www.xylinokoufoma.gr Ο∆ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΩΣΤΩΝ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ www.xylinokoufoma.gr Ο Πανελλήνιος Σύνδεσµος Κατασκευαστών Ξύλινων Κουφωµάτων συνέταξε αυτό το εγχειρίδιο σε µια προσπάθεια να ενηµερώσει το καταναλωτικό κοινό σχετικά µε την επιλογή των καταλληλότερων κουφωµάτων. Πρώτα από όλα ο κάθε καταναλωτής θα πρέπει να καταλάβει ότι υπάρχουν πολλά είδη κουφωµάτων τα οποία και ικανοποιούν συγκεκριµένες απαιτήσεις. Ο κάθε καταναλωτής λοιπόν θα πρέπει πριν ξεκινήσει την έρευνα αγοράς να είναι σωστά πληροφορηµένος και αποφασισµένος για το τι ακριβώς αποζητά και ποιο είναι το ύψος της επένδυσης που είναι διατεθειµένος να κάνει. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γνωρίζει ότι το ξύλινο κούφωµα αποτελεί την καλύτερη επιλογή µιας και η τεχνολογία που έχει αναπτυχθεί στον τοµέα αυτό είναι αξιοθαύµαστη. Ξεκινώντας από το είδος του ξύλου θα πρέπει να αναφερθούµε στα διάφορα ξύλα που χρησιµοποιούνται για τον σκοπό αυτό. Καταλληλότερα για την κατασκευή εξωτερικών κουφωµάτων είναι τα τροπικά ξύλα meranti και iroko, ενώ πολύ συχνά γίνεται χρήση ξυλείας δρυός και πεύκου. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να τονίσουµε την υπεροχή της τρικολλητής ξυλείας που πρέπει να χρησιµοποιείται σε οποιοδήποτε από τα είδη που αναφέραµε. Σχετικά µε το αλουµίνιο Τα κουφώµατα (πόρτες, παράθυρα) επηρεάζουν καθοριστικά την ποιότητα, το κόστος και την αισθητική των κτηρίων. Το ξύλο, το αλουµίνιο, το µέταλλο και το πλαστικό είναι τα υλικά που κύρια χρησιµοποιούνται για πόρτες και παράθυρα. Η επιλογή του καταλληλότερου υλικού πρέπει να γίνεται από τον καταναλωτή ή τον µελετητή µε πραγµατικά δεδοµένα που αφορούν την ποιότητα, το κόστος και τα οικολογικά στοιχεία των προϊόντων αυτών και όχι µε εσφαλµένα και διαφηµιστικά κριτήρια κέρδους που παραπληροφορούν και παραπλανούν τους καταναλωτές. Στην Ελλάδα, σύµφωνα µε στοιχεία της ICAΡ για το 2006, τα κουφώµατα αλουµινίου κατέχουν το 74% της αγοράς, τα ξύλινα το 15% και τα συνθετικά το 11%. Το ξύλο είναι οικολογικό προϊόν, το οποίο παράγεται από το δάσος µε αειφορική διαχείριση, δηλ. αναπαράγεται συνεχώς αρκεί να γίνεται σωστή εκµετάλλευση του δάσους σύµφωνα µε τις αρχές της επιστήµης της δασοπονίας. Είναι προϊόν ζεστό, µονωτικό, δεν οξειδώνεται, διαθέτει αισθητική υπεροχή, έχει εντυπωσιακή µηχανική αντοχή και ελαστικότητα σε σχέση µε το βάρος του, έχει µεγάλη διάρκεια ζωής, µε αντοχή στη φωτιά όταν έχει µεγάλες διαστάσεις, µε τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης. Η φύση παράγει το ξύλο µε τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια και δεσµεύοντας διοξείδιο του άνθρακα από την ατµόσφαιρα. Η κατεργασία του ξύλου είναι εύκολη, τα δε υπολείµµατα που παράγονται από αυτήν αξιοποιούνται και δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον. Ας µην ξεχνάµε ότι η φύση δουλεύει 50 και 100 χρόνια για να παραχθεί η ξυλεία του πεύκου και του έλατου, του κέδρου και του κυπαρισσιού, 500 και 1000 χρόνια για να παραχθεί η ξυλεία της Σεκβοϊας της γιγαντιοειδούς (red wood). 