριο ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ προσφύγων, δημιουργικών αστών και αγροτών [...] θα εμπλουτίσει το ανθρώπινο δυναμικό της ελεύθερης επικράτειας – ποσοτικά και ποιοτικά. Η εθνική συνοχή θα ενισχυθεί αποφασιστικά – ιδιαίτερα στις αραιοκατοικημένες ευαίσθητες βόρειες επαρχίες της – και η παραγωγική δραστηριότητα θα ενταθεί εντυπωσιακά στην ύπαιθρο, αλλά και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η Ελλάδα, εστία της ελληνικής εθνικής οικογένειας, μετά και την αναγκαστική αναχώρηση του μεγάλου όγκου των αλλογενών στοιχείων που διαβιούσαν στα εδάφη της, αναγόταν σ’ ένα από τα εθνολογικά ομοιογενέστερα, κατά μία άποψη, στο ομοιογενέστερο εθνικό κράτος της Ευρώπης. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, «Παράγων σταθεροποίησης», Σμύρνη, Μικρασία, σελίδα 145, Ε Ιστορικά, ειδική έκδοση Ελευθεροτυπίας Ο∆ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα, τα οποία και θα καταστραφούν μετά το πέρας της εξέτασης. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό ανεξίτηλης μελάνης. 5. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 6. ∆ιάρκεια εξέτασης: φωτοαντιγράφων. Τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων και όχι πριν τις 17:00. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 16 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΟΜΑ∆Α ΠΡΩΤΗ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. «κλήριγκ» β. Κοινωνιολογική Εταιρεία γ. Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) Μονάδες 15 Α2 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση: α. Η θεωρητική ισονομία και η θρησκευτική ελευθερία μαζί με την ανάπτυξη του εμπορίου και της οικονομίας οδήγησαν στη δημογραφική αύξηση του ποντιακού πληθυσμού. β. Το κόστος των Βαλκανικών πολέμων ήταν σημαντικό, δεν κλόνισε όμως την εθνική οικονομία, όπως συνέβαινε με τις στρατιωτικές κινητοποιήσεις του 19ου αιώνα. γ. Η ευτυχής για την Ελλάδα έκβαση των Βαλκανικών πολέμων έδωσε και στο Κρητικό Ζήτημα την οριστική λύση του. δ. Μέχρι το τέλος του 1920 ελάχιστοι πρόσφυγες είχαν επιστρέψει στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. ε. Το πολιτικό γεγονός που οδήγησε στη λύση του ποντιακού ζητήματος ήταν η συνθήκη φιλίας και συνεργασίας που υπογράφηκε τον Μάρτιο του 1921 ανάμεσα στους Μπολσεβίκους και τον Κεμάλ. Μονάδες 10 Β1 Σε ποιες περιοχές της Ελλάδας υπήρχε μεγάλη αγροτική ιδιοκτησία («τσιφλίκια») και ποια ήταν τα προβλήματα που αυτή δημιούργησε στο ελληνικό κράτος μέχρι το 1907; Μονάδες 12 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Β2 Ποιες ήταν οι ενέργειες των επαναστατών από την ημέρα που εκδηλώθηκε το κίνημα στο Θέρισο μέχρι την ενημέρωση του λαού και των αντιπροσώπων των Μεγάλων ∆υνάμεων από τον Ελευθέριο Βενιζέλο για τους λόγους και τους σκοπούς της επανάστασης; Μονάδες 13 ΟΜΑ∆Α ∆ΕΥΤΕΡΗ Γ1 Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που σας δίνεται να αναφερθείτε: α. στην ασάφεια του συντάγματος του 1864 που αφορούσε τον σχηματισμό κυβέρνησης και την εκμετάλλευση της ασάφειας αυτής από τον βασιλιά Γεώργιο Α΄ (μονάδες 15) β. στον τρόπο αντιμετώπισης του πολιτικού προβλήματος που δημιουργήθηκε (μονάδες 10). Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ [...] Τὸ νέο σύνταγμα, ... δημιούργησε καθεστὼς «βασιλευομένης δημοκρατίας». [...] Ὁ βασιλιὰς [...] εἶχε τὸ δικαίωμα νὰ διορίζει καὶ νὰ ἀπολύει τοὺς ὑπουργοὺς καὶ νὰ διαλύει τὴ Βουλὴ - δικαίωμα ποὺ ἔμελλε νὰ τὸ ἀσκήσει συχνὰ ἐξαιτίας τῆς ἀστάθειας ποὺ παρουσίαζαν οἱ συνασπισμοὶ τῶν κομμάτων. Ἂν καὶ τὸ σύνταγμα εἶχε θεωρητικὰ θεμέλιό του τὴν ἀρχὴ ὅτι κυρίαρχη ἐξουσία ἦταν ὁ λαός, δὲν ἦταν πάντα φανερὸ ποιὰ ἀπὸ τὶς κοινοβουλευτικὲς φατρίες ἀντιπροσώπευε πραγματικὰ τὴ βοὺληση τοῦ Ἔθνους. Τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν ὅτι ὁ βασιλιάς, ἂν καὶ δὲν εἶχε ἐκτεταμένες συνταγματικὲς ἐξουσίες, ἀσκοῦσε σημαντικὴ ἐπιρροή, ποὺ οἱ Ἕλληνες πολιτικοὶ τὴ χρησιμοποιοῦσαν ὅταν καὶ ὅπως τοὺς βόλευε καὶ τὴν κατάγγελναν ὅταν ἦταν ἀντίθετη στὰ συμφέροντά τους. Γιὰ νὰ πετύχει νὰ διεκπεραιωθοῦν οἱ διάφορες ὑποθέσεις ἢ γιὰ νὰ προσαρμόσει τὴν ἐξωτερικὴ πολιτικὴ στὸ πλαίσιο ποὺ χάραζαν οἱ εὐρωπαϊκὲς ∆υνάμεις, ὁ βασιλιὰς βρέθηκε συχνὰ στὴν ἀνάγκη νὰ δεχτεῖ κυβέρνηση μειοψηφίας ἢ καὶ ἐξωκοινοβουλευτικὰ πρόσωπα ὣς πρωθυπουργούς [...] Douglas Dakin, Ἡ Ἑνοποίηση τῆς Ἑλλάδας 1770 -1923, μτφ. Α. Ξανθόπουλος, Μορφωτικὸ Ἵδρυμα Ἐθνικῆς Τραπέζης, Αθήνα 1989, σσ. 157 -158. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ∆1 Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να παρουσιάσετε την προσπάθεια προσέγγισης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αναφέροντας: α. β. Τις ελληνοτουρκικές συμφωνίες που υπογράφηκαν το 1930 (μονάδες 8) και Το περιεχόμενο αυτών των συμφωνιών (μονάδες 17). Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ Α [...] Ἡ συμφωνία βασιζόταν στὴν ἀρχὴ τοῦ συμψηφισμοῦ τῶν περιουσιῶν τόσο τῶν ἀνταλλαξίμων ὅσο καὶ τῶν μὴ ἀνταλλαξίμων ποὺ εἶχαν ἀποδοθεῖ στοὺς πρόσφυγες, ἐνῶ παράλληλα ἡ ἑλληνική πλευρὰ ἐπιβαρυνόταν μὲ τὴν καταβολὴ χρεωστικοῦ ὑπόλοιπου, ποὺ ὑπερέβαινε τὶς 400.000 λίρες Ἀγγλίας, σὲ ἀντιστάθμισμα τῆς ὑποχρεώσεως τῆς τουρκικῆς κυβερνήσεως νὰ ἀποδώσει στοὺς Ἕλληνες δικαιούχους τὰ καταπατημένα κτήματά τους στὴν περιοχὴ τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἡ σύμβαση τῆς 10ης Ἰουνίου 1930 βάρυνε ἐμφανῶς πρὸς ὄφελος τῆς Τουρκίας, ἀλλὰ ἀποτέλεσε τὴν προϋπόθεση γιὰ τὴν ὁριστικὴ ἐκκαθάριση τῶν οἰκονομικῶν διαμφισβητήσεων καὶ τὴν ἀποφασιστικὴ προώθηση τῆς πολιτικῆς συνεννοήσεως. Ἔτσι ὁ Ἕλληνας πρωθυπουργὸς ἐπισκέφθηκε τὴν Ἄγκυρα καὶ ὑπέγραψε, στὶς 30 Ὀκτωβρίου 1930, τὸ διμερὲς σύμφωνο φιλίας, οὐδετερότητας καὶ διαιτησίας, τὰ ὅρια τοῦ ὁποίου ἔφθαναν ὣς τὴν ἀπαγόρευση τῆς συμμετοχῆς σὲ κάθε πολιτικὸ ἢ οἰκονομικὸ συνασπισμὸ ποὺ θὰ στρεφόταν ἐναντίον τοῦ ἑνὸς ἀπὸ τὰ συμβαλλόμενα μέρη. Τὴ σύναψη τοῦ συμφώνου συνόδευε ἡ συνομολόγηση ἐμπορικῆς συμβάσεως, καθὼς καὶ εἰδικῆς συμφωνίας γύρω ἀπὸ τοὺς ναυτικοὺς ἐξοπλισμούς, ἡ ὁποία καὶ προέβλεπε τὴν ἔγκαιρη ἐνημέρωση τῶν δύο κυβερνήσεων γιὰ κάθε προβλεπόμενη παραγγελία ναυτικῆς μονάδας, προκειμένου νὰ προληφθεῖ ὁ ἀνταγωνισμὸς «διὰ φιλικῆς ἀνταλλαγῆς ἀπόψεων». [...] Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, τ. Ι∆, Εκδοτική Αθηνών, 1978, σ. 354. