ΠΡΟΝΗΠΙΑ Β 2010 ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Διανύαμε το δεύτερο

ΠΡΟΝΗΠΙΑ Β 2010
ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
Διανύαμε το δεύτερο τρίμηνο της σχολικής περιόδου όταν ένα παιδί έφερε στην ομάδα το δώρο του Αϊ
Βασίλη. Ήταν ένα βιβλίο με τίτλο «Ο ερωτευμένος βάτραχος». Αφού διαβάσαμε την ιστορία, τα παιδιά
αυθόρμητα άρχισαν να συζητούν για την αγάπη που ένιωθε ο βάτραχος για μια πάπια. Η συζήτηση κάποια
στιγμή άρχισε να κορυφώνεται, το ενδιαφέρον των παιδιών να εντείνεται, και άρχισαν να αναφέρουν βιώματα
και προσωπικές εμπειρίες που αφορούσαν άλλα συναισθήματα πέραν της αγάπης.
Οι εκπαιδευτικοί, ορμώμενοι από το ενδιαφέρον των παιδιών, πρότειναν να γίνει ένα φανταστικό ταξίδι στο
χωριό των συναισθημάτων στο οποίο κατοικούσαν τα συναισθήματα που είχαν αναφέρει στην προηγούμενη
συζήτησή τους, και που τώρα έπρεπε να ανακαλύψουν και να εκφράσουν μέσω του αυτοσχεδιασμού και της
μίμησης.
Τα συναισθήματα που ανακαλύφτηκαν ήταν: η Αγάπη, η Χαρά, η Λύπη, η Ζήλεια, ο Φόβος, ο Θυμός.
Βασισμένοι οι εκπαιδευτικοί της τάξης στην άποψη της Κάρεν Στόουν ΜακΚουν, ότι «Η μάθηση δε λαμβάνει
χώρα ανεξάρτητα από τα συναισθήματα του παιδιού. Η συναισθηματική αγωγή είναι εξίσου σημαντική με την
εκμάθηση ενός κανόνα στα μαθηματικά ή στην ανάγνωση» (Goleman Daniel, Η συναισθηματική νοημοσύνη
Γιατί το EQ είναι πιο σημαντικό από το IQ, Emotional intelligence, Ελληνικά Γράμματα, 1998)
αποφάσισαν να δουλέψουν τα συναισθήματα στην τάξη. Το κάθε συναίσθημα δουλεύτηκε μεμονωμένα και
πλαισιώθηκε από μια πληθώρα δραστηριοτήτων που κάλυπτε όλα τα γνωστικά αντικείμενα: γλώσσα,
μαθηματικά, ανθρωπογενές περιβάλλον, φυσικό περιβάλλον, εικαστικά, δραματική τέχνη, φυσική αγωγή,
τεχνολογία, μουσική. Πιο αναλυτικά:
Για το συναίσθημα της αγάπης τα παιδιά:
• Υπέθεσαν ότι υπάρχει το ποτό της αγάπης, και έγραψαν τα υλικά που φαντάζονταν ότι μπορεί να
περιέχει
• Πραγματοποίησαν επίσκεψη σε ένα super market για την αγορά των υλικών και εκτέλεσαν τη
συνταγή
• Συνέταξαν προτάσεις με τη φράση «Σ’ αγαπάω τόσο-όσο» Φώτο 1
• Έφτιαξαν αιωρούμενες καρδιές –μόμπιλε
• Αποτύπωσαν σε ομαδικές ζωγραφιές τους στίχους του τραγουδιού «Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον
τοίχο»
• Έμαθαν το παραπάνω τραγούδι
Για το
•
•
•
συναίσθημα της χαράς και της λύπης τα παιδιά:
Άκουσαν κλασσικά κομμάτια μουσικής και τα συνέδεσαν με ένα από τα δύο συναισθήματα,
εξέφρασαν τη χαρά και τη λύπη με κάθε μέλος του σώματός τους με τον αυτοσχεδιασμό
Ζωγράφισαν σε χαρτί Α4, το οποίο ήταν χωρισμένο σε δύο μέρη, κάτι που τους κάνει χαρούμενους
και κάτι που τους κάνει λυπημένους αντίστοιχα Φώτο 2
•
•
Ενεργητική ακρόαση των ιστοριών «Το χαρούμενο λιβάδι» και «Το λυπημένο ποντικάκι»
Ζωγράφισαν με κηρομπογιές σε χαρτόνι , αυτό που τους έκανε μεγαλύτερη εντύπωση από την
ιστορία «Το χαρούμενο λιβάδι»
Για το συναίσθημα της ζήλειας τα παιδιά:
• Μπήκαν στη διαδικασία να γράψουν όπως μπορούν αυτό που ζηλεύουν
• Συζητήσαμε ένα ερώτημα που φάνηκε να τους απασχολεί: Πώς αισθάνεται κάποιος όταν ζηλεύει?