2 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ www.xylinokoufoma.gr Όποιος ζει σε ξύλινο σπίτι απολαµβάνει τη ζεστασιά και το άρωµα του ασύγκριτου αυτού υλικού. Το ξύλο όµως είναι δύσκολο υλικό. Είναι υγροσκοπικό, µε πολύπλοκη εσωτερική δοµή. Η γνώση του και η σωστή εφαρµογή του απαιτούν ειδικές σπουδές και εµπειρία. Υπάρχουν πάνω από 2000 είδη ξύλων που αξιοποιούνται. Από το υλικό αυτό οι επιστήµονες του ξύλου έχουν δηµιουργήσει µέχρι σήµερα πάνω από 2500 προϊόντα µετά από µηχανική και χηµική κατεργασία. Πολλά από αυτά είναι δοµικά προϊόντα ξύλου, δοκιµασµένα επί αιώνες όπως αποδεικνύεται από αρχαιολογικές ανασκαφές Μινωικής εποχής στο Ακρωτήριο της Σαντορίνης και αλλού. Τέτοια προϊόντα είναι: η πριστή ξυλεία από δεκάδες είδη ξύλων, διάφορα είδη ξυλοπλακών, η επικολλητή ξυλεία, σύνθετα προϊόντα ξύλου / πλαστικού, ξύλου / τσιµέντου και πολλά άλλα, για τα οποία καλό είναι οι µηχανικοί, οι εργολάβοι και τεχνίτες που τα χρησιµοποιούν να συνεργάζονται µε τους επιστήµονες ξύλου που τα γνωρίζουν καλά. Το αλουµίνιο, αντιθέτως, είναι προϊόν έντονης βιοµηχανικής κατεργασίας του βωξίτη µε κατανάλωση τεράστιας ποσότητας ενέργειας. Είναι από τα πλέον ρευµατοβόρα προϊόντα. ∆εν είναι τυχαίο ότι η πρώην ΠΕΣΙΝΕ (βιοµηχανία κατεργασίας βωξίτη) για παραγωγή σε πρώτο στάδιο αλουµίνας και στη συνέχεια αλουµινίου, καταναλώνει το 5% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας µας. Η πολύπλοκη διαδικασία ηλεκτρόλυσης που ακολουθείται για την παραγωγή του αλουµινίου δηµιουργεί τοξικά απόβλητα µεταξύ των οποίων είναι και η κόκκινη λάσπη η οποία έχει πολύ υψηλό pH και, ως εκ τούτου, δεν µπορεί να φυτρώσει τίποτα επάνω σ’ αυτή. Ο βωξίτης είναι ορυκτό που θα εξαντληθεί µέχρι το 2050, ενώ η εξόρυξή του προκαλεί τεράστια καταστροφή στο περιβάλλον. Ο αγοραστής θα πρέπει να γνωρίζει δεδοµένα και αλήθειες µε επιστηµονική και αντικειµενική τεκµηρίωση που συνοψίζονται στα ακόλουθα: 1. Το ξύλο είναι ένα άριστο υλικό, ένα δώρο της φύσης στον άνθρωπο, είναι το πλέον κατάλληλο υλικό για κουφώµατα και άλλες δοµικές κατασκευές. Το ξύλο είναι 1800 φορές πιο θερµοµονωτικό από το αλουµίνιο. Για τα κουφώµατα χρησιµοποιείται σήµερα τρικολλητό ξύλο (3 τεµάχια συγκολληµένα µε τις ίνες παράλληλα) από δρυς, πεύκο, καστανιά, iroko, niangon, meranti και άλλα ξύλα που εγγυώνται υψηλή ποιότητα, διάρκεια, σταθερότητα στις διαστάσεις, εύκολο χειρισµό, χωρίς στρεβλώσεις και παραµορφώσεις. 