“Ti idi pravim putem, kao što ti je naređeno,
i nek tako postupe i vjernici koji su uz tebe,
i obijesni ne budite, jer On dobro
vidi ono što radite”
Kur’an
• Podgorica
• godina V
• broj 23
• viti V
• novembar 2005.
DR HAMDI ZAKZUK
Da li se islam
širio sabljom?
Postoji fundamentalno pravilo zasnovano na Kur'anu, koje daje pravo na izbor religije. ''U vjeru nije dozvoljeno silom nagoniti - pravi put se jasno razlikuje od zablude''!
(2/256). Zato islam podvlači da je pristanak ili odbijanje osobe da prihvati islam
pitanje koje ovisi o njegovoj slobodnoj volji i iskrenom ubjeđenju. To je vidljivo u
sljedećoj Kur'anskoj rečenici: ''Pa ko hoće neka vjeruje, a ko hoće neka ne vjeruje''.
Allah u Kur'anskim ajetima skreće pažnju Poslaniku a.s. na ovu činjenicu, naglašavajući da je on samo poslanik čija je dužnost da prenese Božiju poruku, te da
on nema dozvolu prisiljavati ljude da prihvate islam. Ovo je jasno izraženo u
sljedećim Kur'anskim ajetima: ''Da Gospodar tvoj hoće, na Zemlji bi doista bili svi
vjernici. Pa zašto onda ti da nagoniš ljude da budu vjernici''? (10/99). „A ako glave
okrenu, - pa, Mi tebe nismo ni poslali da budeš njihov čuvar, ti si dužan samo da
obznaniš”(42/48). Spomenuti ajeti jasno ukazuju da sveta Knjiga muslimana definitivno zabranjuje prisiljavanje bilo koga da prihvati islamsku vjeru.
Str. 3
Dukuria e modernitetit
(Përgjigjja Islame sfidave të tij)
Ne nuk jemi kundër Televizorit dhe Internetit, por kundër pornografisë sepse
shkatërron familjen, shëmton vetëdijen, degjeneron individin.
Nuk jam kundër teknologjisë, por jam kundër bombave atomike dhe biologjike, ndotjeve të oqeaneve, vrimave në mbështjellësin e ozonit, shuarjes së disa llojeve të kafshëve.
Pra, jemi për shkencë por edhe etikë.
Më duket që sërisht duhet të ndërtohet barka e Nuhit a.s.!!!
Me të nënkuptoj një modernitet të ri, një botëkuptim të ri por fetar. Pohoj se Islami
ka çfarë t’i dhurojë shoqërisë bashkëkohore, njerëzimit.
Faqe 11, 12
Međunarodni Dan borbe protiv SIDE
1. decembar je međunarodni Dan borbe protiv side.
Život u skladu sa islamskim učenjem, koji
podrazumijeva brak nikah, najefikasniji je
lijek protiv ove opake
bolesti!
ELIF
• numri 23
• nëntor 2005.
1
Razgovor sa dvanaestogodišnjim hafizom,
Harunom Abazijem, iz Preševske doline
Kur'an
sam pomaže
Ekipa “Elifa” imala je zadovoljstvo da se tokom
“Dvanaestog europskog natjecanja učača Kur'ana” u
zagrebačkom Islamskom centru, od 22.-24. septembra,
druži i razgovara sa najmlađim učesnikom i hafizom,
Harunom Abazijem.
Ovaj dvanaestogodišnjak živi sa ocem, majkom i dva
brata. Svi su hafizi. Harun je Kur'ansko pismo naučio sa
devet godina. On, takođe, voli knjigu, poeziju, sport...
Str. 4,5
Zapaljena natpisna ploča na
vratima dubrovačke džamije
Str. 18
ELIF
DRUGA STRANA
islamske novine
gazetë islame
novembar 2005.
Reis Fejzić u posjeti Strazburu
Podgorica, Strazbur (ELIF)
- Na poziv Savjeta Evrope,
reis Rifat ef. Fejzić, u pratnji
sekretara Odbora Islamske
zajednice Podgorice, Esada
Merulića, boravio je u četvorodnevnoj posjeti Strazburu
i institucijama EU u tom gradu. Od 18. do 22. novembra,
reis je posjetio i Evropski
sud za ljudska prava u Strazburu, gdje se upoznao sa načinom rada, funkcionisanjem i procedurama po kojima se odvijaju sporovi u toj
instituciji.
- Sastao sam se sa koordinatorom u Savjetu Evrope,
Hansom Šildom, koji trenutno
radi na programu "Svi smo različiti, svi smo isti". Gospodina Hansa je interesovalo stanje islamskih vjernika u Crnoj
Gori. Osvrćući se na izjave i
pitanja crnogorskih političara
o tome koliko su relevantni i
važeći glasovi manjina na izborima ili eventualnom refer-
Uoči održavanja drugog
kruga parlamentarnih
izbora u Egiptu
Uhapšeno
1.610 članova
Muslimanskog
bratstva
endumu u Crnoj Gori, sagovornik mi je prenio da Savjet
Evrope o tome ima jasan stav
u kome se naglašava poštovanje izbornog prava, i omogućavanje glasanja na izborima sv-
im manjinama u zemljama u
kojima žive - rekao je reis Fejzić.
Cerić započeo novi mandat
Sarajevo, 18. novembra – U Gazi Husrev-begovoj džamiji u Sarajevu svečano je obilježen početak
sedmogodišnjeg mandata reisu-l-uleme dr. Mustafe
Cerića i zamjenika reisu-l-uleme hafiza Ismet ef.
Spahića.
Mandat reisu-l-ulemi i zamjeniku reisu-l-uleme
koji je počeo ovim danom trajaće do 18.11.2012.
S obzirom da reisu-l-ulema od ranije ima Menšuru, ovom prilikom dao je samo javnu zakletvu
za časno obavljanje funkcije reisu-l-uleme.
Na početku svečanosti obratio se predsjednik
Sabora IZ u BiH Husein Smajlović.
Nakon što su reisu-l-ulema dr. Mustafa Cerić i
zamjenik reisu-l-uleme hafiz Ismet ef. Spahić izgovorili riječi zakletve, dovu je proučio hafiz Abdullah Budimlija.
Svečanosti su prisustvovali muftije, predsjednici
mešihata, članovi Rijaseta, dekani visokoobrazovnih ustanova Islamske zajednice, direktori medresa i ustanova Rijaseta, glavni imami i džematlije.
Svečanost je završena džuma namazom i hutbom koju je održao reisu-l-ulema dr. Mustafa
Cerić.
(MINA)
Izdavač: Mešihat Islamske zajednice u
Republici Crnoj Gori
Glavni i odgovorni urednik:
Muharem Demirović
2
Egipatska policija uhapsila je 1.610 članova grupe zabranjene islamske organizacije »Muslimansko
bratstvo«, dva dana prije
održavanja drugog kruga
parlamentarnih izbora, saopštio je, 30. novembra,
portparol te grupe, Mohamed Osama. Većina članova uhapšena je u provincijama u kojima će sutra biti
održani izbori, potvrdio je
Osama, a prenio RTS.
U saopštenju »Muslimanskog bratstva« navedeno je da je policija uhapsila 71 vođu u provinciji Dakalija, da bi ugrozila izbornu kampanju te grupe, prenijela je agencija Rojters.
Egipatske vlasti su uoči izbora pohapsile lidere i
članove 'bratstva', da bi
ugrozile predizbornu kampanju islamista, iako je
portparol Ministarstva unutrašnjih poslova rekao da
nema informacije o hapšenjima.
Osama je izjavio da
policija još drži u pritvoru
550, od 898 članova »Muslimanskog bratstva«, i da
pretpostavlja da će oni biti
zatvoreni tokom drugog
izbornog kruga.
Organizacija »Muslimansko bratstvo« osvojila je
76, od 444 mjesta u parlamentu, na ranije održanim izborima i ima velike
šanse da dobiju blizu 100
mjesta poslije glasanja koje se završava 7. decembra.
Redakcijski kolegijum – urednici: Jusuf Đoković, Bajro Agović, Omer Kajošević, Džemo Redžematović
Stručni konsultant: Idris Demirović
Lektori: Zuvdija Hodžić, Brunilda Brasha
"ELIF" izlazi na bosanskom i albanskom jeziku
Adresa: "Elif", Gojka Radonjića 42, P.Fah 54, 81000 Podgorica · Tel/fax: 381 81 623 813, fax: 381 81 623 812 · E-mail: [email protected]
Uplata: Žiro račun za Crnu Goru 55100-672-8-383 Mešihat Islamske zajednice,
za inostranstvo: Field 56A: COBADEFF Commerzbank AG Frankfurt, Field 57A: /400876894701 EUR PDBPYU2P Podgorička banka ad Podgorica,
Field 59: /22498080-02039257 MESIHAT ISLAMSKE ZAJEDNICE CRNE GORE PODGORICA SERBIA AND MONTENEGRO; sa naznakom "Za Elif"
Uvjerenjem Ministarstva Kulture br. 05-2079/2, «Elif» je oslobođen plaćanja poreza na dodatnu vrijednost
Štampa: NJP "Pobjeda" · Rukopisi i fotografije se ne vraćaju
(28854035)
3
ISLAM I DRUŠTVO
novembar 2005.
islamske novine
gazetë islame
ELIF
Da li se islam širio sabljom?
DR HAMDI ZAKZUK
Postoji fundamentalno
pravilo zasnovano na Kur'anu, koje daje pravo na izbor
religije. ''U vjeru nije dozvoljeno silom nagoniti - pravi
put se jasno razlikuje od zablude''! (2/256). Zato islam
podvlači da pristanak ili odbijanje osobe da prihvati islam pitanje je koje ovisi o
njegovoj slobodnoj volji i iskrenom ubjeđenju. To je vidljivo u sljedećoj Kur'anskoj
rečenici: ''Pa ko hoće neka
vjeruje, a ko hoće neka ne
vjeruje''. Allah u Kur'anskim
ajetima skreće pažnju Poslaniku a.s. na ovu činjenicu,
naglašavajući da je on samo
poslanik čija je dužnost da
prenese Božiju poruku, te
da on nema dozvolu prisiljavati ljude da prihvate islam.
Ovo je jasno izraženo u
sljedećim Kur'anskim ajetima: ''Da Gospodar tvoj hoće,
na Zemlji bi doista bili svi
vjernici. Pa zašto onda ti da
nagoniš ljude da budu vjernici''? (10/99). „A ako glave
okrenu, - pa, Mi tebe nismo
ni poslali da budeš njihov
čuvar, ti si dužan samo da
obznaniš”(42/48). Spomenuti ajeti jasno ukazuju da
sveta Knjiga muslimana definitivno zabranjuje prisiljavanje bilo koga da prihvati
islamsku vjeru.
Islam je definisao kurs
koji muslimani imaju slijediti kada pozivaju ljude u vjeru, i to je postupak kojim se
vjera mora širiti svugdje. Način na koji muslimani treba
da pozivaju ljude da prihvate islam sadržan je u sljedećim Kur'anskim ajetima:
''Na put Gospodara svoga
mudro i lijepim savjetom
pozivaj i s njima na najljepši
način raspravljaj! Gospodar
tvoj zna one koji su zalutali s
puta Njegova, i On zna one
koji su na pravom putu''
(16/125). ''A ljudima lijepe
riječi govori...'' (2/83)
Kur'an sadrži ne manje
od 120 ajeta u kojima naglašava osnovni princip koji se
mora slijediti, kada muslimani pozivaju druge ljude u
vjeru. Da im ponude dokaze
staloženo i blago, a zatim da
im prepuste priliku da sami
odluče o prihvatanju ili odbacivanju vjere. Nakon osvojenja Mekke, Poslanik a.s. se
obratio svijetu riječima:''Vi
ste sada slobodni''. Nije ih
prisilio da prihvate islam uprkos njegovoj odlučujućoj
pobjedi. (*1 –Al-Ghazali,
Muhammad, One hundred
questions about islam 118
and 129).
domorodce tih zemalja. Stanovnici ovih udaljenih zemalja lično su vidjeli ponašanje, moral i poslovanje
muslimana, i u skladu sa tim
prigrlili islam sopstvenom
slobodnom voljom. (1* Zak-
te bila superiornija od ostalih evropskih država u svakom pogledu, kao rezultat
kulturnog i naučnog progresa kojeg su izgradili muslimani. Isto se dogodilo i u
drugim zemljama pod arap-
Muslimani nikada nijesu
prisilili Jevreje ili hrišćane
da prihvate islam. Drugi pravedni halifa Omer bin Hattab r. a. garantovao je stanovnicima Jerusalima da njihovi životi, crkve, krstovi,
neće biti uništavani od strane njegove vjere. Poslanik
a.s. je zabilježio u svojoj prvoj medinskoj povelji nakon
preseljenja iz Mekke, da su
Jevreji narod koji će živjeti
zajedno sa muslimanima,
priznavši im pravo da ispovijedaju sopstvenu vjeru.
U svojoj knjizi ''Allah je
potpuno drugačiji'', njemačka orijentalistkinja Sigrid
Hunke, negira tvrdnje da je
islam širen sabljom. Napisala je: ''Tolerantnost Arapa je
igrala važnu ulogu u širenju
islama, nasuprot lažnoj tvrdnji da je islam širen ognjem
i mačem, što je neosnovan i
nepravedan napad na islam''
(*2- Hunke, Sigrid, Allah ist
ganz anders. Horizont Verlag, p 42). Takođe je napisala: ''Hrišćani, Jevreji, Sabejci, Pagani... prihvatali su islam sopstvenom, slobodnom
voljom''.
Veoma dobro je poznato
da muslimanske vojske nikada nijesu okupirale južnu
Aziju ili zapadnu Afriku, ali
je islam raširen i bujao je u
tim područjima, nakon što
su muslimanski trgovci stizali u njih sa svojom robom.
Muslimani sufije su svojom
miroljubivom linijom obraćanja takođe impresionirali
zouk . M. Hamdy, Islam in
the Mirror of Western Thought)
Da li su islamska osvajanja oblik kolonizacije?
Islamska osvajanja ni u
kom slučaju nijesu bila oblik
kolonizacije. Kolonizacija
počiva na uzurpiranju dobara, agrokoluture i resursa
okupirane zemlje. Ona, takođe, zanemaruje razvitak
njene industrije, kulture i
civilizacije. Historija je svjedok da muslimanski osvajači
nijesu nikada bili nepravedni, a njihovi zakoni su uvijek
bili zasnovani na jednakosti
i tolerantnosti. Andaluzija
(Španija) kao evropska zemlja, cvjetala je za vrijeme muslimanske vlasti. Prosperirala je na svim poljima života
skom vlašću. Primjeri arhitekture i ostale manifestacije islamske civilizacije još
uvijek su vidljivi.
- Danak nametnut stanovništvu osvojene zemlje bio
je u obliku takse koju su ovi
plaćali da bi ih islamska vlast branila od njihovih neprijatelja. Svaka osoba koja je
pristupila vojsci i u njoj napredovala, bila je momentalno izuzeta ove finansijske
dužnosti.
