ORT ALA MA KAR HADLERi

İSTANBUL TiCARET ODASI
Yayınları
ORT ALA MA
KAR
HADLERi
1.
ll.
lll.
izahname
73
Sayılı
Gelir Vergisi Genel
Tebliği
1973- 1975
Yıllarına
Ait Nisbetler
Çeltüt
Matbaacılık
Koli.
istanbul- 1974
Şti.
ÖN SÖZ
Üyelerimize ziyadesiyle yararlı olacağını ümid ettiğimiz
bu yeni yayınımız, bütün ayrıntıları ile, vergi mes'eleleri içinde
önemli bir yeri işgal eden ORTALAMA KAR HADLERİ'ne taaiiOk
etmektedir.
Tetkikinden de anlaşılacağı üzere, işbu yayınımız, üç ayrı
etmektedir.
kısımdan teşekkül
izahname adını verdiğimiz birinci kısımda, ortalama kar
hadleri müessesesinin manası, şümulü ve işleyiş tarzı son derece basitleştirilmiş bir dille izah edilmiştir.
ikinci kısımda, Maliye Bakanlığının sözü geçen mesele ile
ilgili 73 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği yer almıştır. Bu Teb·
liğin, bilhassa düşüklük sebeplerine taaliOk eden kısmını, ica.
bında savunmalarında kullanmak üzere üyelerimizin büyük bir
dikkatle okumalarını tavsiye' ederiz.
Nihayet, son kısımda, istanbul İli dahilindeki taeiriere
ait olmak üzere 20 Mart 1974 tarihli Resmi Gazetede yayınJa.
nan 1973 · 1975 yıllarına ait nisbetleri ihtiva eden cedveller
yer almıştır. 1974 yılına ait beyannamelerin verildiği 1975 yılı
Mart ayına kadar geçecek süre içinde aktüalitesini kaybetmiye·
cek olan bu cetvellerin, üyelerimiz tarafından bir döküman
olarak muhafaza edilmesinde de, faide mülahaza etmekteyiz.
iSTANBUl TİCARET ODASI
ORTALAMA KAR HADLERİ HAKKINDA iZAHNAME
GİRİŞ:
Perakende satış yapan ticaret erbabı ile otel, gazino, bar, lokanta, birahane,
pastahane v.s. gibi istirahat ve eğlence yerleri işletenierin her türlü taşıma işleri
ile uğraşanların bilmeleri ve önemle üzerinde durmaları gereken bir vergi konusu
vardır. Bu konu, ORTALAMA KAR HADLERİ MÜESSESESİ'dir.
Aşağıdaki satırlarda, sözü geçen müessesenin mahiyeti, tatbik şekli ve ,()damız
mensubu olsun veya olmasın, mükelleflerin bilmeleri ve dikkat etmeleri gereken
hususlar açıklanmıştır.
I -
ORTALAMA KAR HADLERİ NE DEMEKTİR ?
Malüm
olduğu
üzere, memleketimizde 1950 den bu yana Gelir Vergisi sistemi
Gelir Vergisi ise, beyaha müstenittir. Yani, bir mükellef, sene so·
nunda Maliyeye (ben şu kadar sa:Ei kar elde ettim) diye beyanda bulunur ve Maliye
de mükellefin beyan ettiği bu miktar üzerinden vergi tarh ve tahsil eder. Zarar
beyan edenlerin ta'biatiyle vergi vermesi bahis konusu olmaz.
Maliye, vergiyi, mükellefin beyanına istinaden tarh ve tahsil ederken haklı
olarak bu beyanın doğruluk derecesini de kontrol etmek ister. Sözü geçen kontrol muhtelif şekillerde olur. Bunlardan bir tanesi de «oto-kontrol» dur. Oto· kontrol Gelir Vergisinin bünyesi icabı kendiliğinden işiiyen bir kontrol şeklini ifar
de eder. Şöyle ki; Mesela bir taptancı ithalatçıdan (TL.) 1.000.- mal alsa, bunu
mutlaka defterine kaydeder. Çünkü taptancı için bir ödeme yani bir harcama babis konusudur.
Bu durumda, bir gelir elde eden ithalatçı, aldığı 1.000,- lirayı kaydetmese
dahi, toptaneının kayıtlarını tetkik suretiyle kendisini kontrol ve durumu tesbit
etmek kabil olur. İşte buna Maliye dilinde oto-kontrol denir.
Ancak, bu oto-kontrol perakende ticarette ve bar, gazino, pastahane, lokanta
v.s. gibi ticaret r.evilerinde tatbik edilemez. Çünkü, bir lokantada yemek yiyen ve
bir tuhafiyecideiı bir gömlek satın alan müstehlik ekseriya tacir olmadığından
bunu muhasebesine intikal ettirmesi düşünülemez. Bu suretle de, masraf yapanın
durumunu tahkik ederek, gelir elde edeni kontrol etmek imkanı ortadan kalkmış
olur. İşte bu alandaki boşluğu doldurmak için Gelir Vergisi Kanunu'nun tatbike
başlanıldığı 1950 yılından bu yana tatbik edilen bir sistem vardır. Bu sistemin
adına ORTALAMA KAR HADLERİ denilmektedir.
Sözü geçen sistem, malıdut bir mükellef zümresini ilgilendirdiği için son yıl­
lara kadar pek ö.ikkati çekmemiştir. Ancak, 8 Temmuz 1964 tarihli Resmi Gazete·
de yayınlanan 484 ve 485 sayılı kanunların getirdiği yeni hükümler ile meseie biruygulanmaktadır.
-3-
denbire büyük bir önem kazanmış ve geniş bir mükellef zümresini ilgilendirir hale
gelmis tir.
H -
ORTALAMA KAR HADLERİ KİMLERİ ii,GİLENDİRMEKTEDİR?
Ortalama kar hadleri He ilgili bulunan mükellefler şunlardır :
1 ) Kısmen veya tamamen perakende satış yapan
ticaret erbabı ile imalatçı:
Bu kategoriye giren mükellefleri şöylece açıklayabiliriz :
a - Doğrudan doğruya perakende ticaret yapanlar.
b - Taptancı olduğu halde, (miktarı ne olursa olsun) aynı zamanda perakende olarak da mal satanlar,
c - ithal ettiği mallarm bir kısmını (miktarı ne olursa olsun) veya tamamen
perakende olarak satanlar,
4 - imal ettiği malların bir kısmını (miktarı ne olursa olsun) veya tamamını
perakende satanlar,
Burada dikkat -edilmesi gereken nokta, ortalama kar hadlerinin şümulüne sadece perakende satışların girmekte oluşudur. Yani bir ithalatçı ithal ettiği bir
imalittçı da imal ettiği malın tamamını toptancıya satarsa bu ithalatçı veya imalatçının ortalama ka-r hadleri ile hiç bir alakası olmıyacaktır. Fakat ayni ithalatçı
veya imalatçı bilfarz bir yılda ithal veya imal ettiği 1000 adet radyo'nun 970
tanesini toptan, 30 tanesini de pera~ende olarak satarsa, sadece perakende olarak
sattığı 30 radyo için ortalama kar haddine tabi olacaktır.
Bu konuda netice olarak denilebilir ki, münhasıran ithalat veya imalat ile uğ.
raşanlar ortalam8 kar hadleri ile ilgili değillerdir. Ancak, ithal veya imıU ettikleri
emtianın tamamını veya bir kısmını (miktar mevzuubahis değil) perakende olarak
satarıarsa bu takdirde ortalama kar haddine ta]:ıi olacaklardır.
Bu şekilde hem toptan ve hem de perakende satış yapan ticaret erbabının,
ortalama kar nisbetlerinin kolayca uygulanabilmesi için perakende satışların hesabını ayrı tutmaları şayanı tavsiyedir.
PERAKENDE SATIŞ NE DEMEKTİR?
Bu kategoride bahsi geçen perakende satıştan maksat nedir Kanun ( 484 saKanun, Madde: lll) perakende satışı şöyle tarif etmektedir:
«Perakende satıştan maksat, satışı yapılan madde ve malzemenin aynen veya
işlendikten sonra satışını yapan kimseler dışındakilere satılmasıdır.»
Kanun koyucunun bu tarifteki maksadını, «tekrar satmak üzere satın alanlar
dışındakilere» veya kısaca «müstehlike» yapılan satışlar şeklinde de ifade edebiliriz. Şöyl-e ki :
Satışı yapılan madde aynen veya işlendikten sonra tekrar satılıyorsa bu bir
perakende satış değildir. Fakat aynı mal bir gerçek veya tüzel kişi tarafından tek.
rar satılınamak üzere ve kendi ihtiyacı için alınmışsa bu bir perak-ende satıştır,
yılı
2) İstirahat ve eğlence yerleri işletenler:
Ortlama kar hadlerinin şumulüneo yukarıda açıklanan perakende satışları ta.
kiben -ki bunlar emtia nevileri itibariyle sınıflandırılmıştır- istirahat ve eğlence
yerleri işletenler de girmektedir. Bu gurupta yer alan iş nevileri arasında otel,
pansiyon, bar, gazino, lokanta, kebapçı, aşçı, kır bahçesi plaj, sinema tiyatro ve
bunlara benzer yerleri zikredebiliriz. Bu yerlerin tamamı, Maliye Bakanlığın'ca
hazırlanan cetvelde gösterilmiştir.
-4-
3) Her .nevi taşıma işleriyl~ iştigal edenler :
Buradaki «her nevi taşıma işleriyle iştigal edenler» tabiri Maliye Bakanlığının
görüşüne göre, en geniş anlamda kullanılmış olup, her nevi kara, hava ve deniıı
vasıtasını sahibi veya işleticisi sıfatiyle işletenlerle, taşıma işlerine tavassut edenleri istihdaf etmektedir. Bu durumda, şehir içi ve şehir dışı her türlü (en küçüğünden en büyüğüne kadar) kara ve deniz vasıtası işletenler bu sistemin şumulü·
ne girmektedirler.
HI -
ORTALAMA KAR HADLERi, KİMLER TARAFINDAN
VE NASIL TESBİT EJDİJt,MEKTEDİR?