2. Η διάρκεια ζωής των εξωτερικών ξύλινων κουφωµάτων µε την προϋπόθεση της σωστής προληπτικής συντήρησης και σωστής χρήσης, είναι πολύ µεγάλη, πάνω από 30 και 40 χρόνια, ενώ για τα κουφώµατα που προστατεύονται από βροχή και ήλιο η διάρκεια είναι απεριόριστη. Πολλές µονάδες κουφωµάτων στην Ελλάδα εφαρµόζουν σήµερα προχωρηµένες τεχνικές προληπτικής συντήρησης και βαφής, ακολουθώντας ευρωπαϊκές προδιαγραφές και παρέχοντας εγγύηση µέχρι 10 χρόνια. 3 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ www.xylinokoufoma.gr 3. Το κόστος των κουφωµάτων από ξύλο καλής ποιότητας είναι το ίδιο µε το κόστος από κουφώµατα αλουµινίου µε παρόµοιες επιδόσεις και χαρακτηριστικά. ∆ιανύουµε µια περίοδο που η ανθρωπότητα συνειδητοποιεί ότι ο πλανήτης µας κινδυνεύει από την υπερβολική κατανάλωση ενέργειας και παραγωγή CΟ2. Σε παγκόσµιο επίπεδο επιχειρείται µείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των καύσεων και ασκείται πολιτική εφαρµογής ήπιων µορφών ενέργειας (πράσινη ανάπτυξη, οικολογική δόµηση) για την αποφυγή εφιαλτικών σεναρίων αλλαγής του κλίµατος µε στόχο την σωτηρία του πλανήτη. Οδηγός για τα κουφώµατα Η επιλογή κουφωµάτων είναι µία πολύ σηµαντική διαδικασία, για την επιτυχή έκβαση της οποίας θα πρέπει να απαντηθούν διάφορα ερωτήµατα : Γιατί να επιλέξω ως υλικό των κουφωµάτων το ξύλο και όχι κάτι άλλο; Λόγω των φυσικών και µηχανικών ιδιοτήτων του, αλλά και της πολύ καλής συµπεριφοράς του στις ελληνικές κλιµατολογικές συνθήκες, αποτελεί ιδανική λύση για την κατασκευή κουφωµάτων. Έχει τις καλύτερες ιδιότητες ως προς τη θερµοµόνωση και την ηχοµόνωση. Έχει απεριόριστες επιλογές κατασκευής σε οποιοδήποτε σχήµα και µέγεθος. Είναι ανθεκτικό και χρειάζεται ελάχιστη συντήρηση. Είναι εν µέρει «επισκευάσιµο». Υπερέχει αισθητικά σε σχέση µε άλλα υλικά. Από ποια µέρη αποτελείται ένα κούφωµα; Αποτελείται από : την κάσα το φύλλο το τζάµι (υαλοπίνακας) τα εξαρτήµατα τα ρολά ή παντζούρια Ποιοι είναι οι διάφοροι τύποι κουφωµάτων; Υπάρχει πληθώρα τυπολογιών εξωτερικών κουφωµάτων, όπως: Σταθερά Ανοιγοανακλινόµενα Συνδυασµός συρόµενου / ανακλινόµενου Αναδιπλούµενα (φυσούνες) Συρόµενα Ανασυρόµενα Περιστρεφόµενα 4 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ www.xylinokoufoma.gr Ανάλογα µε τα σχήµατα των ανοιγµάτων, µπορούν να κατασκευαστούν κουφώµατα ορθογώνια, τοξωτά, τραπεζοειδή κλπ. Επίσης, σε ότι αφορά τα συρόµενα, µπορούν να κατασκευαστούν επάλληλα και χωνευτά. Με βάση τα παραπάνω θα πρέπει να αποφασίσει κανείς τι τύπο κουφωµάτων χρειάζεται. Τι θα πρέπει να προσφέρει στο χώρο και στους χρήστες ένα κούφωµα; Θα πρέπει να προσφέρει : 1. Προστασία από το εξωτερικό περιβάλλον : τη θερµοκρασία τον ήχο τον αέρα τη βροχή και το χιόνι 2. Ευκολία στη χρήση του 3. Αερισµό των χώρων 4. Είσοδο του φυσικού φωτός 5. ∆υνατότητα ορατότητας προς το εξωτερικό περιβάλλον 6. Ελάχιστη συντήρηση Αναλυτικότερα : Το κάθε κούφωµα, ανεξάρτητα από τύπο και µορφή, υποχρεούται να ανταποκρίνεται σαν κατασκευή σε ορισµένες απαιτήσεις και ανάγκες όπως ασφάλεια, προστασία, υγιεινή