tc tavsiye kararı - Kamu Denetçiliği Kurumu

T.C
K A M U D E N E T Ç İL İĞ İ K U R U M U
KAMU DENETÇİLİĞİ
KURUMU
ŞİK A Y E T N O
K A R A R T A R İH İ
: 0 4 .2 0 1 3 .1 4 7 0
29/01/2014
TAVSİYE KARARI
Ş İ K A Y E T E D İL E N İD A R E
Sosyal G üvenlik K urum u Başkanlığı (K am u
Görevlileri Emeklilik İşlemleri D aire Başkanlığı)
M ithatpaşa C ad. N o:7 Sıhhiye- A N K A R A
ŞİK A Y E TİN K O N U SU
Şikâyetçinin, vazife malulü olduğu tarihten itibaren
tarafına ödenm eyen Ek Ö dem enin (Tütün İkramiyesi)
yasal faizi ile birlikte ödenm esine yöneliktir.
Ş İ K A Y E T B A Ş V U R U T A R İH İ
I.
31/0 7 /2 0 1 3
USÛL
A . Şik ây et B aşv u ru Süreci
1.Şikâyet başvurusu, K u ru m u m u za elektronik ortam da 31.07.2013 tarihli g erçek kişiler için
şikâyet başvuru form u vasıtasıyla yapılm ıştır. Ş ikâyet başvu ru su n u n karara bağlanm ası için
28/3/2013 tarihli ve 28601 m ü k errer sayılı R esm i G azeted e y ay ım lan an K am u D enetçiliği
K urum u K anununun U ygulanm asına İlişkin U sul ve E saslar H akkında Y önetm eliğin 41/1 a
m addesi ve im za Yetkileri Y önergesinin 7 inci m addesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca,
şikâyetin incelenm esine v e araştırm asına geçilm iş, 0 4 .2 0 1 3 .1 4 7 0 şikayet nolu R et önerisiyle
K am u Başdenetçisine sunulm uştur
B. Ö n İncelem e Siireci
1.
Yapılan ön incelem e neticesinde, şikâyetin incelem e v e araştırm asına engel b ir eksikliğinin
bulunmadığı tespit edilmiştir.
II.
OLAY VE O LG U LAR
A. Şikâyetçinin K onu H akk ınd aki A çıklam aları ve İddiaları
5070 sayılı Elektronik İmza K a nununa uygun olarak Güvenli Elektronik İmza ile üretilmiştir.
Evrak teyidi h ttp ://e b y s .o m b u d s m a n .g o v .tr/s o rg u adresinden 9 0G B -006E -8P G M kodu ile yapılabilir.
2.
şikâyet b aşvurusundan; E m n iy et G enel M ü d ü rlü ğ ü İstanbul
E m n iy et M ü d ü rlü ğ ü k ad ro su n d a polis m em u ru olarak görevli iken
..................................
11/06/2006 tarihinde katıldığı program da çevre güvenliği ve gerekli güvenlik önlem lerinin
alınm ası ile ilgili olarak görevlendirildiği, görevinin b aşında iken beylik silahının düşm esi
sonucu yaralan d ığ ın ı v e Sosyal G ü v en lik K u ru m u (S G K ) tarafın d an 5434 Sayılı E m ekli
Sanığı K anununu 45 inci m addesine göre 2008 yılı A ralık ayında em ekliye sevk edildiğini,
k endisinin daha so n ra y ap m ış o ld u ğ u araştırm ad a "T ütün İkram iyesi" olarak ifade edilen
5434 sayılı K anunun E k 79 uncu m ad d esin in (c) b en d in e g ö re E k Ö d em e alm a hakkının
olduğunu öğrendiğini ve bu nedenle SGK'ya başvurduğunu beyan etmiştir.
3.
K u ru m ta ra fın d a n , 0 2 /0 7 /2 0 1 3 ta rih in d e v e rile n c e v a p ta ise; "Ek Ö d e m en in , e m n iy e t
h iz m e tle ri sın ıfın a tab i o la ra k g ö re v y a p m a k ta ik e n ta ra fla rın a 2 3 3 0 , 3173 v e y a h arp
m alullüğü aylığı bağlananlara ödenm ekte olup, vazife m alullüğü 5434 sayılı kanunun 45 inci
m addesi kapsam ında olanların E k Ö dem e alm asının m üm kün olm adığının" belirtildiği, bu
cevap ü zerine şikayetçinin, 5 434 sayılı K an u n u n E k 79 uncu m ad d esin e g ö re E k Ö d em e
a lm ay a uygun o ld u ğ u a çık ç a o rta d a iken SG K 'nın g ö n d e rm iş o ld u ğ u ret y azısın ın yasal
dayanağının olm adığını ve bu nedenle em ekli olduğu tarihten itibaren ödenm eyen E k Ö dem e
tutarları ve yasal faizlerinin tarafına ödenmesini talep ettiği anlaşılmaktadır.