Ortlama kar hadleri, şehrimiz Defterdarının veya tevkil edeceği bir Maliye Memuru'nun başkanlığında TicaPet Odası'ndan seçilen 4 üyenin iştirakiyle kurulan
5 kişilik bir Özel Komisyon tarafından tesbit edilmektedir. Bu Komisyon sadece
merkez ilçelerinde bulunan taeiriere ait nisbetleri tesbit etmektedir.
1964 yılından itibaren esnafa ait nisbetler, aynı şekilde esnaf temsilcilerinden
müteşekkil bir Komisyon marifetiyle tesbit edilmektedir.
Keza, 1964 yılından itibaren mülhak ilçeler için de o ilçelerin ikişer temsilcisinden ve Odamızda kurulan Özel Komisyon içinden seçilmiş iki kişiden müteşek­
kil ayrı bir Komisyon nisbetleri tesbit etmektedir.
Özel Komisyon tarafından tesbit edilen nisbetler evvelce Maliye Bakanlığı­
nın tasdiki ile yürürlüğe girmekte idi. Ancak, 1964 yılından itibaren, Özel Komis·
yonların tesbit ettiği nisbetler, Maliye Bakanlığındaki 5 kişilik bir Merkez Komisyonu tarafından tetkik ve tasdik edilmektedir.
Ticaret Odasında faaliyette bulunan Özel Komisyon, gerek emtia, gerekse iş
nevilerine ait nisbetlerin tesbiti esnasında icabında, ilgili meslek mensupların.
dan veya Odamız Meslek Komitelerinden istişari mahiyette sözlü veya yazılı bilgi.
ler almaktadır.
Özel Komisyonlar tarafından tesbit olunan nisbetler gayri safi nisbetlerdir. Bu
gayri safi nisbetler, perakende satışlarda satılan malın maliyet bedeline, istirahat
ve eğlence yerleri işletenlerle taşıma işleriyle iştigal edenlerde işletme giderlerine
tatbik edilmek suretiyle bulunmaktadır. Bu suretle bulunan gayri safi kardan ge·
nel giderler, yani umumi masraflar, indirildikten sonra kalan miktar, vergi matrahı
safi karı veya safi zararı göstermektedir.
Mes'eleyi bir misalde izah edelim :
Bilfarz, perakende satış yapan bir tuhafiyecinin bir yıl zarfında sattığı mal·
ların maliyetinin tutarı 100.000.- TL'sıdır. Tuhafiye için tesbit olunan ortalama
kar nisbetini de mesela %20 olarak kabul edersek, bahse konu tuhafiyecinin yıllık
gayri safi kazancının :
100.000 X %20
=
20.000,-
gerekecektir.
Genel masraflar bu gayri safi karın dışındadır. Yani, elde ettiği bu 20.000 liralık gayri safi kara mukabil o tuhafiyecinin şayet, 25.000.- liralık bir genel gideri
varsa bu takdirde misalimizdeki tacirin hesap vaziyeti şu şekilde görünecek :
olması
Gayri safi kar
20.000,-
Genel gider
25.000,-
-
5.000,-
Yani o tacir 5.000,- lira zarar etmiş olacaktır.
Acaba burada bahsi geçen maliyet bedeli, hangi unsurları ihtiva etmektedir.
-5-
Maliye Bakanlığınca
maliyet bedeli tabirinin
hazırlanan Ortalama Kar Hadleri Yönetmeliğine
şumulüne giren unsurlar şunlardır :
nazaran,
1) Doğrudan doğruya perakende satış yapanlarıda maliyet bedeli :
İthalatçı, imalatçı veya taptancıdan aldığı mallan satan, bildiğimiz tipik perakendecide maliyet bedeli; satılan malın faturada yazılı alış bedeli ile iş yerine
veya mağazaya nakil dolayısiyle yapılan nakliye masrafları, alış komisyonları, sigorta ve ambalaj masraflan gibi emtianın tedarikiyle ilgili giderlerden terekküp
etmektedir.
2) ithal ettiği malı perakende satanlarda maliyet bedeli:
(1) numaralı bentte yazılanlara gümrük resmi, gider vergisi gibi
ithalat dolayısiyle yapılan giderlerin de ilave edilmesiyle bulunan bedeldir.
Yukarıda
3) İmal ettiği malı perakende satanılarda maliyet bedeli :
İmale sarfedilen iptidai ve ham maddelerin bedeli (1) işçi ücretleri, amortismanlar vesaire gibi genel im:ll giderleriyle piyasaya mutaden ambalajlı olarak
sevkedilen maddelerde ambalaj giderlerinden terekküp eder.
4) İstirahat ve eğlence yerleri işletenlerde işletme masrafları :
Daha önce, ortalama kar hadleri nisbetinin perakendecilerde malın maliye•
tine tatbik edilmesine mukabil istirahat ve eğlenoe yerleri işletenlerde işletme giderlerine uygulandığını belirtmiştik. Bu kategoriye girenierin işletme giderleri nelerden müteşekkildir ?
Yönetmelik hükümlerine göre :
Otel, pansiyon, bar, gazino, lokanta, kahvehane, kır bahçesi, pHlj ve emsali
eğlence ve istirahat yerlerinin eğlence ve istirahat maksatlan için açık bulunduğu
müddetçe yapılmış ve hasılatın elde edilmesine matuf bulunan giderler olup, aşa­
ğıda gösterilmiştir :
a) Müşterilerce istihlak edilmek üzere satın alınan her türlü yiyecek ve içecek maddelerinin maliyet bedelleri;
b) Temizlik, aydınlatma, ısıtma, pişirme, soğutma ve benzeri işler için işlet­
mede sarfedilen Odun, kömür, havagazı, elektrik, su gibi muhtelif maddelerin
bedelleri;
c) Hizmet erbabına verilen ücretler; (Müdür, müdür muavini, sekreter, mütercim, muhasebeci ve muhasebe servisinde çalışan memurlara verilen ücretler
hariç);
d) Ücretli durumuna girmeksizin, mukaveleli veya mukavelesiz olarak çalış­
tırılan sanatkarlara ve diğer şahıslara verilen paralar; Cmüşavir ve avukatlara verilenler hariç);
e) · İşverene terettüp eden işçi sigorta primi hisseleri;
f) İş yeri kirası;
g) Ayrılan amortismanlar;
h) Bina, buhran, müdafaa ve arazi vergileri;
i) Amortismana tabi tutulmayarak işletmede doğrudan doğruya gider yazılan
malzeme ve maddelerin bedelleri;
j) PTT masraflarından otel ve emsali işlerinde ücret mukabilinde müşterileri­
nin istifadesine sunulanların maliyetleri.
Kırtasiye, matbua, PTT, (Yukarıda «Jıı bendinde gösterilenler hariç), sigorta,
-6-
tamir, bakım, büı;o ve büro demirbaş amortismanları, ilan, reklam masrafları,
her nevi vergi, resim, harç (Bina buhran, müdafaa, arazi vergileri hariç) müdür,
müdür muavini; sekreter, mütercim, muhasebeci, muhasebe servisinde çalışan me.
murların ücretleri, müşavir ve avukatlara verilen paralar gibi hasılatın elde edilmesiyle doğrudan doğruya ilgili bulunmayan, genel giderlerle idare giderleri gayrisafi kar haddinin tayininde nazara alınmaz.
Burada da durumu bir misaile izah ·edelim :
Bilfarz, bir lokanta veya pastahanenin yukarıdaki unsurlardan müteşekkil iş·
!etme masrafları yekünu (TL.) 100.000,- sıdır. Yine o iş nevi için tesbit olunan
nisbet %20 ise, gayri safi kar; 100.000 x %20 = 20.000,- olacaktır. Şayet o işlet­
menin genel giderleri 20.000 den az ise neticede kar, fazla ise, tabiatiyle zarar edil·
miş olacaktır.
edenlerde işletme giderleri :
Taşıma işleriyle iştigal edenlerde de ortalama kar hadleri nisbeti işletme gi·
derlerine tatbik edilmektedir.
Bu kategorideki. işletme giderleri de 28. Ekim. 1964 tarihli Resmi Gazetede
yayınlanan yönetmelikte, kara, deniz ve hava taşıma işleri için ayrı ayrı olmak
üzere şu şekilde tadat edilmiştir :
5)
Taşıma işleriyle iştigal
KARA TAŞIMA İŞLERİNDE İŞLETME GİDERLERİ :
a) Nakil vasıtalarının yakıt, yağ giderleri;
b) Nakil vasıtalarının tamir giderleri;
c) Nakil vasıtalarının bakım giderleri;
d) Nakil vasıtalarının amortismanlan;
e) Şoför, şoför muavini, hastes ve bilet satış işlerinde çalışanların ücretleri
ve bunlara verilen gider karşılıkları;
f) Motorlu kara taşıt vasıtaları vergisi;
g) Trafik sigortası ve nakil vasıtalarına ait diğer sigorta primleri;
h) Yük ve yolcu temi.ni için ödenen komisyonlar;
D Yazıhane, servis istasyonu, garaj, terminal gibi binalara ait kira, amortisman, sigorta ve saire gibi masraflar.
Kırtasiye, matbua, posta, ilan, reklam giderleri, idarehanelere ait kira, amortisman, sigorta, tenvir, teshin, temizlik, bakım, tamir, vergi; resim; harçlar; şoför;
şoför muavini, hostes, bilet satış memurları dışında kalan hizmet erbabına verilen paralar, avukat, müşavir ücretleri işletme giderlerinden madut olmadığından,
bunlar gayri safi kar nispetinin t~yininde nazara alınmaz.
