ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΖΩΡΤΖΗ Τ. -­‐ Δρ Αρχιτεκτονικής Τοπίου ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΣΠΙΤΑΛΑΣ Ν. -­‐ Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός -­‐ Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Δράμας ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ Σ. -­‐ Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός -­‐ Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Αρχιτεκτόνων, Α.Π.Θ ΙΣΠΙΚΟΥΔΗΣ Ι. – Δρ. Δασολογίας -­‐ Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος, Α.Π.Θ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΑΝΤΩΝΑΡΑ Ε. – Αρχιτέκτων Μηχανικός ΒΑΓΙΩΝΑ Α. – ΜΑ Αρχιτέκτων Τοπίου ΠΟΛΥΖΟΥ Ε. -­‐ ΜΑ Αρχιτέκτων Τοπίου ΦΟΥΡΝΑΡΗ Ν. -­‐ Διοίκηση Επιχειρήσεων ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΜ. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Κ., ΔΕΛΗΟΓΛΑΝΗ Β., ΚΑΤΣΙΝΙΚΑΣ Κ., ΜΑΥΡΙΚΑΚΗ Π., ΜΙΧΑΗΛ Μ., ΠΑΡΤΣΑΛΗΣ Λ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΑΝΔΡΩΝΗΣ Β. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΕΥΧΟΥΣ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΖΑΒΡΑΚΑ Δ. – Αρχιτέκτων μηχανικός Dip. Arch. Mackintosh G.S.A., Αρχιτέκτων τοπίου Μ.Δ.Ε., Υπ. Διδ. Α.Π.Θ. 1 ΠΡΟΕΔΡΕΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΖΑΒΡΑΚΑ Δ. – ΤΕΛΛΙΟΣ Α. ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, Σ.-­‐ ΤΣΙΑΒΝΤΟΥ Σ. ΤΖΩΡΤΖΗ. Τ. – ΠΟΛΥΖΟΥ Ε. ΓΟΥΝΑΡΙΔΗΣ Π. – ΕΒΡΕΝΟΠΟΥΛΟΥ Δ. ΑΝΤΩΝΑΡΑ Ε.-­‐ ΒΑΓΙΩΝΑ Α. ΟΜΑΔΕΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗΣ WORKSHOP ΟΜΑΔΑ1: ΠΟΛΥΖΟΥ Ε. (ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΟΜΑΔΑΣ) ΕΒΡΕΝΟΠΟΥΛΟΥ Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ Ε. ΑΝΤΩΝΑΡΑ Ε. ΟΜΑΔΑ2: ΖΑΒΡΑΚΑ Δ.(ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΟΜΑΔΑΣ) ΚΥΡΙΑΚΟΥ Β. ΓΟΥΝΑΡΙΔΗΣ Π. ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ Π. ΙΑΚΩΒΟΓΛΟΥ ΟΜΑΔΑ3: ΧΑΣΑΝΑΓΑΣ Ν.(ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΟΜΑΔΑΣ) ΧΟΡΕΥΤΑΡΗΣ Η. ΒΑΓΙΩΝΑ Α. ΚΑΛΤΣΙΔΗΣ Γ. 2 WORKSHOP I ΑΥΛΕΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ:Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ 15ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΔΡΑΜΑΣ (13-­‐14 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010) Συμμετέχοντα τμήματα: Ανάλυση-­‐Σύνθεση I & Σχεδιασμός Πάρκων-­‐Κήπων ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Αφίξεις Συνέδρων 19.00-­‐ 20.00 Έναρξη Συνεδρίου-­‐ Δημοτικό Ωδείο Δράμας. 20.00 Δείπνο ΤΡΙΤΗ 13 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 08.30 -­‐09.00 Προσέλευση συνέδρων 09.00 -­‐09.40 Αρχές Οικολογικού Σχεδιασμού αύλειων χώρων σχολείων Προεδρείο: Ζαβράκα Δ. – Τέλλιος Α. 09.00 -­‐09.20 School Gardens and Sustainable Environment, Hublin A. 09.20 -­‐09.40 Αρχές σχεδιαστικής παρέμβασης για αναβάθμιση τη σχολικής αυλής, Ταμουτσέλη Κ. 09.40-­‐ 10.40 Φυτικό υλικό και αύλειος σχολικός χώρος Προεδρείο: Ζαβράκα Δ. – Τέλλιος Α. 09.40 -­‐10.00 Επιλογή φυτικών ειδών για τον περιβάλλοντα χώρο Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, Ελευθεριάδης Α. 10.00 -­‐10.20 10.20 -­‐10.40 Τι να μη φυτεύουμε στους σχολικούς χώρους, Ιακωβόγλου Β. Αστικό και περιαστικό πράσινο -­‐ πολλαπλά οφέλη, Σπανός Κ. 10.40-­‐11.00 Διάλειμμα -­‐ Καφές 3 11.00 -­‐ 13.00 Επίσκεψη στο 15 Δημοτικό Σχολείο Δράμας ο
Ανάλυση περιοχής μελέτης 13.00 -­‐ 15.00 Γεύμα 15.00-­‐ 17.00 Σχεδιασμός σχολικής αυλής και αύλειου χώρου Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Προεδρείο: Ζαφειρόπουλος, Σ.-­‐ Τσιάντου Σ. 15.00-­‐15.20 049730 σχολικές αυλές: 04 σχολεία, 97 φοιτητές, 30 μαθητές, Ζαφειρόπουλος Σ., Ζαβράκα Δ. 15.20-­‐15.40 15.40-­‐16.00 16.00-­‐16.20 Παίζω και μαθαίνω, Τζώρτζη Τ., Καμπούρης Α. Διασκέδαση επί τόπου. Παιχνίδι και Τέχνη στην Αρχιτεκτονική Τοπίου, Παντελιά Σ. Διαμόρφωση Περιβάλλοντος Χώρου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Αμερ. Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης, Μπουκουβάλα Ε., Τζώρτζη Τ. 16.20 – 17.00 Διάλειμμα -­‐ Καφές 17.00 – 21.00 Studio 21.00 Δείπνο 4 ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 09.00 -­‐10.00 Περιβαλλοντική άποψη και αισθητική Προεδρείο: Τέλλιος Α. – Ζαβράκα Δ. 09.00-­‐09.20 Βιοκλιματική αξιολόγηση σχολικού κτιρίου-­‐Παρεμβάσεις βελτίωσης της βιοκλιματικής του συμπεριφοράς -­‐Διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου με βιοκλιματικές αρχές σχεδιασμού. Μελέτη περίπτωσης: Ενιαίο Λύκειο Ελευθερούπολης-­‐Ν. Καβάλας, Τζώρτζη Τ., Αντωνάρα Ε. Η συμβολή του Βιοκλιματικού σχεδιασμού αστικών υπαίθριων χώρων στη βελτίωση του ιστού της πόλης. Μελέτη περίπτωσης: Περιβαλλοντικός σχεδιασμός του περιβάλλοντα χώρου του ΤΕΙ Καρδίτσας, Μπουγουλιά Σ. 09.20-­‐09.40 Βιοκλιματική προσέγγιση αστικών υπαίθριων χώρων, Γιαννοπούλου Μ., Μονοκρούσου Κ. 09.40-­‐10.00 10.00-­‐10.30 Διάλειμμα -­‐ Καφές 10.30 -­‐ 12.00 Studio 12.00 -­‐ 13.00 Κοινωνιολογία και Ψυχολογία στην εκπαίδευση Προεδρείο: Προεδρείο: Τέλλιος Α. – Ζαβράκα Δ. 12.00 -­‐ 12.20 12.20 -­‐ 12.40 Η ψυχολογία και οι ανάγκες του παιδιού προτεραιότητα στη διαμόρφωση των χώρων παιχνιδιού Μπότου Α., Τζώρτζη Τ. Οι προαύλιοι χώροι ως επέκταση της αίθουσας διδασκαλίας, Τσιάντου Σ., Βαγιωνά Α. Νοητικές αναπαραστάσεις σχολικού περιβάλλοντος παιδιών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, Γκούβερης Π. 12.40 -­‐ 13.00 13.00 -­‐ 15.00 Γεύμα 15.00 – 17.00 Χωροταξία, Πολεοδομία και αστικοί υπαίθριοι -­‐ δημόσιοι χώροι 5 Προεδρείο: Τζώρτζη. Τ. – Πολύζου Ε. 15.00-­‐15.20 Η πλατεία ως εστία του αστικού τοπίου, Ζαφειρόπουλος Σ. 15.20-­‐15.40 Δυνατότητες σχεδιασμού και ένταξης των αύλειων εκπαιδευτικών χώρων σε δίκτυα δημόσιων χώρων και δραστηριοτήτων της πόλης, Αναστασίου Μ., Πολυχρονόπουλος Δ., Γρηγοριάδου Μ. 15.40-­‐16.00 16.00-­‐16.20 16.20-­‐16.40 16.40-­‐17.00 Χωρικοί χειρισμοί δραστηριοτήτων στο 'πάρκο': Η περίπτωση του χώρου της ΔΕΘ, Τέλλιος Α, Παπαδοπούλου Τ. Αύλειος χώρος Δημοτικού Σχολείου Αρκαδικού: ένταξη στη γειτονιά, Σιδηροπούλου Π. Κτισμένο περιβάλλον και τοπίο. Εκπαιδευτικό κτίριο στην περιοχή της Καλαμαριάς Θεσσαλονίκης και η σχέση του με το τοπίο, Σαρίκου Σ., Ζαφειρόπουλος Σ. Ψηφιακός χώρος και διαδραστικές εφαρμογές για παιδιά. (Interactive communications), Κύρου Χ. Φυσικό τοπίο και ανθρώπινη παρέμβαση: η περίπτωση της περιοχής του Αγίου Νικολάου-­‐ Νάουσας, Ν. Ημαθίας, Αστεριάδης Β. 17.00-­‐17.20 17.20 – 17.40 Διάλειμμα -­‐ Καφές 17.40 – 18.20 Κατασκευές σε σχολικές αυλές Προεδρείο: Τζώρτζη. Τ.-­‐ Πολύζου Ε. 17.40-­‐18.00 Διογκούμενα Στέγαστρα, Ηλιοπούλου Φ. 18.00-­‐18.20 Περί σεισμικής ικανότητας των σχολικών κτιρίων στον Ελληνικό χώρο, Λεκίδης Β. 18.20-­‐18.30 Παρουσίαση poster Valorisation de functions bioclimatiques du batiment de l’IUT de Drama, Κωνσταντινίδου Ε., Σπιτάλας Ν. Διερεύνηση δυνατοτήτων των προτιμήσεων των εργαζομένων σε νοσοκομείο σχετικά με τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του. Περίπτωση μελέτης Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου, Ανθόπουλος Π., Τζώρτζη Τ. Συμμετοχικός Σχεδιασμός περιβάλλοντος χώρου Πανεπιστημιούπολης: η περίπτωση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου στην Κομοτηνή, Τζώρτζη Τ., Κυράκου Β., Πολύζου Ε. Συμμετοχική πρόταση ανασχεδιασμού της σχολικής αυλής: η περίπτωση του 7ου Δημοτικού σχολείου, Ταμουτσέλη Κ., Εβρενοπούλου Δ., Πολύζου Ε. 6 ο
Σχολικές αυλές για άτομα με προβλήματα όρασης: Μια πρόταση εφαρμογής στο 16 νηπιαγωγείο Δράμας, Χασάναγας Ν., Κοσκινά Α. Στατιστική ανάλυση της επίδρασης του τοπίου στις κοινωνικές σχέσεις: Η περίπτωση δυο πάρκων της Δράμας, Χασάναγας Ν., Spitalas C. 18.30– 21.00 Studio 7 WORKSHOP II ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΜΝΗΜΕΙΩΝ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ (15-­‐16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010) Συμμετέχοντα τμήματα: Ανάλυση-­‐Σύνθεση II & Σεμινάριο ΠΕΜΠΤΗ 15 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 8.00 -­‐ 9.00 Παρουσιάσεις – προτάσεις σχεδιασμού ομάδων φοιτητών Workshop I 9.00 -­‐ 10.20 Μνημεία στο Αστικό Τοπίο Προεδρείο: Αντωνάρα Ε.-­‐ Βαγιωνά Α. 09.00-­‐09.20 09.20-­‐09.40 Οι υπαίθριοι χώροι των οχυρώσεων στα σύγχρονα πολεοδομικά συγκροτήματα των ιστορικών πόλεων: Προβλήματα και δυνατότητες αξιοποίησης τους. Η μελέτη περίπτωσης του Ηρακλείου, Γιατρομανωλάκη Μ. Claustrum ou castrum? Genese du village medieval en France meridionale. Application a Drama, Troncin P. Το ιστορικό τοπίο και η ένταξή του μέσα στον αστικό ιστό, Κυριάκου Β. 09.40-­‐10.00 10.00 – 10.30 Διάλειμμα – Καφές 10.30 – 13.00 Επίσκεψη στο ιστορικό κέντρο της Δράμας Ανάλυση περιοχής μελέτης 13.00 – 15.00 Γεύμα 15.00 – 21.00 Studio 21.00 Δείπνο 8 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 8.30 – 10.20 Σκηνοθετημένο Τοπίο – Τέχνη και Τοπίο Προεδρείο: Γουναρίδης Π. – Εβρενοπούλου Δ. 8.40 – 9.00 Σχεδιασμός μνημείων με νέες τεχνολογίες, Στυλιάδης Α. 9.00-­‐9.20 Η σημασία των ζωνών πόλης-­‐χωροταξικά-­‐οικολογικά ως προδιαγραφή του μέλλοντος, Ηλιάδης Π. 9.20-­‐9.40 9.40-­‐10.00 10.00-­‐10.20 Δίκτυο χώρων πολιτισμού και αναψυχής στο κέντρο της Θεσσαλονίκης: εναλλακτικά σενάρια, Παπαδοπούλου Τ, Τέλλιος Α. Αρχιτεκτονική+ κινηματογράφος: Ένα παράδειγμα διαχρονικής φιλοσοφικής σχέσης ανθρωπίνων συνιστωσών, Χορευτάρης Η. Δάφνις και Χλόη, Ζαβράκα Δ. Μουσική για τα μάτια: η ιστορία μιας ιδιόμορφης οργανοποιίας, Βελένη Θ. 10.20-­‐10.40 10.40 – 11.00 Διάλειμμα -­‐ Καφές 11.00 -­‐ 13.00 Επίσκεψη στο Κέντρο ταινιών μικρού μήκους 13.00 -­‐ 15.00 Γεύμα 15.00 -­‐ 16.00 Προβολές έργων Προεδρείο: Στυλιάδης Α. – Σεχίδης Λ. Στάδια παραγωγής ταινιών μυθοπλασίας & τεκμηρίωσης. Η περίπτωση της ταινίας τεκμηρίωσης "Αγέλαστος Πέτρα”, Μουζάκη Δ. 16.00-­‐16.10 Παρουσίαση poster Τα Βυζαντινά Τείχη της Δράμας, Γεωργιάδης Ν., Πολύζου Ε. Ένταξη βιομηχανικών κτιρίων-­‐μνημείων στον πολεοδομικό ιστό. Η περίπτωση της καπναποθήκης της Ξάνθης , Γιαννοπούλου Μ., Ρουκούνης Γ. 9 16.00 – 21.00 Studio ΣΑΒΒΑΤΟ 17 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 08.00-­‐10.00 Παρουσιάσεις – προτάσεις σχεδιασμού ομάδων φοιτητών Workshop II 10.00 -­‐ 13.00 Εκδρομή στη Δράμα 13.00 -­‐ 15.00 Γεύμα ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ -­‐ Έκθεση έργων φοιτητών -­‐ Συντονισμός έρευνας για τα Προγράμματα ΘΑΛΗΣ Αυλές Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Ενταγμένες στον Πολεοδομικό Ιστό με Περιβαλλοντικές, Ψυχαγωγικές & Εκπαιδευτικές Δράσεις: Η περίπτωση της Δράμας. •
Ολοκληρωμένη Διαχείριση Πολιτιστικού & Φυσικού Περιβάλλοντος με Έμφαση στο Παραδοσιακό Τοπίο, Δομημένο και μη. Περιοχή έρευνας: Δράμα-­‐Ξάνθη. -­‐ Workshop •
Το Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου, ΤΕΙ Καβάλας, Παράρτημα Δράμας συνεχίζοντας τον θεσμό που έχει καθιερώσει τα τελευταία 5 χρόνια, διοργανώνει διεθνές συνέδριο από τις 12 έως τις 17 Απριλίου 2010. Το συνέδριο χωρίζεται σε δύο θεματικές ενότητες, «Αύλειος Χώρος Σχολείων» από τις 13 έως τις 14 Απριλίου 2010 και «Καλλιτεχνική Ανάδειξη Μνημείων» στις 15 και 16 Απριλίου. Στο συνέδριο συμμετέχουν με διαλέξεις έκτος από τους καθηγητές του τμήματος, καθηγητές από την Ελλάδα και την Γαλλία καθώς και επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Αρχιτεκτονικής Τοπίου. Στα πλαίσια του συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν δυο workshops τα οποία σύμφωνα με τις ου
θεματικές ενότητες του συνεδρίου μας, θα έχουν θέμα «Η Περίπτωση του 15 Δημοτικού Σχολείου της Δράμας» και «Η Περίπτωση Του Βυζαντινού Τείχους της Δράμας». Στα workshop θα συμμετάσχουν φοιτητές (ομάδες των 4-­‐ 5 ατόμων) του τμήματος Αρχιτεκτονικής Τοπίου Δράμας του Δ’ ,Ε΄, ΣΤ’ και Ζ΄εξαμήνου και 5 φοιτητές από το εξωτερικό, που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus. Κάθε ομάδα θα παρουσιάσει ανάλυση και ολοκληρωμένη πρόταση σχεδίασης του θέματος, με την καθοδήγηση των υπεύθυνων καθηγητών. Οι διαλέξεις θα πραγματοποιηθούν στο χώρο του Τ.Ε.Ι. Αρχιτεκτονικής Τοπίου στην Δράμα. 10 CONGRESS OF LANDSCAPE ARCHITECTURE & URBAN ENVIRONMENT 12-­‐17 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ABSTRACTS ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ Αρχές Οικολογικού Σχεδιασμού αύλειων χώρων σχολείων Φυτικό υλικό και αύλειος σχολικός χώρος Σχεδιασμός σχολικής αυλής και αύλειου χώρου Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Περιβαλλοντική και αισθητική Κοινωνιολογία και Ψυχολογία στην εκπαίδευση Χωροταξία, Πολεοδομία και αστικοί υπαίθριοι -­‐ δημόσιοι χώροι Κατασκευές σε σχολικές αυλές Σκηνοθετημένο Τοπίο – Τέχνη και Τοπίο Μνημεία στο Αστικό Τοπίο 11 JARDINS D’ECOLE ET ENVIRONMENT DURABLE ANNE HUBLIN Abstract Pour créer ou améliorer les lieux de jeu pour les enfants des écoles de Drama, comme nous le propose Nicolas Spitalas – je vous propose un rêve, un rêve tout à fait réalisable. Créons des Jardins, dans les écoles et dans la ville, POUR les enfants et AVEC les enfants de Drama. La Macédoine a un climat un peu sec et j’imagine que le développement urbain de Drama fait que les cours d’école et les espaces publics n’ont rien d’un gazon anglais… Aridité relative, sols urbains infertiles… Ceci n’est pas un obstacle, car aujourd’hui il est possible de créer une superbe végétation à partir de telles conditions. Je présenterai ce projet en trois points : 1) Le Jardinage à l’Ecole, 2) Le BRF (Bois Raméal Fragmenté) : une technique de fertilisation durable, 3) De l’Ecole Verte à la Ville Verte SCHOOL GARDENS AND SUSTAINABLE ENVIRONMENT ANNE HUBLIN Abstract To create or improve the places of RECREATION for children in the schools of Drama -­‐ as Nicolas Spitalas suggests -­‐ I propose a dream to you, a completely realizable dream. Let us create Gardens, in Schools and in the City, FOR the children and WITH the children at Drama. Macedonia has a rather dry climate and I imagine that the urban development of Drama makes that courtyards of schools and public spaces in the city do not have anything of an English grass… Some aridity, unfertile urban grounds… This is not an obstacle, because today, starting from such conditions, we may create superb vegetation. I will present this project in three points: 1) Gardening at School, 2) BRF (Ramial Chipped Wood): a durable technique of fertilization, 3) From Green School to Green City. 12 "ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΥΛΗΣ" Kωνσταντία Ταμουτσέλη Αρχιτέκτων τοπίου, Λέκτορας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΑΠΘ Περίληψη Σύμφωνα με τις σύγχρονες παιδοκεντρικές διδακτικές προσεγγίσεις, το περιβάλλον αναγνωρίζεται ως παράγοντας της εκπαιδευτικής διαδικασίας και η σχολική αυλή ως αναπόσπαστο κομμάτι του σχολικού χώρου μπορεί να αποτελέσει δυναμικό εκπαιδευτικό εργαλείο. Ως εκπαιδευτικός χώρος η σχολική αυλή έχει το δικό της κρυφό παιδαγωγικό μήνυμα που θεωρείται ότι έχει την ίδια διδακτική ισχύ με οτιδήποτε διδάσκεται στις αίθουσες και συμβάλει στη διαμόρφωση αξιών χώρου και ταυτότητας χώρου μέσα από την οποία τα παιδιά θα χειρίζονται ως ενήλικες το περιβάλλον. Το σχέδιο, η κατασκευή, η χρήση και η συντήρηση της μπορούν να διδάξουν αρχές βιωσιμότητας .Λόγω της ιδιαιτερότητας και της σημασίας του χώρου αυτού θα πρέπει κατά τον σχεδιασμό του να λαμβάνονται υπόψη κριτήρια λειτουργικά, οικολογικά, αισθητικά, πολιτισμικά, κοινωνικά και παιδαγωγικά για τη δημιουργία αλληλεπιδραστικού περιβάλλοντος πλούσιου σε ερεθίσματα με λειτουργική και αισθητηριακή πολυπλοκότητα, ενός περιβάλλοντος που θα ενισχύει την κοινωνική αλληλεπίδραση, θα αξιοποιεί τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά της περιοχής του σχολείου, θα αποκαθιστά τη σχέση του παιδιού με τη φύση και θα στηρίζει την εκπαιδευτική διαδικασία. Λέξεις κλειδιά: σχολική αυλή, χώρος, περιβάλλον, κριτήριο λειτουργικό, οικολογικό, παιδαγωγικό. Principles of intervention planning for the improvement of the school yard Konstantia Tamoutseli Abstract According to current child-­‐centered teaching approaches, the environment is recognized as a factor of the educational process. In this sense, the school yard as an indispensable part of the school space can become a dynamic educational tool. The school yard is a space with its own secret educational message. It holds the same teaching power with whatever is taught in the classroom, while, at the same time, it contributes to the formulation of space values and identity, through which children will be equipped to handle the environment as citizens. The design, the creation, the use and maintenance of the school yard can teach principles of sustainability. Due to the particularity and the significance of this space, functional, ecological, aesthetic, cultural, social and educational criteria must be considered for its design, so that an interactional environment is created, rich in stimuli with functional and sensory complexity, an environment that will enhance social interaction, promote the cultural characteristics of the school area, restore the child’s relationship with nature and provide a versatile tool to the teacher. 13 Επιλογή φυτικών ειδών για τον περιβάλλοντα χώρο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΕΙ Καβάλας, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Δράμας, Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου, Χρυσοβέργη και Κασσάνδρου, Δράμα, 66100. Περίληψη Τα φυτά είναι από τα κυριότερα στοιχεία στο σχεδιασμό διατήρησης και βελτίωσης του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Ο αρχιτέκτονας τοπίου πρέπει να επιλέγει τα κατάλληλα είδη για τις σχεδιαστικές του ανάγκες. Οι αυλές και γενικότερα ο περιβάλλων χώρος εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι περιπτώσεις στις οποίες απαιτείται προσεκτική επιλογή φυτικού υλικού με βάση κριτήρια οικολογικά (κλίμα, έδαφος και ζώνη εξάπλωσης), λειτουργικά και αισθητικά. Στην παρούσα εργασία εξετάζεται και προτείνεται η χρήση φυτικών ειδών συγκεκριμένα για την περιοχή της Δράμας. Λέξεις-­‐κλειδιά: Σχεδιασμός περιβάλλοντος χώρου, εκπαιδευτικά ιδρύματα, αυτοφυή φυτικά είδη, Δράμα. Plant species selection for the surrounding area of educational establishments. ELEFTHERIADIS ALEXANDROS TEI of Kavala, Department of Landscape Architecture of Drama, Chrissovergi and Kassandrou, Drama, 66100. Abstract Plants should be considered as the most remarkable elements for landscape planning. The landscape architect must select the suitable plant species for his designing needs. School yards and generally the surrounding area of educational establishments are cases that careful selection of plants should be made based on ecological (climate, soil, zone), functional and aesthetic criteria. In this project plant species for the area of Drama are studied and proposed. Key words: Landscape planning, educational establishments, native plant species, Drama. 