Okula yeni başlayanlar için okul rehberi İÇİNDEKİLER 04 OKUL HEYECANI 05 PSİKO-SOSYAL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ 06 PSİKO-MOTOR GELİŞİM ÖZELLİKLERİ 07 BİLİŞSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ 08 OKUL KORKUSU NEDİR 12 YAZMA HAZIRLIKLARI 14 NASIL VE NİÇİN ÖDEV? 15 YENİ İLK OKUMA-YAZMA YÖNTEMİ 16 BİTİŞİK EĞİK YAZI 18 YAZILACAK HARFLER 19 TAM VE GÜZEL OKUMA 22 BENİM GÜZEL OKULUM 02 Sevgili Veliler, Sonbahar hüzün ve hazan sözcüklerini çağrıştırır. Oysa okullar için durum tam tersidir. Okulların çocuk seslerine yeniden kavuştuğu bir mevsimdir sonbahar. Okulların açılmasına haftalar kala heyecan başlar. Bir taraftan kitap, kırtasiye, okul ihtiyaçları gözden geçirilirken, diğer yandan da okul kıyafetleri hazırlanır. Bu heyecanı yalnızca öğrenciler ve anne babalar değil, öğretmenler de her yıl yeniden yaşarlar. Ancak okula başlama heyecanı yaşamamızda hep başka olmuştur. Çocuğumuzun ilk gülücükleri, ilk sözcükleri, ilk adımları... Her şeyin “İLK”i, bambaşka bir heyecandır. Okula ilk adımları atmak da anne, baba ve çocuklar için böylesine bir heyecandır işte. Günümüzde ilkokula yeni başlayacak çocukların okula uyumları konusunda eskiden olduğu gibi önemli güçlükler yaşanmamaktadır. Çünkü okul öncesi eğitimin yaygınlaşması çocuğun önceden okul ortamını tanıyarak gelmesine yardımcı olmaktadır. Böylece öğrenciler ilkokula adımlarını atarken sosyal, duygusal, bilişsel, dil ve fiziksel gelişim alanlarında okula hazır gelmektedirler.Bu rehberin hazırlanmasındaki amaç okula başlayacak olan yavrumuzun karşılaşabileceği durumları sizlerle paylaşmak ve okul hakkındaki bazı ön bilgileri vermektir. 03 Sağlıklı ve başarılı bir nesil yetiştirmenin anne ve babaya sağladığı mutluluk sözlerle anlatılamaz. Her anne ve baba çocuklarını erdemli yetişkinler olarak görmek ister. Bu uğurda varını yoğunu ortaya koyar, hiçbir özveriden kaçınmaz.Hepimiz için en değerli birer varlık olarak kabul ettiğimiz çocuklarımıza iyi bir eğitim verebilmek için; çocuklarımızın iyi bir geleceğe hazırlandığı yer olan okulumuzu tercih etmenizden dolayı teşekkür eder, 2014-2015 eğitim öğretim yılında öğrencilerimize ve ailelerine başarılar dileriz. Okula yeni başlayanlar için okul rehberi OKUL HEYECANI 04 Okul, çocuğun gelişiminde önemli adımlardan biridir. Okula başlama çocuk için yeni ve karmaşık bir sosyal çevreye girmek, birey olarak toplumda yer almak, dış dünyaya açılmaktır. Sizlerle hep beraber bu yeni dünyayı tanıyalım...Okul sürecinin başlamasıyla çocuğunuzda kişiliğini kazanmaya yönelik çabalar artar. 0 güne kadar sadece anne ve babası, kardeşi ve kendisi varken, artık dünyada başkalarının da olduğu bilincine varır. Okula başladığında sınıf arkadaşları, sınıf öğretmeni, diğer sınıflardaki çocuklar, diğer sınıfların öğretmenleri, okul müdürü, arkadaşlarının anne ve kardeşleri ile ilkokuldaki çevresi ile çocuğunuz hızlı bir sosyal gelişim sürecine girer. Çocuğunuz yeni olan bu sosyal ortamda çevresini etkilediği gibi çevresinden de etkilenecektir. Çocukta meydana gelen değişimleri fark edebilmek için öncelikle çocuğun gelişim dönemlerinin özelliklerini bilmek faydalı olacaktır. 