TEMEL YETERLİKLER TÜRKÇE KILAVUZ TEMEL YETERLİKLERİN EDİNİLMESİNDE YENİLİKLER (2011-2013) LEONARDO DA VINCI ORTAKLAR AGIFODENT – IAT – DEKAPLUS – TÖYEV - ASPECT İÇİNDEKİLER -TEMEL YETERLİKLERE GİRİŞ -TEMEL YETERLİKLERİN TANIMI -SEKİZ TEMEL YETERLİK -EĞİTİM VE TEMEL YETERLİKLER -TEMEL YETERLİKLERİN ÖZELLİKLERİ -YÖNTEM VE DEĞERLENDİRME, TEMEL BECERİLERİN GELİŞMESİ İÇİN TEMEL ÖGELER -YETERLİKLER VE ERKEN YAŞTA YETENEKLERİN ÜZERİNE DÜŞME -TEMEL YETERLİLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ -SINIFTA TEMEL BECERİLERİN EDİNİMİ STRATEJİLERİ -YÖNTEM/METODOLOJİ -MERKEZİ TEMEL BECERİLERİN EDİNİMİ STRATEJİLERİ - KAYNAKÇA - WEB SİTELERİ TEMEL YETERLİKLERE GİRİŞ İnsanlar, rekabeti bütün kişisel kaynaklarımızı nasıl harekete geçirdiğimiz (bilişsel, etkisel, sosyal vb.) ya da verilen bağlamda bir görevi çözmede başarılı olmamız şeklinde anlamaktadırlar. Yeterlikler, davranışlar ve kabiliyetler arasındaki bir öğrenme türüdür. Yetenekler açısından temel öğrenimin tanımının çok önemli bir avantajı vardır. Bu avantaj, bizleri hem meseleyi (içerik) hem de nasılı (faaliyetleri) birlikte tüm ulaşılabilir kaynakları (bilgi, tutumlar, yetenekler vs.) kullanan bir rekabet formu olarak düşünmemize öncülük etmektedir. Belirli koşullarda ve tanımlanmış görevlerde, rekabet açısından öğrenmenin tanımı, bilginin edinilmesini ve böylece bu bilginin taşınıp görevi uygun şekilde çözülebilmesinin altını çizer. Bu tanımla uyumlu olarak, temel yeterlikler minimum kültürel bilgilerdir ve bu bilgilerin her vatandaş tarafından elde edilmelidir, bu nedenle de her Avrupalı Devlet bunu garanti altına almalıdır. Temel yeterlikler çeşitli birimler, organizasyonlar için çok önemlidirler ve anlamı ve amacı hakkındaki bir çok fikir ve tartışmalara dayanan bir sektördür. Bu durum da bu projenin ana odak noktasıdır. Anlaşmazlıklar, temel yeterlikler fikrinin kaynağından dolayı ortaya çıkmıştır. Ekonomi ve iş dünyasının bu meseleye verdiği önem, onun amacı hakkında ve değeri ve temel özelliklerin iletiminin eğitim dünyasında yapabileceği etki hakkında bazı şüphelere neden oldu. Bu proje sırasında geliştirdiğimiz çalışma ve teklif ettiğimiz farklı Avrupalı etmenler üzerinde derin bir araştırma fırsatı bulduğumuz temel yeteneklerin genel bakışı bağlamında ortaya çıktı. Ancak bu görüş, okulların geliştirebileceği diğer vizyonlara da mükemmel bir şekilde uygundur. Bu durumda, kaynakları incelikle işlemek bir teklif sunar, ama bu her eğitim yada iş merkezinin bekleyebileceği bir cevap değildir. Temel yeteneklerin birleşmesinin öğrencilerine sundukları eğitim deneyiminin geliştirilmesine katkı sağlamasını garanti altına almak için okullar kendi yaklaşımlarını bulmalı ve kendi eylem stratejilerini belirlemelidirler. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 Son olarak da, çalışmamızın geriye bir sürü cevaplanmamış soru bıraktığının farkındayız ve temel yeteneklerin, okulların gelişimine katkı sağlaması için gereken fırsatları garanti altına almak adına, daha geliştirlmesi gereken bir çok iş vardır. Biz sadece kendimizi tekrar etmeden, Avrupalı deneyimini paylaşmak ve bunun yanında konu hakkında birkısım fikirler vermek istedik. Diğer meselelerin yanında, başka konuların da üzerinde durulmasının gerekli olacağının farkındayız. Bu kunular; ev ödevlerinin fark edilmesi ve seçilimi, görevler ve yetenekler arasındaki ilişki, eğitim müfredatının önemi ya da temel yetenek eğitimi ve okul – aile birlikteliği arasındaki ilişkidir. Tüm bu yönler belirli durumlara dayanır. Bunları ve diğer soruları yanıtlayabilmek için hem öğretmenlerin, hem devletin hem de diğer eğitim kurumların işbirliğini gönülden diliyoruz. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2 TEMEL YETERLİLİK TANIMI Yeterlik teriminin üç ayrı tanımı vardır. Bir yandan, yarışma çekişme ve rekabetçilik fikri ile ilişkilendirilebilirke, diğer yandan da, bizi etkilediği için sorumlu olduğumuz zaman mesele “bizim yarışmamızdır” ve bu da belirli bir pozisyon ya da rolün özünde olan ilişkili fonksiyonlardan kaynaklandığı içindir. Ancak yetkinliğin üçüncü tanımı ise bizim bu rehberde ve bu proje kapsamında başvuracağımız en yakın yarışma türüdür. Yarışmacı bir kişi, verilen bir görevi en doğru şekilde yapmak için gereken yeteneklere, bilgiye ve tutuma sahip olduğunu kanıtlayan kişidir. Temel yeterlikler öğrencilerimizin mecburi eğitim süreci ve ötesi boyunca geliştirdikleri öğrenimin beklenen sonuçlarını yansıtmalıdır. Bu kişiler nedeniyle, bütün pedagojik ve didaktik koşullar gerekçelendirilmiştirler (haklı çıkmışlardır). "Yeterliğin" bazı tanımları şunlardır: • Tanım 1: Bağlamsallaşmış öğrenme görevlerin çözümüne bağlıdır ve uzmanlık gerektirir. • Tanım 2: Yasalar yetkinliği/yeterliği şu şekilde tanımlar: “Üretim ve istihdamın gereksinimlerine göre profesyönel bir eylemi gerçekleştirmeye izin veren bilgi ve kabiliyetler bütünü.” • Tanım 3: Bir görevi veya aktiviteyi gerçekleştirmek ya da karmaşık taleplere tatmin edici bir şekilde karşılık verme kabiliyetidir. “Yarışma” terimi küresel bir kavramdır. • Tanım 4: Bir yeterlik, bireysel veya sosyal taleplere yanıt verebilme ya da bir aktivite veya görevi yerine getirebilme kabiliyetidir. • Tanım 5: Bir kişinin tanımlanan bağlamda bir göreve uygun şekilde, elindeki tüm kişisel kaynaklarını (yetenekler, tutumlar, bilgi, tecrübe) kullanarak çözüm sunmasıdır. Her yeterlik, birlikte kullanıldığında etkin bir hal alan bilişsel ve kullanışlı yetenekler, bilgi, motivasyon, değer uyumu, tutumlar, duygular ve diğer sosyal ve davranışsal elementlerin bir kombinasyonunu içerir. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3 Bütün yarışmalar, belirli bir bağlamda verilen bir görevin performansına bağlıdır. Dolayısıyla, bu yetenekler ancak belirli bir görevin çözümü sürecinde edinilebilir. "Temel yeterlikler" terimi tanımının içindeki bilişsel yetenekler, prosedürler ve tutumlar bütünü öğrencilerin çoğu tarafından mecburi eğitimleri süresinde ulaşılabilir ve ulaşılmalıdır da. Bu da hayati bağlamın gereksinimlerine, kişisel ve sosyal uyumun garanti altına alınması ve vatandaşların hak ve vazifelerinin etkin gelişiminde çok önemli bir rol oynamaktadır. “Yarışmanın” bir kısım özellikleri şunlardır: Bütün mecburi eğitimde yaygındırlar ve öğrenmeye birlik ve işlevsellik vermesi gereken ince bağlardır. Onlar, davranışlar ve yetenekleri, davranışlar ve tutmları üstlenirler ve “görevleri belirli bağlamlarda çözme” anlayışına bir adım daha yakındırlar. Onlar, verilen bağlamda bir görevi çözmede bilgiyi, davranışları ve tavırları organize etme yoludurlar ve farklı bağlamlarda farklı şekilde uygulanabilirler. • Yeterlikler şunları içerir: ▪ Teorik bilgi: bilgi ▪ Kullanışlı bilgi: yetenekler ve kabiliyetler ▪ Nasıl davranacağını bilme: tutumlar ve davranışlar ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4 Temel yeterlikler nelerdir: Temel yeterlikleri diğer kavramlarla karıştırmamak gerekmektedir. Temel yeterlikler şunlardır: Bölgeler ya da konular değildirler. Temel yeterlikler, onların yerine geçmez ama bireylerin onları anlamasına yardım ederler. Yeterlikler farklı çalışma alanlarından ve yetenek gelişiminden, müfredata dayalı ve gayrı resmi öğrenmeye doğru giderler. Temel kabiliyetler ya da minimum öğrenme değildirler. Temel yeterlikler genel öğrenmeyi geçemeyen kişiler için bir müfredattır. Herkesin kişisel ve sosyal tam gelişimi için herkese ulaşılabilir olmalıdırlar. Kapasite ve Yeterlik Her ne kadar çok benzer terimler olsa da, hatta “yarışma” teriminin tanımının bizatihi içeriğinde kullanılsalar bile de, çok açık bir farkı tespit edebiliriz. Yetenekler becerilerin bileşenleridirler. Becerilerin gerçekleştirmede yetkin hale gelmenin ilk gereğidir. edinimi bir etkinliği Bu nedenle yetenekler imkanlardır, ve yine bu nedenle imkanlar doğru bir şekilde hareket edecekler anlamına gelmez. Ancak, beceriler yüksek bir olasılık dereceli performans idealini içerir. Örneğin, “Bireysel ve bağımsız şekilde hareket etme” yarışması kapsamında bir kişi şu yetenekleri edinecektir: Haklarını, ilgi alanlarını, sorumluluklarını ve ihtiyaçlarını savunma ve koruma kabiliyeti. Yaşam planları ve kişisel projeler planlama ve uygulama kabiliyeti. Bütün durumu hesaba katarak hareket etme kabiliyeti. Ancak, bahsi geçen özne (kişi – kobay) bu yarışma ile bağlı olmayan başka bir yetenekler takımına sahip olabilir, bu yetenekler takımını sıfırdan geliştirebilir ve hatta olumsuz yetenekler de geliştirebilir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5 SEKİZ TEMEL YETERLİLİK Geride bıraktığımız on yıllar boyunca, gelecekteki vatandaşlarımızın şekillendirilmesindeki talepler konusunda toplumumuz çok önemli değişiklikler yaşamıştır. Avrupalı, taslağında eğitim sistemimizin hedefleri konusunda bir fikir birliğine ulaştı: öğrencilerimiz mecburi eğitimlerinin sonunda değişen bir toplumda hayatlarını devam ettirebilecekleri ve katılımcı ve demokratik bir gelecek inşa edebilecekleri bazı temel yeteneklere ulaşmalıdırlar. Bu, Avrupa’daki temel amaçlardan biridir. Avrupa Birliği tarafından tüm ülkeler için belirlenen temel yeterlikler şunlardır: 1. İletişim kabiliyetleri. 2. Matematiksel yeterlik. 3. Fiziksel dünya hakkında bilgi ve onunla etkileşim bilgisi. 4. Veri işleme ve dijital yeterlik. 5. Sosyal ve yurttaşlık bilgisi yetkinliği. 6. Kültürel ve sanatsal yeterlik. 7. Öğrenmeyi öğrenme. 8. Özerklik ve kişisel girişim (inisiyatif). Bu sekiz güç çeşidi rastgele seçilmiş olmayıp, toplumdaki insanı ve dünyayı anlayışımızın sonuçlarıdır. Ek olarak, bu özelliklerin hepsi eğitim aşaması boyunca sonuna kadar geliştirilmelidirler ki, böylece kişi etrafındaki dünya ile olumlu bir etkileşimde bulunabilsin. Tabiatı anlama ve yorumlama ihtiyacı, bilgilerini organize etme, ve bir gelişim yönünde ilerleyebilmek için sonuçlarını alma, ikinci ve üçüncü yeteneklerin gerekliliğini haklı çıkarır. İnsanı yalnız bir varlık olarak değil de, her zaman toplum içerisinde görme ve böylece hayatın gelişiminin esaslı ve bağlı olduğu gerçeği, insanları, etraflarındaki diğer insanlarla iletişim kurmaya zorlar. Bu bağlamda, tüm bu özelliklerde, özellikle de hayati derecede önemli olan yeterliklerde uzmanlaşmak, zorunlu bir ihtiyaçtır. Diğer bir ifade ile ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6 aslında insan doğadan, dünyadan ömrü boyunca izole olamaz. Gelişme, kalkınma onun doğasında vardır. Her zaman toplum ile içiçe yaşar ve toplumla iletişim içindedir. Bunun için de temel beceri ustalığı gerekmektedir. Bu rehberde, özellikle dijital yeterliklere odaklanacağız. Birey, şu anda ve gelecekte bazı objelere ihtiyaç duyacaktır: bilgisayarlar, ATM ler, dijital cihazlar, kredi kartları, elektronik kimlikler, ve etki alanı (domain) bilgisi, gibi. Bu objeler, insanların yaşadığı toplumun gelişimi ve aynı zamanda diğer insanlarla bağ kurmak (örneğin internet yoluyla sosyal ağ kurmak) gibi temel ihtiyaçlar için hayati derecede önem taşımaktadır. Tüm bu araçlar geçmiş yüz yıllarda kitaplar ve mektupların yaptığı hayati derecede önemli bilgi ve kültürü yayma görevini yerine getirmede rol oynamak üzere seferber edilirler ve böylece, dijital bilgiyi işleme ve yönetme yetkinliği ortaya çıkar. Diğer taraftan da, bireylerin uyumlu bir şekilde etkileşimi, barışçıl, ilerlemeye yönelik, daha güzel ve daha zengin bir dünya ihtiyacının bu yeterliklerin yedi karakterinin beşini haklı çıkardığını söyleyebiliriz. Bu, bazı Avrupa Birliği ülkelerinde “ilişkisel kabiliyetler” olarak adlandırılır. Son olarak da, bireylerin kendi başlarına hareket edebilmesi ve bir öz güven hissine sahip olmaları ihtiyacı, sekiz yeterlikten altısının temelini oluşturur. Muhtemelen siz de bu listeye başka yeterlikler ekleyebilirsiniz, ya da bunları “alt yeterlikler” olarak tanımlayabiliriz ama bu diğerlerinin olabileceğinden daha güvenilir olduğundan dolayı yeni bir şey sunmamaktadır. Zaten bu ek yeterlikler bunlardan türemiştir ve bireyin ve toplumun gelişiminin bunların etrafında organize edildiği çok açıktır. Bu Avrupalı araştırmamız sürecinde bazı değişik türler bulduk, elimizdeki en iyi bilgileri birleştirip, bu yeterlikleri elde etmek ve değerlendirmek için bazı sonuçlara ulaşmayı denedik. Zaten bu yeterliklerde hiç şüphesiz günlük yaşamlarımız ve kişisel ve toplumsal gelişimimzin temelini oluşturur. İletişimsel yeterlik İletişimsel yeterlik, hem İspanyolca dilinde hem de diğer yabancı dillerde dilin ağızla ve yazılı iletişimde bir araç olarak kullanımına dayanmaktadır. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7 In in the adquisition of Basic Competences Leo n Bu yarışmanın tipik tutumları, bilgisi ve kabiliyetleri düşünceleri, duyguları, tecrübeleri ve fikirleri, tartışmaları ifade edebilir, kritik ve etik bir yargı oluşturabilir, fikir üretebilir, bilgiyi inşa edebilir, kişinin tezine, kendi eylemlerine ve görevlerine tutarlılık ve uyum verebilir, karar verdirebilir ve hem sözlü hem de yazılı olarak dinlemekten, konuşmaktan veya okumaktan keyif aldırabilir ki, tüm bunlar kendine saygının ve öz güvenin daha da gelişmesine katkıda bulunurlar. İletişim ve karşılıklı konuşma, ağ kurma ve başkalarıyla ve çevreyle ilişkiler inşa etme ve yeni kültürlere yaklaşma kabiliyetlerini içeren eylemlerdir. Onlar bilinen genişlikte saygı ve itibar kazanırlar. Böylece de, yaşamak ve sorunları çözmede dilsel iletişim yetkinliği etkin kapasitede sunulur. Dinleme, gösterme ve diyalog, sözel iletişimin ana türlerinin farkında olmayı, çeşitli iletişim durumlarında karşılıklı sarf edilen sözlü mesajların ifadesi ve anlayışında ileri derecede yetkin olmayı ve bağlam ile iletişimde uyum sağlamayı içerir. Ayrıca, her türlü iletişim durumunda uygun sözlü metinler üretebilmek için, dilsel ve dilsel olmayan kabiliyetlerin kurallarının etkin ve tesirli kullanımını ve farklı durumlarda iletişimsel karşılıkların belirli kurallarını da içerir. Okuma ve yazma, bilgiyi arama, toplama ve işleme özelliklerini temsil eden ve destekleyen, ve anlamada yetkin olup, çeşitli iletişimsel amaçlarla metnin farklı türlerinin yazılımı ve kullanımı eylemleridir. Okumak, yazılı dilin kullanımına izin veren kuralların anlaşılması ve yorumlanmasına olanak sağlar ve ayrıca başka yerlerin, dillerin ve kültürlerin keşfedilmesine yönelik bilgi ve fantazi menşei olarak bir zevk kaynağıdır. Bunların hepsi iletişimsel yetkinliğin muhafaza edilmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunur. Dilsel iletişimin (diyalog, okuma, yazma, vs.) hazinesinin belirli amaçlar ve hedefler için seçimi ve uygulaması kabiliyeti, gerçekliği anlama, yorumlama ve zihinsel ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8 olarak sunma ve bilgiyi organize edip paylaşma ve bunları tutarlı bir şekilde donatma kabiliyeti olarak bu yarışmanın bazı temel karakteristiklerine bağlıdır. Nasıl iletişim kurulucağını anlamak ve bilmek kullanışlı kabiliyetlerdir. Bu kabiliyetler dilin işlevi hakkında yansıtıcı bilgiye ve onun kullanım kurallarına dayanır ve dili bir gözlem ve analiz objesi yapma kabiliyetini içerir. Farklı sosyal ve kültürel bağlamlarda iletişimsel durum ile uyumlu olarak farklı konuşma derecelerinin ifade edilmesi ve yorumu, uygun bir şekilde dilsel etkileşim kurmak için gerkli olan dil sistemleri ve stratejilerin çalışma kurallarının etkin uygulaması ve bilgisi anlamına gelmektedir. Bu yetkinliğe sahip olmak, sosyal geleneklerin, değerlerin, kültürel yönlerin ve bağlam ve iletişim amacında dilin çok yönlülüğünün farkında olmayı içerir. Ayrıca başkalarının yerine geçme empatik kabiliyetini de içerir: kişinin kendi duyarlı ve kritik fikirlerinden farklı olan fikirleri okuma, dinleme analiz etme ve dikkate alması, bunları uygun şekilde ve birinin kendi duygu ve düşünceleri olarak ifade etmesi ve kritik yapıcı bir ruhla kabul etmesi ve gerçekleştirmesidir. Özellikle yazılı dilde olmak üzere farklı seviyelerde uzmanlaşma ve biçim verme ile, yabancı diller durumunda bu yarışma bu dillerin bazıları ile iletişim kurma ve böylece sosyal ilişkileri zenginleştirip, kendisininki haricinde diğerleri bağlamlarında gelişmek demektir. Bu ayrıca daha fazla ve farklı bilgi, iletişim ve öğrenme kaynaklarına ulaşmaya olanak sağlar. Kısaca, mecburi eğitimin sonunda dilsel yetyerliğin/yetkinliğin gelişimi çoklu bağlamlarda sözel ve yazılı dilde uzmanlaşmayı ve en azından bir yabancı dilde işlevsel olarak kullanılmasını içerir. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 9 ition of Basic Competenceso da Vinci Partnership Projec Matematiksel Mantık Yarışması Matematiksel mantık sayıları ve temel işlevlerini, sembolleri ve matematiksel mantığın ifade biçimlerini, bilgi üretme ve yorumlama için kullanma ve günlük hayata ve iş yerine bağlı problemleri çözmek olarak anlaşılabilir. Matematiksel yetkinliğin bir parçası da bilgiyi, veriyi ve argümanları açıklık ve kesinlikle yorumlama ve ifade etme kabiliyeti olup, hem okulda hem de okul dışında hayat boyu öğrenmeyi devam ettirme ihtimalini arttırmak ve sosyal hayata olumlu katılıma imkan sağlamaktır. Bu yeterlik günlük hayatın gerçek veya temsili durumlarında temel matematiksel unsurların (farklı sayı türleri, ölçüler, semboller, geometrik elementler, vs.) bilinmesine ve kullanılmasına ve problemlerin çözülmesine veya bilginin edinilmesine izin veren mantıksal süreçlerin uygulanmasını içerir. Bu süreçler, bilgiyi daha geniş bir yelpazedeki durumlara ve bağlamlara uygular, anahtar fikirleri tanımlayan tartışma zincirini takip eder ve argümanların ve bilginin geçerliliği ve mantığını değerlendirip hüküm verirler. Sonuç olarak da, matematiksel yeterlik, belirli düşünce süreçlerini (örneğin tümevarım ve tümden gelim, vs. gibi) takip etme ve bazı hesaplama algoritmalarını veya mantık elementlerini uygulamayı içerir. Bu durum da, mantığın geçerliliğini ve geçerli mantıktan türetilen ilgili sonuçların kesinliğinin değer derecelerinin tanımlanmasına izin verir. Matematiksel yeterlik ilerlemeci bir hazır olma durumu, güvenlik, bilgi itimadı, durumlar (problemler, bilinmezler, vs.) veya araç içeren matemetiksel unsurlar ve durum gerektirdiğinde kesinliği için saygısı ve beğenisine dayalı mantık boyunca arayışlarında bunların kullanımını içerir. Bu yarışma, elementler ve matematiksel mantığın günlük durumlarla uğraşmakta kullanılmasına göre gerçek ve anlamlı bir hale dönüşür. Bu nedenle de, böyle durumların tanımlanması, problem çözme stratejilerinin uygulanması ve hesaplamalar için uygun tekniklerin seçilmesi, ulaşılabilir bilgiden gerçekliği sunma ve yorumlama buna dâhildir. Kısaca, matematiksel aktiviteyi mümkün olduğunca çeşitli bağlamlarda gerçekten kullanabilme imkânıdır. Böylece de, günlük hayattan, bilginin diğer alanlarına kadar matematiksel bilginin çok geniş bir çeşitlilikteki durumlara eş zamanlı olarak uygulanmasına göre bu imkânın gelişimine mecburi eğitimde ulaşılacaktır. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 10 Dolayısıyla bunun zorunlu eğitimde geliştirilmesi, matematik bilgisinin diğer bilgi alanları ve günlük hayattan çok çeşitli durumlara kendiliğinden uygulanabilme seviyesine ulaştığında başarılabilecektir. Zorunlu eğitimin sonunda matematik yeteneğinin gelişmesi bu yeterliklerin kişisel ve sosyal öğelerde kendiliğinden bilgiyi yorumlama ve üretme için matematik mantığını kullanmayı ve günlük durumlarda sorunları çözmeyi ve kararlar vermeyi içermektedir. Sonuç olarak, matematik mantığına sahip olmamızı, matematik argümanlarını anlamamızı, kendi kendimizi ifade etmemizi ve matematik diliyle iletişim kurmamızı, doğru destek araçlarını kullanmamızı ve farklı zorluk düzeylerine sahip yaşam durumlarına daha iyi tepki vermemiz için matematik kavramlarının diğer tür bilgilerle bütünleşmesini sağlayan bu yeteneklerin ve davranışların kullanılmasını kapsar. Fiziksel ve Doğal Ortamın Değerlendirilmesi Olayları anlama, sonuçları tahmin etme insan sağlığı etkinlikleri ve cevresel sürdürülebilirlik yeteneğini kapsayan fiziksel ve doğal dünya konusunda bilgili olma ve bunlarla etkileşim yeterliğidir. Bu, hem doğal hem de insan eliyle yaratılmış olan taraflarıyla fiziksel dünyayla etkileşim yeteneğidir. Bu sayede bu yetenek olayları anlamaya, sonuçları tahmin etmeye ve yaşam, diğer insanlar ve canlılar için iyileştirme ve korumaya yönelik faaliyetlere olanak tanır. Kısacası, yaşam alanlarında otonomi ve kişisel girişimle doğru bir biçimde ilgilenme ve bilgiyi çeşitlendirme (sağlık, üretim faaliyeti, tüketim, bilim, teknolojik süreçler, vb.) ve farklı bilim alanlarının bilgisinin analizini yapmayı sağlayan kavramların ve ilkelerin uygulanmasını gerektiren dünyayı anlamlandırma işi için becerileri birleştirmeyi içerir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 11 Bu yeterliğin bir kısmı hem makro düzeyde hem de o anki çevrede yaşam ve insan eylemlerini iyileştiren fiziksel alanın yeterli algısı ve bizi kuşatan çevre ile etkileşime geçme becerisidir: cisimleri ve yerlerini içeren sorunlara erişme ve çözümlemektir. Dolayısıyla, fiziksel alanla etkileşime geçme yarışı bu alanda insanların varlığını, yerleşme faaliyetlerini, getirilen değişimleri ve sonuç olarak ortaya çıkan manzaranın farkında olmak ve geliştirmeden yaralanan, kaynakları ve doğal çeşitliliği korunmanın ve küresel ve nesiller arası dayanışmanın yollarını arayan insanların önemini ifade eder. Aynı zamanda gerçeği gözlemlerken eleştirel olmayı, bilginin ve reklam mesajlarının analizini de kapsar. Bu yeterlik, insan vücudundan, doğadan, kadın ve erkeğin etkileşiminden gelen bilginin ve hayatın bu ya da diğer yollarının sonuçlarını mantıklandırmanın tartışmaya ve doğal ve sosyal çevrede sağlıklı bir zihinsel ve fiziksel hayatı benimsemeye yönlendirir. Sonuçta bu yeterlik, bireysel ve toplu sağlık ikilisini ve hem başkalarına hem de kendimize karşı saygı gösterme ve sorumlu davranma konularını düşünmeyi kapsar. Bu yarışma fiziksel dünyayı ve insan faaliyetlerinin çevre, sağlık ve insanların yaşamı üstünde yarattığı değişiklikleri anlamak ve bu konuda kararlar vermek için sorunları tespit etme kanıta dayalı çıkarımlarda bulunmayı mümkün kılar. Bu yeterlik bireylerin, kurumların ve çevrenin algılanan talepleri ve ihtiyaçlarına cevap verebilmek için bu bilginin ve süreçlerin uygulanmasını içerir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 12 Aynı zamanda daha önce anlaşılmış olan bilimsel ve teknik kavramların, temel bilimsel kuramların uygulanmasını içine alır. Bu ilerlemeci süreçlerin uygulanması ve sistematik analiz ve bilimsel sorgulama davranışları becerisini ifade eder: - İlgili konuları tespit etme ve ortaya çıkarma, teorik bilinçle doğrudan ya da dolaylı gözlemler. - Soru sorma. - Nicel ve nitel bilgiyi bulma, toplama, analiz etme ve ifade etme. - Değişebilen çözüm ve hipotezleri sorgulama ve karşılaştırma. - Farklı zorluk düzeylerine sahip tahminlerde bulunma. - Bilimsel soruları cevaplamak ve farklı durumlarda çıkarımda bulunma, anlamlandırma ve değerlendirme için gerekli olan teorik ya da gözleme dayalı mevcut bilgiyi tespit etme. Bu, tarih boyunca araştırma faaliyetinin ve bilginin sosyal yapılanmasının doğasının, gücünün ve sınırlarının farkına varma anlamına gelir. Bu yarışma günlük hayat ve iş yeri ihtiyaçlarının giderilmesi için ekonomiklik ve verimlilik ilkelerini kullanarak teknik çözümlerin planlanması ve yönetilmesi ile ilgili becerileri sunar. Son olarak, bu yarışma alınan bilginin yorumlanması için bilimsel ve teknik düşünmeyi geliştirme ve uygulamayı ve bilim ve teknolojideki ilerlemenin kişisel hayatta, toplumda ve doğal dünyada net etkileri olduğu dünyada girişimci ve kişisel otonomiyle karar almayı kapsar. Diğer bilgilerin yanı sıra bilimsel bilginin ayrışması ve değerlendirilmesi ve de bilim ve teknolojiyle bağdaştırılan etik değerlerin kullanılması anlamına gelir. Dijital Yeterlik Dijital yeterlik ve bilgi işleme öğrenmek ve iletişim kurmak için gerekli olan bilgi teknolojilerini ve iletişimi kullanmak da dâhil bilgiyi araştırma, elde etme, işleme ve iletme ve bilgiye dönüştürme becerisi olarak anlaşılmaktadır. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 13 Bu yeterlik, kullanılan kaynak olarak (sözlü, yazılı, görsel, dijital ya da mültimedya) bilgiye ulaşmak için araştırma, seçme, kayıt ve süreç ya da çeşitli teknikler ve stratejiler kullanarak bilginin analiziyle ilgilidir. Genellikle ifade edilen en yaygın diller ve iletişim araçları yanı sıra, belli dillerin (metin, sayısal, şekil, görsel, grafik ve işitsel) alanını ve anlamak için temel kuralları ve farklı durumlarda ve ortamlarda farklı türde bilgiyi, kaynaklarını, ihtimalleri ve konumunu transfer etmeyi ve uygulamayı gerektirir. Bilgiye (information) sahip olma otomatik olarak bir kanıya (knowledge) sahip olmayı sağlamaz. Bilgiyi kanıya/kanaate dönüştürmek organize etme, ilişkilendirme, sentez etme ve farklı zorluk derecelerine sahip çıkarımlara ve sonuçlara ulaşma kısacası anlama ve daha önce sahip olduğumuz kanılara entegre etme becerilerini gerektirir. Dolayısıyla bu sadece farklı dilleri ve belli teknikleri değil bilgi teknolojisi ve iletişim potansiyelini birleştiren ifade kaynaklarını kullanarak bilgiyi ve kanıyı iletmek anlamına gelmektedir. Bilgiyi ve kanıyı ileten ve üreten rolleri dâhil olmak üzere entelektüel bir iş olarak bilgi teknolojisini kullanma ve iletişim konusunda yeterli olmaktır. Örneğin, matematik süreci modellerinin kullanılmak amacıyla üretilen biçimde kullanılmasıdır. Buna ek olarak, bu yarışma zengin ve karmaşık bilginin doğru işlenmesi ve yönetilmesini, gerçek sorunları çözmeyi, kararlar almayı, resmi ve resmi olmayan öğrenmelere katılan insanların iletişim ortamlarını genişleten işbirlikçi ortamlarda çalışmasını ve sorumlu ve yaratıcı çözümler üretmesini mümkün kılar. Dijital yeterlik doğanın ve teknolojik sistemlerin kullanımı ve sosyo-kişisel dünyada bu değişikliklerin yarattığı etkinin anlaşılmasında en üst düzeyde yararlanan bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmayı kapsar. Bu, sıklıkla ortaya çıkan yazılım ve donanım sorunlarını tespit etme ve çözme sistemlerini yönetmeyi içerir. Aynı zamanda insanların sundukları bilgiyi kontrol etme ve sürekli büyüyen fiziksel ve sosyal ortamları bilerek ve bunlarla etkileşime geçerek kişisel olarak ve işbirlikçi bir biçimde bilgiyi eleştirel gözle analiz etmelerini sağlar. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 14 Dijital yeterlik gerçek problemleri etkili bir biçimde çözmek için gerekli olan teknolojik kaynaklardan düzenli bir biçimde yararlanmayı kapsar. Aynı zamanda, kişilerin belli görevleri ve amaçları üstlenmek için kullanışlı olup olmadıkları konusunda yeni bilgi kaynaklarını ve teknolojik yenilikleri değerlendirmelerini ve seçmelerini sağlar. Özet olarak, bilgi işleme ve dijital yeterlik bilgiyi ve bilgi kaynaklarını ve çok çeşitli teknolojik araçlarını seçerken, işlerken ve kullanırken otonom, verimli, sorumlu, eleştirel ve yansıtıcı olmayı kapsamaktadır. Ayrıca eldeki bilginin değerlendirilmesinde eleştirel ve yansıtıcı bir tavra sahip olmayı ve farklı iletişim araçlarında bilginin ve kaynaklarının kullanımını düzenleyen sosyal kabul görmüş kurallara saygı duymayı da içermektedir. Yaşadığımız mevcut toplum (internet odaklı toplum) ele alındığında bu yarışmanın özellikle önemli olduğu düşünülmektedir. Sosyal yeterlik ve Vatandaşlık Yeterliği Sosyal yeterlik ve vatandaşlık yeterliği insanların bir toplumda yaşaması, yaşadığımız dünyadaki sosyal gerçekliği anlaması ve demokratik bir vatandaş olması olarak anlaşılmaktadır. Bu yarışma, yaşadığımız sosyal gerçekliği anlamamızı, işbirliği içinde yaşamamızı, çoğul bir toplumda demokratik bir vatandaş olmamızı ve demokrasinin gelişmesi için elimizden geleni yapmamızı sağlar. Bu yarışmaya katılım, karar alma, belli durumlarda davranış ve yapılan seçimler ve alınan kararlar için sorumluluk almayı mümkün kılan karmaşık ve çeşitlilik arz eden bilgi ve becerileri bütünleştirmeyi sağlar. Sosyal becerilerin, evrim bilgisini ve toplumların yapısını, demokratik sistemin özelliklerini ve değerlerini geliştirmek için ve seçim yaparken ve karar alırken ahlaki yargıları kullanmayı ve vatandaşlığın hakları ve görevlerini uygulamak için küresel olarak kullanıldığı düşünülmektedir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 15 Bu yeterlik, dünyanın tarihi ve sosyal gerçekliğini, evrimini, başarılarını ve sorunlarını anlamayı geliştirir. Gerçeğin eleştirel bir açıdan anlaşılması bu gerçeği analiz edebilmek için deneyim, bilgi ve farklı bakış açılarının farkında olmayı gerektirir. Gerçekler için farklı kaynakları kullanan analizi ve sosyal ve tarihi sorunları sorgulamayı ve bunları kapsamlı ve eleştirel bir yolla düşünmeyi ve de gerçek durumlar hakkında mantıklı ve geçerli argümanlar öne sürmeyi ve gerçekliğin bütünüyle anlaşılmasını geliştirmek için diyaloğu içerir. Modern toplumların özelliklerini ve büyüyen çeşitliliğini ve değişen doğasını anlamak ve insanlığın evrimi ve ilerlemesi için farklı kültürlerin katkısını anladığını göstermek demektir ve yaşadığımız topluma ait olma duygusuna sahip olmaktır. Kısacası, yerel kimlikle uyumlu olan küresel bir vatandaşlık algısı göstermektir. Değer ve çıkar çatışmalarının, birlikte yaşamanın bir parçası olduğunu ve bunları toplumun hem eleştirel düşünme hem de her bir bölgenin, ülkenin ve topluluğun temel kültürel yapıları çerçevesinde oluşan diyalog ile kurulan değerler bütünü olarak karar almak için yapıcı bir tavırla çözmenin gerekli olduğunu bilmenizi sağlayacak sosyal yeterliğin bir parçasıdır. Sosyal ve vatandaşlık yeterliğinin, etik boyutu, çevresel zaman ve ortamın farkında olmayı, kendi değer sistemini yaratmak için duygusal ve mantıklı değerlendirme ve yeniden kurmayı ve bir kararla ya da çatışmayla karşılaştığında bunlarla uyumlu davranmayı içerir. Bu, bütün kişisel konumların, sadece İnsan Hakları Beyannamesi’ndeki gibi evrensel ilkeler ve değerlere saygıya dayandığında etik olmayabileceği anlayışıdır. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 16 Sonuç olarak, bu yeterliğin becerileri arasında farklı ortamlarda nasıl iletişim kurulacağı, kendi fikirlerini ifade etme ve diğerlerininkini dinleme, başkasının yerine kendini koyma ve kendilerinden daha çok onların bakış açısını anlayabilme ve toplumsal hayatın farklı seviyelerinde karar alabilme becerileri bulumaktadır. Aynı zamanda farklı grupların, özellikle kadın ve erkek arasındaki, eşit haklarını tanırken farklılıkları değerli görmektir. Hem kişisel hem de sosyal alanda çatışmaları çözmenin bir aracı olarak anlaşmaya varmak için diyalog ve görüşmeyi kullanmak da önemlidir. Son olarak, bu yarışma, demokratik devletler ve toplumları, bunların organizasyon ve operasyon metotlarını besleyen değerleri bilmeyi ve anlamayı gerektiren aktif ve kapsayıcı bir vatandaşlık uygulamasının bir parçasıdır. Bu yarışma uluslararası beyannamelerce ve birçok kurum tarafından tanınan haklara ve görevlere özellikle dikkat çekerek demokrasi, özgürlük, dayanışma, sorumluluk, katılım ve vatandaşlık kavramları üzerinde eleştirel bir biçimde düşünmemizi sağlamaktadır. Kısacası vatandaşlık, şehirli hayata aktif ve tam bir biçimde katılmak için temel yeterliklere sahip olmaktır. Haklar, özgürlükler, sorumluluklar ve vatandaşlık görevlerini uygulamada demokratik değerle uyumlu davranış kurallarını inşa etmek, kabul etmek ve uygulamak ve başkalarının haklarını korumaktır. Bu yeterlik, demokratik değerler ve uygulamalara dayanan etik değerlendirmeyi kullanarak, muhakeme ederek, barış ve demokrasiye katkıda bulunarak yaşadığımız sosyal gerçekliği anlamayı, birlikte var olma ve çatışmayla yüzleşmeyi ve hakları ve vatandaşlık yükümlülüklerini geliştiren yapıcı, destekleyici ve sorumlu bir davranış sürdürmeyi kapsar. Kültürel ve Sanatsal Yeterlik Bu yeterlik, çeşitli kültürel ve sanatsal kullanımı zenginleşme ve zevk kaynağı olarak görme, anlama, değer verme ve değerlendirmeyi ve bunlara insanlığın mirası olarak bakmayı kapsar. Özellikle kültüre ve sanata değer vermek, anlamak ve zevk almak için çeşitli düşünme becerisi, iletişim, duyarlılık ve estetik anlayışa erişmemizi sağlayan beceri ve tavırlara sahip olma anlamına gelir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 17 Bu beceri, riskli becerileri ve çakışan düşünmeyi içerir, çünkü fikir ve duygu üretmeyi, kaynak, anlama ve ifade etmenin yollarını ve araçlarını bulmayı; kişisel ya da akademik alanda sonuçlara ulaşmayı sağlayacak süreçleri planlama, değerlendirme ve uyarlamayı kapsar. Dolayısıyla bu, sanat ve kültür dünyasında farklı gerçeklikleri ve üretimleri algılamak ve anlamak için ifade etmeyi ve iletişim kurmayı cesaretlendiren bir yarışmadır. Bu yeterlik, kolektif çalışmayı içeren kültürel ve sanatsal faaliyetler boyutunda sanatsal kurallar aracılığıyla kendini ifade etmek için girişimi, hayal gücünü ve yaratıcılığı harekete geçirmeyi kapsar. Nihai sonuç başarısı için işbirlikçi yeterliklere sahip olmak ve başkalarının çabalarını ve katkılarını desteklemenin ve bunlara değer vermenin öneminin farkında olmak zorundayız. Sanatsal yeterlik, farklı sanatsal dillerin temel tekniklerini, kaynaklarını, kaidelerini ve eserlerini kültürel mirasın seçkin ifadesi olarak kabul ederek temel bilgiye sahip olmayı kapsar. Bu ifadeler ve toplum arasındaki ilişkileri, yaratıldıkları dönemdeki, ya da onları yaratan kişi ya da grubun düşünme biçimi ve teknik imkânlarını tanımlayabilmeyi de içerir. Bu, aynı zamanda bireylerin ve toplumların günlük hayatlarında rol oynamış olan ve oynayan temsili, ifadesel ve iletişimsel estetik etmenlerin yanı sıra düşünmenin, estetik akımların, moda ve zevklerin evriminin farkında olmaktır. Müzik, edebiyat, görsel ve performans sanatları gibi farklı sanatsal araçlar aracılığıyla ya da popüler sanat denen farklı şekillerle düşünce, deneyim ya da duyguların ifadesindeki yaratıcılığın takdir edilmesini de gerektirir. İfade özgürlüğü, ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 18 kültürel çeşitlilik hakkını, kültürlerarası diyalogun önemini ve paylaşılan sanatsal deneyimlerin değerini bilmeyi de gerektirmektedir. Özetle, bu yeterliği oluşturan beceriler, sanat ve sanatsal ifade yaratımları için kullanılan kaynaklarla ilgili olanlar gibi, diğer kültürel ifadeleri hem takdir etme hem de bunlardan zevk alma anlamına gelir. Aynı zamanda, farklı kültürel ve sanatsal olayları anlamayı, farklı düşünme becerileri ve işbirlikçi çalışmayı, sanatsal ve kültürel ifadenin çeşitliliği konusunda açık fikirli, saygılı ve eleştirel olmayı, estetik ve yaratıcı yeteneklerini geliştirmeyi istemeyi, kültürel hayata katılmaya ve yaşadığı toplumda ve diğer toplumlardaki kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunmaya ilgi duymayı kapsamaktadır. Otonom öğrenme yeterliği Bu yeterliğin iki temel boyutu vardır. Birincisi kendi kapasitelerinin (entelektüel, duygusal ve fiziksel) farkındalığı, bunları geliştirmek için gerekli olan ve kendin için ne yapabilirsin, başka insanlar için ne yapabilirsin, gibi düşünme süreç ve stratejilerin edinilmesidir. İkincisi motivasyon, öz güven ve öğrenme isteği ile sonuçlanan kişisel yeterlik algısıdır. Kişisel hedefleri mükemmelleştiren ve karşılayan bilgimiz ve neyi öğrenmemiz gerektiği, öğrenme süreçlerinin nasıl öğrenildikleri ve nasıl etkin bir biçimde yönetilip kontrol edildiği ile ilgili farkındalık anlamına gelmektedir. Kişinin güçlü ve zayıf yönlerini bilmesini, güçlü yanlarından yararlanıp motive olmasını, yeni zorlukları tanımak için sürekli güvenli bir yol bulmamızı sağlayarak başarı beklentisiyle zayıf yanlarının üstesinden gelebilmesini gerektirir. Dolayısıyla dikkat, yoğunlaşma, hafıza, dil bilgisi ve ifade ya da başkalarının arasında başarı motivasyonu gibi öğrenmede rol oynayan becerilerin ve farklı strateji ve tekniklerle bunları en üst düzeyde kullanmanın farkında olmak önemlidir. Bu teknikler, çalışma, şematik gözlem, gerçekleri ve ilişkileri kaydetme, işbirlikçi çalışma ve proje, problem çözme, planlama ve düzenleme etkinlikleri, teknolojik kaynaklar da dâhil bilgiyi düzenleme ve işlemedir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 19 Aynı zamanda, soru sorma merakı, eldeki bilgiyle mantıklı ve eleştirel karar almada farklı strateji ve yöntemlerini kullanarak aynı suruma ya da probleme verilebilecek tepkilerin çeşitliliğini tanıma ve yönetmedir. Bireysel ya da birlikte, bilgi becerilerini ve özellikle bu yeni bilgiyi önceki bilgilerle ve kişisel deneyimlerle ilişkilendirip birleştirerek kanıya dönüştürme ve yeni bilgiyi benzer durumlarda ve çeşitli ortamlarda nasıl uygulayacağını bilme becerilerini içerir. Dahası, bu yarışma kısa, orta ve uzun vadede başarılabilecek hedefler koymayı ve öğrenme hedeflerini ilerlemeci ve gerçekçi bir biçimde yükselterek karşılamayı gerektirmektedir. Öğrenmede dirayetli olmayı, kişisel ve sosyal hayatı zenginleştiren bir etmen olarak bunu değerlendirmeyi ve dolayısıyla harcanan çabaya değer olduğunu bilmeyi gerektirir. Öz değerlendirme, öz düzenleme yapabilmeyi, kişisel sorumluluk alabilmeyi ve bağlı olabilmeyi, stresle başa çıkabilmeyi, hataları kabul etmeyi ve bunlardan ders çıkarabilmeyi kapsar. Kısacası, öğrenmeyi öğrenmek, yeterlik ve etkinlik algısıyla kendi yeteneklerinin ve bilgisinin farkındalığı, yönetimi ve kontrolünü kapsar ve hepsi bilinçli öğrenme deneyimleri ve hem bireysel hem de birlikte ödüllendirme ile geliştirilen stratejik düşünme işbirliği yapma, öz değerlendirme, kaynak bütününü yönetme ve entelektüel çalışma tekniklerini içerir. Otonomi ve Kişisel Girişim Yeterliği Özerklik ve bireysel girişimcilik yeterliliği, güven, sebat, kendini tanıma, özgüven, özeleştiri, seçim yapma kabiliyeti, risk öngörüsü, tatmin olma ihtiyacı, risk alma ve hatalarından ders çıkarma gibi birbiriyle ilişkili değer ve tutumların farkındalığını kazanma durumudur. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 20 Diğer yandan bu kavram, kendi ölçütlerini seçme, öngörü, bireysel ya da grup halindeki projeler dâhilinde sorumluluk alarak gerekli eylemleri gerçekleştirebilme becerisi olarak tanımlanabilir. Ayrıca bu yeterlilik, bireyin fikirlere çözüm üretmeyi ve bunları pratiğe dökmeyi gerektirir. Aynı şekilde, olasılık ve sınırlılıkların analizi, bir projenin gelişim sürecini bilme, karar verme ve değerlendirme, gelişmiş olasılıklardan sonuç çıkarma ve bunları ölçmeyi de gerektirir ve aynı zamanda eyleme dönüştürmesini sağlar ki bu da hedef belirleme, planlama ve projeleri yürütmek demektir. Bu yüzden, önceki projelerin tekrar üzerinden geçmeyi; farklı fikirler ortaya çıkararak çözüm önerileri aramayı ve uygulamaya koymayı gerektirir. Bu amaçları gerçekleştirmede, akademik ve profesyonel başarı için hedefe ulaşmayı sağlayan engeller ve fırsatlar için stratejik bir bakış açısı geliştirmek de önem arz eder. Ayrıca, değişim ve yenilikçi yaklaşımlar için olumlu tutum oluşturmaya, problemin çözümünde eleştirel ve yapıcı bir şekilde düşünmeye yardımcı olur. Özerklik ve bireysel girişimciliğin diğer bireyleri de kapsaması halinde, bu yeterlilik etkileşime geçmek, diğerlerin fikirlerine değer vermek, kendine güvenmek ve işbirliği içinde çalışmak için sosyal beceriler gerektirir. Bu yeterliliğin bir diğer önemli boyutu da, proje liderliği için gerekli özgüven, empati, kişisel gelişim, diyalog becerileri, zaman ve iş yönetimi, risk alma gibi kavramları içermesidir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 21 Özerklik ve bireysel girişimcilik, bireysel ya da grup faaliyetlerini yaratıcılık sorumluluk ve eleştirel bir bakış açısıyla tahmin edebilme, başlama/başlatma, geliştirme ve değerlendirme gibi becerileri de kapsamaktadır. Temel yeterlilikler ve anahtar yeterlilikler, temel ve gerekli öğrenime verilen isimdir. SEKİZ farklı çeşit yeterlik mevcuttur ve bunlar ilköğretim ve ortaöğretim seviyesindeki zorunlu eğitim kademelerindeki eğitimi desteklemekle yükümlü bir grup, Avrupa ülkesi tarafından kabul edilmiştir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 22 EĞİTİM VE TEMEL YETERLİLİKLER Geleneksel açıdan ele alındığında, akademik öğrenmenin, günümüz eğitim sistemindeki programların, kaynakları ve okulda geçen zamanı tekelleştirildiği birçok eğitim uzmanı tarafından kabul görmektedir. Bununla beraber, eğitim sistemi, öğrenme ve yeni beceri edinimi için yeni yollar geliştirmedeki ağırlık merkezini değiştirmede güçlü bir sorumluluk üstlenmiştir. Bu konular/görüşler aşağıda belirtilmiştir: Okul içindeki ve dışındaki dünya: Okul ve cadde. Çift taraflı yaklaşımlar ve işbirliğini güçlendirmek için “Duvarsız Sınıflar” kavramı. Günlük ve akademik bağlamda görev tabanlı öğrenme. Yaşamda kullanılabilecek işlevsel ve yararlı bilgilerin öğretimi. Yetenekler ve kuramsal beceriler bilgisi, uygulamaya yönelik değerler bilgisi. Çünkü öğrenme öğretme modelleri parçalara ayrılabilir. Disiplinlerarası bir bilgi alanıyla ilişkili farklı konuları, grupları öğrenme. Bütün öğrenme süreçleri rekabet ortamı yarattığından dolayı, öğrenme-öğretme süreci ile yeterlilik kazanmak oldukça kolaydır. Birçok öğretmen, sürekli olarak çok sık çalıştıklarını ve birçok değişiklik gerekmektiğini düşünür. Malesef, bu görüşlerini sekiz ana yeterlilik düzeyini düşünmeden sarfederler. Sekiz yeterliliğin okulda ve okul dışında (aile içinde, yaşam boyunca) gerçekleşebilmesine rağmen, örgün eğitimin öncelikli amacı, bu çeşit öğrenmenin minimum durumda eşit seviyede ve aynı kalitede olmasına olanak sağlamaktır. Bu amaçlar şu şekildedir: a) Bu durum, nüfusun bazı sosyo-ekonomik, politik ya da yapısal durumlarına göre ayrıcalıklı statüde olanlar tarafından değil, nüfusun büyük bir çoğunluğu tarafından farkedilmek. b) Diyelim ki bu yeterliklerden hiçbirisi gelişmedi, o zaman idarenin dayanışmasını gerektirir. Örneğin teknolojik Araçlar. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 23 c) Durumu mümkün olan en üst düzeye getirmek için uygun bir müfredat, yeterli ayrıntı seviyesi ve uzmanların sistematik katılımını sağlamak. d) Bu seviyede bir kazanımı, en erken gelişim basamaklarından başlatmak. Örneğin, bireylerin ilk gelişmeye başladığı çocukluk eğitiminden başlatmak gibi. e) Belli çalışmalarda, işe alım için yeterli akademik yeterlilik ve devamlılık sağlamak. f) Yetişkin eğitiminde, daha önce hiç elde edilmeyen eğitim seviyelerini temin etmek. g) Sosyal fikirlere dayalı değer ve tutumlarla uyumlu maksimum seviyede uygun yeterliliği sağlamak. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 24 TEMEL YETERLİLİKLERİN ÖZELLİKLERİ Temel yeterlilikler/yetkinlikler, anlamı, gelişimi ve kavramıyla, iyileştirici ve eğitimsel bir öneme sahiptir. Son zamanlarda, eğitimsel yenilenme alanı ve geniş kitlelerin kaygısı, uluslararası eğitim programı çalışmalarına, faaliyetlerine temel oluşturmada önemli bir role sahip olmakta ve bir yeterlilik geliştirme üzerine odaklanmaktadır. Bu özellikler, üzerinde çalışılması ve geliştirilmesi gereken sekiz temel yeterlilikten oluşmaktadır. Gelişim ve Eğitim Her beceri gibi yetkiler de çalışan tahsisiyle ilgili faktörlere bağlıdır ve eğitimsel uyarıcılar ile desteklenebilir. Bu, “hayat boyunca dönüşüm ve değişim” olgusundan ilham alan kavramsal bir bakış açısıdır. İlk çocukluk eğitimi, erken yaştan itibaren daha dengeli bir gelişim göstermesi için bu modele odaklanmalıdır. Karmaşıklık Teknik bilgi/Ustalık bilgisi, sosyal, dilbilimsel, bilimsel, sanatsal bilgilerden ayrı düşünülemez. Zihinsel, duyuşsal ve psikomotor beceriler hakkında farkındalık bilgisi gerektirir. Entegrasyon/Birleştirme Yapıda (kavramlar, süreçler, tutumlar, değerler ve normlar) değişiklik gösteren içeriğin tipolojisine ek olarak, temel becerilerin gelişimi, güç talebine ve farklı alanlardaki diyalog içeriğine olanak sağlar. Bu şekilde, küresel yaklaşımla daha da bir canlılık kazanır. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 25 Uygunluk Önemli olan, farklı çeşit problemlere etkili, kaliteli, uygun ve kararlı bir şekilde yaklaşmaktır. Öğrencilerimize, cesaretlendirici ve anlayışlı bir ortamda, kaliteli bir iş gerçekleştirmek için gereken çaba gösterilmelidir. Yeni Koşullara Uyum Temel beceriler, belli durumlarda problem çözme, sorunları altetme alanlarıyla ilişkilidir. Yeni koşullara uyum sağlama da farklı çeşitlerdeki problemlerin çözümünü sağlamak için, çeşitli ortamlardaki kaynakların düzeni ve koordinasyonu anlamına gelmektedir. Sınıf, merkez ve aile topluluğu ortamında bilgi ve değerlerin bütünleşmesi temel becerilerin edinimindeki en önemli konulardan biridir. Yenilik Öğretmenlerin, eğitimcilerin ve ailelerin deneyimleri, farkında olmadan da olsa bazen olumlu olmak üzere beklenmedik durumlar ortaya çıkarır. Etki/Yansıma Her içeriğin özellikleriyle ilgili sınırlılıkların ortaya çıkarılması ve olasılıkların adaptasyonu gereklidir. Referans bilgi, sadece motor beceriler alanıyla sınırlı değildir. Bunun yanı sıra, karmaşık motor beceriler, iletişimsel ve düşünsel beceriler de bulunmaktadır. Yaratıcılık Yaratıcılık, bilgi ve becerilerin farklı alanlardaki problem durumlarına transfer edebilme yeteneğidir ve karmaşık problem durumlarına karşı yaratıcı uyum sağlama, innovasyon ve esneklik gerektirir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 26 NEDEN YETERLİLİKLER YOLUYLA ÖĞRENMEDEN BAHSEDİYORUZ? Başlangıçtan beri, eğitim ve toplum arasındaki ilişki, yeni nesilleri etkili bir şekilde eğitmekle ilgilidir. Bu okullara yüklenmiş bir sorumluluktur. Fakat toplumların ve yaşam tarzlarının hızlı evrimi, uygun bir şekilde eğitim verecek eğitimciler gerektirir. Temel becerilerin eğitimdeki öneminin nedeni budur. Yeterlilikleri öğrenme tabanlı yaklaşım neler sağlamaktadır? Bu konuda çalışan birçok uzman ve yazar, bu durumun kültürel devrimin bir sonucu olduğunu savunmaktadır. Bu durum aşağıdaki konulara ışık tutmaktadır: 1. Toplumun ihtiyaç seviyesindeki artış sebebiyle bireyler, gerekli yetkilere sahip olanlar ve bu yetkilere sahip olmayanlar olarak ayrılmak zorunda kalmıştır. Bu yetkilere sahip olmayanlar yabancılaşma ve dışlanma ile karşı karşıya kalmaktadır. 2. Genel eğitim seviyesindeki artışa rağmen, nüfusun %10’u bu bilgiden mahrum bırakılmıştır. 3. Hızlı teknolojik ve bilimsel gelişmeler sayesinde, bir bilgi zenginliği oluşturmaktan ziyade yaşamboyu öğrenme becerisinin önemi artmıştır. 4. Bireyler, okul sürecinde öğrendiklerini okul sonrasına transfer edebilmelidir. 5. Yönetme metodları ve sonuçların değerlendirilmesindeki dengesi önemlidir. Eğitim sistemlerinin kalitesi, çok önemli olmasına rağmen, sadece kaynaklara değil, sonuçların değerlendirilmesi ve kontrolüne de bağlıdır. 6. Son olarak, eğitimsel modelin değişimi gereklidir. Sadece okul ve öğretmen odaklı değil, aynı zamanda bireyin kendisine de bağlı olmalıdır. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 27 Bu gibi neden ve sonuçlara, yeni yaklaşımda etkili olan birkaç diğer faktör de eklenebilir: Öğrenme entegrasyonun etki ve önemini vurgulayan farklı psikolojik ve eğitimsel teorilerin ( davranışçılık, yapılandırmacılık, duygusal zekâ vb.) katkısı. İş hayatında olduğu gibi eğitimde de verimli/düzgün çalışma kültürü. Şirketlerde insan kaynaklarını geliştirmede kullanılan beceri eğitimi modelinin başarısı. Eğitim programı enflasyonu, sosyal problemlerden sorumlu olan eğitimcilerin fazla olması. Hepsinden öte, okulların başarısızlığını engellemek için tüm mevcut okullara yeterli arkaplan eğitimlerininin verilmesi ihtiyacı. Sonuçta, uzmanlar eğitimin kalitesi ve yaygın eğitim sistemleri konusunda kaygılıdırlar. Temel becerilerin öğrenilmesinin vurgulanma nedeni de budur. Bu durum, eğitim programı içeriğinin tekrar gözden geçirilmesi, öğretimin yeniden yapılandırılması ve tüm eğitim dünyasıyla bağlantı kuran bütüncül bir yöntem uygulanması ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Eğitim amaçlarını gerçekleştirmek için kullanılan tüm eğitimsel kaynaklar eşit derecede öneme sahiptir. Yeterlilik tabanlı eğitim, günümüzde “bilgi toplumu” oluşturmaya çalışan yeni bir yaklaşımdır. Birçok yazar, “yeterlilik” kavramını, bir durumu yorumlamak ve gerçekleştirmek için yetenekli ve istekli olma durumu olarak tanımlar. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 28 Yeterlilik tabanlı eğitim, öğrencinin toplum tarafından tanımlanmış yeterlilikleri yönetebilmesi için gerekli ihtiyaçlar, öğrenme stilleri ve bireysel potansiyel üzerinde durmaktadır. Bu yüzden, eğitimdeki rekabet, sosyal davranışlar, bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve psikolojik becerilerin çakışmasıdır. Beceri kazanımı yalnız bir şekilde gerçekleştirilemez, fakat enstitünün, sosyal, politik ve ekonomik alandaki kavramsal çerçevede hayata geçirilebilir. Tutum gibi özelliklerin geliştirilmesi olasıdır; çünkü bu özellikler kalıtım yoluyla verilir. Fakat bu özelliklerin değişmesi, kişinin kendi hayatındaki olaylarla paralel olarak değişir ve gelişir. Beceri kazanımı, belli bir topluluğa yönelik olmalıdır. Yani, sosyal çevreleri farklı olan kişilerin aynı ihtiyaçları olamaz. Bu oluşum öyle bir şekilde planlanmalıdır ki, eğitimcilerin farklı durumlarda farklı organizasyonların uygulanmasına olanak sağlamalıdır. Bu yüzden, yeterlilik/yetkinlik tabanlı eğitim pratik deneyime dayalıdır. Kuram ve uygulama deneyimleri birbiriyle bağlantılıdır. Bilginin performansa dönüştürülmesi gereklidir. Eğitim programı odaklanmıştır: açısından, yeterlilik tabanlı eğitim şu alanlar üzerine Bilgi. Beceri. Kalıtımsal tutumlar (disiplin veya değerlere olan tutum ve davranışlar). Bir ürünün üretimi ya da ortaya çıkarılmasındaki başarının bir değerlendirilmesinin yapılması. Şu önemli görüşlere de dikkat edilmesi gerekir: Öğrenme ve öğretmenin düzenlenmesi. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 29 Geliştirilecek kabiliyetler. Disiplinler (eğitimler) ve öğrenme taslağı. Gelişmiş kabiliyetler ve süreçler. Değerlere ve disiplinlere bağlı tutumların arttırılması. Sonuç amaçlı çalışma programları. Çoklu senaryolarda ve farklı durumlarda birikmiş tecrübe, geri bildirim (feed back) ve kişinin kendisini değerlendirmesi ve performansa dayalı öğrenme değerlendirmesi. Performansı ya da sonuçları değerlendirmede kullanılan ölçütler. YÖNTEM ve DEĞERLENDİRME, İÇİN TEMEL ÖGELER TEMEL BECERİLERİN GELİŞMESİ Yöntem Bilimi (Metodoloji) Yöntem bilimi sınıf içerisinde gerçekleşen ve öğretme ve öğrenme sürecini organize etmeyi hedefleyen tüm kararlardan oluşur. Öğretim kapsamında ne öğrencileri ne de öğretmenlerin kendilerini memnun edecek, eğitim amacına bakmaksızın herkese ve her duruma başarılı bir şekilde uygulanabilecek evrensel bir yöntem bulunmamaktadır. Ancak öğrencilerin ‘tipine’ göre karşılık verecek, sınıfı tek çeşit bir üniforma içinde ve homojen bir hale getirecek yöntemlerden uzaklaşmak hayati derecede önem taşımaktadır. Eğitimsel amaçlar adına en uygun yöntem bilimini tanımlamak bütün öğretmenlerin ve profesyonellerin sorumluluğudur. Yöntem Bilimsel Prensipler Karar verirken aşağıda belirtilen yöntem bilimsel prensipleri hesaba katmalıyız: 1. Öğrenme, dahil olanların, daha doğrusu öğrencilerin, öğretmenlerin ve ailelerin bilgilerinden oluşan sosyal yapılandırma sürecidir. 2. Öğrenme yapılandırması, öğrenimin öğrenciye yeni bilgi ile var olan ya da öğrencilerle yaşanmış eski tecrübeler arasında bir ilişki kurmasını sağladığı sürece gerçekleşir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 30 3. Öğrencinin öğrenme isteği öğrendiğini anlamlandırması ve öğrenme sürecine katılması ile sağlanır. Bunun için de, öğrencinin amaçların tanımından değerlendirmeye ve faaliyet seçimine kadar görevlere dâhil edilip edilmediği, öğrencinin öğrendiğini diğer durumlara uyarlayıp uyarlayamadığı ve de öğrenmeyi sosyal olarak öğrenme durumuna göre öğrenme isteği etkilenmektedir. 4. Başarılı bir öğretim, öğretmenin öğrenci çeşitliliğine bağlı olarak geliştirdiği aktivitelere ve öğrencilerin düzenli olarak öğrenme gelişimlerini değerlendirebilme ve puan verebilme kabiliyetine bağlıdır. 5. İşbirlikçi öğretimin kullanımı öğrenciler arasındaki bilişsel farklılıkların dengelenmesine yardımcı olur. Bu sayede sosyal öğrenme gerçekleşir, bireysel ve grup sorumlulukları gelişir. 6. Öğrenme becerilerinin gelişmesi düzeltmeleri de içeren kendi kendine değerlendirme stratejilerini sağlar ve öğrenciler yanlışlarından öğrenebilmektedirler. Metodolojik İlkeler Davranışçı, yapılandırmacı ve sosyokültürel yaklaşımlardan farklı olarak temel beceri yaklaşımı okulda bir takım değişikliklerin yolunu açar. Bu değişiklikler özellikle öğrenme-öğretme sürecini etkiler. Bu bağlamda, “nasıl öğretilir” sürecini oluşturan değişkenler (müfredat, okul, öğrenci) arasındaki ilişkinin yeni tanımına ihtiyacımız vardır. Temel becerileri ve pedagojik ilkelerin özellikleri dikkate alındığında aşağıda bazı temel metodolojik ilkeler sıralanmıştır. Yansıtıcı ve eleştirel düşüncenin önemi ve öğrenmeye karşı bilginin uygulanması. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 31 Dikkatli bir öğrenci yeni bilgilerle hali hazırda var olan arasında ilişki kurar. Kendi ihtiyaçlarını farkındadır ve farklı durum ve alanlar arasında ilişki kurar. Bu bağlamda, amaç sadece öğrenmek değil bildiğini nasıl uygulayacağını bilmek ve farklı durumlarda bunu uygulamaktır. Bu açıdan bakıldığında neden, ne ve nasıl öğrendiğimizin açıklaması öğrenilenleri anlamlandırır. Dolayısıyla amaç sadece Farklı bilişsel süreçlere sahip öğrencilerde uygulanan öğrenme durumları önermesi. Temel becerilerin gelişimi ve kazanılmasında müfredatın bir parçası olan öğretmenlerin, öğrenme-öğretme sürecinin sadece öğrenmeye yönelik olmadığının farkında olmalıdırlar. Bu yüzden, sadece belli becerilerin kazanılmasından öte tüm bilişsel becerilerin geliştirilmesinin önemi vurgulanmalıdır. Bu bilişsel süreçler: algılama, analiz etme, fark etme, uygulama, çözme, farklılık ve benzerlikleri ayırt etme, konumlandırma ve tanımlama vs.dir. Öğrenmenin anlamlandırılması. Kazanım ve içeriğin uygulanması ve geliştirilmesi gerçeklikle bağlantılı yöntemler ve içerikler yoluyla olmalıdır. Bu yüzden içerikler, öğrenme ve kültürel değişimlerin gerçek bağlantıları olarak görülmektedir. Öğrencinin öğrendiğiyle gerçek hayatta var olan ihtiyaçları arasındaki bağlantısızlık, öğrenme ve öğrenme isteği arasında bir kopukluğa sebebiyet verir. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda esas olan öğrenmeyi gerçek hayat ile ilişkilendirmek, öğrencinin sosyal, doğal ve kültürel çevresi ile bağlantı kurmak, sosyokültürel öğrenim ve öğretim sürecini tecrübeleri ile harmanlamak ve sınıf içi ve dışında öğrenme fırsatları oluşturmak esastır. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 32 Bu bağlamda, konu alanlarının basit öğretiminin ötesinde öğrencilere yeni öğrenmelerle karşılaşma fırsatı sunar. Problem durumlarından kaynaklı farklı metodolojik stratejilerin kullanılması. Bu çalışma metodu öğrencilerin özerkliklerini güçlendirir. Bu arada kendi öğrenmeleri ile kara verebilir ve gerçek bağlamdaki problem durumlarıyla alakalı konu, öneri, tartışma ve görevlerde kendi işlevselliklerini yansıtabilirler. Sonrasında ise öğrenciler farklı bilişsel süreçler geliştirmektedirler. Öğrencilerin ilgi ve istekleri göz önünde bulundurularak farklı eylem, aktivite ve öğrenme durumlarını geliştirme. Farklı eylem, aktivite durum kullanımı öğrencinin öğrenen kişi olarak ve sınıfın öğretmen tarafından sınırlandırıldığı modelin bir geçiş aşaması olarak algılanmalıdır. Farklı öğrenme durumları, proje geliştirme, iş yükünün organize edilmesi ve günlük hayatta karşılaşılması olası problemlerin çözümü gibi eylemleri içerdiğini söylemek mümkündür. Bu projeler ve odak noktaları öğretmen tarafından düzenlenmeli, harekete geçirilmeli, uygulanmalı ve liderlik edilmelidir. Araştırma metodolijisinin güçlendirilmesi. Öğrenciler tarafından yapılan araştırma, öğrencilere bilimsel metot stratejilerini kazandırmanın yanında onlara bireysel özerklilik de kazandırır. Bu açıdan, problemin tanımlanması ve özelliklerin belirlenmesi, öğrenciler tarafından probleme ilişkin hipotez kurulması, araştırma planı yapılması, problemin araştırılıp ortaya konulduktan sonra genellenmesi, süregelen durum ve farklı bağlamların sonuçlarının değerlendirilmesi gibi aşamaları içerir. Okuma ve bilgi işlem odaklı öğrenme stratejilerinin kullanılması. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 33 Okuyan, araştıran ve bilgi edinen ve bunları birbiriyle ilişkilendiren öğrenci özerk bir öğrenendir. Öğrenme-öğretme sürecinde farklı kaynaklardan elde edilen bilgi ve belgelerin kullanımı önemlidir. Öğrenciyi kendi öğrenme sürecine katma. Öğrencinin doğrudan öğrenme-öğretme sürecine katılması, kendi öğrenme etkinliklerinde aktif olarak rol alması ve “öğrenmeyi öğrenebilmesi” önemlidir. Bu sayede öğrencinin kendi amaçlarını hazırlanmış programla ilintilendirmesine yardımcı olacaktır. Karşılıklı kabul ve işbirliğinin olduğu bir okul atmosferinin oluşturulması. Bu düzenleme öğrencilerin okul ortamında kendilerini güvende hissetmelerinin yanı sıra, öz saygı, kişisel ve sosyal becerileri ile heterojen gruplar içinde ilişki ve değerlendirmelerini düzenleyici bir durum meydana getirir. Ayrıca tüm bunlar, öğrenciler arasında katılım, iş birliği ve saygıyı güçlendirir. Sınıf ortamındaki grupları kuvvetlendirme, öğrenci- öğretmen ve öğrencilerin kendi aralarındaki işbirlikli çalışmaları destekleme. Kümeler , “Nasıl öğretilir” sorusuna temel bir cevap oluşturur. Öğrenci dahil olduğu kümeye bağlı olarak kendine has, farklı yetenekler geliştirebilir. Bu yüzden, aktivite ve grup çeşidine bağlı olarak kümeye yapısal düzenlemeler gerekmektedir. Öğrencinin bireysel, eşli ya da küçük gruplar ile çalışma tercihi göz önünde bulundurulmalıdır. Homojen gruplar mevcut değildir. Her grup kendine özgü, doğal bir farklılık barındırır. Etkinliği gözönünde bulundurarak grupları çeşitlendirmelidir, özellikle de öğrencilerin bir arada yaşadıkları grupları. Bu gruplar öğrencilerin sosyal ve kişisel gelişimine katkı sağlar. Heterojen sosyal grupları yönlendirebilme yeteneği ise uluslar arası çeşitli kuruluşlar tarafından yazılan raporlarda da belirtildiği üzere temel becerilerden kabul edilir (OECD). ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 34 Kontroledilebilir çeşitli (heterojen) sosyal grupların olması da, birinin diğerinden öğrenmesine imkân sağlayan yapılardır. Öğretmenler için öğrenciler öğrenme ölçütlerini çözmek zorunda değillerdir, kendi sınıf arkadaşlarından da öğrenebilirler. Bundan dolayı, sürecin etkileşimini geliştirerek iletişim, etkileşim ve işbirliği üzerine düşünülmüş bilinçli senaryolar oluşturmalı, birbirlerine anlattırmalı, vs. Çeşitli eğitim malzemelerini araştırma, seçme, hazırlama. Seçilmiş ve kullanılan malzeme ve kaynaklar yöntemin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Geliştirilmiş ve tasarlanmış çeşitli tipteki materyaller ile farklı seviye ve öğrenme sitillerine göre öğrencilerin ortak çalışmaları birleştirilerek öğrencilerin etkinliğe katılımları sağlanmalıdır. Bu konuda kitaplar öğretim için tek başına önemli bir kaynak olmamalı, çeşitli materyaller ve kaynaklar da özellikle kütüphanelerin birleştirilmesi değerlendirilerek öğretme-öğrenme süreci içerisinde bilgi teknolojilerini ve iletişimi desteklenmelidir. Yöntemsel ve eğitici öğretim grupları oluşturma. Öğretme-öğrenme süreci, uygun şekilde düzenlenmemiş yaklaşımı kullanan öğretmenler arasında kullanılamayabilir. Okullar, ortak ve paylaşılan farklı öğretim düşüncelerinin faydalı yansımalarını dikkate almalıdırlar. Öğrenciler, öğretmenlerin kullanmış olduğu metotların temelinin ortak ölçütler altında birleştiğinin farkında olmalı ve tüm başlıkların karakterize edilmesini kabul etmelidirler. Eğer böyle olmazsa öğrenciler bu durumu anlamlandıramazlar. Beceriler öğrencilere nasıl öğretilir? Başarabilmenin öğrenilmesi, bakış açısının değiştirilmesi ile mümkündür. Bu öğrenmeye odaklanmak ve öğretmemektir. Öğretmenin rolü herbir öğrencinin arasında idareyi sağlamaktır. Bu sebepten öğrenme olur. Ev ödevleri, çalışmanın temeli olmalı ve onlar üç bölümde birleştirilmelidir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 35 1) Müdahalede bulunmak istediğimiz zihinsel süreç (algılama, yöntem ve davranışlar boyutunda). 2) Özümsemek istediğimiz içerik. 3) Geliştirmek istediğimiz görev içerikleri. Bizim sistemimizde geçmişte göz ardı edilen yöntem ve davranışlar, çoğunlukla kullanmakta olduğumuz yöntembilimlele gerçekleştirilmek zorundadır. Bu yöntem ustalık (master) sınıfıdır. Bizim penceremizden bakıldığında değerlendirme, öğretme-öğrenme sürecini belirler. Düşünülecek ilk şey, neyi nasıl değerlendireceğimizdir. Değerlendireceğimiz şey, içerik problemiyle karşımıza çıkacaktır ve bunu nasıl değerlendireceğimiz, kullanacağımız öğretme-öğrenme yöntemini belirlemez. Yetenek geliştirecek yöntemlerin seçimi Tüm yötemlerin, yetenek geliştirme gücü vardır. Bildiğimiz şey şudur ki; istediğimiz şeye en uygun olanı uygulamak zorunda olduğumuzdur. Bir ölçütünüzün olması için iki klasik programlama unsuruna bakmak durumundasınız: değerlendirme ölçütü ve elde etmek istediğimiz şeyi nasıl kazanacağımız. Bir çalışma yöntemi seçerken değerlendirilecek başka faktörler vardır; bunlar öğrenci grubu üzerindeki kontrol seviyesi, mevcut zaman ve uygulamayı yapacak olan öğretmenin kişiliğidir. Her ne koşulda olursa olsun, sözlü sınavla, sunumla, klasik sınavla, portfolyo geliştirmeyle ve bunun gibi yöntemlerle içeriği değerlendirmek, sadece ölçütle uygunluğu belirleme potansiyeline sahip değildir aynı zamanda yetenek de geliştirir. Öğrenci merkezli öğretme öğrenme metotları, 3 temel kategoride sınıflandırılır: - Ustalık (master) dersleri, - Kendi kendine öğrenme, - İş birlikçi öğrenme. Ustalık (master) dersleri ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 36 Bir ustalık (master) sınıfı; öğretmenin, öğrencinin zihinsel aktivitesini bilişsel çelişkilerle yönlendirdiği yerdir; böylelikle öğrenciler yeni öğrendikleri şeylerle önceden öğrendikleri şeyleri ilişkilendirirler ve onları derse dâhil olmaya ve daha çok öğrenmeye motive ederler. Belli ki bu bir yöntemdir ancak öğretmen tarafından bizzat kullanılır ve öğrenci aktivitesi odaklıdır. Öğrencilerin katılımını sağlamak için aşağıdaki stratejilerden yararlanılmalıdır: 1- Aynı içeriğin çalışma grubu için teknikler kullanın. Bu tekniklerin bazıları şunlardır: küçük gruplar, açıklanan konudan sonra fısıldaşarak dersin içeriğini yorumlarlar. 6 kişi bir konu üzerinde 6 dakika konuşur ve sonuca varmaya çalışırlar, bir soruna yaratıcı çözümler bulmak için beyin fırtınası yaparlar ya da bir konu üzerinde görüş belirtirler. Konuyla ilgili artı ve eksileri değerlendirerek tartışırlar. Önce 2 sonra 4 sonra 8, vb. kişi, eğer fikir birliğine varmak istiyorlarsa buluşurlar, yorumlarlar ve sonuca varırlar. 