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Β [...] Ἡ νέα ἐμπορική σύμβαση πού ὑπογράφτηκε στήν Ἄγκυρα θά μπορούσε νά θεωρηθεῖ μᾶλλον εὐνοϊκή... Ἡ σύμβαση αὐτή περιεῖχε δύο βασικές διατάξεις πού ρύθμιζαν, εὐνοϊκά γιά τήν Ἑλλάδα, τίς εἰσαγωγές κονιάκ και σαπουνιοῦ [...] Στίς εὐνοϊκές ἐπίσης γιά τήν Ἑλλάδα διατάξεις θά μπορούσαμε νά ἀναφέρουμε τήν ἐφαρμογή τῆς ἀναπροσαρμογῆς τοῦ δασμολογίου... Μέ τή σύμβαση ἀναγνωρίστηκε ἐπίσης ἡ ἰσότητα ἀνάμεσα στούς Ἑλληνες καί Τούρκους ὑπηκόους τόσο στήν Τουρκία ὅσο καί στήν Ἑλλάδα. [... ] Ιφιγένειας Αναστασιάδου, «Ὁ Βενιζέλος καί τό Ἑλληνοτουρκικό Σύμφωνο Φιλίας του 1930», Θάνος Βερέμης και Οδυσσέας ∆ημητρακόπουλος (εποπτεία), Μελετήματα γύρω ἀπό τόν Βενιζέλο καί τήν Ἐποχή του, Εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήνα 1980, σσ.362, 363. ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην μεταφέρετε στο τετράδιο τα κείμενα και τις παρατηρήσεις. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας, να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. τη διανομή των 5. ∆ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά φωτοαντιγράφων. 6. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μαύρο στυλό διαρκείας και μόνον ανεξίτηλης μελάνης. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων και όχι πριν τις 17.00. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΟΜΑ∆Α Α΄ ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: • Οργανικός Νόμος (1900) • Προσωρινή Κυβέρνησις της Κρήτης (1905) • Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής (1923). β. Μονάδες 15 Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη «Σωστό» ή «Λάθος» δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. 1. Το σύνταγμα του 1844 δεν κατοχύρωσε το δικαίωμα του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι. 2. Ο Βενιζέλος αναγνώριζε στον Πρίγκιπα Γεώργιο το δικαίωμα να διαχειρίζεται προσωπικώς το εθνικό ζήτημα της Κρήτης. 3. Ο Βενιζέλος, τον Σεπτέμβριο του 1910, υποστήριξε την αναθεώρηση του υπάρχοντος συντάγματος και δεν έθεσε πολιτειακό ζήτημα. 4. Στις 9 ∆εκεμβρίου 1898 κηρύχθηκε και επίσημα η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. 5. Η δίχρονη προεδρία του μητροπολίτη Χρύσανθου ήταν αληθινό διάλειμμα δημοκρατίας και αρμονικής συμβίωσης χριστιανών και μουσουλμάνων στην Τραπεζούντα. Μονάδες 10 ΘΕΜΑ Α2 α. Ποια μέσα διέθεσε η ελληνική κυβέρνηση στην ΕΑΠ (Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων) για την αποκατάσταση των προσφύγων; Μονάδες 10 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ β. Ποιος ήταν ο ρόλος του διαμετακομιστικού εμπορίου στην οικονομική ανάπτυξη του Πόντου; Μονάδες 15 ΟΜΑ∆Α Β΄ ΘΕΜΑ Β1 Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε τους λόγους ανάδειξης (μονάδες 17) και τα αιτήματα (μονάδες 8) της «νέας γενιάς» στην περίοδο της συνταγματικής μοναρχίας. Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ Ἐκτὸς ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν ποὺ ἱδρύθηκε τὸ 1837 δημιουργήθηκαν 190 δημοτικά, 31 ἀποκαλούμενα ἑλληνικὰ σχολεῖα καὶ τέσσερα γυμνάσια. Μεταξὺ 1837 καὶ 1857, 3.182 φοιτητὲς ἀπέκτησαν στὴν Ἀθήνα διπλώματα, ἐνῶ τὸ ποσοστὸ ὅσων γνώριζαν γραφὴ καὶ ἀνάγνωση αὐξήθηκε μέχρι τὸ 1840 στὸ 40% τοῦ ἀνδρικοῦ πληθυσμοῦ, ἡλικίας ἄνω τῶν 5 ἐτῶν. [...] Ἡ σχετικὰ ταχύρρυθμη ἐξάπλωση τῆς μόρφωσης αὔξησε τὶς ἐντάσεις στὴν κοινωνία. Γιὰ τοὺς ἀπόφοιτους τοῦ Πανεπιστημίου, ἰδιαίτερα τοὺς νομικοὺς, ἴσχυε σὲ σχέση μὲ τὴν ἐπαγγελματικὴ προοπτικὴ τὸ ἴδιο ὅπως καὶ γιὰ ὅλους τοὺς ἄλλους: ἡ πίεση γιὰ μιὰ θέση στὸ δημόσιο μεγάλωνε. Ἐπίσης μεγάλωναν οἱ ἀτομικὲς ἀπαιτήσεις γιὰ τὸ ἐπίπεδο ζωῆς, οἱ μορφωμένοι καθὼς καὶ οἱ μισομορφωμὲνοι ἄρχισαν νὰ ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὴν ἀνεπάρκεια τῶν συνθηκῶν στὴν Ἑλλάδα, τὴ γενικὴ καθυστέρηση σὲ σχέση μὲ τὶς χῶρες τῆς ∆ύσης, καὶ ἡ ἐπιθυμία γιὰ συμμετοχὴ στὶς πολιτικὲς διαδικασίες ἐνίσχυε τὴ γενικὴ δυσαρέσκεια. Φαίνεται ὅτι στὴν περίπτωση τῆς Ἑλλάδας ἐπιβεβαιώνεται ἡ ὑπόθεση ὅτι ἡ διαδικασία τῆς γρήγορης ἐξάπλωσης τῆς στοιχειώδους μόρφωσης συμπίπτει μὲ τὴν περίοδο πολιτικῆς ἀστάθειας καὶ ὅτι κατὰ πᾶσα πιθανότητα ἐνισχύει αὐτὴ τὴν ἀστάθεια. Gunnar Hering, Τὰ πολιτικὰ κόμματα στὴν Ἑλλάδα 1821-1936 τόμος Α΄, Μ.Ι.Ε.Τ. (Αθήνα 2004), σσ. 340, 341. ΘΕΜΑ Β2 Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα ακόλουθα κείμενα, να παρουσιάσετε και να εξηγήσετε τις εξελίξεις στο αγροτικό ζήτημα από το 1907 έως και το 1917. Μονάδες 25 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Α΄ Ὁ Βενιζέλος δὲν προχώρησε στὴν ἐπειγόντως ἀναγκαία ἀγροτική μεταρρύθμιση, ἐπειδή ἡ προτεραιότητα τῶν ἐξοπλισμῶν δὲν ἄφηνε πόρους γιὰ τὴν ἀποζημίωση τῶν μεγαλογαιοκτημόνων. Ἡ ἀπαλλοτρίωση τῆς γῆς χωρὶς ἀποζημίωση δὲν θὰ ἦταν μόνο ἀντισυνταγματική, ἀλλὰ ὡς ἐπαναστατικὴ πράξη τελείως ἀδιανόητη γιὰ τοὺς Φιλελευθέρους. Ἔτσι ἀρκέστηκαν σὲ προστατευτικὲς διατάξεις γιὰ τοὺς ἐνοικιαστὲς γῆς, οἱ ὁποῖες ὅμως δὲν ἐμπόδισαν ὁρισμένους γαιοκτήμονες νὰ κάνουν ἔξωση σὲ οἰκογένειες, ἐνῶ διαρκοῦσαν ἀκόμη οἱ Βαλκανικοὶ πόλεμοι, ἐπειδὴ οἱ στρατευμένοι ἄνδρες βρίσκονταν στὸ μέτωπο καὶ δὲν ἀνταποκρίνονταν στὶς ἐργασιακές τους ὑποχρεώσεις! Μὲ τὴν ἀπόκτηση ἐδαφῶν στοὺς Βαλκανικοὺς πολέμους προστέθηκαν στὰ 594 τσιφλίκια τῆς Θεσσαλίας καὶ τοῦ νομοῦ Ἄρτας 818 μεγάλες γαιοκτησίες στὴ Μακεδονία καὶ 410 στὴν Ἤπειρο. Gunnar Hering, Τὰ πολιτικὰ κόμματα στὴν Ἑλλάδα 1821-1936 τόμος Β΄, Μ.Ι.Ε.Τ. (Αθήνα 2004), σελ. 802. ΚΕΙΜΕΝΟ Β΄ Η αρχή της αγροτικής μεταρρύθμισης εξηγγέλθη στα 1917 στη Θεσσαλονίκη. [...] Η αγροτική μεταρρύθμιση αποφασίστηκε σε μία στιγμή σοβαροτάτης πτώσης του εξωτερικού εμπορίου: η πτώση αυτή είχε προκληθεί από τον θαλάσσιο αποκλεισμό τον οποίο είχαν επιβάλει οι δυτικές δυνάμεις στην Ελλάδα, προκειμένου να την υποχρεώσουν να εισέλθει στον πόλεμο με το μέρος της Αντάντ. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, ο αποκλεισμός της Ελλάδας λειτούργησε, από οικονομική άποψη, ως ένας αυθόρμητος προστατευτισμός, τόσο υπέρ της εθνικής βιομηχανικής παραγωγής όσο και επ’ ωφελεία των εγχωρίων σιτηρών. Είναι προφανές ότι η συγκυρία αυτή έθεσε εκ νέου και με οξύτατο τρόπο το ζήτημα των τσιφλικιών. Το γεγονός ότι μια «επαναστατική» στρατιωτική κυβέρνηση υπό την αιγίδα των γαλλικών στρατευμάτων του μακεδονικού μετώπου ήλθε να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη, δηλαδή στο κέντρο των βορείων ελληνικών επαρχιών που κυριαρχούντο απ’ τα τσιφλίκια, προσέδωσε έναν επείγοντα χαρακτήρα στο πρόβλημα της οριστικής ρύθμισης του γαιοκτητικού ζητήματος. Κ. Βεργόπουλου, Το αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα, Η κοινωνική ενσωμάτωση της γεωργίας, Αθήνα 1975, σελ. 174. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην μεταφέρετε στο τετράδιο τα κείμενα και τις παρατηρήσεις. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας, να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. ∆ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνον με μπλε ή μαύρο στυλό διαρκείας και μόνον ανεξίτηλης μελάνης. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 11 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΟΜΑ∆Α Α΄ ΘΕΜΑ α. Να • • • Α1 δώσετε το περιεχόμενο των ακολούθων όρων: Ορεινοί. Ηνωμένη Αντιπολίτευση. Φεντερασιόν. Μονάδες 15 β. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη «Σωστό» ή «Λάθος» δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. 1. Με το σύνταγμα του 1844 κατοχυρωνόταν, με ελάχιστους περιορισμούς, το δικαίωμα της καθολικής ψηφοφορίας για άνδρες και γυναίκες. 2. Η αρχή της δεδηλωμένης θεσμοθετήθηκε το 1881. 3. Ο εξορθολογισμός της διοίκησης, κυρίως με τον καθορισμό των προσόντων των δημοσίων υπαλλήλων, ώστε να περιοριστεί η ευνοιοκρατία ήταν προγραμματικός στόχος του τρικουπικού κόμματος. 4. Λίγους μήνες πριν από την κατάρρευση του Ελληνικού Μετώπου στη Μικρά Ασία, η Κυβέρνηση προέβη σε ένα πρωτότυπο εσωτερικό αναγκαστικό δάνειο, με διχοτόμηση του χαρτονομίσματος. Μονάδες 8 ΘΕΜΑ Α2 α. Τι προέβλεπε η Σύμβαση της Λοζάνης (30 Ιανουαρίου 1923) για την ανταλλαγή των πληθυσμών και τι για τους ανταλλάξιμους; Μονάδες 15 β. Ποιες ήταν οι επιπτώσεις από την άφιξη των προσφύγων στην Ελλάδα (1922) στον τομέα της αγροτικής παραγωγής; Μονάδες 12 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΟΜΑ∆Α Β΄ ΘΕΜΑ Β1 Αντλώντας στοιχεία από το ακόλουθο απόσπασμα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να παρουσιάσετε τα χαρακτηριστικά και τις επιδιώξεις του κινήματος, που εκδηλώθηκε στο Γουδί στις 15 Αυγούστου 1909 με οργανωτικό φορέα το Στρατιωτικό Σύνδεσμο, καθώς επίσης να δώσετε και το γενικότερο περίγραμμα των επόμενων πρωτοβουλιών του Στρατιωτικού Συνδέσμου μέχρι τη διάλυσή του. Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ Τὴ νύχτα τῆς 14ης πρὸς τὴ 15η Αὐγούστου 1909 συγκεντρώθηκαν στοὺς πρόποδες τοῦ Ὑμηττοῦ, στοὺς στρατῶνες τοῦ Γουδί, 250 ἀξιωματικοὶ καὶ 2.000 περίπου ὁπλίτες, κατὰ τὸν Ἀλ. Μαζαράκη, ἢ 449 ἀξιωματικοὶ καὶ 2.546 ὁπλίτες, κατὰ τὸν Ἀσπρέα, καθὼς καὶ μερικοὶ χωροφύλακες καὶ πολίτες καὶ διακήρυξαν, χωρὶς ἰδιαίτερη μαχητικότητα, τὴν ἀντίθεσή τους πρὸς τὴν κυβέρνηση, ὑποστηρίζοντας τὸ πρόγραμμα τοῦ «Στρατιωτικοῦ Συνδέσμου», ποὺ τοὺς εἶχε καλέσει νὰ συμπαρασταθοῦν στοὺς στόχους του. Τὸ πρόγραμμα αὐτό, διατυπωμένο σὲ ἤπιο τόνο γιὰ «ἐπαναστατικὴ» προκήρυξη, ἐξέφραζε γενικὲς εὐχὲς γιὰ τὴ βελτίωση τῶν ἐνόπλων δυνάμεων, τῆς διοικήσεως καὶ τῆς παιδείας, καθὼς καὶ τὴν κατάργηση «τῆς ἀπαισίας συναλλαγῆς» −εὐχὲς ποὺ ἀσφαλῶς ἔβρισκαν σύμφωνο τὸ σύνολο τῶν Ἑλλήνων. Ἀπαριθμοῦσε ἐπίσης μὲ σαφήνεια ποιὲς ριζοσπαστικὲς ἐνέργειες δὲν ἐπρόκειτο νὰ ἐπιχειρηθοῦν ἀπὸ τὸ «Σύνδεσμο»: 1) Τὴν κατάργηση τῆς δυναστείας ἢ τὴν ἀντικατάσταση τοῦ βασιλιᾶ, 2) τὴν ἐγκαθίδρυση στρατοκρατίας ἢ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ συντάγματος, 3) τὴν κατάργηση τῆς κυβερνήσεως, 4) τὴν αὔξηση ἢ τὴν ἀπομάκρυνση στελεχῶν τοῦ στρατοῦ ἢ τοῦ ναυτικοῦ. [...] Τὸ πρωὶ τῆς 15 η ς Αὐγούστου ὁ λαὸς τῆς πρωτεύουσας, ἀφυπνιζόταν μὲ ἔκπληξη ἀπὸ τὴν ἀναγγελία τοῦ κινήματος. Ἀκόμη καὶ τὰ ἀνάκτορα καὶ ἡ πολιτικὴ ἡγεσία τῆς χώρας δὲν εἶχαν προβλέψει τόσο ριζική ἐνέργεια ἀπὸ τοὺς στρατιωτικούς. Πολλοὶ ἀναρωτήθηκαν τὴ στιγμὴ ἐκείνη γιὰ τὴν ταυτότητα τοῦ «Στρατιωτικοῦ Συνδέσμου» καὶ τοὺς πραγματικοὺς στόχους τῆς ἡγεσίας του. Οἱ περισσότεροι προτίμησαν νὰ περιμένουν τὴν ἔκβαση τῆς ἀναμετρήσεως τῶν κινηματιῶν μὲ τὴν ἐξουσία πρὶν πάρουν θέση. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος Ι∆΄ (Αθήνα 1977), σελ. 258 -259. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ Β2 Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω απόσπασμα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να παρουσιάσετε την αναπτυξιακή υποδομή της Ελλάδας του Μεσοπολέμου (1919 -1939) και να καταγράψετε τις σπουδαιότερες υλικοτεχνικές καινοτομίες που πραγματοποιήθηκαν. Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ Οι μεγάλες επενδύσεις Η ανάπτυξη των δομών της εγχώριας αγοράς, η οποία επιτελέστηκε στην Ελλάδα μετά το 1922 υπό την αιγίδα του κράτους, ήταν στο βάθος το κίνητρο που επέφερε στη χώρα μας τη συρροή με κάθε μορφή των ξένων κεφαλαίων. Η οικονομική σταθεροποίηση, που άρχισε από το 1924 στην Ελλάδα και κατέληξε στη νομισματική σταθεροποίηση του 1928 και στην εξυγίανση του πιστωτικού συστήματος, ήταν το κυριότερο επιχείρημα που έπεισε τους ξένους χρηματοδότες να τοποθετήσουν κεφάλαια στην Ελλάδα. Αυτό έγινε όχι μόνο με τη μορφή προσφυγικών δανείων, αλλά και με δάνεια που απέβλεπαν στη χρηματοδότηση δημόσιων έργων, αποξηραντικών, υδρευτικών ή ακόμη επέκταση του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου. Τα δημόσια έργα ήταν ένας χώρος για επικερδείς τοποθετήσεις κεφαλαίου, αφού η οικονομική γενικά δραστηριότητα αναπτυσσόταν όσο το ισοζύγιο πληρωμών και τα δημοσιονομικά διατηρούνταν σε ισορροπία. Παράλληλα, η ανάπτυξη της αγοράς και η βελτίωση του κλίματος των επενδύσεων προσείλκυσαν στην Ελλάδα, από τα μέσα της δεκαετίας 1920-1930, και ξένα ιδιωτικά κεφάλαια, είτε σε απευθείας παραγωγικές επενδύσεις είτε για τη χρηματοδότηση ελληνικών ιδιωτικών επιχειρήσεων. […] Στην άλλη κατηγορία δηλ. των άμεσων επενδύσεων, ανήκουν οι περιπτώσεις των ξένων εταιριών Πάουερ, Ούλεν, Φαουντέισιον κλπ. που εγκαταστάθηκαν κατά τα χρόνια αυτά στην Ελλάδα. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΕ΄ (Αθήνα 1978), σελ. 336. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 1. 2. 3. 4. 5. 6. ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην μεταφέρετε στο τετράδιο τα κείμενα και τις παρατηρήσεις. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας, να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. ∆ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων και όχι πριν την 17:00. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΟΜΑ∆Α Α΄ ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακολούθων όρων: • Λαϊκό Κόμμα. • Στρατιωτικός Σύνδεσμος. • Φροντιστήριο της Τραπεζούντας. Μονάδες 15 β. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη «Σωστό» ή «Λάθος» δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. 1. Το Εθνικόν Κομιτάτον, υπό τον Επαμεινώνδα ∆εληγιώργη, υποστήριζε την ανάπτυξη του κοινοβουλευτισμού, τον εκσυγχρονισμό της χώρας, την οικονομική ανάπτυξη, τις μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση και στον στρατό και την πολιτισμική εξάπλωση στην Οθωμανική αυτοκρατορία. 2. Κατά το τελευταίο τέταρτο του 19 ο υ αιώνα η κεντρική οργάνωση ενός κόμματος είχε τη δυνατότητα να αρνηθεί στους βουλευτές την εκπλήρωση επιθυμιών. 3. Ευθύς μετά την έκρηξη των Βαλκανικών πολέμων (Οκτώβριος 1912) οι πύλες του ελληνικού Κοινοβουλίου άνοιξαν για τους Κρήτες βουλευτές, που έγιναν δεκτοί με εκδηλώσεις απερίγραπτου πατριωτικού ενθουσιασμού. 4. Μετά τη διάλυση της ΕΑΠ, το 1930, τα χρέη των αγροτών προσφύγων ανέλαβε να εισπράξει η Εθνική Τράπεζα. Μονάδες 8 ΘΕΜΑ Α2 α. Ποια ήταν η αφορμή και ποιος ο σκοπός της ίδρυσης της Τράπεζας της Ελλάδος το 1927 και πώς η λειτουργία της οδήγησε τη χώρα σε περίοδο ανάκαμψης και ευφορίας; Μονάδες 15 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ β. Ποιες παροχές περιελάμβανε η περίθαλψη των 450.000 προσφύγων της περιόδου 1914 - 1921, σύμφωνα με τα στοιχεία των υπηρεσιών του Υπουργείου Περιθάλψεως; Μονάδες 12 ΟΜΑ∆Α Β΄ ΘΕΜΑ Β1 Αντλώντας στοιχεία από την ακόλουθη επιστολή του Ελευθερίου Βενιζέλου προς τον Τούρκο πρωθυπουργό Ισμέτ Πασά (30/8/1928) και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να παρουσιάσετε τις προθέσεις του Έλληνα πρωθυπουργού σχετικά με τη διευθέτηση των διαφορών Ελλάδας–Τουρκίας, καθώς και την αποκατάσταση των φιλικών σχέσεων με την υπογραφή της συμφωνίας της Άγκυρας του 1930. Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ «Καθ’ ἥν στιγμήν ὁ ἑλληνικός λαός μοῦ ἀναθέτει μέ μεγάλην πλειοψηφίαν τήν διακυβέρνησίν του διά μίαν περίοδον τεσσάρων ἐτῶν, ὀφείλω νά σᾶς διαβεβαιώσω περί τῆς ζωηρᾶς ἐπιθυμίας μου νά συντελέσω εἰς τήν ρύθμισιν τῶν σχέσεων μεταξύ τῶν δύο χωρῶν μας, ἡ ὁποία θά τούς ἐξησφάλιζε στενήν φιλίαν, ἐπιβεβαιουμένην δι’ ἑνός συμφώνου φιλίας, μή ἐπιθέσεως καί διαιτησίας, περιεχομένου ὅσον τό δυνατόν εὐρυτέρου. Ἔχω πλήρη συνείδησιν τοῦ γεγονότος ὅτι ἡ Τουρκία δέν ἔχει βλέψεις ἐπί τῶν ἐδαφῶν μας καί μοί ἐδόθη χιλίας φοράς κατά τήν διάρκειαν τῆς προεκλογικῆς περιόδου ἡ εὐκαιρία νά δηλώσω δημοσίᾳ ὅτι ἡ Ἑλλάς οὐδεμίαν ἔχει βλέψιν ἐπί τῶν τουρκικῶν ἐδαφῶν, ἀποδεχομένη τάς Συνθήκας τῆς Εἰρήνης εἰλικρινῶς καί ἀνεπιφυλάκτως. ∆έν δύναμαι λοιπόν νά ἀμφιβάλλω ὅτι ἡ ρύθμισις τῶν σχέσεών μας, ὡς τήν ἀντιλαμβάνομαι, ἀνταποκρίνεται ἐπίσης εἰς τήν ἐπιθυμίαν τῆς Ἐξοχότητός Σας. ∆ιά τήν πραγματοποίησιν τῆς κοινῆς αὐτῆς ἐπιθυμίας οὐδέν ἐμπόδιον ὑφίσταται ἐκτός τῶν ἐκκρεμῶν ζητημάτων μεταξύ τῶν δύο χωρῶν, τά ὁποῖα προέκυψαν ἀπό τήν σύμβασιν περί ἀνταλλαγῆς τῶν πληθυσμῶν καί τάς παρακολούθους συμφωνίας». Ιστορία του Ελληνικού Έθνους , τ όμος Ι Ε ΄ ( Αθήνα 1 9 7 8 ) , σελ . 354. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ Β2 Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να επισημάνετε τα στοιχεία που υποδηλώνουν τον συντηρητικό χαρακτήρα του συντάγματος του 1899 της Κρητικής Πολιτείας και να εξηγήσετε πώς ο χαρακτήρας αυτός συνετέλεσε στην απαρχή της εμφάνισης των πρώτων νεφών στις σχέσεις Ύπατου Αρμοστή και Ελευθερίου Βενιζέλου. Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ «Σύμφωνα μέ μιά θεωρία, τό σύνταγμα εἶχε συντηρητικό χαρακτήρα ἐπειδή ὁ λαός τῆς Κρήτης ― καί τά δεκαέξι μέλη τῆς συντακτικῆς ἐπιτροπῆς ― πίστευε ὅτι μιά ἐκτελεστική ἐξουσία μέ ἐνισχυμένες ἁρμοδιότητες καί ἀπαλλαγμένη ἀπό κοινοβουλευτικούς περιορισμούς καί ἐπεμβάσεις βραχυπρόθεσμα θά συνέβαλλε πιό ἀποτελεσματικά στήν ἐπίλυση τῶν πολιτικῶν προβλημάτων τοῦ νησιοῦ ... Οἱ συντάκτες τῆς τελικῆς μορφῆς τοῦ σχεδίου τοῦ συντάγματος δέν θεωροῦσαν ὁριστικό τό καθεστώς τῆς αὐτονομίας, ἀφοῦ δέν ἱκανοποιοῦσε τίς ἐθνικές προσδοκίες τῶν Κρητῶν. Ἡ ἁρμοστεία ἀντιπροσώπευε γι’ αὐτούς ἕνα σύντομο μεταβατικό στάδιο, τό προοίμιο τῆς ἕνωσης τῆς Κρήτης μέ τήν Ἑλλάδα. Μέ τήν ἀντίληψη αὐτή ὡς προϋπόθεση τῶν συνταγματικῶν τους ἐπιλογῶν, τά μέλη τῆς ἐπιτροπῆς ἐνίσχυσαν τίς σχεδόν μοναρχικές ἐξουσίες τοῦ προσωρινοῦ ἡγέτη τῆς Κρήτης, γιά νά διευκολύνουν τή γρήγορη ἐπίλυση τῶν ἐσωτερικῶν προβλημάτων τοῦ τόπου τους καί νά ἀποκλείσουν τίς πιθανές τραγικές συνέπειες (ὅπως ἡ ἥττα τῆς Ἑλλάδας στόν πόλεμο τοῦ 1897) πού μποροῦσαν νά ἔχουν οἱ τυχόν ἐκτροπές τῶν ἐκλεγμένων ἐθνικῶν ἀντιπροσώπων ἀπό τά πλαίσια τῆς κοινοβουλευτικῆς δεοντολογίας». Λ. Μακράκη, Ελευθέριος Βενιζέλος, 1864-1910. Η διάπλαση ενός εθνικού ηγέτη, (Αθήνα 1992), σσ. 382-383. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 1. 2. 3. 4. 5. 6. ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ Στο τετράδιο να γράψετε μόνον τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην μεταφέρετε στο τετράδιο τα κείμενα και τις παρατηρήσεις. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας, να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. ∆ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3) ΟΜΑ∆Α Α΄ ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακολούθων όρων : • Εκλεκτικοί. • Ομάδα των Ιαπώνων. • Κλήριγκ. Μονάδες 15 β. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη «Σωστό» ή «Λάθος» δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. 1. Οι οθωνικές κυβερνήσεις αποπλήρωσαν τα επαναστατικά δάνεια. 2. Η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας πραγματοποιήθηκε το 1864. στο ελληνικό κράτος 3. Η συνθήκη των Σεβρών (1920) όριζε ότι η περιοχή της Σμύρνης θα βρισκόταν υπό ελληνική διοίκηση για πέντε (5) χρόνια. 4. Το 1924 το Σ.Ε.Κ.Ε. μετονομάστηκε σε Κ.Κ.