5-7 YAŞ ÇOCUĞUNUN ÖZELLİKLERİ (PSİKO-SOSYAL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ) BEN BÖYLE DAVRANIRIM! 1- Kendim ile ilgili kızgınlık, mutluluk sevgi gibi duyguları belli ederim. 2- Sürekli denetim olmadan 4-5 çocukla oynarım. 3- Başkalarına oyunun veya etkinliğin kurallarını açıklarım. 4- Yetişkinlerin rollerini taklit ederim. 5- Yemek zamanı sohbete katılırım. 6- Kurallı oyunların kurallarına uyarım. 7- Kendi arkadaşlarımı kendim seçerim. 8- Basit aletler kullanarak yapı-inşa oyunlarını planlar ve oynarım. 9- Kendim için amaçlar belirler ve bu amaçlar doğrultusunda etkinliklerimi sürdürürüm. 05 10- Kukla oynatarak veya kendim rol alarak (drama) hikâyelerin bir kısmını canlandırırım. 11- Sorumluluk alırım ve aldığım sorumluluklarımı yerine getiririm. 12- Grubun kurallarına uyarım. 13- Uzun süreli arkadaşlık ilişkileri kurarım. 14- Yaptığım davranışların başkaları üzerindeki etkisinin farkına varırım. 15- Yaşıtlarımın duygu ve düşüncelerinin farkındayım. 16- Öfke, kıskançlık, sevinç gibi çeşitli duyguları yaşarım. 17- Mantık dışı korkularım olabilir. 18- Davranışlarımın büyükler tarafından beğenilmesine önem veririm. 19- Kendi haklarımı korurum. 20- Sosyal kuralların nedenlerini anlamaya başlarım. Okula yeni başlayanlar için okul rehberi 5-7 YAŞ ÇOCUĞUNUN ÖZELLİKLERİ (PSİKO-MOTOR GELİŞİM ÖZELLİKLERİ) BEN BUNLARI YAPABİLİRİM! 1 - İp atlar gibi sıçrarım. 2- Başlama ve durma komutlarına uyarak tempolu yürürüm. 3- Atılan topu tek elimle yakalarım. 4- Kendi başıma ip atlayabilirim. 5- Koşarken yerdeki nesneleri alırım. 6- İki tekerlekli bisiklete binebilirim. 7- Kendi giysilerimin düğmelerini çözebilir ve ilikleyebilirim. 8- Elimi yüzümü yıkar ve kurularım. 9- Yemek yerken doğru araç ve gereci kullanırım. 10- Elbiselerimi kendi başıma giyer ve çıkarırım. 11- Sofra hazırlanmada malzemeyi taşır ve düzgün bir şekilde yerleştiririm. 12- Dişlerimi fırçalarım. 13- Saçlarımı tararım. 14- Bıçakla yumuşak şeyleri keserim. 15- Bıçakla ekmeğime yumuşak yiyecekleri sürerim. 16- Kağıttan basit şekiller keserim. 17- Yatay, dikey, eğik çizgileri ve bunların kombinasyonlarını çizerim. 18- Ev, insan, ağaç, araba gibi tanıdık resimleri çizer ve bunlardan bir kompozisyon oluştururum. 19- Bir insan resmindeki eksiklikleri tamamlarım. 20- Hamurla 2 -3 parçadan oluşan şekiller yapar ve bunlardan bir kompozisyon oluştururum. 21- Şekilleri sınırlarını taşırmadan boyarım. 06 5-7 YAŞ ÇOCUĞUNUN ÖZELLİKLERİ (BİLİŞSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ) BUNLARI BİLİR - BUNLARI SÖYLERİM 1 - 20 nesneyi sayarım ve kaç tane olduğunu söylerim. 2- 1’den 10’a kadar olan rakamların isimlerini söylerim. 3- 1’den 10’a kadar olan rakamları sıraya dizerim. 4- Kendi sağımı-solumu söylerim. 5- Nesneleri büyüklük, genişlik ve uzunluk özelliklerine göre sınıflandırırım.(büyük-küçük, uzun- kısa vb.) 6- Nesnelerin sıra içindeki pozisyonunu birinci, ikinci, üçüncü olarak isimlendiririm. 