βασισμένα σε προσωπικά βιώματα και εμπειρίες τους
• Μέσα από προβληματισμούς και υποθέσεις που διατύπωσαν, οδηγήθηκαν στην προβολή του dvd με
το παραμύθι «Η Χιονάτη και οι εφτά νάνοι»
• Κατέγραψαν πράξεις και συμπεριφορές των ηρώων του παραμυθιού που είχαν σχέση με το
συναίσθημα της ζήλειας
• Έπαιξαν κινητικό παιχνίδι στο αμφιθέατρο του σχολείου, στο οποίο ένα παιδί κάθε φορά, καλούταν
να εκτελέσει μια διαδρομή με εμπόδια, για να σώσει τη Χιονάτη
Για το συναίσθημα του φόβου τα παιδιά :
• Άκουσαν την αφήγηση της ιστορίας « Δε φοβάμαι το σκοτάδι»
• Έκαναν ένα φανταστικό ταξίδι στο μαγικό δάσος για να βρουν τη λίμνη που εξαφανίζει όλους τους
φόβους αρκεί να πουν στη νεράιδα της λίμνης το μεγαλύτερο φόβο τους
• Έφτιαξαν ονειροσέντονα από υφάσματα –τέμπερες-χρυσόσκονη, για να αντιμετωπίσουν τους
εφιάλτες τους Φώτο 3
• Ίδρυσαν την ομάδα των super ηρώων «Power ranger» κατά του φόβου
• Παρακολούθησαν κουκλοθέατρο «Οι εφιάλτες του Μωβ και το μαγικό φίλτρο φοβέξ»
• Επέλεξαν με ψηφοφορία, τη ζωγραφιά που θα γινόταν το σήμα του φοβέξ και παρασκεύασαν το
φίλτρο Φώτο 4
•
•
•
Για το συναίσθημα του θυμού τα παιδιά:
Χωρίστηκαν σε 3 ομάδες δράσης. Η κάθε ομάδα κλήθηκε να απαντήσει μια από τις παρακάτω
ερωτήσεις:
-Τι αισθάνομαι όταν θυμώνω;
-Πως καταλαβαίνω ότι κάποιος είναι θυμωμένος;
- Τι μπορώ να κάνω για να σταματήσω να νοιώθω θυμό;
Δέχτηκαν επίσκεψη από τη μάγισσα του θυμού η οποία τους έκανε μάγια που τα παιδιά θα
μπορούσαν να λύσουν μόνο εάν απαντούσαν σε μια σειρά από αινίγματα που αυτή τους έθεσε. Η λύση
των αινιγμάτων οδήγησε την ομάδα στην εύρεση του θυμόμετρου, τη χρήση του οποίου έμαθαν μέσω
ενός βιντεοσκοπημένου μηνύματος που έστειλε η μάγισσα του θυμού. Φώτο 5
Προβληματίστηκαν κατά πόσον εκτός από τους ανθρώπους θυμώνει και η φύση και κατέγραψαν
καιρικά
φαινόμενα
που
θα
μπορούσαν
να
εκφράσουν
θυμό:
•
•
-Καταιγίδες
-Τρικυμίες
- Εκρήξεις ηφαιστείων
Παρακολούθησαν ντοκιμαντέρ με εκρήξεις ηφαιστείων και δράση ομάδας ηφαιστειολόγων. Επιπλέον,
αυτοσχεδίασαν και μιμήθηκαν το ρόλο των ηφαιστειολόγων χρησιμοποιώντας το σώμα τους για να
αναπαραστήσουν μια έκρηξη ηφαιστείου Φώτο 6
Κατασκεύασαν ένα ηφαίστειο χρησιμοποιώντας χαρτί του μέτρου, αλουμινόχαρτο για τον καπνό,
πορτοκαλί και κόκκινο γκοφρέ για τη λάβα Φώτο 7
Η υλοποίηση των δραστηριοτήτων αυτών βασίστηκε στην εργασία σε μικρές ομάδες. Η επιλογή της