Ε. Μονάδες 8 ΘΕΜΑ Α2 α. Ποιες ήταν οι πολιτικές απόψεις του Θεόδωρου ∆ηλιγιάννη και του κόμματός του; Μονάδες 14 β. Ποιες ήταν οι επιπτώσεις στον πληθυσμό της Ελλάδας και στην εθνολογική του σύσταση, από την άφιξη των προσφύγων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή; Μονάδες 13 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΟΜΑ∆Α Β΄ ΘΕΜΑ Β1 Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να αναλύσετε: α. τα αίτια του διωγμού που υπέστησαν Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1914 οι Έλληνες της Μονάδες 13 β. τους τρόπους με τους οποίους αυτός εκδηλώθηκε. Μονάδες 12 ΚΕΙΜΕΝΟ Εκτός από την άνοδο του τουρκικού εθνικισμού, που υπήρξε ο κύριος παράγων, στη δίωξη του ελληνικού στοιχείου συνετέλεσαν και οικονομικοί λόγοι. Οι Έλληνες, με τη συγκέντρωση του εμπορίου και της βιομηχανίας στα χέρια τους, ήταν φυσικό να αποτελούν εμπόδιο στην επιδίωξη της Γερμανίας να ολοκληρώσει την οικονομική της διείσδυση στην υπανάπτυκτη Τουρκία [...]. Οι διωγμοί άρχισαν [...] με τη βίαιη εκδίωξη των Ελλήνων της ανατολικής Θράκης [...]. Το Μάιο του 1914 υπό την καθοδήγηση των Γερμανών επεκτάθηκαν οι διωγμοί και στη δυτική Μικρά Ασία. Στη θέση των Ελλήνων που ξεριζώθηκαν, εγκαταστάθηκαν μουσουλμάνοι πρόσφυγες από εδάφη που έχασε η Τουρκία στους Βαλκανικούς πολέμους. Για την εκκένωση της περιοχής, που βρίσκεται απέναντι από τα επίμαχα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου, από τον ελληνικό πληθυσμό προβλήθηκαν λόγοι στρατιωτικής άμυνας. Βέβαια το ελληνικό κράτος ήταν ακόμη ουδέτερο και ο βασιλιάς του θεωρούνταν γερμανόφιλος. Ο ελληνικός όμως πληθυσμός της Μικράς Ασίας ήταν ύποπτος στις τουρκικές αρχές [...]. Η εκκένωση μεθοδεύτηκε παντού ομοιότροπα. Προηγήθηκε ενορχηστρωμένη ανθελληνική εκστρατεία του τουρκικού τύπου και εντάθηκαν οι καταπιέσεις για να εξαναγκαστεί το ελληνικό στοιχείο σε εκούσια μετανάστευση. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους , τ όμος Ι Ε ΄ ( Αθήνα , 1 9 7 8 ) , σελ . 99-100. ΘΕΜΑ Β2 Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να επισημάνετε τα προβλήματα που ανέκυπταν στο ζήτημα της διανομής των εθνικών γαιών πριν από το 1870-71. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Η εκμετάλλευση και η αξιοποίηση [των εθνικών γαιών] αποτέλεσαν ένα από τα πιο καφτά πολιτικά προβλήματα της χώρας, για ένα σχεδόν αιώνα [...]. Ως το τέλος του [19 ο υ ] αιώνα, το πιο επείγον υπήρξε το πρόβλημα της παραχώρησης των εδαφών στους φτωχούς άκληρους αγρότες. Αλλά οι αγώνες που έγιναν για την κατανομή των εδαφών και η αντίδραση εκείνων που επωφελούνταν από τη συγκεχυμένη κατάσταση που επικρατούσε στη διαχείριση των εθνικών γαιών, επιβράδυναν τη διανομή [...]. Η έγγεια πρόσοδος, που τελικά εισέπραττε το Κράτος, ήταν εξαιρετικά χαμηλή για την πλειοψηφία των χωρικών που κατείχαν τις εθνικές γαίες. Έτσι, οι ειδικές συνθήκες μίσθωσης των γαιών εξομοιώνουν σχεδόν τον κάτοχό τους με το μικροϊδιοκτήτη που έχει πλήρη κυριότητα. Πραγματικά, το Κράτος (ο ιδιοκτήτης γης), δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να ταυτιστεί μ’ έναν απόντα ιδιοκτήτη, έστω και μόνον από το γεγονός της πολύ μειωμένης «έγγειας προσόδου» που εισπράττονταν [...]. Το Κράτος, σαν ιδιοκτήτης, είναι ανίκανο να επιτελέσει τον κύριο οικονομικό και «τυπικό» ρόλο του ιδιοκτήτη που ζει εκτός έδρας: να καθορίσει δηλαδή τους τρόπους εξαγωγής της εγγείας προσόδου. Πιο σημαντικό είναι πως ο εκμισθωτής, ο μικροκαλλιεργητής με τα διασφαλισμένα οικονομικά δικαιώματα, λειτουργεί απέναντι στη γη σαν να ήταν δικαιωματικά ο νόμιμος ιδιοκτήτης της. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, έγινε ο σφετερισμός των μισών περίπου εθνικών γαιών. Κ. Τσουκαλά, Εξάρτηση και αναπαραγωγή (Αθήνα, 1977), σελ. 73-74. Μονάδες 25 Ο∆ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). ∆ε θα μεταφέρετε στο τετράδιο τα κείμενα και τις παρατηρήσεις. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε σε όλα τα ζητούμενα. 4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. ∆ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3) ΟΜΑ∆Α Α΄ ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακολούθων όρων : • Μεγάλη Ιδέα. • πεδινοί. • Πατριαρχική Επιτροπή (1918). Μονάδες 15 β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα στον καθένα από αυτούς το γράμμα της Στήλης Β το οποίο προσδιορίζει τη χρονολογία που αντιστοιχεί στο γεγονός από τη Στήλη Α (περισσεύει μια χρονολογία). Στήλη Α Στήλη Β ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ 1. Με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή μεταξύ Ρωσίας και Οθωμανικής αυτοκρατορίας προστατεύθηκε και α. 1856 αναπτύχθηκε η δραστηριοποίηση των β. 1893 χριστιανικών-ελληνικών-πλοίων. 2. Ιδρύθηκε η Εθνική Τράπεζα (της Ελλάδας). 3. Ολοκληρώθηκε το έργο της διάνοιξης της γ. 1880 διώρυγας της Κορίνθου. 4. Εφαρμόσθηκαν οι συνταγματικές ρυθμίσεις δ. 1774 του Τανζιμάτ που έδιναν διευρυμένα δικαιώματα στους χριστιανούς της ε. 1841 Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Μονάδες 8 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ Α2 α. Ποια ήταν η εξέλιξη του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων και στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου; Μονάδες 12 β. Ποιος ήταν ο προσανατολισμός και ποιες οι θέσεις του ραλλικού κόμματος; Μονάδες 15 ΟΜΑ∆Α Β΄ ΘΕΜΑ Β1 Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που δίνονται στον παρακάτω πίνακα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να δικαιολογήσετε την αύξηση της έκτασης και του πληθυσμού της Ελλάδας, αναφέροντας τα ιστορικά γεγονότα τα οποία οδήγησαν στην αύξηση αυτή. Ως αφετηρία θεωρείται το έτος 1838. ΕΤΟΣ 1838 1871 1881 1914 1920 ΠΙΝΑΚΑΣ Εξέλιξη της έκτασης και του πληθυσμού της Ελλάδας (1838- 1920) ΕΚΤΑΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ (σε τετρ. χλμ.) 47.516 752.000 50.211 1.480.000 63.606 2.004.000 120.000 4.818.000 150.833 5.531.000 Μονάδες 24 ΘΕΜΑ Β2 Με βάση το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφερθείτε στην κρίση που ξέσπασε στις σχέσεις ετεροχθόνων και αυτοχθόνων από τον Ιανουάριο του 1844 και να παρουσιάσετε την επιχειρηματολογία με την οποία η κάθε πλευρά στηρίζει τη θέση της. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Η αντιπαράθεση αυτοχθονιστών και ετεροχθονιστών πληρεξουσίων στην Εθνοσυνέλευση, 1843-44. Ο Ιωάννης Μακρυγιάννης (πληρεξούσιος Αθηνών, αυτοχθονιστής) υποστήριξε τον αποκλεισμό των ετεροχθόνων από τις δημόσιες θέσεις: «Από τον πατριωτισμό μας εσαπίσαμεν το σπίτι μας⋅ μας φθάνει πλέον ο πατριωτισμός. Ας αγκαλιάσωμεν τον βασιλέα μας να φκιάσωμεν το σπίτι μας. Αυτοί [οι ετερόχθονες] εκάθησαν τόσα χρόνια και έτρωγαν ψωμί και έφεραν την πατρίδα μας άνωκάτω. Ας καθίσωμεν τώρα και ημείς να φάγωμεν ψωμί». Ο Ευστάθιος Σίμος (πληρεξούσιος Ηπειρωτών, ετεροχθονιστής): «Εν μόνον ήτο το βέβαιον, ότι ολίγον ή πολύ, μικρόν ή μέγα μέρος της από αίματα πλημμυρούσης [ελληνικής] γης ήθελεν μείνει ελεύθερον⋅ αυτό το μέρος έπρεπε να είναι η κοινή πατρίς όλων των επαναστησάντων Ελλήνων, όλων των κατοίκων των επαρχιών εκείνων όσοι εις τον πόλεμον ηγωνίσθησαν, εθυσιάσθησαν, έπαθον, κατεστράφησαν... Ήτο ένωσις ειλικρινής, ήτο ένωσις αδελφική... Ποίος ήθελεν ειπεί ό,τι άλλο παρά κοινή ήθελεν είσθαι η μέλλουσα τύχη των ηνωμένων εκείνων λαών, των αδιαίρετων εκείνων επαρχιών;» Ι. ∆ημάκης, Η Πολιτειακή Μεταβολή του 1843 και το Ζήτημα των Αυτόχθονων και Ετερόχθονων. Μονάδες 26 1. 2. 3. 4. 5. Ο∆ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ Στο τετράδιο να γράψετε τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). ∆ε θα μεταφέρετε στο τετράδιο τα κείμενα και τις παρατηρήσεις. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοτυπιών αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τη φωτοτυπία. Να απαντήσετε σε όλα τα ζητούμενα. ∆ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοτυπιών. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ∆ΕΥΤΕΡΑ 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΟΜΑ∆Α Α΄ ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε το περιεχόµενο των ακολούθων όρων : • Φεντερασιόν. • Κοινωνιολογική Εταιρεία. • Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων (Ε.Α.Π.). Μονάδες 15 β. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόµενο των ακολούθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι γράφοντας στο τετράδιό σας την ένδειξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στον αριθµό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. 1. Κατά την περίοδο του Κριµαϊκού πολέµου, το αγγλικό και γαλλικό κόµµα κέρδισαν την εµπιστοσύνη των οπαδών τους. 2. Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, η ελληνική ναυτιλία, παρά τις περιόδους κρίσης που πέρασε, ακολούθησε ανοδική πορεία. 3. Ο ελληνοτουρκικός πόλεµος του 1897 τελείωσε µε ολοκληρωτική ήττα της Ελλάδας. 4. Ο Κυριακούλης Μαυροµιχάλης ήταν ηγέτης των πεδινών. Μονάδες 8 ΘΕΜΑ Α2 α. Ποιοι λόγοι οδήγησαν στη δηµιουργία κεντρικής τράπεζας και τραπεζικού συστήµατος αµέσως µετά την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους; Μονάδες 12 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ β. Με ποιες ρυθµίσεις αντιµετωπίστηκε οριστικά από το ελληνικό κράτος το πρόβληµα της διανοµής των εθνικών γαιών κατά την περίοδο 1870-1871; Μονάδες 15 ΟΜΑ∆Α Β΄ ΘΕΜΑ Β1 Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω κείµενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να επισηµάνετε τα αποτελέσµατα της επιβολής του ∆ιεθνούς Οικονοµικού Ελέγχου (∆.Ο.Ε.) στην οικονοµία της Ελλάδας. Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ Ο ∆ιεθνής Οικονοµικός Έλεγχος Αποτέλεσµα του ελληνοτουρκικού πολέµου του 1897 υπήρξε και η επιβολή στην Ελλάδα ∆ιεθνούς Οικονοµικού Ελέγχου. . . Η Ελληνική κυβέρνηση µετά την ήττα, τον Ιούλιο του 1897, κατέβαλε ύστατες προσπάθειες να συµβιβαστεί µε τους δανειστές και να αποτρέψει τον έλεγχο. Πρώτα ο διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας Στ. Στρέιτ και στη συνέχεια ο Α. Συγγρός ανέλαβαν τις διαπραγµατεύσεις µε τους εκπροσώπους των οµολογιούχων, αλλά χωρίς επιτυχία. . . Η επίσηµη ονοµασία του οργανισµού, που ουσιαστικά ανέλαβε τη διαχείριση της Ελληνικής οικονοµίας ήταν αρχικά ∆ιεθνής Επιτροπή Ελέγχου. Ο όρος αυτός «όζων δουλείας» αντικαταστάθηκε ύστερα από ένα χρόνο µε τον όρο ∆ιεθνής Οικονοµική Επιτροπή (∆.Ο.Ε.) αλλά στη συνείδηση όλων και στην ιστορία έµεινε η λέξη Έλεγχος, γιατί αυτό ήταν στην πραγµατικότητα. . . Ο οικονοµικός έλεγχος που επιβλήθηκε στην Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα βαρύς, αλλά αποβλέποντας πάντα στο συµφέρον των οµολογιούχων, είχε και ορισµένες ευνοϊκές επιπτώσεις στην ελληνική οικονοµία. Ο νόµος ΒΦΙΘ΄ (σηµ: σχετικός νόµος που ψηφίστηκε από την ελληνική βουλή στις 21 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Φεβρουαρίου 1898 και αφορά στην ίδρυση του ∆.Ο.Ε.) περιείχε διατάξεις που βοηθούσαν τη νοµισµατική σταθερότητα και τη βελτίωση της εσωτερικής αξίας της δραχµής. Επίσης µε τον έλεγχο εµπεδώθηκε η ελληνική πίστη, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα συνάψεως νέων δανείων, που τα χρειάστηκε η Ελλάδα στα χρόνια που ακολούθησαν. ∆ιασκευασµένο απόσπασµα από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους της Εκδοτικής Αθηνών, τόµ. Ι∆΄, σσ. 164-165. ΘΕΜΑ Β2 Με βάση τα παρακάτω κείµενα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφερθείτε στη συµβολή των προσφύγων στη διαµόρφωση του σύγχρονου ελληνικού πολιτισµού. Μονάδες 25 ΚΕΙΜΕΝΟ Α΄ Η συµβολή των προσφύγων στην ανάπτυξη της µουσικής στην Ελλάδα. Περισσότερες ακόµη δυσκολίες παρουσιάζει η ανίχνευση των ποικίλων πολιτισµικών αλληλεπιδράσεων που προέκυψαν από την εγκατάσταση των προσφύγων. Συνήθως παραπέµπουµε, για τη Σύρο, στο ρεµπέτικο, που άνθισε εκεί µε την άφιξη των προσφύγων και όπου έκανε την πρώτη του µαθητεία ο Μάρκος Βαµβακάρης. Χ. Λούκος, «Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Ερµούπολη», στο συλλογικό τόµο «Ο ξεριζωµός και η άλλη πατρίδα», σ. 210. ΚΕΙΜΕΝΟ Β΄ Πνευµατική κίνηση και λογοτεχνία Μέσα στην περίοδο αυτή που εξετάσαµε ανήκουν και οι πεζογράφοι Στρατής Μυριβήλης, που γίνεται γνωστός ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ κυρίως µε το αντιπολεµικό µυθιστόρηµα «Η ζωή εν τάφω», και Φώτης Κόντογλου, µε την τάση του προς το πρωτογονικό, το παράξενο και την περιπετειώδη ζωή των ναυτικών. . . [. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ] Μελετώντας όλα τα γεγονότα της εποχής αυτής και την εξέλιξή τους διαπιστώνουµε ότι για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία παρατηρείται η συνεργασία του συµπαγούς αυτού ελληνισµού, που από εξωτερικά κυρίως προσκόµµατα εµποδίζεται στη διαρκή τάση του προς τη διασπορά και βαίνει τώρα πια προς την οριστική του διαµόρφωση. Η ανάµειξη των γηγενών και των προσφύγων είχε και θα έχει βαθύτερες αµοιβαίες επιδράσεις στη σκέψη και στη δράση, τις οποίες διαισθάνεται και διαβλέπει κανείς ιδίως στην ορµητική φορά, µε την οποία προχωρεί προς τα εµπρός ο ενωµένος λαός. Απ. Βακαλόπουλος, Νέα Ελληνική Ιστορία, 388-389. 1. 2. 3. 4. 5. Ο∆ΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόµενους) Στο τετράδιο να γράψετε τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, εξεταζόµενο µάθηµα). ∆ε θα µεταφέρετε στο τετράδιο τα κείµενα και τις παρατηρήσεις. Να γράψετε το ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοτυπιών αµέσως µόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σηµείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τη φωτοτυπία. Να απαντήσετε σε όλα τα ζητούµενα. ∆ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: µία (1) ώρα µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΟΜΑ∆Α Α΄ ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε το περιεχόµενο των ακολούθων όρων : • Εθνικές γαίες • Στρατιωτικός Σύνδεσµος • Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής (1923) Μονάδες 15 β. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόµενο των ακολούθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι γράφοντας στο τετράδιό σας την ένδειξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στον αριθµό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. 1. Ο Ε. ∆εληγιώργης ήταν ηγέτης των ορεινών. 2. Ο Χ. Τρικούπης θεωρούσε το κράτος ως µοχλό της οικονοµικής ανάπτυξης. 3. Η Κοινωνιολογική Εταιρεία επιζητούσε για όλα τα µέλη της κοινωνίας ισότητα ευκαιριών. 4. Στις εκλογές του Νοεµβρίου 1910 επικράτησαν οι Φιλελεύθεροι. Μονάδες 8 ΘΕΜΑ Α2 α. Ποια ήταν τα πλεονεκτήµατα που είχε αποκτήσει η Ελλάδα την περίοδο του µεσοπολέµου (1919-1939) τα οποία επέτρεπαν τη θετική οικονοµική της πορεία; Μονάδες 15 β. Ποια µέσα διέθεσε στην ΕΑΠ (Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων) η ελληνική κυβέρνηση για την αποκατάσταση των προσφύγων το 1923; Μονάδες 12 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΟΜΑ∆Α Β΄ ΘΕΜΑ Β1 Χρησιµοποιώντας τα στοιχεία που δίνονται στους παρακάτω πίνακες και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να περιγράψετε την πορεία του εξωτερικού εµπορίου της Ελλάδας στο δεύτερο µισό του 19 ο υ αιώνα έως το 1910. ΠΙΝΑΚΑΣ Σύνθεση εξωτερικού εµπορίου Μ.Ο. δεκαετιών 1860-1870 και 1900-1910 Βασικά προϊόντα (ποσοστό % της αξίας) Α. Εισαγωγές Είδος Αγροτικά προϊόντα Βιοµηχανικά Πρώτες ύλες 1860-1870 31% 24% 12% 1900-1910 36% 30% 18% Β. Εξαγωγές Είδος Αγροτικά προϊόντα Βιοµηχανικά Πρώτες ύλες 1860-1870 63% 7% 17% 1900-1910 75% 2% 22% Μονάδες 25 ΘΕΜΑ Β2 Με βάση το παρακάτω κείµενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, α. Να περιγράψετε τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στα αστικά κέντρα. Μονάδες 13 β. Να αντιπαραβάλετε αποκατάστασης των προσφύγων. τους τρόπους της απόρων και των ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ αστικής εύπορων Μονάδες 12 ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ . . . Κακήν κακώς, µην τα ρωτάς, πώς ζούσαµε. Έφτασε ο δεύτερος χρόνος της προσφυγιάς. Ήµαστε στα 1924 κι ακούσαµε πως γίνονται συνοικισµοί, για να κάτσουµε εµείς οι πρόσφυγες, στον Ποδονίφτη [=Ν. Ιωνία], στους Ποδαράδες [=Περισσός], στην Κοκκινιά. Τότε ξέρεις πώς πιάνανε τα σπίτια στους συνοικισµούς; Πήγαινες εκεί, κρεµούσες ένα τσουβαλάκι ή ό,τι είχες σ’ ένα δωµάτιο και το σπίτι ήτανε δικό σου. Ατελείωτα ήτανε ακόµη˙ κεραµίδια δεν είχανε, πόρτες δεν είχανε, παράθυρα δεν είχανε. Και µερικά που είχανε πόρτες και παράθυρα πηγαίνανε άλλοι τη νύχτα και τις βγάζανε και ανάβανε φωτιές να ζεσταθούνε, να µαγειρέψουνε. ∆ύο χρόνια ύστερα που φτάσαµε εµείς στην Ελλάδα ήρθε και µας βρήκε στην Κοκκινιά και ο άντρας µου. Αυτός ήρθε από τους τελευταίους αιχµαλώτους, γιατί, επειδή ήτανε τεχνίτης, τον κρατούσανε και τους δούλευε. ∆ουλέψαµε, κουραστήκαµε και κάναµε και σπίτι και αναστήσαµε τα παιδιά µας και δουλέψανε κι εκείνα ˙ κι εδώ θα τελειώσουµε τη ζωή µας. Τα βάσανά µας ποτέ δεν θα φύγουνε από µέσα µας. Μαρτυρίες Μικρασιατών προσφύγων για την άφιξή τους στην Ελλάδα, από το βιβλίο «Η Έξοδος» (έκδοση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών) τόµ. Α΄ σ. 193-195. Ο∆ΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόµενους) 1. Στο τετράδιο να γράψετε µόνο τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, κατεύθυνση, εξεταζόµενο µάθηµα). Τα θέµατα να µην τα αντιγράψετε στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοτυπιών αµέσως µόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε καµιά άλλη σηµείωση. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 3. 4. 5. 6. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τις φωτοτυπίες. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα. Κάθε απάντηση επιστηµονικά τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών. Χρόνος δυνατής αποχώρησης : Μία (1) ώρα µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3) ΟΜΑ∆Α Α΄ ΘΕΜΑ Α1 α. Να δώσετε το περιεχόµενο των ακολούθων όρων : • Ισοζύγιο πληρωµών • ∆ΟΕ • Πεδινοί Μονάδες 12 β. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόµενο των ακολούθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι γράφοντας στο τετράδιό σας την ένδειξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στον αριθµό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. 1. Η διεύρυνση του ελληνικού κράτους µε τα Επτάνησα, την Άρτα και τη Θεσσαλία έφερε στο προσκήνιο το ζήτηµα της µεγάλης ιδιοκτησίας. 2. Η Γενική Συνοµοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) ιδρύθηκε προς το τέλος του πρώτου παγκοσµίου πολέµου. 3. Η Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής δηµιουργήθηκε το 1914. 4. Η ελληνική κυβέρνηση διέθεσε στην ΕΑΠ οικόπεδα µέσα ή γύρω από τις πόλεις για την ανέγερση αστικών συνοικισµών. 5. Η αρχή της δεδηλωµένης καθιερώθηκε το 1864. 