DENİZ TAŞIMA İŞLERİNDE., İŞLETME GİDERLERİ :
a) Gemilerin akaryakıt, kömür ve su giderleri;
b) Gemilerin tamir, bakım ve malzeme giderleri;
c) Gemilerin amortismanları;
d) Yükleme, boşaltma, istif ve aktarma giderleri;
e) Tekne, maldna ve kulüp sigortaları ile navlun
f) Deniz adamlarına ait maaş ve ücretler;
g) Koroanya ve -elbise giderleri;
h) Navlun ve acenta komisyon ve masrafları;
i) SUrvey Lloyd ve avarya masrafları, dispeçler;
-7-
sigortaları;
j) Liman, kılavuz, romorkör masrafları;
k) Gümrük, liman, fener ve rıhtım ve resim harçları;
D Gemiyle ilgili telefon, telsiz ve kırtasiye giderleri;
m) Gemiyle ilgili sair giderler.
Yukarıda sayılanlar dışında kalan hizmetler ücretleri, avukat müşavir ücretle·
ri gibi giderler işletme giderlerinden olmadığı için gayri safi ortalama kar hadlerinin tayininde nazara alınmaz.
HAVA TAŞIMA İŞLERİNDE, İŞLETME GİDERLERİ :
Uçak için yakıt, yağ, tamir ve bakım giderleri, uçak amortismanları, pilot,
telsizci, hastes ücretleri, uçuş zam veya tazminatları ve gider karşılıkları, uçak
sigorta ücreti, yolcu ve eşya sigortaları, yük ve yolcu temini için ödenen komis,
yonlar, uçak terminali, hangarı, yazıhane gibi binalara ait kira, amortisman ve
sair giderler.
Yukarıda sayılanlar dışında kalan hizmetiHer ücretleri, avukat, müşavir ücret·
leri gibi giderler, işletme giderlerinden olmadığı için gayri safi ortalama kar hadlerinin tayininde nazara alınmaz.
Yukarıda 4 numaralı bentteki misali,
burada da tatbik etmek kabildir.
IV -
taşıma işleriyle uğraşanlar
için aynen
ODAMIZ MENSUPLARININ
GEREKEN HUSUSLAR :
DİKKAT ETMELERİ
Yukarıdaki esaslar dairesinde tesbit edilen ve kesinleşen nisbetler önceden
hem Resmi Gazete ile yayınlanmakta, hem de Vergi Dairelerinde ilan edilmektedir. Bu durumda mükellef, Mart ayında beyannamesini verirken, kendisi için tayin olunan ortalama kar nisbetini önceden biliyor demektir.
Bu izahat muvacehesinde, şayet mükellefin gösterdiği gayri safi kar, işbu
itibaren izah ettiğimiz esaslara nazaran bulunacak gayri safi
kardan düşük ise, bu takdirde, mükellefin, düşüklük sebeplerini (haklı sebepler)
izah eden bir yazıyı da beyarinamesine ekli olarak vermesi lazımdır. Yani, bir mükellefin beyan ettiği gayri safi kar 50.000,- TL. sı ise, buna mukabil Özel Komisyon tarafından tesbit edilen nisbete göre, bunun 75.000,- TL. olması gerekiyorsa,
mükellefin aradaki farkın ne gibi haklı sebeplerden doğduğunu yazılı olarak be·
yannamesiyle birlikte ifade etmek hakkı vardır.
yazımızın başından
Şayet
mükellef bu
yazılı izahatı vermemişse,
durum ne
olacaktır?
Bu takdirde, misalimizdeki mükellef 6 ay içinde Vergi Dairesi
hat verrneğe davet edilecektir.
tarafından
iza,
Mükelleflerin verecekleri izahat ve sunacakları vesikalar Vergi Dairesi Müdü,
rü, Müdür Muavini ve Ticaret Odası temsilcisinden müteşekkil üç kişilik bir Ko,
misyon tarafından incelenecektir.
Mükellefin izahatı kabul edilirse, vergi, kendisinin beyan
den tarhedilecektir.
ettiği
miktar üzerin-
Şayet, izahatı kabul edilmezse, (kısmen veya tamamen) 1.000 liraya kadar
olan matrah farkları için hiçbir işlem yapılmıyacak, 1.000 liradan yukarı matrah
farkları için ise, cezasız olarak ikrnalen vergi tarh edilecektir.
-8-
1967 -1969
yıllarına
ait nisbetlerin tesbitinde bir özellik
vardır .. Şöyle
ki:
İstirahat ve eğlence yerleri .işletenlere ait nisbetler «mal sahibi» ve «kiracııı
için ayrı ayrı tesbit olunmuştur. Bunun sebebi, kiranın, işletme gideri addedilmesi
ve dolayısiyle gayri safi karın matrahım -kiracı olanlarda- yükseltilmesidir. Bu
durumda, 2 ayrı nisbetin kabulü, kiracı ile mal sahibine ayni nisbetin uygulanması
halinde ortaya çıkacak haksızlığı gidermiş olacaktır. Sözü geçen durum, taşıma iş­
leri ile iştigal edenler için bir başka açıdan ele alınmış ve «amortismanlııı, «amortismansız» olarak iki ayrı nisbet tespit olunmuştur.
Odamız, yukarıda
belirtildiği üzere oto- kontrol zaruretiyle vergi mevzuatı­
olan ortalama kar hadleri müessesesinin perakende ticaret erbabı ile
eğlence istirahat yeri işletenler ve taşıma işleriyle iştigal edenler hakkında Mil ve
gerçek esaslar dairesinde uygulanması için gerekli bütün gavreti sarfetmektedir.
Bu maksatla, gerek meslek mensuplarımn fikirlerinden ve gerekse mali konularda
yetki ve ihtisas sahibi elemanların bilgilerinden imkanlar nisbetinde faydalaml~
makta ve neticede mükellef ile Maliye'ye ait hakların aynı titizlikle korunmasına
gayret edilmektedir.
mıza girmiş
-9-
Kanun
Madde
193, 484
11, geçici 4 üncü madde
484 sayılı kanun
GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİGİ
SERİ
Ortalama Kar Haddi
:
esasının
No.: 73
1963
yılı
uygulaması
ile ilgili
tamamlayıcı
açıklamalar
Çeşitli genel tebliğlerde açıklandığı gibi, ortalama kar haddi esasına tabi mükelleflerin 1963 takvim yılından mütevellit kazançlarına 1963 yılı için takdir edil·
miş bulunan ortalama kar hadleri uygulanacaktır. Bu haddin tatbiki suretiyle bulunan gayri sMi kazanç, müke1lef1erin beyannamelerinde gösterilmiş oldukları
gayri safi kazançla karşılaştırılacak; arada 1000 liradan fazla bir fark görüldüğü
takdirde bunun neden ileri geldiği mükelleflerden sorularak; verilen izahat yeterli ve tatmin edici görülmezse mezkfır fark ü:aerinden ikmalen ve cezasız vergi
tarhedilecek; aradaki fark 1000 liradan aşağı olur veya 1000 liradan fazla olmakla
beraber, mükelleflerin izahları kabule şayan bulunursa vergi tarhı cihetine gidilmiyecektir.
Bakanlığa vaki müracaatlardan, ortalama kar haddi esasının uygulanmasında,
özellikle, mülı::elleflerden izahat talebi ve bu talebi müteakip yapılması gerekli
işlemlerde tereddüde düşüldüğü anlaşıldığından, bu hususların daha ·etraflı şekilde
açıklanmasına lüzum hasıl olmuştur.
1 -
Mükelleflerden izahat istenmesi :
Haklarında crtalama kar haddi esası uygulanacak olan mükelleflerden, şekli
Bakaniıkça
tesbit edilmiş bulunan formül dahilinde lüzumlu bilgiler istenilir.
Bu bilgiler arasında, mükelleflerin beyannamelerinde gösterdikleri gayri safi
kazanlarıyla ortalama kar haddi esasına göre bulunan gayri safi kazançların tutarları, bunlar arasındaki fark, bu fazlalığın uygun olup olmadığı, uygun değilse,
beyandaki düşüklüğün neden ileri geldiği hususları mevcuttur.
Cevap süresi :
Mükellefler, kendilerinden istenilen hususları en az 1 gün içinde izah edeceklerAlınan haberlerden, vergi dairelerince mehlin genellili:le 15 gün olarak tayin
edildiği öğrenildiğinden, bunun 2 aya çıkarılması 19/10/1964 gün ve 2157-20/3656
sayılı yazı ile tamim olunmuştur. Bu süre zarfında ce'Vap verenler kendilerinden
dir.
-10-
istenilen izahlan zamanında
ortalama kar haddi esasının
yapmış sayılacaklar;
uygulanmasına
süreyi geçirenler
geçilecektir.
hakkında
ise
İzahm şekli .~
Mükellefler, kazançlarındaki düşüklüğün nedenlerini yazılı olarak verdiği dairelerine bildirecekler ve dilerlerse, lüzumlu gördükleri belgeleri yazılanna ekliyeceklerdir.
izahatm ineelemnesi :
Vergi dairelerine gelmiş olan izahlar ve belgeler, mükelleflerin dosyalarına
konulacak ve bu dosyalar, onları incelemeye yetkili komisyonlara tevdi olunacaktır.
Komisyon, ilerde, vergi dairesi, müdürü, yoksa gelir müdürü ilçelerde varsa
müstakil vergi dairesi müdürü, vergi dairesi olmayan yerlerde mal müdürü, bunların mazeretleri halinde tevkil edecekleri zatın başkanlığı altında vergi dairesinin ilgili memuru ile mahalli ticaret odalarınca, olmayan yerlerde beiediyelerce
üç yıl için seçilmiş bir üyeden terekküp eder.
Komisyonlar, mükelleflerin izahlannı ve bu izahları sağlamak maksadiyle ib·
raz ednen belgeleri inceledikten sonra, bunları tamamen ve kısmen kabul veya red
edebilirler. Her iki halde inceleme sonuçları komisyonca karara bağlanır ve bu
karar üyeler tarafından imzalanarak bir nüshası mükellef dosyasına konulur.
izahların özel komisyonlarca. kabule şayan görülmesi :
Mükelleflerin gösterdikleri gayri safi kazanç ile ortalama kar haddi esasının
uygulanması suretiyle bulunan gayri safi kazanç arasındaki fazlalığın neden ileri
geldiği hakkında verilmiş olan izahlar bunları inceleme ile görevli özel komisyonca yeterli ve tatmin edici görülürse, mükelleflerin beyana dayanan vergileri üzerinde bir düzeltme ve değişiklik yapılmaz; sadece izahın aynen kabul edildiği mükelleflere duyurulmakla yetinilir.