συγκεκριμένης μεθόδου στηρίχθηκε στην άποψη ότι η αλληλεπίδραση που αναπτύσσεται όταν τα παιδιά
δρουν σε μικρές ομάδες προωθεί την κοινωνικοποίηση και τη συνολική τους ανάπτυξη, αφού μαθαίνουν να
συνεργάζονται και να ακούν το ένα το άλλο, να αναλαμβάνουν ρόλους, να πειθαρχούν σε προτεραιότητες
αλλά και να ευνοείται η μάθηση αφού συνεργαζόμενα επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που
μπορεί να πετύχει το καθένα μόνο του (Δαφέρμου Χ., Κουλούρη Π., Μπασαγιάννη Ε., Οδηγός Νηπιαγωγού,
εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί, δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης, Υπουργείο εθνικής Παιδείας και
Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2007, σ. 76).
Στο πλαίσιο όλης αυτής της μαθησιακής διαδικασίας και προκειμένου να καλυφθούν οι λειτουργικές ανάγκες
του προγράμματος πραγματοποιήθηκαν δύο επισκέψεις, σε ένα super market και στην Εθνική Πινακοθήκη.
Πιο αναλυτικά, η επίσκεψη στο super market αφορούσε στην αγορά υλικών για την κατασκευή του ποτού
της αγάπης. Η ομάδα έμαθε για το ποτό αυτό μέσα από τη διήγηση μιας ιστορίας και εξέφρασε την επιθυμία
να το παρασκευάσει. Έτσι:
• υπέθεσαν τα υλικά που αποτελούσαν αυτό το ποτό
• τα κατέγραψαν
• αναζήτησαν με βάση τις εμπειρίες τους το μέρος για την αγορά τους
• επέλεξαν εκπροσώπους από την ομάδα με τη διαδικασία της κλήρωσης
• ενημέρωσαν τους γονείς με γραπτή ανακοίνωση που συνέταξαν
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στο super market:
• αναζήτησαν τα υλικά ανατρέχοντας στη συνταγή Φώτο 8
• παρατήρησαν τις ταμπέλες με τα ονόματα των προϊόντων
• ήρθαν σε επαφή με τους ενήλικες του super market
• έμαθαν τη διαδικασία της συναλλαγής (δίνω χρήματα - παίρνω ρέστα)
Η επίσκεψη στην Πινακοθήκη προέκυψε από μια πληροφορία που ήρθε μέσω του ταχυδρομείου της τάξης,
σύμφωνα με την οποία ο μεγάλος Έλληνας ζωγράφος Νικόλαος Γύζης, έχει αποτυπώσει διάφορα
συναισθήματα στους πίνακες του. Έτσι, τα παιδιά οργάνωσαν την επίσκεψη αυτή ως εξής:
• συνέταξαν ανακοίνωση προς τους γονείς
• ήρθαν σε επαφή με τη γραμματέα του σχολείου για να ζητήσουν πούλμαν για τη μεταφορά τους Φώτο
•
•
•
•
9
ενημερώθηκαν για το συνολικό ποσό των 100 ευρώ πού έπρεπε να συγκεντρώσουν για το πούλμαν
πειραματίστηκαν με διακριτές μονάδες (μαρκαδόρους) για να καταλήξουν στο ποσό που έπρεπε να
