mik.pr.02 kısıtlı antibiyogram bildirim prosedürü+

KISITLI ANTİBİYOGRAM BİLDİRİM PROSEDÜRÜ
Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu
Bursa İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği
Ali Osman Sönmez Onkoloji Hastanesi
Doküman Kodu
MİK.PR.02
Yayın Tarihi
31.10.2011
Revizyon Tarihi
Rev No
00
Sayfa Sayısı
1/4
REV. NO
AÇIKLAMA
YAYIN/REV.
TARİHİ
SORUMLU
00
Yeni yayınlanmıştır.
31.10.2011
O.ŞENYÜZ
Ş.ÖZER
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
Mikrobiyoloji Uzmanı
Kalite Yönetim Direktörü
Hastane Yöneticisi/Başhekim
KISITLI ANTİBİYOGRAM BİLDİRİM PROSEDÜRÜ
Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu
Bursa İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği
Ali Osman Sönmez Onkoloji Hastanesi
Doküman Kodu
MİK.PR.02
Yayın Tarihi
31.10.2011
Revizyon Tarihi
Rev No
00
Sayfa Sayısı
2/4
1. AMAÇ : Mikroorganizmaların antibiyotik direncinin azaltılması, dirençli mikroorganizmaların yayılımının
önlenmesi, geniş spektrumlu antiyotik kulanımının azaltılarak maliyetin düşürülmesi ve gereksiz antibiyotik
kullanımını önlemektir
2. KAPSAM : Mikrobiyoloji laboratuar çalışanları, test istemi yapan hekim, poliklinik ,kliniklerde çalışan tüm hekimler.
3. KISALTMALAR
3.1. CLSI: klinik ve laboratuar standartları enstitüsü
4. TANIMLAR
5. Kısıtlı antibiyogram:Mikroorganizmaların antibiyotik direncinin azaltılması, dirençli mikroorganizmaların
yayılımının önlenmesi, geniş spektrumlu antiyotik kulanımının azaltılarak maliyetin düşürülmesi ve gereksiz
antibiyotik kullanımını önlemektir
3. SORUMLULAR : Mikrobiyoloji Uzmanı, Sorumlu laboratuar teknisyeni,Antibiyotik Kontrol Komitesi,Eczane
4. UYGULAMA :
Antibiyotiklere direnç tüm dünyanın sorunudur, uygun antibiyotik kontrol programları ile direnç sorunu
engellenebilir. Direnci artıran en önemli unsurlardan biri yanlış antibiyotik seçimi diğeri de doğru seçilen
antibiyotiğin yanlış kullanımıdır.Mikrobiyoloji laboratuarından çıkan antibiyotik duyarlılık sonuçları kısıtlı olarak
gönderilmekte bu kısıtlamada her yıl güncellenen klinik ve laboratuar standartları enstitüsü CLSI standart
önerilerine göre yapılmaktadır. Kısıtlı antibiyogramda mikroorganizmalar ve antibiyotikler belli gruplara ayrılır
(Tablo 1). İlaçlar, özgül test/ bildirim gruplarına alınırken klinik etkileri, direnç sıklığı, direnç gelişmesinin en aza
indirilmesi, fiyat gibi konular göz önünde tutulmaktadır. Bu standartlarda, antimikrobiyaller, hangi durumlarda test
edilmesi ve rapor edilmesi gerektigine göre olusturulan A, B, C, U (“urine”) gruplarında sınıflandırılmıstır
Grup A ilaçlar hem rutin birincil test panelinde bulunması, hem de belirli mikroorganizmalarda rutin
olarak bildirilmesi uygun olan ilaçlardır.
Grup B klinikte özellikle nozokomiyal infeksiyonlar açısından önem taşıyan ve öncelikli olarak test
edilmesi gerekli olan antimikrobikleri içermektedir. Test sonuçları kısıtlı olarak, örneğin mikroorganizma
Grup A'daki aynı sınıftan ilaçlara dirençli olduğunda bildirilmelidir.
Grup C birincil grup ilaçlara dirençli olan suşların endemik veya epidemik bulunduğu sağlık
kuruluşlarında test edilmesi gerekebilen ek veya alternatif ilaçları kapsamaktadır.