7- 1’den 20’ye kadar olan rakamlar arasından isimlendirilen rakamı gösteririm. 8- Sıra ile haftanın günlerini söylerim 9- 5’e kadar olan kombinasyonları toplar ve çıkarırım. 10- Belli bir olaydan sonra ne olacağını tahmin ederim. 11- Yarım ve bütün nesneleri gösteririm. 12- Dikkatimi uzun süre aynı konu üzerinde tutabilirim. 13- Ana ve ara renkleri tanırım. 14- “En az, en çok, birkaç”ın anlamını bilirim. 15- Basit şakalar yaparım. 16- Günlük deneyimlerimi anlatırım. 17- Bildiğim basit bir öyküyü sırayla anlatırım. 18- Yer veya hareket tarif ederim. 19- “Niçin?” sorusunu açıklayarak cevaplarım. 20- Söylenen 4-5 kelimelik cümleleri tekrar ederim. 21- Aynı anda birbirini takip eden 2-3 emri yerine getiririm. 22- 5-6 kelimeden oluşan cümleler kurarım. 23- “Bana tersini söyle” sorusunu cevaplarım. 24- “Dün ve yarın’ı anlamlı olarak kullanırım. 25- İsteklerimi, kelimeleri uygun seçilmiş cümlelerle ifade ederim. 26- Anlatılan veya anlattığım öyküdeki detayları hatırlarım. 27- Benzerlerlikleri ve farklılıkları söylerim. 07 Okula yeni başlayanlar için okul rehberi OKUL KORKUSU NEDİR? Okul korkusu; okula uyum sağlamada zorluk çeken çocuklarda korku, aşırı öfke, açık organik bir neden olmaksızın kendini iyi hissetmemeyle ilgili şikâyetlerle ortaya çıkan, anne- babanın bilgisi dâhilinde evde kalma isteğidir. Ayrıca kuvvetli bir endişe nedeniyle çocuğun okula gitmeyi reddetmesi ya da bu konuda isteksiz görünmesidir. Okul korkusu daha ziyade çocuğun okula giderken annesinden ayrılmaya verdiği bir çeşit ayrılma endişesi reaksiyonudur. Çocuk anaokuluna ve ilkokula giderken böyle bir reaksiyon gösterebilir.Okulun ilk günlerinde bazı sorunlarının yaşanması mümkündür ve doğaldır. Çocuğun okul çağına dek içinde yaşadığı ve uyum sağladığı, kendini kabul ettirdiği ev ve anaokul ortamından ayrılarak değişik özellikler taşıyan farklı bir ortama geçişi çocuk ve aile için belli bir uyum süreci gerektirir. 08 Çocuğun okula alışmasında ve uyum sağlamasında etkili olan başlıca faktörler şunlardır: • Anne - çocuk ilişkisi (anne - çocuk arasında bağımlı bir ilişkinin olması, annenin kaygılı bir kişilik yapısına sahip olması, ailede çocuğa tanınan fırsatlar, annenin ve babanın aşırı koruyucu tutumu vb...), • Çocuğun kişiliği (çocuğun özgüveni, kaygılı bir kişilik yapısına sahip olması, anneye bağımlı olması, sosyal gelişim düzeyi, içedönük / dışadönük kişilik vb...), • Çocuğun herhangi bir okul öncesi eğitim kurumuna gitmemesi ve kapalı bir aile ortamında büyümesi (çekirdek ailenin dışa kapalı bir model olması, çocuğun aile dışındaki yetikişkinlerle çok fazla karşılaşmaması vb...), • Çocuğun başarısız bir okul öncesi deneyimi yaşaması, • Ailede, okula başlayan çocuğun, kendisinden daha küçük bir kardeşinin olması ve ona kıskançlık duyması, • Çocuğun okul kavramı ve okul ortamı konularında yeterince ön bilgi sahibi olmaması 09 ÇOCUĞUMUN OKULDA İLK GÜNÜ; İlk gün, çocuğumuzun bir takım düşünceleri ve soruları olmaktadır. Bunlar: 1- Neden annem ve babamdan ayrılıyorum? 