διαβίωση, λειτουργικότητα, µακροχρόνια λειτουργία κλπ. Πιο συγκεκριµένα παρακάτω παρατίθενται πιο ολοκληρωµένα οι απαιτήσεις αυτές: Άριστη ένταξη στην αισθητική του εξωτερικού και εσωτερικού χαρακτήρα του κτίσµατος. Απρόσκοπτη πρόσβαση στον εξωτερικό χώρο. Εξασφάλιση του κατάλληλου βαθµού ηλιοπροστασίας και φωτισµού του εσωτερικού χώρου. Άνετη είσοδος του αέρα και απόλυτη αδιαπερατότητα µε το κούφωµα κλειστό. Αποτελεσµατική θερµοµόνωση. Αποτελεσµατική προστασία από θορύβους. Απόλυτη στεγάνωση στη διείσδυση βροχής και εξωτερικής υγρασίας. Πρόβλεψη απορροής της υγρασίας. Αντοχή στην ανεµοπίεση. Αντοχή στο σύνολο των καταπονήσεων που επιδέχεται το σύστηµα. Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να σας τα προσφέρουν τα κουφώµατα που θα τοποθετήσετε στο σπίτι σας και αν είναι δυνατόν αυτά να είναι πιστοποιηµένα από αναγνωρισµένα ινστιτούτα όπως το Τµήµα Σχεδιασµού και Τεχνολογίας Ξύλου και Επίπλου, IFT Rosenheim, EPH και άλλα . 5 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ www.xylinokoufoma.gr Τι θα πρέπει να προσέξουµε κατά τη διαδικασία επιλογής; Πριν τη διερεύνηση της αγοράς : Απευθυνθείτε σε µηχανικό ή αρχιτέκτονα για να σας δώσει τις βασικές πληροφορίες για τα κουφώµατα ή στο Σύνδεσµο Κατασκευαστών Ξύλινων Κουφωµάτων. Κατά τη διερεύνηση της αγοράς : Επισκεφθείτε εκθέσεις εταιριών µε πανελλαδική εµβέλεια ή εκθέσεις κατασκευαστών για τους οποίους έχετε θετικές πληροφορίες. Να συγκρίνετε προϊόντα µε τα ίδια χαρακτηριστικά. Να έχετε υπόψη σας ότι το καλύτερο σύστηµα µπορεί αν αποδειχθεί το χειρότερο σε περίπτωση που η κατασκευή και τοποθέτησή του δεν είναι οι ενδεδειγµένες. Για αυτό προσέξτε στην επιλογή του κατασκευαστή. Με τι κριτήρια θα αξιολογήσω έναν κατασκευαστή; Θα πρέπει να εστιάσετε την προσοχή σας στα παρακάτω κριτήρια : Να απευθυνθείτε σε ‘εγγυηµένο’ κατασκευαστή, ρωτώντας συγγενείς και φίλους, στους οποίους έχει δώσει δείγµατα δουλειάς του. Αν όχι, θα πρέπει να επιλέξετε πιστοποιηµένους κατασκευαστές µέσα από τη λίστα του Συνδέσµου Κατασκευαστών Ξύλινων Κουφωµάτων. Επιπροσθέτως, ο κατασκευαστής θα πρέπει : Να έχει έντυπα των εταιριών µε τις οποίες συνεργάζεται. Να υποβάλλει οικονοµική προσφορά µε σαφείς όρους. Να παρέχει όλες τις δυνατές εγγυήσεις προς τον πελάτη. Να έχει σήµανση CE για τα κουφώµατα του. Πώς να επιλέξω κατασκευαστή; 1. Πριν την έναρξη των οικοδοµικών εργασιών, ο µηχανικός σας µπορεί να σας ενηµερώσει και να σας συµβουλεύσει για τον κατάλληλο τύπο κουφώµατος που χρειάζεστε. 2. Για να επιλέξετε κατασκευαστή συλλέξτε πληροφορίες (προτιµήστε προηγούµενους πελάτες) σχετικά µε την ποιότητα, τη συνέπεια της εργασίας του και ζητείστε να δείτε προηγούµενα έργα του. 3. Προτιµείστε συνάντηση στο εργαστήριο ή την έκθεσή του προκειµένου να έχετε µια πρώτη άποψη για το επίπεδο του εξοπλισµού και της οργάνωσής του. 4. ∆είτε τυχόν πιστοποιήσεις ποιότητας ή εκπαίδευσης. Επίσης η σήµανση CE στα κουφώµατα θα σας βοηθήσει στη σύγκριση των επιδόσεων του κάθε 6 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ www.xylinokoufoma.gr προϊόντος. Επιπλέον υποδηλώνει ότι ο κατασκευαστής διαθέτει σύστηµα ελέγχου παραγωγής. 