Komisyonlarca kabulü şayan göriilebilecek düşüklük sebepleri :
Mükelleflerce beyanlarındaki düşüklüğün izahı maksadiyle verilen cevapların
ve ibraz olunan belgelerin hangi halde kabul edilip, hangi halde reddedi1eceği hususunun kesin olarak, önceden tayini güçtür. Red veya kabulün, düşüklüğü doğu­
doğuran hadisenin mahiyetine, faaliyetin yapılış tarzına ve mükelleflerin düşük­
lüğü doğuran hadisenin mahiyetine, faaliyetin yapılış tarzına ve mükelleflerin iş
ve çalışma imkan ve durumlarına göre incelenip değerlendirilmesi lazımdır.
Bununla beraber, düşüklük sebeplerinin açık ve seçik olarak bilindiği hallerde mükelleflerden tamamlayıcı izahat istenilmesine Iüzum görülmeyeceği gibi izahın muteber belgelere dayandınldığı hallerde de başkaca tetkik ve tahkika ihtiyaç gösterilmeden beyanın olduğu gibi kabul edilmesi gerekir.
Konunun iyice anlaşılabilmesi için aşağıda bazı misaller verilmiştir:
- Tekele tabi maddeler (ispirto, ispirtolu içkiler, tütün, çay) ile damga pulu,
milli piyango bileti, akaryakıt (motorin, gazyağı, benzin) şeker, kibrit, kahve gibi
maddelerin kar hadleri ilgili resmi makam ve mercilerce; beldenin bir kısım za.
ruri ihtiyaçlarına (ekmek, et gibi) ait azami satış fiatları da belediyelerce tayin
ve tahdit olunmaktadır.
Bu türlü malların satışı ile uğraşanlar için ortalama kar haddi cetvellerinde
daha üstün kar nisbeti tanınmış olsa dahi, özel komisyonun kar ve fiat sınıflan­
dırılmalarını gözönünde bulundurarak, sözü edilen maddelerin satış hasılatma ortalama kar hadlerini değil, kendilerine mahsus kar hadlerini uygulamaları; şayet
-ll-
bu kar hadleri ortalama kar haddinden daha yüksek ise bu takdirde de ortalama
kar haddinin tatbiki yoluna gitmeleri gerekir.
- Kamu idare ve müesseselerine ve bunlara bağlı teşekküllere karşı mal teslimini taahhüt etmiş olan mükelleflerin bu işlerden sağladıkları kazanç, ortalama
kar hadlerine göre tesbit edilen gayri safi kazancın altında ise düsüklük sebebi
izah edilmiş sayılınalıdır.
·
Rekabetin etkisi ile ticari emtiada 'veya taşıma işlerinde mal ve hizmetin benzerlerinden daha düşük fiatla satıldığı veya ifa edildiği iddia olunduğu hallerde
bu iddialar, fatura ve diğer belgelerle, tevsik olunduğu takdirde, kabul edilmelidir.
- Ticari faaliyetlerin çeşitli sebeplerle bir takvim yılından az bir süreye inhisar ettiği ve bu yüzden kazançta düşüklük husule geldiğinin iddia olunması halinde, bu iddia, tevsik edilmek kaydiyle, nazara alınmak lazım gelir.
- Taşıma işlerinde faaliyetin bir takvim yılından daha az bir müddetle de.
vam etmesi halinde işletme giderleri arasında yer alan amortismanın çalışılan
süreye göre hesaplanarak, giderler arasına sadece bu suretle bulunan miktarın ka·
tılması icabeder.
- Emtia üzerine iş yapanlar da kazanç tesbit edilirken fire ve malın miattan
düşmesi gibi hususlara müteveccih olarak mükelleflerce yapılan izahların gözden
uzak tuturmaması lazımdır.
- Öz sermayesinden ziyade milli bankaların kendisine açtığı ı~rediler ile iş
gören ve bu sebeple faiz ödeyen ve borçlarını zamanında tediye maksadiyle mal.
larını benzerlerine nazaran daha düşük fiatla satan ve bu halleri özel komisyonca
bilinen veya izahat sırasında dermeyan ve tevsik olunaı;ı mükelleflerin bu durumları nazarı alınmalıdır.
ve eğlence yerleri işletenlerde «Ortalama kar hadlerinin tesbiti
yönetmelik» hükümlerine göre işletme giderlerinden sayılan işyeri kirası, hizmet erbabı ücretleri, amortismanlar ve sai,re gibi işin hacmi ile doğrudan
doğruya ilgili bulunmayan sabit masraflar vardır. Böyle bir işletmenin mütehavvil masraflarım teşkil eden işletme giderlerine (lokantalarda emtia ve malzeme
bedeli gibi) işin iyi gitmemesi sebebiyle düşüklük husule geldiğinde, sabit masraf.
lar aynen kalacağından, ortalama kar hadlerine göre hesaplanacak gayri safi kazanç mükellefin gerçek durumuna, uymayan sonuçlar verebilir. Bu gibi hallerde
mükellefin cari yıldaki mütehavvil masrafları evvelki yıllara ait aynı mahiyetteki
masrafiariyle muka,yese edilmeli ve masraflardaki azalışın işletme durumunun iyi·
ye gitmemesinden ileri geldiğine kanaat getirilmesi halinde, beyan olunan kazançtaki düşüklük kısmen veya tamamen izah edilmiş sayılmalıdır.
- Taşıtlarını tamir, bozulma ve sair sebeplerle çalıştıramıyarak garajlarında
muhafaza etmiş olan mükellefler bu durumu usulü dairesinde tevsik eyledikleri
takdirde, hasılatıarındaki düşüklük işin icabına göre kısmen veya tamamen izah
-
İstirahat
hakkındaki
edilmiş sayılabilir.
Mükellef izahlarmm kabille şayan görülmemesi :
Mükelleflerin kazançlarındaki düşüklüğün nedenleri hakkında verdikleri izahlar, yetkili özel komisyonca kabule şayan görülmiyerek reddolunmuş ise, ortaIama kar haddt esasının tatbiki suretiyle bulunmuş olan farkın tamamı; izahat
kısmen veya reddedilmiş ise, bu kısma ait fark vergi tarhına esas tutulur.
özel komisyonun inceleme sonuçlarına göre mükelle.fleırin ortalama kar haddi açısından durumlarını ve adiarına vergi tarhı gerekip gerekmeyeceğini belirtmek üzere bir kaç misal aşağıda gösterilmiştir.
-12-
Ortalama kar haddi
A)
uygulanmasma ait misaller :
Emtia üzerine perakende
satış yapılması:
1) A adındaki bir mü~ellefin perakende olarak manilatura ticareti
Misal '
esasmın.
yaptığını, . işletme
defteri tuttuğunu, manifaturacılık için bu yerde tesbit olunan
ortalama kar nisbetinin %lO olduğunu farzedelim.
Bu şahsın 27/1 numaralı beyanname yaprağında gösterdiğ·i bilgilere göre ticari
durumu şöyledir :
Lira
Lira
Hesap dönemi zarfında elde edilen hasılat
Hesap dönemi başındaki
emtia mevcudunun maliyet
değeri
140.000
10.000
Hesap dönemi
tın
alınan
yet
değeri
zarfında
emtianın
samali130.000
Hesap dönemi zarfında yapılan billimum giderler
149.000
Fark (Kar)
3.000
Genel Toplam
152.000
hesabı
12.000
değeri
9.000
Toplam
Maliyet bedelinin
Hesap dönemi sonundaki
emtia mevcudunun maliyet
Toplam
Fark (zarar)
Genel Toplam
152.000
---152.000
:
Lira
10.000
130.000
Senebaşı mevcudu
Sene içindeki alışlar
140.000
12.000
Toplam
Sene sonu mevcudu
128.000
Satılan malın
maliyet bedeli
Ortalama kar haddinin uygıilarnnası suretiyle gayri safi kazanem tesbiti :
128.000 X 10
12.800 lira (gayri safi kazanç)
100
Mükellefin
gösterdiği
gayri safi kazanç :
Kar
Genel Giderler
3.000
+
9.000
12.000
lira
(gayri
safi
kazanç)
Ortalama kar haddine göre hesaplanan gayri safi kazanç mükellefin beyanına göre
hesaplanan gayri safi kazanç arasındaki fark:
12.800 - 12.000 = 800 liradır.
800 lira, 1000 liradan aşağı olduğundan mükellef hakkında ortalama kar haddi
yoluyla bir vergi tarh
olunmayacaktır.
-13-
Misal - 2) B adındaki bir şahsın bakkallık yaptığını, bu iş için o yerde %10
ortalama kar haddi tesbit edildiğini düşünelim.
Bu mükellef beyannamesinde, sene içinde satın aldığı mal bedeli olarak 130.000
lira, genel gider olarak 5.000 lira, safi kar olarak da 3.000 lira göstermiştir.
Misalde, sene başı ve sene sonu mal mevcudu olmadığından maliyet bedeli
yıl içinde satın alınan emtia bedeli olan 130.000 liradır.
130.000 lira maliyet bedeline %10 ortalama kar haddi uygulanarak gayri safi
kazanç bulunur :
130.000 X 10
13.000 lira.
100
Mükellefin
Kar
3.000
gösterdiği
gayri s1ifi kazanç :
Genel Giderler
5.000 = 8.000
+
liradır.
Gayri safi kazançlar arasındaki fark :
13.000 8.000 = 5.000 liradır.
Bu fark 1000 liradan fazla olduğundan mükellef izaha davet olunur. Mükellef,
izah edilen şekilde düşüklük sebeplerini izah edemediği takdirde fark üzerinden adına ikmiHen ve cezasız vergi tarh olunur.