2- Okuldaki bütün bu çocuklarda kim ? 3- Öğretmenim beni burada koruyabilecek mi ? 4- Annem gidip de, ya geri gelmezse, ne olacak ? 5- Eve nasıl döneceğim? 6- Burada ne yapacağım ? 7- Ağlarsam acaba annem benimle kalır mı? Okula yeni başlayanlar için okul rehberi Çocuğun okula alışmasını ve uyum sağlamasını engelleyen faktörler şunlardır: 1- Ağlayarak ya da sözel olarak ayrılığı protesto etmek, anne babasının yanından ayrılmak istememek, 2- Okuldan gitmelerine, sarılarak izin vermemek, 3- Arkalarından ağlamak, 4- Okul kurallarına uymamak, 5- İstenilenleri protesto ederek yapmamak, 6- Okulda; sessizce, gruba katılmadan bir köşede oturmak, 7- Sürekli olarak anne babasının ne zaman geleceğini sormak eve dönmek istemek. Çocuğumuzu Okula Alıştırmak İçin Öneriler: Annenin çocuğu ile okul konusunda tüm gerçekleri (okulda çocuğun yaşayacakları vb.) korkutmadan ve kendi kaygılarını yansıtmadan önceden anlatması yararlı olabilir. Çocuğunuzla bir hafta öncesinden başlayarak, ilk gün ve okul arkadaşları hakkında konuşun. • Çocuğun gideceği okul önceden ziyaret edilerek okul ve sınıf ortamı konusunda bilgi sahibi olması sağlanabilir. • Anne babanın okul konusunda özendirici konuşmalar yapmaları, okulla ilgili anılarından söz etmesi yararlı olabilir. • Okulun ilk günlerinde çocukla birlikte okula gitmek ve çocuğu yüreklendirmek, olumlu sonuç verebilir. Okula ilk başladığı günlerde bir süre çocuğunuz ile birlikte kalın ama bunun ne kadar süreceğini çocuğa bildirin ve daha önce okula alışsa bile sözünüzde durun. Vedalaşmayı uzun sürdürmeyin • Okul çıkışında onu tam zamanında alacağınızı ya da servise bineceğini, evde mutlaka karşılayacak bir kişinin olduğunu ona açıklayın. Özellikle kaygılı çocuk, annesinin evde kendisini karşılamayacağı düşüncesiyle okula gitmek istemeyebilir. 10 • Akşam eve döndüğünde o gün o yokken yaptığınız ilginç şeylerden söz etmeyin. Eve geldiğinde okulda yaşadıklarıyla ilgili onunla konuşun. • Uyum güçlüğü yaşayan çocuklara mutlaka öğretmenin ve okulun desteğinin alınması gerekir. Öğretmenin çocuğun okula alışmasında ve okulu sevmesinde önemli rolünün olduğu unutulmamalıdır. • Okul başladıktan 10 gün sonra hala güçlükler yaşanıyorsa ve tik, tırnak yeme, alt ıslatma, kekemelik gibi bazı belirtilerde eşlik ediyorsa, mutlaka uzmana başvurulmalıdır. Eğer bir çocuk kınanarak yaşarsa, suçlamayı öğrenir. Eğer bir çocuk düşmanca davranışlar içinde yaşarsa, kavga etmeyi öğrenir. Eğer bir çocuk alay edilerek yaşarsa, sıkılganlığı öğrenir. Eğer bir çocuk utanç içinde yaşarsa, suçluluk duymayı öğrenir. Eğer bir çocuk hoşgörüyle yaşarsa, sabırlı olmayı öğrenir. 