Ser Thomas Arnold tvrdi
da hrišćansko pleme El-Džaradžimah koje je obitavalo u
blizini Antiohije i bilo u miru sa muslimanima, zavjetovalo se da bude njihov saveznik kako u miru, tako u
slučaju rata, uz obavezu borbe jedni do drugih zajedno,
u nadi da će biti izuzeti pla-
ćanja danka. (1*- Arnold,
Thomas – The preaching of
Islam, pp79-80).
Borba ''na Božijem putu''
da bi se postigao ratni plijen
je islamom zabranjena i
smatra se zločinom. Poslanik a.s. je jednom upitan o
osobi koja se bori na Božijem putu da bi postigla ratni
plijen. Odgovorio je: ''Uskraćena mu je Allahova nagrada''! Ovu izjavu je ponovio
dva puta, a ponavljanje ima
za cilj da naglasi važnost.
(1*-Al-Gazali, MuhammadOne Hundred Questions
about Islam p. 42. 1984).
- Tvrdnja da su muslimanska osvajanja bila ekonomski motivisan oblik kolonizacije je pokušaj da se prikrije
zapadnjačka kolonizacija islamskog svijeta u modernom vremenu. Postoji ogromna razlika između sadašnjeg
i prijašnjeg, i sljedeći primjer, usred mnoštva ostalih,
trebao bi razjasniti ovu pojedinost. Mirovni sporazum između Halid bin Welida i
stanovništva u blizini grada
Al-Hira, glasi: ”Ako vas mi
muslimani štitimo od vaših
neprijatelja, obavezni ste
plaćati porez, van toga, oslobođeni ste poreza”. Kada
muslimani nijesu bili u stanju da štite ove okupirane
sirijske gradove, za vrijeme
vladavine pravednog halife
Omer bin Hataba r. a. pravedni halifa je, nakon što je
imperator Herakles pripremio ogromnu armiju kojom
će napasti muslimane, Halid
bin Welid je napisao pismo
stanovnicima sirijskih gradića, obraćajući im se: ”Kako
je imperator Herakles pripremio ogromnu armiju kojom će nas napasti, moramo
se suočiti sa njim i nijesmo
vas u stanju braniti, stoga
vam vraćamo novac od poreza. Ako nam Allah obezbijedi pobjedu, uslovi poreza će
ostati isti.” (2) ( Arnold Thomas, The Preaching of Islam page 79).
Preveo:
Enis Burdžović
ELIF
INTERVJU
islamske novine
gazetë islame
novembar 2005.
4
Razgovor sa dvanaestogodišnjim hafizom, Harunom Abazijem, iz Preševske doline
Kur'an sam pomaže
zHarun Abazi rođen je u Preševskoj dolini 27. 12 1993. godine. Ovaj
dvanaestogodišnjak živi sa ocem, majkom i dva brata. Svi su hafizi.
Sličan primjer, da svi članovi jedne porodice znaju Kur'an napamet nije
poznat na ovim i širim prostorima. Tim više što maternji jezik ove
porodice nije arapski (Kur'anski), već albanski. Harun je Kur'ansko
pismo naučio sa devet godina. Njegov otac Kadrija je imam u džamiji
«Žunjica» (Preševska dolina), a islamsko obrazovanje stekao je u
Prištini, Sarajevu i Siriji. Pored albanskog, tečno govori bosanski i arapski jezik, a do sada je u hifz uveo pet mališana. Harunova dva starija
brata, hafizi Seid i Sead, pohađaju medrese u Kataru i Bursi (Turska).
Sa majčine strane, i djed i daidža su hafizi. Kako reče otac tri hafiza,
hfz. Kadrija, jaka islamska i hivzka tradicija Kumanova (Makedonija),
odakle i potiče ova porodica, učinila je svoje. Mladi hafiz, takođe, voli
knjigu, poeziju, koju i sam piše, sport i dobro se snalazi za kompjuterom.
Ekipa «Elifa» imala je zadovoljstvo da se tokom «Dvanaestog europskog natjecanja učača Kur'ana» u zagrebačkom Islamskom centru, od
22.-24. septembra, druži i razgovara sa ovim najmlađim učesnikom i
hafizom, Harunom Abazijem. Ovom prilikom prenosimo dio razgovora
za Elif.
Što te privuklo da pos taneš hafiz sa 12 godina?
Ljubav prema islamu,
koju sam rano stekao u kući, bila je snaga koja me motivisala da što prije krenem
stopama roditelja i starije
braće. Tako sam, uz Božju
pomoć i njihovu podršku, i
ja naučio Kur'an Časni napamet. Inače, moj stariji brat je postao hafiz sa 11 godina, dakle ranije od mene.
U takvom kućnom okruženju dobio sam jaku želju da
i sam krenem tim putem. U
kući sam imao imama i učitelja, svoga oca, majku i braću, koja su me hrabrila i po-
mogla da im se što prije pridružim u hifzu Kur'ana.
Znanje o islamu nijesam
morao da tražim izvan kuće. Kada nešto volite i želite, onda je sve mnogo lakše.
Ja sam imao ljubav prema
Kur'anu i čvrst nijet da ga
naučim napamet.
Kako je krenulo sa prvim slovima i ajetima?
Veoma rano sam krenuo
u mekteb, prije upisa u osnovnu školu. Kasnije sam,
uporedo sa našim slovima,
učio i slova Kur'anskog pisma. Sa devet godina naučio sam Kuran'sko pismo,
tada sam već krenuo čitati i
učiti Kur'an u originalnom
arapskom pismu. Učeći me
prvim slovima, otac je vodio računa o mom pravilnom izgovoru mekih i tvrdih slova, kao i kratkih i dugih samoglasnika. Nakon
toga počeo sam učiti izgovaranje riječ po riječ, a zatim
rečenice, jednu za drugom.
Kasnije smo počeli s čitanjem Kur'ana. Prvo sure koje
sam počeo čitati, a ubrzo
naučio i napamet, bilo je sure Jasin. Sure Jasin ima 83
ajeta u 6 stranica. Ja sam
učio jednu stranicu za tri
dana, tako da sam za 18 da-
Hfz. Abazi: Kada nešto volite i želite
onda je sve mnogo lakše
Hafiz Harun Abazi sa ocem hfz. Kadrijom
na uspio naučiti Jasin napamet. Nakon toga, krenuo
sam od početka Kur'ana –
suretom Bekare.
Koliko je vremena bilo
potrebno da postaneš hafiz?
Čitavu godinu učio sam
pravilno čitanje Kur'ana, a
tek kasnije sam započeo
učenje Kur'ana napamet. Iz
svakog džuza počeo sam učiti prvu stranicu, i to stranicu dnevno napamet. Kasnije sam prešao na po dvije
stranice dnevno, da bih zadnju trećinu Kur'ana učio po
tri stranice dnevno napamet, bez dana pauze. Za 19
mjeseci završio sam hifz čitavog Kur'ana. Nakon toga
uslijedilo je još šest mjeseci
pripreme za izlazak pred
komisiju. U julu ove godine
izašao sam pred četvoročlanu komisiju, u Preševskoj
dolini, i za šest dana uspješno sam položio hifz. Dvije nedjelje nakon položenog
hifza održana je svečanost
povodom hafizke dove, gdje
smo ja, moj brat i naš komšija petnaestogodišnjak,
Suad Šabani, primili diplome od Mešihata Islamske
zajednice Kosova.
Što je sa redovnom školom?
Idem u sedmi razred osnovne škole i odličan sam
đak. Želja mi je, da nakon
nje, upišem medresu, a kasnije, ako Bog da, islamske
studije. Moja braća, Seid i
Sead, već pohađaju medrese u Kataru i Bursi.
Odličan si đak. Učenje
hifza ti, očito, nije predstavljalo opterećenje za redo vnu nastavu?
Nisam imao nikakvih
poteškoća kroz dosadašnje
školovanje i učenje hifza ne
samo da mi nije predstavljao opterećenje, već naprotiv, omogućio mi je da razvijem memoriju. U razredu se
izdvajam baš po sposobnos-
5
IBADET
novembar 2005.
tima lakšeg pamćenja.
Rijetko kad kući obnavljam
gradivo jer uspijevam da ga
naučim gotovo napamet u
toku predavanja. Tu razvijenu sposobnost lakšeg pamćenja izgradio sam kroz
hifz.
Tvoji vršanjaci imaju razne hobije i uzore, obično
su to sportisti. Koje su tvoje
želje?
Baš kao i moji vršnjaci, i
ja volim sport, posebno nogomet. Međutim, meni je
uzor moj daidža hfz. Bajram Ajeti, koji je profesor
Kur'ana na fakultetu islamskih nauka u Skoplju. Od
njega puno učim i volio bih
ići njegovim stopama.
Slobodno vrijeme provodim igrajući nogomet i
družeći se s kompjuterom,
putem koga, gotovo svakodnevno, komuniciram s braćom. Puno volim da čitam i
redovni sam čitalac revije
«Muslimani i vogel» (Mali
musliman), koju izdaje kuvajtska humanitarna organizacija na Kosovu. Volim i
poeziju, pa i sam pišem pjesme. Volim da šetam i obilazim mjesta sa islamskom kulturom. Bio sam u Turskoj i
jako mi se dopala. Sljedeće
godine sam pozvan da učestvujem na takmičenju učača Kur'ana u Dubaiju, što s
nestrpljenjem očekujem.
Jesi li bio u Crnoj Gori?
Nažalost nijesam, mlad
sam i ne mogu sam da putujem. Kažu da je Crna Gora
veoma lijepa i otac mi je obećao iduće godine ljetovanje
u Ulcinju. Nadam se da ću
se uvjeriti u njene ljepote.
Uz želju i poziv da budeš
i naš gost prilikom boravka
u Ulcinju, imaš li što, na
kraju ovog razgovora, da
poručiš svojim vršnjacima,
muslimanima u Crnoj Gori?
Poručio bih im da se što
više druže s Kur'anom, jer
je to poseban užitak. Kažem im da Kur'an nije teško naučiti napamet, kako
se to u prvi mah čini. U takvom nijetu Allah pomaže
mnogo više nego što mislite.
razgovarao:
Muharem Demirović
islamske novine
gazetë islame
ELIF
Cilj čovjekovog postojanja
H
vala i zahvala Uzvišenom Allahu i salevat i selam na njegovog Resula s.a.v.s., njegovu
časnu porodicu i čestite ashabe i sve njegove sljedbenike do sudnjega dana.
Čovjek došavši na ovaj svijet, nužno je da sebi postavi
tri pitanja, a samim tim je
nužno da na njih i odgovori.
Ta tri pitanja su: odakle dolazim, zašto sam na ovome
svijetu i gdje odlazim.
Svaki razuman i pametan
čovjek dužan je da zna odgovor na ova pitanja, inače njegov život se svodi samo na
jelo, piće, uživanje na ovome
svijetu i na kraju propast. Jer
nije znao cilj svog boravka
na ovome svijetu. Oni koji
ne vjeruju, oni uživaju i oni
jedu kao što to čine i životinje, kao što čini i stoka. Dakle
ne znaju cilj i svrhu svog
života na ovome svijetu.
Mnogi su sebi postavila
ta pitanja, i pokušavali naći
odgovor na to. Uzvišeni Allah nije čovječanstvo ostavio
bez Upute, zato je slao svoje
poslanike i zato je Objave
svoje objavljivao. Nama je u
Kur’ani kerimu na jednom
mjestu precizno rečeno i definisano zašto smo došli na
ovaj svijet, a na mnogim drugim mjestima pojašnjeno i
protumačeno šta to znači. To
je Kur’anski ajet gdje Uzvi-šeni Allah kaže:
Ni zbog čega drugog nij“N
esam stvorio ni džine ni ljude
osim da mi ibadet čine”.
Dakle naš život na ovome
svijetu je radi ibadeta, radi
ibadeta Allahu subhanehu
ve teala. To je odgovor na jedno pitanje.
Drugo pitanje jeste: odakle dolazimo? Na to odgovara naš uzvišeni Stvoritelj:
“Jesu li oni bez ičega nastali (Bez ikakvog uzroka,
tek tako, slučajno) ili su oni
stvoritelji ili su oni stvorili
nebesa i zemlju?”.
Nije ništa od toga, dakle
Stvoritelj je Allah subhanehu ve teala.
I odgovor na treće pitanje: gdje idemo? Kaže Uzviše-
ni, isto tako:
Zar vi mislite da smo Mi
“Z
vas stvorili igrajući se (iz obijesti) i da se vi Nama nećete
vratiti”.
I, sljedeće pitanje, i odgovor na njega, dolazi kao nešto nužno iz ova prva dva, to
jeste: postanak je od Allaha
dž.š. svrha je služiti njemu, i
povratak je opet Uzvišenom
Allahu.
Uzvišeni Allah u ovom
Kura’nskom ajetu nam objašnjava cilj i svrhu našeg boravka na ovome svijetu: “Stvorio sam i ljude i džine samo
zato da Mi ibadet čine”,
To jeste, ljudski život na
ovome svijetu, ničim drugim
ne može biti opravdan osim
što vidimo u našoj praksi. A
ovdje Kur’anski ajet kaže u
jednom odričnom a zatim
potvrdnom obliku. To jeste:
“ …SStvorio sam ljude ni zbog
čega drugog osim zbog ovoga”. Dakle nema nikakve
druge svrhe stvaranja niti kakvog drugog posla osim ibadeta Allahu dž.š.
U tome smislu Islamska
ulema je dala definiciju ibadeta: “ Ibadet su sva djela,
sve radnje koje čovjek čini,
sva ubjeđenja sa kojima je
Uzvišeni Allah zadovoljan”.
A to znači: tvoja unutrašnja ubjeđenja ili kako ih nazivaju, unutrašnje radnje:
strah- koga se najviše bojiš?
Allaha dž.š.. Koga najviše
ibadetom Allahu subhanehu
ve teala. Ničim drugim ne
može se odgovoriti na Sudnjem danu osim Allahu dž.š.
Na nama je da odgvorimo
na nekoliko pitanja vezanih
za ovaj ajet koji je temeljni
ajet vezan za naš boravak na
ovome svijetu.
Šta znači: ”Nisam stvorio
ni zbog čega drugog ni džine
ni ljude, osim da Mi ibadet
čine”. ?
Mnogi ljudi ne shvataju
ovaj ajet, i sebi postavljaju
pitanje i kažu: “Kako mi možemo cjelokupni svoj život
sprovesti u ibadetu, kako
možemo stalno biti u namazu, stalno postiti, kako možemo stalno nešto od ovih
vjerskih poslova činiti i tako
dalje?! To je nemoguće, kao
voliš? Allaha dž.š.. Na koga
se oslanjaš? Na Njega. Od
koga očekuješ pomoć? Od
Uzvišenog Stvoritelja, i tako
dalje...
Zatim vanjske radnje, to
su: riječi, to jeste izgovor šehadeta: “La ilahe il-lallah”,
pozivanje na dobro odvraćanje od zla, učenje Kur’ana,
lijepa riječ i tako dalje. Sve
su to riječi sa kojima je Uzvišeni Stvoritelj zadovoljan i
djela koja čovjek učini u svome životu a to je traženje nauke u ime Allaha dž.š., zatim
ovi ibadeti koje poznajemo:
namaz, post, zekat, hadž, borba na Allahovom putu i tako dalje.