6. Ο Κουµουνδούρος, ως αρχηγός του γαλλικού κόµµατος, επέβαλε ένα είδος κοινοβουλευτικής δικτατορίας. Μονάδες 12 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ Α2 α. Ποιες ήταν οι συνέπειες της κρίσης του 1932 στην οικονοµία, το εξωτερικό εµπόριο και τις πολιτικές εξελίξεις; Μονάδες 12 β. Ποιες ήταν οι επιπτώσεις στον τοµέα της βιοµηχανίας από την άφιξη των προσφύγων στην Ελλάδα, µετά τη Μικρασιατική καταστροφή; Μονάδες 14 ΟΜΑ∆Α Β΄ ΘΕΜΑ Β1 Να εξηγήσετε τις αιτίες της µετακίνησης των προσφύγων από τις συγκεκριµένες περιοχές που αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα, µεταξύ των ετών 1919 έως και 1923. Να αναφερθείτε επίσης στις σχετικές διεθνείς συµφωνίες, όπου υπάρχουν. ΠΙΝΑΚΑΣ Προέλευση των προσφύγων που κατέφυγαν στην Ελλάδα Χώρες Τουρκία (σύνολο) Ρωσία (σύνολο) Βουλγαρία Αριθµός ατόµων 1.104.216 58.526 49.027 Μονάδες 25 ΘΕΜΑ Β2 Να συγκρίνετε τις εξαγγελίες και τις µεταρρυθµίσεις του Ελευθερίου Βενιζέλου κατά το 1910-1912 µε τις θέσεις του ραλλικού κόµµατος και να επισηµάνετε τις διαφορές τους. Μονάδες 25 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ο∆ΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόµενους) Στο τετράδιο να γράψετε µόνο τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, κατεύθυνση, εξεταζόµενο µάθηµα). Τα θέµατα να µην τα αντιγράψετε στο τετράδιο. Να γράψετε το ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοτυπιών αµέσως µόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε καµιά άλλη σηµείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τις φωτοτυπίες. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα. Κάθε απάντηση επιστηµονικά τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών. Χρόνος δυνατής αποχώρησης : Μία (1) ώρα µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗ 6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2001 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ (ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) OΜΑ∆Α Α΄ ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1 Ποιοι ήταν οι παράγοντες που προκάλεσαν την ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόµµατος Ελλάδος (Σ.Ε.Κ.Ε.), ποιες οι βασικές του θέσεις και η εξέλιξη του κόµµατος ως το 1924; Μονάδες 9 Α.1.2 Ποιες ήταν οι βασικές πολιτικές θέσεις του ραλλικού κόµµατος; Μονάδες 8 Α.1.3 Να περιγράψετε τους παράγοντες που ευνόησαν τη ναυτιλιακή και εµπορική δραστηριότητα στον ελληνικό χώρο κατά το 18ο αιώνα µέχρι και τους Ναπολεόντειους πολέµους. Μονάδες 8 ΘΕΜΑ Α2 Α.2.1 Να προσδιορίσετε, αν το περιεχόµενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή όχι, γράφοντας στο τετράδιό σας την ένδειξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση. α. Η ελληνική βιοµηχανία κατά το 19ο αιώνα υπέφερε από την έλλειψη πρώτων υλών. β. Η επιβολή του ∆ιεθνούς Οικονοµικού Ελέγχου (∆.Ο.Ε.) περιόρισε την πιστοληπτική ικανότητα του ελληνικού κράτους. ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ γ. Το Σύνταγµα του 1864 όριζε ως πολίτευµα της Ελλάδας τη συνταγµατική µοναρχία. δ. Η Λέσχη Φιλελευθέρων ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1912. ε. Η αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων το 1923-1930 απέβλεπε στη δηµιουργία µικρών γεωργικών ιδιοκτησιών. στ. Σύµφωνα µε την ελληνοτουρκική Σύµβαση ανταλλαγής των πληθυσµών της 30ης Ιανουαρίου 1923, οι ανταλλάξιµοι είχαν δικαίωµα να διατηρήσουν την παλιά τους ιθαγένεια. Μονάδες 12 Α.2.2 Ποιες ήταν οι βασικές διαφορές στις πολιτικές θέσεις του Θ. ∆ηλιγιάννη και του Χ. Τρικούπη; Μονάδες 13 ΘΕΜΑ Β1 ΟΜΑ∆Α Β΄ ΚΕΙΜΕΝΟ Η παλαιά αντιπάθεια, που είχε τις καταβολές της στα χρόνια του Αγώνα και είχε τη µορφή ως επί το πλείστον πολιτιστικής και τοπικιστικής εχθρικής προδιαθέσεως των ντόπιων κατά των ετεροχθόνων, οι οποίοι διέθεταν ανώτερη µόρφωση και δυτικούς τρόπους, είχε πάρει κατά την περίοδο της απόλυτης µοναρχίας οικονοµικές και πολιτικές διαστάσεις, επειδή το στέµµα έδειχνε την προτίµησή του στους "νεοφερµένους" για την επάνδρωση του κρατικού µηχανισµού, παραµερίζοντας τους ντόπιους. (...) Μολονότι (...) η προτίµηση αυτή βασιζόταν στην αρχή της αξιοκρατίας (οι ετερόχθονες ήταν ενηµερωµένοι σε θέµατα διοικήσεως ενός δυτικού τύπου κράτους) και εξυπηρετούσε πολιτικές σκοπιµότητες (οι ετερόχθονες, σε αντίθεση µε τους αυτόχθονες, δε διέθεταν τοπική δύναµη, και γι' αυτό µπορούσε να βασίζεται σ' αυτούς περισσότερο το στέµµα), οι αυτόχθονες τη θεωρούσαν άνιση και άδικη µεταχείριση, ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ και στέρηση όλων εκείνων των απολαυών και ευεργετηµάτων που θεωρούσαν ότι ανήκαν σ' αυτούς. Η οικονοµική άνοδος των ετεροχθόνων τους κατέστησε περισσότερο αντιπαθείς στους αυτόχθονες, όπως ήταν φυσικό. Ο πλουτισµός τους οφειλόταν από το ένα µέρος στις εµπορικές τους δραστηριότητες και από το άλλο στην υπηρεσία τους στον κρατικό µηχανισµό [που κατά κύριο λόγο προκάλεσε την αντιπάθεια των αυτοχθόνων εναντίον τους]. Νικηφόρος ∆ιαµαντούρος, Ι.Ε.Ε. τοµ. ΙΓ΄, σσ. 110-111 Β.1.1 Να επισηµάνετε τα χωρία του παραπάνω κειµένου που περιγράφουν την πολιτική και οικονοµική θέση των ετεροχθόνων στο πλαίσιο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Μονάδες 12 Β.1.2 Με βάση το κείµενο και τις ιστορικές σας γνώσεις, να περιγράψετε την αντιδικία αυτοχθόνων-ετεροχθόνων, σχετικά µε την απόκτηση της ιδιότητας του Έλληνα πολίτη και τη στελέχωση του δηµοσίου. Μονάδες 13 ΘΕΜΑ Β2 Να κρίνετε εάν η δραστηριοποίηση του εξωελλαδικού ελληνικού κεφαλαίου στην Ελλάδα κατά το 19ο αιώνα υπήρξε επωφελής για το ελληνικό κράτος. Να τεκµηριώσετε την άποψή σας. Μονάδες 25 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Ο∆ΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόµενους) 1. Στο τετράδιο να γράψετε µόνο τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, εξεταζόµενο µάθηµα). Τα θέµατα να µην τα αντιγράψετε στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοτυπιών µόλις σας παραδοθούν. Καµιά άλλη σηµείωση δεν επιτρέπεται να γράψετε. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τις φωτοτυπίες, οι οποίες και θα καταστραφούν µετά το πέρας της εξέτασης. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα. 4. Κάθε απάντηση τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. 5. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μια (1) ώρα µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