11 Eğer bir çocuk teşvik edilerek yaşarsa, güvenmeyi öğrenir. Eğer bir çocuk değer verilerek yaşarsa, saygı duymayı öğrenir. Eğer bir çocuk eşitlik ortamında yaşarsa, adaleti öğrenir. Eğer bir çocuk güven duygusu içinde yaşarsa, inanmayı öğrenir. Eğer bir çocuk beğenilerek yaşarsa, kendisinden hoşlanmayı öğrenir. Eğer bir çocuk kabul ve dostluk içinde yaşarsa, dünyada sevgi aramayı öğrenir. Eğer bir çocuk düşmanlıklar içinde büyürse, saldırganlığı öğrenir. Eğer bir çocuk sevgi içinde büyürse, güvenmeyi öğrenir. Kaynakça Haluk Yavuz Er: Okul Çağı Çocuğu Ümran Korkmazlar: Ana Baba Okulu Lütfü İlgar: Yaşadıkça Eğitim Dersi Okula yeni başlayanlar için okul rehberi YAZMA HAZIRLIKLARI Yazma çalışmalarında öğrencinin en çok zorlandığı konuların başında kalem tutma ve istenilen şekilleri çizebilme gelmektedir. Bunun kolaylaştırılabilmesi için şu çalışmalar yapılabilir; 1. EL HAREKETLERİ Çocuğumuzun çeşitli oyunlarla el kol kasları geliştirilebilir. Bu çalışmalarla çocuğumuzun kas esnekliği sağlanmalıdır. Bu amaçla aşağıdaki etkinlikler yapılabilir. • Parmakları kullanarak şarkılar söyleme. Örneğin, “sağ elimde beş parmak, sol elimde beş parmak...” şarkısının söylenmesi. • Parmak uçları ile sıra üzerine vurarak yağmur yağma sesinin çıkartılması (hafif yağmur, şiddetli yağmur, gök gürültüsü taklitleri). • Direksiyon çevirme hareketiyle sağa ve sola doğru dönüşler yapma. Elma, armut toplama veya parmaklarını açıp kapatarak far yakıp söndürme taklidi yapma. 2. BOYAMA Çeşitli boya kalemleriyle resim yapma etkinlikleri yapılabilir. Kalem ve boyama yaprakları (kitapları) dikkatli seçilmelidir. 12 3. KALEM TUTMA İlk okuma-yazma öğretimi açısından kalem tutmanın ayrı bir önemi bulunmaktadır. Çocuğumuzun bu aşamada edinecekleri alışkanlıklar ömür boyu sürmektedir. Öğrencinin kalemi yanlış tutması, ellerinin çabuk yorulmasına neden olmakta ve güzel yazı yazmasını engellemektedir. Bunu önlemek için kalem tutuşu gözlen-melidir. Kalemi doğru tutma alışkanlığı kazanması sağlanmalıdır. 4. SERBEST ÇİZGİ ÇALIŞMALARI Serbest çizgi çalışmalarında çeşitli resimler yaptırılabilir. Yapılan bu çalışmalar çevrede görülen ve bilinen varlık ve nesnelerden örneklendirilerek çocuğun çevresiyle bütünleşmesi ve yaptıklarını anlamlandırması bakımından önemlidir. Bu aşamada şu çalışmalar yapılabilir. • Karalama (kuş yuvası, çember, bulut yapma). 13 • Sürekli ve eğik çizgiler çizme (dalga, yılan, halat vb.) Okula yeni başlayanlar için okul rehberi NASIL VE NİÇİN ÖDEV? 1- Ödevler dersi pekiştirecek çalışmalar olarak görülmeli, zaman geçirecek ve sessizliği sağlayıcı bir araç olarak kullanılmamalıdır. 2- Şimdi kazanılacak ödev yapma alışkanlığının eğitim hayatı boyunca süreceği unutulmamalıdır. 3- Ödev yapılacak ortam önceden hazırlanmalıdır. 4- Anne ve baba olarak bize düşen, çocuklarımıza rehberlik etmek olduğu unutulmamalıdır. 5- Çocuğumuzun ev ödevini yaparak farkında olmadan onlara kötülük ettiğimizi unutmayalım. 6- Çocuğumuzu bırakalım bağımsız çalışmayı öğrensinler. 7- Çocukların ev ödevlerine fazla yardım edilmemelidir. (Bırakınız çocuk eksik ödev yapsın, hatalı yapsın, ama bağımsız çalışma alışkanlığı kazansın.) 8- Çocukların, eksiklerini ve hatalarını göre göre zaman içinde az eksikle, az hatayla çalışacağı unutulmamalıdır. 9- Ödevler yapılırken oradan buradan kopya edilen düşünceler değil, analizle, sentezle ulaşılan, sorgulayan yönelten biçimde yapılmalıdır. 