ΕΣΠΑ 2007-13\Ε.Π. Ε&ΔΒΜ\Α.Π. 1-2-3 «Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών στις 8 Π.Σ., 3 Π.Σ.Εξ., 2 Π.Σ.Εισ.» Με συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε. Κ. Τ.) ΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ www.epimorfosi.edu.gr ΕΝΤΥΠΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ (Σχέδια Μαθήματος, Εκπαιδευτικά Σενάρια) 1) ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ 1.1 Τίτλος Διδακτικής Πρακτικής Δημιουργία δανειστικής βιβλιοθήκης στην τάξη - Φιλαναγνωσία 1.2 Δημιουργός/-οι Ονοματεπώνυμο: Νώτα Δροσούλα Πατρώνυμο:Αθανάσιος Ιδιότητα: Εκπαιδευτικός  Σχολικός Σύμβουλος Στέλεχος Διοίκησης Στοιχεία Οργανικής Θέσης: 1ο Δημοτικό Σχολείο Φιλύρου Ταχυδρομική Διεύθυνση: Αναπαύσεως 25 (σχολείο) 57010 Φίλυρο E-mail: mail@dim/filyr.thess.sch.gr β΄ πάρ. Παύλου Μελά (σπίτι) [email protected] Δικτυακός τόπος / blog: ………………………………………………………………... Η συγκεκριμένη Διδακτική Πρακτική έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο κάποιου εκπαιδευτικού προγράμματος;  ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ναι, να αναφέρετε την ονομασία του: Εκπαιδευτικό πρόγραμμα φιλαναγνωσίας 1 Ιστοσελίδα / blog: ………………………………………………………………………….. 1.3 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Γνωστικό/-ά αντικείμενο/-α της Διδακτικής Πρακτικής: Γλώσσα - Λογοτεχνία Α΄ δημοτικού. Ιδιαίτερη Περιοχή του γνωστικού αντικειμένου Φιλαναγνωσία – Λογοτεχνία Συμβατότητα με το ΑΠΣ & το ΔΕΠΠΣ. (σε ποια ενότητα του ΑΠΣ εντάσσεται ο κεντρικός άξονας του θέματος και ποια είναι η σχέση του με το ΔΕΠΠΣ) Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι σύμφωνο τόσο με τους γενικούς άξονες και στόχους του ΑΠΣ και του ΔΕΠΠΣ όλων των τάξεων του Δημοτικού και ιδιαίτερα της Α΄ τάξης. Ακουστική και απαντητική ικανότητα, αφήγηση ιστοριών, βιωματικός λόγος, επαφή με γλωσσικά μέσα των λογοτεχνημάτων κ.λπ. Συμβατότητα με τις αρχές και τους στόχους των νέων προγραμμάτων σπουδών του Νέου Σχολείου Στόχος του προγράμματος ο μαθητής να αποκτήσει μεγαλύτερη ικανότητα και άνεση στη χρήση, της ελληνικής γλώσσας. Να έρθει σε επαφή με το λογοτεχνικό πλούτο σύμφωνα με τους στόχους του Νέου Σχολείου. Η Λογοτεχνία είναι το όχημα το οποίο μπορεί να συμβάλλει στην αισθητική καλλιέργεια του ατόμου. 1.4 Βαθμίδα Εκπαίδευσης / Τάξεις στις οποίες θα το εφαρμόσατε Βαθμίδα εκπαίδευσης στην οποία αφορά η Διδακτική Πρακτική: Πρωτοβάθμια Δευτεροβάθμια  Τάξη ή τάξεις στις οποίες θα το εφαρμόσατε Α΄ τάξη Υπήρξε συνεργασία τάξεων του ίδιου σχολείου ή συνεργασία τάξεων διαφορετικών σχολείων; ΝΑΙ ΟΧΙ  2 Αν ναι, να αναφερθούν τα συνεργαζόμενα σχολεία/τάξεις. ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… 1.5 Είδος Διδακτικής Πρακτικής Σημειώστε αυτό / αυτά που κρίνετε ότι ανταποκρίνονται καλύτερα στην πρότασή σας: 1. Σχέδιο Μαθήματος (σχέδιο για διδασκαλία 45’ ή λιγότερο ή διδακτικό δίωρο). 2. Ακολουθία Σχεδίων Μαθήματος με μεγαλύτερη διάρκεια  (Σενάριο Διδασκαλίας). 3. Ολοκληρωμένη παιδαγωγική δραστηριότητα στη σχολική τάξη. 4. Επιτυχημένο project που υλοποιήθηκε στη διάρκεια του σχολικού έτους. 5. Λειτουργικός τρόπος υπέρβασης των δυσκολιών του αναλυτικού προγράμματος. 6. Εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε σε κάποιο διδακτικό αντικείμενο ή σε κάποια δράση. 7. Επιτυχημένο παράδειγμα συνεργατικής διδασκαλίας στο σχολείο. 8. Αποδοτική περίπτωση ευρύτερης συνεργασίας μεταξύ συναδέλφων. 9. Πρακτική λειτουργικής συνεργασίας με τους γονείς / κηδεμόνες των μαθητών ή την τοπική κοινωνία. 10. Πρακτική αποδοτικής αντιμετώπισης και διαχείρισης προβληματικών καταστάσεων και κρίσεων στο σχολείο ή στην τάξη. 11. Καλές Πρακτικές με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών ή την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας (συνεργασία με άλλες τάξεις / με άλλα σχολεία). 