Mükellef adına yapılacak ikmal tarhiyatı, ödeviinin beyannamesinde bildirdiği
3.000 lira karın ortalama kar haddi yoliyle tesbit olunan 5.000 lira ile toplanmasını
ve toplam (8.000) lira üzerinden vergi tarholunmasım, tarholunan vergiden evvelce mükellefin beyanına dayarnlarak hesaplanan verginin indirilmesini ve kalanının kendisinde aramasını ifade eder.
yukarıdaki kısımlarda
B)
Emtia iizerine
Misal -
Halıcılık
kısmen
yapan bir
perakende ve
şahsın
kısmen
toptan
satış
yapılması
:
;
Lira
100.000, takvim yılı başındaki emtia mevcudu
300.000, takvim yılı içindeki alışları
20.000, genel giderleri
350.000, yıl içindeki satışı
100.000, yıl sonu emtia mevcudu.
olsun. Bu mükellefin yıl içindeki 350.000 liralık satışlarının 50.000 lirasının perakende, 300.000 liralık kısmının toptan satış olduğunu ve halıcılıkta perakende satışlar için bu yerde tesbit olunan ortalama Idr haddinin % 10 olduğunu farzedelim.
Mükellefin özel komisyondaki izahatı sırasında perakende sattığını bildirdiği
halıların maliyet bedelinin 48.000 lira olarak açıklandığını ve bunun komisyonca
kabul edildiğini farzedelim.
Bu durumda, misaldeki şahsın perakende suretiyle sattığı halılardan elde ettiği
gayri safi kazanç :
50.000
- 48.000
2.000
liradır.
-14-
Ortalama kar haddine göre hesaplanacak gayri safi kazanç :
48.000 X 10
=
4.800
liradır.
100
Aradaki 4.800 - 2.000 = 2.800 lira fark mükellef adına ikmalen tarh edilecek
kazanç kısmını ifade eder. Düşüklük sebebi izah edildiği takdirde böyle bir verginin aranmayacağı tabiidir.
Misal 3 : imalat işi ile uğraşan bir mükellefin durumu şöyledir :
Bu zümreye giren mükelleflerde satılan malın maliyet bedeli Vergi Usul Ka·
nununun 275 inci maddesine göre tesbit olunur. Aşağıdaki misal bu madde hükmü
de gözönünde bulundurulmak suretiyle tertip edilmiştir.
MamUl devri
................ ..
İptidai madde devri
İptidai madde alışı
Ücretler
.......................... .
İşletme giderleri
.............. .
Genel giderler ................. ,
Safi kar .......................... .
Toplam
Satılan malların
15.000
18.000
120.000
50.000
30.000
7.000
16.000
Perakende satış
MamUl devri
256.000
256.000
maliyet bedelinin
hesaplanması
MamUl' devri
İptidi:ıi madde devri .............. .
İptidai madde alışı .............. .
Ücretler
............................. .
İşletme giderleri. ................ ..
Toplamı
Ertesi
yıla
mamul devri
Satılan malın
235.000
21.000
maliyeti ........... .
:
15.000
18.000
120.000
50.000
30.000
233.000
21.000
212.000
Bu maddeye ait imalatçı ortalama kar haddi nisbetinin %13 olduğu kabu1 edi·
lirse, bu nisbetir. satılan malın uygulanması halinde, ortalama gayri safi kazanç
(212.000 x 0,13 - 27.560) olarak belir.mektedir.
Mükellefin bildirdiği gayri safi kazanç miktarı ise 23.000 liradan ibaret bU·
lunmaktadır.
Safi Kar
Genel gider
16.000
7.000
Toplamı
23.000
Bu duruma göre, mükellefin bildirdiği gayri safi kazanç, ortalama kar had·
dinin perakende satışlarına uygulanması sonunda bulunan gayri safi. kazanca nazaran, (27.560 - 23.000 = 4.560) lira düşüklük göstermektedir.
-15-
Tabiatiyle Vergi Dairesi, mükellefi, bu düşüklüğün sebebini izaha davet
edecektir.
Farzedelim ki; mükellef, defterlerinde ücret olarak gösterdiği 50.000 liradan
ayda 300 lira, yılda 3.600 lira genel giderler arasında yer alması gereken muhasip·
lik ücretini yanlışlıkla ücretiere dahil ettiğini bildirir ve isbat ederse, gayri safi
kazancındaki düşüklüğü isbat etmiş sayılır ve hakkında herhangi bir tarhiyat
yapılmaz.
Bu durumda sözü edilen 3.600 lira genel gider olup, dolayısiyle beyan olunan
gayri safi kazanca gireceğinden satılan malın maliyeti 209.400 ve buna ortalama
kar nisbeti uygulanmasiyle bulunan gayri safi kazanç 27.222 lira, mükellefin, beyan ettiği gayri safi kazanç ise 26.600 lira olacaktır.
Ortalama kar haddi uyguıi:ınmasiyle bulunan 27.222 lira gayri safi kazançla,
mükellefin bildirdiği gayri safi kazanç 26.600 lira arasındaki fark bin liranın al·
tında bulunduğundan, mükellefe bu esasa göre herhangi bir muamele yapılınıya­
cağı tabiidir.
Misal: N. adındaki bir şahıs içl{ili gazina işletmektedir. Beyanına göre 1963
yılındaki işietme ve diğer genel giderleri toplamı 174.800 lira; hasılat toplamı
189.450 lira ve müessesenin safi karı 189.450 - 174.800 = 14.650 liradır. Bu iş
nev'i için tesbit olunan ortalama kar haddi % 30 farzedilmiştir.
Mükellefin beyannamesinde işletme giderlerini tefrik etmemiş olduğunu düşü·
nelim. Bu gibi hallerde toplam giderin %10 unun işletme giderleri dışında kalan
giderler, kalanının işletme gideri olarak nazara alınması 66 sayılı Gelir Vergisi Ge.
nel Tebliği ile uygun görülmüş olduğundan, misaldeki işletme ve genel giderlerin
bu esasa göre ayrılması lazımdır.
174.800 X 10
Genel giderler :
17.480
liradır.
100
İşletme
174.800 X 90
giderleri : - - 100
Mükellefh-ı gösterdiği
Kar
14.650
+
157.320
liradır.
gayri safi kazanç :
Genel glderler
17.480
Gayri safi kazanç
32.130 liradır.
Ortalama kar haddine göre gayri safi
Jı:azan
:
157.320 X 30
=
47.196
liradır.
100
İki
kazanç arasında, 47.196 - 32.130 = 15.066 lira fark 1000 liradan fazla ol·
için mükellefin izaha davet edilmesi lazım gelir. Fazlalık izah edilmediği takdirde 15.066 lira üzerinden il~malen ve cezasız vergi tarh olunur.
duğu
D) Taşıma işleriyle uğraşılınası :
Misal : Şehirlerarası taşıma işleriyle uğraşan bir şahsın, yıl içindeki genel
giderleri (kırtasiye, matbua, posta, ilan, reklam giderleri ile vergi, resim, harçlar ve
-16-
saire gibi) 5.000 lira, işletme giderleri, vasıtanın yakıt, yağ, tamir, bakım giderle·
riyle amortismanları, şoför, şoför muavini, hostes ... ücretleri, motorlu kara taşıt·
lar vergisi, trafik sigortası ve nakil vasıtalarına ait diğer sigorta primleri, yazıha:
ne, servis istasyonu, garaj terminal binalarma ait kira, amortisman, sigorta ve
saire gibi masraflar) ... 65.000 lira olarak tesbit olunmuştur. Yıl içinde elde olunan hasılat 72.000 lira, safi karı 2.000 lira; o yer için takdir olunan ortalama kar
haddi nis'beti % 20 farzedilmiştir.
Mükellefin beyannarnede
Kar
2.000
+
gösterdiği
gayri safi kazanç :
Genel giderler
Gayri safi kazanç
5.000
7.000
ilarıdır.
Ortalama kar haddine göre hesaplanan gayri safi kazanç :
65.000 X 20
== 13.000
liradır.
100
Mükellefin gösterdiği gayri safi kazanç ile ortalama kar haddi esasına göre
bulunan gayri safi kazanç arasındaki fark: 13.000 ~ 7.000 == 6.000 liradır.
6.000 lira üzerinden mükellef adına ikmalen ve ce~asız vergi tarhı g·erekir. Şu
kadar ki mükellef, hasılatındaki düşüklüğü izah etmiş olursa kendisinden 'böyle
bir verginin aranmasına lüzum yoktur.
Ortalama kar haddi esasının ve buna ait olarak bundan evvelki tebliğLere bu
tebliğde yapılmış olan açıklamalarm müessesenin tatbikatiyle doğrudan doğruya
ilgili memur ve. mükelleflere ve mükelleflerin bağlı oldukları teşekküllere her
türlü imkan ve vasıtalardan faydalanılarak, izah edilmesi, bilgisizlikleri veya ka.
nunlara vukuflarının yetersizliği sebepleriyle ist·enilen bilgileri gerektiği şekilde
vermeyen mükelleflere ne yolda izahta bulunabilceklerinin anlatılması, haklarmda ikmalen tarhiyat yapılmış olanlarm bu vergilere karşı İtiraz Komisyonundan
önce uzlaşma komisyonlarına başvurabileceklerinin ve bu komisyonlarm gerekti·
ğinde vergi miktarını indirmeye yetkili bulunduklarının hatırlatılması, uzlaşma­
nın mümkün olmaması halinde İtiraz Komisyonuna müracaat edilebileceğinin ve
bu komisyondan karar çıkıncaya kadar tahsilat yapılmıyacağmın, İtiraz Komisyonu kararlaru1a karşı Temyiz ve Danıştay yollarının açık olduğunun duyulması
icap eder.
Gereğinin
bu esaslara göre
ifasını
rica ederim.
-17-
MALiYE BAKANLIGlNDAN :
., 1973- 1975 takvim yıllarında istanbul ili ve bağlı 5 ilçesindeki (Yalova,
Karta!, Silivri, Şile ve Çatalca) Tüccarlar için uygulanmak üzere Özel Komisyonlarca takdir olunan ve «Ortalama Kar Hadleri Merkez Komisyonu» tarafın­
dan incelenerek kesin miktarları tayin edilen ortalama kar hadleri emtia ve iş
nev'ileri itibariyle aşağıda gösterilmiştir.