10- Ödev korkusu oluşmaması için sevdirerek ve zorlamadan yaptırılmalıdır. (Nedenleri araştırılıp öğretmeni ile mutlaka mesele paylaşılmalıdır.) 11- Yapılan ödevler mükâfatlandırılmalı varsa eksikler gösterilerek tamamlattırılmalıdır. (sözle, küçük hediyelerle vs.) 14 YENİ İLK OKUMA YAZMA YÖNTEMİ: SES TEMELLİ CÜMLE YÖNTEMİ NEDİR? SES TEMELLİ CÜMLE YÖNTEMİ: Ses temelli cümle yönteminde, ilk okuma-yazma öğretimine seslerle başlanmaktadır. Anlamlı bütün oluşturacak birkaç ses verildikten sonra seslerden hecelere, kelimelere ve cümlelere ulaşılmaktadır. İlk okuma-yazma öğretimi, kısa sürede cümlelere ulaşılacak şekilde düzenlenmektedir. Ses Temelli Cümle Yönteminin Özellikleri 1 - Ses Temelli Cümle Yönteminde ilk okuma-yazma öğretimi, dinleme, konuşma becerilerinden kopuk sadece okuma-yazma becerilerini geliştirme olarak değil Türkçe öğretiminin beş öğrenme alanı ile birlikte yürütülmektedir. 2- İlk okuma-yazma öğretimine seslerle başlanması, seslerin birleştirilmesi ile anlamlı heceler, kelimeler oluşturulması ve cümlelere ulaşılması öğrencinin bilgileri yapılandırmasını kolaylaştırmaktadır. 15 Bu yönüyle Ses Temelli Cümle Yöntemi, yapılandırıcı öğrenme yaklaşımına uygun bir yöntemdir. 3- Türkçe’de her harf bir sesi karşıladığından bu yöntem Türkçe’nin ses yapısına uygundur. 4- Bu yöntem öğrencilerin duyduğu ve çıkardığı seslerin bilincine varmasını sağlamaktadır. Böylece öğrencilerin dil gelişimine (doğru telâffuz, akıcılık, sesleri ayırt etme vb.) katkıda bulunmaktadır. 5- Öğrencilerin bütün sesleri öğrenmesi, yazma sürecinde kelimeleri doğru yazmalarını sağlamaktadır. 6- Öğrenci yazı ile konuşma arasındaki benzerlikleri görmekte, yazının harflerin birleştirilmesiyle; konuşmanın ise seslerin birleştirilmesiyle yapıldığını anlamaktadır. 7- Öğrencilerin sözlü dilden yazılı dile geçmesini kolaylaştırmaktadır. Okula yeni başlayanlar için okul rehberi BİTİŞİK EĞİK YAZI İlk okuma-yazma öğretimine bitişik eğik yazı ile başlanacaktır. Bitişik eğik yazı kullanımına ilişkin açıklamalar aşağıda verilmektedir. 1- İlk okuma-yazma öğrenmeye başlayan öğrencilerin, kalemi ellerine ilk aldıklarında eğik ve dairesel çizgiler çizdikleri gözlenmektedir. 2- Öğrenciler anatomik yapıları gereği kalemi eğik olarak tutmaktadırlar. 3- Bitişik eğik yazının akıcı ve kesintisiz olması, soldan sağa doğru yazı yönünü desteklemektedir. 4- Bitişik eğik yazı geri dönüşlere izin vermemektedir. Bu durum yazının akıcı ve doğru yönde gelişimini sağlamaktadır. 5- Bitişik eğik yazı, harflerin doğru yazımını desteklemektedir. Harflerin yazılış yönlerinin karıştırılması sorununun ortaya çıkmasını önlemektedir. 6- Bitişik eğik yazıdaki süreklilik düşüncelerdeki sürekliliğe yansımakta, birbirlerini desteklemektedir. Yazıda kazanılan bu akıcılık okuma becerisine de yansımaktadır. 7- Dik temel harflerin ardından bitişik eğik yazı harfleri ile yazmaya başlayan öğrenciler bitişik eğik yazıya geçişte güçlük çekmektedirler. 