14 Τι να “ΜΗ” φυτεύουμε στα σχολικά προαύλια ΙΑΚΩΒΟΓΛΟΥ ΒΑΛΑΣΙΑ Έκτακτη καθηγήτρια του τμήματος Αρχιτεκτονικής Τοπίου και Δασοπονίας, παράτημα Δράμας, ΤΕΙ Καβάλας Περίληψη Τα αυξημένα κρουσμάτων δηλητηριάσεων, αλλεργικών περιπτώσεων και ατυχημάτων εξαιτίας φυτικών ειδών, επικαθιστά επιτακτική την ανάγκη για πλήρη ενημέρωση των αναγνωστών σχετικά με λανθασμένες επιλογές φυτευτικού υλικού. Το κείμενο εστιάζεται στην επίλυση του προβλήματος με τη σωστή ενημερώσει των αναγνωστών σχετικά με το τι είδη πρέπει να αποφεύγουν στις φυτεύσεις τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους προαύλιους χώρους σχολίων, όπου ο αυξημένος αριθμός των παιδιών συνίσταται της ιδιαίτερης προσοχής μας. Συγκεκριμένα παρέχονται πληροφορίες για είδη τα οποία προκαλούν δηλητηριάσεις, ακραίες αλλεργικές καταστάσεις και έχουν αυξημένη επικινδυνότητα ατυχημάτων. Για τα δηλητηριώδη φυτικά είδη γίνεται επίσης αναφορά για το ποιο είναι το δηλητηριώδες μέρος του φυτού, την χημική ουσία που προκαλεί τη δηλητηρίαση, καθώς και το ποια είναι τα προβλήματα υγείας που προκαλεί. Ευελπιστούμε οι αναγνώστες να ωφεληθούν και να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες που τους παρέχονται από το κείμενο ως προς το τι να «μη» φυτεύουν σε περιοχές όπου ο αριθμός των παιδιών είναι αυξημένος με ιδιαίτερη έμφαση στους προαύλιους σχολικούς χώρους. Λέξεις κλειδιά: αλλεργίες, ατυχήματα, δηλητηριάσεις, σχολικά προαύλια, φυτικά ειδή What “not” to plant at school yards IAKOVOGLOU VALASIA (Teaching assistant at the Department of Landscape Architecture and Forestry, Drama, TEI Kavalas.) Abstract The increased incidents regarding poisoning, allergic cases and accidents caused by plant species, makes it of vital importance to inform the readers regarding wrong planting choices. This article focuses on providing solution to the problem by informing the readers regarding what plant species they should avoid planting. Particular emphasis will be given at the school yards that makes them of great importance due to the increased number of children. Specifically, information is provided on the species that can cause poisoning, fatal allergic reactions and increased incidences of accidents. Regarding the list of poisonous plant species, information are also given on the plant parts that cause the poisoning, the chemical substance that induces the reaction and the accompanied poisoning symptoms. Hopefully, the readers will benefit and use the provided information regarding on what “not” to plant at areas where the number of children is high, with particular emphasis at school yards. Key words: allergies, accidents, poisoning, school yards, plant species 15 Αστικό και περιαστικό πράσινο -­‐ πολλαπλά οφέλη ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Α. ΣΠΑΝΟΣ ΕΘΙΑΓΕ – Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, 57006 – Βασιλικά, Θεσσαλονίκη Τηλ.: +30 2310 461171 (2, 3), Fax: +30 2310 461341, e-­‐email: [email protected] Περίληψη Η εργασία αυτή παρουσιάζει μια γενική ανασκόπηση για τα οφέλη που προσφέρει το αστικό και περιαστικό πράσινο με βάση τις καινούργιες αντιλήψεις και πληροφορίες που παρέχει η διεθνής έρευνα. Το αστικό και περιαστικό πράσινο συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση του αστικού κλίματος, παρέχοντας πολύτιμες οικολογικές λειτουργίες και κοινωνικές υπηρεσίες. Η δημιουργία ενός δικτύου -­‐ συστήματος αστικού και περιαστικού πρασίνου μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την οικολογική και περιβαλλοντική ποιότητα στις μεγάλες πόλεις. Τα οφέλη, εκτός από την οικολογική και περιβαλλοντική σπουδαιότητα, προάγουν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των μεγάλων αστικών περιοχών, και συνεπώς συνεισφέρουν σημαντικά στην αειφορική αστική ανάπτυξη. Λέξεις -­‐ κλειδιά: αστικό και περιαστικό πράσινο, κλίμα, οφέλη, οικολογικές λειτουργίες, κοινωνικές υπηρεσίες, ποιότητα, αειφορική ανάπτυξη. Urban and suburban green space – multiple benefits KONSTANTINOS A. SPANOS NAGREF – Forest Research Institute, 57006 – Vassilika, Thessaloniki Tel.: +30 2310 461171 (2, 3), Fax: +30 2310 461341, e-­‐email: [email protected] Abstract This work presents a general overview on the benefits of urban and suburban green space based on the new concepts and information derived from the international research. The urban and suburban green space contributes significantly to the improvement of the urban climate, providing valuable ecological functions and social services. The development of a network -­‐ system of urban and suburban green space can significantly improve the ecological and environmental quality in big cities. The benefits, apart from the ecological and environmental significance, largely contribute to the economical and social development of large urban areas, and therefore significantly contribute to the sustainable urban development. Key words: urban and suburban green space, climate, benefits, ecological functions, social services, quality, sustainable development. 16 ‘049730 -­‐ Σχολικές αυλές: 04 σχολεία, 97 φοιτητές, 30 μαθητές’ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ, ΖΑΒΡΑΚΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου, ΤΕΙ Καβάλας Περίληψη Πρόκειται για την περιγραφή του διδακτικού έργου και της έρευνας τριών ετών στο θέμα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού των σχολικών αυλών. Θέματα του εργαστηρίου αποτέλεσαν δύο (02) σχολεία της πόλης, ένα (01) συνεδριακό κέντρο για την περιβαλλοντική εκπαίδευση μαθητών του νομού Δράμας και ένα σχολείο της Καβάλας. Στο πλαίσιο του εργαστηρίου έχουνε λάβει μέρος ενενήντα επτά (97) φοιτητές του τμήματος αρχιτεκτονικής τοπίου, τριάντα (30) μαθητές σχολείων του Δήμου Δράμας και 5 (πέντε) καθηγητές. Στόχος του εργαστηρίου είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις αρχές οργάνωσης του δημόσιου χώρου και η σύνθεση προτάσεων για τη βελτίωση και τη διαχείριση σχολικών αυλών στο ελληνικό αστικοποιημένο τοπίο. Σε ομάδες των δύο ή των τριών ατόμων οι φοιτητές έχουν την ευκαιρία να επισκεφτούν ποικίλους χώρους και να συζητήσουν για τις σύγχρονες ανάγκες του ανθρώπου και τον αστικό υπαίθριο χώρο. Έτσι, παρουσιάζουν τη δουλειά τους εκτός των ορίων της σχολής, με στόχο τον γόνιμο διάλογο για το σχεδιασμό του αστικού τοπίου. Οι σχεδιαστικές προτάσεις των φοιτητών προκύπτουν μέσα από την επαφή τους με τους μαθητές νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων της περιοχής. Στο πλαίσιο του μαθήματος οι φοιτητές αντιμετωπίζουν τους υπαίθριους χώρους που περιβάλλουν τα κτίρια των σχολείων ως χώρους δημόσιους, ανοιχτούς στους κατοίκους της πόλης για κοινωνικές δραστηριότητες που δεν παρεμποδίζουν την καθημερινή χρήση των μαθητών. Στην εισήγηση αυτή πρόκειται να παρατεθούν αξιόλογα παραδείγματα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού σχολικών αυλών της τρέχουσας επικαιρότητας και να περιγραφεί η μεθοδολογία που ακολουθούν οι φοιτητές κατά τη διάρκεια του εξαμήνου και να παρουσιαστούν επιλεκτικά σχετικές φοιτητικές προτάσεις. Λέξεις κλειδιά: Σχολική αυλή, αρχιτεκτονικός σχεδιασμός. Την παρουσίαση θα πλαισιώσουν: 1. Σειρά εκτυπωμένων παραδειγμάτων φοιτητικών εργασιών στους χώρους του εργαστηρίου(επιλεκτικά) 2. Έκθεση μακετών εργασίας (επιλεκτικά) 3. Σειρά θεωρητικών εργασιών με τίτλους σχετικούς με το θέμα του εργαστηρίου Οι φοιτητές που έλαβαν μέρος στο εργαστήριο θα είναι στη διάθεση των συνέδρων για διάλογο, σχόλια και παρατηρήσεις. 17 ‘049730 -­‐ Schoolyards: 04 schools, 97 students, 30 pupils’ ZAFEIROPOYLOS SARANTIS, ZAVRAKA DESPOINA School of Architecture, Faculty of Engineering, Aristotle University of Thessaloniki Landscape architecture Department, TEI Kavalas Abstract This paper is presenting the studio work and research in the field of architectural design of schoolyards. Two (02) schools in the city of Drama, one (01) congress hall of environmental education in the prefecture of Drama and one school in the city of Kavala were selected as potential sites of intervention. Ninety seven (97) landscape architecture students, thirty (30) elementary school students and five (05) tutors took part in the project until now. The project aims at the students’ familiarization with the fundamental principles of dealing with public space and design for the improvement of schoolyards as vital components of urban fabric. In groups of two to three, the students are given the chance to visit various urban places relevant to children’s education in open space. They are encouraged to present their work beyond the boundaries of their studio space, in order to discus certain issues of urban public space, with a varied audience. All student proposals derive from their cooperation with pupils of different levels. The design approach to contemporary schoolyards is that of an urban space open to uses that exceed daily trivial educational procedures and become magnets of social activity. In the form of a comprehensive visual presentation, the authors will comment on selected student projects and explain the studio’s methodology. Special international paradigms of schoolyard design will be describing the philosophy of the studio work. Keywords: Schoolyard, architectural design. In addition to the presentation there will be: 1. Selection of printed examples of student work 2. Exhibition of mock up models 3. Selection of essays relevant to the workshop topics. Students that have taken part in the project will be available for discussion and comments. 18 Συμμετοχική πρόταση ανασχεδιασμού της σχολικής αυλής:η περίπτωση του 7ου Δημοτικού σχολείου Δράμας Ταμουτσέλη Κωνσταντία, Εβρενοπούλου Δέσποινα, Πόλύζου Ευαγγελία Περίληψη Ο αύλειος χώρος του σχολείου ως χώρος αγωγής έχει το δικό του κρυφό παιδαγωγικό μήνυμα με την ίδια διδακτική ισχύ με οτιδήποτε διδάσκεται στο σχολείο. Ο οικολογικός και παιδαγωγικός συμμετοχικός ανασχεδιασμός της σχολικής αυλής έχει θεσμοθετηθεί από τα εκπαιδευτικά συστήματα πολλών χωρών ως κριτήριο για την αξιολόγηση της πορείας εξέλιξής τους σε βιώσιμα σχολεία, σχολεία που θα ανταποκρίνονται στις αρχές της βιωσιμότητας και θα προωθήσουν την εκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η εμπλοκή των παιδιών στη διαδικασία αναβάθμισης της σχολικής αυλής συνδέεται με την με την ευαισθητοποίησή τους σε θέματα ποιότητας και αξιών χώρου, την απόκτηση δεξιοτήτων σχεδιασμού χώρου και αξιολογείται ως εμπειρία που θα συμβάλει στην εξέλιξή τους σε ενεργούς πολίτες .Σκοπός της έρευνας αυτής είναι η διερεύνηση: α) του ρόλου του φύλου και της ηλικίας στη διαφοροποίηση των τοπιακών προτιμήσεων και της κοινωνικο-­‐χωρικής συμπεριφοράς και στάσεων των παιδιών απέναντι στην οργάνωση και διαχείριση του χώρου της σχολικής αυλής και β) της στάσης των μαθητών απέναντι στις διαδικασίες του συμμετοχικού σχεδιασμού του αύλειου χώρου του σχολείου τους. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε είναι το ερωτηματολόγιο «κλειστού» τύπου και οι ιχνογραφίες των μαθητών του σχολείου, προκειμένου να ανιχνευθούν στατιστικές σημαντικότητες μεταξύ των ανεξάρτητων μεταβλητών, όπως το φύλο και η ηλικία και των εξαρτημένων, όπως η πρόσληψη του τοπίου της αυλής, η πρόσληψη χρησιμότητας του πρασίνου της αυλής, η χρήση αυλής, ο τόπος έλξης κατά το διάλειμμα και τα ελκυστικά στοιχεία ανασχεδιασμού της αυλής (διμεταβλητή ανάλυση). Τα αποτελέσματα της έρευνας ως προς το φύλο έδειξαν ότι τα κορίτσια παρουσιάζουν μειωμένο αίσθημα επάρκειας πρασίνου στην αυλή κι επιθυμούν την ησυχία και την απομόνωση, που παρέχουν οι γειτονικοί χώροι του σχολείου και κοινωνικές δραστηριότητες, όπως η συζήτηση σε ομάδες σε αυτούς τους χώρους. Αντίθετα, τα αγόρια θεωρούν, ικανοποιητική την παρουσία του πρασίνου και επιθυμούν περισσότερο χώρο για αθλοπαιδιές, ενώ εκδηλώνουν περιορισμένη προθυμία για συμμετοχή στο σχεδιασμό της αυλής σε σύγκριση με τα κορίτσια. Όσον αφορά τις αντιλήψεις για το μέγεθος της αυλής διαφοροποιούνται με βάση την ηλικία των παιδιών ώστε ο χώρος να κρίνεται πιο επαρκής όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία των ερωτώμενων. Ως προς τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται η αυλή από τα παιδιά διαπιστώνεται ότι οι μικρότερες ηλικίες ασχολούνται σε παιχνίδια περιορισμένων χωρικών απαιτήσεων, ενώ οι μεγαλύτερες ηλικίες επεκτείνουν την κινητικότητά τους απασχολούμενα σε ομαδικά παιχνίδια όπως καλαθοσφαίριση, αντισφαίριση και άλλα που απαιτούν περισσότερο χώρο και δείχνουν μεγαλύτερη προθυμία για συμμετοχή στην αναδιαμόρφωση της αυλής. Τα συμπεράσματα της έρευνας αξιοποιήθηκαν για την διαμόρφωση πρότασης ανασχεδιασμού (σχέδιο γενικής οργάνωσης) του υπαίθριου σχολικού χώρου που να ανταποκρίνεται στις προτιμήσεις των χρηστών. Λέξεις-­‐Κλειδιά: συμμετοχικός σχεδιασμός, μαθητές, σχολική αυλή, φύλο, ηλικία 19 Συμμετοχική πρόταση ανασχεδιασμού της σχολικής αυλής:η περίπτωση του 7ου Δημοτικού σχολείου Δράμας Ταμουτσέλη Κωνσταντία, Εβρενοπούλου Δέσποινα , Πολύζου Ευαγγελία Abstract The schoolyard, as a space of education has its own concealed pedagogic message with the same instructive force as anything taught in the school. The ecological and pedagogic participative replanning of the schoolyard has been enacted by the educational systems of many countries as a criterion for the evaluation of their course of development in viable schools, schools that will correspond in the viability principles and will promote the education for this viable growth. The entanglement of children in the process of schoolyard upgrade is connected with their sensitization on quality and space value issues, the acquisition of dexterities of space planning and it is evaluated as an experience that will contribute in their development in active citizens. The aim of this research is the investigation of a) the role of gender and age in the differentiation of local preferences and social behavior and attitude of children towards the management of the schoolyard and b) the attitude students develop towards the processes of participative planning of their schoolyard. The method used is a “closed type” questionnaire and students’ sketches of the school, so that statistic importance between the independent variables, like gender and age, and the dependent ones, like the engagement of schoolyard landscape, the engagement of usefulness of nature in it, its use, the place of attraction during the break and the attractive elements of its replanning (bivariet analysis) can be detected. As for the gender, the conclusions of the research showed that girls present a decreased feeling of sufficiency in trees in the schoolyard and desire the peacefulness and the privacy provided by the adjacent spaces around the school and social activities, like conversations. Boys, on the other hand, consider the presence of nature elements satisfactory, as they would prefer more space for playing sports and are less eager to participate in the schoolyard planning process than girls. With regard to the perceptions of the schoolyard size, they are differentiated based on the age of children in the order that the space is considered more sufficient by older students than younger ones. As for the way the schoolyard is used by the children, it is realized that younger children are engaged in games of limited territorial requirements, whereas older students extend their activity to games like basketball, volleyball and others, which require more space and they show interest in the participative planning of their schoolyard. The conclusions of the research were developed for the configuration of the schoolyard replanning proposal (general organization plan) to meet the users’ preferences. Key-­‐words: participation planning, students, schoolyard, gender, school year 20 Παίζω και Μαθαίνω Τ. Τζώρτζη, Α. Καμπούρης Περίληψη Οι τυπικοί σχολικοί αύλειοι χώροι χαρακτηρίζονται από την έλλειψη ευκαιριών για την ανάπτυξη δημιουργικών δραστηριοτήτων από τους μαθητές και την έλλειψη βλάστησης, γεγονός που τους καθιστά πολλές φορές ακατάλληλους για οποιαδήποτε ασχολία λόγω του μεσογειακού κλίματος με τα θερμά καλοκαίρια και τους κρύους χειμώνες της Ελλάδας. Η παρούσα εργασία μελετά πώς σε δυο υφιστάμενα σχολικά κτίρια μπορεί να αυξηθεί ο υπαίθριος χώρος που διατίθεται για τους μαθητές, με την δημιουργία ταρατσόκηπου (Roof Garden), μετατρέποντας όλο το κτίριο εσωτερικά και εξωτερικά φιλικότερο προς το περιβάλλον και προς τους μαθητές, δημιουργώντας ιδανικές συνθήκες διαβίωσης, νέες ευκαιρίες διασκέδασης και εκμάθησης μέσω του παιχνιδιού και αυξάνοντας το πράσινο. Επίσης, κατ’ αυτόν τον τρόπο μεγαλώνει η διάρκεια ζωής των κτιρίων, περιορίζονται οι ενεργειακές ανάγκες τους, βελτιώνεται η εμφάνιση του κτιρίου καθώς επίσης βελτιώνεται το μικροκλίμα της περιοχής. Πρόκειται για 2 σχολικά κτίρια στον Δήμο Ζωγράφου στην Αθήνα τα οποία επιλέχθηκαν λόγω της τοποθεσίας τους που είναι και στις 2 περιπτώσεις επιβαρυμένες λόγω της κεντρικής τους θέσης και της πυκνοδομημένης οικιστικής ανάπτυξης περιμετρικά τους. Τα σχολεία αυτά είναι Το 1ο-­‐
2ο Γυμνάσιο – Λύκειο και το 3ο – 4ο Γυμνάσιο – Λύκειο του Δήμου Ζωγράφου. Της Αθήνας. Λέξεις -­‐ κλειδιά: Σχολείο, περιβάλλον, αύλειος χώρος, Roof Garden, Παιχνίδι, Μάθηση. Play and Learn J. Geortzi, A. Kampouris Abstract The typical school yard areas are characterized by lack of opportunity to develop creative activities by students and lack of vegetation, making them often unsuitable for any occupation because of the Mediterranean climate with hot summers and cold winters in Greece. The present paper investigates the way that in two existing school buildings can be increased the outdoor space available for students through the creation fo a Roof Garden, converting the entire building inside and out environmental friendly and to students, creating ideal conditions of living, new opportunities for fun and learning through play and increasing the green area in the yard. Also, in this way the lifespan of buildings increases, the energy needs is reduced, improves the appearance of the building as well as the microclimate of the area is improved. There are 2 school buildings in the Municipality of Zografou Athens, which were both selected because of their location which is burdensome because of their central location and the densely built residential development around them. These schools are the 1st-­‐2nd High School and the 3rd-­‐4th High School of the Zografos Municipality in Athens. Key words: School, Environment, school yard, Roof Garden, Play, Learning 21 Διασκέδαση επί τόπου. Παιχνίδι και Τέχνη στην Αρχιτεκτονική Τοπίου. ΠΑΝΤΕΛΙΑ ΣΤΕΛΛΑ Αρχ. Μηχ. (ΕΜΠ), Αρχ. Τοπίου (GSD, HARVARD UNIVERSITY) Περίληψη Με το εξώφυλλο του αμερικανικού περιοδικού Αρχιτεκτονικής Τοπίου το 1979 να παρουσιάζει έναν κήπο διακοσμημένο με ψωμάκια και με την καλλιτέχνη και αρχιτέκτονα τοπίου Martha Schwartz να ‘παίζει’ με τις έννοιες της τέχνης, της φύσης και του τοπίου ξεκίνησε ένα κίνημα στο χώρο της Αρχιτεκτονικής Τοπίου που αρνείται τη σοβαροφανή προσέγγιση στο σχεδιασμό και υποστηρίζει ότι, ναι! το τοπίο μπορεί να είναι και διασκεδαστικό. Σήμερα, περισσότερο από 30 χρόνια αργότερα, η Αρχιτεκτονική Τοπίου παρουσιάζεται αδιαμφισβήτητα επηρεασμένη από αυτή τη δόση καθημερινής τρέλας στο σχεδιασμό του τοπίου. Πολλά προτεινόμενα και πραγματοποιημένα έργα ξεφεύγουν πλέον από τη νατουραλιστική, ασφαλή και καθώς πρέπει προσέγγιση της Aρχιτεκτονικής Tοπίου και προκαλούν, σοκάρουν, εντυπωσιάζουν, εισάγοντας το στοιχείο της καθαρόαιμης τέχνης στον ιδιωτικό αλλά και το δημόσιο χώρο. Αρχιτέκτονες τοπίου παίζουν με πρωτότυπες ιδέες, πολύχρωμα υλικά και αναπάντεχες σχέσεις των στοιχείων του χώρου, χρησιμοποιούν καθημερινά αντικείμενα με αντισυμβατικό τρόπο και διαμορφώνουν ένα τοπίο παράξενο, ιδιαίτερο, μεταμοντέρνο που προκαλεί έντονα συναισθήματα, σκέψεις και ερωτηματικά. Προσεγγίζουν το τοπίο με μια παιχνιδιάρικη και ανάλαφρη διάθεση τόσο σε σχέση με το χώρο που τελικά διαμορφώνεται όσο και κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού του. Με αφορμή λοιπόν το έργο της Martha Schwartz και αναζητώντας τη σχέση της Αρχιτεκτονικής Τοπίου με την Τέχνη και το Παιχνίδι πραγματοποιούμε ένα ταξίδι σε ένα παράλληλο σύμπαν, σε έναν κόσμο όπου τίποτα δεν είναι δεδομένο. Εκεί όπου τα παιδιά παίζουν και οι ενήλικες διασκεδάζουν και γίνονται και πάλι παιδιά. Λέξεις-­‐κλειδιά: Αρχιτεκτονική Τοπίου, Τέχνη, Διασκέδαση, Παιχνίδι, Παιδική Χαρά, Χρώμα, Πρωτοτυπία, Martha Schwartz, Αφηρημένη Έννοια, Εννοιολογική Προσέγγιση 22 Fun on site. Art and Play in Landscape Architecture. PANTELIA STELLA Architect (NTUA), Landscape Architect (GSD, Harvard University) Abstract A cover of 1979 Landscape Architecture Magazine presenting a garden decorated with bagels, and Martha Schwartz, an artist and landscape architect, ‘playing’ with the concepts of Art, Nature and the Landscape, were the main ingredients of the beginning of a revolutionary movement that by denying the serious approach towards the design declared that, Yes!, Landscape Architecture could also be fun. Today, more than 30 years later, Landscape Architecture has definitely been influenced by this first appearance of a fresh and irrational concept in design. Various projects, proposed and built, are going beyond the naturalistic, safe and expected character of landscape architecture and they provoke, shock and surprise the users, by inserting the element of Art in private and public spaces. Landscape Architects that have interesting concepts, redefine spatial relations and use colorful materials and everyday objects in unexpected ways, organize a conceptual landscape that creates intense feelings, thoughts and questions. They present a playful and fun attitude towards not only the final product, the space that is designed and created, but also during the design process itself. Having Martha Schwartz’ Landscape Architecture as our guide and in an attempt to explore the connection between Landscape Architecture and the essences of Art and Play, we are travelling in a parallel universe, a world where nothing can be taken for granted; a place where children play on site and grown-­‐ups have fun and become children again. Key words: Landscape Architecture, Art, Fun, Play, Playground, Color, Innovation, Martha Schwartz, conceptual design 23 Συμμετοχικός Σχεδιασμός περιβάλλοντος χώρου Πανεπιστημιουπόλεων: H περίπτωση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου στην Κομοτηνή Τ. Τζώρτζη, Β. Κυριάκου, Ε. Πολύζου Περίληψη Σκοπός της εργασίας είναι να παρουσιαστούν προτάσεις σχεδιασμού του περιβάλλοντα χώρου της Πανεπιστημιούπολης του Δημοκρίτειου, που βρίσκεται έξω από την πόλη της Κομοτηνής και περιλαμβάνει τα τμήματα Φυσικής Αγωγής, Νομικής και Φιλολογίας. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε περιελάμβανε: 1. Ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης και διερεύνηση σχεδιασμού αντίστοιχων χώρων 2. Συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τους φοιτητές και τους διδάσκοντες έτσι ώστε να βγουν συμπεράσματα για τις απαιτήσεις τους από τον χώρο, 3. Προτάσεις συνολικού ανασχεδιασμού με στόχο την αναδιοργάνωση και αναβάθμιση της Πανεπιστημιούπολης 4. Λεπτομερέστερες προτάσεις σχεδιασμού σε επιλεγμένα σημεία του χώρου, με τη χρήση προηγμένων σχεδιαστικών εργαλείων. Στόχος του σχεδιασμού ήταν να διερευνηθεί η σχέση μεταξύ του φυσικού τοπίου και του δομημένου χώρου σε ένα περιβάλλον όπου κυρίαρχη είναι η εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ ταυτόχρονα προσφέρεται ως πόλος έλξης για την ευρύτερη κοινωνία της Κομοτηνής. Participation Planning for University Campus Case study: Dimokritio University of Komotini. J. Geortzi, V. Kyriakou, E. Polyzou Abstract The aim of this paper is to present planning proposals for the University Campus near the city of Komotini, which includes the departments of Gymnastics Academy, Law and Literature. The methodology used was the distribution of questionnaires to students and teachers in order to understand their needs, analyze the current situation in the region, propose new ideas to upgrade the site and design a general project to organize the campus. Finally, create detailed plans for specific parts of the campus and balance two different issues -­‐ artificial landscape and natural landscape. The surrounding area of the Gymnastics Academy was analyzed in detail. There were designed plans, sections, axonometric drawings with modern graphics. Result of the redesign and upgrade of the University Campus will be the creation of an attraction pole for the citizens of Komotini and an interesting place for the students to leave and study. 24 Διαμόρφωση Περιβάλλοντος Χώρου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑ ΕΥΔΟΚΙΑ1 , ΤΖΩΡΤΖΗ ΤΖΟΥΛΙΑ2 1
Τεχνολόγος Γεωπόνος Τμήματος Αρχιτέκτων Τοπίου, Ελευθεροχώρι Γρεβενών T.K.51100, Γρεβενών, [email protected] 2
Δρ.Αρχιτέκτων Τοπίου ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου Δράμας, Χρυσοβέργη και Κασσάνδρου γωνία ΤΚ 66100, [email protected] Περίληψη Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο την επίτευξη μίας σχεδιαστικής λύσης για τον χώρο του εκπαιδευτικού ιδρύματος της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Η εν λόγω λύση οφείλει να είναι λειτουργική αλλά συγχρόνως και αισθητικά εναρμονισμένη με το περιβάλλον. Για το λόγο αυτό, πραγματοποιείτε έρευνα σε τρείς τομείς, ώστε να καταλήξουμε σε κάποιες βασικές αρχές σχετικά με τις ανάγκες του χώρου. Ο πρώτος τομέας έρευνας είναι σχετικά με τις κητοτεχνικές εφαρμογές που εξελίχθησαν ανά τους αιώνες. Μέσω αυτού οδηγούμαστε στην επιλογή της κατάλληλης για τον χώρο μας κηποτεχνικής εφαρμογής. Ο δεύτερος τομέας έρευνας έχει να κάνει με μία μικρή αναφορά στο Μεσογειακό τοπίο και τα είδη χλωρίδας που συναντώνται. Με βάση αυτό το κομμάτι της έρευνας γίνετε η προσπάθεια για έναν σχεδιασμό φιλοπεριβαντολλαγικό με στοιχεία της τοπικής χλωρίδας. Το τρίτο και σημαντικότερο κομμάτι έρευνας έχει να κάνει με τις απόψεις του κοινού σε σχέση με τον χώρο μελέτης μας. Οι απόψεις του κοινού ποικίλουν ανάλογα με τις ανάγκες τους. Μελετώντας όλα τα παραπάνω καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι για να δουλέψουμε την πρόταση μας θα θέσουμε κάποιες αρχές σχεδίασης. Αυτές ακολουθήθηκαν για την ανάπλαση-­‐διαμόρφωση του εν λόγο εκπαιδευτικού ιδρύματος με γεωργικό χαρακτήρα. Εν συντομία αυτές οι αρχές είναι η κάλυψη των αναγκών των κατοίκων του χώρου, η ανάδειξη του εκπαιδευτικού χαρακτήρα και η ανάδειξη των σημαντικότερων ιστορικών στοιχείων της Αμερικάνικης Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης. Λέξεις κλειδιά: διαμόρφωση, εκπαιδευτικό ίδρυμα, σχεδιαστικές αρχές, Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή. 25 Recreation of the surrounding area of the Educational Institute of the American Farm School in Thessaloniki BOUKOUVALA EUDOKIA1, JOULIA GEORGI2 1
Agriculture Technologies of Landscape Architecture Department, Eleftheroxwri Grevenwn T.K.51100, Grevena, [email protected] 2
Dr .Landscape Architect ΤΕΙ Kavalas, Department of Landscape Architecture Drama, Xrisovergi and Kassandrou corner ΤΚ 66100, [email protected] Abstract This Project aims to achieve a design Solution for the surrounding area of the Educational Institute of the American Farm School in Thessaloniki. This Solution should not only be operational, but should meet the designing harmony of the campus as well. For that to be achieved, in the most appropriate way, there has been conducted a survey in three fields, so as to conclude on some basic principles and on the actual needs of the area. The first survey field concerns the landscaping trends that were risen, declined, evolved and established throughout the centuries. Through this journey, we are led to the most suitable landscape solution for the area under examination. The second field of survey is in reference with the Mediterranean Landscape and the species of fauna and floral encountered there. Based on this part of the research, there’s being made an attempt to design a friendly-­‐to-­‐environment solution with implements of the local floral. The third and most significant part of the research deals with the views of the public over the area in question. The public opinion diverse in accordance to their needs. Having examined all the above, we reached the conclusion that in order to ‘’realise’’ our solution, we have to set some designing principle. Te re-­‐creation/re-­‐designing of the Educational Institute was proceeded based on the previously set principles so as to enhance it with an agricultural ‘’scent’’. In short, this principles derive from the coverage of the residents’ needs, the embed of the Educational feature of the School and the Highlight of some of the most important historical events of The American Farm School in Thessaloniki. Key words: re-­‐creation, Educational Institute, landscape principles, American Farm School 26 Βιοκλιματική αξιολόγηση σχολικού κτιρίου –Παρεμβάσεις βελτίωσης της βιοκλιματικής του συμπεριφοράς –Διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου με βιοκλιματικές αρχές σχεδιασμού. Μελέτη περίπτωσης: Ενιαίο Λύκειο Ελευθερούπολης –Ν. Καβάλας Τζώρτζη Τζούλια, Αντωνάρα Ελένη Περίληψη Το παρόν πόνημα είναι μια προσπάθεια αξιολόγησης του Ενιαίου Λυκείου Ελευθερούπολης και έχει στόχο την αποκάλυψη της κεντρικής ιδέας του κτιρίου, ειδικότερα όσον αφορά τις παραμέτρους της που σχετίζονται με τις βιοκλιματικές συνιστώσες. Γίνεται χρήση της χωρικής – τυπολογικής ανάλυσης, η οποία δίνει έμφαση στις σχέσεις μεταξύ του τοπίου, του χώρου και της μορφής, της λειτουργίας, της τεχνολογίας και των υλικών όπως αυτά εκφράζονται στο χώρο. Από την κριτική ανάλυση της βιοκλιματικής λειτουργίας προκύπτει ότι το κτίριο αποτελεί έναν μέτριο φυσικό ηλιακό συλλέκτη στον οποίο μπορούν να εφαρμοστούν κάποια πρόσθετα μέτρα που θα βελτιώσουν την βιοκλιματική συμπεριφορά του τόσο στον εσωτερικό χώρο όσο και στον περιβάλλοντα χώρο της αυλής προσδίδοντάς του έναν πιο δυναμικό χαρακτήρα. Η νέα κεντρική ιδέα του κτιρίου βασίζεται σε κριτήρια βιοκλιματικού σχεδιασμού που κωδικοποιούνται με τον εξής τρόπο: 1. Κριτήρια που αφορούν τη ψυχρή περίοδο 2. Κριτήρια που αφορούν τη θερμή περίοδο 3. Κριτήρια που αφορούν το φυσικό φωτισμό και αερισμό Λέξεις κλειδιά: χώρος, μορφή, λειτουργία, τεχνολογία, βιοκλιματικό, φυσικός ηλιακός συλλέκτης Abstract The current study is an effort of evaluation of Eleftheroupolis Lyceum and its target is to reveal the building’s aspect, especially as it concerns the parameters related to the bioclimatic components. The model of this special analysis is used in order to emphasize the interaction between the environment, the buildings surrounding and shape as well as the function and the material’s technology. As a result of the bioclimatic analysis we can conclude that the building represents a mild solar collector on which additional measures may be applied, so as to improve not only the bioclimatic indoors performance, but also the performance of the surrounding area-­‐yard giving finally a more dynamic profile to the building. The new aspects of the building are based on bioclimatic design criteria, which could be codified as following. 1. Criteria concerning cold period 2. Criteria concerning warm period 3. Criteria concerning natural lighting and ventilation Key worlds: environment, form, function, technology, bioclimatic, solar collector 27 Η συμβολή του Βιοκλιματικού σχεδιασμού αστικών υπαίθριων χώρων στη βελτίωση του ιστού της πόλης. Μελέτη περίπτωσης: Περιβαλλοντικός σχεδιασμός του περιβάλλοντα χώρου του ΤΕΙ Καρδίτσας ΜΠΟΥΓΟΥΛΙΑ ΣΤΕΡΓΙΑΝΝΩ Περίληψη Η παρούσα εργασία αφορά στην διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος. Σ’ αυτήν αναπτύσσονται οι αρχές, οι προϋποθέσεις και οι στόχοι διαμόρφωσης εξωτερικών χώρων Εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Ειδικότερα, η έρευνα αυτή έχει ως αντικείμενο τον σχεδιασμό του περιβάλλοντα χώρου του Τμήματος Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Καρδίτσας. Οι σημαντικότερες προτάσεις που βασίζονται στα συμπεράσματα της έρευνάς μας είναι οι ακόλουθες: Ο σχεδιασμός του περιβάλλοντα χώρου έγινε σύμφωνα με τις ανάγκες των χρηστών του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, ο κήπος με την κατάλληλη χωροθέτηση και σύνθεσή του με φυτικά είδη της φυσικής φυτοκοινωνίας και της βιοκλιματικής ζώνης της ευρύτερης περιοχής βελτιώνει σημαντικά το μικροκλίμα του Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, ο περιβάλλων χώρος σχεδιάστηκε για να λειτουργήσει και ως χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, η παρουσία όλων των τύπων οικοτόπων θα συντελέσει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την πληρέστερη περιβαλλοντική εκπαίδευση. Προβλέπεται επίσης μελλοντική σύνδεση του περιβάλλοντα χώρου με το πράσινο της ευρύτερης περιοχής με στόχο την δημιουργία δικτύου πρασίνου. Η μεθοδολογία της έρευνας βασίστηκε στον συνυπολογισμό διαφόρων επιμέρους παραγόντων που αφορούν το Τμήμα Δασοπονίας και της ευρύτερης περιοχής που βρίσκεται. Οι παράγοντες αυτοί είναι: Οι απαντήσεις των σπουδαστών και των εργαζομένων στα ερωτηματολόγια, τα φυσικογεωγραφικά χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής, οι αρχές της Αρχιτεκτονικής του τοπίου, οι βιοκλιματικές παράμετροι, η αισθητική του τοπίου, η μελέτη ανάλογων περιπτώσεων Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων στο εξωτερικό και την Ελλάδα ,οι βιβλιογραφικές αναφορές. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η δημιουργία κήπου στον χώρο του Τεχνολογικού Ιδρύματος κρίνεται όχι μόνο απαραίτητη αλλά και ευεργετική και απόλυτα επιθυμητή από όλους τους εργαζόμενους και τους σπουδαστές. 28 Abstract The present thesis concerns the layout of the area surrounding the Technological Educational Institute. In it we present the principles, the prerequisites and the objectives of the layout of the areas surrounding Educational Institutes. More specifically, the subject of this research is the way the area surrounding the Department of Forestry and Environmental Management of the Technological Educational Institute of Karditsa can be laid out. The most important suggestions based on the conclusions of our research are the following: The surrounding area was laid out in accordance with the needs of those who use the Educational Institute,the garden, having undergone appropriate zoning and planning with plant species belonging to the natural bio-­‐community and to the bio-­‐climatological zone of the wider area, significantly improves the microclimate of the Educational Institute,the surrounding area was planned in order to function as an area that could be used for environmental training as well,the presence of all the types of habitats will contribute to the preservation of biodiversity and to the students’ better environmental training.The surrounding area is to be connected to the green spaces in the wider region in the foreseeable future, with a view to creating a «network» of green spaces. The methodology of the research was based on the inclusion of various individual factors which concern the Department of Forestry and the wider region where it is located. These factors are as follows: The answers students and workers gave when they completed the questionnaires,the environmental and geographical characteristics of the wider region,the principles of Landscape Architecture,the bio-­‐climatological parameters,the aesthetics of the landscape,the study of similar cases regarding Universities abroad and in Greece,the bibliographical references. The results of the research show that the creation of a garden on the grounds of the Technological Institute is deemed not only necessary but also beneficial and highly desirable by all the workers and students. 29 Βιοκλιματική προσέγγιση αστικών υπαίθριων χώρων ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΩ, ΜΟΝΟΚΡΟΥΣΟΥ ΚΛΕΙΩ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Περίληψη Οι υπαίθριοι αστικοί χώροι αποτελούν σημαντικό στοιχείο ανάπτυξης κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών δραστηριοτήτων των κατοίκων στις σύγχρονες πόλεις. Επιπλέον οι χώροι αυτοί συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση του μικροκλίματος του αστικού περιβάλλοντος, ενώ παράλληλα σηματοδοτούν και την ταυτότητα της πόλης. Ο κατάλληλος σχεδιασμός και διαμόρφωσή τους αποτελεί επομένως ιδιαίτερα σημαντική δράση για τη βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων. Η εργασία εξετάζει την ένταξη βιοκλιματικών αρχών στο σχεδιασμό των υπαίθριων αστικών χώρων με στόχο την αναβάθμιση τους, στο πλαίσιο της αειφόρου οικιστικής και οικονομικής ανάπτυξης. Επιχειρείται η τυπολόγηση των χώρων και αναδεικνύονται τα οφέλη της βιοκλιματικής προσέγγισης. Εξετάζονται οι βασικές παράμετροι της προσέγγισης αυτής, ενώ παράλληλα καταγράφονται οι μεθοδολογίες και τα εργαλεία ανάλυσης, παρακολούθησης και αποτίμησης της. Τέλος, μέσα από την παρουσίαση εφαρμογών και πρακτικών ανάπλασης σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, προσδιορίζονται οι παρεμβάσεις και το εύρος εφαρμογής των βιοκλιματικών αρχών στον σχεδιασμό των υπαίθριων αστικών χώρων. Λέξεις κλειδιά: Υπαίθριοι αστικοί χώροι, αστικός σχεδιασμός, βιοκλιματικός σχεδιασμός, βιώσιμη ανάπτυξη Bioclimatic approach of open urban spaces GIANNOPOULOU MARO, MONOKROUSOU KLIO Democritus University of Thrace, Department of Civil Engineering Abstract Οpen urban spaces comprise an important element for the development of social, cultural and economic activities of the population in the modern cities. These spaces contribute significantly to the improvement of the urban microclimate while at the same time they mark and characterise the identity of the town. Thus, the appropriate design of outdoor spaces is an important factor for the sustainable development of the urban areas.This study examines the incorporation of the bioclimatic design principles into the open urban spaces design and planning in order to upgrade them and to improve the quality of life in the context of sustainable residential and economic development. The advantages of the bioclimatic approach are also identified. The most important patterns of this approach are examined, while at the same time the methods and tools for the analysis, monitoring and evaluation are assessed. Finally, practices for the bioclimatic rehabilitation of the open urban spaces at a national, European and international level determinate the interventions and the limitations of the bioclimatic design principles. Keywords: open urban spaces, urban design, bioclimatic design, sustainable development 30 Η ψυχολογία και οι ανάγκες του παιδιού προτεραιότητα στη διαμόρφωση των χώρων παιχνιδιού. Αναστασία Μπότου Δρ Ψυχολογίας, Σχολικός Σύμβουλος Τζούλια Τζώρτζη Δρ Αρχιτεκτονικής τοπίου Περιληψη Το παιχνίδι είναι βασική έκφραση εκτόνωσης, ψυχαγωγίας, χαράς και δημιουργίας και παίζει σημαντικό ρόλο στη σωματική, διανοητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, καθώς και στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Το παιχνίδι είναι η κύρια ενασχόληση του παιδιού. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί ενεργοποιώντας τις νοητικές του ικανότητές, το μυϊκό του σύστημα και τις ψυχο-­‐συναισθηματικές του λειτουργίες παίρνει χαρά και ευχαρίστηση και εξελίσσεται. Ο σύγχρονος αστικός τρόπος ζωής έχει αλλάξει τις συνθήκες διαβίωσης και έχει επηρεάσει ποιοτικά και ποσοτικά τις ευκαιρίες παιχνιδιού που παρέχονται στα παιδιά. Θα επικεντρώσουμε σε δύο βασικούς παράγοντες που κυριαρχούν στη σημερινή πραγματικότητα και δεν προάγουν το παιχνίδι στα παιδιά, που είναι: η έλλειψη χρόνου ενασχόλησης των γονέων με τα παιδιά τους, λόγω του ότι αναγκάζονται να δουλεύουν πολλές ώρες και η έλλειψη κατάλληλων χώρων παιχνιδιού. Στόχος μας είναι να συνειδητοποιήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στο σχεδιασμό χώρων παιχνιδιού για τα παιδιά, ότι η ψυχολογία και οι ανάγκες τους πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, αν θέλουμε πραγματικά να συμβάλουμε στην ολοκληρωμένη ανάπτυξή τους Ας αξιοποιήσουμε το φυσικό τοπίο με απλότητα και φαντασία, ενισχύοντας την δυναμική σχέση παιδιού και φύσης, βελτιώνοντας την ποιότητα του παιχνιδιού και κατανέμοντας χωροταξικά τους χώρους παιχνιδιού, έτσι που να εξυπηρετούν γονείς και παιδιά. Psychology and the needs of the child as a priority to playground design. Anastasia Botou Doctor of Psychology, School Counselor Julia Georgi Doctor of Landscape Architecture Abstract Playing is a fundamental expression of joy, entertainment, and creativity and plays an important role in the physical, mental, emotional and social development of the kid, as well as in the formation of its personality. Playing is the childs primary engagement. Playing offers joy and evolves the child by activating its mental skills, its muscle system and its psycho-­‐emotional functions. The modern urban way of life has changed the conditions of living and has influenced both the quality and quantity of opportunities the kids have to play. We will focus on two main factors that are dominant in today’s reality and do not promote playing for the kids, which are: a) lack of time the parents spend with their kids because of excessive work hours and b) the lack of appropriate playground facilities. Our aim is to make those that are involved in the playground design process understand that in order to contribute effectively to the kids development we must take into serious consideration their psychology and needs. 