Στοιχεία Μηχανών

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΗΧΑΝΩΝ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
1
Τα στοιχεία μηχανών κατατάσσονται στις
πιο κάτω ομάδες ταξινόμησης
•
•
•
•
•
•
•
•
1. Μέσα σύνδεσης στοιχείων μηχανών.
2. Στοιχεία έδρασης και οδηγοί.
3. Στοιχεία μετάδοσης κίνησης.
4. Στοιχεία αποταμίευσης ενέργειας
και απόσβεσης ταλαντώσεων.
5. Στοιχεία ρύθμισης, ελέγχου και.
προγραμματισμού λειτουργιών
6. Στοιχεία στεγανοποίησης
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
2
Μέσα σύνδεσης στοιχείων
μηχανών.
• Μόνιμες συνδέσεις
Καρφιά
Κόλληση
• Λυόμενες συνδέσεις
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
3
Μέσα σύνδεσης στοιχείων
μηχανών.
Λυόμενες Συνδέσεις
Κοχλιωτή σύνδεση
Σύνδεση με πίρους
Σύνδεση Με σφήνα.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
4
Κοχλίες
Ο κοχλίας αποτελείται από
δύο μέρη:
a) Κορμό.
b) Κεφαλή.
• Ο κορμός περιλαμβάνει
το σπείρωμα (πάσο) και
το υπόλοιπο χωρίς
σπείρωμα που
ονομάζεται αυχένας.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
5
Κοχλίες
• Η κεφαλή των κοχλίων κατασκευάζεται με
ποικίλες μορφές.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
6
Ελικοειδής γραμμή
•
•
•
Το αυλάκι ενός κοχλία, δηλαδή το
σπείρωμα, ακολουθεί μία γραμμή που
λέγεται ελικοειδής γραμμή.
Για να αντιληφθούμε καλύτερα το
σχηματισμό της ελικοειδούς γραμμής,
θεωρούμε ότι έχουμε έναν κύλινδρο με
διάμετρο d πάνω στον οποίο θα
τυλίξουμε ένα χάρτινο ορθογώνιο
τρίγωνο ΒΑΓ.
Το ορθογώνιο τρίγωνο έχει την κάθετη
πλευρά ΒΑ ίση με την περιφέρεια του
κυλίνδρου, δηλαδή:
•
•
•
•
ΒΑ = π · d = 3,14 - d
Αν τυλίξουμε το τρίγωνο, ώστε η
πλευρά ΒΑ να συμπέσει με την
περιφέρεια της βάσης του κυλίνδρου,
τότε η υποτείνουσα ΒΓ θα σχηματίσει
μία λοξή γραμμή, που τη λέμε
ελικοειδή γραμμή.
Η ελικοειδής γραμμή έχει τα εξής τρία
χαρακτηριστικά:
1. Τη γωνία ελίκωσης α.
2. Το βήμα ελίκωσης ρ.
3. Τη φορά ελίκωσης.
Η γωνία της ελίκωσης, το βήμα και η
διάμετρος του κυλίνδρου d συνδέονται
με τη σχέση:
Η φορά της ελίκωσης μπορεί να είναι:
1. Δεξιόστροφη.
2. Αριστερόστροφη.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
7
Ελικοειδής γραμμή
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
8
Σχηματισμός σπειρώματος
α. Σειρά σπειροτόμων.
β. Βιδολόγος.
Κατασκευή σπειρώματος στον τόρνο.
Τρόποι εξέλασης.
α. Με επίπεδη μήτρα.
β. Με κυλινδρική μήτρα.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
9
Αμφικοχλίας (στότσι)
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
10
Γεωμετρικά στοιχεία κοχλία περικόχλιου
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1. Η μορφή του σπειρώματος (τριγωνική,
τετραγωνική κ.λπ.)
2. Η εξωτερική διάμετρος του
σπειρώματος του κοχλία που λέγεται
και ονομαστική διάμετρος.......................d
3. Η εξωτερική διάμετρος σπειρώματος
του
περικοχλίου..............................................D
4. Το βήμα του σπειρώματος............. P(h)
5. Το μήκος του
σπειρώματος...........................................b
6.. Το μήκος του
κορμού......................................................l
7. Η γωνία πλευρών του
σπειρώματος...........................................2β
8. Η διάμετρος πυρήνα του
κοχλία..................................................d3(di)
9. Η διάμετρος πυρήνα του
περικοχλίου.............................................D1
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
11
Γεωμετρικά στοιχεία κοχλία περικόχλιου
•
•
•
•
•
•
•
•
•
10. Η μέση διάμετρος του
κοχλία...........................................d2
11. Η μέση διάμετρος του περικοχλίου
D2
'2. θεωρητικό ύψος σπειρώματος (ύψος
τριγώνου).....................................H(ti)
13. Το βάθος του σπειρώματος στον
κοχλία...........................................Π3
'4. Η γωνία ελίκωσης
α
' 5. Το μήκος επαφής των πλευρών του
σπειρώματος...........................Hi (ti,t2)
1 ö. Το ύψος του περικοχλίου.........m
17. Το ύψος της κεφαλής
Κ
13. Την απόσταση των απέναντι
πλευρών εξαγωνικής κεφαλής ή
εξαγωνικού
περικοχλίου (άνοιγμα κλειδιού)......S
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
12
Προτυποποίηση κανονικού
τριγωνικού σπειρώματος κατά ISO.