B. İdarenin Şikâyete İlişkin A çıklam aları
4.
Sosyal G ü v en lik K u ru m u B aşk an lığ ı K am u G ö rev lileri E m ek lilik D aire B aşk an lığ ın ca
k u ru m u m u z a ile tile n 2 0 .1 2 .2 0 1 3 ta rih v e 6 9 .2 6 3 .1 1 7 sayılı y a z ıd a ; şikâyetçinin, Eski
................... ...........
oğlunun düğün m erasim ine T B M M B aşkanm ın da
M illetvekili
katılacak olması nedeniyle alman güvenlik tedbirleri çerçevesinde kişisel ihtiyacını giderm ek
am acıyla gittiği tesis içerisindeki tuvalette, kendisine zim m etli silahının kazaen yere düşerek
ateş alması sonucu yaralanması üzerine Vazife malullüğü durum unun Vazife M alullüğü Tespit
K u ru lu n c a 2 4 /1 0 /2 0 0 8 ta rih in d e in celen d iğ i v e 829 sayılı y azı ile h ak k ın d a 5 434 sayılı
kanunun 45 inci m addesine göre vazife m alullüğü hükümlerinin uygulanm asına karar verildiği,
5434 sayılı K anuna tabi 12 yıl 4 ay fiili, 3 yıl 1 ay fiili h izm et zam m ı v e 1 yıl 5 ay 6 gün
askerlik borçlanm ası olm ak üzere toplam hizm et süresi 16 yıl 10 ay 6 gün olm asına rağm en,
vazife m alulü olarak em ek liy e sevk edildiği v e 17/11/2008 tarih in d e 3 ü n cü d erece 2 inci
k a d e m e + 1100 ek gösterge esas alınarak 6 inci derece vazife m alullüğü zam m ı ilave edilerek
30 yıl ü z e rin d e n 1 5 /1 2 /2 0 0 8 ta rih in d e n itib a re n v a z if e m a lu llü ğ ü a y lığ ı b a ğ la n d ığ ı
açıklamalarına yer verilmiştir.
5.
Ş ik a y e tç in in 5 4 3 4 say ılı K a n u n u n E k 79 u n cu m a d d e s in e g ö re ta ra fın a E k Ö d e m e
(T ütün İkram iyesi) yapılm ası için SG K 'ya y ap m ış olduğu başvuruya K urum tarafından
0 2 /0 7 /2 0 1 3 ta rih in d e v e rile n c e v a p ta ; "E m n iy e t H iz m e tle ri S ın ıfın a tabi o la ra k g ö re v
yapm akta iken, 2330, 3713 veya harp m alullüğü aylığı bağlananlara ödenen Ek Ö dem enin,
ilgilinin v azife m alu llü ğ ü 5434 sayılı K an u n u n 45 inci m addesi k ap sam ın d a old u ğ u n d an
ödenemeyeceğinin" belirtilmiştir.
6.
3 4 8 0 sayılı M a lu lle r İle Ş eh it D ul v e Y e tim le rin e T ü tü n v e A lk o l Ü rü n le rin in S atış
5070 sayılı Elektronik im za K a nununa uygun olarak Güvenli Elektronik imza ile üretilmiştir.
Evrak teyidi h ttp ://e b y s .o m b u d s m a n .g o v .tr/s o rg u adresinden 9 0G B -006E -8P G M kodu ile yapılabilir
B edellerinden Pay Verilm esi H akkında K anunun 14/07/2004 tarih ve 5217 sayılı K anunun
31 inci m ad d esiy le yürü rlü k ten kaldırılan 3 üncü m ad d esin in yine aynı K an u n u n 4 üncü
m addesiyle düzenlenen 5434 sayılı K anunun E k 79 uncu m addesinde kim lere Ek Ö dem e
y a p ıla ca ğ ın a değ in ilerek , E k Ö d em en in ; "ilgili mevzuat hükmünden de anlaşılacağı
üzere sivil görevlilerin söz konusu ödemeden yararlanabilmeleri için, askeri harekatı
gerektiren iç tedip hareketleri veya güvenlik ve asayişin sağlanmasında silalıh
Kuvvetler ile birlikte veya ayrı olarak görevlendirilmeleri ve bu görevlerin ifası
sırasında yaralanmaları, sakatlanmaları ya da ölmeleri halinde mümkün olacağının "
vu rg u lan d ığ ı v e İdarenin açık lam aların ın son k ısm ın d a da; 02/08/2013 tarih 6495 sayılı
K an u n u n 92 inci m addesi ile d eğ işik 5 434 sayılı K an u n u n E k 79 u n cu m a d d esin e g ö re
"5434 sayılı Kanunun midga 45 inci maddesi ve 64 üncü m addeleri , 5510 sayılı
Kanunun 47 nci maddesi, 2330 sayılı Kanun veya 2330 sayılı Kanun hükümleri
uygulanarak aylık bağlanm asını gerektiren kanunlara göre harp veya vazife
malullüğü aylığı üzerinden aylık bağlananlara Ek Ödeme verileceği" hükm ü gereğince
A ğustos 2013 ödem e dönem inden geçerli olm ak üzere tahakkuk ettirilecek E k Ö dem enin
6495 sayılı K anunun y ü rü rlü ğ e g ireceğ i 0 1 /0 1 /2 0 1 4 ta rih in d en itibaren ilk üç ay için d e
ödeneceği belirtilmiştir.