Dakle, sve radnje, bilo
unutrašnje ili vanjske, ili riječi sa kojima je zadovoljan
Uzvišeni Allah dž.š.: sve je to
ibadet. Znači, nije ibadet samo namaz iako je to osnvni
ibadet i temeljni ibadet, nego je ibadet, svako tvoje djelo
koje je u skladu sa Allahovom voljom.
Što drugim riječima znači: tvoj život na ovome svijetu može biti opravdan samo
onim što ti je propisao i dozvolio Uzvišeni Stvoritelj
Allah dž.š. drugim riječima:
prekršiš li te propise, za to
će se odgovarati. I to svakako biva bilježeno, svakako
ima onih koji prate to, i to će
doći na Sudnji dan, da se
mjeri težina tih loših i težina
dobrih djela.
Koliko je ljudi svjesno ovoga, to je pitanje?
Ovo je jedno od temeljnih stvari kako rada tako i
vjerovanja u ovoj našoj vjeri.
Drugo pitanje vezano za
ibadet jeste da ibadet u sebi
treba da sadrži dva osnovna
svojstva. Ibadet koji u sebi
nema ta dva svojstva nije ibadet.
- Prvo svojstvo jeste, dakle to djelo koje činiš, radiš
zato što najviše voliš Allaha
dž.š., jer ti je On Najdraži, iz
ljubavi prema Njemu.
- I drugo svojstvo: iz strahopoštovanju prema Uzvišenom Stvoritelju.
Musliman je uvijek između nade i straha. I to dvoje
treba da je kod muslimana
izjednačeno. Kako nada tako
i strah. Ne smiješ se bojati a
zanemariti nadu, jer ako
učiniš grijeh a nemaš nade,
izgubićeš nadu u Allahovu
milost pa ćeš još više činiti
grijeh. Ako zanemariš strah
prema Allahu dž.š. onda ćeš
imati samo nadu pa ćeš se
nadati bez razloga a nemajući straha i tako ćeš u stvari
sam sebe upropastiti, kao što
kaže Uzvišeni:
“O čovječe šta te je zavelo
u pogledu tvog Plemenitog
Gospodara ”.
Jer to što kažeš: Allah je
Milostiv, Allah oprašta, to jeste istina ali ima i drugo, da
Nastavak na sljedećoj strani
ELIF
IBADET
islamske novine
gazetë islame
je On: “ Onaj koji žestoko
kažnjava”.
To u uobičajenom čovjekovom životu treba da je izjednačeno: i nada i strah.
Navešću vam jedan primjer kada treba nada da preovlada. Treba da preovlada u
smrtnome času. Da čovjek
poveća stranu nade u Allahovu Milost, nad stranom
straha. Jer više tu nema
dijela. Onaj ko poželi susret
sa Allahom, i Allah želi susret sa njim. A onaj ko mrzi
susret sa Allahom, Allah
dž.š. mrzi susret sa njim, pa
pita Aiša r.a.a.: “ o Božiji Poslaniče, ko od nas voli
smrt?”
A on kaže: nije to Aiša,
nego muminu kada se približi smrt, dadne mu se radosna vijest, pa on poželi susret
sa Allahom i Allah želi susret
sa njim.
A Kur’an kaže:
“Budi u službi svome Gospodaru (budi mu pokoran),,
dok ti ne dođe ubjeđenje”.
U ovome slučaju ubjeđenje je smrt. Znači sve do svoje
smrti. Neki su pogrešno shvatili ovaj ajet (na kraju sure
Hidžr) i kažu: “i ibadet čini
svome Gospodaru dok ti ne
dođe ubjeđenje, to jeste: kad
dođeš na određeni stepen
ubjeđenja onda više nijesi
dužan da činiš ibadet”. I kažu: “ mi smo dostigli taj stepen “. Takvi su u pravoj zabludi.
Jer uputa Božijeg Poslanika a.s.v.s. je bila, da do smrti svoje ibadet činimo Allahu dž.š.““ Takvim muminima
u smrtnome času dolaze meleki, i kažu im: “ Nemojte se
bojati i nemojte tugovati”.
Znači nemojte se bojati
od onoga što je pred vama, i
nemojte tugovati za onim što
je iza vas, za svojim porodicama i tako dalje.
“I budite radosni džennetom koji vam je obećan “.
I tada mumin poželi susret sa Allahom i Allah zavoli
susret sa njim.
Isto tako Kur’anske riječi
u suri Ibrahim, gdje Uzvišeni Allah kaže:
“ Allah učvršćuje one koji
vjeruju čvrstim riječima, i na
dunjalučkom životu i na ahiretu“. Tu učvršćuje Uzvišeni
Allah dž.š. svoga roba, u najtežim trenucima. I nema veće prilike za šejtana od smrtnoga časa, za čovjeka. Jer
šejtanu je to posljednja prilika u pogledu čovjeka, i upotrebljava svu svoju snagu ne
bi li ga odveo na krivi put,
ne bi li zanijekao Allaha
dž.š. A s druge strane, čovjek je na kraju svoje snage, slab, opterećen i fizički i psihički svojom smrću. Tu pokušava šejtan da te odvoji od
imana, da te skrene u tom
zadnjem trenutku svoga života. Smrt je teška svakome,
niko ne voli smrt, i to je činjenica. I zato… kolko traje izlazak duše? Par sekundi! I
ljudi se cijelog života boje
smrti. Čega se boje?! Izlaska
duše, tih par sekundi. A pazite sada, Uzvišeni Allah opisuje džehennem i džehennemske patnje i kaže: takva će
biti situacija, stanje džehenemlija da:: “… niti živi niti
umire ”. Opisan je takav džehennemlija koji u času smrti, nije umro a nije ni živ.
Dakle u tome jednome
stanju stalnog umiranja ali
smrti mu nema. To više nijesu sekunde kojih se čovjek
boji cijeloga svoga života na
ovome svijetu. A zamislite
kakva je patnja tim džehennemlijama koji ne samo da
par sekundi osjećaju tu smrt,
nego stalno: “ zauvjek, bez
prestanka”. Zauvjek im je to
stanje umiranja ali smrti
nema.
U tome času musliman
treba da poveća nadu u Allahovu Milost.
U drugom jednome stanju, a to je stanje kada šejtan
čovjeka navraća na zlo, navodi te, preko tvojih strasti.
Prokleti šejtan vrlo dobro
zna na šta si ti osjetljiv, koja
je tvoja slabost. Kako je došao Ademu a.s., i šta mu je
rekao?
“i zaklinjao im se (Ademu a.s. i njegovoj ženi Havi ,
u džennetu) ja sam vama sigurno, onaj koji vam daje
iskreni savjet, pa ih je tako
naveo i zaveo na grijeh “.
A šta im je govorio? Govorio im je: “vama nije spriječeno da jedete iz ovoga drveta ni zbog čega drugog osim … da ne biste postali me-
novembar 2005.
6
Stvorio sam i ljude i džine samo zato da Mi ibadet čine (Kur’an)
leki i da ne biste postali
vječni “. A to je bila želja Adema a.s..
Šta znači: “ da biste postali meleki “? Da biste bili čisti, nepogriješivi, da biste bili bliski Allahu. Je li to nešto
ružno? Ni u kom slučaju. “
Da biste postali vječni” , i to
je želja čovjekova. Da ne umire.
Došao je preko njegovog osjećaja i te njegove želje.
Adem a.s. nije mogao zamisliti da može neko postojati
da se zaklinje Uzvišenim
Allahom lažno. I zato je otišao na taj grijeh, i bilo je ono
što je bilo.
Šejtan kada nagovara
čovjeka na grijeh, onda treba
kod tebe da nadvlada strana
straha nad stranom nade. Ne
u tome slučaju da se ponadaš da kažeš: “ pa da ja uradim, Allah je Milostiv“. Ne!
onda se nemoj prisjećati
Allahove Milosti, nego se prisjeti kazne, koja dolazi onima koji su nepokorni, koji
griješe Uzvišenom Stvoritelju.
Dakle u uobičajenoj situaciji čovjek treba kod sebe
da ima izjednačenu stranu i
nade u Allahovu milost i straha od Allahove kazne, a u
posebnim situacijama, nekada treba da preovladava nada u Allahovu Milost a nekada teba da preovladava strah
od Allaha dž.š. Dokaz za to
su riječi Uzvišenog Stvoritelja u suri Ali Imran. Na jednom mjestu kada nam Uzvišeni zabranjuje da prisno pri-
jateljujemo, da sarađujemo i
da drugujemo sa nevjernicima. Kaže:
“A Allah vas upozorava,
čuvajte Ga se, i Njemu ćete
se vratiti “.
U ovome slučaju, kad postoji mogućnost grijeha, Allah spominje kaznu:
“Allahu ćete se vratiti”;
čuvajte se Allaha.
Dva ajete iza ovoga, kaže
Uzvišeni Allah govoreći o
ahiretu:
“A Allah vas upozorava
na Sebe, a Allah je Milostiv
prema svojim robovima“ .
Kada to kaže ? Kaže u govoru o Ahiretu. Dakle nada,
kada je čovjek već na Ahiret,
onda je pretežna nada nad
strahom.
Još jedno veoma važno
pitanje u pogledu ajeta kojeg
smo naveli: “Stvorio sam i
džine i ljude samo zato da mi
ibadet čine“. To znači da je
to svrha i cilj našeg življenja
na ovome svijetu.
Kada pogledamo među
ljude, da li je ova svrha i cilj
ostvarena među ljudima? Da
li ljudi, svi od prvog do posljednjeg, izvršavaju ovaj cilj
i svrhu zbog kojeg smo došli
na ovaj svijet? Odgovor je: ne
izvršavaju, i većina ih ne izvršava. Pa šta znače onda ove
Kur’anske riječi? To znači da
se ova odredba odnosi na
vjersku a ne kadersku odredbu, ne sudbinsku odredbu.
Što znači vjerski ih je zadužio. Stvorio ih je i vjerski ih je
zadužio da mu budu poko-
rni. Nije ih sudbinom time
zadužio. Zašto? Jer da je htio
ljude sudbinom zadužiti, to
je Njemu lahko. Kada hoće
da nešto bude on kaže:
“ budi i ono bude “ . Od
ništa stvara nešto. Da je tako
odredio, da mu svi džini i
ljudi ibadet čine i budu u
pokornosti, bi li se našao iko
ko mu je nepokoran ? Ne bi
toga bilo, svi bi bili kao meleki.
“Da je Tvoj Gospodar htio svi bi ljudi na zemlji vjerovali “.
A na drugom mjestu kaže: “Da Allah hoće kaderomsudbinom da im propiše, On
bi rekao: budite svi mumini i
svi bi bili mumini”.
Kao što je i meleke stvorio.
Nisu mu nepokorni u
“N
onome u što im je naredio, i
čine ono što im se naređuje“.
Ali u ovome ajetu ne radi
se o sudbini, nego vjerskom
pitanju. Što znači, nije nikoga prisilio na Iman. Nego je
stvorio ljude i dao im na slobodnu volju. Pa ko hoće da
vjeruje nek vjeruje, a ko neće da vjeruje, neka kufur čini. Drugim riječima ima
džennet i ima džehennem.
Dakle, dao je džinima i ljudima slobodnu volju da odaberu pravi i da odaberu krivi
put. I po tome će biti i nagrađivani, po tome će biti i kažnjavani. Po tom svome izboru, šta su izabrali, ili put dobra ili put zla.
Jusuf Đoković
7
AHLAK
novembar 2005.
islamske novine
gazetë islame
ELIF
Izvor ihlasa je Islam (VII)
O
sim ranije navedenih disciplina, neminovno je
spomenuti i emanet, koji
takođe predstavlja jedan od značajnih uslova za svrstavanje nečijeg djela u kategoriju ihlasa.
Emanet ili povjerljivost predstavlja vjerno očuvanje Allahovog
zakona, odanim izvršavanjem svih obaveza sa kojima nas je On
Uzvišeni zadužio. Pod ovim, naravno, podrazumijevamo besprijekorno i pouzdano robovanje, eliminisanjem svih primjesa lukavstva, licemjerstva, pretvaranja i prevare. Najbolje pokazatelje i svjedoke ihlas djela čine: iskrenost,
širokogrudost, pravednost i vjernost u sprovođenju Božijeg emaneta.
Usađivanje ove odlike u srca
vjernika i nastojanje da se ona izrazi u svim principima vjere, jeste imperativ za svakog vjernika,
kako bi njegovo djelo bilo prihvaćeno. Odgovornost i značaj očuvanja emaneta bilježimo npr. kod
raznih vidova molitvi čiju skrušenost i iskreno izvršavanje raspoznajemo iz čovjekovog sveukupnog ponašanja. Uzvišeni kada spominje ovu vrstu očuvanja emaneta kod namaza, kaže:
"Redovno molitvu obavljajte,
(čuvajte namaze) naročito onu
krajem dana, i pred Allahom ponizno stojte".
(El-Bekare, 238)
Iz prethodno citiranih riječi
Svevišnjeg: "i pred Allahom ponizno stojte", razumijemo naredbu
skrušenosti u namazu i svim ostalim propisima naše vjere, vjerno se pridržavajući Njegovih naredbi i iskreno se kloneći zabrana, ističući na taj način stepen
odanog strahopoštovanja prema
Njemu Sveznajućem. Potvrdu nalazimo i u sljedećem Kur’anskom
ajetu u kome Allah dž.š. kaže:
Reci: "Gospodar moj naređuje - pravednost. i obraćajte se samo Njemu kad god obavljate molitvu, i molite Mu se iskreno Mu
ispovijedajući vjeru! Kao što vas
je iz ničega stvorio, tako će vas
ponovo oživjeti. (El-Ea’raf, 29)
Činjenica međutim jeste da i
pored svih decidnih naredbi o
potrebi skrušenosti, ova vrsta ibadeta je kod određenog broja muslimana, nažalost ostala samo adet i proslijeđena praksa, čiju "iskrenost" raspoznajemo i iz sljedećeg primjera:
"Dođe mi poznanik jednog
dana i zamoli da odem s njime
do jednog trgovca s kojim je sarađivao, jer je ovog puta isplanirao
bio uzeti malo više trgovačkih
artikala. Kad stigosmo do duća-
na zatekosmo jednog od gazdinih
radnika koji nam za njega reče
da klanja i da će sići za par minuta. Nakon što je sišao prišao je i
zagrlio se s’mojim poznanikom iskazujući duboku radost i dobrodošlicu, jer je ovaj već neko vrijeme kod njega kupovao parfeme
za trgovinu. Nakon uželjelih pitanja o zdravlju, familiji, poslu
itd. upita ga ovaj drug za 10 paketića malenih staklenih bočica
parfeme da kupi. On se okrenu,
pogleda oko sebe i reče: EEE! Nemam kaže samo 5 paketića", zatim odjednom spusti glavu, razmisli malo a potom uzviknu;" AA!