31 Οι προαύλιοι χώροι ως προέκταση της αίθουσας διδασκαλίας Στελίνα Τσιάνου, Αναστασία Βαγιωνά Περίληψη Η αναμόρφωση της σημερινής υποβαθμισμένης εικόνας του υπαίθριου σχολικού χώρου των σχολείων με το στερεότυπο της ασφαλτοστρωμένης αυλής, αναμφίβολα προσφέρει αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση και συμβάλει θετικά στο μικρό-­‐περιβάλλον του σχολείου όσο και της ευρύτερης περιοχής. Στο νέο, αναβαθμισμένο περιβάλλον δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή τμήματος της εκπαιδευτικής διαδικασίας διευρύνοντας την μάθηση εκτός της σχολικής αίθουσας και εντάσσοντας την αυλή του σχολείου στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σύμφωνα με το Ν.1892/90 και τις αντίστοιχες Εγκυκλίους, η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση αποτελεί τμήμα των προγραμμάτων των σχολείων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Ο υπαίθριος σχολικός χώρος μπορεί να αποτελέσει εκπαιδευτικό εργαλείο στα πλαίσια της περιβαλλοντικής συνείδησης και εκπαίδευσης των μαθητών. Με παραδείγματα από την ελληνική και διεθνή πραγματικότητα ανάπλασης σχολικών αυλών ως εκπαιδευτικό εργαλείο και ως χώρου αγωγής και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης επισημαίνονται καλές πρακτικές και σχεδιαστικές προτάσεις βελτίωσης που μπορούν να υιοθετηθούν και να εφαρμοστούν σε κάθε σχολικό περιβάλλον. Exploring school grounds as sites for Outdoor learning S. Tsianou, A. Vagiona Abstract The reformed degraded image of today's outdoors school grounds with the stereotype of concrete yards, undoubtedly offers aesthetic and functional upgrading and contributes positively to the micro-­‐environment of the school and the wider area. In the new, upgraded environment, opportunities arise to conduct part of the educational teaching by extending learning outside of the classroom and the courtyard of the school becomes part of the educational process. In accordance with N. 1892/90 and the relevant Circulars, Environmental Education is part of school programmes of primary and secondary education. Outdoor school space can be an educational tool in the context of raising environmental awareness and educating pupils. School grounds have the potential to become exciting learning spaces. With national and international examples of best practices and well designed proposals that can be applied to any school environment we demonstrate how school grounds can be managed to benefit children's learning and development. By transforming these spaces the quality of life for pupils can be improved and provide significant experiences for stimulating student's environmental learning, whether through planned formal curricula or informal play activities. 32 Νοητικές αναπαραστάσεις σχολικού περιβάλλοντος μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Γκούβερης Παναγιώτης Παιδαγωγός Υγείας, Κέντρο Ψυχικής Υγείας Γενικού Νοσοκομείου Καλαμάτας Εισαγωγή: Οι αντιλήψεις για την διαμόρφωση του αύλειου σχολικού χώρου των παιδιών διαφοροποιούνται ποιοτικά μεταξύ ενήλικης σκέψη και παιδικής προσέγγισης. Η διερεύνηση και αποκωδικοποίηση του παιδικού τρόπου επεξεργασίας χωρικών προσλήψεων αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τον κάθε σχετικό επιστήμονα. Η ανάπτυξη ευρύτερων εκπαιδευτικών προγραμμάτων εικαστικής και περιβαλλοντικής φύσης με επίκεντρο τον καθημερινό χώρο του παιδιού αποτελεί ανάγκη. Σκοπός: Αναζήτηση γνωστικών μοντέλων νοητικής αναπαράστασης αύλειου σχολικού χώρου. Υλικό Μέθοδος: Κατεγράφησαν οι απόψεις/ στάσεις 14 παιδιών ηλικίας 10-­‐11 ετών σχετικά με τις ευρύτερες προτάσεις/αναπαραστάσης της σχολικής τους αυλής. Η καταγραφή έγινε μέσω διαδικασίας ανοικτού ερωτηματολογίου και ιχνογραφήματος (τεχνική write and drawn) εντός της σχολικής τάξης από ειδικό παιδαγωγό. Οι ειδικότερες ερωτήσεις στις οποίες εκτέθηκαν αφορούσαν τις προτάσεις τους σχετικά με τις δραστηριότητες παιχνιδιού, εικαστικές παρεμβάσεις, τροποποιήσεις χώρων σε πλαίσιο ρεαλιστικό ή ονειρικό. Αποτελέσματα: Η αποτύπωση της έννοιας της χώρου δεν εγκλωβίστηκε σε μοντέλο χωρικής σκέψης και ρεαλιστικής αναπαράστασης. Τα παιδιά επεδίωξαν ο αύλειος χώρος να σταθεί ως μία προέκταση των επαγγελματικών τους αναζητήσεων. Για παράδειγμα κοριτσάκι που ήθελε να γίνει κτηνίατρος ζωγράφισε ως αυλή του σχολείου ένα ζωολογικό κήπο. Απέρριψαν πρότασή μας για ξεχωριστό χώρο αύλειο χώρο για παιδιά μικρότερης ηλικίας ακολουθώντας έννοιες κοινωνική ένταξης/ ενσωμάτωση στην αυλή η οποία λειτουργεί με κριτήρια αποδοχής του διαφορετικού. Μερίδα παιδιών αποτύπωσε την αυλή ως πλούτο πρασίνου και φύσης. Κανένα παιδί δεν ζωγράφισε κάγκελα παρά μόνο μερικές διαγραμμίσεις. Το σχολείο ως κτήριο παραπλεύρως της αυλής απουσίαζε υποδηλώνοντας σαφώς την εισαγωγή σε έναν κόσμο διαφορετικό από αυτόν την γνωσιοκετρικής σχολικής τάξης. Συμπεράσματα: Ο αύλειος χώρος αποτελεί πεδίο και ευκαιρία ανάπτυξης κοινωνικής ευαισθησίας και αποδοχής του διαφορετικού καθότι παραγκωνίζονται τα μαθησιακά κριτήρια που βιώνει ο χώρος της σχολικής τάξης. Η δόμησή του ως νοητική απόπειρα των ανηλίκων ενέχει στοιχεία της μελλοντικής τους ζωής έτσι όπως τα ίδια την ονειρεύονται. Επιθυμούν την ενεργή συμμετοχή τους στην διαμόρφωση αυτού κάτι το οποίο πρέπει να διερευνείται εγκαίρως έτσι ώστε να οριοθετείτε ετήσιο πρόγραμμα ήπιας παρέμβασης των παιδιών στον περιβάλλοντα σχολικό τους χώρο. BAK, b. F. (2006, june 1). Children's perception of health and illness: images and lay concepts in preadolescence. health education research theory & Practice , σσ. 643-­‐653. Bentley, M. S. (1994). The structure observation technique for the study of health behaviour: studying hygiene behaviour. Newbury Park, CΑ: Sage . Hackworth, S. &. (1991). Journal of Pediatric Psychology, 16 , σσ. 69-­‐85. Marcia Leventown, M. a. (2008). Communication with children and families: From Everyday interaction to skill in conveying distressing information. σσ. 1441-­‐1460. Tina Jones, M. D. (2008, AUGUST 14). Childhood Healthcare Exparience, Helathcare Atitudes, and Optimism as Predictors of Adolescents Healthcare Behavior. J Clin Psychol Med Settings . 33 Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΩΣ ΕΣΤΙΑ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ: ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΝΟΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΣΤΑ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΟΠΙΑ ΤΟΥ GIORGIO DE CHIRICO. Δρ. Σαράντης Γ.Ζ. Ζαφειρόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Τμ. Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. Περίληψη Απόπειρα εγκατάστασης προσωπικών ανα-­‐γνωστικών και κατα-­‐νοητικών χειρισμών στα μεταφυσικά αστικά τοπία του Giorgio de Chirico προς εκ-­‐μαίευση συν-­‐θετικών και συν-­‐βολικών εργαλείων για την απο-­‐κατάσταση της ανθρώπινης κλίμακας στους δημόσιους αστικούς χώρους. THE SQUARE AS CENTER OF URBAN FABRIC: SYNTACTIC CONDUCTS AND MEANING INTERPRETATIONS IN THE METAPHYSICAL URBAN LANDSCAPES OF GIORGIO DE CHIRICO Dr. Sarantis G.Z. Zafeiropoulos Associate Profesor Department of Architecture, Aristotle University of Thessloniki Abstract An attempt of installing personal reading and understanding conducts in the metaphysical urban landscapes of Giorgio de Chirico in order to produce synthetic and symbolic instruments for the reestablishment of human scale in public urban spaces. 34 " Δυνατότητες σχεδιασμού και ένταξης των αύλειων εκπαιδευτικών χώρων σε δίκτυα δημόσιων χώρων και δραστηριοτήτων της πόλης" ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ, ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ -­‐ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ -­‐ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΚΙΜΜΕΡΙΩΝ ΔΠΘ, 67100 ΞΑΝΘΗ Περίληψη Οι αύλειοι χώροι των εκπαιδευτικών κτιρίων αποτελούν εξ ορισμού τόπο, όπου οι νέοι μπορούν να εκφραστούν να επικοινωνήσουν και να συμμετάσχουν σε ποικίλες δραστηριότητες. Είναι γενικευμένη διαπίστωση ότι ο τρόπος που είναι σχεδιασμένοι οι χώροι αυτοί παρουσιάζει έντονες ελλείψεις σε σχέση με την ενθάρρυνση και ανάδειξη των παραπάνω δυνατοτήτων. Ταυτόχρονα εντονότερες ελλείψεις διαπιστώνονται ως προς τη λειτουργική σύνδεση και ένταξή τους στις ευρύτερες αστικές δραστηριότητες. Οι σχολικές αυλές χαρακτηρίζονται από εσωστρέφεια και αποσπασματικότητα όταν αξιολογούνται στο σύνολο του αστικού ιστού. Ο αστικός χώρος χαρακτηρίζεται από έλλειψη ελεύθερων χώρων και πρασίνου και σήμερα πλέον αυτό διαπιστώνεται όχι μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και στις μικρομεσαίες πόλεις. Το ζήτημα αυτό θέτει εκ νέου πιο επιτακτικά την διερεύνηση των όποιων δυνατοτήτων επανασχεδιασμού και ένταξης των σχολικών αυλών σε ευρύτερα δίκτυα διαδρομών περιπάτου, πρασίνου αλλά και κοινωνικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων της πόλης. Το αυξανόμενο ενδιαφέρον την τελευταία δεκαετία των αρμόδιων φορέων όπως ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων, Δήμοι και διάφορες περιβαλλοντικές οργανώσεις, επικεντρώθηκε κυρίως στον εσωτερικό ανασχεδιασμό και την περιβαλλοντική βελτίωση των αυλών μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες των μαθητών. Προς την κατεύθυνση όμως της ανάδειξης και ένταξης αυτών των χώρων σε ευρύτερα δίκτυα δραστηριοτήτων της πόλης δεν έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες αφήνοντας για το άμεσο μέλλον ένα σημαντικό πεδίο έρευνας και εφαρμογών. Απαραίτητα διαδοχικά βήματα αποτελούν : -­‐ η αναγνώριση της συγκρότησης του ευρύτερου αστικού χώρου που περιβάλει τις σχολικές αυλές. -­‐ ο σχεδιασμός ενός ευρύτερου δικτύου δημόσιων υπαίθριων χώρων, και χώρων πρασίνου στον ιστό της πόλης. Οι συνδέσεις αυτές θα αποτελούν το πλαίσιο λειτουργικής ενσωμάτωσης των σχολικών αυλών στην ευρύτερη αστική περιοχή που τις περιβάλει. Ταυτόχρονα με κατάλληλους χειρισμούς μπορεί να εξασφαλίζεται μια συνέχεια του φυσικού ίχνους (πράσινο) στον αστικό ιστό. Στην εισήγηση αναπτύσσονται μέσα από παραδείγματα και κατευθύνσεις του αστικού σχεδιασμού οι παρακάτω άξονες παρεμβάσεων με στόχο την ανάδειξη των σχολικών αυλών και την ένταξή τους στα προαναφερόμενα δίκτυα, ως εξής : -­‐ Ανάδειξη της «κρυμμένης χωρικής διάστασης» των σχολικών αυλών και δημιουργία των συνθηκών προοδευτικής αποκατάστασης της σχέσης με τον ευρύτερο αστικό χώρο που τις περιβάλλει -­‐ Οικολογική αποκατάσταση και ανάδειξη του φυσικού τοπίου μέσα από τον περιβαλλοντικό ανασχεδιασμό των σχολικών αυλών-­‐ Αισθητική αποκατάσταση και αναβάθμιση των αύλειων χώρων μέσα από συγκεκριμένες παρεμβάσεις που συνδέουν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντα χώρου με αυτή των αυλών ενισχύοντας την αντίληψη της συνέχειας -­‐ ενίσχυση των πολιτιστικών δραστηριοτήτων που μπορούν να φιλοξενηθούν στις σχολικές αυλές με ταυτόχρονη ένταξή τους σε ευρύτερο δίκτυο -­‐ ενίσχυση των ήπιων αθλητικών δραστηριοτήτων και δραστηριοτήτων ψυχαγωγικού χαρακτήρα. Η ένταση αυτών των δραστηριοτήτων, προτείνεται να είναι ελεγχόμενη, επιπέδου γειτονιάς, ώστε να συμβαδίζουν με το γενικότερο πνεύμα των προτεινόμενων αρχών σχεδιασμού. Λέξεις – κλειδιά: Αύλειοι χώροι σχολικών κτιρίων, ελεύθεροι χώροι και χώροι πρασίνου, αστικό τοπίο, ένταξη σε δίκτυα, δημόσιοι υπαίθριοι χώροι 35 “Possibilities of redesigning and incorporating the school yards in public space and urban activities networks” ANASTASIOU MARIA, POLYCHRONOPOULOS DIMITRIS, GRIGORIADOU MARIA -­‐ ALEXANDRA DEMOCRITUS UNIVERSITY OF THRACE -­‐ SCHOOL OF ARCHITECTURE -­‐ 67100 XANTHI Abstract The school yards are by definition a place, where young people can express themselves, in order to communicate with each other and participate in various activities. It is in general certain that the way by which these spaces are designed, presents intense lacks concerning the encouragement and development of the above mentioned possibilities. In addition to all the above, from one hand a number of insufficiencies are identified regarding the functional connectivity and integration of the school yards into the wider urban activities. So, today they are characterized by introversion and fragmentation when evaluated throughout the city. From the other hand, the urban space is characterized by the absence of open and green spaces and nowadays this becomes a fact, not only in the large urban centres, but also in the small to medium-­‐sized cities. This issue investigates any possibilities of re-­‐designing and incorporating the schoolyards in a wider pedestrian and green network, but also in social and recreational urban activities. The increased interest during the last decade of responsible institutions, such as the Organization of School Buildings, Municipalities and also various environmental organizations, were focused mainly in the internal redesign and the improvement of environmental conditions' through the participative processes of students. However, there isn’t until now any significant effort, in order to integrate these spaces in wider networks of activities. Essential successive steps may be considered all that follow: -­‐ The recognition of a wider urban space that surrounds the school courtyards. -­‐ The design of a wider network of public and green open spaces inside the urban tissue. These connections could create a framework of functional incorporation of school courtyards in the wider urban space that surrounds them. Simultaneously, it can be ensured the continuity of natural trace (green spaces) inside the urban tissue. Through the paper it is developed, by using a number of examples, the following axes of interventions, which aim to improve the school yards design and their integration in the above networks, as follows: -­‐ Reveal of schoolyards’ "hidden space dimension" and conditions’ creation, in order to be achieved their relation with the wider urban surrounding area -­‐ Ecological restoration and enhancement of the landscape through environmental schoolyards’ redesign -­‐ Aesthetic rehabilitation and upgrading of school yards through various interventions, which from one hand link the morphological characteristics of the surrounding area with the ones of schools yards, and from the other hand increase the perception of continuity -­‐ Development of cultural activities that can be hosted inside the school yards, but simultaneously can be part of a wider cultural city network. -­‐ Development of small scale athletic and recreational activities. It is proposed to be controlled in a neighborhood level, in order to reflect the general spirit of the proposed design. Key words: School yards, public and green open spaces, urban landscape, city networks 36 Χωρικοί χειρισμοί δραστηριοτήτων στο 'πάρκο': Η περίπτωση του χώρου της ΔΕΘ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΤΙΤΗ, ΤΕΛΛΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Περίληψη Παρουσιάζονται εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο φοιτητικού εργαστηρίου του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ με γενικό τίτλο ‘Αστικές στρατηγικές: Η πόλη ανακτά το πάρκο της’. Το κεντρικό θέμα του εργαστηρίου είναι η έννοια του ‘αστικού κενού’ και δίνει την ευκαιρία να ξανασκεφτεί κανείς το δημόσιο χώρο, τον αδόμητο ή και τον μη συμβατικά δομημένο. Η πολυπλοκότητα της έννοιάς του κενού και το πλήθος των προσεγγίσεων που μπορούν να διατυπωθούν πλαισιώθηκε από ένα συγκεκριμένο σενάριο αστικής δράσης. Το σενάριο αυτό, το οποίο προβλέπει την απομάκρυνση των λειτουργιών της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης από το χώρο που σήμερα καταλαμβάνει, έδωσε αφορμή για προτάσεις και προσεγγίσεις του ‘κενού χώρου’ που θα προκύψει. Η παραδοχή ενός τέτοιου σεναρίου, το οποίο ήδη αρχίζει να ζυμώνεται στην αστική εμπειρία των πολιτών και να εντάσσεται σε έναν ορίζοντα υλοποίησης, δίνει σε μερικές από τις φοιτητικές προτάσεις μια ιδιαίτερη ρεαλιστική υφή και μια πατίνα πραγματικότητας. Το παλιό ανατολικό ρήγμα της πόλης εκτός των τειχών, αποτέλεσε το ίχνος για τον λεγόμενο ανατολικό πολιτιστικό άξονα και έχει κατά καιρούς προσφέρει το υπόστρωμα για την προβολή διαχρονικών επιθυμιών, αστικών ονείρων, λύσεων για μια ολόκληρη πόλη. Οι λύσεις αυτές αναφέρονται κατά καιρούς σε προβλήματα αστικά, οικιστικά, εκπαιδευτικά, κυκλοφοριακά, επιχειρηματικά κτλ. Ο χρόνος ζωής της εγκατάστασης της ΔΕΘ στο κέντρο της Θεσσαλονίκης μοιάζει να πλησιάζει προς το τέλος του. Η μεταφορά της σε άλλο χώρο δημιουργεί ένα ‘κενό’. Το κενό αυτό δεν ερμηνεύτηκε ως ‘άδειο’, αλλά ως ‘άκτιστο’. Η κομβική διαφοροποίηση των δύο όρων βρίσκεται στο γεγονός ότι ο χώρος της ΔΕΘ, δεν είναι ένας χώρος άδειος, αλλά ένας χώρος γεμάτος, πλην όμως αδόμητος. Οι αναφορές, οι προσδοκίες, οι ανάγκες, οι χωρικές επαφές και οι λειτουργικές συγγένειες είναι όλες εκεί. Ανατέθηκε στους φοιτητές και φοιτήτριες του εργαστηρίου να διαχειριστούν όλες αυτές τις ποιότητες του άκτιστου χώρου, έχοντας μια αυξημένη ελευθερία στο είδος των σχεδιαστικών προσεγγίσεων και ένα αυξημένο μέτρο απαλλαγής από τις δεσμεύσεις που, κάτω από πραγματικές συνθήκες, θα καθόριζαν, υπαγόρευαν ή περιόριζαν τις προτάσεις τους. Το ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει είναι η διατήρηση και διαφύλαξη του χαρακτήρα της περιοχής ως ειδικής και υπό προϋποθέσεις κενής. Αυτή η αυτονομία του κενού ίσως είναι και η βασική παρατήρηση που συνδέει τις παρουσιαζόμενες προτάσεις Λέξεις κλειδιά: Αστικό κενό, άκτιστο, πάρκο, ΔΕΘ. 37 Spatial operations of activities in the ‘park’: The case of Thessaloniki International Fair PAPADOPOULOU TITIE, TELLIOS ANASTASIOS School of Architecture, Faculty of Engineering, Aristotle University of Thessaloniki, Abstract This paper presents projects conducted within the frame of a studio course at the School of Architectrure of AUTh, under the general title ‘Urban Strategies: The city reclaims its park’. The central point of the studio is the notion of ‘urban void’ and it offers the opportunity to rethink about the city’s public space, the unbuilt space or the unconventionally built. The complexity of the notion of the ‘void’ and width of interpretational approaches that can be articulated has been followed by a certain scenario of urban action. This scenario refers to the relocation of the Thessaloniki International Trade Fair infrastructures fro the space that it now occupies. It has triggered an array of proposals about the future of the urban space that will occur. The acceptance of such a scenario has already started to be digested within the everyday experience of the citizens and to be placed in a foreseeable time perspective. This offers a pragmatic texture and reality patine to some of the student proposals. The ancient east urban gap of Thessaloniki is where the Trade Fair is now located. The Trade Fair relocation and the reclamation of the park with the features of a theme park and controlled recreation space is conceived as a modern urban dream. The student proposals for the area mentioned above are by definition ‘un-­‐built’ and they generate a dialogue about the future of public space and the hypothesis of liberation from the rule for spaces functioning as urban voids as the uses and structures of today are retracted. Student proposals support the public character of the place that sustains