12. Άλλο …………………………………………………………………….... …………………………………………………………………….............. …………………………………………………………………….............. 1.6 Σκοπός & Στόχοι της Διδακτικής Πρακτικής Γενικός Σκοπός Η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας των μαθητών, η εξοικείωση του μικρού μαθητή με το βιβλίο και την ανάγνωση και η σταδιακή εδραίωση μιας φιλικής σχέσης του με το λογοτεχνικό βιβλίο. Επιμέρους Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο και ως προς τη μαθησιακή διαδικασία. Οι μαθητές: 1. Γνωρίζοντας και κατανοώντας 3 1.1. Να αναγνωρίζουν τους βασικούς συντελεστές δημιουργίας ενός βιβλίου. 1.2. Να γνωρίσουν (πρώτη επαφή) τη διαδικασία δημιουργίας ενός βιβλίου. 2. Διερευνώντας και εντοπίζοντας. 2.1. Να εντοπίζουν τους συντελεστές ενός βιβλίου. 2.2. Με την προσεκτική ακρόαση να εντοπίζουν την κάθε φάση της ιστορίας που ακούνε και βλέπουν και να την αναδιηγούνται. 3. Επικοινώντας (και συνεργαζόμενος με άλλους) 3.1. Να συνεργαστούν με τους συμμαθητές τους για να σχεδιάσουν και να οργανώσουν ομαδικά το θεατρικό παιχνίδι για τη δημιουργία ενός βιβλίου. 3.2 Να αφηγούνται στους άλλους με ακρίβεια και ευχέρεια. 4. Συνδέοντας (με τη ζωή) 4.1. Να αναγνωρίζουν τη σημασία της ανάγνωσης ενός εξωσχολικού βιβλίου. 4.2. Να μπορούν να αναγνωρίσουν και να αναζητήσουν ένα βιβλίο, χρησιμοποιώντας σωστά τους διάφορους όρους που το περιγράφουν. Σημειώστε αν αξιοποιούνται εκπαιδευτικά λογισμικά και υπηρεσίες των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) Λογισμικό παρουσίασης (Power Point). 1.7 Εκτιμώμενη διάρκεια Ένα διδακτικό δίωρο (90΄). 2) ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ 2.1 Γενική Περιγραφή Διδακτικής Πρακτικής Γύρω από το «εξωσχολικό» - λογοτεχνικό βιβλίο γίνονται συνεχώς συζητήσεις τόσο μεταξύ των εκπαιδευτικών όσο και με τους γονείς. Βρίσκεται σχεδόν πάντα στις πίσω θέσεις του καθημερινού προγράμματος στο σχολείο και στο σπίτι στις πίσω θέσεις της βιβλιοθήκης – στην καλύτερη περίπτωση. Ο προσανατολισμός του εκπαιδευτικού συστήματος στην ομαδοκεντρική, διαθεματική διδασκαλία με σκοπό την ανάπτυξη της δημιουργικής και κριτικής σκέψης των μαθητών μέσα από βιωματικές προσεγγίσεις και την παράλληλη ενίσχυση της συναισθηματικής τους νοημοσύνης, αποτέλεσε ίσως μια καλή αφορμή για την ουσιαστική ένταξη του εξωσχολικού βιβλίου στην τάξη. Η λογοτεχνία βοηθά στη γλωσσική, γνωστική και ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των 4 παιδιών, καθώς και στην καλλιέργεια της δημιουργικής - κριτικής σκέψης. Η εκπαιδευτικές τεχνικές που αξιοποιούνται στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου διδασκαλίας είναι: - Εργασία σε ομάδες - Παιχνίδι ρόλων - Συζήτηση - Γίνεται αναλυτική περιγραφή της κάθε δραστηριότητας της Διδακτικής Πρακτικής. - Κάθε δραστηριότητα μπορεί να περιγράφεται ανά φάσεις εργασίας, εάν πρόκειται για την ανάπτυξη π.χ. ενός project (A’ Φάση: διαμόρφωση πρότερων εμπειριών και γνώσεων, Β’ Φάση: Αναζήτηση και συγκέντρωση υλικού από πηγές κτλ.) ή ανά διδακτική ώρα (1ο δίωρο: παρακολούθηση ταινίας της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης και διερεύνηση των εμπειριών των παιδιών για το εξεταζόμενο θέμα κτλ.). 