Keyfiyet, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 26/6/1964 gün ve 485 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesi ile değişik 43 üncü maddesi uyarınca ilan olunur.
O. SINIF : Yiyecek, içecek, Keyif v.b. ihtiyaç Maddeleri
Alım
Grup Bölüm
00
Poz.
imalat
BAKKALLAR ( Bakkaliye ve kantariye
ile tekel maddeleri, şeker, gaz,
ekmek, alkollü ve alkolsüz içkiler ve
benzeri ihtiyaç maddelerini memzucen
satanlar.)
Bakkaliye ve kantariye emtiası
Tekel maddeleri
Tekel dışı alkollü içkiler
Toz ve kesme şeker
Memba suyu, gazoz, kola v.b. içilecek
maddeler
Margarin (Amillerince tespit edilen
kar haddi uygulanacaktır.)
NOT: Bakkallarda satılan gaz, ekmek,
züccaciye, tuhafiye hırdavatı v.s.
ilgili grublarında gösterilmiştir.
ET, SAKADAT, KÜMES VE AV HAYVANLARI GRUBU
Kasaplar
Tavukçular (Canlı ve kesilmiş kümes
ve av hayvanları, yumurta satanlar.)
Yumurta
ithalat
satım
emtiası
000
001
002
003
004
005
Ol
010
oll
012
013
02
020
021
*
Bağlı
16
25
25
Salam, Sucuk, Sosis v.b.
SU ÜRÜNLERi GRUBU
20
12
Sakatçılar
Pastırma,
12
12
5
20
3
25
Balıkçılar
20
13
12
18
20
Su ürünleri mamOileri (Tuzlama, kurutma, tüto-süleme, konserve v.s. yollarla imal edilen su ürünleri.)
ilçeler için % 4.
-18-
25
20
Alım
Grııp
Bölüm
Poz.
03
030
0300
031
04
040
imalat
Meyve ve Sebzeciler
Meyve
Kavun/ Karpuz
Sebze
HUBUBAT, BAKLiYAT VE HER NEVi
UN VE UN MAMULLERi GRUBU
Zahireciler
0400
Uncular ( Çuvalla veya açık uıı satanlar). Değ,irmen ve un fabrikalarının
perakende satışları için imalat sütunu
0401
0402
0403
Hayvan yemi (Ot, saman dahil)
Sun'! ve vitarfıinli yemler
Bulgur
EKMEK (imalat sütunu fırın ve ekmek
fabrikaları için, alım satım sütunu ise
bakkallar ve diğer ekmek satanlar için
kullanılır.)
041
kullanılır.)
042
043
044
05
050
051
052
053
06
ithalat
Simitçi ve börekçi fırınları
Makarna/ bisküi (Paketli un dahil
Nişasta (Gl ikoz dahil)
ŞEKER/ PASTA VE MEŞRUBAT GRUBU
Şekerciler (Şeker, şekerleme/ çikolata 1
helva/ reçel, kuru pasta v.b. maddeler.)
0500 Tahin ve tahin helvası
Pastacılar
(Salon lu pastaneler için
(610) pozisyona bak.)
0510 Şerbet, dondurma/ boza 1 şıra v.b. (Sa!onu olanlar için 614 pozisyona bak.)
Tatlı ve börek v.b. (Salonu olanlar için
61 inci gruba bak.)
Yufka, kadayıf 1 güllaç
MEZECiLER ve BÜFELER (Meze, hazır
yemek, turşu, sandviç v.b. memzucen
satanlar/ salonu olan ve içki içilen yerler ile sinema, tiyatro, vapur1 hava
alanı, plaj, stadyum ve kapalı salonlardaki büfeler hariç.)
-19-
satım
17
17
17
17
10°
4
ll
ll
20
14
10
20
10
15
12
5
15
4
12
12
12
25
-20
18
15
25
18
27
25
22
22
20
20
30
25
Alım
Grup Bölüm
imalat
Po:z.
Meze ( Şarküteri)
Sandviç tost
Meyve suyu, (Tabii ve taze)
Turşu, turşu suyu
060
061
062
063
ithalat
satım
30
30
30
45
25
25
12
10
20
17
25
NOT: Mezecilerde ve büfelerde satılan
tekel maddeleri, tekel dışı alkollü içkiler ile büfelerde satılan·
gazete, mecmua, pul v.s. maddeler bu pozisyonda gösterilen nisbete değil ilgili pozisyonda gösterilen nisbetlere tabidir.
07
070
071
0710
08
KURU KAHVE VE KURU YEM.iŞ
Kuru kahveciler
Kuru yemişçiler
Leblebiciler
SÜT VE SÜTTEN MAMÜL MADDELER
GRUBU (Süt, yağ, yağurt v.b.)
Peynir (Her nev'l)
080
09
25
20
25
20
20'
12
15
10
15
15
25
12
12
20
17
12
SAiR YiYECEK, iÇECEK VE iHTiYAÇ
MADDELERi GRUBU
090
091
Zeytin,
Haşhaş,
zeytinyağı
susam,
ayçiçeği yağı
v.b. (Ta-
sırhaneler)
092
Tuzcular
Buz
Sabun (Her nev'l)
093
094
1. SINIF : Giyecek,
10
Takılacak,
Süs ve Ziynet
Eşyası
TUHAFiYE, KONFEKSiYON, PARFÜMERi, FOS BiJUTERi GRUBU
100
1000
1001
1002
Tuhafiyecil er (Kadın, erkek çamaş ı rı;
trikotaj, çorap, gömlek; çanta, şemsiye,
şapka, kravat v.b. aksesuvar eşyası, tuhafiye hırdavatını memzucen alıp satanlar.)
Kadın çamaşırı ( Korse, sütyen dahil)
Trikotaj
Çorap
-20-
22
18
30
20
22
20
18
16
Alım
Gnıp
Bölüm
Pcz.
1003
1004
1005
1006
1007
1008
103
104
Gömlek, pijama, kravat, mendil (ısmarlamacılar için 132nci pozisyona bak.)
Şapka (Fötr, kumaş ve hasır şapka)
Şapkacılar (Kadın)
Kas ket, apolet, kokart, ni şan
Tuhafiye hırdavatı
Şemsiye
Levazımatçılar
1Ol
102
imalat
1Ol O Terzi levazımatı
Kadın dikiş leıvazımatı (Masrafçılar)
ı Oll
(Düğme, toka, dantel, bel lastiği, fermuar v.b. satanlar) (Düğme basma ve
çorap çekme dahil).
1012 ibrişimciler (Kazzazlar dahil).
1013 Örgü yünü satanlar (Naylon v.b. (Ör.
gü iplikleri dahil).
Konfeksiyon ve hazır elbise
1020 Erkek konfeksiyonu
1021 Kadın konfeksiyonu
1022 Bebek ve çocuk eşyası
FOS bijüteri (Taklit ziynet eşyası)
Parfümeri (i triyat)
1040 Kolonyacılar
25
25
40
30
22
25
25
40
25
25
25
25
30
35
40
30
25
ithalat
30
35
40
40
satım
18
18
30
20
18
20
20
18
23
20
20
18
18
22
25
32
25
18
DOKUMA MAMULLERi GRUBU
ll
Manifaturacılar
ll O
ll 00
lll
112
113
114
115
116
117
12
120
Parça ve kilo ile
kumaş
25
14
15
15
20
15
22
17
satanlar
Kumaşçılar
Havlucu (Havlu v.s. hamam eşyası,
çarşaf satanlar).
Beyazedar (Çarşaf, peçete, örtü v.b.
satanlar.)
Mefruşat (Perdelik, döşemelik kumaş,
korniş v.b. aksesuvar dahil.)
Yer ve sofra muşambaları
Tülbentçiler
25
19
Çadır imalatçıları
20
15
10
15
12
AYAKKABI VE KADlN ÇANTASI GRUBU
Ayakkabıcılar (Hazır erkek, kadın ve
çocuk ayakkabıları.)
30
20
-21-
Alım
Grup Bölüm
121
122
123
124
Poz.
imalat
Kunduracılar ( lsmarlama ayakkabı yapanlar.
Lastik, plastik, hasır ayakkabı, terlik,
patik ve kavafiye
Kadın çantacıları
(Deri, süet, sun'l
deri, plastik hasır çanta.)
Ayakkabı levazımatı
ithalllt
satım
35
25
20
35
20
25
13
DiKiŞ GRUBU
13
130
131
132
133
134
Terziler (Erkek-Kadına) Malzeme (Kumaş hariç) işyeri tarafından temin
edilen
b) Malzeme (Kumaş hariç) müşteri tarafından temin edilen
1300 Terziler (Erkek) a) Malzeme (Kumaş
hariç) işyeri tarafından temin edilen
b) Malzeme (Kumaş hariç) müşteri tarafından temin edilen
1301 Terziler (Kadın) a) Malzeme (Kumaş
hariç) işyeri tarafından temin edilen
b) Malzeme (Kumaş hariç) müşteri
tarafından temin edilen
Tüccar terziler (Erkek-Kadın) (Kumaş satışları için lll inci poz. na bak.)
Gömlekçiler (ısmarlama gömlek, pijama yapanlar.)
işlemeci ve yağlıkçılar (Piko, plise, sırma, klaptan v.b. işler dahil.)
Yorgancılar (Yatak, minder v.b. dahil)
1340 Pamuk
1341 Yün, yapağı, tiftik
40
35
25
22
100
80
35
30
30
30
25
20
lO
lO
SAiR GiYiM EŞYASI
14
140
Kürkçüler (Sun'! kürkler hariç.)
35
25
141
Deri elbiseci ler
30
25
142
Eski elbiseciler (Kullanılmış giyim eş­
yası.)