7.
A yrıca anılan yazıda, şikâyetçinin talebine b en zer m üracaatların söz konusu yasa
hüküm lerine göre reddedildiği, şikâyetçi ile K urum arasında m ahkem eler nezdinde açılm ış
dava ve yargı organlarınca karar bulunm adığı, hususlanııa yer verildiği görülmüştür.
C . Olaylar
G erek şikâyet başvurusuna eklenen gerekse de ilgili idare tarafından K urum um uza iletilen
bilgi ve belgeler incelendiğinde;
8. İstanbul B akırköy K aym akam lığı İlçe E m n iy et M ü d ü rlü ğ ü n ce ilgili b irim v e am irliklerine
d a ğ ıtılm a k ü z ere T B M M B aşk a n ın ın İl v e ilçe sın ırla rın d a b u lu n d u k la rı sü red e gerekli
em niyet tedbirlerinin alınm asına yönelik olarak B akırköy İlçe E m niyet M üdürlüğü G üvenlik
B ü ro A m irliğ i ta ra fın d a n 1 0 .0 5 .2 0 0 6 t a r i h i n d e .......... K o d N o 'lu E k ip P e rs o n e lin e
İlimize ve İlçemize yapacakları
ziyaretleri, sırasında bölgemizdeki Florya Atatürk Köşkü Misafirhanesinde ikamet
edişlerinde, eski milletvekili .......................................
oğlunun Florya Biiyükşehir
Belediye dinlenme Tesislerinde yapılacak düğün merasimine de katılacağından dolayı
tesis içerisinde, çevresinde, ilçemizden ayrılışlarına kadar büro amirliğimize bağlı 7544 kod no'lu ekip personelinin konuyu takip ederek herhangi bir aksaklığa meydan
verilmemesi" gerektiğinin ifade edildiği,
gönderilen yazıda; "TBMM
9.
.................................
1 1.05 2 006 tarih ve saat 2 0 :00 sularında İstanbul B iiy ü k şeh ir B elediyesi F lo ry a sosyal
tesislerinde yapılan eski m illetvekili
davetli T B M M Başkanı
...................
...........................
oğlunun düğün m erasim ine
m erasim de bulunm ası nedeni ile em niyet tedbirleri
ç e v re s in d e g ö re v li o la ra k b u lu n a n B a k ırk ö y İlçe E m n iy e t M ü d ü rlü ğ ü G ü v e n lik B ü ro
A m irliğinde görevli 175152 sicil no'lu şikayetçi polis m em uru
........................................
aynı gün saat 22:00 sıralanııda tuvalet ihtiyacını g id en n ek am acıyla tesis içerisinde bulunan
5070 sayılı Elektronik im za K a nununa uygun olarak Güvenli Elektronik imza ile üretilmiştir.
Evrak teyidi h ttp ://e b y s .o m b u d s m a n .g o v .tr/s o rg u adresinden 9 0G B -006E -8P G M kodu ile yapılabilir
tu v a le te gid erek , ihtiyacını g id erd iğ i sırada k en d in e ait d e m irb a ş ta b an c a sın ın koy d u ğ u
yerden düşm esi neticesinde ateş alan tabanca sonucu kuyruk sokum u üstünden yaralandığı,
diğer görevli polis m em urlannca duyulan ses nedeniyle olay yerine intikal edildiği ve yaralının
am b u lan sla Ç apa T ıp Fakültesi H astanesine g önderildiği, İstanbul İl E m n iy et M ü d ü rlü ğ ü
tarafından yukarda belirtilen olayla ilgili olarak gerekli incelem enin yapılm ası ve suç tespit
edilm esi duru m u n d a soruşturm a açılm asın a y ö n elik B ak ırk ö y İlçe E m n iy et M ü d ü rlü ğ ü n e
0 1 /0 6 /2 0 0 6 tarih in d e yazı g ö n d erild iğ i ve söz konusu yazıya binaen y ap ılan in celem e ve
a ra ştırm a so n u cu n d a d ü z en le n e n 1 5 /0 6 /2 0 0 6 tarih li ön in c elem e ra p o ru n a g ö re; o lay ın
ta m a m e n k a z a y la g e rç e k le ş tiğ i, b u n e d e n le id ari y ö n d e n ta h k ik a ta g e re k k a lm a d ığ ı
d ü ş ü n ü le re k d o s y a n ın işle m d e n k a ld ırılm a s ın a k a ra r v e rild iğ i; B a k ırk ö y C u m h u riy e t
B aşsavcılığı tarafından da, olayda başkasının kusuru bulunm am ası nedeniyle kovuşturm aya
yer olmadığına karar verildiği görülm üştür.