φέρει το κάθε παιδί
επέλεξαν ταμίες για τη συγκέντρωση χρημάτων με ψηφοφορία Φώτο 10
έφτιαξαν χάρτες με τη διαδρομή που θα ακολουθούσε το πούλμαν έχοντας ως σημεία αναφοράς το
Μέγαρο Μουσικής και το Χίλτον
Η επίσκεψη στην Πινακοθήκη εμπλουτίστηκε με ποικίλες δραστηριότητες που στόχο είχαν να παρέχουν στα
παιδιά τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν με τα εκθέματα, να προσπαθήσουν να τα ερμηνεύσουν και να
προσεγγίσουν την εποχή κατασκευής τους (Δαφέρμου Χ., Κουλούρη Π., Μπασαγιάννη Ε., Οδηγός
Νηπιαγωγού, εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί, δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης, Υπουργείο εθνικής Παιδείας
και Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2007, σ. 76)
Συγκεκριμένα τα παιδιά:
• αναζήτησαν τους πίνακες του Γύζη
• τους παρατήρησαν και τους φωτογράφισαν
• αναγνώρισαν συναισθήματα μέσα από τις εκφράσεις των προσώπων
• ζωγράφισαν τον πίνακα που τους έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση Φώτο11
• μιμήθηκαν τις στάσεις των φιγούρων και τις εκφράσεις των προσώπων Φώτο12
Οι εκπαιδευτικοί, μέσα από τις δραστηριότητες που οργανώθηκαν έθεσαν διαφορετικούς στόχους για
καθένα από τα παρακάτω γνωστικά αντικείμενα:
Γλώσσα:
• Να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να χρησιμοποιούν στοιχειώδη επιχειρηματολογία (π.χ. «πώς
νιώθει κάποιος όταν θυμώνει – αγαπάει – ζηλεύει- φοβάται- θυμώνει;», «πώς καταλαβαίνουμε ότι
κάποιος είναι θυμωμένος – φοβισμένος – χαρούμενος – λυπημένος;» «Τι κάνω για σταματήσω να
είμαι θυμωμένος – λυπημένος – φοβισμένος;»)
• Να συμμετέχουν στη δημιουργία δικών τους κειμένων με υπαγόρευση στον εκπαιδευτικό
(ανακοινώσεις προς τους γονείς για τις επιμέρους επισκέψεις)
• Να αποκτήσουν φωνολογική επίγνωση
• Να ενθαρρύνονται να γράφουν όπως μπορούν (γραφή συνταγών για το ποτό της αγάπης και το ποτό
του φόβου)
• Να αντιγράφουν λέξεις που εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες (γραφή ταμπέλας-τίτλου σε ομαδικές
ζωγραφιές στο συναίσθημα της αγάπης και στο συναίσθημα του θυμού)
• Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους (ρέστα, απόδειξη, καμβάς, μουσαμάς κ.ά.)
• Να κατανοούν μια διήγηση που κάποιος τους διαβάζει φωναχτά («ο Ερωτευμένος βάτραχος», Β«Το
λυπημένο ποντικάκι», «Δε φοβάμαι το σκοτάδι» κ.ά.)