1η δραστηριότητα (15΄) - Παρουσίαση στους μαθητές ενός συγκεκριμένου βιβλίου. (ΑΡΗΣ ΤΟ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙ, ΚΡΙΝΓΚΣ ΑΝΤΟΥΝ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ). Οι μαθητές πιάνουν στα χέρια τους το βιβλίο, το βλέπουν, το ανοίγουν, κάνουν τα δικά τους σχόλια και τις υποθέσεις για το είδος (παιδικό) και για το περιεχόμενο του βιβλίου, στην αρχή μόνο βλέποντας το εξώφυλλο και στη συνέχεια κοιτώντας τις εικόνες του. Γίνεται συζήτηση για οτιδήποτε είναι γραμμένο στο εξώφυλλο, το οπισθόφυλλο και εσωτερικό του βιβλίου. Ταυτόχρονα γίνεται συζήτηση και εξηγούνται οι παραπάνω όροι. 2η δραστηριότητα (30΄) - Παρουσιάζεται το βιβλίο στους μαθητές σε μορφή power point, την πρώτη φορά με κείμενο. Άρης το σαλιγκάρι (εικόνες με κείμενο) Τα παιδιά ακούν το κείμενο και βλέπουν τις εικόνες. Γίνεται προβολή του βιβλίου χωρίς το κείμενο. Άρης το σαλιγκάρι (εικόνες χωρίς κείμενο) Οι μαθητές καλούνται να προσθέσουν προφορικά κείμενο στις εικόνες. Είναι αποδεκτή οποιαδήποτε πρόταση των μαθητών. Δίνεται στους μαθητές το φύλλο εργασίας 1. 3η δραστηριότητα (45΄) - Εξηγούνται οι όροι: συγγραφέας, εικονογράφος, εκδότης, βιβλιοπώλης, αναγνώστης, βιβλιοδέτης, μεταφραστής και γίνεται συζήτηση για τους όρους αυτούς. Συζητιέται ακόμη η διαδικασία «παραγωγής» ενός βιβλίου. Ακολουθεί θεατρικό παιχνίδι με ρόλους συγγραφέα, εκδότη, βοηθών εκδότη, βιβλιοδετών, μεταφορέων, βιβλιοπωλών, αναγνωστών. 2.2 Φύλλα Εργασίας ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1  Άρης το σαλιγκάρι 5 Όνομα: __________________________________________ Ο μικρός αναγνώστης Ποιο βιβλίο διάβασα; Γράφω τον τίτλο του: ______________________________________________ Ποιος είναι ο συγγραφέας του βιβλίου; ____________________________________________ Ποιος είναι ο εκδότης του βιβλίου; ____________________________________________ Ο βάτραχος μπέρδεψε τους τίτλους. Γράψε τις λέξεις στη σωστή σειρά και διάβασε. Άρης Ο νερό έπεσε στο ___________________________________________________________ είναι παραλία Ο Άρης στην ____________________________________________________________ __ 6 Ζωγράφισε κάτι που σου άρεσε από το βιβλίο αυτό. Γράψε κι έναν τίτλο για τη ζωγραφιά σου. 7 2.3 Υλικοτεχνική Υποδομή - Βιβλία λογοτεχνικά για την Α΄ δημοτικού. - Προβολέας και Η/Υ. 3) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ Οι περισσότεροι από τους παραπάνω στόχους πέτυχαν και ιδιαίτερα η άσκηση της δεξιότητας της προσεκτικής ακρόασης, η αφηγηματική ικανότητα και η κατανόηση δημιουργίας ενός βιβλίου. Η αξιολόγησή της συγκεκριμένης διδακτικής πρακτικής γινόταν συνεχώς και κατά τη διάρκειά της, αλλά και στο τέλος μετά από ομαδική συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης. 4) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ Με ατομική μου ευθύνη και σύμφωνα με το άρθρο 8 ν. 1599/1986, ο Δημιουργός που αναφέρεται στην παρ. 1.2 του παρόντος εντύπου, δηλώνω ότι: 1. Το Σχέδιο Διδακτικής Πρακτικής που υποβάλλω είναι δικό μου πρωτότυπο δημιούργημα και δεν προσκρούει σε κανένα δικαίωμα πνευματικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας τρίτων. 2. Δίνω το δικαίωμα και την άδεια στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, το οποίο θα ενεργεί κατά την απόλυτη και ελεύθερη κρίση του, να αξιοποιεί, να διαθέτει, να αναπαράγει ή να διανέμει το υποβληθέν Σχέδιο Διδακτικής Πρακτικής, ολόκληρο ή τμήμα του ή συντετμημένο ή ενσωματωμένο σε άλλο υλικό, για εκπαιδευτικούς και διδακτικούς σκοπούς, με κάθε πρόσφορο μέσο, ιδίως έντυπο ή ηλεκτρονικό. 3. Δηλώνω ότι η πιθανή αξιοποίηση του υλικού αυτού για ερευνητικούς σκοπούς επιθυμώ να γίνει (επιλέξτε αυτό που επιθυμείτε):  Επώνυμα Ανώνυμα Αν δεν καταγράψετε την επιθυμία σας αυτό σημαίνει ότι αποδέχεστε η πιθανή αξιοποίηση να γίνει ανώνυμα. *Για πρακτικούς λόγους, η χρήση του αρσενικού γραμματικού γένους θεωρείται ότι συμπεριλαμβάνει και το θηλυκό. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 16 Οκτωβρίου 2011 ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ: Νώτα Δροσούλα 8