Da! imam ih u magazinu, idite vi
kaže u mesdžid, koji je bio na gornjem spratu, klanjajte a ja ću
poslati svog radnika do magazina koji će za to vrijeme donijeti i
tih ostalih 5 paketića. Nas dvoje
tako i uradismo, a zatim nakon
kratkog vremenskog perioda i siđosmo dolje. U dućanu zatekosmo samo gazdu, koji nam doviknu: "Sačekajte par minuta sad
će on". Čekajući onako na nogama i vrteći se od dosade u krug,
poznanik primijeti da onih 5 paketića parfema nemaše na onoj
stalaži gdje su ranije stajale. Iako
je skoro bio siguran da ga stari
namazlija ahbab ne bi nikad prevario, zatraži od mene da odemo
njihovom magazinu koji nije bio
baš predaleko odatle, a vlasniku
reče da ćemo se i mi vratiti ubrzo,
te da želimo razgledati i neke druge okolne dućane, šta sve u njima ima. Kada stigosmo do njihovog magazina zatekosmo zatvorena vrata, ali se sa otškrinutog
metalnog prozora odlično moglo
vidjeti kako je radnik onih 5 paketića parfema usuo u jednu plastičnu posudu promiješajući ih
vodom, i odatle dopunjavao i preostalih pet paketića. "
Neki muslimani zaboravljaju
svrhu klanjanja i vrlinu iskrene
skrušenosti i poniznosti u njemu. Da li je emanet u pokoravanju islamskih principa povjerljivo
preuzet od strane gore spomenutog muslimana? Zar namaz ne
znači savjesno prihvatanje emaneta, tj. poslušno i potpuno predanje Bogu cijelim bićem, u njemu
i izvan njega?! Zar namaz ne bi
trebao da predstavlja uzdu i čuvara od činjenja svih nevaljalih
djela kao što to saznajemo i iz
Kur’anskog citata:
Zaista namaz odvraća od razvrata i o d svega što je ružno,
obavljanje molitve je najveća poslušnost, a Allah zna šta radite.
(Kur’an)
Zar se vrijednost namaza ne
očituje direktnom vezom između
slabašnog čovjeka i Vječite sreće?
Zar namaz ne predstavlja neiscrpan izvor strahopoštovanja koji
neprekidno dopire i dotok prisjećanja na vjerske dužnosti, a koji
obnavlja energiju i čovjeku daje
hranu za neumorno i neprekidno snabdijevanje srca? Zar namaz ne utiče na pružanje pomoći
vjerniku, pretvarajući njegove tegobe u zadovoljstvo, raspoloženje, strpljivost, smirenost, pouzdanje i uvjerenje? Ne, - naravno,
ukoliko se on obavlja neiskreno,
formalno, nesavjesno i bezosjećajno.
O vjernici, tražite sebi pomoći
u strpljivosti i obavljanju molitve!
Allah je doista na strani strpljivih. (El-Bekare, 153)
Iskreni se vjernik i namazlija
prepoznaje na tako što svako dato obećanje na dosljedan način
izvrši i riječi održi, kloneći se prevare i laži. Svaku povjerenu mu
stvar vjerno očuva i čistu je donese. On ne smije izigravati ulogu
slabića, varalice i smutljivca. Njega moraju karakterisati osobine
savjesnog i odgovornog izvršavanja povjerenih mu zadataka,
za drugog kao što bi to inače uradio i za sebe, bivajući svjestan
Kur’anskih upozorenja u kojima
Najpravedniji Sudac kaže:
Oni se kriju od ljudi, ali se ne
mogu sakriti od Allaha, a On je s
njima i kad
noću smišljaju riječi kojima
On nije zadovoljan; Allah dobro
zna sve ono što
oni rade. (En-Nisa, 108)
Onaj ko grijeh uradi - na
svoju štetu ga je uradio. - A Allah
sve zna i
mudar je. (En-Nisa, 111)
Pored već navedenog primjera, neodgovorno preuzimanje
emaneta zapažamo i u drugim
vidovima nedoličnih postupaka i
sebičnosti pojedinih muslimana.
Naime, cilj upoznavanja vjere jeste odgajanje u duhu solidarnosti
i međusobne bratske ljubavi, koju Islam naređuje. Uloga vjernika, koji je odgojen u duhu Islama, jeste širenje sloge i jedinstva
svih muslimana, nezavisno od
njihove boje, rase, nacionalne
pripadnosti ili male razlike u
razumijevanju pojedinih propisa
vjere. Opterećenost žeđu za dunjalukom i ličnom pohlepom svojstva su oboljelih srca pojedinih
naših muslimana, koja ujedno
postaju uzrokom mnogobrojnih
virusa razdora, mržnje i cijepanja
islamskog ummeta. Još je niz drugih vrsta oboljenja od kojih pate
ove kategorije ljudi s kojom utiču
na širenje smutnje i razaranje
međusobne harmonije, ali ćemo
se ovog puta kraće osvrnuti na
samo neke od njih:
Opijanje dunjalučkim strastima i pohlepa za usvajanjem
Ukoliko pogledate na djela
našeg velikog broja vjernika primijetićete da im se na putu pridržavanja vjerskih obaveza ispriječio dunjaluk. Zapazićete dobar
dio Allahovih robova kojima je
ljubav prema dunjaluku ušla u
srce zbog čega su postali njegove
sluge. Vidjećete veliki broj onih
koji su zbog dunjaluka prodali
vjeru, dušu i svoj narod. Bivajući
svjestan svih ovih posljedica islamskog ummeta Božiji Poslanik
s.a.w.s. upozorava muslimane riječima, koje nama prenosi
ibn.Umer r.a:"Budi na ovome svijetu kao stranac ili putnik".(ElBukhari). Ovim hadisom je Resulullah s.a.w.s. uporedio pobožnjaka sa strancem koji nema
svoga doma niti sklonista ili putnika prolaznika, koji samo putuje prema svom konačnom odredištu, a ispred njega su smrtonosne doline i pustinje.
En-Newewi kaže da bi pravo
značenje hadisa glasilo: "Ne uzdaj se u dunjaluk niti ga uzimaj
svojom domovinom, ( kućom), ne
govori sebi da ćeš na njemu vječno ostati i ne veži se za njega,
kao što se stranac nizašta ne veže
u tuđini. "
Čovjek sigurno zna da je dunjaluk prolazan, ali je nemaran i
zaboravlja ovu veliku istinu zbog
utopljenosti u dunjaluk. Zato nas
Allah dž.š. na više mjesta u Kur’anu upozorava pa veli:" Sve što
je na Zemlji prolazno je" (Er-Rahman, 26) , ili "Sve što je na Zemlji Mi smo kao ukras njoj stvorili da iskušamo ljude ko će se od
njih ljepše vladati" (El-Kehf, 7).
Pojedine grupe neiživljenih
muslimana usled ukazane prilike
kušanja ovosvjetskih čari i užitaka izgubili su osjećaj ljudske solidarnosti, obuzdanja i samokontrole. Njihovo ponašanje liči na
nemilosrdnog vladara, koji maksimalno koristi mogućnost gaženja nemoćnih ili suparnika. Nagon za prisvajanjem izvornih i
uglednih položaja, s ciljem podređivanja ličnom interesu, učinio ih je tako sebičnim i podivljalim, da za svakog novog konkurenta kuju kompromitujuće planove, izmišljajući spletke za sprečavanje njegovog bližeg prodiranja k njihovom položaju. Allah se
takvima obraća sljedećim riječi-
ma upozorenja:
I istinu sa neistinom ne mi-ješajte i istinu svjesno ne tajite! (ElBekare, 42)
Fobija od gubljenja već prisvojenog i prigrljenog ih je opila i
potčinila robovanju ovosvjetskim
porocima, zaboravljajući na emanet kojeg na sebi nose pred onim
Koji ih Svojom moći sve nadzire.
To su oni koji su život na ovome svijetu predpostavili onom na
onom svijetu, zato im se patnja
neće olakšati niti će im iko u pomoć priteći. (El-Bekare, 86)
Strahujući da pred očima ostalih ne dođe do izražaja spremnost i dobrota njihovog profesionalnog konkurenta, umjesto ibadeta ili mirnog sna, noći ovih duševno preokupiranih grabljivaca
bivaju provedene u strepnji, nemiru i zavidništvu prema svojoj
braći muslimanima.
A kad ih On izbavi, oni odjednom bez ikakva osnova čine nered na Zemlji! O ljudi, nepravda
koju činite da biste u životu na
ovom svijetu uživali - samo vama
šteti; nama ćete se poslije vratiti i
Mi ćemo vas o onom što ste radili
obavijestiti! (Junus, 23)
Zar iz prethodne najave ovih
uzoholjenih muslimana nijesmo
shvatili njihovu zakletvu udružene pomoći za dobrobit i napredak svih muslimana? Zar nijesu
to oni koji su nam se predstavili
da na sebe odgovorno preuzimaju emanet i pristanak Allahove
naredbe o smatranju svih muslimana nerazdvojivom braćom u
vjeri, a njihovim djelima pokazuju iznevjerenost date riječi? Osvrnimo se zato na upoznavanje
obilježja pravovjernih, koje su
posjedovali ashabi Božijeg Poslanika, uloživši iskrena nastojanja
da ih na nas dosljedno prenesu, a
za koje smo im se mi kao "zdravi"
islamski ummet vjerno zakleli da
ih prihvatamo i preuzimamo na
sopstveni emanet.
Sjedeći sa svojim ashabima
Božiji Poslanik je koristio priliku
da ih nečemu novome u vjeri poduči, često ih podsjećajući da je
jedna od najpoželjnijih vrlina međusobna vjernička ljubav, kudeći
mržnju, neslogu i zavist. Jednog
im dana reče: "Sad će se pred vama pojaviti čovjek od stanovnika
Dženneta". Tada se pojavi neki
ensarija sa čije brade su još kapale kapi vode od abdesta. Sjutradan im Boži Poslanik s.a.w.s.
reče:" Sada će se pred vama pojaviti čovjek od stanovnika DžeNastavak na sljedećoj strani
ELIF
ARHIV
islamske novine
gazetë islame
nneta". Ponovo se pojavi isti čovjek u istom stanju kao prvi put.
Treći dan im Allahov miljenik
takođe reče:" Sada će se pred
vama pojaviti čovjek od stanovnika Dženneta". Pojavi se zatim po
treći put isti čovjek u istom stanju kao prethodni put. Nakon što
je Resulullah s.a.w.s. otišao, ustao je Abdullah ibn. Amr ibn. As,
slijedio je ovog čovjeka i rekao
mu:" posvadio sam se sa svojim
ocem i zakleo se da neću kod njega ulaziti tri noći, stoga me primi
ukoliko možeš kod tebe dok mi
ne istekne vrijeme zakletve". "Prihvatam te naravno, odgovori mu
ovaj čovjek". Abdullah ibn. Amr
ibn. As ističe da za svo vrijeme
boravka kod njega nije primjetio
da je noću ustajao ni radi noćnog
namaza, osim što bi ponekad spominjao Allaha veličajući ga, a
na sabah bi ustajao, abdestio se i
klanjao. Abdullah ibn. Amr ibn.
As takođe prenosi da je iz usta
ovog čovjeka čuo samo dobro."Po
navršetku trećeg dana umalo
sam potcijenio njegova djela te
mu rekoh: "O Allahov robe, između mene i moga oca nije bilo srdžbe, ali sam slušao Božijeg Poslanika da je tri puta rekao: "Sad
će se pred vama pojaviti čovjek
od stanovnika Dženneta", te si se
sva tri puta ti pojavio. Cilj mog
dolaska kod tebe bio je da vidim
šta ti to radiš mimo ostalih, al ne
primjetih ništa posebno. Hoćeš li
mi još reći šta jeto što te je uzdiglo
do stepena o kojem sallallahu
alejhi ve selem govori? "Ništa drugo osim onoga što si imao prilike da vidiš", odgovori ensarija.
Krenuo sam da idem, a on me
pozva i reče: "Ništa drugo osim
onoga što si imao prilike vidjeti,
a uz to još da u mojoj duši nema
mržnje prema vjernicima niti
zavisti prema dobru koje im je
Allah podario". Abdullah ibn.
Amr ibn. As mu tada ponovo reče: "Zar je to ono što te je uzdiglo
na taj stepen i zar je to ono što mi
ne možemo postići?"
Iz prethodnog primjera uočismo da je ono što je ovog čovjeka
uzdiglo na tako počašćeno mjesto, iskreno zadovoljstvo onime
što je Allah podario vjernicima,
bez imalo zavisti i zlobe. Znajući
smisao objavljivanja vjere Islam,
dužnosti s kojima nas je ona obavezala, kao i vrijednosti međusobnog povezivanja, zar nije žalosna scena određenog broja muslimana i pojedinih islamskih
misionara, koji navodno klanjaju, poste, pozivaju da djeluju pod
bajrakom vjere, a s druge strane
svoju braću po vjeri, mrze, za
lični se interes bore, nepravedni
su prema ostalim pripadnicima
istog dina, ogovarajući ih i skrnaveći njihov ugled.
(nastavlja se)
Ferid Orahovac
novembar 2005.
IZ POSJETE REISU-L-ULEME FEHIM EF. SPAHA CRNOJ GORI 1938/39. GODINE
8
(II)
U Podgorici reisa Spaha dočekalo
preko 10.000 građana svih vjera
U prošlom broju ''Elifa'' pisali
smo kako je protekla trodnevna
posjeta Reis-ul-uleme Fehima ef.
Spahe u Pljevljima, Bijelom Polju, Beranama, Plavu i Gusinju,
u vremenu od 3. do 5. oktobra
1938. godine.
Sljedeće, 1939. godine,
11.12. i 13. maja, (četvrtak, petak i subota)
Fehim ef. Spaho je posjetio:
Herceg Novi, Stari Bar, Ulcinj,
Podgoricu i Nikšić. U pratnji Reis-ul-uleme bili su gospodin H.
Ali ef. Aganović, baš-vaiz iz Sarajeva, i gosp. Galib ef. Hafizović,
vrhovni šerijatski sudac iz
Sarajeva.
U četvrtak, 11. maja pošao je
Reis-ul-ulema u 7, 30 iz Trebinja.
U 9, 10. na granici hercegnovskog sreza dočekao je Reis-ul-ulemu g. Cafo-beg Alibegović, član
vakufsko-mearifskog Sabora iz
Ulcinja i delegacija Novljana. U
9.20 došao je Reis ul-ulema s pratnjom u Herceg Novi. Pred novogradnjom džamije dočekala ih
je mala kolonija muslimana Boke Kotorske i predstavnici vlasti.
Ovdje je pred Reis-ul-ulemu izašao pomoćnik Bana Zetske banovine g. Živojin Simonović. Reisul-ulemu su pozdravili g. hafiz
Ahmet ef. Muslibegović, džematski imam i g. Šaćir Kusturica,
predsjednik džematskog Medžlisa. Na njihove govore Reis-ul-ulema se toplo zahvalio i razgledao
novogradnju džamije i mekteba
zadržavši se oko pola sata sa mještanima, muslimanima. Do Budve pratio je Reis-ul-ulemu v.d.
Bana g. Simonović, odakle se vratio u Cetinje, dok je Reis-ul-ulema s pratnjom krenuo u Bar.