Μαθηματικά:
• Να στηρίζονται σε προηγούμενες γνώσεις και εμπειρίες
• Να κάνουν απλές υποθέσεις και να καταλήγουν σε σχετικά συμπεράσματα (πχ να υποθέτουν πως
είναι η Πινακοθήκη και να επαληθεύουν τις αρχικές τους υποθέσεις κατά τη διάρκεια της
επίσκεψης)
• Να εκτελούν απλές αριθμητικές πράξεις (πχ καταμερισμός κόστους μετακίνησης στην Πινακοθήκη
στα 25 παιδιά του τμήματος)
• Να μετρούν χρησιμοποιώντας αυθαίρετες ή συμβατικές μονάδες μέτρησης (χρήση μαρκαδόρων ως
μονάδα μέτρησης)
• Να εμπλουτίζουν τη γλώσσα με λέξεις που συνδέονται με τα μαθηματικά (σύνθεση προτάσεων στο
συναίσθημα της αγάπης με τα ποσοτικά επιρρήματα τόσο - όσο)
• Να ανακαλύπτουν ότι ένα πρόβλημα μπορεί να λυθεί με πολλούς τρόπους (πχ. στην επιλογή σήματος
για το ποτό του φόβου «Φοβέξ», η ομάδα ψηφίζει τη ζωγραφιά που προτιμά)
• Να απεικονίζουν σχέσεις – ιδέες σε πίνακες καταγραφής (πχ. πίνακας μονής εισόδου με τις αρχικές
ιδέες γα το πώς μπορεί να είναι η Πινακοθήκη, πίνακας μονής εισόδου για τη συγκέντρωση
•
χρημάτων)
Να αναγνωρίζουν την αξία των μικρών νομισμάτων και τη χρησιμότητά τους στις συναλλαγές με
βιωματικό τρόπο
Εικαστικά:
• Να δημιουργούν αιωρούμενα αντικείμενα (Μόμπιλ με καρδιές)
• Να κάνουν ομαδικές και ατομικές ζωγραφιές (ομαδικές ζωγραφιές της θυμωμένης φύσης: θάλασσα,
ουρανός, ηφαίστειο, ατομικές ζωγραφιές σχετικές με ιστορίες που αφηγούνται οι εκπαιδευτικοί και
με το πώς νιώθουν σε κάθε συναίσθημα) Φώτο 13, Φώτο 14, Φώτο 15
• Να πειραματίζονται με διάφορα υλικά και χρώματα για να κάνουν ατομικές ή ομαδικές κατασκευές
(πχ. δημιουργία ονειροσέντονου από ύφασμα, τέμπερες, χρυσόσκονες και κατασκευή ηφαιστείου από
αλουμινόχαρτο, χαρτί του μέτρου, γκοφρέ και τέμπερες)
• Να αποδώσουν τη μορφή της Πινακοθήκης με γραμμές όπως τη φαντάζονται
• Να γνωρίζουν και να ονομάζουν τεχνοτροπίες ζωγραφικής (πχ. ελαιογραφία)
• Να αναπτύσσουν το λεξιλόγιό τους (πχ. καμβάς, μουσαμάς, ελαιογραφία, πορτρέτο, τοπίο)
Ανθρωπογενές περιβάλλον:
• Να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας
• Να μάθουν την αξία της ομαδικής συνεργασίας
• Να συνειδητοποιούν και να εντοπίζουν τις ομοιότητες με τους άλλους (πχ. στο συναίσθημα του
φόβου τα παιδιά διαπίστωσαν ότι όλοι φοβούνται κάτι και αποφάσισαν να ιδρύσουν μια ομάδα super
ηρώων με το όνομα «power ranger» για την καταπολέμηση των φόβων τους)
• Να ρωτούν, να παρουσιάζουν και να συζητούν τις ιδέες τους
• Να υιοθετούν κάποιες φορές τις απόψεις των άλλων (πχ. αποδοχή της άποψης της πλειοψηφίας)
• Να διαπραγματεύονται τυχόν συγκρούσεις ή εντάσεις που προκύπτουν στη συνεργασία (πχ. τα