10. Ö te y an d an İstanbul T ıp Fakültesi ta ra fın d a n , v u k u bu lan o laya ilişkin teşh is, ted av i ile
m ağdurun geçirm iş olduğu operasyonlara yönelik 02/01/2008 tarihli K urul R ap o r eklerinin
S ağlık K u ru lu n c a 2 2 /0 9 /2 0 0 8 ta rih in d e in celen m esi so n u cu n d a; şik ay etçin in ra p o ru n d a
belirtilen rahatsızlıktan dolayı malul olduğu, rapordaki rahatsızlığının 11/05/2006 tarihinde
m eydana gelen olaydan sonra oluşan rah atsızlığ ın ın devam ı o lduğu, m aluliyetinin sürekli
olduğu v e idari polislik görevinde çalışabileceğine v e sakatlanan ilgili hakkında 5434 sayılı
K anunun vazife m alullüğü hüküm lerinin uygulanm asının uygun olacağının düşünüldüğünün
belirtildiği ve Vazife M alullüğü Tespit Kum lu tarafından 5434 sayılı Kanunun vazife malullüğü
h ü k ü m lerin in u y g u lan m asın a 2 4 /1 0 /2 0 0 8 tarih in d e oy b irliğ iy le k arar v erild iğ i v e K am u
G örevlileri E m ek lilik İşlem leri D aire B aşk an lığ ı tarafın d an 5434 sayılı k an u n u n 45 inci
m a d d esin e g ö re 15/12/2008 tarih in d en itib aren 6 ııcı d e re ce d en v azife m a lu llü ğ ü aylığı
b ağ lan d ığ ı ve şik ây etçin in 5434 sayılı K an u n u n E k 79 uncu m a d d esin e g ö re tarafın a Ek
Ö d em e yapılm ası yönündeki 02/07/2013 tarih in d e K am u G örevlileri E m ek lilik İşlem leri
D aire B aşkanlığınca; "Ek Ödemenin Emniyet Hizmetleri sınıfına tabi olarak görev
yapm akta iken taraflar ma 2330, 3713 veya Ilarp M alullüğü ay lığı bağlananlara
ödenmekte olup 5434 sayılı Kanunun 45 inci maddesi kapsamında vazife malulü
olanlara ödenme imkanın bulunmadığı" yönünde ret cevabı verilm esi üzerine 31/07/2013
tarihinde Kam u Denetçiliği K urum una başvuruda bulunduğu görülmüştür.
m. H U K U K İ
D E Ğ E R L E N D İR M E V E G E R E K Ç E
A. İlgili M ev zu a t
11. Vazife M alullüğü ve V azife M alulü kavranılan 5434 sayılı K anunun 45 inci maddesinde, aynı
kanunun 44 üncü m addesinin ilk paragrafında yer alan, "Her ne sebep ve suretle olursa
olsun vücutlarında hâsıl olan arızalar veya duçar oldukları tedavisi im kânsız
hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamayacak duruma giren iştirakçilere (malul)
denir ve haklarında bu kanunun malullüğe ait hükümleri uygulanır. " ifad esin e a tıf
y a p ıla r a k " ...İştirakçilerin vazifelerini yaptıkları sırada vazifelerinden doğmuş
olursa... buna (Vazife malullüğü) ve bunlara uğrayanlara da (Vazife malulü) denir ."
ifadesiyle tanımlanmıştır.
5070 sayılı Elektronik im za K a nununa uygun olarak Güvenli Elektronik imza ile üretilmiştir.