U 12. sati na granici barskog
sreza pozdravio je Reis-ul-ulemu
šerijatski sudija g. Zaim Prelević.
U 12, 30 bio je prvi doček kod
Novog Bara, gdje je Reis-ul-ulemu pozdravio g. Derviš Omerbašić istakavši, da je ovo prvi slučaj od narodnog ujedinjenja da u
Crnu Goru dolazi islamski vrhovni vjerski poglavica. Tu se svrstala povorka biciklista a bliže Starom Baru i konjanika koje su išle
pred autom.
U 13, sati pred opštinom u
Starom Baru, dok su sa Sarog grada odjekivale prangije, pozdravio je Reis-ul-ulemu predsjednik opštine g. Đorđe Nikezić, koji je istakao, da je ovo mjesto sloge svih građana, muslimana,
Doček reis-u-uleme Fehim ef. Spaha
u Podgorici 12. maja 1939.
katolika i pravoslavnih. Na banketu priređenom u čast Reis-ululeme pozdravili su visokog
gosta u ime muslimana, Zaim ef.
Prelević, u ime pravoslavnih g.
Dušan Vulićević, arhijerijski namjesnik, i u ime katolika Don
Frano Čermak, sekretar arcibiskupa barskog i primasa srpskog.
Na ove i brojne kasnije govore
Reis-ul-ulema se toplo zahvalio
moleći prisutne da i nadalje žive
složno i vjerski, tolerantno na
sreću svoju, Kralja i domovine.
Između 15 i 16. sati Reis-ul-ulema je primao delegacije građana
i seljaka, održavši konferenciju i
s Ilmijom, ispred koje ga je pozdravio g. Sulejman ef. Pačaris,
džematski imam, iznijevši stanje
kako imama i mualima, tako i samih seljaka i građana. U isto vrijeme je g. Aganović održao u prepunoj džamiji vaz.
U 16. sati krenuo je Reis-ululema prema Ulcinju, gdje je došao u 17 i 15. Tu ga je pod slavolukom pozdravio predsjednik
opštine i član vakufsko-mearifskog Sabora g. Cafo-beg Alibegović, istakavši u svom govoru, da
iz ove posjete vidi, da je Reis-ululemi stalo da stigne i do najzabačenijeg kuta naše države, da
dođe na najužniju tačku našeg
Jadrana, da bi se upoznao i s
ovim muslimanima. Na ove riječi
se Reis-ul-ulema toplo zahvalio
istaknuvši, da je ova zemlja naša
domovina, da je trebamo čuvati i
ne napuštati nikada, da moramo
islam čuvati i njegovati, jer kad
smo dobri muslimani, onda smo
i dobri građani i dobri patrioti.
Potom se Reis-ul-ulema povukao
u prostorije opštine, gdje je primao razne delegacije. U dvorištu
pred džamijom, jer sav svijet nije
mogao unutra stati, održao je g.
Aganović vazi nasihat, a zatim je
obavljeno klanjanje akšam namaza.
U 8,30 bilo je radi dolska
visokog gosta udešeno otvorenje
impozantnog Ko- op hotela, gdje
je Reis-ul-ulema bio seftedžija.
Na banketu je pozdravljen od
brojnih govornika.
U petak u 7, 15. krenuo je
Reis-ul-ulema iz Ulcinja. U 8,30
došao je u selo Tuđemile. Kod
džamije čiji su zidovi već podignuti pozdravili su Reis-ul-ulemu
Mujo Mujić i Bećo Bibezić, na
čije se riječi toplo zahvalio i potom pogledao radove zadržavši
se četvrt sata sa mještanima u razgovoru.
U 10 sati dočekala je Reis-ululemu na Kokotima delegacija
Podgoričana, odakle se krenulo
prema Podgorici, gdje je Reis-ululema prispio u 11. sati. Dolazak
njegov je pozdravila sokolska
muzika. Pod slavolukom pozdravio je Reis-ul-ulemu potpredsjednik opštine g. Savo Čubranović,
a zatim je na čelu ogromne povorke naroda u kojoj je bilo preko
deset hiljada građana muslimana
i pravoslavnih, Reis-ul-ulema krenuo prema Glavatovića džamiji,
gdje ga je pozdravio g. Dr. Ibrahim Koristović. Na njihove govore se Reis-ul-ulema toplo zahvalio, a potom se povukao u prostorije povjerenstva, gdje je primio predstavnike vojnih i civilnih
vlasti te raznih ustanova. Nakon
klanjanja džume namaza održao
je Baš-vaiz pr. g. Aganović vaz,
obradivši istu temu kao i u
Ulcinju.
U 3 sata po podne otišao je
Reis-ul- ulema u Tuzi, gdje ga je
pred džamijom pozdravio g. Osman Kalezić, džematski imam,
našto se Reis-ul-ulema zahvalio,
a potom s pratnjom produžio do
muslimanskog sela Podhum na
Skadarskom jezeru, gdje se zadržao oko pola sata s težacima u razgovoru. Potom se vratio s pratnjom u Tuzi, gdje je klanjao ikindiju, a onda se vratio u Podgoricu na kraći odmor.
U subotu u 6 sati krenuo je
Reis-ul-ulema iz Podgorice praćen od uglednih Podgoričana čak
do Nikšića. U 7 sati u Bogetićima dočekala ga je delegacija Nikšićana i krenula zajedno sa njim
za Nikšić, gdje su stigli u 8, 20. I
ako je ovo mjesto isključivo pravoslavno sa svega oko 40 islamskih domova dočeku je prisustvovalo preko 3000 osoba sa školskom djecom, a grad je bio kao u
ostalom i sva mjesta kud se prolazilo, iskićen državnim zastavama. Pod slavolukom pozdravio je
Reis-ul-ulemu predsjednik opštine g. Boško Drašković, na čemu se Reis-ul-ulema toplo zahvalio. Potom se svrstala velika povorka, na čelu sa sokolskom muzikom i otpratila Reis-ul-ulemu
do opštine, gdje se malo odmorio, a onda se uputio do džamije.
Tu ga je pozdravio Zaim Bjelak,
džematski imam, kojemu se Reis-ul-ulema toplo zahvalio pozvavši prisutne muslimane da prionu za rad i za nauku kako vjersku tako i svjetovnu. Neobično
je bio dirljiv momenat vidjeti, kako je plakao stari Mujo Ihtijarević, mujezin koji je jedini od sadašnjih nikšićkih muslimana rođen u Nikšiću, dok je bio turski
grad, kad je htio Reis-ul-ulemu u
ruku poljubiti, što mu on nije dozvolio, nego se s njime zagrlio. U
ovoj maloj muslimanskoj oazi
moglo se vidjeti lijepih stvari kakvih nema ni u većim mjestima.
Stanovnici muslimani, mahom
siromašan svijet, nisu još uspjeli
podići, mekteb, pa je vrijedni
džematski imam g. Bjelak u jednoj sofi džamijskoj metnuo nekolike klupe, dok je drugu sofu zagradio i u nju smjestio svoju kancelariju, a na njezin zid školsku
tablu i tako makar i u skučenim
prilikama odano vrši svoj uzvišeni vjerski poziv.
Zadržavši se više od jednog
sata u Nikšiću i oprostivši se s Nikšićanima i g. Alibegovićem koji
ga je do granica svoga izbornog
vakufskog okruga pratio, krenuo
je Reis-ul-ulema put Bileće.
Pripremio: Bajro Agović
9
novembar 2005.
PROŠLOST
islamske novine
gazetë islame
ELIF
Izgubljene u vrtlogu
vremena (I)
Badema
Balja
Musinović
Vezak vezla Musinoća Balja
Vezak vezla tri godine dana.
Na skutu jo’ đerđef od merdžana
A u ruku skadarsko platno.
U dimije Balja sviljene,
Natakla blješe iljanlake majčine
Što u ruho ih je donila
I đerdane oko vrata
Ka carigradska beg-hanuma.
Vezak vezla tri godine dana.
Kad su prošlje tri godine dana
Iskahu je mnoge paše
Mnogi ljuđi i begovi
Iska je i Ćazim-beg
Za svog milog sestričića.
Nudi zlata i harapa
Koljko teža, toljko zlata
I nasred džade pravlja uba.
Daše mu je jer činjahu prosce
Ljipa Balja od roda još ljepča
Pusto srce e jo’ cuka.
Daše je ne pitaše je
Vljenčaše je i neznade
Potlje ojde u Carigrad
I ne vrnu se nikad više.
Ljipa Balja od roda još ljepča
A moga jo’ je bit i spahija.
Evljad murad tešku ranu meće
Veljahu njeni kad go’ je spomenu
Želje ni Baljine kunjahu se sestre
njene
Sestre njene žalosnice
Cilog vika za dovik.
M
ožda bi u nekim minulim
vremenima bila dovoljna i
ova pjesma da se dočara ljepota i sudbina mlade Tuzanke
Bademe Balje Musinović. Ali danas, nakon 95 godina od njenog odlaska, potrebno je aktuelizovati istu
temu, prije svega zbog važnosti i
uloge koju ima u istoriji Tuzi. Ko je
Badema Balja Musinović? Kakva je
bila njena sudbina i kakvo mjesto
ona ima u istoriji Tuzi?
Balja Musinović rođena je 1880
godine (prema kazivanju S. R), od
oca Zejnelja i majke Bade, rodom
Stari mlin Krnića u Tuzima
Orahovac, iz Vladana. Zejnelj je bio
pekar. Skroman i pošten čovjek,
uživao je veliki ugled među Tuzanima. Imao je 4 ćerke i dva sina.
Balja je bila najmlađa ćerka. Kako
je rasla, bivala je sve ljepša i ljepša.
O njenoj se ljepoti nadaleko čulo.
Dolazili su ljudi iz mnogih krajeva,
tražeći njenu ruku. Zejnelj je odbijao prosce. Govorio bi im da je Balja vrlo mlada i da ne želi da je udaje daleko. Godine1908. kroz tusku
kasabu pronijela se priča o dolasku
novog bega koji će zauzeti položaj u
tuskom kajmekamstvu i nadgledati
radove na džamiji, čija je izgradnja
počela već ranije. Novom džamijom
kasaba je dobijala drukčiji izgled.
Džamija je bila mnogo veća od stare, nizamske, i seoskih džamija. Tuzani su pomagali izgradnju džamije
radeći na fizičkim poslovima. Dok
je beg nadgledavao radove, čuo je
kako u Tuzima ima djevojka čije ljepote nema do Carigrada. I kako bi
ona tek Sultanu ait bila. To se isto
pričalo i među nizamima i u kajmekamstvu, što je probudilo begovu znatiželjnost koji se odlučio da
se i sam uvjeri u priču koju je čuo.
Zejnelj nije ni slutio da će novi
beg, Ćazim Dirik, zakucati na njegova vrata i zatražiti mu ruku najmlađe ćerke. Jednog jutra na kapiji
Musinovića zakucala je alka. Sa bijelog konja sišao je Ćazim-beg i zatr-
ažio bujruma. Ukućani, zbunjeni,
pozvali su ga da uđe. Nakon što je
popio šerbet, kazao je razlog svog
dolaska. Zatražio je da vidi Balju. U
dimijama, sa dugim pletenicama
koje nije mogla prekriti šarena šamija, visokog stasa, bijelog i njegovanog lica, Balja je izišla pred bega.
On ju je odmah zaprosio za svog
oficira, inače sestričića, ali ga je Zejnelj odbio. No, Ćazim-beg je i drugi put došao po ruku mlade Balje,
nudeći za nju onoliko dukata koliko ona bude težila na vagi. Ali Zejnelj je ponovo odbio bega. I treći
put Ćazim-beg je došao po ruku
mlade Balje. U Tuzima je tad voda
bila najveći problem. I beg zbog Balje sagradi bunar na čemu su mu
svi Tuzani bili zahvalni. Zejnelj je iz
poštovanja prema proscu na kraju
pristao ali pod uslovom da ostanu
da žive u Tuzima. No, 1910. godine,
dvije godine nakon ženidbe, mladi
oficir zajedno sa Baljom biva primoran da napusti Tuzi. Balja se našla u nedoumici da li da ostane ili
ode. Roditelji su je savjetovali da
ode i da će se, kad se smiri ratno
stanje ponovo vratiti. U ranu zoru
Balja je napuštila kasabu sa suprugom i par nizamskih porodica. Pri
odlasku, zastali su i promuklim glasom proklinjali tušku kasabu: ‘Tuz
kasaba, Šipčanik kalesi, Rogame tepesi, Allah bin belja versi’.
Ćazim-beg
Gdje su otišli i šta se dalje zbivalo sa njima, zauvjek će ostati tajna.
Uzalud su bila mnoga pisma, nije
bilo odgovora! Uzalud su bili svi
pokušaji da je pronađu.
Zejnelj je dugo nakon Baljinog
odlaska stajao na kućnom pragu,
čekajući da se ona pojavi, ubijeđen
da će jednog dana doći. Na pragu
je i umro. Ni majčino srce nije moglo izdržati, prepuklo je od žalosti
za Baljom. Sestre su je uvijek spominjale i klele se njenim imenom. Sestra Džefa šalje sina Jusufa u Carigrad na školovanje (1918
završava fakultet na istanbulskom
Univerzitetu) u nadi da će pronaći
tetku, ali od Balje “ni traga ni
glasa”. Ćazim-beg je napustio tušku kasabu 1909. godine. Postao
je paša. Imao je zapaženu ulogu u
osnivanju Turske Republike. Umro je 1939 godine. Sahranjen je u
Ankari.
Danas postoje samo pjesma i
bunar koji svjedoče o lijepoj Tuzanki, o kojoj je nedavno snimljen
dokumentarni film. Mlada Tuzanka čija se ljepota mjerila zlatom, za
čiju ruku je sagrađen bunar i dovedena prva voda u Tuzima, zaslužila
je posebno mjesto u istoriji Tuzi.
Bilo bi lijepo da se i neka od ulica
nazove njenim imenom.
Ajdin Rakić
nëntor 2005.
10
Simpoziumi shkencor
Hafiz Ali Riza Ulqinaku
- Jeta dhe vepra Ulqin, 05.11 2005. - Në
organizimin e Këshillit të Bashkësisë Islame Ulqin, ditën e
tretë të Bajramit të Ramazanit, në sallën e madhe të Kuvendit Komunal të Ulqinit u
mbajt simpoziumi shkencor
për jetën dhe veprën e Hafiz
Ali Riza Ulqinakut, me rastin
e 150-vjetorit të lindjes së tij.
Simpoziumi zgjoi vëmendje të
veçantë tek rreth 250 të pranishëm.
Simpoziumi filloi në orën
10:00 dhe u zhvillua në dy seanca. Seancën e parë e udhëhoqën Rexhep ef. Lika, Dr.