its autonomy and is open to urban expression, discouraging tendencies for occupation by the nearby functions or the central planning. It is a ‘bottom up’ architecture, not under the meaning of advocacy planning, that passively translates people’s wishes but as an action that supports a ‘performative architecture’, that sets in motion a series of social practices. Keywords: Urban void, unbuilt, park, TIF. 38 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΚΑΔΙΚΟΥ ΔΡΑΜΑΣ – ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΠΕΛΑΓΙΑ Περίληψη Η παρούσα εισήγηση αφορά στην παρουσίαση των εργασιών σπουδαστών οι οποίες εκπονήθηκαν στο πλαίσιο του μαθήματος επιλογής «Στοιχεία Πολεοδομίας» του ΤΕΙ Δράμας (Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου). Η προβληματική του (μοναδικού) Δημοτικού Σχολείου του Αρκαδικού εστιάστηκε στην αμφίδρομη σχέση γειτονιάς – αύλειου χώρου του σχολείου αλλά και στην αναβάθμιση του εξωτερικού χώρου ως προς τις βασικές του χρήσεις – λειτουργίες: διαχείριση ελεύθερου χρόνου, εκτόνωση, αθλοπαιδιές αλλά και ευχάριστος χώρος παραμονής μικρών και μεγάλων. Στους σπουδαστές δόθηκαν οι εξής κατευθυντήριες οδηγίες: ο περιβάλλοντας χώρος να είναι ιδιαίτερα φιλικός προς το παιδί σχολικής ηλικίας, ασφαλής και ευχάριστος συγχρόνως όμως να του δίνει ερεθίσματα για δράσεις. Η επιτυχία ωστόσο της προσπάθειας αυτής θα είναι ο αύλειος χώρος, σε ώρες που είναι το σχολείο κλειστό, να είναι χρήσιμος στην ευρύτερη πολεοδομική ενότητα. Δεδομένου δε ότι ο χώρος του σχολείου καλύπτει εξ’ ολοκλήρου ένα οικοδομικό τετράγωνο η πρόκληση αυτή συνδέεται και με την ορθή και ομαλή σύνδεση αυτού με τον αστικό ιστό. ARKADIKOS ELEMENTARY SCHOOL – RELATED TO THE NEIBOURHOOD Sidiropoulou Pelagia Abstract This is a presentation of the fruit of the work done by the students of the Technological Institute of Drama (Architectural Landscape) regarding “Elements of Urban Design”. This effort was focused on the interactive relation between neibourhood and the exterior space of the elementary school but at the same time a re-­‐direction towards its basic uses (spare time management, for example). Students were given the following directions: surrounding space must be friendly, safe and pleasant to a child of elementary school who should be stimulated to participate to several activities. The key to the success of this project is how useful could be to the community a courtyard of a school and its right connection to the urban web. 39 Κτισμένο Περιβάλλον και Τοπίο. Εκπαιδευτικό κτίριο στην περιοχή της Καλαμαριάς Θεσσαλονίκης και η σχέση του με το τοπίο. Σοφία Σαρίκου , Σαράντης Ζαφειρόπουλος ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Αρχιτεκτονική του κτιρίου και του Τοπίου αποτελεί πάντα μια πρόκληση. Τον Θετικό Σχεδιασμό τον ζει και τον αντιλαμβάνεται ο κάθε χρήστης ειδικός ή μη. Στην χώρα μας εντοπίζονται ουσιαστικές σχεδιαστικές ελλείψεις στα Εκπαιδευτικά κτίρια. Έλλειψη των απαιτούμενων χώρων, έλλειψη πολιτισμού και κουλτούρας, έλλειψη χώρων πρασίνου, και έλλειψη χρήσεων. Η διαμόρφωση του τοπίου επηρεάζει ουσιαστικά την ψυχοσύνθεση και την διάθεση του ανθρώπου. Ο χαρακτήρας των παιδιών μας διαμορφώνεται από εικόνες μονότονες, άχρωμες, ασύνδετες, με χαμηλή και υποβαθμισμένη ποιότητα Τόπου. Στην παρακάτω εργασία θα αναφερθούμε σε αυτήν την επίδραση του περιβάλλοντος στα παιδιά και θα αναπτύξουμε την πρόταση αλλά και τις πιθανές εναλλακτικές σχεδίασης, ενός εκπαιδευτικού κτιρίου στην Καλαμαριά στην Θεσσαλονίκη. Λέξεις κλειδιά: Εκπαιδευτικό κτίριο, χώροι πρασίνου, παιδότοποι, χρήση και περιβάλλον, πράσινα κτίρια Build environment and Landscape. Educational building in Kalamaria in Thessalonika and its relation with the environment. Sophia Sarikou, , Sarantis G.Z. Zafiropoulos Abstract The Architectural design of the building and of the landscape is always a challenge. The positive design is recognized by everyone even if he is awared or not. In Greece you can notice essential defaults in the Design of the educational buildings. Deficiencies on the necessary spaces, deficiencies on the civilization and the culture, deficiencies on the green spaces and deficiencies on the usages. The landscape formation affects the human psychology and its mood. Our childens character mould by monotonous images without color, without connection, with low environment value.In the following paper we will analyze this environment affection to children and we will perform the proposal and the design alternatives of an educational building in Kalamaria in Thessalonika. Key Words: Educational building, green areas, children areas, Usage and environment, green buildings 40 Ψηφιακός χώρος και διαδραστικές εφαρμογές για παιδιά. Κύρου Χρήστος, Kyrou Architects, Βλατάδων 15, Θεσσαλονίκη Περίληψη Στα πυκνοδομημένα αστικά κέντρα οι ελεύθεροι χώροι και τα πάρκα είναι ελάχιστα σε σχέση με τον πληθυσμό, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη έλλειψη κοινόχρηστων χώρων. Η ψηφιακή τεχνολογία μας επιτρέπει σήμερα να μετατρέψουμε έναν οποιονδήποτε παραμελημένο δημόσιο ή μη χώρο σε πάρκο. Τα ψηφιακά πάρκα έχουν χαμηλό κόστος υλοποίησης και συντήρησης. Προσφέρουν δε την δυνατότητα στον χρήστη να επέμβει ο ίδιος και να διαμορφώσει το πάρκο με βάση τις ανάγκες του. Η αξιοποίηση αυτή του ελεύθερου χώρου γίνεται μέσω του διαδικτύου και δωρεάν λογισμικών εφαρμογών, που δημιουργούνται ειδικά για αυτόν τον σκοπό, και τις οποίες ο απλός πολίτης μπορεί να εγκαταστήσει στο κινητό του τηλέφωνο για να επικοινωνεί με το «έξυπνο» πάρκο. Ερευνώντας ευρύτερα της δυνατότητες ενός ψηφιακού πάρκου μπορούμε εύκολα να φανταστούμε πόσο χρήσιμο θα μπορούσε να αποδειχτεί για έναν εκπαιδευτικό χώρο όπως το σχολείο. Τα περισσότερα αν όχι όλα τα παιχνίδια που παίζαμε στο σχολείο είχαν ως στόχο τους τη βελτίωση της φυσικής μας κατάστασης και σπανίως τη βελτίωση των γενικών μας γνώσεων. Σήμερα με την ψηφιακή τεχνολογία αυτό μπορεί να αλλάξει δραστικά. Με τις κατάλληλες λογισμικές εφαρμογές η αυλή του σχολείου μπορεί να μετατραπεί σε έναν χώρο παιχνιδιού και γνώσεων ταυτοχρόνως. Λέξεις-­‐ Κλειδιά: Ψηφιακό πάρκο, διαδραστικό, παιδιά, εφαρμογές, σχολική αυλή. Digital space and Interactive communications Kyrou Christos, Kyrou Architects, Thessaloniki Abstract In nowadays digital technology allow as to transform any unused open public space to a leisure space with activities for both children and adults. Digital parks are cheap to build and maintain, and their biggest advantage is that allow the user to interact with the space, and modulate it according to his immediate needs. The communication between the user and the park is established through open source applications that are designed for that purpose. Any one will be able to download those applications to their mobile phone via the internet. By investigating more thoroughly the potential of a digital park we can imagine how valuable installations like the ones mentioned above would be for schools and school playgrounds. Most of the games we used to play at school were targeting in improving our physical health rather than improving our knowledge. Today with digital technology that can change. With the proper interactive applications the school playground can become a space of learning and playing at the same time. With the use of sensors as cameras, microphones, projectors and many more, the child becomes part of a game that needs not only physical but also mental participation. Keywords: Digital, playground, sensors, children, projections. 41 Διογκούμενα στέγαστρα ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΦΙΛΙΩ, Αρχιτέκτων, Αρχιτέκτων τοπίου_MLA Harvard University, Υποψ. Διδάκτωρ Ε.Μ.Π. Περίληψη Σε μια προσπάθεια επιβεβαίωσης της συμβιωτικής σχέσης μεταξύ αρχιτεκτονικής και αρχιτεκτονικής τοπίου και ειδικότερα σε μια εποχή με φλέγοντα περιβαλλοντικά θέματα, αναζητήθηκαν τρόποι αντιμετώπισης συγκεκριμένων αναγκών σε σχολικούς χώρους -­‐ σε αυτήν την περίπτωση ένα στέγαστρο εισόδου – μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών και καινοτόμων υλικών στο πεδίο της αρχιτεκτονικής τοπίου. Στόχος ήταν η δημιουργία του προαναφερθέντος στεγάστρου με τρόπο που θα ερευνούσε τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες ενός υλικού και τα οποία θα καθόριζαν την φυσική έκφραση της αρχικής ιδέας. Κυρίαρχη ιδέα της μελέτης του έργου αυτού ήταν το στοιχείο του «εφήμερου» λόγω περιβαλλοντικών φαινομένων και των αναγκών που αυτά δημιουργούν, όπως για παράδειγμα η βροχόπτωση και η ανάγκη προσωρινής στέγασης των χρηστών ενός υπαίθριου χώρου. Η επιλογή του υδροτζέλ (hydrogel) ως βιοαποικοδομήσιμο και με πολλαπλές ιδιότητες υλικό, παρείχε την δυνατότητα για πειραματισμούς ως προς την μορφή (διόγκωση ή μη) και το βάρος της συνολικής κατασκευής αλλά ήταν τελικά οικονομικά ασύμφορο σε μεγάλη ποσότητα και περιόριζε την μελέτη στατικά και αισθητικά. Η αντιμετώπιση των περιορισμών αυτών και η προσπάθεια αναίρεσης των επηρέασαν την τελική μορφή του έργου και απέδειξαν τελικά ότι, παρά τις φιλόδοξες προοπτικές χρήσης των νέων υλικών της αρχιτεκτονικής τοπίου και στην ίδια την αρχιτεκτονική δημιουργία γενικότερα, η υλοποίηση έργων με βάση αυτά αντιμετωπίζει ακόμα πρακτικές δυσκολίες που στηρίζονται σε συμβατικές λύσεις. Λέξεις-­‐κλειδιά: εφήμερη κατασκευή, διόγκωση, στέγαστρο, υδροτζέλ, αρχιτεκτονική τοπίου, καινοτόμα υλικά, περιορισμοί, συμβατικές λύσεις. 42 Inflatable canopy ILIOPOULOU FILIO Architect, Landscape Architect_MLA Harvard University, PhD Candidate_N.T.U.A. Abstract As a piece of evidence of the symbiotic relationship between architecture and landscape architecture and in tune with current burning environmental issues, this project sought for ways of meeting the needs of school outdoor spaces -­‐ in this case the entrance canopy – through the use of new technologies and emerging innovative materials in the field of landscape architecture. The goal was the creation of the formentioned shelter in a way that would address the particular characteristics and properties of a specific landscape material, which would then determine the natural expression of the initial idea. The dominant design principle of this project was the concept of the “ephemeral” due to environmental phenomena and the needs that those create, such as the rainfall and the accompanying need of sheltering for the outdoor space users. The selection of the hydrogel as a biodegradable with multiple properties material, offered the unique opportunity of experimentations as far as the form (inflatable or not) and the weight of the structure is concerned; however, it also revealed its financial disadvantages in big quantities and its static and aesthetic limitations. Addressing those constraints influenced the final form of the project and strengthened the belief that, despite the ambitious perspectives of innovative materials in landscape architecture and their use in architecture, the realization of such projects still faces practical difficulties which depend on conventional solutions. Key words: ephemeral structure, inflatable, canopy, hydrogel, landscape architecture, emerging materials, innovative, constraints, conventional solutions. 43 « Περί σεισμικής ικανότητας των σχολικών κτιρίων στον Ελληνικό χώρο» Βασίλης Λεκίδης1, Δρ. Πολιτικός Μηχανικός, Καθηγητής ΤΕΙ Καβάλας Περίληψη Το θέμα της σεισμικής ικανότητας των σχολικών κτιρίων στον Ελληνικό χώρο απασχόλησε και απασχολεί τόσο τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων όσο και τον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, καθώς και το αρμόδιο Υπουργείο. Η δομική τρωτότητα των σχολικών μονάδων σε συνδυασμό με την ασφάλεια των μαθητών είναι ένα μεγάλο θέμα. Πολλές σχολικές μονάδες έχουν κτισθεί με παλιούς κανονισμούς του 1959, 1954, με αποτέλεσμα να μην έχουν επαρκή σεισμική ικανότητα και να χρειάζονται ενίσχυση και αναβάθμιση. Με βάση τις σημερινές γνώσεις και εμπειρίες θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο σύγχρονος χάρτης σεισμικής επικινδυνότητας, ο οποίος προδιαγράφει σημαντικά ισχυρότερους σεισμούς από το 1959. Σε πολλούς σεισμούς στην Ελλάδα (Καλαμάτα, Λεωνίδιο, Λευκάδα , Κοζάνη , Αίγιο, Αθήνα, Πάτρα κλπ) παρουσιάσθηκαν σημαντικές βλάβες σε σχολικές μονάδες μετά τον ισχυρό σεισμό που συνέβη αλλά μερικές φορές και καταρρεύσεις σχολείων. Οι απαιτήσεις πλαστιμότητας που προκύπτουν από τα φάσματα απόκρισης των καταγραφών των προηγούμενων σεισμών για τα παλιά σχολικά κτίρια (σχεδιασμένα με τον αντισεισμικό κανονισμό του 1959) για διάφορες πόλεις στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερες από τη διαθέσιμη πλαστιμότητα αυτών των κτιρίων. Αυτός είναι και ο κατ’ αρχήν λόγος που εμφανίζονται βλάβες κυρίως σε κτίρια σχεδιασμένα με τους κανονισμούς του 1959. Για μία ακόμη φορά αποδεικνύεται η ανάγκη ενίσχυσης των παλιών σχολικών κτιρίων που σχεδιάσθηκαν με τους κανονισμούς του 1959. Προκύπτει λοιπόν η ανάγκη προσεισμικού ελέγχου. “About seismic capacity of school buildings in Greece.” Vassilis Lekidis Dr. civil engineer. Abstract The issue of seismic capacity of school buildings is very important for Greece. The Ministry of Education and the Earthquake Planning and Protection Organization (OASP) propose special provisions for reducing the vulnerability of school buildings. Several school buildings have been constructed according to old seismic codes (1959, 1954) so they have not adequate seismic capacity and need strengthening. In many earthquakes in Greece the last thirty years a lot of damage occurred in school buildings. The response spectra that resulted from the records of these earthquakes are used in order to better understand the strength of the school buildings in this area. Also the recorded accelerograms are compared with the relevant provisions of the current Greek national seismic code. It is concluded that there is immediate necessity for preseismic evaluation of the earthquake resistance of school units. 44 Αξιολόγηση βιοκλιματικής λειτουργίας κτιρίου ΤΕΙ Δράμας Κωνσταντινίδου Ελπινίκη, επιστημονικός συνεργάτης ΤΕΙ Σπιτάλας Νίκος, αρχιτέκτων, καθηγητής Περίληψη Η παρούσα έρευνα έχει ως σκοπό την ανάδειξη των προβλημάτων από την εφαρμογή εκτελεστής μελέτης της βιοκλιματικής αναβάθμισης του κτιρίου Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης του ΤΕΙ Δράμας, στο Μικροχώρι. Το κτίριο έχει κατασκευασθεί το 1990 σε περιβάλλοντα χώρο εκτός πόλης. Εχει σχήμα s-­‐5 κουτιών με διάφορους προσανατολισμούς και με προδιαγραφές της εποχής για την λειτουργία σε δέκα μήνες (εκτός Ιουλίου-­‐Αυγούστου), με αίθριο στο κέντρο και πολλά και μεγάλα ανοίγματα. Παρουσιάζεται η θερμική και οπτική άνεση, ο αερισμός-­‐δροσισμός και τίθενται τα κριτήρια βιοκλιματικού σχεδιασμού. Με βιοκλιματικούς παραμέτρους κατατίθεται λύση και δίδονται συμπεράσματα στα παραπάνω στοιχεία. Ως αποτέλεσμα προβάλλεται η κριτική αξιολόγηση στην υπάρχουσα κατασκευή και προτείνονται ρεαλιστικές λύσεις με ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά. Valorisation de functions bioclimatiques du batiment de l’IUT de Drama Constantinidis Elpiniki, colaborateur scientifique IUT Spitalas Nicolas, architecte, professeur Abstract La presente etude a pour but de mettre en evidence les problemes produits par l’application d’une etude de valorization bioclimatique du batiment comme batiment de recherché et enseigmement pedagogique superieur a Mikrochori de Drama. Le bati est construit en 1990 dans la peripherie de la ville. Il est sous forme de S-­‐ ‘5 boites’ avec differentes orientations sous les reglements de l’epoque afin de fonctionner pendant dix mois (excepte juillet-­‐aout), avec verriere au milieu et plusieures grandes ouvertures. Il est presente la capacite thermique et optique, le conditionnement d’air et, on presente une solution avec des conclusions sur les points enumeres ci-­‐dessus. Le resultat est projete comme valorization critique sur le bati et on propose des solutions realistes sous des caracteristiques qualitatives et quantitatives. 45 «Διερεύνηση των προτιμήσεων των εργαζόμενων σε νοσοκομείο σχετικά με την διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του. Περίπτωση μελέτης Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης» ΠΕΤΡΟΣ Κ. ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ1, ΝΕΡΑΝΤΖΙΑ Τ. ΤΖΩΡΤΖΗ2 1
Msc Δασολόγος – Περ/λόγος, Υποψήφιος Διδάκτορας Δ.Π.Θ., Δ/νση Δασών Ν. Έβρου, e-­‐mail: 2
Δρ. Δασολόγος –Αρχ. Τοπίου, Μέλος Σ.Ε.Π. Ελλ. Ανοιχτού Πανεπιστημίου ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται τα αποτελέσματα δειγματοληπτικής έρευνας με ερωτηματολόγια που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2009 στο χώρο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Αλεξανδρούπολης και διερεύνησε τις απόψεις των εργαζόμενων (Γιατροί, Νοσηλευτές, Διοικητικοί υπάλληλοι) καθώς και των Φοιτητών Ιατρικής σχετικά με τον σχεδιασμό του περιβάλλοντος χώρου του. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με στρωματοποιημένη δειγματοληψία και ο συνολικός πληθυσμός υποδιαιρέθηκε σε τέσσερις ομοιογενείς και μη επικαλυπτόμενους υποπληθυσμούς, τα στρώματα. Το μέγεθος του δείγματος ήταν της τάξης του 5% του συνολικού αριθμού των χρηστών του χώρου του Νοσοκομείου. Διερευνήθηκαν οι γνώμες και οι επιθυμίες τους σχετικά με την σημερινή κατάσταση αλλά και την μελλοντική διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, με το είδος των ενδεχόμενων παρεμβάσεων σ’ αυτόν καθώς και με τη μελλοντική χρήση του. Βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στις απαντήσεις των ατόμων που αποτελούσαν τις επιμέρους ομάδες ελέγχου, γεγονός που δίνει ένα σημαντικό ενδιαφέρον στην έρευνα αυτή. Με βάση λοιπόν τα αποτελέσματα της εργασίας, προτείνονται και οι ανάλογες επεμβάσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν στον περιβάλλοντα χώρο του Νοσοκομείου και οι οποίες σταχυολογούνται ως εξής: Μονοπάτια περιπάτου, χώροι ξεκούρασης, στεγασμένοι χώροι, χώροι παρατήρησης, παρουσία υδάτινου στοιχείου καθώς και πέτρινων σχηματισμών. Λέξεις κλειδιά: αισθητικές προτιμήσεις, θεραπευτικός κήπος, διαμόρφωση εξωτερικού χώρου νοσοκομείου.
46 “Research employer’s preferences for landscape design of grounds and spaces surrounding hospitals. Case study University Hospital of Alexandroupolis” PETROS K. ANTHOPOULOS1, JULIA N. GEORGI2 1
2
Ms Forester-­‐Environmentalist, Candidate doctoral D.U.TH., Dr. Landscape Architect (MLA), Tutor of Hellenic Open University, P.O. Box. 13680, 10310 Athens, Greece, Tel. +30-­‐69-­‐4437-­‐3022 ABSTRACT This paper presents the results of research with questionnaires, held in March 2009 at the University Hospital of Alexandroupolis and asked for the views of employers (Doctors, Nurses, administrators, and Medical students) about the design of the surrounding area. The research was carried out with stratified sampling and the population was divided into four homogeneous and non-­‐overlapping subpopulations, the layers (strata). The sample size was around 5% of the total number of users of the hospital. We researched employer’s opinions and wishes about the current situation but also the future plan of the surrounding area. We found significant differences in the responses of groups which gives a considerable interest in research. Based on the results of this investigation we propose interventions for the surroundings of the hospital, which draws as follows: walk trails, places of relaxation, covered spaces, spaces of observation, aquatic component and stone decorations. Key words: aesthetic preferences, therapeutic garden, hospital landscape design. 47 Σχολικές αυλές για άτομα με προβλήματα όρασης: Μια πρόταση εφαρμογής στο 16ο νηπιαγωγείο Δράμας Αγγελική Κοσκινά, Νικόλαος Δ. Χασάναγας Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας, Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου Δράμας Περίληψη Σκοπός της έρευνας αυτής είναι να προτείνει βασικές προδιαγραφές διαμόρφωσης σχολικών αυλών για παιδιά με προβλήματα όρασης. Βασίζεται σε πανελλήνια έρευνα που διενεργήθηκε βάσει συνεντεύξεων και Κοινωνικής Στατιστικής σχετικά με την πρόσληψη του τοπίου από τους τυφλούς. Τα αποτελέσματα θα χρησιμοποιηθούν για να γίνει πρόταση διαμόρφωσης της αυλής του 16ου νηπιαγωγείου Δράμας, ώστε να αποκτήσει μια κατά το δυνατόν ιδανική αυλή για την υποθετική περίπτωση που θα προοριζόταν για παιδιά με προβλήματα όρασης. Λέξεις κλειδιά: δομημένο και φυσικό περιβάλλον, πρίσμα πρόσληψης τοπίου, παιδικό παιχνίδι, τυφλότητα, μη οπτικό τοπίο School grounds for pupils with sight problem: A suggestion for the 16th kindergarten of Drama, Greece Aggeliki Koskina, Nikolaos D. Hasanagas Kavala Institute of Techynology, Department of Landscape Architecture, Drama Abstract Aim of this research is to suggest basic standards of designing school grounds for children with sight problem. It is based on an empirical research conducted at national level, using interviews with blind people and social statistics. The results will be used for suggesting a design for the school ground of the 16th kindergarten of Drama. This design is expected to be appropriate for a hypothetical use by children with sight problem. Key words: built and natural environment, landscape perception, child playing, blindness, non-­‐