Grup U sadece İdrar için
Gram (-) Enterik bakterilerde şayet etken mikroorganizma bunların hepsine duyarlı ise,Grıup A, idrar
yolu infeksiyonunda varsa etken proteus,Asinetobakter, pseudomanas değilse nitrofurantoin,1.kuşak sefalosporin
ör.sefuroksim,sxt, çocuk değilse bir kinolon ayrıca bir de aminoglikozit verilir,
ESBL (+) Pozitif ise (genişlemiş beta laktamaz spektrumu) direncinde duyarlı gözükse dahi hiçbir
penisilin, sefalosporin ve semisentetik penisilin verilmez kısıtlanır, eğer duyarlı ise bir kinolon , bazen
nitrofurantoin,eğer duyarlı ise sxt verilir,imipenem mutlaka verilir ki bu endikasyonda başlıca ilaçtır.Yine diğer
direnç tiplerinde direnç özelliklerine göre uygun antibiyotik kısıtlaması yapılır tüm bunlar hastanın kliniği ve
önerilen Uluslar arası standartlara göre yapılmaktadır.
Üreyen bakteri pseudomanas ise antipseudomonal etkinliği olan antibiyotikler bildirilir diğerleri dirençli
olsa (doğal direnç veya kazanılmış) belirtilmez. Stenotrophomanas olduğunda ilk bildirilecek antibiyotik;SXT
trimetoprim sulfametaksazol) olur,
Asinetobaktere karşı bir duyarlılık sonuç kağıdında sulbaktam ilk bildirilmelidir,
Üreyen diğer enterik bakteriler idrar dışında bir örnekte ürediyse infeksiyonun lokalizasyonu ve
mikroorganizmanın tipine göre uygun antibiyotikler verilmektedir.
Gram-pozitifler içinde aynı yaklaşım geçerlidir,Etken bakteri
Stafilokok olduğunda ilkönce metisilin direncine bakılır , stafilokok sonucu verilirken metisilin direnci
mutlaka belirtilir,eğer metisilin dirençli (MRS) Pozitif ise beta-laktam kısıtlanır,teykoplanin ve vankomisin
kesinlikle bildirilir.
Rifampisinin tek başına kullanımı önerilmemektedir .Metisilin dirençli olanlarda sefoksitinle bakılan betalaktamaz direnci belirleyici olur,beta-laktamaz negatifse beta-laktam antibiyotikler verilir,beta-laktamaz mevcutsa
beta-laktamaz inhibitörü kombinasyonlu antibiyotikler verilir
Enterokoklarda bilhassa ampisilin,gentamisin,vankomisin,teikoplanin,kinolon,imipenem test edilir,Vankomisin
direnci mevcutsa linezolid,kloramfenikol duyarlılığına göre ilaç seçilir
Str.pnemoniae etken olduğunda evvela penisilin direncine bakılmakta,penisilininyanısıra
eritromisin,vankomisin,levofloksasin,sxt,seftriakson,amoksisillin,ampisillin dirençleride çalışılmaktadır,penisiline
duyarlı bulunan bir suşta kinolon ve vankomisin
önerilmemekte, kısıtlanmaktadır.
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
Mikrobiyoloji Uzmanı
Kalite Yönetim Direktörü
Hastane Yöneticisi/Başhekim
KISITLI ANTİBİYOGRAM BİLDİRİM PROSEDÜRÜ
Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu
Bursa İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği
Ali Osman Sönmez Onkoloji Hastanesi
Doküman Kodu
MİK.PR.02
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Yayın Tarihi
31.10.2011
Revizyon Tarihi
Rev No
00
Sayfa Sayısı
3/4
Hemofilus,neisseria,moraksella gibi mikroorganizmalarda antibiyogram disk difüzyon yöntemi ile
yapılmaktadır bu bakterilerden neisseria için penisilin kinolon,aminoglikozit,seftriakson test edilir,moraksella ve
hemofilusun yüksek oranda beta-laktam direnci vardır,
Antiyogram sonuçlarına gerektiğinde ulaşabilecek kişiler:
Mik.Uz.Orhan Şenyüz
Enfk.Hast. Uz.Dr. Şulin Özer veya izinli olduğunda
Devlet hastanesinden gelen Enfeksiyon Hastalıkları Uz. Dr. ları,
Enfeksiyon Kontrol Hemşireleri,
Hematoloji Uzmanı
Medikal Onkolojl Uzmanları
Hastanemizde ‘Antibiyotik Duyarlılık Testleri ve Antibiyotik Duyarlılık Bildirimleri’ konu ile ilgili CLSI standartlarına
göre yapılmaktadır. Esas olarak, bu standartlara göre; primer ilaçlar ilk önce raporlanır. Bunlar en dar spektrumlu, en ucuz
ve en az toksisiteye sahip olanlardır.