παιδιά εξοικειώνονται με τη χρήση του θυμόμετρου: σταματώ – λέω τι δε μου αρέσει – εξηγώ πώς
θα ήθελα να εξελιχθεί η κατάσταση για να μη θυμώσω)
• Να συνεργάζονται με ενήλικες (πχ. να ρωτούν τους πωλητές του super market πού μπορούν να
βρουν τα διάφορα υλικά και να εκτελούν οικονομική συναλλαγή με την ταμία)
• Να διαβάζουν σχεδιαγράμματα και χάρτες (πχ χάρτες που έφτιαξαν για να πάνε στην Πινακοθήκη)
Φυσικό περιβάλλον:
• Να κάνουν υποθέσεις γύρω από διάφορα φυσικά φαινόμενα και απλά πειράματα και να εξάγουν
συμπεράσματα
• Να κατανοούν τη σημασία των πειραμάτων και της περιγραφής για τη μελέτη υλικών και φαινομένων
(πχ. στο συναίσθημα του θυμού, μιλώντας για τη θυμωμένη φύση τα παιδιά μελέτησαν τις εκρήξεις
των ηφαιστείων αναμειγνύοντας μαγειρική σόδα – ξύδι – κόκκινη τέμπερα)
• Να παρατηρούν και να περιγράφουν τις αλλαγές που γίνονται σε κάποια υλικά κάτω από ορισμένες
συνθήκες (πχ ανάμειξη υλικών για την παρασκευή του ποτού της αγάπης και του ποτού του φόβου)
Φώτο 16
Δραματική τέχνη:
• Να εκφράζονται με το ελεύθερο παιχνίδι
• Να αναπτύσσουν τη δημιουργικότητά τους
• Να αναλαμβάνουν ρόλους (πχ. παίζοντας τους ηφαιστειολόγους που εξερευνούν τα ηφαίστεια)
• Να αναπτύσσουν φανταστικούς ρόλους (πχ. ο ρόλος της μάγισσας του θυμού και της νεράιδας του
φόβου)
• Να αυτοσχεδιάζουν και να εκφράζουν συναισθήματα με την κίνηση του σώματος, τη φωνή και την
έκφραση του προσώπου τους
• Να εξοικειώνονται με τις τεχνικές του κουκλοθέατρου και να παίζουν δημιουργικά με τις κούκλες
Φώτο 17
Φυσική Αγωγή:
• Να ενθαρρύνονται να εκφράζουν με διαφορετικές κινήσεις του σώματος ένα συναίσθημα στα πλαίσια
μιας οργανωμένης δραστηριότητας
•
•
Να ακολουθούν οδηγίες που τους δίνονται
Να κατανοήσουν τους τρόπους με τους οποίους τα μέλη του σώματός τους μπορούν να βιώσουν
κάποιο συναίσθημα (πχ φόβος, θυμός, χαρά, λύπη)
Τεχνολογία:
• Να εξερευνούν και να ανακαλύπτουν τις δυνατότητες του υπολογιστή και να τον αξιοποιούν (πχ να
γράψουν και να εκτυπώσουν ανακοινώσεις προς τους γονείς)
• Να εντοπίζουν γράμματα και αριθμούς στο πληκτρολόγιο
• Να χρησιμοποιούν τα ειδικά πλήκτρα του κενού και της διαγραφής
• Να χρησιμοποιούν DVD για να διασκεδάσουν και να πάρουν πληροφορίες (πχ. DVD με παραμύθια για
το συναίσθημα της αγάπης και της ζήλιας, DVD με ντοκιμαντέρ για τα ηφαίστεια)
Μουσική:
• Να τραγουδούν απλά τραγούδια (πχ. τραγούδι της αγάπης «Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο»,
«Τραγούδι της αγκαλιάς»
• Να εκφράζουν τη γνώμη τους και τα συναισθήματά τους για διάφορα μουσικά ακούσματα (πχ.