visual landscape 48 Στατιστική ανάλυση της επίδρασης του τοπίου στις κοινωνικές σχέσεις: Η περίπτωση δυο πάρκων της Δράμας Δρ Νικόλαος Δ. Χασάναγας, Professeur Christian Spitalas Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας, Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου Δράμας Περίληψη Στόχος αυτής της εργασίας είναι η διερεύνηση της επίδρασης του τοπίου στην κοινωνικοποίηση. Κάθε τοπίο είναι συνδυασμός φύσης και πολιτισμού. Δεν υπάρχει μόνο οπτικό τοπίο αλλά και τοπία που δημιουργούνται από τις άλλες αισθήσεις. Τα συγκεκριμένα τοπία της Δράμας (το πάρκο της Αγίας Βαρβάρας και το πάρκο της Ειρήνης) εξετάσθηκαν ως καθοριστικός παράγοντας επίδρασης στην κοινωνικοποίηση των επισκεπτών με τη μέθοδο της συστηματικής παρατήρησης. Ελήφθησαν 5300 διαφορετικές τιμές για μεταβλητές που περιγράφουν το βαθμό και τα σχήματα κοινωνικοποίησης. Τα κυριότερα αποτελέσματα που προέκυψαν είναι ότι το τοπίο επιδρά στην κοινωνικοποίηση των ανθρώπων άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά. Παράγοντες οι οποίοι καθορίζουν την κοινωνικοποίηση είναι η φυσικές συνθήκες, η θέα που προσφέρει κάθε θέση, η τοποθεσία καθώς πολλές φορές χρησιμοποιείται ως πέρασμα,, οι επιλογές αναψυχής, η ασφάλεια και η προσοχή που δίνεται για την συντήρηση του. Λέξεις κλειδιά: Κοινωνικοποίηση, συστηματική παρατήρηση, δομημένο και φυσικό περιβάλλον Statistical analysis of landscape effects on the social relations: The case of two parks in Drama , Greece Dr Nikolas D. Hasanagas, Professeur Christian Spitalas Kavala Institute of Technology, Department of Landscape Architecture in Drama Abstract This research is aiming at the examination of landscape effects on socialization patterns. There is not only visual landscape but also landscapes which are perceived through the other senses. The “Irini” and “Agia Varvara” parks of Drama are used as case study. The research has been based on systematic observation. 5300 observations of socialization cases have been collected in these parks. The landscape encourages or reduces the socialization degree of the visitors depending on the landscape settings and conditions. Factors such natural conditions, the sight, the sitting point, the size of the park, the recreation, the security and the maintenance are of importance for the socialization. Key words: Socialization, systematic observation, built and natural environment 49 Οι υπαίθριοι χώροι των οχυρώσεων στα σύγχρονα πολεοδομικά συγκροτήματα των ιστορικών πόλεων: Προβλήματα και δυνατότητες αξιοποίησης τους. Η μελέτη περίπτωσης του Ηρακλείου. ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ Περίληψη Ο προβληματισμός εργασίας διατυπώνεται ως εξής: εάν και με ποιον τρόπο οι ζώνες των οχυρώσεων των σύγχρονων ιστορικών πόλεων μπορούν να αξιοποιηθούν ως υπαίθριοι – ανοικτοί χώροι, που ενσωματώνονται σε πολεοδομικά συγκροτήματα, προκειμένου να συμβάλουν στην αναβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος της σύγχρονης ιστορικής πόλης, στην επίλυση λειτουργικών πολεοδομικών προβλημάτων και στην αναβάθμιση της πολιτισμικής αξίας και την τόνωση της ιστορικής μνήμης της πόλης. Μέσα από την μελέτη περίπτωσης του Ηρακλείου, εντοπίστηκαν τα κύρια περιβαλλοντικά προβλήματα της πόλης, προβλήματα που συναντούνται και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Κατόπιν αναπτύχθηκαν προτάσεις παρεμβάσεων στους χώρους της ενετικής οχύρωσης της πόλης. Συμπεράναμε ότι τα μεγάλα οχυρωματικά συγκροτήματα μπορούν να συμβάλλουν στην βελτίωση των όρων διαβίωσης και της ποιότητας του περιβάλλοντος της πόλης καθώς προσφέρουν ένα μεγάλο, συνεχή χώρο υπερτοπικού χαρακτήρα, στον οποίο μπορεί να αναπτυχθούν χώροι πρασίνου και αναψυχής σχετιζόμενοι με τους ιστορικούς πόρους της πόλης. Οι χώροι αυτοί μπορούν να συμβάλλουν θετικά: Στην τόνωση της ιστορικής μνήμης των κατοίκων, στην αύξηση του πρασίνου και των δημόσιων αστικών πάρκων, στη μείωση της κυκλοφορίας και της κυκλοφοριακής συμφόρησης των οχημάτων, στη δημιουργία κινήτρων για περπάτημα ή χρήση του ποδηλάτου, στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων, στη δημιουργία εναλλακτικών εκπαιδευτικών χώρων και την ευαισθητοποίηση των κατοίκων για το περιβάλλον, τη βιώσιμη ανάπτυξη την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά. 50 The open spaces of fortifications in the modern urban tissues of historical cities: Problems and their possibilities of utilization: The case study of Heraklion. Giatromanolaki Maria Abstract The hypothesis is as follows: whether and in which way the areas of fortifications of modern historical cities can be developed as open spaces, incorporated in the urban tissue, in order to contribute to the quality of the built environment of the historical cities, to the solution of functional urban problems and to the upgrade of cultural value and the reinforcement of historical memory of city. In the case study of Heraklion, the main environmental problems of the city were detected, problems that are also encountered in large urban centres. Thereupon proposals of interventions in the spaces of the venetian fortification of Heraklion were developed. The final conclusion, drawn from the suggested interventions, is that the spaces of the large fortifications can contribute to the improvement of the quality of the city’s environment, because they offer a large, continuous space for the whole city, in which green open and recreational spaces can be developed which are also related to the city’s history. These spaces can positively contribute to: the reinforcement of the historical memory of residents, the increase of green spaces and public urban parks, the reduction of traffic and traffic congestion, the encouragement for walking or cycling, the preservation of natural resources, the creation of alternative educational spaces and the sensitisation of residents to the environment, sustainable growth and their historical and cultural heritage. 51 Genèse du village médiéval en France méridionale : claustrum ou castrum ? Application à Drama Philippe Troncin Président Association Archéologie et Patrimoine LONDRAS. Saint Martin de Londres (Hérault). France Après le déclin à la fin de l’époque gallo romaine, à partir du V ° siècle, et le développement apparu après l’an mil, qu’en fut-­‐ il des populations au cours du haut moyen âge en France méridionale ? Les communautés se sont elles maintenues sur les sites gallo romains, se sont elles implantées spontanément autour d’espaces cloitrés ou par regroupement autour de la fortification seigneuriale ? Nos découvertes archéologiques, prospection de villages abandonnés et fouilles d’une église romane dans les garrigues de Montpellier en Languedoc abondent les recherches historiques en cours sur l’évolution des communautés rurales et urbaines pour cette période. Mots clef : haut moyen âge. Claustre. Cloître. Castrum. Église romane. Genesis of the medieval village in southern France: claustrum or castrum? Applying to Drama Philippe Troncin Chairman Archeology and Heritage Association LONDRAS Saint-­‐ Martin-­‐de-­‐Londres (Hérault) France After declining at the end of the Gallo Roman périod, from the fifth century, and development emerged after the millennium, who where living people in the High Middle Ages in southern France? Did communities kept them on Gallo Roman sites, have established spontaneously around cloistered spaces or clustering around the fortress lord? Our archaeological discoveries, exploration on abandoned villages and excavations of a Roman church in the scrublands of Montpellier in Languedoc are rich in historical research in progress on the development of rural and urban communities during this period. Keyword: High Middle Ages. Claustre. Cloister. Castrum. Romanesque church. 52 Το ιστορικό τοπίο και η ένταξή του μέσα στον αστικό ιστό. Βάντα Κυριάκου, αρχιτέκτων μηχ., MSc. Περίληψη Μετά την επέκταση των πόλεων στη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, πολλοί ιστορικοί χώροι που πριν βρισκόταν στον φυσικό τους τοπίο, ενσωματώθηκαν μέσα στον αστικό ιστό. Έτσι απέκτησαν ένα νέο περιβάλλοντα χώρο και δημιουργήθηκε ένας καινούργιος όρος, το λεγόμενο «ιστορικό αστικό τοπίο». Οι χώροι αυτοί βρίσκονται διαρκώς κάτω από την πίεση του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, όπως η οικοδομική δραστηριότητα που τείνει να καλύψει κάθε εναπομείναντα ανοικτό χώρο μέσα στην πόλη, η ολοένα αυξανόμενη κυκλοφορία των οχημάτων και η ανεξέλεγκτη στάθμευση, η εγκατάλειψη και υποβάθμιση και τέλος η φθοροποιός επίδραση των κλιματικών συνθηκών και της ρύπανσης της ατμόσφαιρας. Σήμερα, η έλλειψη ποιότητας σχεδιασμού καθώς και η απουσία οργανωμένου συστήματος διαχείρισης των χώρων αυτών, οδηγούν στην υποβάθμισή τους. Η υψηλή πυκνότητα δόμησης όμως μέσα στις πόλεις καθιστά κάθε ανοικτό χώρο πολύτιμο, επειδή με κατάλληλο σχεδιασμό και διαχείριση μπορεί να συμβάλει στη περιβαλλοντική αναβάθμιση του ευρύτερου πολεοδομικού συνόλου. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να παρουσιάσει περιπτώσεις ιστορικών χώρων μέσα στην πόλη της Θεσσαλονίκης και την ενσωμάτωσή τους στον ιστό της πόλης, μετά από τις μεταλλάξεις που έχουν υποστεί. Historic Landscape and Integration in the Urban Web Vanta Kyriakou, Architect, MSc in Environmental Planning of Cities and Buildings Abstract After the expansion of the cities during last century, many monuments being before in the natural historic environment were included in the urban texture. This way, it was created a new surrounding area, characterized as “historic urban environment”. The monuments that were captured into the urban web are constantly under the pressure of human activities, such as building of the remaining open space, unlimited vehicle circulation and parking, diminution and abandonment, deterioration processes caused by environmental factors as microclimate and pollution. The effect of the urban expansion and generally the effect of human activities are crucial for the monuments. Today, the lack of design quality and a poor organized management system makes the problem worse. The great importance of an historic urban site depends on its historic and cultural value, as much as the fact that it is a part of the contemporary urban web. The high building density of the cities today makes any open space and green space precious, because it can be a part of a general planning and management schedule, to achieve environmental upgrade of the historic site and the surrounding area. The aim of this paper is to present different cases of historic landscapes that were integrated in the urban web of the city of Thessaloniki. 53 Δίκτυο χώρων πολιτισμού και αναψυχής στο κέντρο της Θεσσαλονίκης: εναλλακτικά σενάρια ΤΕΛΛΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστημιούπολη Α.Π.Θ., ΤΚ 54124, Θεσσαλονίκη. Τηλ.:2310995567 Περίληψη Παρουσιάζονται εργασίες πειραματικού αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού οι οποίες αφορούν σε περιοχές του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Κάποιες από αυτές είναι τμήματα διπλωματικών εργασιών του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, ενώ άλλες προέκυψαν από φοιτητικά εργαστήρια / workshop και ερευνητικά προγράμματα. Πρόκειται για μια σειρά προτάσεων, οι οποίες αναδεικνύουν διαχρονικά ζητήματα της κεντρικής περιοχής της Θεσσαλονίκης και επιχειρούν να προτείνουν νέους τρόπους ανάγνωσης του αστικού χώρου και των προβλημάτων του. Το είδος των χειρισμών που παρουσιάζονται εντάσσονται τόσο σε μια πολεοδομική, προγραμματική κλίμακα, όσο και στο επίπεδο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Ιδιαίτερη σημασία, όμως, έχει η ενδιάμεση κλίμακα, αυτή της αστικής σύνθεσης, η οποία αντιμετωπίζεται εξίσου. Οι χρήσεις που προτείνονται σχετίζονται με τον ευρύτερο δημόσιο χώρο και εμπεριέχουν χώρους πολιτισμού, ζώνες αναψυχής και πρασίνου και γενικότερες πολεοδομικές ρυθμίσεις. Η επεξεργασία των θεμάτων γίνεται με μια εναλλακτική ματιά, απελευθερωμένη από τις διοικητικές, πραγματιστικές δεσμεύσεις και εμπλοκές που σε μεγάλο βαθμό επιδείνωσαν διαχρονικά την προβληματική των ζητημάτων. Ο εναλλακτικός αυτός χαρακτήρας των προτάσεων, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και τις καθιστά ένα χρήσιμο διερευνητικό εργαλείο για παρόμοιες περιπτώσεις αστικών ζητημάτων σε άλλες πόλεις εκτός από τη Θεσσαλονίκη. Λέξεις κλειδιά: χώροι αναψυχής, κέντρο Θεσσαλονίκης, εναλλακτικά σενάρια. 54 Network of spaces of culture and recreation in the center of Thessaloniki: alternative scenarios TELLIOS ANASTASIOS School of Architecture, Faculty of Engineering, Aristotle University of Thessaloniki, University Campus Thessaloniki, TK 54124, Thessaloniki, Tel. +302310995567 Abstract The paper presents experimental scenarios of architectural and urban design located on areas in the centre of Thessaloniki. Parts of them belong to diploma projects of the School of Architecture of AUTh, while others were produced within workshops, architectural studios and research programs. IT is a series of proposals, which underline diachronic issues of the city’s downtown area and attempt to offer innovative ways for reading the urban space and its problems. The kind of operations presented refers to town-­‐planning, programmatic scale, as well as to the level of architectural design. What appears, though, as even more important is the in-­‐between scale, that of urban composition. The programmatic functions proposed are related to the broader public space and include cultural spaces, areas of recreation and general planning arrangements. The implementation of the projects is being done employing an alternative insight, emancipated by administrative, pragmatic commitments and complications, which have aggravated the general condition of the issue during the past years. This alternative character is critically important and offers the opportunity to use the presented proposals as design research tools for a pattern of similar urban issues in places other than Thessaloniki. Keywords: recreation spaces, centre of Thessaloniki, alternative scenarios.. 55 Αρχιτεκτονική και κινηματογράφος: Ένα παράδειγμα διαχρονικής φιλοσοφικής σχέσης ανθρωπίνων συνιστώσων Χορευταρής Ηλίας Περίληψη Η παρούσα εργασία επιχειρεί να διαπραγματευτεί την κοινή βάση των δύο χώρων του κινηματογράφου+της αρχιτεκτονικής, +την κοινή πορεία αυτών κατά περίπτωση, επιλογή+δυνάμει, κάνοντας χρήση σε πρώτο επίπεδο κατεξοχήν φιλοσοφικών εργαλείων στον κοινό χώρο των επιστημών+των τεχνών. Η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί εδράζεται στην αντιπαραβολή, ανάλυση+σύνθεση των εγγενών δομικών στοιχείων του επιστημονικού+καλλιτεχνικού χώρου, ως σημεία σύγκλισης+απόκλισης των ανθρωπίνων δύο τούτων χώρων, δράσεων+εκφράσεων. Η βιβλιογραφία ενδεικτικά μόνον αναφέρεται στα έργα: Αρχιτεκτονική-­‐χώρος-­‐κινηματογράφος, επιμέλεια Βενετσιάνου Ό.+Μπαζαίου Ν., περιοδικό «Αρχιτέκτονες», τεύχος 53, περίοδος Β, Σεπτ.-­‐Οκτ.’05 / Χρυσούλη Τάκη, Σύντομη ιστορία θεάτρου, περιοδικό «Θεατρομάθεια», τεύχη 7(Ιαν.-­‐Φεβ.’03)+8(Μάρ.-­‐Απρ.’03) / Σπύρου Δημήτρης, Σχολείο+κινηματογράφος, περιοδικό «Κυριακάτικα απογεύματα στο σινέ Φιλίπ», 2004-­‐05 / Ομήρου «Οδύσσεια» / Κινηματογραφική ταινία «Gattaca», Andrew Niccol, 1997 / -­‐
Κιν/φική ταινία «The Matrix series», Andy+Lana Wachowski, 1999+2003 / -­‐Κιν/φική ταινία «Minority report», Steven Spielberg, 2002 / Ντοκιμαντέρ «The Biochip», Da Ghetto Tymz magazine+DGTv's M'Bwebe Aja Ishangi Architecture and cinema: A paradigm of timeless philosophical relation of human constituents. Horeftaris Ilias Abstract The present work attempts to negotiate the common basis of the two areas of cinema+architecture, +the common course of them occasionally, optionally+potentially, by utilizing at first level par excellance philosophical instruments at the common field of sciences+the arts. The methodology that shall be used is based upon the juxtaposition, analysis+synthesis of intrinsic foundational elements of the scientific+artistic field, as points of convergence+divergence of these two human fields, actions+expressions. The bibliography only suggestively refers to the following works: Architecture-­‐space-­‐cinema, edited by Venetsianou O.+Bazaiou N., magazine “Architects”, issue 53, period B, Sept.-­‐Oct.’05 / Hrisoulis Takis, Brief theatre history, magazine “Theatromathia”, issues 7(Jan.-­‐Feb.’03)+8(Mar.-­‐Apr.’03) / Spirou Dimitris, School+cinema, magazine “Sunday afternoons at Philip cinema”, 2004-­‐05 / Homer “Odyssey” / Film “Gattaca”, Andrew Niccol, 1997 / Film «The Matrix series», Andy+Lana Wachowski, 1999+2003 / Film «Minority report», Steven Spielberg, 2002 / Documentary «The Biochip», Da Ghetto Tymz magazine+DGTv's M'Bwebe Aja Ishangi, 2006. 56 ‘Δάφνις + Χλόη: Το ποιμενικό τοπίο μέσα από τον κινηματογράφο, το θέατρο και το λογοτεχνία’ ΖΑΒΡΑΚΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Αρχιτέκτων μηχανικός Dip. Arch., Mackintosh G.S.A. Αρχιτέκτων τοπίου Μ.Δ.Ε., Υπ. Διδ. Α.Π.Θ. Περίληψη Η βουβή ταινία με τίτλο «Δάφνις και Χλόη» είναι βασισμένη στο «Ειδύλλιον του Λόγγου». Γυρίστηκε το 1931 σε σενάριο και σκηνοθεσία του Ορέστη Λάσκου. «Ο Δάφνις και η Χλόη, δυο μικροί βοσκοί, μεγαλώνουν μαζί στα βουνά της αρχαίας Λέσβου. Ένας νεαρός πρίγκιπας πολιορκεί επίμονα τη Χλόη κι αποπειράται να την απαγάγει, αλλά τελικά η Χλόη σώζεται από τον Δάφνι, ο οποίος επεμβαίνει. Ο Δάφνις συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε μαστίγωση μέχρι θανάτου, όμως την τελευταία στιγμή αποκαλύπτεται ότι ο νεαρός βοσκός, που είχε εγκαταλειφθεί βρέφος στο δάσος, ανήκει σε οικογένεια ευγενών. O Δάφνις ζητά να παντρευτεί την αγαπημένη του, αλλά ορθώνονται ταξικά εμπόδια, ώς την τελική αποκάλυψη ότι και η Χλόη έχει ευγενική καταγωγή. Οι δυο νέοι είναι πια ελεύθεροι να εκφράσουν τον έρωτά τους.» Η ίδια ιστορία αποτέλεσε την έμπνευση για το ομότιτλο μπαλέτο του Maurice Ravel καθώς και σύγχρονων χοροθεάτρων. Ενώ ο Marc Chagall έχει δώσει τον τίτλο «Δάφνις και Χλόη» σε μια σειρά έργων του βασισμένο στο ρομαντικό ειδύλιο. Η εισήγηση αυτή πρόκειται να σχολιάσει τα χαρακτηριστικά του ποιμενικού τοπίου όπως αυτά αντανακλώνται μέσα από τον κινηματογράφο, το θέατρο και τη λογοτεχνία. Λέξεις κλειδιά: τέχνη, ποιμενικό τοπίο, κινηματογράφος θέατρο, λογοτεχνία. 