Gani Karamanaga dhe Bashkim ef. Bajraktari. Në seancën
e parë ligjëruesit dhe temat e
tyre ishin: «Vlerat edukative
të Pejgamberit a.s. në Mevludin e Hafiz Ali Ulqinakut» nga
Rexhep Lika (kryeimam i Ulqinit), «Hafiz Ali Ulqinaku,
gjuhëtari dhe mësuesi i palodhur» nga Bledar Komini (përfaqësues i Muftinisë së Tiranës), «Ali Riza Ulqinaku dhe
vepra e tij» nga Hajro Ulqinaku (shkrimtar ulqinak), «Ali
Ulqinaku dhe jeta e tij» nga
Bashkim Bajraktari (muftia i
qarkut Shkodër) dhe «Mbi etimologjinë dhe semantizmin e
disa termave detare të shqipes
në fjalorët e Hafiz Ali Riza Ulqinakut» nga Ruzhdi Ushaku
(doktor i shkencave, profesor
në Prishtinë).
Pas tyre foltorja ishte e hapur për diskutime nga të pranishmit. Fjalën e mori zonja
Hatixhe Gjoni, e cila foli për
kontributin e babait të saj,
rah. Haxhi hafiz Shuquri Bak'allit, i cili në vitin 1975, duke
qenë kryetar i Bashkësisë Islame të Malit të Zi, e ribotoi
veprën „Mevludi sherif“ të hafiz Ali Riza Ulqinakut dhe e
distribuoi atë në të gjitha trojet shqiptare, ndërsa pjesën
shtojcë e përktheu në gjuhën
boshnjake dhe me veprën e
hafiz Ali Ulqinakut i njoftoi të
gjithë muslimanët e ish-Yu-
gosllavisë, gjë që pati edhe hetime nga pushteti i atëhershëm. Pas saj, foli edhe Sami
Misherri, jurist nga Ulqini, i
cili tha se gjuha shqipe është e
vetmja gjuhë e gjallë autoktone indo-evropiane.
Në seancën e dytë të simpoziumit, të cilën e drejtuan
Dr. Ruzhdi Ushaku, Rifat ef.
Jusufi dhe Prof. Dr. Shefik
Osmani, morën pjesë këta ligjërues: Suad Ukoshata (teolog,
Imam në Ulqin) me «Abetarja
e Hafiz Ali Ulqinakut», Shefik
Osmani (doktor i shkencave,
përfaqësues i Institutit shqip-
tar të mendimit dhe qytetërimit Islam, nga Tirana) me «Ali
Ulqinaku, mësuesi, hafizi, linguisti», Maksut Haxhibrahimi
(doktor i shkencave, profesor i
gjeografisë nga Ulqini): «Qëmtime për jetën dhe veprën e
Riza Ulqinakun: «Mevludet në
gjuhën shqipe» dhe «Hafiz Ali
Ulqinaku, jeta dhe veprat», e
botuar nga shtëpia botuese
LOGOS-A nga Shkupi, e cila
atë ditë ishte në shitje aty në
simpozium.
veprimtarëve pedagogjiko-arsimor të fesë Islame në Ulqin»,
si dhe Islam Dizdari (profesor
nga Shkodra): «Hafiz Ali Riza
Ulqinaku udhëhiqet nga parime të larta fetare e kombëtare». Ky i fundit është edhe koautor, së bashku me rah. Faik
Lulin, i dy librave me rëndësi
që kanë të bëjnë me Hafiz Ali
Pas tyre, për diskutim u
lajmërua Naim Flamuri, i cili
recitoi disa vargje nga Mevludi, Dr. Nail Draga, i cili propozoi që ky tubim të përkrahë
ndërtimin e bustit të hafiz Ali
Ulqinakut dhe vendosjen e tij
në një shesh apo lulishte në
Ulqin, e pas tij Dr. Gani Karamanaga, kryetar i Këshillit të
Bashkësisë Islame të Ulqinit
shprehu kënaqësinë që një
prej rrugëve kryesore të Ulqinit mban emrin e këtij personaliteti të ndritur, ndërsa propozimin e Nail Dragës nuk e
përkrahu, sepse sipas qëndrimit të Sheriatit (ligjit Islam)
ndërtimi i busteve është i ndaluar. Në vend të saj, ai propozoi që një prej institucioneve
arsimore, shkencore të qytetit
të emërtohet me emrin e tij, si
për shembull Qendra për kulturë apo Gjimnazi. Në lidhje
me këtë, Këshilli i Bashkësisë
Islame Ulqin, në bazë të vendimit të marrë në mbledhjen
e mbajtur më 11.11.2005. iu
drejtua Kuvendit Komunal
Ulqin me këtë propozim.
Suad Ukoshata
Netë të veçanta në festë të veçantë
Natën e dytë dhe të tretë
të Bajramit të Ramazanit, me
datën 4 dhe 5 të muajit nëntor në Pallatin e Kulturës në
Tuz u mbajt programi fetar,
Koncert me Ilahi dhe Kaside. Ky program u organizua
nga katër Shoqata Joqeveritare: Sheher, Përparimi, Allmanah dhe Amanet, në bashkëpunim me Korin e xhamisë së Qazim Beut në Tuz.
Programi u mbajt në dy gjuhë, atë shqipe dhe boshnjake. Koreografia dhe kostumet tradicionale e zbukuruan programin. Kori i xhamisë, disa djem dhe vajza të
reja më zërin e tyre freskuan
dhe gjallëruan ndjenjat fetare të pjesmarrësve. Natën e
parë musafir i veçantë ishte
Imami i Xhamisë Ebu Bekr
të Shkodrës, Ndriçim efendia, i cili këndoi një pjesë të
zgjedhur nga Kur’ani si dhe
në fund e bëri duan. Pjesmarrja ishte e madhe, dhe kjo u
pa edhe nga kërkesa që ky
program të mbahet edhe natën e dytë, meqë natën e parë
të gjitha biletat u shitën shumë shpejt. Edhe natën e dytë
e gjithë salla ishte përplotë.
Ky program madhështor bëri
që Bajrami i Ramazanit të
këtij vitit të jetë i veçantë.
B.B.
11
ISLAMI DHE KOHA
nëntor 2005.
islamske novine
gazetë islame
ELIF
Dukuria e modernitetit
(Përgjigjja Islame sfidave të tij)
Z
bërthimi përmbajtësorë i termit modernizëm ose modernitet,
në mënyrë të mirëfilltë,
është çështje tejet e vështirë. “Ne e ndjekim modernitetin në të gjitha
modalitetet (variacionet) e
tij – thotë Oktavo Paz në
fjalimin e tij të mbajtur me
rastin e pranimit të shpërblimit të Nobelit më 1990 –
por kurrë nuk arrijmë ta
rrëmbejmë atë”. Kjo ngjan
jo vetëm si pasojë e asaj që
moderniteti paraqet të tanishmën prezente e cila, për
nga natyra, është e pakapshme (ngase në momentin
kur e shqiptojmë rrokjen e
fundit, ajo veç na ka ikur),
(etimologjikisht fjala mod-ernitet rrjedh nga fjala latine
modo që do të thotë tani),
por edhe nga larmia e manifestimeve (shëndritjeve) të
saja në qiellin e historisë së
veprimtarisë intelekuale të
njeriut, qoftë në filozofi, letërsi, muzikë, art etj, që i
ngjason një rendi sukcesiv
yjesh (siç shprehet Adorno), por të cilët i kundërvihen njëri tjetrit.
Me fjalë të tjera, nëse
kultura të cilën e zhvillon
krishterizmi ishte një lloj
moderniteti në krahasim
me kulturën antike (për herë të parë fjala latine m-odernu, përdoret në shek. e
V për të shënuar intervalin
kalimtar prej antikës greke
në periudhën mesjetare)
dhe nëse, në anën tjetër,
humanizmi dhe renesansa
(jo rastësisht në këtë periudhë, respektivisht në
shek. XIV, për herë të parë
hyjnë në përdorim termi
modernus në njërën nga
gjuhët evropiane, konkretisht gjuhën e vjetër frënge)
e pastaj iluminizmi, paraqesin modernitetin e kohës
së vet në krahasim me periudhën mesjetare, atëherë
do të ishte shumë vështirë
të zbulohet elementi i përbashkët i cili i bashkon këto
dy lloje të modernitetit, gjë
që do të ishte vendimtare
për vetë definimin e noc-ionit të tij.
Në të vërtetë, ajo çfarë
neve na intereson në këtë
rast është moderniteti i cili
vjen pas Mesjetës, ngase ky
jo vetëm që ka mbijetuar
deri më sot dhe i është imanent shoqërisë evropiane
bashkëkohore, rrjedhimisht, pra, edhe shoqërisë sonë, por ai tani, me plot gojë
mund të themi se, ka arritur pothuajse ekstremin e
manifestimit të vet. Kemi të
bëjmë me një botëkuptim
(veltanschaung) specifik i
cili vie si reaksion, pothuajse revolucionar, ndaj botëkuptimit fetar, konkretisht,
botëkuptimit të krishterë.
Botëkuptimi fetar (krishterë) në fokus të qarkut semantik e vë Zotin i cili është krijues i universit dhe
njeriut. Meqë njeriu për
nga natyra është i njollosur
nga mëkati, për të nuk ka
shpëtim dhe as që mundet
të vijë deri tek të vërtetat
duke qenë i pamvarur nga
Drita Hyjnore. Kodeksi i të
vërtetave dhe i vlerave etike
të shpallura të cilat doemos
duhet besuar dhe praktikuar, sigurojnë të vetmin shpëtim për njeriun. Kjo do të
ishte ajo çfarë Augustini quan “Qyteti i Zotit” në veprën e tij “De civitate Dei contra paganos”. Me kohë
“Qytetin e Zotit” tërësisht
do ta përfaqësonte Kisha e
cila do të promovojë sloganin “Extra Ecclesiam nulla salus” (Jashtë Kishës
nuk ka shpëtim). Kjo formulë do të aktualizohet më
së miri në rrafshin botëror,
krahas atij shpirtëror, gjatë
pontifikatit të Inoqentit të
III (1198-1216) i cili plotësisht do ta sendërtojë reformën e investiturës të cilën
do ta sjell papa Gregori i
VII në “Dictatus papae” më
1075. Por, papati në kohën
e Inoqentit të III ka kulminuar në një lartësi në të
cilën ishte vëshirë të mbahej (Gregorovius). Menjëherë pas vdekjes së tij tek
shtetet evropiane, sidomos
në Francë, zgjohen, reaktivizohen tendencat nacionale e me të edhe antagonizmat në mes tyre. Papa tashmë bie nën dominimin e
mbretit të Francës (madje
edhe selia e papatit zhvendoset në Avignon) dhe
shndërrohet në armë e cila
lufton për interesa politike
të mbretit. Kjo do të sjell si
pasojë diskreditimin e vetë
autoritetit të papës si institucion, jo si individ, dhe
njëherazi dyshimin madje
në prejardhjen Hyjnore të
primatit të papës (August
Franzen).
Autoriteti i papës ose Kishës do të vëhet në pyetje
edhe në atë çfarë paraqiste
misionin themelor të saj,
ndermjetësimin në mes njerëzve dhe Zotit. Reformacioni ishte shembull tipik i
kësaj. Me refuzimin e indulgjencave nga ana e Martin
Luterit (në pjesën e parë të
shek.XVI) si dhe afirmimin
e dinjitetit të njeriut që si i
tillë ka të drejtë që pa ndërmjetësim të kërkojë shpëtimin nga Zoti, pra përmes
besimit individual e jo pagesës. Këtë projekt do ta
kurorëzojë me përkthimin
e Biblës në gjuhën gjermane të cilën gjerë më atëherë
e lexonin vetëm priftërinjtë,
ngase ishte e shkruar vetëm
në latinisht. (Kisha humb
ndikimin e saj në politikë,
rolin e ndërmjetsuesit dhe
interpretuesit të Skripturës).
Pa dyshim se autoriteti i
Kishës, ndikimi dhe prezenca e saj në jetën e përditshme evidentisht është cun-
guar. Fatkeqësisht, me pavarsinë e njeriut të thjeshtë
nga autoriteti i Kishës, dalëngadalë ka ardhur deri te
pavarsia e njeriut nga ajo
çfarë quajmë Dritë Hyjnore. Gjersa përpjekjet intelektuale të skolastikve mesjetarë, Tomas Akvinasit par
exellence, ishin të drejtuara
kah pajtueshmëria në mes
Biblës dhe arsyes si dy rrugë drejtë një të vërtete, tek
Descartesi çdo gjë i nënshtrohet skepsës (dyshimit),
pra edhe dogmat. Dyshimi
filozofik në të vërtetë dëshmon arsyen tonë ose rac-ionin, prandaj edhe është element imanent i natyrës dhe
ekzistencës së njeriut (Cogito ergo sum). Dogmën e
zëvendësojnë vrojtimet dhe
eksperimentet sistematike
të shkencave empirike. Rënia e sistemit gjeocentrik si
koncept kristian mbi Zotin
dhe botën zëvendësohet me
atë heliocentrik.
Kjo paralajmëron ardhjen e një botëkupimi të ri në
skenën e historikut njerëzorë të cilën e quajmë modernitet i cili, tashmë, në qendër të qarkut semantik vendos njeriun duke e afirmuar individualitetin e tij dhe
potencialin e tij intelektual.
Kjo paraqet Rilindjen e botëkuptimit antik mbi njeriun dhe dinjitetin e tij.
Në periudhën e iluminizmit diferencimi i njeriut
nga autoriteti ishte edhe
më i dukshëm.
Kësaj me të madhe i kanë kontribuar zbulimet e
mahnitshme nga ana e fizikantëve të mëdhenj siç është Njutoni, Koperniku, Galileu, Kepleri etj. Është thelluar besimi se njeriu vetvetiu mund të vijë deri tek të
vërtetat, mbi Zotin, botën
dhe se në vete, natyrisht,
përmban ligjshmërinë morale. Megjithatë, revolucioni
shkencor prodhon një sis-
tem tejet të redukcionuar të
vrojtimit shkencor të natyrës duke u përqëndruar vetëm në kualitete primare,
që kanë nënkuptuar kuantetin. Galileu ëshë shprehur
kështu: “të matet ajo që
mund të matet, kurse ajo që
nuk mund të matet të bëhet
e matshme”. Por, e matshme është vetëm ajo që
është materiale!!! Kjo do të
thotë që natyra duhet të kundrohet si një laborator gjigant në të cilin njeriu do të
eksperimentojë, krahas asaj
që ia vle të kundrohet si krijim i Zotit dhe shfaqje të
shenjave të Tij, Ajatu-llah
(vestigia Dei), zhveshet nga
çdo element sakral.
Çfarë ngjan me njeriun?
Njeriu poashtu do të
reduktohet në dimenzionin
material. Sipas Darvinit,
nuk është frut direkt i krijimit të Zotit, por rezultat i
evolucionit të gjatë kohor
nga format primitive. Ai
nuk përjashtonte mundësinë që Zoti fillimisht ta ketë
krijuar kozmosin nga “një
masë e nxehtë”, por aty edhe përfundon roli i Tij. Ajo
çfarë ishte më tragjike në
teorinë e tij është se evolucioni zhvillohet në parim të
“seleksionimit natyral” në
luftë për ekzitencë ku vetëm më të përshtaturit do
të mbijetojnë. Teoria e Darvinit ishte shumë e dobët
dhe e paqëndrueshme para
kritikave të asaj kohe. Por
më kot, meqenëse establishmentit të asaj kohe një
teori e tillë i shkone për shtat që t’i justifikojë aspiratat
dhe orekset imperialiste,
eksploatuse dhe kolonialiste, kjo teori do të mbijetojë gjerë në ditët e sotshme,
tashmë, si një dogmë e re e
scientizmit.