Aşağadaki durumlarda kısıtlı antibiyotik duyarlılık sonucu bildirimi kaldırılır:
Primer ilaçlara direnç söz konusu ise,
Özellik arz eden vücut bölgeleri (BOS gibi) söz konusu ise,
Hasta ilacı tolere edemiyor ve tedaviye cevap vermiyor ise,
Polimikrobiyal bir enfeksiyon söz konusu ise,
Panreziztan bir suş ise kısıtlı bildirim kaldırılır.
Birden fazla bölgede enfeksiyon var ise diğer antibiyotikler de bildirilir
Antimikrobiyal Duyarlılık Testlerinde Kolay Üreyen Mikroorganizmaların Rutin Test ve Bildirimde Önerilen
Antimikrobik İlaç Gruplamaları (CLSI M100-S18)
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
Mikrobiyoloji Uzmanı
Kalite Yönetim Direktörü
Hastane Yöneticisi/Başhekim
KISITLI ANTİBİYOGRAM BİLDİRİM PROSEDÜRÜ
Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu
Bursa İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği
Ali Osman Sönmez Onkoloji Hastanesi
AM
CN
CN
SXT
CİP
CC
İMP,MEM
Haemophylus spp.
P
Strep.(Viridans)
CZ
Strep. (Beta)
SAM
S.preumoniae
SXT
Sayfa Sayısı
4/4
Non-Enterikler
CAZ
Rev No
00
Stenot. maltop.
Acinetobacter spp.
P
Enterococcus spp.m
OX
Staphylococcus spp.
Burkholderia cepacial
Revizyon Tarihi
AM
Enterobacteriaceae
GRUP A
BİRİNCİ TEST
Yayın Tarihi
31.10.2011
Pseudomonas aeroginosa
Doküman Kodu
MİK.PR.02
SXT
CAZ
E
E
P
AM
CN
P
P
AM
SXT
SXT
CC
CRO
SAM
CAZ
AM
CN
B KISITLI
BİLDİRİM
AK
TGC
VA
AN
CAZ
AN
CAZ
AK
CRO
CRO
LVX
TZP
LVX
FEP
LVX
VA
VA
CRO
MEM
FEP
LVX
CC
CC
CAZ
SAM
LZD
LZD
CXM
E
TGC
FEP
FEP
RA
TEİK
LVX
TGC
TZP
MEM
E
MEM
IMP
MEM
F/M
SXT
CIP
TE
LZD
CZ
CRO
TE
MEM
MEM
MEM
LVX,CIP
TEİK
IPM
IPM
TZP
SXT
MEM
TGC
SXT
PİTZ
GRUP C
Ek KISITLI
CAZ
LVX
TE
F/M
CN
*COL
CRO
*POLB
AMC
LZD
CLR
CRO
AMC
CIP
IPM
AMC
CN
LZD
LVX
RA
RA
İPM
GRUP U
Yalniz İDRAR
NOR
NOR
LVX
F/M
F/M
F/M
NOR
NOR
CIP
TE
NOR
NOR
* DİSK DİF. GÜVENLİ DEĞİL
6. YAYIN/DAĞITIM
HBYS ‘’kullanıcı giriş’’ sayfasından;
Laboratuvar Uzmanları
Hastane Doktorları
Laboratuar teknisyenleri
Yoğun Bakım Üniteleri
Enfeksiyon Hemşireleri
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
ONAYLAYAN
Mikrobiyoloji Uzmanı
Kalite Yönetim Direktörü
Hastane Yöneticisi/Başhekim