8- Bitişik eğik yazının estetik görünümü, öğrencilerin estetik bakış açısı geliştirmelerine yardımcı olmaktadır. 9- Bitişik eğik yazı alışkanlığı, öğrencilerin diğer yazı karakterleriyle yazılmış metinleri okumalarında problem çıkarmamaktadır. Deneysel çalışmalar, öğrencilerin değişik stillerde yazılmış harfleri tanımakta ve okumakta güçlük çekmediklerini ortaya koymuştur. 16 17 Okula yeni başlayanlar için okul rehberi YAZILACAK HARFLER Sesler alfabedeki sıralarına göre değil aşağıda verilen sıraya göre ele alınacaktır. Gruplardaki seslerin yerleri değiştirilerek farklı gruplamalar da yapılabilir. 18 TAM VE GÜZEL OKUMA Anne baba olarak bizler, her zaman çocuklarımızı en önde ve en başarılı görmek isteriz. Bu, okuma ve yazma çalışmaları için de geçerlidir. Çocuğumuzun sınıfta en önce ve en güzel okumasını isteriz. Bunda da bazen ölçüyü kaçırabiliriz. Çocuğumuzun bize göre okumayı geciktirmesi kabullenilmeyecek bir eksikliktir. Oysa bu günlerde yapacağımız acelecilik ve basit bir hata bir ömür boyu sürebilecek eksiklik olarak karşımıza çıkacaktır. İşte bu nokta da siz anne babalara düşen görev öğretmenle sıkı bir diyalog içinde olmaktır. Gerçek ve tam okumanın nasıl, ne zaman olması gerektiği gibi merak ettiğiniz ve bilmeniz gerekli konuları öğrenebiliriz. 19 Neden okumaya hızlı ve çabuk geçmek çok tavsiye edilmiyor? Çünkü tam ve doğru okuma; hızlı ama anlaşılır ve de okuyanın da anladığı bir şekilde okumadır. Bunun için de çocuğumuzun okuma çalışmaları sırasında iyi bir hazırlık dönemi geçirmiş olması gerekmektedir. Bu da ancak ses ve hecelerin, sözcüklerin vs. belirlenen zaman dilimi içinde verilmesiyle olabilir. Yani hedef bir an önce okumaya geçmek değil, okuma noktasında temelinin sağlam olmasıdır. Okula yeni başlayanlar için okul rehberi Kitap okuma sevgisi ve alışkanlığı tam ve doğru okumayla alakalı mıdır? Elbette direkt alakalıdır. Çünkü insan anladığı ve akıcı olan yazıyı okumaktan zevk alır. Bu da heceleri bölmeden, sesleri yutmadan ve duraksamadan okumayla olabilir. Çocuk, sürekli yanlış okur, okuduğunu anlamaz ve kitabı, yazıyı okumak istemez. Dolayısıyla oluşmaz. Çocuğum okumaya ne zaman geçer? Bu soru çocukla ve çevresiyle (aile-okul) direkt alakalıdır. Öğretmen tarafından belirlenen zaman ortalama bir zamandır. Çocuğumuz ise bu ortalamanın neresindedir? • Yani iyi bir hazırlık devresi geçirdi mi? • Ev egzersizlerini ve çalışmalarını yaptı mı? • Okulda tüm yapılanlara cevap verebildi mi? • Aile ilgisi yeterli mi? • Öğrencinin sağlık, psikolojik sorunları var mı? • Okula düzenli devam edebildi mi? Sorularının cevabı çocuğumuzun vaktinde okuma yazmayı geçip geçmeyeceğini gösterecektir. 