Vazhdon në faqen vijuese
ELIF
ISLAMI DHE KOHA
islamske novine
gazetë islame
Figura e cila, sipas mendimit tim, do ta vulosë
procesin e revoltit dhe rebelimit ndaj Zotit ishte Sigmund Freudi. Fillimisht, në
psikoanalizën e tij njeriu është i nënshtruar impulsit
seksual (libidos) i cili e bën
që vazhdimisht të jetë në
konflikt me mjedisin, normat morale, ose super-egon. Ndrydhja e këtyre dëshirave që patjetër dëshirojnë
të shpërthejnë jashtë ka për
pasojë sëmundjet mentale.
Prandaj, ajo me çdo kusht
duhet të shpërthejë jashtë
në çfarëdo trajte qoftë ajo,
hetero a homoseksualizëm.
Nëse kësaj ia shtojmë përpjekjen e tij ta asgjësojë ndjenjën e religjiozitetit (besimin në Zotin dhe në amshueshmërinë) që natyrisht
është e gdhendur tek njeriu, duke e shpjeguar se kjo
ndjenjë është produkt i
ndjenjës së frikës dhe
shpresës (shih “Ardhmëria
e një iluzioni”), me çrast
asgjësohet çdo ndjenjë e
përgjegjësisë morale, atëherë porosia e Freudit do të
tingëllonte kështu:
“Largohuni nga iluzionet fetare dhe radicionale...
bëhuni erotikisht liberal se
do të shpërbleheni me lumturi dhe shëndet mental.”
Ajo çfarë mund të nxjerrim nga ky flash fluturimi
në histori është se botëkuptimit të cilin intensivisht
moderniteti është përpjekur ta sendërtojë gjatë historikut të vet është polarizi-
mi në mes të shenjtës dhe
profanës, desakralizimi i të
shenjtës dhe në fund, rebelimi dhe revolti ndaj Zotit si
trajta më ekstreme e asaj që
quhet sekularizëm.
Vetëm një budalla mund
të jetë indiferent ndaj një
dukurie të tillë, sidomos në
periudhën tonë kur në çdo
moment, lehtë a rëndë, na
rrahin valët e globalizmit,
kur planeti jonë është
shndërruar në një fshat.
Scijentizmi konsiderohet si
një metodë legjitime për
njohjen e disa veçorive të
natyrës por jo edhe të gjithave. Atëherë kur studimi i
dukurive natyrore dhe ligjeve të saja kanë për detyrë
ta zotërojnë atë, atëherë
“natyra” di të jetë edhe
hakmarrëse. Përndryshe si
të shpjegohet kriza ekologjike dhe kush mund të jetë
i sigurt nga ajo?! Njeriu
është treguar “zotërues” i
dobët i natyrës, “Mbretëria
e njeriut” në asnjë mënyrë
nuk u paraqit e denjë ta
trashigojë Mbretërinë e
Zotit.
Kush mund të jetë i sigurt nga teoria e Freudit dhe
“Revolucioni seksual” në
Perëndim të cilit drejtpërdrejtë i kontribuoji? Invazioni i lakuriqsisë, pornografia e cila, deshëm ne apo
jo, janë bërë pjesë e pashmangshme e të përditshmes sonë, ka depërtuar në
shtëpitë tona përmes Televizorit, Internetit... (Muslimani e konsideron shtëpinë
si hapësirë të shenjtë, prandaj kur hyn në të përmend
emrin e Zotit dhe i heq
këpucët si në Tokë të Shenjtë.)
Është marrëzi që krejtësisht t’i refuzojmë ose totalisht të izolohemi nga të
dhënat e modernes, ngase
asgjë nuk është krejtësisht
negative ose pozitive. Edhe
sikur të dëshirojmë një gjë
të tillë, kjo është e pamundur.
Prandaj, nuk jemi kundër Televizorit dhe Internetit, por kundër pornografisë sepse shkatërron familjen, shëmton vetëdijen, degjeneron individin.
Nuk jam kundër teknologjisë, por jam kundër bombave atomike dhe biologjike, ndotjeve të oqeaneve,
vrimave në mbështjellësin e
ozonit, shuarjes së disa llojeve të kafshëve.
Pra, jemi për shkencë
por edhe etikë.
Më duket që sërisht duhet të ndërtohet barka e
Nuhit a.s.!!!
Me të nënkuptoj një modernitet të ri, një botëkuptim të ri por fetar. Pohoj se
Islami ka çfarë t’i dhurojë
shoqërisë bashkëkohore,
njerëzimit.
Fillimisht, në fokus të
qarkut semantik është Zoti
i cili emërohet, ndërmjet
99 emrave të bukur të Tij,
si i Mëshirshëm, Dashuri,
Paqë, Drejtësi dhe i Plotfuqishëm. Është krijues i universit dhe çfarë ka në të.
nëntor 2005.
Nuk është tërësisht i izoluar nga kjo botë dhe nuk e
vështron atë nga distanca
(Deus absconditus), pra
nuk është vetëm (El-Batin).
Ai është poashtu prezent në
këtë botë dhe është i afërti
i njeriut. Vazhdimisht komunikon me njeriun, qoftë
përmes Librave të shpallura, qoftë përmes shenjave
që vazhdimisht i shfaq në
natyrë. Prandaj, urdhëri i
parë për njeriun në Kur’an
është “lexo”. Pra lexo shenjat e Zotit në faqe të Librit
(Kur’anit) dhe ato në faqe
të natyrës. Një gjë e tillë
është e pamundur pa hulmtim shkencor, por, poashtu,
as që mund të vie në shprehje pa kodeks moral dhe
etik.
Një botëkuptim i tillë i
cili natyrën e sheh si një
skenë në të cilën shfaqen
shenjat e Zotit, dëshifrimi i
të cilave mvaret nga kapacietet e tija morale dhe
shkencore është e pamundur të jetë e cënuar nga
ky njeri.
Njeriu është i krijuar në
formën më të bukur, madje
është shëmbëlltyrë e përkryer e emrave të Zotit. Si i
tillë ai është mëkëmbës i
Zotit në këtë botë. Ska dyshim se një afirmim i tillë i
njeriut paraqet një humanizëm të ri, pra humanizëm
fetar i cili nënkupton përgjegjësi të madhe për çdo
hap dhe vepër që e bën.
Ky humanizëm nënkupton poashtu varësinë përm-
12
anente të njeriut nga Krijuesi i vet. Nëse shkëputja
nga Ai sjell humbjen e barazpeshës së brendshme
ose krizën ekzistenciale, të
cilën me të madhe e dëshmojnë veprat e Dostojevskit, Kafkës, Kamus etj, dhe
nëse ndërrimi instant i ideologjive në skenën botërore, stilit të jetës, modës e
hutojnë njeriun dhe e bëjnë
të humbë kuptimshmërinë
e sendeve, Ligji i Zotit i shprehur në Islam tenton që
përmes ritualeve (ibadeteve), e sidomos me namaz,
vazhdimisht ta rikthejë njeriun, Qendrës së vet, të vendosë lidhshmërinë konstante me Krijuesin, nga i cili
jo vetëm që thith paqen por
edhe inspirimin i cili atij i
sjell udhëzim të ri në të gjitha situatat por edhe kreativitet në mbarë domenet intelektuale.
Me fjalë të tjera, nëse
moderniteti është pika në
të cilën përputhet e amshueshmja dhe kalimtarja (Charles Baudlaire), atëherë aktualizimin e saj më të mirë
e gjen në namaz. Njeriu i
cili fuqishëm është i lidhur
për Qendrën (Vatanin) e
vet, nga e cila çdo gjë buroi,
nga i cili thith inspirimin,
udhëzimin, paqen, njeriu i
cili është në paqe me Krijuesin, me natyrën, njerëzit, duhet të jetë doemos paradigmë për njeriun e ardhmërisë.
Edin Gjoni
Kur’ani - gëzimi im
Me emrin e Allahut, Mëshiruesit, Mëshirëbërësit
Jetën time herët fillova ta kuptoj
Në një dhomë, i mbyllur, ku unë aty mësoj
Zhurmë nuk dua, asnjë fjalë prej njeriut ta dëgjoj
Dalngadalë shikoj shkronjat përnjëherë në mendje i forcoj.
Ende i vogël këtë Kur’an për ta kuptuar
Thellë në zemër e ndjeva, me dëshirë kam për ta mësuar
Çudi, fleta ka shumë dhe secila fjalë të tjera
Me vullnet të madh të gjitha në zemër i mbjella.
Koha është që unë tash të luaj me fëmijë
Lojrat nuk i harrova dashurinë ndaj tyre e ndjej në
brendësi
Shokët vijnë në dritare më thërrasin përsëri
Nuk ju flas asgjë, vetëm bëj me dorë se nuk do të vij.
Kisha dëshirë që unë me ta të shoqërohem
Ta lë pak mësimin, të më mbesin kujtimet e fëmijërisë
Të dal të luaj me ta, nuk kisha guxim
Ndoshta më humb vullneti në të bukurin mësim.
Lotët e mi pikonin si shiu i pranverës
Dëshiroja që edhe unë ti shijoja të mirat e verës
Zogjtë më këndonin në skajet e shtëpisë
Mëso të mirën o yll i ardhmërisë.
Trashëgo familjen tënde si din ti
Si gjyshi, daja, vëllau, nëna dhe babai, bëhu edhe ti
Kapuni për litarin e Zotit, mos lejoni të shkëputet
Fjalët e Kur’anit mësoni brez pas brezi, të mos humben.
Në vend të lojrave në duart e mia ishte Kur’ani
Çastet që i përjetova me të, ishte gëzim ma i madhi
Nuk mungova as në shkollë, isha mjaft i rregullt
Ndaj mësimit qëndroja si njeri i hekurt.
Shumë njerëz më kundërshtuan
Përse të dyjat i fillova
Mua aspak nuk më munduan
Me dëshirë të madhe sot hifzin e mbarova.
Që të mësoj, më bindi fjala IKRE
Që në gjuhën e Kur’anit don të thotë: LEXO
Lexo në emër të All-llahut që të ka krijuar
Në këtë u bazova dhe shpirtin tim e qetësova.
Gëzim më të madh se sot nuk kam përjetuar
Kur shoh të gjithë këta njerëz të tubuar
Festojnë këtë ditë të lumtur pa kufi
Hifzin mbaroj një djalë i ri
Lotët e gëzimit nuk mund t’i ndalë, le të pikojnë
Nëpër faqet e mia le të kalojnë
Sot zemra ime është e mbushur përplot me dashuri
Hafiz emrin e mora, harrova të gjitha ato vështirësi
Falenderoj Zotin që më mundësoi të bëhem Hafiz
Falenderoj prindërit e mi për kujdesin e treguar
Falenderoj të gjithë të pranishmit në këtë Xhami
Që me respekt dëgjuat fjalët e të Madhit Perëndi.
Hafiz Harun Abazi,
12 vjeçar, Preshevë, Zhunicë, 31 Korrik 2005
13
AKTUALE
nëntor 2005.
islamske novine
gazetë islame
ELIF
Koha është jetë
“Pasha kohën! Nuk ka
dyshim se njeriu është në një
humbje të sigurt. Me përjashtim të atyre që besuan, që bënë vepra të mira, që porositën njëri-tjetrin t'i përmbahen të vërtetës dhe që këshilluan njëri-tjetrin të jenë të
durueshëm.” (Kur'an: Asr)
“Koha është flori”. Kjo
është metafora më e përdorur për kohën në gjuhën tonë. Në të ka diçka të vërtetë
sepse koha mund të përdoret
për të fituar pasuri dhe koha
e humbur mundet gjithashtu
të nënkuptohet si humbje e
rasteve për të prodhuar pasuri. Kjo metaforë përmban
diçka rreth vetë qëllimit të
jetës e që duhet me kujdes ta
shqyrtojmë. Nëse një fëmijë
thotë që paraja është çokollatë, ai do të ketë të drejtë në
kuptimin që paraja mund të
përdoret për të blerë çokollatë. Por, të rriturit do të qeshen me të sepse formulimi nënkupton që çokollata është
objekti më i rëndësishëm që
paraja mund të blejë. Ngjashëm “koha është flori” nënkupton që paraja është objekti më i rëndësishëm në jetë:
çdokush duhet të vlerësojë
kohën sikurse vlerëson paranë.
Historikisht kjo ka qenë
një nga metaforat më të rëndësishmë që drejtoi makinerinë e Revolucionit Industrial dhe zhvillimin teknologjik në shekujt e fundit. Shumë zbulime dhe teknika të
reja kanë patur si qëllim, ruajtjen e kohës që do të thotë
ruajtjen e parasë. Dhe pa dyshim lista e këtyre zbulimeve
dhe arritjeve të tyre në shpejtësinë janë marrëmëndëse.
Sot njerëzit, materialet dhe
idetë mund të lëvizin nga një
vend në një tjetër brenda një
shpejtësie të jashtëzakonshme. Detyrat që janë kryer
brenda muajve apo viteve
tani mund të kryhen brenda
minutave. Por megjithatë, ka
diçka ironike rreth gjithë këtij zhvillimi. Pamvarësisht
nga shpërthimi i jashtëzakonshëm i pajisjeve për kursimin
e kohës, jeta është bërë më e
zënë se kurdoherë. Në përgjithësi ne nuk po shohim shumë kohë të kursyer.
Ne jemi shumë të zënë,
por në fund të ditës nuk mund të tregojmë se çfarë kemi
qenë duke bërë që ishim
shumë të zënë. Ku na shkoi e
gjithë ajo kohë e kursyer? Në
çfarë mënyre jeta jonë është
bërë më produktive? Vetëm
imagjinoni se si Interneti e
ka bërë të mundshme që informacioni brenda pak sekondash të lëviz në të gjithë
botën. Dhe pastaj shiko se si
i njëjti medium përdoret për
të shpenzuar orë të tëra në
diskutime pa vlerë në dhoma
çati (diskutimesh) apo në hulumtime të parëndësishme!
Kombinimi i natyrës së kursimit të kohës dhe shpenzimit të kohës sjell në fokus thelbin e problemit me vetë idetë
aktuale të kohës.
Dikush mund të mendojë
se nuk është për t’i vënë fajin
kësaj metafora për këtë humbje. Mbas gjithash “koha
është flori” mund të shihet si
sygjerim që asnjë moment
s’duhet humbur. Aktualisht
nënvleftësimi i kohës, duke e
barazuar atë me paranë lejon
shpenzimin e kotë të saj kur
dikush i ka fituar paratë që i
nevojiten. Kështu që njerëzit
flasin për “humbjen e kohës”
dhe për nevojën e pajisjeve
dhe mjeteve për t’jua mundësuar atyre ta humbin “kohën
e lirë”. Por, koha duhet të
konsiderohet më shumë e rëndësishme sesa paratë dhe jo
ta shpenzojmë atë ashtu kot.