15
143
Keçe ve kevelci eşyası
20
15
144
Sun'l kürkler
30
25
-22-
Alım
Grup Bölüm
Poz.
imalat
2. SINIF : Ev
20
21
210
2100
2101
211
212
213
214
22
220
2200
2201
2210
2211
2212
2213
222
23
24
25
26
27
270
EV VE MUTFAK CiHAZ VE ALETLERi
GRUBU (Buzdolabı, çamaşır makinası,
radyo, ütü, ·dikiş makinası, şofben gibi elektro- mekan ik, elektro- ter m ik,
elektronik, mekanik cihaz ve aletler ile
gaz sobası, lüks kömür sobası, gaz
ocağı gibi eşyayı memzucen satanlar.)
CAM, PORSELEN, KRiSTAL, PLASTiK,
SERAMiK EŞYALAR iLE HERNEV'i
MUTFAK EŞYASI GRUBU
Züccaciye ve billuriye
Avizeler a) Cam
b) Kristal
Abajurcular
Alüminyum eşya
Plastik eşya (Plastik oyuncak dahil.)
Seramik eşya
Bakır vesair madeni eşya
MOBiLYA, HALl, KiLiM, KARYOLA,
SOMYA, ÇOCUK ARABALARI GRUBU
Mobi lyacı lar
Döşemeciler
Mobilya
satım
Eşyası
marangozları
Halıcılar
221
ithalat
Halı
Çocuk arabaları
Battaniye
Kilim
Karyola, somya
ÇELiK MOBiLYA VE BÜRO EŞYASI
HASIR EV EŞYASI (Hasırdan koltuk,
masa, sandalya v.b.)
SARACiYE (Deri, kösele, sun'! deri ve
plastikten her türlü bavul, çanta, kemer v.b.)
KULLANILMIŞ EV EŞYASI
SAiR EV EŞYASI
Çömlekçiler (Topraktan testi, vazo,
saksı v.b.)
-23-
20
25
10
25
25
35
25
20
23
23
23
30
20
20
25
20
15
50
18
18
18
25
22
22
22
22
25
23
23
24
25
20
25
20
25
18
15
20
15
13
13
20
18
18
19
17
Alım
Grup
Bölüm
Poz.
imalat
Hasır 1 süpürge/ kıtık v.b.
Her nev'i tahtadan ev ve kullanma eşyası (Elbise askısı 1 ütü tahtası/ tel dolap ekmek tahtası/ nalın 1 kundura ve
- şapka kalıpları 1 fıçı 1 v.b.)
Tahtadan yap_ılmış ambalaj sandığı ve
kutusu.
Çul çaput pala, paçavra v.b.
271
272
ithalat
satım
20
15
20
15
1
273
274
1
20
15
1
3. SINIF: inşaat Malzemesi
30
KERESTE/ KONTRPLAK/ SUN'l TAHTA
KAPLAMA LEVHA, v.b. GRUBU
Kerestecil er
Iskarta kereste
Formika sun'! tahta/ parket du ralit v.b.
Doğramacılar ( Kapı 1 pencere)
CAM (Kapı 1 pencere/ vitrin camları.)
1
300
3001
301
15
9
10
1
302
31
20
20
9
25
İnşaat camları
310
311
Cam tamircileri (cam tamiri resim
cam ı ve çerçeveleri ayna v.b. yapanlar.)
İNŞAAT DEMiRi/ DEMİR VE KURŞUN
BORU/ SAÇ v.b.
NALBURiYE/ iNŞAAT HIRDAVATI BOYA SIHHi TESİSAT MALZEMESi GRUBU.
Nalburlar
Çimento
Boya kimyevl
Boya Anilin
Tuğla/ kiremit (imalat sütunu tuğla ve
kiramit harmanları için kullanılacaktır.)
Plastik inşaat malzemesi
Tecrit maddeleri (Zift katran katranlı muşamba v.b.)
Briket/ künk/ mozaik ve mozaik Javabo hela taşı v.b.)
Kireç (imalat sütunu kireç ocakları
17
15
1
1
32
33
25
18
3
1
1
330
3300
3301
3302
3303
3304
3305
3306
1
1
3307
-24-
20
20
30
30
16
3
12
12
18
25
8
.20
20
15
15
10
1
Alım
Grup Bölüm
Poz.
3308
'331
332
34
35
36
360
37
3309
3310
3311
3312
3313
imalat
için kullanılacaktır.)
El aletleri (Keser, balta, bıçak, kazma, kürek, balyoz v.b.)
i nşaat hı rdavatı ( Havagaz ı ve su tesi sat malzemesi dahil.)
S ıhhi tes isat malzemesi ( Emaye ve fayans lavabo, küvet v.b. sifon, termosifon, şofben v.b.
TESiSATÇILAR (Havagazı, su, kalorifer ve elektrik tesisatçıları)
KUM, ÇAKlL, TAŞ (imalat sütunu istihraç edip satanlara, alım satım sütunu ocakçıdan alıp naklini yapmak
suretiyle satanlara _uygulanacaktır.
MERMERCiLER (Mermerden ve tastan
mezar taşı, lavabo, hela taşı v.b. yapanlar.)
Mermer levha
Bina enkazı
Karo fayans
Fayans eşya
Alçı (inşaat alçısı hariç) Nalbur
Marley
Kalorifer radyatörü
ithalılt
22
sa.tım
12
20
30
17
20
30
ıs
9
20
30
17
12
25
20
15
20
3
6
20
35
8
4
15
4. SINIF: (Elektrikli ve Elektriksiz) Motor ve Makinalar, Tarım ve
Taşıma Araçları ve Malzemeleri ile Madeni Eşya Grubu
TAŞIMA
40
400
4000
4001
4002
4003
4004
401
4010
VE TARIM ARAÇ, MAKiNA
VE MALZEMELERi
Otomobil, otobüs, kamyon, traktör,
motosiklet, bisiklet v.b.
Otomobil
Otobüs
Kamyon
Kamyonet
Motosiklet, bisiklet
Otomobil, otobüs, kamyon, traktör,
mosiklet, bisiklet yedek parçaları
Otomobil, otobüs, kamyon, traktör,
motosiklet, bisiklet lastikleri
·-25-
10
lO
10
10
10
10
15
30
30
16
25
10
Alım
Grup
Bölüm
Poz.
401
imalat
ı
402
403
404
405
4050
4051
4052
406
4060
41
42
420
4200
42
430
431
433
4320
433
434
4340
4341
50
30
20
Akümülatör
Kröseri
Oto hurdacıları
Tarım makine ve aletleri (Pulluk, mibzer v.b.)
Akaryakıt bayileri
Akaryakıtlar ( Benzin, m azot, gaz v.b.)
Makina ve motor yağları
Damıtık ve asitli su
Araba ve araba levazımı
Saraçi ar (Koşu m, terbiye, hamut)
MOTOR, MOTOPOMP, TULUMBA. v.b.
ELEKTRiK, MOTOR, MAKiNA, AVADANLIK VE MALZEMELERi
Elektrik malzemesi
Pil
HIRDAVAT VE MADENi EŞYA
Demirciler
Sobacılar (Dökme ve saç soba, soba
borusu, termosifon, kuzine v.b.)
Soğuk demir ve demir doğrama
Demir mobilya ve süsleme eşyası (Dem irden yapılan bahçe, balkon sandalye ve masaları, saksı lar, askı, kitaplık v.b.)
Tenekeciler
Kantar, terazi dirhem
Kantar (büyük)
Kantar (k üçü k), terazi dirhem v.b.
5. SINIF: Muhtelif
imal
ithalat
sa,tım
lO
30
18
6
6
20
20
20
20
17
20
6
6
20
20
22
20
25
20
lO
4
4
12
15
15
15
12
12
15
12
25
25
25
15
30
20
22
25
20
22
15
15
20
15
20
15
23
18
1,25
7
20
5
18
ve Alım- Satım işleri
MÜCEVHERAT, SAAT, GÖZLÜK, OPTiK ALET VE CiHAZLAR GRUBU
500
Gümüş eşya
5000
Mücevhe·ratçılar
ve Kuyumcular
(Al-
tın
5001
bilezik hariç)
Sarraflar (Altın ve sikke
5002
Altın
tım ı)
501
bilezik
Saat
-26-
altın alım
saı
30
Alım
Grup Bölüm
Po:ı:.
5010
502
5020
51
5ı O
5ı 00
5ı Oı
5102
511
5ı2
5ı3
5130
5l3ı
5ı4
52
520
5200
imallit
Saat tamircileri
Optik aletler, cihazlar ve malzemeleri
(Fotoğraf, sinema, projeksiyon makinaları; mikroskop, dürbün ve güneş gözlükleri; fotoğraf ve sinema filim ve kağıtları v.b.)
Fenni gözlükçüler
TiBBI VE KiMYEVT MADDELER, ALETLER VE CiHAZLAR GRUBU
Eczaneler (Tıbbi müstahzar, parfümeri,
bebe ihtiyaç maddeleri, spor malzemeleri, sıhhi malzemeler ve magistral
ilaçlar.)
Tıbbi müstahzarlar (Ecza dolapları bu
pozisyondaki nisbete tabidir.)
Magistral ilaçlar
Bebe ihtiyaç maddeleri
NOT: Parfümeri için ı 04 üncü, spor
malzemeleri ıçın 530 uncu, sıhhi
malzemeler için 5ıı inci pozisyona bak.
Tıbbi ve cerrahi alet, cihaz ve malzem eler
Ortopedi eşyası
Veteriner ve zirai mücadele ilaçları
Sun'i gübre
Haşarat öldürücü maddeler
Deterjanlar (Temizleme tozu, çamaşır
suyu ve leke tamizleyici maddeler dahil.)
KiTAP, KIRTASiYE, BÜRO ALAT VE
MAKiNALARI GRUBU
Kitapçılar (Kitap, dergi, gazete) (i malat sütunu kendi yayınlarının perakende satışını da yapan yayınevlerine ·
aittir.)
Gazete, dergi, model (imalat sütunu
gazete, dergi, model yayıniayıp bizzat
okuyucuya satanlar için kullanılır.
-27-
ithalit
sa,tım
50
25
25
30
30
ı8
20
20
20
30
30
25
30
20
20
15
25
. 20
20
30
25
20
25
20
25
15
25
25
20
25
25
20
ı5
ı8
ı
o
16
Alım
Grup Bölüm
Poz.