20 K E C E L i A P A T i KKUMALIYIZ O 21 Okula yeni başlayanlar için okul rehberi BENİM GÜZEL OKULUM • Sabah kalkıp anneme babama “Günaydın!” dedikten sonra annemin elleriyle hazırladığı kahvaltıyı yapacağım. Hazırlanıp beni güvenle okuluma ulaştıracak servisime bineceğim. Beni yine servisçi amcanın güler yüzü karşılayacak. • Okuluma ulaştığım zaman öğretmenime arkadaşlarıma günaydın dedikten sonra çantamı sınıfıma koyup, tören alanına çıkacağım. • En coşkulu şekilde andımızı okuduktan sonra sırayla ve düzenli bir şekilde sınıfıma gideceğim. • Öğretmenim gelene kadar defterimi kitabımı açacağım. Öğretmenim gelince yine yüzümde güller açacak. Biraz konuştuktan sonra yaptığım ödevlerimi öğretmenime göstereceğim ve onun mutlu olduğunu görünce ben daha da mutlu olacağım. • Dikkat ediyorum öğretmenim beni daha çok nasıl konuşturabilirim ve derse katabilirim diye uğraşıyor. Ben de onu mutlu edebilmek için çok daha fazla gayret ediyorum. Zaten biliyorum ki böylece ben daha aktif ve daha girişken olabilirim. Aldığım ödüller de beni daha fazla mutlu ediyor. 22 • Burada arkadaşlarım ve ben hiç çirkin sözler duymuyor ve kullanmıyoruz. Çünkü bu okulda aldığımız terbiye buna müsaade etmiyor. Bizler bu okulda güzel insan nasıl olunur bunu öğreniyoruz. • Annemi babamı çok özlüyor ama onları hiç aramıyorum. Çünkü öğretmenim, annem babam, arkadaşlarım benim kardeşim oldu. • Bu okulda yemekler de çok güzel. Annem duymasın ama sanki evde pişmiş de okula gelmiş gibi. • Kapalı ve açık spor salonlarımızda beden eğitimi dersini işlerken iyi ki varmış diyorum yoksa soğuk havalarda dışarıda donardım herhalde. 23 • Gerçi sınıflarda da teknolojiyi kullanıyor öğretmenimiz hazırladığı çok güzel sunumları bize izletiyor. • Bu okulda büyüklerimiz sürekli bölge ve Türkiye dereceleri çıkarıyormuş. Eeee bu kadar çalışma mutlaka başarıyı getirecektir. Zaten ben de şimdiden çalışmaya başladım bile. • Kreşte eğitim görmüş arkadaşlarımız bize göre daha şanslı çünkü İngilizce ve bilgisayarı geçen yıl öğrenmişler. Olsun ben de bu yıl öğreneceğim. • Ben bu okulda geleceği şimdiden yaşıyorum. Okula yeni başlayanlar için okul rehberi ÖĞRET ONA... Zaman alacak biliyorum, fakat eğer öğretebilirsen ona, Kazanılan bir liranın, bulunan beş liradan daha değerli olduğunu öğret. Kaybetmeyi öğrenmesini öğret ona ve hem de kazanmaktan neşe duymayı. Kıskançlıktan uzaklara yönelt onu. Eğer yapabilirsen, Sessiz kahkahaların gizemini öğret ona, Bırak erken öğrensin, zorbaların görünüşte galip olduklarını.... Eğer yapabilirsen, Ona kitapların mucizelerini öğret. Fakat ona sessiz zamanlar da tanı, Gökyüzündeki kuşların, güneşin altındaki arıların ve yemyeşil yamaçtaki çiçeklerin ebedi gizemini düşünebileceği... Okulda hata yapmanın, hile yapmaktan çok daha onurlu olduğunu öğret ona. Ona kendi fikirlerine inanmasını öğret, Herkes ona yanlış olduğunu söylediğinde dahi... Tüm insanları dinlemesini öğret ona, Fakat tüm söylediklerini gerçeğin eleğinden geçirmesini, ve sadece iyi olanları almasını da öğret... Eğer yapabilirsen, üzüldüğünde bile nasıl gülümseyeceğini öğret ona. Gözyaşlarında hiçbir utanç olmadığını öğret. Ona kuvvetini ve beynini en yüksek fiyatı verene satmasını, Fakat hiçbir zaman kalbi ve ruhuna fiyat etiketi koymamasını öğret. Uğultulu bir insan kalabalığına kulaklarını tıkamasını öğret ona, Ve eğer kendisinin haklı olduğuna inanıyorsa, dimdik dikilip savaşmasını öğret.