2- Etkileşimli soru sorma: hatırlamak, anlamak, uygulamak ve değerlendirmek için sorular sormak. 3- Görsel işitsel kaynak kullanımı: sunuma katkıda bulunmak için kulanılır, temel prensiplere odaklanılabilir. Aynı zamanda açık hedefleri olmayan, bıkmış yedek öğretmenleri kapsar. Kendi kendine öğrenme Bu durum eğitimin temel hedefidir. Yaşam boyu öğrenmenin temelidir ve hayatın tüm aşamalarında gerçekleştirilir. Öğrenme başkalarıyla gerçekleştirilebilir, fakat başkaları için yapılmaz. Bu kişisel özerklik için bazı metodolojik stratejiler vardır: 1- Eğitmenlerle çalışın. Eğitmenler bir öğrenciyle özel olarak ilgilenmek için görevlendirilirler ve kullanılacak materyalleri, teslim edilecek ürünleri belirlerler. Bu tek başına çalışmak gibi, öğrencinin belli oranda kendi çalışmasını seçtiği uyarlamadır. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 37 2- Uyum içerisinde çalışın. Çözümleme, öğrencinin yerine getirmek istediği ve öğretmenin rehberlik etmek istediği görevlerden oluşan, öğretmen ve öğrenci arasında bir anlaşmadır. 3- Bölgesel çalışın. Yani, öğrencilerin materyal ve aktivite fikirleri bulduğu yerler olsun. Öğrencinin sorumluluğu ve özerkliği olanak verirse; kütüphane, bilgisayar odası, laboratuar ve sanat odası gibi farklı aktivitelerin yapıldığı diğer merkezlerden yararlanabiliriz. 4- Bölge edinme ve anlaşma birliği, çok sayılı öğrenci gruplarıyla çalışırken en etkili yöntemdir. Diğer öğrenciler de varken, bir öğrenciye yardım etmenin tek yolu, öğretmenin direkt teşviki olmadan herkesin ne yapacağını bilmesidir. 5- Portfolyo, bir serbest çalışma aracıdır ve bu yöntemi değerlendirmek için çok tanım vardır. Portfolyo klasik bir deftere yazma aktivitesi gibi görünebilir ancak bu, geridönütlerle öğrencinin öğrenmesi gerek bir yöntemdir. Portfolyoda tüm öğrencileri uygulama yapmaya zorunlu kılmak normaldir; portfolyo öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirir, özerkliklerini pekiştirir ve öğrenmenin başrolünde öğrencinin kendisi vardır. 6- Bilişim ve iletişim teknolojileriyle çalışın ki bunlar kendi kendine çalışmanın çok yönlü yöntemleridir. Bunlar, öğrenme materyali olarak internetin kullanıldığı bir çalışma planından oluşurlar. Öğretmen, önceden bu materyallari kullanarak yapılacak olan aktiviteleri ve ilgili araştırmaları tasarlar. Bunlar öğrencilere çeşitli iş becerileri sağlar. Ayrıca kapsamlı ilerleme takibi ve hata analizi yapılmasını sağlar. 7- Son olarak, öğrencilerin bağımsız olarak çalıştığı, anlama ve bilgi edinme süreçleriyle yüzleştiği çalışmayı göz ardı edemeyiz. Öğretmen, herhangi bir zihinsel çalışma tekniği oluşturmak için gerçekleştirilmesi gereken zihinsel süreçleri yüksek sesle açıklar (altını çizme, taslak oluşturma ve özet, sınıflandırma ve kavram haritası). Böylece öğrenciler sadece ne yapacaklarını değil, niçin yapacaklarını da anlarlar. Öğretmen, öğrencilerden öğrenmeyi sağlayacak olan zihinsel etkinlikleri uygulama planlarının ne olduğunu açıklamalarını ister. Bu, hataların belirlenmesini ve analiz edilmesini sağlar ve öğrenmeyi öğrenme konusunda aşama kaydetmek için gereklidir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 38 Öğrenmeyi öğrenme tekniklerini öğrenme süreci, öğrenci onları tek başına kullandığında sona erer. İşbirlikçi öğrenme: İşbirlikçi öğrenme olmadan kişilerarası ilişkilerle ortaya çıkması gereken kişisel yeterlilikleri öğrenmenin başka yolu yoktur. Tabî ki öğrencileri ve öğretmenleri merkeze alma, takım aktivitelerini hızlandırıcı niteliktedir. Öğretmen, gelişim ilkelerini planlar, anlaşmazlıkları çözer; öğrencileri yönlendirmek ve değerlendirme yapmak için süreci dikkatlice gözlemler. Öğrenciler araştırma ve bilgiyi işleme sürecinde birbirlerine yardımcı olurlar. En önemli olan, karakterin kişilerarası yeteneklerle gelişmesidir. İşbirlikçi öğrenme ve grup çalışması birkaç kişiyle gerçekleştirilir fakat işbirlikçi öğrenme, grup çalışmasından oldukça farklıdır. Bir çalışmada işbirlikçi olabilmek için aşağıdaki şartlar gereklidir: 1- Dayanışma: grubun her bir üyesi, kendini grubuna bağımlı kılar. Bireysel yapılan eylemler, işbirlikçi olarak kabul edilmez. 2- Bireysel sorumluluk: Başarılı ya da başarısız olunan görevlere ve öğrencinin hatalarına müsamaha gösterilen, doğruları onaylanan çalışmalara öğrencinin katkısı olarak tanımlanabilir. 3- İşbirlikçi ve sosyal yetenek gelişimi: çalışma için gereklidir çünkü diğer metotlarla bunun oluşması mümkün değildir. Bu noktada, kaçınılması mümkün olmayan sorunların çözümünü öğrenme olasılığı vardır. Öğretmen burada ara bulucu konumdadır. 4- Gözden geçirme ve değerlendirme: öğretmenin görevi, öğrencinin çalışmalarını takip etmektir. Bazı çalışma grupları, değerlendirilmeden ortadan kalkar çünkü onlar, ortaya çıkan problemleri çözmesi gerekenlerin öğrencilerin olduğu, görüşündedirler. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 39 Projeyle Öğrenme Bu, gerçek hayata dayanan bir yöntem bilimidir. Bu, öğrenime katılımı (çünkü hayatta hiçbir şey bölgelere ayrılmaz) ve bunların işlerliğini (ki buda gereklidir, teklif ettiğimiz amaç için hayati değer taşır) gerektirir. Bu proje bizim yaptığımız somut ve genelde elle tutulur bir işten ortaya çıkar. Bu durum büyük bir görev gibidir. Bu büyük görev, amaca ulaşmak için organize edilip sıralanması gereken bir sürü küçük görevlere öncülük eder. Şimdiye dek yapılan her şeyle ilişkisinde bu proje uygulanabilir ve kontrol edilmiş olmalıdır. Probleme – Dayalı Öğrenme Öğretmen genelde öğrencilerini problemi çözmeleri için yetiştirdiği ve problem de genellikle karmaşık bir problem olduğundan bu yöntem bilimi gerçek bir problemdir. Öncelikle problem oluşturulduğunda, bu yöntem biliminin uygulamasının dizisi şu şekilde olacaktır: 1) Problemin anlamını bulmak ve doğru bir şekilde belirlemek. 2) Hangi bilgilere ihtiyaç duyulduğunu belirlemek. 3) Öğrenciler sorunu çözer ve öğretmenlerine ve diğer sınıf arkadaşlarına sunmak üzere bir çözüm sağlarlar. 4) Çözüm tartışılır ve eğer yeni problemler belirlenirse, döngü tekrarlanır. Yöntem bilimleri üzerine olan bu konuyu tamamlamak için, şunu söyleyebiliriz ki, açıkça görülebileceği gibi, birçok yöntem bilim türü mevcuttur ve açıkçası hepsi de pek yeni değildirler. Her gün sınıfta karşılaşabileceğimiz durumlara elinizdeki elverişli kaynakları kullanarak karşılık verebilmek için bu yöntemlerden mümkün olduğunca çoğunu bilmeli ve bunlarda uzmanlaşmalısınız. Çoğu vakada, becerilerdeki gerçek değişim burada yollarını ayırır. Eğer öğretmen bunu yapmak için özel, etkili ve anlamlı yeni bir yol hayal edemez ise, beceri gerektiren çalışma dönüşümü asla aşama kaydedemeyecektir. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 40 Değerlendirme Devam edecek olursak, yöntem ve değerlendirmenin birbiriyle bağlantılı olduğunu belirtmek gereklidir. Kullanılan yöntemle uyuşmayacak bir şekilde ne öğretebilir ne de değerlendirme yapabiliriz. Değerlendirme, “bir şey hakkında yargıda bulunmak ve karar vermek için konuya ilişkin bilginin sistemli olarak toplanma süreci” olarak tanımlanabilir. Değerlendirme sistemli bir süreçtir, bu nedenle, dışarıdan soyutlanmış olarak yapılan anlık bir şey değil aksine sistem olarak birbiriyle ilişkili durumların bir birleşimidir. Değerlendirme, bir şeye ilişkin bilgiyi içerir: yalnızca değerlendirmemiz gereken öğrencinin öğrendiğini değil ayrıca öğretmenin yöntemini de değerlendirmeliyiz. Öğrencilerin öğrendikleriyle başardıkları yalnızca ona bağlı değildir. Değerlendirmede yargıya varma amaçlanır: değerlendirmede toplanan bilgilerden yorumlanması gerekenler hakkında yargıya varmak da amaçlanır. Değerlendirmede karar vermek gerekir: bizim bakış açımıza göre, gelişmeye hizmet etmesi gereken bir karar verilmelidir. Albert Einstein “farklı sonuçlar elde etmek için aynı şeyi tekrar tekrar yapmak bir delilik işaretidir” demiştir. Tekrar tekrar elde ettiğimiz sonuçların ışığında, elde ettiğimiz küçük bir değişim karar verme yetimizi kaybettirdi yahut az da olsa çıldırdığımız ortaya çıktı. Süre açısından baktığımızda, süreç değerlendirmesi ve sonuç değerlendirmeyi ayırmamız gerekir. İlkinde, öğretmen öğrencinin ne bildiğini bulmaya çalışırken değerlendirme neyin ortaya çıkmakta olduğu ile ilgili bizlere bilgi vermektedir. Hedef açısından baktığımızda, genel (özetleyici) ve biçimlendirici değerlendirme olarak ayırmamız gerekir. Genel değerlendirmenin amacı öğrenciyi, öğrenme sürecinin sonunda değerlendirmektir. Duruma göre hareket etmek için eğitim, yalnızca sonucun ne olduğu değil ayrıca nedenlerine karar vermeye ve şu ana kadar yapmış olduğumuz şeyleri geliştirmek için verdiğimiz kararlara gelmektedir. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 41 Eğer temel yeterlikleri değerlendirecek olursak, öğrenme çıktılarını yansıtacak kanıtlar üzerinde çalışacağız. Öğrenme çıktısı, bir değerlendirme etkinliği aracılığıyla öğrencinin gösterdiklerinin ölçüt olduğu değerlendirme ölçütlerinin tamamlanması ile belirlenir. Aslında, yeti alanı ve öğrenme çıktısı ile bağlantılı olan şey, ölçütte meydana gelen şüphesiz karmaşıklıktır. Her bir yeti, temel olarak belirli bir duruma bir bağlamda verilen bireysel cevapta ortaya çıkan karmaşık bilgi, beceri ve tutumların bir birleşimidir. Bu yöntem, kendiliğinden ortaya çıkan bir ya da daha fazla yetiye ilişkin tüm bu unsurları kapsamaktadır. Ek olarak, kabiliyetler, tanım olarak, her yönlü geliştirilebilir ve çeşitli alanlarda ve çeşitli kurslarla edinilir. Daha sonra kaynaştırma kavramını derinden incelememiz ve her alana nasıl, ne kadar katkı yapacağımızı görmemiz gerekir. Öğrenme çıktıları, onlarla nasıl çalıştığımızdan çok ilgili olduğumuz alanlara dayanmaktadır. Bu, tabi ki, kendi içinde bir son olmaktan daha çok insanları eğitmenin bir aracı olarak disiplin içeriğinin düşünülmesine itmektedir. Değerlendirme sisteminin tasarımı Değerlendirme sistemlerinin tasarımı için klasik şema, geçerliliğini ve tutarlılığını sürdürmektedir. Göz önünde bulundurmamız gereken paragraflar: 1. Neyin değerlendirileceğine karar vermek. 2. Neyin değerlendirilmesi gerektiğine karar vermek. 3. Kullanılacak materyallere karar vermek. 4. Bilginin nasıl yorumlanacağını söylemek. 5. Sınavların önemine karar vermek. Ne değerlendirilecek? Eğer programlama iyi yapılır ve değerlendirme ölçütü geniş tutulursa, amaçların gerçekleştirilmek üzere olduğundan emin oluruz. Objektif bir değerlendirme ölçütü olmamalıdır, aynı sebepten dolayı da, amaca hizmet etmeyecek bir değerlendirme ölçütü hiç olmamalıdır. Aslında, bir değerlendirme ölçütü her şekilde basit anlamıyla amacın gerçekleşmesidir. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 42 Bu, yalnızca değerlendirmeye değil ayrıca sınıflandırmaya da yardımcı olacak şekilde öğrencilerin, neyi nasıl (geçerli olan tüm yönleriyle örneğin miktar, nitelik, derinlik vb.) öğrenmeleri gerektiğini gösterir. Neyin değerlendirilmesi gerektiğine karar vermek Ne olacağı esastır. Öğrenme, öğrenme-öğretme sürecini geliştirmek ve tekrar düzenlemek için zamanında karar vermek (biçimlendirici değerlendirme) ve notlar olarak ortaya çıkan öğrenme sonuçlarını ölçme yapabilmek (özetleyici değerlendirme) için değerlendirilir. Hangi materyallerin kullanılacağına karar vermek Değerlendirme araçları öğrenme-öğretme süreciyle tutarlı olmalıdır. Başka bir deyişle, yöntemsel araçlar değerlendirme araçlarına çok uygun olmalıdır. Öğretmenin veya öğretme konumunda olanların değerlendirme stratejileri öğrencinin öğrenmesini şekillendirir. Çok farklı değerlendirme testleri olduğunu söylemek gerekir. Ancak hepsi aynı yönleri eşit derecede ölçmemektedir. Bir test, öğrencinin bir konuda ne öğrendiğinin bir örneği olarak görülmelidir. Bu nedenle en önemli olanı temsil etmelidir. Bazı test türleri aşağıda verilmiştir: Objektif testler: - Doğru-yanlış, çoktan seçmeli, eşleştirme, boşluk doldurma. - Kısa cevaplı testler. - Uzun cevaplı testler, gelişim. - Sözel testler: bireysel, grupla, konuların-görevlerin sunumu. - Araştırma. - Projeler. - Raporlar. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 43 Gerçek ve/veya yapılandırılmış görevlerin gösterimi Diğer yandan gerçeğe olabildiğinde yakın olan performans testlerini seçebiliriz, böylelikle ele aldığımız yeterliğin tanımıyla ilgili olan öğrenmeyi değerlendirebiliriz. Performansa dayalı sınavların sorunu onların ölçümüdür. Bir anda çok şey olur ve değerlendirmede çok fazla boyut olduğu için objektif olmak çok zordur. Bu değerlendirmeye yardımcı olacak çok kullanışlı araçlarımız var: Öz değerlendirme sistemleri: sözel, yazılı, bireysel, grup. Tutum ölçekleri: Görüşleri, değerleri, sosyal ve idari yetenekleri, iletişim davranışlarını taramak için. Gözlem teknikleri: Başlıklar, kayıtlar, kontrol listeleri. Var olan bilgileri en iyi şekilde ölçmek için: kısa cevaplı testler, gelişim testleri, objektif testler, sözel testler. En iyi ölçme yöntemlerini belirlemek için: görevler, araştırmalar, performans testleri, sözel testler, ürün dosyaları, araştırma teknikleri. Tutumları en iyi şekilde ölçmek için: Tutum ölçekleri, performans testleri, öz değerlendirme, araştırma teknikleri. Öğretme kaynakları: yöntem, kişiler, çevre ve materyaller. Yeterlikler, bütüncül bilgi ile örneğin, yeterlik yaklaşımı aracılığıyla şimdi yeni bir tasarım haline gelen kapsamlı yaklaşım yoluyla anlamlı öğrenme prensibinin gelişmesi için bir alternatiftir. Ancak yeterlik yaklaşımı ile neyi kastediyoruz? Yeterlik yaklaşımı, benzeri görülmemiş uluslar arası bir birliğin profesyonel rehberliğidir. Akademik ortamlarda sistemli olarak uygulanan, gerçek hayat ortamlarından elde edilen bilgilere öncelik veren teklifleri ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 44 Nitelik ve eşitlik gibi prensipleri birleştirmeye olanak sağlayacak olan karmaşık ve tutarlı eğitsel faaliyetlerin olduğu ilerledikçe anlaşılmaktadır. Temel yeterlikler de eğitimin tüm seviye ve aşamalarına tutarlılık ve iyilik için ana hatlar sağlamaktadır. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 45 YETERLİLİKLER VE ERKEN YAŞTA YETENEKLERİN ÜZERİNE DÜŞME: YETERLİLİĞİN ANLAMLARI, İŞLEVLERİ VE GELİŞİM SEVİYELERİNE GÖRE YETENEKLERİ DEĞERLENDİRME Öğrenmenin ne olduğunu anlayabilmek için, öğrenmede; bireyin kişisel donanımlarının, okullarda öğretilenlerin bilgisinden daha etkili bir güç olduğunun anlaşılması gerekir. Bu raporda yer alan bilgiler de bu anlayış doğrultusunda olacaktır. Yarış, bir bireyin hayatı boyunca karşılaşacağı problemlere karşı koyabilmesi için ne yapılması gerektiğini tanımlama yarışıdır. Kişisel donanımlar, örneğin herhangi bir yetenek, gelişim dönemlerinin özelliklerine göre şekil alan ve eğitimle geliştirilebilir veya tam tersine engellenebilir olan hayat koşullarına bağlıdır. Bu koşulların nasıl seçildiği, koşullara göre nasıl bir süreç izlendiği, organize edildiği ve programlara dâhil edildiği de doğrudan kişisel donanımları etkilemektedir. Biz, becerilerin gelişimini bireyin var olduğu ilk andan beri destekleyebiliriz ve desteklemeliyiz. Bu bireyin yaşamı için çok önemli bir anahtardır. İçerikler; daha somutdaha soyut, daha küresel veya daha yerel uygulamalar için farklı olacaktır. Aynı zamanda bireylerin ilgi ve ihtiyaçlarına göre, uygulamaların yapıldığı ortama, yeterliliklerin değişik biçimlerine verilebilecek öncelik sıralarına göre de içerikler farklı olacaktır. Dolayısıyla becerileri, bilgiyi, fiziksel ve doğal çevreyle olan ilişkileri, matematiksel sorgulamayı, eğitimde nasıl öğrenileceğini anlamayı sağlamak ve geliştirmek sezgisel, somut, basitten karmaşığa doğru ilerleyen, yakından uzağa, küresel sentezden yapılandırılmış analitiğe doğru ilerleyen bir mantıkla uygulanabilir. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 46 Bazı becerilerin gelişmesi için özel tekniklerin uygulanması gerektiği düşünüldüğünde, bazı özel tekniklerin belirlenmesine özellikle önem verilmelidir. Gerçekte bu fikir doğruysa ve belli tekniklerin uygulanması belirli bazı becerilerin gelişimini sağlıyorsa, bu durumda tekniklerin ‘hangi beceriye ne kadar yararlı olduğu’ da onların seçim ölçütünü oluşturacaktır. Becerileri geliştirmede etkili olacak bazı yöntemleri önerebilmek için, çeşitli aşamalarda uygulanabilecek bazı teknikleri belirlemeye çalışacağız. Aynı zamanda bu tekniklerde kullanılacak araçların seçimine de büyük önem verilmelidir. Bu durumda şu noktalar üzerinde çalışmalıyız: Kişisel donanımlar: Beceri geliştirme işi; ortak çabaları gerektirir ve bu iş; okuma anlamanın, diyalog ve saygının, mantıksal düşünmenin, kişisel farkındalığın bütün öğretmenler tarafından ve bütün sınıf ortamlarında bilinmesi ve uygulanması anlamına gelir. Bu da öğretmenlerin, grup çalışmaları (diyaloglar, fikirler, değerlendirmeler, tartışmalar) yapabilmeleri için strateji ve tekniklerin belirlenmesini ve sorumluluklar ile zaman pogramı (öğretmenin rollerinin koordinasyonu, takımların rolleri ve uygun bölüm çizelgeleri) üzerinde anlaşmalar yapılmasını gerektirir. Çevresel donanımlar: İş yeterlik merkezi performansları uyarılır: çokkültürlülük şiir, tiyatro, hikâye, sürekli talep saygı; hafta / gün her zaman performans tesisleri ve malzemeler için bulunması gereken öğelerdir. Beceri gelişimi: dile, sorgulama alıştırmalarına, hakların ve görevlerin dengesine olan büyük inancımız ve saygımız, diğer sosyal kurumların, medyanın, ailelerin desteği sayesinde gelişmektedir. Kaynak materyaller günümüzün içerik anlayışına uyumlu olmalıdır. Materyaller ilgi çekici olmalı, ancak zahmetli ve yorucu olmamalıdır. Sosyal ortamlardan ve aile ortamlarından da materyaller alınması, becerilerin işlevsel gelişimini sğlamak açısından gerekli olacaktır. Bu yaklaşımın geliştirilebilmesi için daha önceden kullanılmış ve atılmış materyaller çok büyük bir kaynak teşkil edecektir. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 47 Kısaca, küreselleşmenin kültürü, eknomiyi ve iş hayatını etkilediği günümüz dünyasında belirli standartların varlığı eğitim açısından da çok gereklidir. Bu da; becerileri anlamayı ve onları eğitim programlarımıza dâhil etmeyi gerektirir. Aynı zamanda bu; öğretmenler arasında ve öğretmenler ile aileleri arasında bu standartların kabulunü ve anlaşılmasını sağlayacak ortak bazı yöntemsel kaynaklar belirlemeyi gerektirir. Ayrıca, okullarımızda ılımlı bir ortamı ve okullarımızın kendi gelişimlerine faydalı olabilmelerini gerektirir ve sizlerin de anlaşmanın uygulanmasına ve anlaşmanın farklı bağlamlarda sürdürülebilmesine destek verebilecek öğretim materyalleri seçmenizi gerektirir. Bu anlaşmalar, kaliteye dair sağlam deliller ve kesin prensiplerle içselleştirme, önem, adalet, denge, devamlılık ve kalite sağlayacak güçler olmalıdır. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 48 BECERİLER VE ÇALIŞMALAR Araştırmalara göre bazı öğrenciler temel becerileri aile ortamında veya sosyal çevrelerde çok daha rahat olarak temelden öğrenebilmektedirler. Oysa diğer öğrencilerin böyle bir şansları yok. Aslında ülkeler arası farklılıklar kültürle ve geleneklerle açıklanır, materyal seçimiyle veya eğitim politikasıyla açıklanmaz. Farklı Avrupa ülkelerinde yapılan çeşitli araştırmalar ve başvurulan bazı öğretmenlerin beceri öğretmek isteyen diğer öğretmenlerin tavsiyelerinden sonra şu sonuçlara ulaşılmıştır: 1. Aşırı içerik yüklemesinden kaçınmalıyız. Beceriler daha yalın bir biçimde öğretilmeye çalışılmalıdır. 2. Spesifik içeriği ve ortamı olmayan gereksiz becerilere ağırlık vermemeliyiz. 3. Karşılaştığımız zorlukları, içeriği ve öğrenme stratejilerini tanımlamayan daha önceki yaklaşımdan kaçınmalıyız. 4. Eğer yeterlilik temelli bir program uygulayacaksak, tutarlı olmayan ölçümleri en aza indirmemiz gerekir. Mümkün olduğu kadar çok disiplin bulmalıyız. 5. Bilgi ve malumat arasındaki farkı ve eğitimin bunların birbirine dönüşümünde nasıl bir rol oynadığını anlamamız gerekir. 6. Okulun; pozitif duygular yaşama, yaşamayı öğrenme düzenlemeyi öğrenme yeri olduğunu unutmamalıyız. ve duyguları 7. Daha otantik öğretme ve değerlendirme yöntemleri geliştirmeliyiz. 8. Öğretmenlerin değerlendirme yöntemlerinin öğrencilerin nasıl öğrendiklerine etki ettiğini bilmemiz gerekir. Çünkü değerlendirme usulleri, öğrencilerin öğrendiklerini etkilemektedir. 9. Gelecekteki sorunlara karşı duracak yeterliği olan öğretmenler için yeni eğitimi metotları geliştirmeliyiz. 10. Yeni öğretmen eğitimi metotları geliştirmeliyiz. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 49 Çalışma becerilerinizin diğer becerilerinize katkıda bulunması için yeni birkaç ipucu geliştirin. Burada birkaç ipucu verilmiştir: - Araştırma tutkunuzu geliştirin ve ders kitabının dışına çıkmaya çalışın. İnternet, haritalar, ansiklopediler gibi diğer kaynakları kullanmaya çalışın. - Okunan materyali sadece taslaklar çıkartarak veya özetleyerek değil, aynı zamanda notlar çıkartarak da geliştirin. - İçerik, stratejiler ve öğrenme yöntemlerinizle beraber, disiplinler arası bir çalışma yapın. - Bilgiden bilmeye geçiş yapmaya çalışın, her ne kadar biz bu iki kavramı hayatımızın içinde yoğurarak aynı anlamda kullanmaya devam ediyor olsak bile. - Her öğrenmede olduğu gibi bilgi ve bilme insanı bir değişim ve dönüşüme götürecektir, toplumların ilerlemesi bu değişime bağlıdır. - Okuma anlama eyleminin yanında, eleştirel bakma ve değiştirici gözle ifade etmeyi de deneyin. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 50 TEMEL YETERLİLİKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Temel yeterliliklerin dâhil edilmesinin daha sosyal ve bireyselleştirilmiş eğitimi önerdiği için müfredatı insancıllaştırmaya katkı sağlayacağı öne sürülebilir. Okul öğrenmesi temel becerilerin gelişimine yardımcı olabilir. Kaliteli bir müfredat aktiviteler sunan, öğrenme içeriği alanlarını sağlayan ve öğrencilerin farklı bağlamlarda iyi performans göstermesini sağlayandır. Bu yüzden temel yeterliliklerin müfredatta ifade edilmesinin öğretme öğrenme aktivitelerinin kalitesine erişim için kullanıldığı söylenebilir. Eğer bu yaklaşım öğretmeye uyarlanırsa değerlendirme ona yanıt vermelidir. Bireysel raporda her bir öğrenci, her aşamanın sonunda ve her bir döngü değerlendirmesinin son dakikalarında müfredattaki temel yeterliliklerin bir değerlendirilmesine de yer verilmelidir. Bu ölçme bir değerlendirmeyi öne sürmez. Bunun iki nedeni vardır: hedef ve içerik alanlarına dayalı olması ve ikinci olarak da temel yeterliliklerin gelişimine dayalı olmasıdır. Öğretmeye benzer olarak bu boyutları bütünleştirmeyi amaçlar ve aynı bütünleşmiş durumun değerlendirmesine değinir. Bu yaklaşım en az üç şeyi içerir: Gerekli bir ön koşul olarak, mantıklı bir öğrenmeden gerçek yaşamla ilgili durumlarda öğrenme aktivitelerine hareket etme. Müfredatın tüm alanları ve merkezin tüm aktiviteleri arasında bütünleşik bir yaklaşımı teşvik etme. Merkezin tüm aktivitelerindeki (öğrenmeyi öğrenme, okuma anlama, sorumluluk değerleri, birlikte yaşama, sıkı çalışma ve korunum) temel yeteneklerle alakalı ortak hedefleri içeren alanın perspektifini genişletmek. Bu bağlamda değerlendirme ölçütü dahil edilen içerik ve hedef ve yeterliliklere yakın bir dayanak teşkil eder. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 51 Temel yeteneklerin değerlendirilmesi, ulaşılacak hedefler: Eğitim aşaması sonunda, öğrencilerin olgunluğu perspektifinden küresel bir değerlendirme yapmaya yardım eder. Birleştirici değerlendirme, her iki öğrenme alanını daha odaklı değerler ölçümü, tutumlar ve kişisel ve sosyal yetenekler olarak tümünü öğrencilerin daha adil ve dengeli değerlendirilmesini sağlayacak şekilde sekiz temel yeterlilik bağlamında birleştirme. Bu perspektifi birleştiren müfredat yeterliliğe gittikçe, öğretme takımları öğrencilerin temel yetenekleri edinme dereceleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olacaktır. Eğer merkezler bu yaklaşım kişisel, sosyal ve akademik öğrencilerle alakalı değil, yeteneklerin sadece akademik bir bakış açısına sahip olacaktır. Temel yetenekleri birleştiren bir müfredatın geliştirilmesi daha sonra eğitim sürecinde başarıyı garanti eder. Avrupa birliğinin gereksinimleri okul öğrenmesinin sadece okul içeriğinin izlenmesi noktasından değil, hayat boyunca öğrenme perspektifinden doğduğu konusunda ısrar etmektedir. Bir öğrenme bağlamı okulda işte sosyal, aile ve boş vakitte verilecektir. Bu değerlendirme perspektifi, aynı zamanda eğitim ve programlama projelerine de hizmet etmelidir. Yani eğer bilgi toplamanın akademik bulunduğu anlarda, öğretme takımları öğrenci aşamasının son değerlendirilmesinde perspektiflerin ve bakış açılarının genişletilmesiyle sonuçlanacak yeterlilik yaklaşımını planlarına katmalıdırlar. Temel Öğrenme Aşamasına Dikkat Edin Aşama süresince edinilen bazı bilgiler, temel yeteneklerin geliştirilmesinde zorunlu olarak dâhil edilir ve tüm öğrenciler için gerekli olarak görülmelidir. Alan olmadan, öğrenciler ikinci kademe eğitimine uyumda zorluklar yaşayabilir. Bu dersler daha tutumsal ve geliştirme alışkanlıklarıyla (korunum, iş alışkanlıkları ve öğrenmeyi öğrenmek için çabalamanın öğrenilmesi) birlikte araçsalla ( yazılı metinleri anlama, yazılı ifade, temel olarak uzmanlaşılmış bazı teknik çalışma: özetler, taslaklar, uzman numaralama) alakalıdır. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 52 Tüm Aşamanın Sentetik Bir Karakteri Olması Öğrencinin aşamanın bir ya da daha fazla sürecine ilişkin bilgiyi öğrencinin edinip edinmediğine dair hiçbir teşebbüs yapılmaz. Temel yeterliliklerin aşamanın sonundaki değerlendirilmesi eğitim projesinde planlanan ölçütü karşılamayı ve döngüler, süreçler arasındaki tutarlılığı doğrulamayı amaçlayan alanları çalıştı. Öğretmenlerin çalışmalarının belirtilmesi ve müfredatın tüm alanlarından katkı Bazı yetenekler müfredatın belli alanlarıyla diğerlerinden daha fazla bağlıdır ve onları belli bir bölgeye bağlamak zordur. Her bir öğretenin uzmanlığında, birleşik bir değerlendirme öğrenciyle çalışan fakülte tarafından yapılması niyetlendi. Her birinin belli yeterlilik hakkında az ya da çok bilgisi olacaktır ve küresel hedefleri başarmanın asıl niyet olduğunu unutmamalıdır. Bu yüzden zorunlu eğitim hakkında iyileştirme kararları alırken ayrıcalıklı bir dayanaktır. Öğrencilerin ilerlemesi hakkında karar verirken temek yeteneklerin değerlendirilmesinin büyük yardımcı olacaktır, çünkü yasa bir öğrencinin bazı alanlarla unsurpassed olarak ilerlemesine imkân vermektedir, temel yeteneklerin karşılık bulan gelişmesine ve uygun olgunluk derecesine ne zaman ulaşırlarsa ve hiç bir ulaşılmayan öğrenme onu yeni aşamaya devam etmeden alıkoyamaz. Eğitimin ilk aşamasında temel yeterliliklerin ölçülmesinde ölçütler Bunlar belirteç olarak, bazı ölçütler pek çok değişik temel becerilerin edinilmesini değerlendirmek için temel eğitim aşaması göz önüne alınarak kullanılabilir. Her bir merkez temel yeteneklere adapte edilmiş ölçüte göre kendi belirteçlerini belirleyebilir ve kurabilir. Aynı zamanda herbir belirtecin nasıl anlaşılabileceği üzerinde de anlaşmalıyız. Bunlar, tanımla genel bir tarza sahip olmalı. Aşağıdaki ifadeler değiştirilebilir: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 53 a) İletişim becerileri Akademik içerik ve ailedeki açıklama ve mesajları anlayabilir. Sen onların fikirlerini ve ihtiyaçlarını tam olarak ve farklı bağlamlara (fazla ve daha az resmi) ifade edebilir misin? Bir metni, aşamanın hedefleri ile uyumlu bir şekilde düzenleyip yazabilir mi? (aşamanın sonunda hedef seviyeyi temsil eden metin modelleri görmek ilginç) Hedef dilde basit mesajları ve çok bağlamlı anlar ve ifade edebilir. b) Matematiksel yeterlilik Öğrenci farklı yaşam durumlarında tahminler yapabilir ve zihinsel hesaplama stratejilerine sahip olabilir mi? Sayıları gerçek yaşam durumlarında akıcı olarak yönetir mi? Günlük yaşamda en yaygın durumların çoğunu temsil eden problemleri çözme bilgilerini uygulayabilir misin? Günlük yaşamda en yaygın durumlara yöneltilen geometrik problemleri anlama ve bilme bilgisini uygulayabilir misin? Ölçme birimlerini sıradan hayata uygulayabilir mi? Gerçek içeriklerdeki grafik ve tabloları anlayabilir misin? c) Fiziki dünya ile etkileşim ve bilgide yeterlilik Öğrenci, mantıklı açıklamalar yapıp, sistematik gözlem yapabilir mi? Öğretmenin yardımıyla basit araştırmalar tasarlayabilir mi? Merak uyandırdı ve bilgi aramaya yanıt verme eğiliminde olan sorular sorar mı? Gerçek yaşamda elçizimi harita ve taslak çizebilir mi? Temel sağlıklı alışkanlıklar ve çevre için saygı geliştirdi mi? d) Veri işleme ve dijital yeterlilik Öğrenci sen ansiklopedi, kitaplar ve videodan bilgi araştırabilir misin? İnternetten geçerli ve alakalı bilgi bulabilir misin? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 54 Sen amacına uygun seçip, uydurup, anlayıp, ilişkilendirebiliyor musun? Bilgisayarı kullanıcı olarak yönetir: Word işlemleri, dosya yönetimi? (alandaki işi kendine has olarak belirt) e) Sosyal ve halk yeterliliği Öğrenci sınıfta, oyun alanında ve okulda edindiği yaşama alışkanlıklarını yapar mı? Okul ve sınıf hayatına aktif olarak katılır mı? Diğerlerini dinleyebiliyor, onların bakış açılarını tartışıp katılabiliyor musun? Diğerlerine saygı duyabiliyor, onların yerine koyabiliyor ve görüşlerini kabul edebiliyor musun? f) Kültürel ve sanatsal yeterlilik Öğrenci görsel dili, görsel, müziksel ve vücut olarak ifade edebilir mi? Öğrenci, ifade etmeye gelince (plastik olarak, linguistik olarak, motor kabiliyetleri olarak) yaratıcılık ve hayal gücü geliştirdi mi? Kültürel ve sanatsal mirası takdir eder mi? g) Öğrenmeyi öğrenme Öğrenci (kendini) gösterir mi? Bilgiye ulaşmak için merak ve sevgisi var mı, soru sorar mı? vs. Problem ve meseleleri çözmek için farklı alanlarda edinilmiş bilgileri birleştirebilir? Anlamlı öğrenme için mnemonic tekniğini anlayıp, özetleyip, kullanarak bir taslağı, anahatı uygulayabilir mi? Senin zamanını planlar ve etkili biçimde kullanabilir mi? Daha ilerideki öğrenme alanları ile ilgili ilgi gösterir mi? Öğrenci olarak güçlü ve zayıf yönlerini biliyor musun? h) Otonomluk ve şahsi teşebbüs/inisiyatif Öğrenci kişisel sorumluluk alışkanlıkları var mıdır? İş alışkanlıkları bulunur mu ve bunları korur mu? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 55 Kendi bilgine dayalı, dengeli bir özgüvenin ve uygun duygusal kontrolün var mı? Hatalardan ders çıkarmasını ve öğrenmesini bilir misin? Teşebbüsler ve benzeri durumlar senin için bir sorun mu? Onların fikirlerini projeye, plana dönüştürebiliyor ve planlı yürütebiliyor musun? Eğitimin ilk seviyesinde temel yeterliliklerin edinilme derecesini değerlendirme usulu Bu görevi yerine getirebilmek için değerlendirme döneminde esnek bir şekilde işleyen yöntemler seçmelisin. İlk olarak, bunun her bir yeterliliğin sonuna bir puan(birden ona kadar) koyma olmadığının farkında olmalısın ve aslında her aşamada öğrencinin belli bir seviye katettiğini belirten genel bir değerlendirme olmalıdır. Temel yeterlilikleri ölçerken doğan problemlerden biri ne tür bir ölçeğin kullanılacağına karar vermektir. Sayısal ölçüleri atarken bir uzlaşma var gibi görülür. Aslında rekabetin gelişme derecesine bir numara atama, eğitim açısından hiç bir anlam ifade etmez. Bu yüzden, sayısal ölçeğe bazen bilinçsiz olarak çeviriyi önlemek için daha niteleyici ölçekler kullanırız. Öğrencinin ulaştığı dereceyi değerlendirirken, temel bir yeterlilik iki noktayı içerir: ilk olarak öğrencinin o tarz bir rekabeti az ya da çok edindiğini, ikinci olarak da rekabetin çatısına henüz ulaşmadığını not eder. Diğer bir ifadeyle, yarışmalarda geçti ya da başarısız oldu diyemeyiz. Bu, kişinin işlev göreceği bağlam ve duruma göre değişir. Görev ve duruma göre dahil olduğu yarışmada daha fazla ya da az gelişme gösterebilir. a) Temel yeterliliklerin edinilme seviyelerine nasıl karar verme Değerlendirme yasalarında ve temel yeterliliklerin gelişiminin değerlendirilmesinde dört durum belirlenmiştir : "Başarılmadı", "Düşük", "Orta", "Yüksek". Yine de, daha iyi anlaşılması için bu ölçeğin anlam ve öneminde bahsetmekte yarar vardır. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 56 - Zorunlu eğitimin diğer seviyesine başarılı bir şekilde devam etmeye izin veren olgunluk seviyesine öğrencinin ulaşmadığı açıkça biliniyorsa değerlendirme "başarmadı" olacaktır. Yukarıda da belirtildiği gibi, bu rekabetin hiç gelişmediği anlamına gelmez, sadece bağlamda değerlendirmek gerekir. - "Düşük" değerlendirmesi kişinin gereken seviyeyi elde etme sürecinde olduğunu, hatta yakın olduğunu ancak bu seviye ulaşıldığına daire yeterli belirti ve delilin bulunmadığını gösterir. Bu durumlarda öğretmen bir sonraki aşamayı ve ailesini uyarır ki dışarıdan bir destek sağlansın. Yani, bu durum bir sonraki aşamadaki kişisel ve okul başarısınıa gereken duygusal desteğin verilmesi ile ilgilidir. - Öğrenci, kişisel, sosyal ve eğitim yaşamında uygulayacak kadar yeterli bir seviyeye ulaştığında değerlendirme " Orta" olacaktır. Yetenekleri ne olursa olsun %100 e kadar verim gösterecekleri bilinmelidir. Bu yüzden bu değerlendirmeyi yaparken bu değer referans noktası olmalıdır. - Son olarak, o rekabetin geliştirdiği yükseltilmiş stresler tarafından öğrencilerin toplanıldığı durumlara atıfta bulunulan bir durumdur. Bu durumlarda değerlendirme "Yüksek" olacaktır. b) Değerlendirme tablosu bağlamında değerlendirme süreci Değerlendirme tüm yarışmalarda "Orta"ya dayanacaktır. Pek çok öğretmenin, sekiz yeteneğin bazılarının olumlu belirtilerinde hem fikir olmaları durumunda değerlendirme "Yüksek" olarak kaydedilecektir. Pek çok alanda negatif değerlendirmeye sahip öğrenciler için karar, çocuğun bir üst eğitim seviyesine devam edip etmeyeceğine göre karar vereceğinden daha fazla zaman harcanılmalıdır. İşlev gören süreç, gerçek ve başarılabilir dinamiği teşvik etmeyi önermektedir. Tüm öğretmenlerin yazdığı kayda göre sekiz yeterlilik üzerinde karar verilir. Elbetteki öğretmenin bilgisi de çok önemlidir. Öğretmen her bir yeterliliği değerlendirmeye başlar, daha sonra öğretme takımının kalanı toplanan bilgiye göre yeterliliği değerlendirir. Öğretmen değerlendirmesiyle hem fikir olununca, değişmezse, ilk değerlendirme geçerli olacaktır. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 57 Eğer sekiz yeterlilikte "Orta" seviyeye ulaşırsanız, o zaman öğretmen öğrencilerin diğer edinim seviyesine geçip geçmeyeceğine karar verecektir. Sınırda olunan durumlarda ise değerlendirilecek "Orta" seviye olacaktır. kullanılacak bir prosedür yarışmada Aşağıdaki tabloya bakınız: Olumlu değerlendirmeyi (güçlülükleri ) Olumsuz değerlendirmeyi destekleyen bilgi destekleyen bilgi a) iletişim becerileri a) iletişim becerileri b) matematik yeteneği b) matematik yeteneği (zayıflıkları) c) fiziki dünya ile etkileşim ve bilgi c) fiziki dünya ile etkileşim ve bilgi yeterliliği yeterliliği d) veri işleme ve dijital yeterlilik d) veri işleme ve dijital yeterlilik e) sosyal ve halk yeterlilik e) sosyal ve halk yeterlilik f) kültürel ve sanatsal yeterlilik f) kültürel ve sanatsal yeterlilik g) öğrenmeyi öğrenme g) öğrenmeyi öğrenme h) otonomluk ve kişisel girişim h) otonomluk ve kişisel girişim Tüm mevcut bilgiyi değerlendirerek, öğretmen takımı öğretmen tarafından seçmek için koordine edilir ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 58 SINIFTA TEMEL YETERLİKLERİN EDİNİMİ STRATEJİLERİ AB tarafından ve daha özelde bu projenin üye ülkelerinde, tasarlanan sekiz temel yeterlilik hakkındaki karşılaştırmalo araştırmaların sonucunda, herhangi bir eğitim programına dâhil edilecek seviyede önemli görülen adım ve stratejiler kabaca aşağıda belirtilmiştir. İlk kısmı sınıfa uygulandı. BİLGİ ALANI VE DOĞAL ÇEVRE, SOSYAL VE KÜLTÜREL YETERLİLİK STRATEJİ SOSYAL VE HALK Hayat standartlarını kabul eder ve geliştirir Sorumluluklara katılır ve onlar için grubu dönüştüren plan kurar Çatışmalara tepki vermek ve onları çözmede dialogu kullanma FİZİKİ DÜNYAYLA ETKİLEŞİM VE BİLGİ Küçük araştırma yapar sonuçları analiz eder TEDAVİ BİLGİSİ VE DİJİTAL YETERLİLİK İLETİŞİM DİLİ ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME KÜLTÜREL VE SANATSAL OTONOMLUK VE KİŞİSEL GİRİŞİM MATEMATİK Harita ve grafikleri okur Temel haliyle bilgisayarı kullanma, kelime işlemeyi ve internet rehberli araştırmaları yönetme ve yapma Belirli kelimeleri edinmede sözlük kullanma Sözlü ve yazılı sunumlar geliştirme Farklı metin tiplerini yönetir Taslak, özetleri yürütür ve öğrenmeye yansıtır Bilgi toplar kültürel olayları düzenler ve katılır Boş zaman organize etmek ve karar vermek için teknikler edinir Tablo ve grafikleri yönetir -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 59 SANAT EĞİTİMİ ALANI STRATEJİ YETERLİLİK KÜLTÜREL VE SANATSAL, OTONOMLUK VE KİŞİSEL GİRİŞİM SOSYAL VE HALK BİLGİ VE FİZİKİ DÜNYA İLE ETKİLEŞİM Farklı sanatsal kodları bilme Çeşitli teknikler ve kaynaklar kullanma Farklı kültürel ve sanatsal olaylar Planlanan sanatsal üretimler Başlangıç keşfi Orjinallik kriterine ilişkin mesleği ayarlama Kaynak bulma Aktivite geliştirme Süreç ve sonucu değerlendirme Takım aktiviteleri yapma Uzlaşmaya varma Kurallara saygı Sorumluluk kabul etme İşbirliği Boşluklar ve materyalleri önemseme Algılama yoluyla iş çevresini takdir etme Doğal ve yapay çevreyi sanatsal olarak yeniden oluşturma Kritik olarak bu alanda yapılan işi değerlendirme yaşam kalitesini azaltma (planlama, inşa etme) ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME Gözlem yeteneğini geliştirme Farklı aktivitelerde yürütülen süreci yansıtmak İLETİŞİM DİLİ Bu alanda kelime öğrenme İş sürecinin tanımı için iletişimsel Değişimleri yürütme değerlendirme ezber Dramatize etme Ses imgelerini okur ve analiz eder Farklı zamanlar ve yerlerden bilgiyi bulma ve paylaşma Teknolojik araçlarla müzik ve görsel sanatlarla alakalı süreçleri alma Geometrik sunumlar yapma Ritimleri uygulama TEDAVİ BİLGİSİ REKABET VE DİJİTAL MATEMATİK -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 60 YETERLİK BİLGİ VE FİZİKSEL DÜNYA İLE ETKİLEŞİM SOSYAL VE VATANDAŞLIĞA ÖZGÜ KÜLTÜREL VE SANATSAL OTONOMİ VE KİŞİSEL GİRİŞİM ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME FİZİKSEL EĞİTİM ALANI STRATEJİ Öğreniniz, alıştırma yapınız ve fiziksel aktiviteyi sağlığı koruyucu olarak değerlendiriniz Sağlıklı alışkanlıklar edinme ve sağlığını koruyup geliştirme Oyunlar ve sporlar aracılığıyla şansını artırınız Doğada fiziksel aktivitelerle çevreden sorumlu bir şekilde faydalanınız Yeteneklerinin farkına varma ve geliştirme, fiziksel sağlığını koruma ve geliştirme için kriterler oluşturma Saygı ve etkileşimi geliştiriniz, işbirliği, eşitlik ve takım ruhunun gelişmesine katkıda bulununuz Grupların oluşturulmasında demokratik değerleri takip ederek katılımcıların farklılıklarını ve limitlerini kabulleniniz Spora ilişkin düzenleme ve kuralları biliniz ve bunlara uyunuz Spor, geleneksel oyunlar, dans gibi insani hareketlerinin kültürel belirtilerini tanıyınız ve bunlara değer veriniz Kültürel olayları takdir ediniz ve anlayınız Fikirlerin ve duyguların iletilmesine destek olan hareket ve vücudun etkileyici kaynaklarını keşfediniz ve kullanınız Kültürel çeşitliliği artıran diğer kültürlerin beden dillerini, sporlarını ve yeteneklerini anlayınız ve değerlendiriniz Kişisel gelişimin ortaya çıkması gerektiği durumlarda gelişimci otonomiyi kullanarak kararlar veriniz Fiziksel aktivitelerin bireysel ve kolektif örgütlenmesine önem veriniz Öğrencilerin kendi öğrenmelerini düzenlemesine olanak vererek yaşantılama süreci içerisinde belirli fiziksel aktiviteler planlayınız Kendi yeterliklerinin ve limitlerinin farkına vardıracak çeşitli aktiviteler geliştiriniz Ortak fiziksel aktivitelerde işbirliği için kaynaklar edininiz Öğrenci katılımını artırmak için farklı öğrenme stillerini kullanınız -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 61 DİJİTAL BİLGİ VE YETERLİK UYGULAMASI Vücut imajına zarar verecek basmakalıp yargıları eleştirel olarak değerlendiriniz Çeşitli iletişimsel söyleşiler sunma ve alanı özgü kelimeler: sözel olarak iletişime geçtiğimizi, okuduğumuzu ve yazdığımızı unutmadan İLETİŞİM DİLİ MATEMATİK Hesaplamalar yapınız, sayıları kullanınız, bilgiyi, verileri ve önermeleri yorumlayınız Mantıksal sebep-sonuç ilişkisi kurunuz --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 62 VATANDAŞLIK VE İNSAN HAKLARI İÇİN ALAN EĞİTİMİ STRATEJİ YETERLİK SOSYAL VE VATANDAŞLIĞA ÖZGÜ Kişisel deneyimleriyle ilişkili durumlardan yola çıkarak günlük yaşam aktivitelerine katılımın önemine işaret etme (özgüven) UYGULAMA BİLGİSİ VE DİJİTAL REKABET Cinsiyet farketmeksizin ev işlerinde işbirliğinin önemini yansıtınız. Ailenin, sınıf grubunun bir üyesi olarak sorumluluklarının farkına varma (bağımsızlık ve cinsiyet eşitliği değerleri) Günlük sorunlara (tartışma, kabullenmeme) diyaloglar aracılığıyla çözümler bulmak için sözel olarak yaklaşınız. (Çatışma Çözme) Arkadaşlığın derecelendirilmesi Günlük yaşamla ilgili bir çatışmayı ortaya koyma ve diyaloglar aracılığı ile muhtemel çözümler üretme ve diğerlerine saygı duyma Kendi fikirlerini, tartışmaları ve savunmaları, başkalarının fikirlerini dinleyiniz ve değer veriniz “Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi”, “Çocuk Hakları Anlaşması” ve “İspanya Anayasası”nda bulunan bazı hakları araştır. Bu belgelerden insan onuruna ve demokratik özgürlüklere değer veriniz (Bilişim ve İletişim Teknolojilerini kullanarak) BİLGİ VE FİZİKSEL DÜNYA İLE ETKİLEŞİM Belirli günler ve haftalara özgü aktiviteler oluştur ve katılım göster (Dünya barış günü, tahliye standartları, trafik kuralları, TBMM’nin açılması, Ağaç Dikme Günü) Sosyal bağlılık hakkında düşünme ve gerçek durumlarda rol alma OTONOMİ VE KİŞİSEL GELİŞİM İLETİŞİM DİLİ KÜLTÜREL VE SANATSAL ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME Belirli günler ve haftalar için (Dünya Barış günü gibi) ilkeleri temsil eden duvar resimleri, skeçler ve plastic çalışmalar yapma Şehirdeki farklı kültürel günlerin farkında olma Gününü aksatmadan sorumlu bir şekilde okul için zaman planlaması yapınız (Kişisel otonomi, karar verme kapasitesi) Öğretmenlere yardımcı olacak rehberlik sayfalarını uygulayınız (Bireysel çalışma için sorumluluk) -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 63 İSPANYOL DİLİ VE EDEBİYATI ALANI YETERLİK İLETİŞİM DİLİ ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME OTONOMİ VE KİŞİSEL GİRİŞİM DİJİTAL BİLGİ VE YETENEKLERİN UYGULAMASI SOSYAL VE VATANDAŞLIĞA ÖZGÜ SANATSAL VE KÜLTÜREL STRATEJİ Yaşlarına uygun kelimeleri öğreniniz, genişletiniz ve kullanınız Paylaşımlar ve tartışmalarda kişisel fikirlerini ortaya koyma Uygun dilbilimsel yapıları kullanarak bilgiyi, yaşantıları ve fikirleri ifade etmek için geleneksel posta sistemini kullanma Açıklamalar için ilgili sorular sorun Farklı türde sözlükler kullanınız Daha fazla bilgi edinmek için okul kütüphanesini düzenli olarak kullanınız Her türlü ayrımcılık içeren mesaj ve sosyal eleştirileri ayrıştırınız Hayatın farklı yönlerine ilişkin bakış açıları sununuz ve bunları okulda tartışınız Güncel haberlerle ilgili tartışmalar düzenleyiniz Bir parçanın amacını belirleyiniz ve parça içerisinde bilgi ve fikirlerin ayrımına varınız Okulda öğretilen yeteneklerin genişletilmesi ve tamamlanması için ilgili eğitimsel programları kullanınız Kolomb Günü, Anayasa Günü ve Dünya Barış Günü gibi özel günlere yönelik bilgileri araştırın analiz edin ve ayrıştırınız Her katılımcının konuşmayı düzenlediği ve konuşmaya müdahele edeni dinlediği tartışmalar düzenleyiniz Çözüme yönelik olumlu tutumlar gösteren sınıf gruplarında problem durumları ortaya koyma Her türlü ayrımcılık içeren sosyal mesajları ayrıştırınız Kişisel eğlence olarak edebi parçaları drama şeklinde oynayınız İspanyol şiirleri hakkında ders anlatınız İspanya’nın farklı dilleriyle şiirler hakkında konuşunuz ve şarkılar söyleyiniz Genel aktivitelere katılımda bulununuz -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 64 YABANCI DİL ALANI YETERLİK STRATEJİ İLETİŞİM DİLİ Öğretim yoluyla sınıf içinde kullanılan İngilizce ya da Fransızca konuşma dilini ve basit talimatları dinleyiniz ve anlayınız Medya aracılığıyla şarkıları, tekerlemeleri dinleyiniz ve anlayınız Çocuklarla birlikte kurallı diyaloglar, şarkılar ve tekerlemeler oluşturunuz ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME Yeni kelimeler kazandırmak için kullanılan farklı stratejilerin ve hatırlatıcı ipuçlarının farkına varma ve yansıtma (resim ilişkilendirme, kavram, melodi ve parça) Yeni kelimenin anlamını anlamak için önceden bildiği kelimelerle ilişkilendirme aracılığıyla öğrencinin kendi kaynaklarını edinmesi OTONOMİ VE KİŞİSEL GİRİŞİM DİJİTAL BİLGİ VE YETENEKLERİN UYGULAMASI SOSYAL VE VATANDAŞLIĞA ÖZGÜ SANATSAL VE KÜLTÜREL Öğrencilerin birer yabancı dil öğrenenler olarak kendi kapasitelerine güvenmelerini sağlayınız Bilgisayar ve İletişim Teknolojilerini kendi kendine öğrenme aracı olarak kullanma BİT aracılığı ile seslerin ve yazım kurallarının farkına varınız İngilizce ve Fransızca konuşan ülkelere özgü kültürel kutlamaları tanıtarak öğrencilerin diğer kültürler ve insanlar hakkında bilgi edinmeye ilgilerini çekmek Kültürel farklılıkları belirleme ve bunları kabullenme Önemli İngiliz ve Fransız yazarların eserlerinden düzenlenmiş okuma parçaları gibi dilbilimsel kültürel içerikleri kullanma -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 65 MATEMATİKSEL ALAN YETERLİK MATEMATİK İLETİŞİM DİLİ BİLGİ VE FİZİKSEL DÜNYA İLE ETKİLEŞİM DİJİTAL BİLGİ VE YETENEKLERİN UYGULAMASI ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME OTONOMİ VE KİŞİSEL GİRİŞİM SOSYAL VE VATANDAŞLIĞA ÖZGÜ STRATEJİ Numaları, temel işlemleri, sembolleri kullanma ve ilişkilendirme ve farklı türde bilgi üretme ve yorumlamak için matematiksel muhakeme yapma Mantıksal önermeleri ifade etmek için sözel matematiksel dil kullanınız Alana yönelik sembolleri kullanarak yazılı matematiksel önermeleri ifade ediniz Yazılı matematiksel dili yorumlayınız Fiziksel çevreyi yorumlamak için matematiksel yeteneklerinizi kullanınız Gerçekliğin nicel ve uzamsal yönleri hakkındaki bilginizi genişletmek için matematik becerinizi kullanınız Öğrenciler için ilgi çekici ve motive edici programlar aracılığı ile matematiksel okuryazarlığı geliştirmek Temel matematiksel elementleri gerçek ya da temsili günlük yaşam ortamlarında kullanınız. Bilgiye ulaşmaya ya da problemin çözümüne katkı sağlayan mantıksal muhakeme sureçlerini uygulayınız Gündelik yaşam sorunlarını matematiksel muhakeme ile çözünüz Yaşam boyu öğrenmeye devam etmek için matematiksel yeteneklerinizi kullanınız Günlük yaşam ve çalışma alanınızdaki sorunlarınızı çözmek için matematiksel becerinizi kullanınız ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 66 YÖNTEM/METODOLOJİ İlk seviyelerden temel becerilerin edimine kadar aynı yöntem adım adım ve kararlı şekilde kullanılacaktır. Bu yüzden tüm öğretmenlerin, eğitimcilerin ve Merkez çalışanların ve hocaların genel olarak aşağıda belirtilen sorumluluklara katılım göstermesi önemlidir: Daha evrensel bir gerçekliğe ulaşmada önem kazanan öğrenci öğrenmelerine yakın seviyede başlamak Medya ve teknoloji araçları ile sınıf içi çalışmaları pekiştirmek Öğrencilerin bağımsız olarak işler yapabileceği projeler ortaya koymak Yeni kavramların kullanılmasına hizmet edecek tüm alanları dâhil etmek (öğrenmeyi öğrenme) Bireysel çaba için otonomiye ve sorumluluğa destek olunuz İletişim dili olarak Kastilyan dilinin ediniminin ve gelişmesinin hızlandırılması için sürekli sözel ifadeler kullanınız Diğerleri tarafından desteklenen, disiplinlerarası öğretimi uygulama. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 67 MERKEZİ TEMEL BECERİLERİN EDİNİMİ İÇİN STRATEJİLER Bunlar okulların uygulamakta olduğu stratejilerdir. Danışmanlık Aktiviteleri YETERLİK İLETİŞİM DİLİ- BİLGİ VE FİZİKSEL DÜNYA İLE ETKİLEŞİM- STRATEJİ Sözel aktivitelere katılımı artırma (dinleme alışkanlığı) Okul içerisinde sosyal, kültürel ve farklı etnik unsurların uyum içinde istisnasız bir arada olmasının önemini vurgulayan tartışmaları gruba taşıyınız Görevler verin ve diyalog kurmanın problem çözmedeki önemini vurgulayacak şekilde sempati ve tolerans içerisinde grup tartışmalarına katılınız Bir geçeğin analiz edilmesinde, eleştirel bir ruhla öğrencilere katılın Tüketim alışkanlıkları, çevreyi koruma sorumlulukları oluşturma Doğal ve kültürel değerlere saygı duyan alışkanlıklar oluşturunuz. Özellikle ekstra program aktiviteleri (müze ziyaretleri, sergiler) uygularken doğal ve kültürel unsurlar için saygı geliştiriniz Kirliliğe sebep olmaktan kaçınmaya yönelik farkındalığı (israftan kaçınma, geri dönüşüm, enerji kaynaklarını tutarlı kullanma) geliştiriniz -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 68 Günlük işlerinde araçların ne kadar faydalı olduğunu belirlemeleri için öğrencilere merkezin sunduğu teknoloji kaynaklarını kullanmasını sağlayınız BİLGİ VE Belirli aktivitelerin çözümü, genişletilmesi ve bilgi için teknoloji DİJİTAL kaynaklarını kullanınız REKABETİN Başkalarına karşı saygılı şekilde konuşmalarına müdahele UYGULAMASI etmeyi sağlayan konuşma ortamlarına katılınız Katılımcı bir karar verme süreci içerisinde belirlenmiş sınıf içi katılım standartları belirleyiniz İşbirliğini ve akrana yardım etmeyi destekleyin (akran öğretimi) Okul aktivitelerinde aktif katılımı teşvik ediniz Öğrencilerin sorumluluk alabilmeleri için sınıf davranışlarını düzenleyiniz Farklılıkları kabullenmeyi ve ayrımcılığı reddetmeyi öğretiniz SOSYAL VE Basit alışkanlıklar üzerinde durma: Düzgün otur, dinle, soru sor. VATANDAŞLIĞA Okul günlüklerinin uygun kullanımı ile günlük işlerin ÖZGÜ planlanmasına destek olunuz Bazı basit çalışma tekniklerini biliniz ve uygulayınız Gösterilen ilgiye ve iyi yapılan işlere olumlu şekilde değer veriniz Evde iş planı yapınız Günlük çalışma alışkanlığı kazandırınız Gerekli olduğunda, kendi engellerini aşmaları için öğrencilerle bireysel görüşmeler yapmak. Sorunları çözmek için aileleri ile görüşmeler düzenlemek Öğrenme süreci içerisinde öğrenci çabasını olumlu şekilde pekiştiriniz ÖĞRENMEYİ Zorlukların üstesinden gelmek için önermeler sunulmasına ÖĞRENME yardım etmek Süreç içerisindeki öğrenmelerin öğrenciler için değerli olduğunu belirtiniz Öğrenme için dikkatin, yoğunlaşmanın ve güdülenmenin önemli unsurlar olduğu konusunda israrcı olunuz İşleri gerçekleştirmek için gerekli tüm malzemeleri hazırlayınız Eğitimsel amaçları karşılayan öğrenci katkılarını destekleyiniz OTONOMİ VE Kendi işini sağlamayı kapsayan projeler sununuz (iş planlaması, KİŞİSEL GİRİŞİM araştırma ve bilgi toplama, sonuçların sunumu) -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 69 Sonuçları geliştirmeye yönelik içerik eleştirisi Eğitimsel amaçları karşılayan öğrenci katkılarını destekleyiniz Kendi işini sağlamayı kapsayan projeler sununuz (iş planlaması, araştırma ve bilgi toplama, sonuçların sunumu) Sonuçları geliştirmeye yönelik içerik eleştirisi Öğrencilerin başarılarına katkı sağlamak için öğrencilere ilginç görevler veriniz Sorunun farklı yönlerine mantık yürüten toplu içerikler ve çözüm için karar alma Bireysel çalışma programı organize etme Bireysel aktivitelerin düzeltilmesini ilgi ile ve özerklikle gerçekleştiriniz Yaptıkları işlerin sunumunu ve defterlerini önemsemek İş – çalışma materyallerini önemseme Bağımsız bir okul gündemi kullanma Performans standartları YETKİNLİK SOSYAL VE VATANDAŞLIK LA İLGİLİ KÜLTÜREL VE SANATSAL ÖĞRENMEYİ ÖĞRENME STRATEJİ Öğrenci gruplarını cinsiyet ayrımcılığı olmadan organize ediniz Bir demokratik birlikte var olma ortamı yaratma Kültürel çeşitliliğe saygı ve takdiri aşılayınız Çevre ile katılımı cesaretlendiriniz Dinlere ve ideolojilere saygıyı arttırınız Çocuklarının temel yetenekleri kazanmalarında ebeveyinleri dahil etmek Çok kültürlü çevrede etkin şekilde işlev görme kabiliyetini geliştirmeleri için öğrencilerimizin farklı kültürel gruplarla etkileşimini kolaylaştırınız Eğitim toplumuna yeni katılan üyelerin entegrasyonunu kolaylaştırınız Öğrencilerle ebeveynlere merkezin kurallarını, haklarını ve vazifelerini gösteriniz ve davranışlarında gerekli görülen düzeltmeleri dayatınız Gerçekleştirmeleri için yeterli alan ve materyalleri sağlayarak sanatsal çalışmalarda grup sergilerine katılımı cesaretlendiriniz Çevrede sunulan kültürel olaylarla teması kolaylaştırınız Müzik sınıfını kullanma ve müzik eğitimini kolaylaştırma adına gerekli materyalleri sağlama Çocuğun kültürel dünyasını kazandıran filmler ve belgeseller gösterme, farklı öğrenci gruplarıyla film seansları organize etme Diğer merkezler ve kurumlarla teması arttıracak aktiviteler organize edininiz Okumayı cesaretlendirecek aktiviteleri organize etmek için teklifte bulunacak okul kütüphane kurulunun kullanımını destekleyiniz,tüm grupların kullanım programını geliştiriniz ve kitap ödünç almayı sağlayınız -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 70 BİLGİ İŞLEME VE DİJİTAL YARIŞMA KİŞİSEL GİRİŞİM (İNSİYATİF) Bilgisayar labaratuvarının makul ölçüde kullanımı için günlük program geliştirme ve böylecede kullanımdan kaynaklanan teknik problemleri çözmek için katılan tüm grupların bir bilgisayar destek hizmeti almaları adına küçük bir ücretle bilgisayar odası, küçük sınıf bilgisayarları, döngüler ve yönetim personel odası boyunca ICT kullanımını teşvik ediniz Oluşabilecek teknik sorunlar için bilgisayar bakım servisi kiralayınız Her öğrenci ve aileye bireysel ilgi sağlayan eylem planı özel dersi geliştiriniz Sportif aktiviteler organize ediniz Fiziksel ve spor aktivite uygulamaları için yeterli fiziksel alan sağlayınız, müfredat gelişimi için gerekli materyalleri sağlayınız Dil sınıfını oluşturunuz ve modern dillerde dil kabiliyetlerini kolaylaştırmak için sınıfta kullanılacak gerekli araçlar ve gereçleri temin ediniz Complementary and After-school Activities İLETİŞİM DİLİ artne Tamamlayıcı ve Okul Sonrası Aktiviteler Dilsel İletişim Ek Aktiviteler Tiyatro İşyeri Müzik ve Tiyatro Haftası Tiyatro Günü Ulusal Tören Günleri Sinema Sporlar Stratejiler Sözlü dili geliştirmek için şarkı ve oyunları yorumlayınız Tiyatro dünyasının kelimelerine çalışmak, özellikle öğrenciler için olan romanlarda Ulusal tatilleri ve Dünya’da dilimizin gelişiminde bunun önemimi tartışınız Bu törenlerin metinlerini okuyunuz ve yorumlayınız Öğrencilerin yaşına uygun filmler planlamak Sözel ve sözel olmayan iletişim ve kelime uygulamalarını cesaretlendiren spor aktiviteleri organize ediniz -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 71 Güz Kutlamaları: Doğal ve Çevre Ülkenin Kuruluşu ya da Bağımsızlık Günü Yeni Yıl Kutlamaları Kutlama Günleri ve durumlarla ilgili şarkıları başlıkla ilişkili metinler kullanarak kelime pratiği yapmak, Barış Günü Dünyadaki ve çevrendeki durumları, şiddet olaylarına yol açanları tartışınız Konuyla ilgili metinler düzenleyiniz ve okuyunuz Karnaval için şarkı besteleyiniz Karnaval Kültürel Haftalar Kitap Günü Şiir Günü Okul Dergisi Spor Aktiviteleri Ulusal Tören Günleri Güz Kutlamaları: Doğal ve Çevre Tüm ülke için yaygın, ortak bir hukukun anlamını tartışınız Öğrencilerin yaşamı ile doğrudan ilgili olan bir hukuki makale yorumlayınız Noel metinleri yazınız Noel şarkılarını biliniz Konu üzerindeki bilgi için hazırlık, araştırma ve seçim yapma Şiir yazma Okumaya teşvik etmek için faaliyetler yapınız Farklı yaş gruplarına şiirler öğretmek ve ezberletmek için şiir öğreniniz Edebiyat yarışması veya dergi için eserler üretmede yazı dili bilgilerini öğreniniz MATEMATİKSEL BECERİ Süre ve uzunlukları ölçünüz ve tecrübe ediniz Sonuçları analiz ediniz, düzenleyiniz ve karşılaştırınız FİZİKSEL DÜNYA İLE BİLGİ VE ETKİLEŞİM İspanyolca dilinin coğrafik genişlemesini bilmek Bu sezondaki değişiklikleri analiz ediniz ve gözlemleyiniz DİJİTAL BİLGİ VE REKABETİN İŞLEYİŞİ -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 72 Ulusal Bağımsızlık Günü Okul Dergisi Barış Günü Kültürel Haftalar Kitap Günleri Şiir Günleri Bazı faaliyetlerle ilgili bilgisayar belgeleri yoluyla araştırma yapınız Dijital süreç yoluyla çeşitli üretimler yapınız -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 73 SOSYAL VE SİVİL YETERLİK Tiyatro: Tiyatro Haftası Atölyeleri ve Müzik Tiyatro Günü Ulusal Tören Günü Sinema Spor Aktiviteleri Çeşitli sosyal etkinliklere uygun şekilde katılmaları ve davranmaları için onları cesaretlendiriniz Onları bir topluluğun parçası gibi hissettirinizk ve onları takdir ediniz Güz Kutlamaları: Doğal ve Çevre Yeni yıl Kutlamaları Barış Günü ve Karnaval Kültürel Haftalar: Kitap Günleri, Şiir Günleri Final Günü Kursu KÜLTÜR VE SANATLA İLGİLİ Tiyatro: Tiyatro Haftası Atölyeleri ve Müzik Tiyatro Günü Yeni yıl Kutlamaları Kültürel Haftalar: Kitap Günleri, Şiir Günleri Yapılacak farklı etkinlikleri değerlendirmek ve takdir ediniz ve değer veriniz Aşamalar için farklı sanatsal teknikleri uygulayınız Bir seyirci ya da aktör olarak bu gösterilere katılmak için bir deneme geliştiriniz Farklı kültürlerden oyunlar ve müzikallerle bilginizi artırınız Final Günü Kursu Ulusal Tören Günü Güz Kutlamaları: Doğal ve Çevre Kariyer Günü Barış Günü Sinema Bu konularda öğrenilen ve/ve ya çeşitli teknikleri kullanarak plastik bileşimler gerçekleştiriniz Farklı açılardan eleştirel değerlendirmeler yapınız ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 74 Karnaval Seçilen konularda rol oynamak ve çeşitli teknikler düzenlemek Yaratıcılığı, ifade edebilmey ve disinhibisyonu teşvik ediniz EĞİTİM KAYNAKLARI Eğitim Kaynakları Stratejiler SOSYAL VE SİVİL YETERLİK Bibligenel Kütüphane ve Sınıf Film Merkezde mevcut olan kaynakların ve Fizikselve Alan Sporları mekânların kullanım kurallarını bilmek ve Görsel İşitsel Materyaller saygı duymak OTONOMİ VE KİŞİSEL GİRİŞİM Parmaklarınızın ucunda kaynakları kullanarak kişisel ve kültürel zenginleşmenin birden fazla olanağını bilmek Eğitimsel araştırma kaynakları için sınıf ve okul kütüphanesini kullanmak... Ortalarda programa uyma Genel Kütüphane ve Sınıf Film Fiziksel Sporlar Yaygın Sınıf Materyalleri SÖZEL İLETİŞİM Genel Kütüühane ve Sınıf Sinema Cd Oynatıcı Farklı açılardan yararlanmak, kişisel eğitim için onların değerlerini analiz etmek Kültürel etkinlikler için cd oynatıcı ve sınıfları kullanmak (şarkı, şiir, hikâyeler…) DİJİTAL BİLGİ VE BECERİNİN İŞLEYİŞİ Bilgisayar Odaları Ağ tarafından sunulan olanakların kullanımı için bilgisayar kaynakları kullanmak ve bilmek FİZİKSEL DÜNYA İLE BİLGİ VE ETKİLEŞİM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 75 Bilgisayar Odası Bib Genel Kütüphane ve Sınıf Kütüphanesi Geziler& Turlar Planlama Ağ tarafından sunulan çeşitli olasılıklarla bilgi alanını tanımlamak ve genişletmek için bilgisayar laboratuarını kullanmak Alanında bilgi, veri genişleme ve danışma aramak için kütüphaneleri kullanmak Müfredatta geliştirilen içerikleri yerinde gözlemlemek ve sonuçları sunulan olanakları programlı şekilde kullanarak yararlanmak ÖĞRENMEK İÇİN ÖĞRENME Genel Kütüphane ve Sınıf Bilgisayar Odaları Kaynak ve kişisel gelişme olarak kütüphaneyi ve diğer olanakları kullanmak MATEMATİKSEL REKABET Bilgisayar Odası Genel Kütüphane ve Sınıflar Müfredat içeriğini daha eğlenceli geliştirmek için kütüphane ve bilgisayar laboratuarı kullanmak ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 76 KAYNAKÇA CABRERIZO, J. RUBIO M.ª J. Y CASTILLO, S.: Programación por competencias. Formación y práctica». Ed. Alambra Longman S.A. 2007. CAPITÁN DÍAZ, A.: Historia del pensamiento pedagógico en Europa. Ed.Dykinson, 1986. CASCÓN SORIANO, F. y VARIOS: La alternativa al juego I y II. Cyan. Proyectos y producciones editoriales, S.L. 1994, 1995. DOMINIQUE SYMONE RYCHEN y LAURA HERSH SALGANIK (compiladoras): «Las competencias clave para el bienestar personal, económico y social» – INFORME FINAL DeSeCo 2003. Archidona (Málaga): ED. Aljibe, 2006. Colección Aulae, 6. MESA, R. y OTROS; CODAPA (Confederación Andaluza de Asociaciones de Madres y Padres del Alumnado por la Educación Pública): «Yo me comprometo y tú, ¿te comprometes? Agenda 20092010. El compromiso de las familias en la adquisición de las Competencias Básicas. CODAPA Y EDICIONES ADHARA S.L. Granada I.S.B.N 978-84-8144-586-2 JOHNSON, D. W. Y JOHNSON, R.T. (1993). Cooperative learning and feedback in techno- logybases instruction. Englewood Chiffs, NJ: Educational Elementary Publications. PALINCSAR, A. y BROWN, A.L. (1984): Reciprocal teaching of comprehension-fostering and comprehension monitoring activities. Cognition and Instruction, (1, 117-175). ZABALA, ANTONI Y ARNAU, LAIA: 11 ideas clave. Cómo aprender y enseñar competencias. Ed. Graó. Barcelona. 2007. CEP LAS PALMAS DE GRAN CANARIA. Competencias básicas, un ¿nuevo? elemento en la educación obligatoria. Las Palmas de Gran Canaria. 2012. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- in the adquisition of Basic Competences 77 WEB SİTELERİ http://www.myk.gov.tr http://www.meslekiyeterlilik.com http://www.otmg.meb.gov.tr http://www.ismek.ibb.gov.tr http://www.ubgup.gazi.edu.tr http://www.yok.gov.tr/content/view/976/ http://www.ecdl.hacettepe.edu.tr/ http://www.megep.meb.gov.tr/megep/haberarsiv/eski/9.%20sinif%20derslerİ.doc http://www.juntadeandalucia.es/averroes/~cepco3/competencias/primera.htm http://competenciasbasicas.webnode.es/ http://www.adaptacionescurriculares.com/competencia4.pdf http://www.lascompetenciasbasicas.es/ http://www.educacion.gob.es/educacion/que-estudiar-y-donde/educacionsecundariaobligatoria/ contenidos.html http://www.juntadeandalucia.es/averroes/~cepco3/competencias/concepto/Instit ucionales/LOE_anexo1_comp_basicas.pdf http://cepronda.org/libroabierto/wp-content/uploads/2010/09/MANUALDOCENTE.Pdf http://users.forthnet.gr/ath/thantas77/edu/project005.html http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc/natreport09/greece_en.pdf http://www.pi-schools.gr/programs/ktp/yliko.html http://www.adulteduc.gr/001/pdfs/anakoinosi_sinedriou.pdf? phpMyAdmin=IzNLY94N6L9IIuqEdeWoYPqSsG2&phpMyAdmin=db53c3e110bfbcb398c933c5b448fcb 6 www.competencemap.bg http://www.dolceta.eu/bulgaria/Mod4/Klyuchovite-kompetentnostii.html http://www.mon.bg/opencms/export/sites/mon/left_menu/documents/strategies/LLL_strategy_0110-2008.pdf http://www.eurocordiale.lu/certification/BG/docs/LEO_NC%20cadre_referentiel.pdf http://mon.bg/opencms/export/sites/mon/left_menu/documents/strategies/programa_MOMN-20092013.pdf http://www.unesco-bg.org/file_store/education_for_all___bulgaria.pdf www.uni-bremen.de/de/print/studium/.../lehrerin-werden.html www.dji.de/bibs/225_7015_WT_2_2007_reissig.pdf www.erzwiss.uni-hamburg.de/.../Skript%20BorromeoFerri-Kaiser ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 78
© Copyright 2024 Paperzz