αναζητούν και επιλέγουν με τους γονείς μουσική που αφορά ένα συναίσθημα, ακούγοντας ένα
μουσικό κομμάτι εκφράζουν το συναίσθημα που τους προκαλεί)
Μια σύγχρονη εκπαιδευτική έρευνα (Δαφέρμου Χ., Κουλούρη Π., Μπασαγιάννη Ε., Οδηγός Νηπιαγωγού,
εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί, δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης, Υπουργείο εθνικής Παιδείας και
Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2007, σ. 76)
αποκάλυψε ότι τα πιο αποτελεσματικά εκπαιδευτικά προγράμματα είναι εκείνα που εμπλέκουν τους
γονείς και το παιχνίδι στις διαδικασίες μάθησης. Πιο αναλυτικά:
Ο παράγοντας «γονείς» βοήθησε σημαντικά στην ολοκλήρωση του θέματός μας. Απαραίτητη βέβαια
προϋπόθεση για την ανάπτυξη αποδοτικής συνεργασίας εκπαιδευτικών – γονιών θεωρήθηκε η
δημιουργία κλίματος αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης, γιατί όταν τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι το
σχολείο και το σπίτι συνεργάζονται αρμονικά, νιώθουν ασφαλή καθώς οι δύο κόσμοι τους ενώνονται.
Ο παράγοντας «παιχνίδι», ατομικό ή ομαδικό αποτέλεσε βασικό στοιχείο της μαθησιακής διαδικασίας
καθώς έδωσε τη δυνατότητα στα παιδιά
• να χρησιμοποιούν διάφορα υλικά και μέσα
• να πειραματιστούν
• να επικοινωνήσουν
• να συνεργαστούν
• να κοινωνικοποιηθούν
Ενώ συνέβαλε στην τόνωση της
• αυτοπεποίθησης
• αυτοεκτίμησης των παιδιών
Η θεματική ενότητα «Τα συναισθήματα», ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση της δουλειάς των παιδιών στους
γονείς. Τα παιδιά οργάνωσαν μια μικρή γιορτή που περιελάμβανε:
• Παντομίμα των συναισθημάτων από μικρές ομάδες
• Έκθεση των κατασκευών, ζωγραφιών ατομικών και ομαδικών
• Τηλεπαιχνίδι «Θυμάσαι πιο πολλά από ένα τετράχρονο;»
• Επιλογή ερωτήσεων για το τηλεπαιχνίδι
• Γραφή τίτλου στην ολομέλεια «ΘΥΜΑΣΑΙ ΠΙΟ ΠΟΛΛΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΤΕΤΡΑΧΡΟΝΟ;»
• Επιλογή φωτογραφιών που θα συνδέονταν με τις ερωτήσεις και θα προβάλλονταν μέσω projector
• Κατασκευή Stand για τους παίχτες
• Κατασκευή σπιτιών, από κούτες που έψαξαν και βρήκαν τα παιδιά σε συνεργασία με τους γονείς
τους, για να φτιάξουν το χωριό των συναισθημάτων
• Γραφή ταμπέλας «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ», «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ», «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ
ΛΥΠΗΣ», «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΘΥΜΟΥ», «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ», «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ
ΖΗΛΕΙΑΣ»
• Λήψη φωτογραφιών (τα παιδιά της κάθε ομάδας φωτογραφίζονται μεταξύ τους εκφράζοντας το
•
•
συναίσθημα που αντιπροσωπεύουν)
Εκτύπωση φωτογραφιών και τοποθέτησή τους στα κλαδιά του δέντρου των συναισθημάτων
Προετοιμασία μπουφέ (παρασκευή ποτού αγάπης, ποτού φόβου, γλυκών, εμφιάλωση των ποτών)
Η έκπληξη της γιορτής ήταν το τηλεπαιχνίδι. Σύμφωνα με τους κανόνες του τηλεπαιχνιδιού γονείς και
παιδιά ήταν χωρισμένοι σε τρεις ομάδες (μπλε, μοβ, πορτοκαλί). Η παρουσιάστρια καλούσε τρεις οικογένειες
(γονιός – παιδί), μία από κάθε ομάδα, και τους ζητούσε να επιλέξουν κατηγορία ερωτήσεων – συναίσθημα.