• Ο διεθνής οργανισμός τυποποιήσεων ISO καθιέρωσε ως
τριγωνικό σπείρωμα συνδέσεων τη μορφή με βάση το
σπείρωμα των Γερμανικών κανονισμών (DIN 13).
1. Κοχλίας.
2. Περικόχλιο.
3. Μεγένθυση
συναρμογής
κοχλία περικοχλίου.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
13
Προτυποποίηση κανονικού
τριγωνικού σπειρώματος κατά ISO.
• Το σπείρωμα αυτό λέγεται και Μετρικό
σπείρωμα, γιατί οι διαστάσεις είναι σε
μονάδες του μετρικού συστήματος.
• Τις προτυποποιημένες διαστάσεις τις
βλέπουμε στο επόμενο πίνακα.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
14
Πίνακας
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
15
Τρόποι ασφάλισης κοχλίων.
•
•
1.
2.
3.
4.
Όταν σε μια κοχλιοσύνδεση υπάρχουν
κραδασμοί, τότε υπάρχει περίπτωση να
αποκοχλιωθεί το περικόχλιο και να λυθεί η
σύνδεση.
Οι τρόποι ασφάλισης των
κοχλιοσυνδέσεων είναι:
Με διπλό περικόχλιο.
Με έλασμα ασφαλείας.
Με ελατηριωτό δακτύλιο.
Με ασφαλιστική περόνη.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
16
Τρόποι ασφάλισης κοχλίων.
Διπλό περικόχλιο
Έλασμα
Ελατήριο δακτύλιο
Περόνη
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
17
Συνδέσεις με πείρους
• Οι πείροι συναρμογής
συνδέουν εξαρτήματα
μηχανών τα οποία πρέπει
να έχουν μία ακριβή θέση
μεταξύ τους.
• Οι πείροι στερεώσεως
συνδέουν σταθερές και
κινητές συνδέσεις.
• Πείροι διατμήσεως. Αυτοί
προστατεύουν τις
μηχανές από
υπερφόρτιση. Όταν η
μηχανή υπερφορτιστεί,
αυτοί κόβονται.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
18
Συνδέσεις με σφήνες
• Επιμήκεις σφήνες
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
19
Συνδέσεις με σφήνες
Εφαρμοστή
Ολισθαίνουσα
Δισκοειδής
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
20
Έδρανα
• Τα έδρανα είναι γνωστά σαν κουζινέτα
(τριβείς ολίσθησης), και ρουλεμάν (τριβείς
κύλισης).
Στηρίγματα (έδρανα) μιας ατράκτου
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
21
Έδρανα
• Κατατάσσονται σε:
• Έδρανα ολίσθησης.
• Έδρανα κύλισης.
Έδρανο ολίσθησης
Έδρανο κύλισης
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
22
Έδρανα
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
23
Έδρανα - Ολίσθησης
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
24
Έδρανα - Ολίσθησης
Αξονικό έδρανο
ολίσθησης
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
25
Έδρανα – Κύλισης
• Στα έδρανα αυτά βασικό χαρακτηριστικό είναι η αντικατάσταση
της τριβής ολισθήσεως με τη τριβή κυλίσεως. Έχουμε
επομένως στα έδρανα αυτά τριβή πολύ μικρότερη απ' ότι στα
έδρανα ολισθήσεως και γι' αυτό προσπαθούμε, όπου αυτό
είναι δυνατό, να αντικαθιστούμε τα έδρανα ολισθήσεως με
έδρανα κυλίσεως, για να έχομε έτσι μικρότερες απώλειες σε
ενέργεια και τα μηχανήματά μας να εργάζονται με καλύτερη
απόδοση.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
26
Έδρανα – Κύλισης
1. Σφαίρα
2. Κύλινδροι
3. Κώνος
4. Βαρελοειδές
5. Βελόνα
Κυλιόμενα στοιχεία
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
27
Έδρανα – Κύλισης
Θήκες ρουλεμάν
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
28
Είδη εδράνων κύλισης
Έδρανα κύλισης
Ακτινικά
Αξονικά
Σταθερά
Σταθερά
Αυτορρυθμιζόμενα
Αυτορρυθμιζόμενα
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
29
Ακτινικά σταθερά έδρανα
Μονόσφαιρα
σταθερά
Μονόσφαιρα
σταθερά
γωνιακής
επαφής
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
Δίσφαιρα
σταθερά
γωνιακής
επαφής
30
Ακτινικά σταθερά έδρανα
Κωνικά
Βελονοειδή
Μονοκύλινδρα
σταθερά
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
31
Ακτινικά αυτορρυθμιζόμενα
Δίσφαιρο
Βαρελοειδή
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
32
Αξονικά σταθερά και
αυτορρυθμιζόμενα
Αξονικά μονόσφαιρα
Αξονικά αυτορρυθμιζόμενα
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας
Ιωάννου
33