57 ‘Daphnis + Chloe: the pastoral landscape through cinema, theater and literature’ ZAVRAKA DESPOINA Architect (Dip. Arch.) Mackintosh G.S.A. Landscape architect MLA, PhD cand. A.U.Th. Abstract ‘Daphnis et Chloé’ is a ballet with music by Maurice Ravel, described as a ‘choreographic symphony’. The scenario was inspired by a romance written by the Greek author Longus dating from around the 3rd century AD. The story concerns the love between the goatherd Daphnis and the shepherdess Chloé. ‘It is the story of a boy (Daphnis) and a girl (Chloe), each of whom is exposed at birth along with some identifying tokens. A goatherd named Lamon discovers Daphnis and a shepherd called Dryas finds Chloe. Each decides to raise the child he finds as his own. Daphnis and Chloe grow up together, herding the flocks for their foster parents. They fall in love, but, being naive, do not understand what is happening to them. In the end, Daphnis and Chloe are recognized by their parents, get married, and live out their lives in the country.’ The story of Longus inspired artists like Marc Chagal, who dedicated a series of paintings to Daphnis and Chloe. This paper will quote certain aspects of ‘pastoral landscape’ reflected through the cinematic process, theatrical representation and literature. Keywords: art, pastoral landscape, cinema, theater, literature. 58 Μουσική για τα μάτια: η ιστορία μιας ιδιόμορφης οργανοποιίας ΒΕΛΕΝΗ ΘΕΜΙΣ Υποψήφια Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή Α.Π.Θ. Περίληψη Η σχέση μουσικής – ζωγραφικής αποτέλεσε προσφιλές αντικείμενο έρευνας επιστημόνων και φιλοσόφων από την αρχαιότητα στην προσπάθειά τους να ανακαλύψουν τις αναλογίες και κατ’ επέκταση να κατανοήσουν τους νόμους που διέπουν τις δύο τέχνες. Η εγγενής σύνδεσή των δύο τεχνών αντίστοιχα με την αίσθηση της ακοής και της όρασης, δύο από τις σημαντικότερες αισθητηριακές πηγές της ανθρώπινης αντίληψης, κατέστησε τη διερεύνηση του ήχου και του χρώματος (του φωτός) και της μεταξύ τους σχέσης αντικείμενο μελέτης της φιλοσοφίας, της επιστήμης και της τέχνης. Η αναζήτηση των αναλογιών μεταξύ μουσικής και εικαστικών τεχνών, με ψευδοεπιστημονικές αφετηρίες και ενσωμάτωση της τεχνολογική προόδου, με ευαισθησία και όραμα, οδήγησε, από τους πρώτους αφηρημένους πίνακες του Kandisnky μέχρι την επινόηση της light art με τις μηχανές προβολής και τις εγκαταστάσεις του Wilfred, την τέχνη του 20ού αιώνα σε ενδιαφέροντα μονοπάτια. Αφενός, συνέβαλε δραστικά στην απελευθέρωση της ζωγραφικής από τα όρια της δυσδιάστατης αναπαράστασης -­‐το χρώμα αποδεσμεύτηκε από τον περιγραφικό του ρόλο και επεκτάθηκε εκτός των ορίων του πίνακα-­‐ και αφετέρου κατήργησε τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των τεχνών διευρύνοντας την αντίληψη για το έργο τέχνης και επινοώντας νέες υβριδικές μορφές έκφρασης, όπως ο αφηρημένος κινηματογράφος και η light art. Η ιδέα μιας μουσικής για τα μάτια, αποτέλεσε εφαλτήριο και πυροδότησε τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις από τις πρώτες οπτικοακουστικές εφαρμογές του 16ου αιώνα μέχρι τον αφηρημένο κινηματογράφο, την κινητική και οπτική τέχνη, την τέχνη του βίντεο, τη light art, τις ακουστικές εγκαταστάσεις, τα ηχητικά τοπία και τα μουσικά περιβάλλοντα και performances, διαμορφώνοντας το πεδίο δράσης των σύγχρονων καλλιτεχνών που χρησιμοποιούν τις νέες επιτεύξεις της τεχνολογίας στον τομέα της ακουστικής και της οπτικής καταργώντας τα όρια διάκρισης μεταξύ των δύο τεχνών. Στο άρθρο καταγράφεται η ιστορία των οπτικοακουστικών εφαρμογών, που συχνά εμφανίζονται με τον όρο «χρωματοόργανα», στην Ευρώπη, τη Ρωσία και την Αμερική, από τον 16ο αιώνα έως και το 1930, ενώ ταυτόχρονα επιχειρείται μια αντιπαραβολή με τα ελληνικά δεδομένα παρουσιάζοντας σε μικροϊστορικό πλαίσιο μια επιτομή της καλλιτεχνικής δραστηριότητας στη Δράμα των αρχών του 20ού αιώνα. 59 Music for the eyes, instruments to perform it VELENI THEMIS Candidate Doctor of History of Art, Department of History and Archaeology, Faculty of Philosophy, Aristotle University of Thessaloniki 6, Heronias str., 54655, Depot, Thessaloniki, Greece +30 2310 429 781, +30 6944 60 75 68 Abstract Music has frequently been associated with the concept of color by scientists, philosophers and artists in their strive to discover the analogies between sound and light and, therefore, to comprehence the nature and structure of the two arts. Based on scientific theories for color and sound and incorporating technological achievements as an indispensable tool, artists have tried to employ musical means of expression in other fields of art, in their quest to deliberate painting from the restrictions of the two dimensional canvas and from representational conventions. The notion of a visual music fueled their experimentations and their search for sovereignty and purity of the artistic means blurring the lines of distinction between painting and music and leading art in abstraction and in new hybrid genres like abstract film and light art. The development of a new form of art that unified different modes of expression spawned the conception of new mediums. One aspect of this tension is the construction of devices, usually called color organs, that would articulate color music. From the 16th century and up to now, many visionaries have experimented with instruments that would made possible the vision of a “music for the eyes”. At the same time and in collation the paper is an essay to present a compendium of the artistic activity in the area of Drama at the beginning of the 20th century. 60 Στάδια παραγωγής ταινιών μυθοπλασίας & τεκμηρίωσης Η περίπτωση της ταινίας τεκμηρίωσης "Αγέλαστος Πέτρα" ΜΟΥΖΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Διευθύντρια Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Επίκουρη καθηγήτρια, Τμήμα Κινηματογράφου, Σχολή Καλών Τεχνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Περίληψη Θα αναλυθούν τα στάδια παραγωγής μιας ταινίας μυθοπλασίας και τεκμηρίωσης, οι τύποι εταιρειών παραγωγής οπτικοακουστικών παραγωγών, θα δοθεί ο ορισμός του ανεξάρτητου παραγωγού καθώς και η ιεραρχία των συνεργατών. Στη συνέχεια θα αναλυθούν τα στάδια παραγωγής και ο προγραμματισμός τους: ανάπτυξη (ιδέα, σενάριο, εύρεση χρηματοδότησης) προ-­‐παραγωγή (σχεδιασμός ομάδας, δικαιώματα, τοποθεσίες, καταμερισμός σεναρίου), παραγωγή (επίβλεψη, έλεγχος προϋπολογισμού, επίλυση προβλημάτων), μετά-­‐παραγωγή (μοντάζ, ειδικά εφέ, μουσική) και εκμετάλλευση (μάρκετινγκ, διανομή, πλατφόρμες). Θα παρουσιαστεί παράδειγμα πίνακα καταμερισμού εργασιών. Θα γίνει αναφορά στα μέσα διανομής, τα οποία διαχωρίζονται σε τηλεοπτικά, πολυμεσικά και διαδικτυακά, καθώς και στις διαστάσεις του μάρκετινγκ στην ανάπτυξη ενός σχεδίου παραγωγής. Στη συνέχεια θα προχωρήσουμε στην παρουσίαση του παραδείγματος της ταινίας τεκμηρίωσης Αγέλαστος Πέτρα του Φίλιππου Κουτσαφτή που αποτέλεσε την αρχή για την ανανέωση του ελληνικού ντοκιμαντέρ όταν προβλήθηκε το 2000. Θα αναλυθεί ο εναλλακτικός τρόπος παρουσίασης του μνημειακού τόπου της Ελευσίνας εστιάζοντας στον τρόπο με τον οποίο συνδιαλέγεται με τη δύσκολη καθημερινότητα των κατοίκων της περιοχής. Η ταινία τιμήθηκε με το Πρώτο Bραβείο Tαινίας Tεκμηρίωσης στα Kρατικά Bραβεία Ποιότητας 2000, το Bραβείο καλύτερης ταινίας της Π.E.K.K., και το Bραβείο Kοινού του 41ου Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης. 61 Production Stages of feature and documentary films Case study: Mourning Rock documentary by Philippos Koutsaftis MOUZAKI DESPINA Director Thessaloniki International Film Festival, Assistant Professor, Film Studies Department, Faculty of Fine Arts, Aristotle University of Thessaloniki Abstract In this paper the production stages of feature and documentary films will be analyzed, as well as the different types of production companies. I will define the “independent producer” as well as the hierarchy of production collaborators. Next, a description of the production stages will take place along with their scheduling: development (story, script, funding), preproduction (team planning, rights, locations, script allocation), production (supervision, budget control, problems’ solution), postproduction (editing, special effects cgi, music) and exploitation (marketing, distribution, multiple platforms). I will present a table of division of labour to the production team. There will be a reference regarding distribution media (television, multiplatform and internet), as well as the marketing aspects of a production project. Afterwards, I will move on to the case study of the documentary Mourning Rock by Philippos Koutsaftis, which sparked a new beginning for Greek documentaries when it was released in 2000. There will be an analysis of the alternative ways in which it portrays the dialogue between Elefsina as an ancient monument space and as the place where the inhabitants continue their difficult everyday life. The documentary was awarded with the first documentary award at the State Quality Awards 2000, the best film award of the Hellenic Association of Film Critics and the Audience Award of the 41st Thessaloniki International Film Festival. 62 CONGRESS OF LANDSCAPE ARCHITECTURE & URBAN ENVIRONMENT 12-­‐17 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010 POSTERS / ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΣΕΙΣ 63 ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Θ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ Αλ. ΠΟΛΥΖΟΥ Περίληψη Τα βυζαντινά τείχη του κάστρου της Δράμας χτίστηκαν με λίθους και πλίνθους κατά το 10ο μ.Χ. αιώνα, την ίδια περίοδο οικοδόμησης του ναού της Αγίας Σοφίας της Δράμας. Η πρώτη και η δεύτερη φάση των τειχών ανήκει στην περίοδο από τον 3ο μέχρι το 10ο αιώνα και η τρίτη στο 13ο αιώνα. Επιπρόσθετα, μία επιγραφή μας δίνει την πληροφορία ότι το 1076/77 ο μητροπολίτης Φιλίππων Βασίλειος Καρτζιμοπώλος ανακαίνισε τα τείχη του κάστρου της Δράμας και ο Φράγκος χρονικογράφος Geoffroy de Villehardouin ανέφερε ότι το 1206 ο ιδρυτής του Λατινικού Βασιλείου της Θεσσαλονίκης Boniface de Montferrat επανατείχισε τη Δράμα. Η κατεδάφιση των τειχών του κάστρου άρχισε μετά τη δεκαετία του 1880 όταν οι κάτοικοι της Δράμας χρησιμοποίησαν λίθους και ξυλεία για να χτίσουν τα σπίτια τους κοντά ή σε επαφή με τα τείχη κατά τη διάρκεια της ύστερης περιόδου της Τουρκοκρατίας. Το μήκος των τειχών του κάστρου είναι περίπου 850 μέτρα και υπήρχαν ορθογώνιοι πύργοι ανά 60-­‐80 μέτρα. Ένας από αυτούς τους πύργους ήταν ο «πύργος του παλιού ρολογίου», ένα ρολόι δηλαδή που ήταν τοποθετημένο πάνω σε έναν πύργο των βυζαντινό τειχών κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας (1383-­‐1912/3) και μέχρι το 1945. Λέξεις κλειδιά: Βυζαντινά τείχη, πύργος του παλιού ρολογίου. THE BYZANTINE WALLS OF DRAMA NIKOLAOS Th. GEORGIADIS, EVANGELIA POLYZOU Abstract The Byzantine walls of the castle of Drama were built with stones and plinths during the 10th century AD, the same period with the church of Saint Sophia of Drama. The first and the second phases of the walls belong to the period from the 3rd to the 10th century AD and the third to the 13th century. Moreover, an inscription give us information that in 1076/77 the bishop of Philippi Basileios Kartzimopolos restored the castle walls of Drama and the French chronicler Geoffroy de Villehardouin mentioned that in 1206 the founder of the Latin kingdom of Thessalonica Boniface de Montferrat refortified Drama. The pulling down of the castle walls started after the decade of 1880 when the residents of Drama used stones and wooden frameworks in order to build their houses near or in contact with the walls during the late Ottoman period. The length of the castle walls is about 850 m and there were rectangular towers in every 60-­‐80 m. One of these towers was “the old clock-­‐tower”, a clock standing in one tower of the Byzantine walls during the Ottoman occupation (1383-­‐1912/3) and until 1945. Key words: Byzantine walls, the old clock-­‐tower. 64 Ένταξη βιομηχανικών κτιρίων – μνημείων στον πολεοδομικό ιστό: Η περίπτωση των καπναποθηκών της Ξάνθης ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΩ, ΡΟΥΚΟΥΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Περίληψη Τα βιομηχανικά και βιοτεχνικά κτίρια που διασώζονται ανενεργά στις μέρες μας, εκφράζουν την οικονομική ανάπτυξη των ελληνικών πόλεων στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου, αντιπροσωπεύοντας μια παράδοξη τελικά συνύπαρξη παρόντος-­‐παρελθόντος, με τα μεταξύ τους όρια να είναι διαρκώς ρευστά και υπό αίρεση. Οι καπναποθήκες της Ξάνθης, χώροι αποθήκευσης και επεξεργασίας του εξαιρετικής ποιότητας καπνού της ευρύτερης περιοχής, αποτέλεσαν για μια περίοδο ενός περίπου αιώνα (1860-­‐1950) πόλο ανάπτυξης και οικονομικής και πολιτισμικής ακτινοβολίας της πόλης. Η περιοχή, η οποία καθορίζεται σήμερα από τα εναπομείναντα υψηλής αισθητικής aκελύφη των καπναποθηκών, αποτελεί το σπουδαιότερο ίσως βιομηχανικό σύνολο στην Ελλάδα με αμιγή χαρακτήρα. Η συνολική ανασύνθεση, ανάδειξη και ενσωμάτωση του ιστορικού αυτού πυρήνα στο κέντρο του αστικού ιστού, επιβάλλεται από μία σειρά ιστορικών, πολιτιστικών, αισθητικών, περιβαλλοντικών, αλλά και οικονομικών και κοινωνικών συνιστωσών. Η ενεργός συμμετοχή των παροπλισμένων μέχρι σήμερα κτιρίων-­‐μνημείων στη ζωή της πόλης, εμπλουτισμένων με σύγχρονες λειτουργίες και ενταγμένων στο νέο αστικό περιβάλλον, θα δημιουργήσει τελικά τις προϋποθέσεις μιας φανερής συμβολικής του χώρου, την προβολή της ιστορικότητας της περιοχής και την παρουσίαση της ταυτότητας της. Λέξεις κλειδιά: παραδοσιακά βιομηχανικά σύνολα, καπναποθήκες, αστική αναμόρφωση, επανάχρηση κτιρίων 65 The incorporation of old industrial buildings-­‐monuments in the urban tissue:The case of tobacco warehouses in Xanthi GIANNOPOULOU MARO, ROUKOUNIS YIANNIS Democritus University of Thrace, Department of Civil Engineering Abstract The industrial and craft buildings that survive inactive today, reflect the economical growth of the Greek cities in the late 19th century and early 20th, representing a paradoxical coexistence of their present and past, with the boundaries between them to be constantly fluid and under withdrawal. The tobacco warehouses, the buildings for storage and processing of high quality tobacco in the region, were for a period of about a century (1860-­‐1950) a pole of development and economic and cultural radiation for the city of Xanthi. The area currently defined by the survived buildings, constitute the most valuable industrial complexes of pure architectural character in Greece. The overall restoration and maintenance of this cultural stock is a necessity for a series of historical, cultural, aesthetic, environmental, economic and social components. The ultimate protection, promotion, enhancement and integration of the surviving buildings in new functional operation, could be a unique opportunity to return to the city some spaces of public or private use, which will be unloaded, broaden and enhance the urban tissue, while contributing actively to the creation of an obvious symbolism of space and supplying of a collective urban and historical memory. Key Words: industrial traditional complexes, tobacco warehouses, urban reform, rehabilitation 66 Παρουσίαση και συζήτηση του βιβλίου μου ΔΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ 16/4/10 ,11-­‐12 π.μ στο πλαίσιο Προβολές έργων I ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΗΛΙΑΔΗΣ, ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ-­‐ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ-­‐ΔΡ. ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ Περίληψη ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ, περιλαμβάνονται 16 ενότητες, 255 σελίδων. Πρόκειται περί δομικής, με την έννοια του δομισμού-­‐
στρουκτουραλισμού, δομών, Οικολογίας στην οποία, μέσω ειδικών αναφορών, τεκμηριώνονται προβληματισμοί, σήμερα στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, με έμφαση στην υπέρβαση των επιδράσεων, στην αντιμετώπιση των ανθρωπογενών αιτιών και στη διαχείρισή τους, σε οικουμενικό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Σε επιστημονικό επίπεδο, η εκάστοτε ενότητα τεκμηριώνεται στις αναφορές οικο και κοινωνιολογικών δεδομένων με εμπειρικά στοιχεία, διεθνών Πανεπιστημίων, Οξφόρδης, Δρέσδης, μελετών του επιστημονικού περιοδικού NATURE, ανακοινώσεων του IPCC του παγκόσμιου συμβουλίου για το κλίμα, του FOODWATCH, παγκοσμίου παρατηρητηρίου τροφίμων. Γενικά εφαρμόζοντας τη μέθοδο της δειγματοληψίας και των στατιστικών περιεχομένων, με αναλύσεις περιεχομένου, ντοκουμέντα και κριτική ανάλυση. Εκείνο που επιδιώκεται, είναι η σύνδεση μικρο-­‐οικολογικών με μακρο-­‐οικολογικά φαινόμενα, όπως αυτά εκδηλώνονται στο περιβάλλον. ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΥΤΟ και σε άμεση σχέση, βρίσκεται σε σχέση με το κείμενο του βιβλίου μου και σε αναλογία με την θεματολογία των workshop, το κεφάλαιο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ, με ειδικές αναφορές σε συμβάντα, όπως έχουν καταγραφεί και με έμφαση στη σχέση περιβάλλον και Δήμοι, Περιβάλλον και Πόλη, Αυτοκίνητο-­‐
κυκλοφορία σε άλλη ενότητα, όπως επίσης σχετικά με την Αναγέννηση των Κέντρων των πόλεων, όπως και την σχέση Χωροταξία Περιβάλλον! ΤΕΛΟΣ, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε αυτό που προωθεί το τμήμα περιβάλλοντος της κομισιόν στην Ε.Ε., στις προστατευόμενες περιβαλλοντικές ζώνες μέσα στις πόλεις – στην ενότητα ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΛΗ, διότι, από το 2009, άρχισε η εφαρμογή στις πόλεις της Ευρώπης, πιλοτικά και με επιτυχία και μέλλει να εφαρμοσθεί με οδηγία από το 2010. στόχος η θέσπιση ΖΩΝΩΝ ΠΟΛΗΣ! ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ, που πραγματεύομαι, είναι η ζωή σε πράσινο περιβάλλον, πόσο οικολογική μπορεί να είναι, ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ; Και τι πρέπει να γίνει 67 Presentation and discussion of my book STRUCTURAL ECOLOGY 16/4/10 11-­‐12 [p].[m] in the frame Projections of work I PANAGIOTIS ILIADIS, PTYCHIOYCHO EDUCATOR-­‐PSYCHOLOGIST, SOCIOLOGIST-­‐DR. SOCIOLOGY Abstract IN the BOOK, are included 16 units, 255 pages. It is about structural, with the significance [domismoy]-­‐
[stroyktoyralismoy], structures, Ecology in which, via special reports, are argued reflections, today in the season of climatic change, with accent in the overshooting of effects, in the confrontation of anthropogenic causes and in their management, in ecumenical, national and regional level. In scientific level, each unit is argued in the reports house and sociological data with empiric elements, international Universities, Oxford, Dresden, studies of scientific magazine NATURE, statements of IPCC of the world council on the climate, the FOOD WATCH, world observatory of foods. Generally applying the method of sampling and statistical content, with analyses of content, documents and critical analysis. What is sought is the connection small ecological with long-­‐ecological phenomena, as these are expressed in the environment. IN THIS LEVEL and in direct relation, is found in combination with the text of my book and in proportion with the issues workshop, the capital REGIONAL ECOLOGY, with special reports in incidents, as they have been also recorded with accent in the relation environment and Municipalities, Environment and City, Car-­‐circulation in other unit, as also with regard to the Rebirth of Centres of cities, as the relation Land planning Environment! FINALLY, particular accent is given in what promotes the department of environment [komision] in the EU, in the protected environmental areas in the cities -­‐ in the unit ENVIRONMENT AND CITY, because, from 2009, began the application in the cities of Europe, pilot and with success and will be applied with directive from 2010. Target is the establishment of AREAS of CITY! The QUESTION, I ‘m dealing with, is the life in green environment, how ecological it can be. The CITIES IN the FUTURE and what should be done. 68 