521
5210
imalat
Kı rtasiyeci le~ (Ders araçları ve büro
malzemesi dahil.)
Zarf, kağıt, kartpostal
Kağıtçılar
522
523
524
525
526
5260
53
530
5300
5301
5302
5303
531
5310
532
5320
5321
Büro alat ve makinaları
Eski kitapçılar
Ciltçiler
Matbaalar
Kartvizit matbaaları (Lastik damga,
mühür, kaşe imali v.b. dahil.)
EGLENCE, SPOR, TURiZM, MERAK, EV
SÜSLEME EMTiASI GRUBU
Avcılık, balıkçılık, spor, deniz ve de~
nizcilik alet ve malzemeleri
Avcılık malzemesi ve silah
Deniz ve denizcilik malzemeleri
Akvaryum ve süs balığı
Kuşçular ( Süs kuşları, kuş kafesi ve
kuş yemi.)
Oyuncakçılar (Oyun aletleri dahil.)
Oyun kağıdı (iskambil)
Antika ve turistik eşyalar, hatıra eşyası
ve pul
20
25
25
20
ithalat
30
25
25
25
15
20
ll
15
20
28
20
25
35
33
35
30
45
20
15
20
25
25
35
40
20
10
25
18
23
40
50
50
Antikacılar
Pul (Koleksiyon ve
hatıra pulları alım
satım ı.)
5322
5323
533
5330
54
540
55
550
sa,tım
Kehribar ve oltu taşı mamulleri
Lületaşı mamulleri
Müzik alet ve malzemeleri, nota, plak
Plak
ÇiÇEKÇiLER ( Çelenk, bu ket, sepet, çiçekler i; çiçek fide ve tohumları) (imalat sütunu satış mağazaları bulunan yetiştiriciler için, alım satım sütunu ise
yetiştiricilerden alıp satanlar için kul-
30
30
35
30
35
30
lanılır.)
40
Tahumcular (Fide, saksıda çiçek, tohum, çiçek soğ.anı ve i laçları.)
SAiR iMAL VE ALIM- SATlM iŞLERi
Yakıt maddeleri
-28-
30
25
20
20
20
20
30
30
23
Alım
Grup Bölüm
Poz.
5500
5501
5502
551
552
553
554
555
556
557
558
559
5590
5591
560
imalat
Maden kömürü ve linyit (imalat sütunu istihraç edip perakende satanlar
için kullanılır.)
Odun/ kömür/ çıra
Oksijen/ bütan 1 propan v.b. gazlar
Fotoğrafhaneler (Malzeme satışları için
502 nci pozisyona bak.
Aktarlar
Çuval/ kanaviçel ip urgan 1 halat 1 velense v.b.
Damga pulu/ kıymetli kağıt
Posta pulu
Piyango bileti
Cenaze levazımatı
Canlı hayvan
Her nev'i madeni hurda ve gemi enkazı
Madeni hurda
Gemi hurdası
Bakır mamulatı (214 üncü poz. dışın­
da kalanlar.)
Kadın saçı ve peruka
ithalat
satım
25
25
15
20
10
75
22
22
17
20
20
15
4
4
7
25
20
20
13
30
20
25
25
60
20
35
50
6. SINIF : Ote1 1 Pansiyon 1 Bar1 Gazino1 Lokanta1 Kahvehane1 Kırbahçesi
Plaj ve Emsali Eğlence ve istirahat Yerleri
Grup Bölüm
60
600
601
602
603
604
Poz.
Mal sahibi
LOKANTA VE BENZERi iŞLETMELER
A) Belediye tarifesine tabi olanlar :
içkisiz lokanta 1 kafetarya ve kebabçılar
Aşçı 1 köfteci 1 piyazcı 1 çorbacı 1 işkembe­
ci ve pideciler
Salonlu büfeler (Sinema/ tiyatro vapur1 hava alanı/ istasyon/ plaj 1 stadyum ve kapalı salon büfeleri ile alaminüt yemek yenen yerler bu pozisyona dahildir.)
içkili lokantalar v.b. (Atraksiyon mahiyetinde olmamak üzere yemek müziği olan yerler dahil.)
Ayakta içki içilen yerler
-29-
Kiracı
25
21
22
19
27
24
28
27
23
25
Grup Bölüm
Po:ı:.
605
606
607
61
610
611
612
613
Tatlıcılar
62
620
6200
623
624
63
630
631
632
6'33
Börekçi ler ve boğaçacılar
( Boza, şıra, salep,
turşu ve turşu suyu v.b. veren yerler)
DiNLENME VE OYUN SALONLARI
(Bilardo, masa futbolu, talih makinaları bulundurulan kahvehanelere bu
pozisyon kullanılır.)
Kahvehane, kıraathane, çayhane
Kahve ocağı işletenler
Briç, bezik ve bilardo salonları
Talih makinalan ve masa futbolu salonları (Tilt salonları.)
Kır bahçesi ve kır gazinaları (Yemeksiz, içkisiz ve müziksiz) (Yemekli ve
içkili olanlar için 600 veya 603 üncü
pozisyona bak.) (Duhuliye ile girilenler.)
Müzikli gazi no ve bahçeler ( içkisiz, yemeksiz) (Yemekli ve içkili olanlar için
630, 631 inci pozisyoan bak.)
iÇKiLi EGLENCE YERLERi
Gazinalar (Belediye tarifesine tabi olanlar.)
Gazinalar (Turistik tarifeye tabi olanlar.)
Pavyonlar (Belediye tarifesine tabi olanlar)
Barlar
Kokteyl salonu ve dansingler ( Diskotekler dahil.)
Kiracı
27
24
25
18
16
28
23
27
27
27
27
23
23
23
23
40
35
35
30
60
30
28
50
110
100
40
35
40
35
34
31
34
31
65
70
55
60
65
55
22
Meşrubat salonları
614
621
622
Mal sahibi
Meyhane ve bi ra haneler
Aile mutfağı işletenler
B) Turistik tarifeye tabi olanlar
a) içkisiz lokantalar
b) içkili lokantalar (yemek müziği olan. yerler dahil.)
PASTA, MUHALLEBi, TATLI, MEŞRU­
BAT SALONLARI
Pastahaneler
Muhailebiciler
-30-
Grup
Bölüm
Mal sahibi
Poz.
SEYİ R,
64
TEMAŞA VE
Kiracı
HALK EGLENCE
YERLERİ
640
64ı
642
643
644
65
650
65ı
652
653
654
655
656
66
660
66ı
662
663
664
665
666
67
Sinemalar (Kapalı veya yazlık
Tiyatrolar
Varyete tiyatroları (Sabit veya gezici)
Karagöz ve kukla dahil
Konser salonları ve duhuliye ile girilen gazinelar
Lunapark, cambazhane, atlıkarınca v.b.
eğlence yerleri
OTEL VE BENZERİ İŞLETMELER
Oteller (Belediye tarifesine tabi olanlar) ( Kaplıca, ılıca, içme v.b. tesislerle beraber işletilen oteller için 664 Lincü
pozisyona bak.)
Turistik oteller
Moteller
Mokamp ve kampingler
Hanlar
Pansiyonlar
Özel öğrenci yurtları
TEMİZLEME VE SAGLI K İŞLETMELERİ
Berber ve kuaförler
6600 Kadı n berberleri
660 ı Erkek berberleri
6602 Kadın ve Erkek berberleri
Güzellik enstitüleri
66ı O Jimnastik ve masaj salonları
Fin hamamları (Saunalar)
Hamam ve banyolar
Kaplıca, ılıca ve içmeler
Plajlar (Deniz hamamları dahil.)
Yüzme havuzları
SAİ R iŞLETMELER
670
Düğün salonları
67ı
Dans dershaneleri işletenler
Vestiyerler
Tenis, minyatür golf v.b. spor tesisleri işletenler
Genalevler ve birleşme evleri
Umumi helalar
672
673
674
675
-31-
30
25
ı2
ı
o
12
ı
o
45
40
40
35
2ı
ı9
ı6
ı4
18
16
15
ı8
20
24
25
60
60
35
18
20
20
47
50
50
30
40
ıoo
90
80
70
ıoo
90
42
35
55
47
80
55
ıoo
90
45
00
85
40
70
80
60
70
50
ı
90
75
Grup Bölüm
Pozisyon
Amortismanlı
Amortismansız
20
20
20
25
25
25
7. SINif : Taşıma işleri
KARA TAŞIMA iŞLERi
70
700
7000
7001
701
7010
7011
7012
702
7020
7021
7022
7023
Otomobil işletenler
Taksi işletenler
Dolmuş işletenler
Kamyon işletenler
Kamyon işletenler 5 tonluğa kadar
Kamyon işletenler 5 tondan yukarı
Kamyonet ve pikap işletenler
Otobüs işletenler
Otobüs işletenler (10-20 kişilik)
Otobüs işletenler (21 -30 kişilik)
Otobüs işletenler (31- 40 kişilik)
Otobüs işletenler (40 dan fazla kişilik)
703
Her nev'l motorsuz kara
710
SU TAŞIMA iŞLERi
Liman dahilinde çalışan
71
taşıtları
15
20
20
25
15
20
20
25
22
25
27
30
30
20
25
25
20
20
20
20
25
25
25
25
17
35
20
20
40
15
20
27
motorsuz
taşıtlar
7100
7101
7102
7103
711
Eşya taşıyan
Eşya taşıyan
yelkenliler
mavnalar
insan taşıyan dolmuş kayıkları
insan taşıyan gezinti kayıkları
Liman dahilinde çalışan motorlu
taşıtlar
7110
7111
7112
7113
7114
712
7120
7121
7122
7123
7124
Eşya taşıyan pazarcı motorları
Tanker motorları
Eşya motorları
insan taşıyan varkalar
i nsan taşıyan gezimotorları
Armatörler
Tramp (Dış hatlarda)
Tanker (Dış hatlarda
Liner (Dış hatlarda)
Tramp (iç hatlarda)
Tanker (iç hatlarda)
-32-
22
14
21
33
18
28
25
17
24
36
21
31