Evrak teyidi h ttp ://e b y s .o m b u d s m a n .g o v .tr/s o rg u adresinden 9 0G B -006E -8P G M kodu ile yapılabilir
12. 13/10/1988 tarih li 3 4 8 0 sayılı "M a lu lle r ile Ş ehit ve D ul Y e tim le rin e T ü tü n v e A lkol
Ürünlerinin Satış Bedellerinden Pay Verilmesi H akkında K anunun" 1 inci m addesinde
13. "Tüti'm, Tülün mamulleri, Tıız ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünce imal ve ithal
edilen tütün mamulleri ile ağır alkollü içkilerin satış bedellerinden yüzde iki oranında
alınacak pay, bu Kanun hükümlerine göre hak sahiplerine eklenir. Bu oran Bakanlar
Kurulunca bir katma kadar artırılabilir." ifadesine y er verilmiştir.
14. Aynı kanunun "Faydalanacaklar" başlıklı 3 üncü m addesinde; " a) Harp malullerine, b)
Şehit dul ve yetimlerine, c) Barışta olağanüstü yönetim usullerinin uygulandığı haller
ile talim, tatbikat veya m anevra sırasında görevin veya çeşitli harp silah ve
vasıtalarının sebep ve tesiri ile vazife m alulü sayılan Türk Silahlı K uvvetleri
mensupları ile askeri harekâtı gerektiren iç tedip hareketleri veya güvenlik veya
a s a y iş in s a ğ la n m a s ın d a S ila h lı K u v v e tle r le b ir lik te v e y a a y r ı o la ra k
görevlendirilenlerden bu görevlerin çeşitli sebep ve tesirleri ile vazife malulü sayılan
ja n d a rm a ve em niyet m en su p la n ile sivil görevlilere, (c) bendinde belirtilen
görevlerin ifası sırasında, bu görevlerin çeşitli sebep ve tesirleri ile ölenlerin dul ve
yetimlerine, bu Kanun hükümlerine göre ödeme yapılacağı ve bu ödemelerin hiçbir
vergi veya harca tabi tutulmayacağı" vurgulanmıştır.
15. 3480 sayılı K anunun 3 üncü m addesi 14/04/2004 tarih ve 5217 sayılı Sayılı Özel G elir
V e Ö z e l Ö d e n e k le r in D ü z e n le n m e s i İ le B a z ı K a n u n v e K a n u n H ü k m ü n d e
K ararnam elerde Değişiklik Yapılması H akkında K anunun 31 inci m addesiyle yürürlükten
k a ld ırılm ış v e a y n ı k a n u n u n 4 ü n c ü m a d d e s iy le 5 4 3 4 say ılı K a n u n u n E k 79 u n cu
m addesinde E k Ö dem e olarak ifadesini bulm uştur.
16. 5434 sayılı K a n u n u n E k 79 u n c u m a d d e sin d e ; ”a) Harp malullerine b) Şehit dul ve
yetimlerine c) Barışta, olağanüstü yönetim usullerinin uygulandığı haller ile talim,
tatbikat veya manevra sırasında görevin veya çeşitli harp silah ve vasıtalarının sebep
ve tesiriyle vazife m alûlü sayılan Tiirk Silahlı K uvvetleri m ensupları ile askeri
harekâtı gerektiren iç tedip hareketleri veya güvenlik veya asayişin sağlanmasında
Silalıh Kuvvetlerle birlikte veya cıyrı olarak görevlendirilenlerden bu görevlerin çeşitli
sebep ve tesirleriyle vazife malûlü sayılan jandarma ve emniyet mensupları ile sivil
görevlilere bu madde uyarınca Ek Ödeme yapılacağı" h ü k m ü n e y e r v e rilm iş , E k
Ö d e m en in y a p ılış b içim i aynı m ad d ed e; " Hak sahiplerine, yukarıda yazılı durumlar
sebebiyle, sosy’al güvenlik kurum ¡arınca ay'lık bağlanmasına esas olan tarihten geçerli
olmak üzere müracaat tarihini izleyen yılın en geç ilk iiç ayı içinde T.C. Emekli
Sandığı tarafından Ek Ödeme yapılır." şeklinde izah edilmiştir.
17.
1 2 /0 7 /2 0 1 3 ta rih in d e k a b u l e d ile n "6 4 9 5 S a y ılı B az ı K a n u n v e K a n u n H ü k m ü n d e
K ararn am elerd e D eğişiklik Y ap ılm asın a D air K anunun" 93 üncü m addesiyle 5434 sayılı
K anunun E k 79 uncu m addesinin 1 inci fık ra s ı"Bu Kanunun 56 ncı maddesi He mülga 45
inci ve 64 üncü maddeleri, 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesi, 2330 sayılı Kanun
veya 2330 sayılı Kanun hüküm leri uygulanarak aylık bağlanm asını gerektiren
kanunlara göre harp veya vazife malullüğü aylığı üzerinden aylık bağlananlara, bu
5070 sayılı Elektronik im za K a nununa uygun olarak Güvenli Elektronik imza ile üretilmiştir.
