Antropogena tla - Mediteranska poljoprivreda

MEĐUSVEUČILIŠNI STUDIJ
MEDITERANSKA POLJOPRIVREDA
P E D O L O G I J A
Tema: TIPOVI TLA
Klasa: Antropogena tla
Doc.dr.sc. Aleksandra BENSA i Dr.sc. Boško MILOŠ
Autorizirana prezentacija
Split, 2011/12.
M&M
ODJEL: AUTOMORFNA TLA
5. Klasa: Antropogena tla
Antropogena tla su tla sa dugotrajnim i intenzivnim korištenjem
u poljoprivredi. Korelativni ekvivalent u WRB klasifikaciji je
„Anthrosols” (Gr. Anthropos, čovjek).
M&M
1
Građu profila antropogenih tala karakterizira antropogeni
P - horizont nastao radom čovjeka.
Ispod površinskog P horizonta mogu se nalaziti različiti
horizonti, slojevi, trošna ili rastresita podloga.
Građa profila: P, I, II, III,.. ili P - C
M&M
Kako se promjene nastale radom čovjeka reflektiraju na klasifikaciju?
• Naziv „Antropogena“ implicira čovjeka kao dominantnog faktora
obrazovanja.
• U modernim klasifikacijskim sustavima više se ne koriste termini
koji reflektiraju pojedinačne faktore ili procese obrazovanja tla.
Primjeri: zonalna i azonalna tla, klimatogena, litogena, topogena, šumska i
dr.
M&M
2
Utjecaj čovjeka
Izravan utjecaj:
- obrada, krčenje, kalcifikacija, gnojidba,…
Neizravan utjecaj, mijenjanjem faktora formiranja tla:
- izmjenom vegetacijskog pokrova - krčenjem i sječom šuma)
- promjenom reljefa –ravnanje i terasiranje,
- izmjenom režima vlažnosti - odvodnjom i navodnjavanjem,
- izmjenom matične podloge - navoženjem materijala ili
erozijom...
M&M
Geneza:
- glavni faktori: čovjek i vrijeme
Antropogena tla su formirana kao rezultat dugotrajnih
“antropogenih procesa”, poput:
- miješanja ili premiještanja tla (krčenja, terasiranja,
duboke obrade)
- intenzivnog unosa organskih/mineralnih gnojiva i organske
materije,
- izmjene režima vlažnosti – odvodnje, navodnjavanja,
spriječavanja plavljenja
M&M
3
Miješanje ili premiještanje tla (krčenje, terasiranje, duboka
obrada)
Ovaj tip uključuje: terasirana, duboko obrađena i modificirana tla
Terasirana tla (vinogradi, maslinici i tla na kršu)
•nemaju dijagnostičke horizonte već samo fragmente koji nisu
složeni na raspoznatljiv način
•originalno ili izvorno tlo se ne može identificirati, a terasirani
materijal je zadržao izvorna teksturna i mineraloška svojstva.
•Ovaj tip antropogenog utjecaja je karakterističan za
Mediteran.
M&M
TIPOVI ANTROPOGENIH TALA
1. Rigolano tlo (Rigosol)
2. Vrtno tlo (Hortisol)
Rigosoli imaju antropogeni P – horizont nastao miješanjem dvaju ili
više horizonata ili slojeva do dubine od 60 cm.
Građa profila: P-I,II,III,.. ili P - C
P
I
P
II
III
C
IV
M&M
Rigosol na kvartarnom koluviju
4
Podjela Rigosola na niže jedinice (podtipovi)
1. Tla vinograda (vitisol)
2. Tla intenzivnih voćnjaka
3. Tla njiva
Dalja podjela trebala bi uključiti izvorni tip tla iz kojeg je nastalo
zatim, svojstva koja značajno doprinose plodnosti tla, poput
dubine tla, teksturnog sastava, sadržaja hranjiva i sl.
M&M
Antropogena tla na kršu hrvatskog Mediterana
P
P
R
M&M
5
Kazete
M&M
M&M
6
M&M
M&M
7
Pretvaranje plitkih kamenitih tla u poljoprivredna
M&M
M&M
8
M&M
M&M
9
M&M
M&M
10
M&M
M&M
11
M&M
2. Vrtno tlo (Hortisol)
Hortisoli imaju:
1. homogeni antropogeni P horizont povećane humoznosti do
dubine od 35 cm i
2. veliku biološku aktivnost i bogatstvo aktivnih hranjiva
Građa profila:P-I,II,III,.. ili P - C
P
C
M&M
Vrtno tlo (Hortisol)
12
6. Klasa: Tehnogena tla
Tehnogena tla sadrže mnogo artefakata, a nastaju nanošenjem
tehnogenog otpada. Korelativni ekvivalent u WRB klasifikaciji je
“Technosols”.
Definicija
Tla imaju
1. slojeve I, II, III,… itd.,
Građa profila I-II-III,…,In
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
M&M
Klasifikacija tehnogenih tala
Tipovi:
1. Tla deponija (Deposol)
Nastaju nasipavanjem i/ili odlaganjem pri zemljanim i drugim otkopnim
radovima.
2. Flotacijski materijal (Flotisol).
Nastaju taloženjem vodom nanesenog otpadnog materijala.
3. Nanosi iz zraka (Aeroprecipitati).
Predstavljaju tehnogene taložine iz zraka.
M&M
13
M&M
M&M
Tehnosoli u prostoru (Urbosoli)
14