5. Ζητάτε πάντα πιστοποιηµένα προϊόντα. Επίσης να έχει δοκιµάσει τα κουφώµατά του σε αναγνωρισµένα ινστιτούτα προκειµένου να αντέχουν ακόµα και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Τι θα πρέπει να προσέχω στην κατασκευή ενός κουφώµατος; Τα κουφώµατα θα πρέπει να µεταφέρονται συσκευασµένα. Τα διάφορα εξαρτήµατα θα πρέπει να είναι από µη οξειδούµενα µέταλλα. Το ξύλο να µη φέρει ραγαδώσεις ή µεταχρωµατισµούς. Τα λάστιχα (ελαστικά παρεµβύσµατα) θα πρέπει να είναι σε άριστη κατάσταση. Καλό θα ήταν να υπογράφετε ιδιωτικό συµφωνητικό πριν την καταβολή οποιουδήποτε χρηµατικού ποσού µε όσα έχετε συµφωνήσει και το αναµενόµενο χρονοδιάγραµµα. Πως συντηρείται ένα κούφωµα; Όπως προαναφέρθηκε, τα κουφώµατα ξύλου έχουν ανάγκη ελάχιστης συντήρησης πλέον. Πιο συγκεκριµένα : Καθαρίζετε την εξωτερική επιφάνεια των κουφωµάτων και ιδιαίτερα στα σηµεία σύνδεσης (γωνίες) µία φορά το µήνα. Αποφύγετε τη χρήση χλωρίου ή άλλων καυστικών υγρών καθαρισµού, καθώς και αιχµηρών αντικειµένων για την αποµάκρυνση της βρωµιάς. Συντηρείστε όσο συχνά χρειάζεται τα εξαρτήµατα του κουφώµατός σας µε απλά λιπαντικά. Αναλυτικότερα: 1. Να γίνεται κατά µέσο όρο 4 φορές το χρόνο ή περισσότερο αν βρίσκεται σε παραθαλάσσια περιοχή ή εκτίθεται σε ατµόσφαιρα µεγάλων ρύπων. 2. Ξεκινάτε πάντα από το πάνω µέρος του κουφώµατος προς τα κάτω. 3. Αφαιρέστε τη σκόνη µε µία βούρτσα µε µαλακές νάιλον ίνες (απλή σκούπα). 4. Ξεπλένετε µε απορρυπαντικό µε ουδέτερο pH ή µόνο µε νερό και σκουπίζετε µε µαλακό καθαρό πανί. Το µόνο που χρειάζεται είναι ένα µαλακό πανί, βρεγµένο µε χλιαρό νερό και σαπούνι. 5. Μη χρησιµοποιείτε συστήµατα εκτόξευσης µε πίεση υγρών απορρυπαντικών καθώς και άλλα παρόµοια µέσα διότι φθείρουν την επιφάνεια. Αποφύγετε τη χρήση χλωρίου ή άλλων καυστικών υγρών καθαρισµού, καθώς και αιχµηρών αντικειµένων για την αποµάκρυνση της βρωµιάς. 6. Προτιµείστε να καθαρίζετε τα βαµµένα κουφώµατα σε ώρες που δεν τα βλέπει ο ήλιος. 7. Καθαρίζετε την εξωτερική επιφάνεια των κουφωµάτων και ιδιαίτερα τα σηµεία σύνδεσης (γωνίες) µία φορά το µήνα. 7 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΩΝ ΞΥΛΙΝΩΝ ΚΟΥΦΩΜΑΤΩΝ www.xylinokoufoma.gr 8. Συντηρείστε όσο συχνά χρειάζεται τα εξαρτήµατα του κουφώµατος σας (π.χ πόµολα) µε απλά λιπαντικά. Ο κατασκευαστής των κουφωµάτων σας µπορεί να σας προµηθεύσει το κατάλληλο σετ συντήρησης, ανάλογα µε τα βερνίκια που χρησιµοποιεί. Αν παρόλα αυτά εµφανιστεί κάποιο πρόβληµα µπορείτε να απευθυνθείτε στον κατασκευαστή σας για τη συµβουλή του ή στο Σύνδεσµο Κατασκευαστών Ξύλινων Κουφωµάτων για να σας συµβουλέψουµε άµεσα. 8