Evrak teyidi h ttp ://e b y s .o m b u d s m a n .g o v .tr/s o rg u adresinden 9 0G B -006E -8P G M kodu ile yapılabilir
madde uyarınca Ek Ödeme verilir." şeklinde d eğiştirilerek E k Ö d em e y ap ılacak ların
kapsamı yeniden tanımlanmıştır.
B. Şikâyet K o n u su n a İlişkin U ygulam alar
Şikâyet konusuyla birebir örtüşen uygun uygulam aya rastlanılm am akla birlikte,
18. D a n ışta y 11 inci D airesi 2 0 0 8 /8 3 1 e sa s v e 2 0 1 0 /3 6 8 5 sayılı k a ra rın d a ; ... İlgili id are
m a h k e m e sin c e , d a v ac ıla rın eşi ve b a b aları olan ilg ilin in , trafik k a z a sın d a v e fa t etm esi
n e d en iy le söz konusu o lay ın 3 4 8 0 sayılı K an u n k a p sam ın d a d eğ erlen d irilm esi m ü m k ü n
olm adığından, Tütün İkramiyesi (Ek Ö dem e) ödenm em esine ilişkin işlem de hukuka aykırılık
bu lu n m ad ığ ı g e re k ç e siy le d av an ın re d d in e y ö n e lik m a h k e m e k ararın ın ,
" ... Emniyet
personelinin atış eğitimi için gerekli mermileri Tunceli Emniyet Mudürliiğiinden almak
üzere görevlendirilen ve bu görevin ifası sırasında vefat ettiği anlaşılan ilgilinin ölüm
olayının, güvenlik veya asayişin sağlanmasına yönelik görevin sebep ve tesiriyle
oluştuğu sonucuna ulaşıldığından, davacılara 5434 sayılı Kanunun Ek 79 uncu
m addesi uyarınca Ek Ödeme yapılm am asına ilişkin işlemde ve davanın reddi
yolundaki Mahkeme kararında hukuka uygun bulunm adığından , yeniden karar
verilmek iizere dosyanın Mahkemeye gönderilmesine" hükmetmiştir.
19. D a n ışta y 11 inci D a ire si 2 0 0 9 /5 3 1 0 e sa s v e 2 0 1 2 /8 6 9 9 say ılı k a ra rın d a ; " ...İstanbul
E m n iyet M üdürlüğü kadrosunda p o lis m em uru olarak g ö rev yapm akta iken
7.12. ¡9X4 tarihinde devriye görevi esnasında trafik kazasına karışan araçlara
müdahale ederken başka bir aracın çarpması sonucu yaralandığı ve tarafına vazife
m alullüğü aylığı He birlikte ödenen Tütün İkram iyesinin idare tarafından geri
istenmesine açtığı davada, İdare M ahkemesince , davacının vazife malulü olarak
em ekliye a yrılm a sın a ve Tütün İkram iyesinden fa yd a la n m a sına neden olan
sakatlanm a olayının 5434 sayılı Kanunıı'nun Ek 79 uncu maddesi kapsamında
değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verildiğinden hareketle
temyiz isteminin, davacının yaralanm a olayının, güvenlik ve asayişin sağlanması
kapsamında değerlendirilmesi gerektiği dikkate alındığında, davacı hakkında tesis
edilen borç çıkarma işleminde hukuka uygunluk bulunmadığından, davanın reddi
yo lu n d a verilen İdare M ahkem esi kararında hukuka uyarlık görülm ediğine''
hükmetmiştir.
20.
D an ıştay 11 inci D airesi 2 0 0 9 /3 0 6 0 esas ve 2 0 1 3 /3 8 sayılı k ararın d a; "...polis
memuru olan davacının eşi, barışta güvenlik ve asayişi korumak amacıyla devriye
ekibi ile trafik kontrol görevini ya p a rken bir başka aracın çarpm ası sonucu
öldüğünden, ölüm olayı 2330 sayılı Yasa kapsamında değerlendirilerek tarafına aylık
bağlanması gerekirken aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde ve davanın reddi
yönünde verilen İdare M ahkem esi kararında hukuka uyarlık görülm ediğine"
hükmedilmiştir.
C. K a m u Denetçisi A b d u lla h C engiz M A K A S 'ın K a m u B aşdenetçisine Önerisi;
5070 sayılı Elektronik im za K a nununa uygun olarak Güvenli Elektronik imza ile üretilmiştir.