Το ζευγάρι έπρεπε να απαντήσει στην ερώτηση που του έθετε η παρουσιάστρια. Σε περίπτωση που οι
παίχτες δε γνώριζαν την απάντηση, είχαν τη δυνατότητα να ανατρέξουν πίσω στην ομάδα τους και να
ζητήσουν τη βοήθεια των συμπαιχτών. Κάθε σωστή απάντηση αντιστοιχούσε σε έναν πόντο. Η ομάδα που θα
συγκέντρωνε τους περισσότερους πόντους θα ήταν η νικήτρια. Όλα τα παιδιά που πήραν μέρος στο
τηλεπαιχνίδι βραβεύτηκαν με ένα μπλουζάκι που είχε το σήμα του μαγικού φίλτρου φοβέξ.
Μέσα στο χρονικό διάστημα των δυόμιση μηνών που διήρκησε το θέμα, η ομάδα των εκπαιδευτικών
προσπάθησε να διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών αξιολογώντας καθημερινά την πορεία κάθε
παιδιού, την ανάπτυξη νέων στάσεων, αξιών και δεξιοτήτων.
Κατά την αξιολόγηση οι εκπαιδευτικοί έλαβαν υπόψη τους:
• Τα ατομικά χαρακτηριστικά κάθε παιδιού
• Τις διαφορές στον τρόπο και το ρυθμό μάθησης
• Τις αντιλήψεις
• Τις επιθυμίες
• Τις ικανότητες
• Τις ιδιαιτερότητές τους
Μέσα από την αξιολόγηση φάνηκε ότι τα παιδιά μυήθηκαν στους τρόπους και τις μεθόδους εύρεσης
πληροφοριών με παιγνιώδη τρόπο, έπαιξαν και διασκέδασαν. Παρόλα αυτά, δεν ήταν εύκολο στα ίδια τα
παιδιά να εκθέσουν τους φόβους τους, να τους λεκτικοποιήσουν, να βρουν τρόπους να τους νικήσουν και να
υιοθετήσουν νέους τρόπους διαχείρισης των συγκρούσεων μέσα στην ομάδα.
Στόχος λοιπόν των εκπαιδευτικών ήταν να ωθήσουν τα παιδιά να περιγράφουν τα συναισθήματά τους
συνδυάζοντας τα με τις κατάλληλες λέξεις και να τα βοηθήσουν στην ενσυναίσθηση ώστε να διαπιστώσουν
ότι και οι άλλοι έχουν τα ίδια συναισθήματα με αυτά. 0
Μέσα από την όλη διαδικασία επιθυμία των εκπαιδευτικών ήταν να τονιστεί ότι ένα από τα πιο ουσιώδη
οφέλη που μπορεί να αποκομίσει κανείς από το σχολείο, όπως λέει και ο Χάμπουργκ (Goleman Daniel, Η
συναισθηματική νοημοσύνη Γιατί το EQ είναι πιο σημαντικό από το IQ, Emotional intelligence,
Ελληνικά Γράμματα, 1998) είναι «να χαλιναγωγεί την ανυπομονησία για την ανταμοιβή του, να είναι
κοινωνικά υπεύθυνος με τον κατάλληλο τρόπο, να διατηρεί τον έλεγχο πάνω στα συναισθήματά του και να
έχει μια αισιόδοξη άποψη για τα πράγματα. Με άλλα λόγια να έχει συναισθηματική νοημοσύνη»
Oι Νηπιαγωγοί
Δήμητρα Μήτσικα, Χρύσα Τσιάλτα, Ειρήνη Γεωργουδάκη