Τελικό Πρόγραμμα σε μορφή pdf

Μελέτη αύξησης μετοχικού κεφαλαίου 2014

Εργασία

2013.. 20 Χρόνια Φεστιβάλ Μήλου

Προβολή Καταλόγου Επαγγελματιών Λέσβου

Μονάδα παραγωγής ρεύματος στα Βασιλικά

Επιλογή φυτικών ειδών για τον περιβάλλοντα χώρο εκπαιδευτικών

1.134 εκπαιδευτικοί κλάδου ΠΕ70-Δασκάλων για

Κατεβάστε το .pdf - Ηλεκτρική Κουβέρτα Dream

ΠΡΟΣΔΟΚ ΩΝΤΑ Σ

Εδώ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ - Τμήμα Γεωγραφίας

Κατεβάστε το έγγραφο σε μορφή pdf

skipper

NEWSLETTER - ScienceTech

Συγγραφείς Τίτλος Τόπος έκδοσης Εκδότης Έτος έκδοσης Σελίδες

3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Πολεοδομίας, Χωροταξίας και

Κάντε κλικ εδώ

Παυλόπουλος

Επισυναπτόμενο Αρχείο - Ινστιτούτο Ψυχοκοινωνικής Ανάπτυξης

Συνεταιριστικού Εγχειριδίου για τις Οργανώσεις Εργαζομένων