Evrak teyidi h ttp ://e b y s .o m b u d s m a n .g o v .tr/s o rg u adresinden 9 0G B -006E -8P G M kodu ile yapılabilir
6/ 9
21. M a ru z k a ld ığ ı k a z a n e d e n iy le v a z ife m a lu llü ğ ü n e k a ra r v e rile n
................... E k Ö dem e talebine Sosyal G üvenlik K u ru m u tarafından verilen ret cevabının
hukuka uygun olduğu görüş ve kanaatine vanldığından, şikayetçinin talebinin reddi yönünde
karar verilmesi önerilmiştir.
D. H u k u k a U ygun luk Y ö n ü n d en D eğerlendirm e v e G erekçe
2 2. E k Ö d e m e y a p ıla c a k la rın k im le r o ld u ğ u n u n 5 4 3 4 sa y ılı K a n u n u n E k 79 u n c u
m a d d e sin d e (0 2 /0 8 /2 0 1 3 d eğ işik liğ i ö n c e si) a çık ç a b e lirtilm iştir. B u n a g öre; a) H arp
malullerine, b) Şehit dul ve yetimlerine, c) Barışta, olağanüstü yönetim usullerinin uygulandığı
haller ile talim, tatbikat veya m anevra sırasında görevin veya çeşitli harp silah ve vasıtalarının
sebep ve tesiriyle vazife m alûlü sayılan Türk Silahlı K uvvetleri m ensuplan ile askeri harekâtı
gerektiren iç tedip hareketleri veya güvenlik veya asayişin sağlanm asında Silahlı K uvvetlerle
b irlikte v ey a ayrı olarak g ö rev len d irilen lerd en bu g ö rev lerin çeşitli sebep v e tesirleriy le
vazife m alûlü sayılan jandarm a ve em niyet m ensuplan ile sivil görevlilere bu m adde uyannea
Ek Ö dem e yapılacağı ifade edilmiştir.
23. 27.03.1957 tarih ve 1957/1 Esas, 1957/3 sayılı Y argıtay İçtihatları B irleştirm e K ararında;
"Kanun hükm ünün m anasını tayin etm ekte ilk esas, m etnin m eydana geldiği
sözlerden çıkan manadır ve ancak bu şekilde metne verilmesi gereken mana, hükmün
kanuna koyulmasıyla güdülen gayeye aykırı neticeler doğuracak okluğu takdirde
lafzından çıkan mana yerine, kanunun ruhundan çıkan m anaya göre hüküm
verilmesi gerekir ki, bu durum M edeni Kanunun 1 inci maddesinde kabul edilen,
kanun lafzıyla ve ruhuyla temas ettiği bütün meselelere tatbik olunacağı kaidesinin
neticelerindendir." denilerek m evzuat hüküm lerinin yorum lanm asında hem kanun metninin
hem de metnin özünün birlikte uyum una vurgu yapılmıştır.
24.
Ş ik ây etçin in Ek Ö d e m e ta leb iy le İd arey e yaptığı b a şv u ru n u n ; "Ek Ödemenin,
Emniyet hizmetleri sınıfına tabi olarak görev yapmakta iken taraflarına 2330, 3713
veya harp malullüğü aylığı bağlananlara ödenmekte olduğu, şikâyetçinin vazife
malullüğünün 5434 sayılı Kanunun 45 inci maddesi kapsamında olduğundan tarafına
Ek Ödeme yapılmasının mümkün olmadığı" gerekçesiyle reddedildiği görülm üştür.
25.
5434 sayılı K anunun E k 79 uncu m addesinin özü itibariyle; g ü v en lik ve asayişin
sağlanm asında görevlendirilen kişilerin bu g ö re v le rin çeşitli sebep ve tesirleriy le vazife
m alulü olm aları durum unda E k Ö dem e yapılm asını am açladığı anlaşılm akta olup; şikayete
konu olay bakım ından değerlendirildiğinde; ilgilinin yaralanması ve nihayetinde vazife malulü
olarak em ekli edilm esinin, güvenlik ve asayişi sağlam a görevi esnasında tuvalet ihtiyacını
g id e rirk e n d ik k a tsiz lik n e d e n iy le y e re d ü şen silah ın a teşle n m e si so n u cu g e rç ek le ştiğ i
anlaşılmıştır.
26.
T B M M B aşk am m n g ü v e n liğ in in sağ lan m ası am acıy la ilgili em n iy et b irim in ce
görev len d irilen şikayetçinin v azife m aluliyetinin, sö z konusu m e v z u a tta y e r a lan , " ...
görevlendirilenlerden bu görevlerin çeşitli sebep ve tesirleriyle vazife malûlü sayılan
jandarma ve emniyet mensuplan ile sivil görevlilere bu madde uyarınca Ek Ödeme
7 /9
5070 sayılı Elektronik im za K a nununa uygun olarak Güvenli Elektronik imza ile üretilmiştir.
Evrak teyidi h ttp ://e b y s .o m b u d s m a n .g o v .tr/s o rg u adresinden 9 0G B -006E -8P G M kodu ile yapılabilir
yapılacağı. .
ifadesindeki çeşitli sebep ve tesirlerden biri olan yaralanm a olayı sonucunda
gerçekleştiği sonucuna vanlmıştır.
27.
B u durum da, 5434 sayılı K anunun E k 79 uncu m addesinin ö zü ve lafzıyla birlikte
değerlendirilmesinden, TB M M Başkanının güvenliğinin sağlanması am acıyla görevlendirilen
şikayetçinin görevi esnasında dikkatsizliği ve tedbirsizliği n ed en iy le yaralanm ası sonucu
sa k a tla n a ra k v a z ife m a lu lü o lm ası s e b e b iy le tü tü n ik ra m iy e si adı a ltın d a y a p ıla n ek
ödem eden yararlandırılm ası gerekm ektedir. Z ira D anıştay 11. D aire Başkanlığının yukarıda
belirtilen kararlarında, kişilerin dikkatsizlikleri neticesinde görevleri esnasında m eydan gelen
kazalar sonrası vazife malulü sayılanlara da ek ödem e yapılm ası gerektiği vurgulanmıştır.
28.
K aldı ki, 12/07/2013 ta rih in d e kabul ed ilen "6495 Sayılı B azı K anun v e K anun
H ükm ünde K ararnam elerde D eğişiklik Y apılm asına D air K anunun" 93 üncü m addesiyle
5434 sayılı K anunun Ek 79 uncu m addesinin 1 inci fıkrası değiştirilerek, şikayetçiyle aynı
durum da olan kişilere de artık anılan ek ödem elerin yapılacağı kurala bağlanmıştır.
29.
Sonuç olarak, yukarda izah edilen gerekçelerle; m aruz kaldığı kaza nedeniyle vazife
m alullüğüne karar verilen
................................
Ek Ö dem e talebine Sosyal Güvenlik
K urum u tarafından verilen ret cevabında hukuka uyarlılık bulunm adığı görüş ve kanaatine
vanlmıştır.
IV. H A K A R A M A Ö Z G Ü R L Ü Ğ Ü N E İLİŞK İN Y A S A L M E V Z U A T
A.
Dava A ç m a Süresinin Y eniden Başlam ası
30.
1 4/6/2012 tarih li v e 6328 sayılı K am u D e n e tç iliğ i K u ru m u K a n u n u n u n 21 inci
m a d d e sin in b irin ci fık rası u y a rın c a , d u rm u ş o lan d a v a a ç m a süresi g e re k ç e li ret
kararının ilgiliye tebliğinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlayacaktır.
B.
Yargı Yolu
31. 2709 sayılı 1982 Anayasasının "Temel H ak ve Hürriyetlerin Korunm ası" başlıklı 40 ıııcı
m addesinin ikinci fıkrasında, "Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yollan ve
m ercilere başvuracağını ve sürelerini belirtm ek zorundadır." hükm ü yer alm akta olup,
6328 sayılı K am u D enetçiliği K urum u K anununun 20 nci m addesinin ikinci fıkrası
uyannea, ilgili idarenin işlem ine karşı İdare M ahkem elerinde yargı
yolu açıktır.
V.
KARAR
A çık la n a n gerekçelerle; şikayetin K A B U L Ü N E ,
Ş ik a y e tç i
.................................
, 5 434 say ılı K a n u n u n E k 79 u n cu m a d d e sin d e
belirtilen ek ödemenin, em ekliye aynldığı tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesi
5070 sayılı Elektronik im za K a nununa uygun olarak Güvenli Elektronik imza ile üretilmiştir.
Evrak teyidi h ttp ://e b y s .o m b u d s m a n .g o v .tr/s o rg u adresinden 9 0G B -006E -8P G M kodu ile yapılabilir
yönünde Sosyal G üvenlik K urum u BaşkanlığTna T A V S İY E D E B U L U N U L M A S IN A ,
K aran n şikayetçiye ve Sosyal G üvenlik K urum u B aşkanlığı'na tebliğine,
T ürkiye C um h uriyeti K a m u B aşd en etçisi’nce karar verildi.
M N ihat Ö M E R O Ğ L U
K am u Başdenetçisi
5070 sayılı Elektronik im za K a nununa uygun olarak Güvenli Elektronik imza ile üretilmiştir.
Evrak teyidi h ttp ://e b y s .o m b u d s m a n .g o v .tr/s o rg u adresinden 9 0G B -006E -8P G M kodu ile yapılabilir
9/ 9