Për t’i vërë gjërat në perspektivë, do shohim një krahasim të shpejtë historik. Konsideroni kohën e muslimanëve të hershëm kur asnjë
nga këto mrekulli shkencore
nuk ekzistonin. Ekziston mendimi se atëherë njerëzit jetonin në vende të vogla, të qeta
dhe kishin pak për të bërë.
Në të vërtetë, ajo ishte periudha e aktivitetit të pashembullt në të gjitha aspektet e
jetës. Periudha e tyre ishte
përplotë aktivitete ushtarake
dhe politike gjatë të cilave gati gjysma e botës së atëhershme të njohur hyri nën flamurin e Islamit. Duke ardhur
nga një pjesë e prapambetur
e botës, ata i paraqitën botës
një civilizim të ri që mburrej
me civilizimin dhe madhështinë e ushtrisë së saj. Në jetën
personale ata zakonisht shpenzonin shumë më shumë kohë në adhurim sesa ne shpenzojmë, shumica prej tyre
shpenzonin orë të gjata të natës në namaze individuale.
Kjo do të linte më pak kohë
për aktivitetet e tjera të jetës.
Ne gjithashtu dijmë që atëhere mënyrat e komunikimit
ishin shumë më të dobëta që
nganjëherë atyre ju duhej të
udhëtonin mbi kalë për javë
apo muaj për të shkuar në
një vend tjetër, thënë, për të
mbledhur një transmetim të
një hadithi nga dikush që e
ka dëgjuar drejtpërdrejtë nga
Profeti a.s.. Dhe, megjithatë
gjatë kësaj periudhe dhe pamvarësisht nga të gjitha problemet logjistike, sëbashku ata
përmbledhen qindra e mijëra
hadithe që janë bashkuar në
përmbledhje të ndryshme
dhe janë të vlefshme edhe
sot, dhe ky ishte vetëm një aspekt i jetës së tyre. Çudi se si
e gjetën gjithë atë kohë për
këtë?
Përgjigjja është e thjeshtë.
Ata kanë pasur një tjetër metaforë për kohën. Ata e çmonin kohën sikurse një dhuratë ku përdorimi i duhur
apo i gabuar i saj do të përcaktojë rezultatin, përfundimin
për jetën e përjetshme. Ata
kanë dëgjuar Profetin a.s.
kur ka thënë:
“Janë dy të mira me të
cilët njerëzit janë të bekuar:
shëndeti dhe koha e lirë”
Ata e morën shumë seriozisht këshillën e tij kur ai
tha: “Çmoni pesë gjëra para
pesë të tjerave: Rininë para
moshës së vjetër; shëndetin
para sëmundjes; pasurisë para varfërisë; kohën e lirë para
se të bëhesh i zënë; dhe jetën
para vdekjes.” (Mustadrak Al
– Halim, Hadith 7846)
Abdullah bin Hasani tregon se çdoherë kur takoheshin dy shokë të Profetit a.s
nuk do të ndaheshin nga
njëri tjetri pa kënduar Suren
Asr duke ia kujtuar njëri tjetrit humbjen e pakthyer që
çdokush mund ta bëjë nëse
harxhon kohën në punë të
kota. Ata nuk shpenzonin
asnjë moment të jetës së tyre
në thashetheme, muhabete
pa lidhje, apo punëra të padobishme.
Ndryshimi është i qartë.
Ne mund të kemi një makinë
të shpejtë, por nëse e ngasim
atë për kënaqësi të shpejtësisë, jo pse ne duam që të
arrijmë në vendin e destinuar, ne kurrë nuk do të arrijmë atje. Suksesi i të parëve
tanë, qëndron në domethënien dhe kuptimin mbizotërues të qëllimit dhe përgjegjësisë dhe preokupimi i tyre në
përdorimin sa më të kujdesshëm të kohës.
Po të vijmë afër në periudhën tonë do gjejmë tjerë
shembuj të së njëjtës natyrë.
Konsideroni rastin e maulana Ashraf Ali Thanvi (d.
1943). Në sipërfaqe ai vetëm
drejtonte nja manastir dhe
një shkollë fetare dhe zhpenzonte kohë të gjatë në adhurim individual. Dhe ai gjithashtu ishte autori i rreth 1200
publikimeve duke i rradhitur
që nga broshura të vogla e deri në punime enciklopedike,
sikurse ishte edhe Bahishti
Zevar, e cila ka pasur miliona
kopje në shtyp. Ai gjithashtu
iu përgjigjte çdo ditë të gjithë
postës së tij, e cila përmbante
shumë, e nganjeherë me qindra. Dhe ai gjithashtu mësoi
gjenerata dijetarësh! Sekreti i
tij? Një disiplinë e egër e lindur nga një merak i thellë për
përgjegjësinë e kohës.
Ne po bëhemi çdo ditë e
më të vjetër. Një ditë koha
jonë do të mbarojë dhe do e
lëmë këtë botë përgjithmonë.
Se çfarë do të ndodh mbas,
mvaret vetëm e vetëm nga ajo
se në çmënyrë e kemi përdorur kohën që e kishim në dispozicion para se të vinte çasti
i fundit i panjohur por i sigurt. Në pyetje është përjetësia.
Nga Khalid Baig
Përktheu Ilda Sadriu
ELIF
VESHTRIM
islamske novine
gazetë islame
nëntor 2005.
14
Bashkimi Evropjan dhe
Bashkësitë Fetare në Evropë
M
arrëveshja Kushtetuese Evropjane thërret
për një dialog të hapur, transparent dhe të rregullt me kishat dhe bashkësitë
fetare, sikurse edhe me organizatat filozofike dhe jo konfensionale (neni I-52). Është e
rëndësishme që, pavarësisht
nga “jo-ja” e francezëve dhe
gjermanëve ndaj marrëveshjes kushtetuese dhe pasigurisë rreth të ardhmes së saj, dispozitat rreth dialogut me kishat dhe organizatat fetare të
qëndrojnë dhe konkretizohen
në çdo dokument legjislativ i
cili mund eventualisht të zëvëndësojë Marrëveshjen Kushtetuese. Por, pse ky dialog
është i rëndësishëm? Si duhet
të organizohet dhe cili duhet
të jetë shkaku dhe qëllimi i
tij? Kush janë partnerët kryesorë në këtë dialog? Dhe çfarë
rezultatesh mund të presim
nga ai?
Debati i sotshëm intelektual evropjan karakterizohet
nga kundërshtimi i dy sistemeve vlerash krejtësisht të
ndryshëm: njëra e cila bazohet mbi teoritë antropologjike
të trashiguara që nga Epoka e
Rilindjes, Renesancës, dhe
tjetra e bazuar mbi botëkuptimin tradicional fetar. Kjo
shpesh karakterizohet si përleshje mes humanizmit liberal
të bazuar mbi diturinë shkencore nga njëra anë, dhe “spekulimeve teologjike dhe metafizike të së kaluarës” në anën
tjetër. Në realitet megjithatë,
ne sot po ballafaqohemi me
dy versione krejtësisht të kundërta të humanizmit; njëra
buron nga bindjet ateiste, dhe
tjetra e inspiruar nga religjioni dhe e shtyrë nga vlerat
shpirtërore. Në të vërtetë, feja
nuk i përket ekskluzivisht sferës të së kaluarës: përkundrazi ajo është forcë thelbësore
shpirtërore, që inspiron miliona njerëz të së tashmes. Dekadat e fundit të shekullit XX
treguan një ringjallje fetare në
shkallë papresedan në shumë
vende të botës, e dukshëm
veçanërisht në shtetet e Evropës Lindore dominuese me
katolik dhe ortodoks, siç është Polonia dhe Rusia. Funerali i Papa Xhon Pali i II, i cili
tërhoqi miliona njerëz në Romë, demonstruan urbi et orbi
vitalitetin e religjionit, forcën
dhe përkatësinë e tij. Dikush
duhet të mundohet shumë
për të bindur ata të cilët morën pjesë në këtë funeral të
jashtëzakonshëm apo ata që e
panë në Televizor, që kinse ne
po jetojmë në një epokë ‘postkristiane’ apo që Evropa i ka
humbur rrënjët e saja fetare.
Prandaj, askush nuk mund të flasë për sistemin e vlerave fetare si jashtë kohe, jashtë mode apo e vjetër dhe se
duhet zëvëndësuar me norma
dhe sjellje sekulare. Ne nuk
po merremi me sistemin e vlerave në zhvillimin e tyre historik; por përkundrazi pyetja
është kundërshtimi i njërës
palë ndaj tjetrës, që nganjëherë çon edhe deri në mosmarrëveshje politike, fetare dhe
konflikte të armatosura. Dialogu mes të dy palëve është
esenciale që të parandalojë
konflikte të tilla duke harmonizuar të dy sistemet e vlerave
të destinuara që të koekzistojnë në të ardhmen. Të propozohet vetëm një sistem vlerash si universal dhe mos patur
alternative tjetër do të thotë të
frymëzohen dhe nxiten konfliktet e shumta ndërkulturore, ku shfaqja superiore e ideologjisë humaniste perëndimore shpesh konsiderohet si
kërcënim për ato shoqëri të
cilat bazohen në normat tradicionale religjioze. Shembulli
më ekstrem i këtij lloj konflikti është paraqitja e terrorizmit
kohëve të fundit, i cili nuk
mund të kuptohet pa konsideruar edhe reaksionin e shkaktuar në botën bashkëkohore
joperëndimore si rezultat i
përpjekjeve të Perëndimit për
të jua imponuar atyre botëkuptimet dhe vlerat e tyre si universale. Ne jemi mësuar të
dëgjojmë thënie se si terrorizmi nuk ka as komb e as përkatësi, dhe askush nuk dyshon që problemet e pazgjedhura të natyrës etnike apo
politike janë shkaqet kryesore
të akteve terroriste. Por është
e pamundur të mohohet fakti
që personazhet më agresiv të
terrorizmit modern janë të inspiruar nga paradigmat fetare, të cilët e shikojnë sjelljen
e tyre si përgjigje ndaj hegjemonisë totalitare të sekularizmit perëndimor.
Humanistët liberal modern kritikojnë fetë për potencial agresiv kinse e ngulitur
në to, si dhe për paftësinë e
tyre që të kooperojnë me njëri
tjetrin. (Një nga argumentet
kryesore kundër përfshirjes
së një reference të Krishter-iz-
mit në Marrëveshjen Kushtetuese Evropjane ishte pikërisht frika për ofendimin e
Muslimanëve dhe pengimin e
Turqisë që të bëhet pjesë e
Bashkimit Evropjan). Në realitet, megjithatë, të gjitha
fetë më të mëdha të botës kanë karakter paqësor dhe janë
të pajisura mirë për të jetuar
në harmoni me njëra tjetrën.
Në Evropë, në veçanti, Krishterizmi bashkëekziston me
Jahudizmin dhe Islamin që
shumë shekuj. Çfarë fetë kanë vështirësi për të përballuar
është ateizmi dhe sekularizmi
militant i cila paraqet një kundërshtim të vërtetë ndaj
botëkuptimit të tyre. Tërësisht e papranueshme për shumë religjione është për shembull, përpjekja moderne për
t’i ndaluar ato nga sferat publike – nga shkollat, universitetet, mediat, jeta politike dhe
sociale – dhe për t’i shndërruar, degraduar dhe kufizuar
ato brenda sferës së devocionit privat. Kjo kundërshton
domosdoshmërinë misionare
të shumë religjioneve, veçanërisht Krishterizmin, e cila beson se duhet të ketë nje hapësirë të bollshme në sferën
publike me qëllim që të promovojë kuptimin e vlerave si
dhe mësimet morale dhe shpirtërore.
Dialogu mes fesë dhe humanizmit liberal, i cili aq dëshpërueshëm na nevojitet
nuk është rreth teologjisë apo
besimeve fetare. Përkundrazi, është një dialog antro-pologjik, subjekti kryesor i së cilës është fati i njerëzimit. Jam
tepër i bindur që kishat dhe
fetë tradicionale mund të ofrojnë një paradigmë antropologjike e cila është absolutisht
esenciale për shoqërinë moderne. Në tre religjionet monoteiste (Jahudizmi, Krishterizmi, dhe Islami) kjo paradigmë është e bazuar në nocionin e njerëzve si të krijuar
nga Zoti, sipas imazhit dhe
ngjashmërisë së Tij. Nga aty
rrjedhin idetë e normave eti-
15
PERJETIM
nëntor 2005.
islamske novine
gazetë islame
ELIF
ke absolute dhe të ligjit moral
hyjnor, sikurse edhe për devijimin nga ai, të njohur si mëkat. Këto nocione janë të huaja për humanizmin liberal,
me theks në të drejtën e çdo
individi për mënyrën e jetesës së tij apo asaj, e cila vazhdon deri në atë masë që nuk
i shkakton dëm të tjerëve.
Ishte dritë që
dëbonte „hirtësitë”…
Ka shumë shembuj konkret të mospajtimeve të habitshme mes sekularizmit modern dhe pozicioneve fetare
tradicionale mbi çështjet etike. Feja, në veçanti insiston
në integritetin e martesës,
mbi mëkatin e lidhjeve homoseksuale, mbi papranueshmërinë e ndërprerjës artificiale
të jetës humane, qoftë abortimi, kontraceptimi apo etanausia. Sekularizmi nga ana tjeter, thërret në ‘liri dashurie’,
lufton për të drejtat seksuale
të pakicave, dhe mbështet idenë se jeta e njeriut mund të
ndërpritet artificialisht. Nëse
këso lloj normash apo të ngjashme deklarohen si universale dhe u imponohen tërësisht dhe totalisht të gjithë
banorëve të Bashkimit Evropjan, rrezikohet të krijohet
një Evropë e cila kurrë nuk
do të bëhet shtëpi e vërtetë
për ata miliona njerëz, sistemi i vlerave dhe standardet e
sjelljeve të të cilëve janë të
motivuara fetarisht.
kshami i asaj nate
erdhi më enigmatik
se asnjëherë tjetër…
Nga dritarja e tij, djali
me sy bojë kafe, dalloi se
muzgu i asaj dite shoqërohej me një dritësim jo të zakontë, që vijoi më pas me
një hirtësim të paparë. Dritësinë e asaj buzënate e kishin parë edhe të tjerë. Edhe atyre u kishte tërhequr
vëmendjen dhe i kishte
lënë të habitur. Mezi prisnin të nesërmen..!
Dita e nesërme erdhi.
Ishte një ditë Bajrami. Biseda kryesore e njerëzve
me buzëqeshje festash në
fytyrë, sillej rreth ndodhisë
së një nate më parë. Vetëm
një plak me mjekër të bardhë, që njihej si "plaku i luleve", (pasi përherë ai shfaqej me ndonjë lule të këndshme në dorë, sikurse lyhej
edhe me erëra të ndryshme, njëra më e mirë se tjetra) i cili kohën më të madhe të pleqërisë së tij të
zbardhur nga vitet e kalonte në xhaminë e lagjes,
e dinte "sekretin" e kësaj
enigme.
Atë ditë në shtëpinë e
tij (një shtëpi e vjetër karakteristike qytetare) vizitorët vinin palë- palë: të afërm, dashamirë, komshinjë
a ndonjë mik i vjetër si
haxhi Abdyli, etj.
- Si e prite këtë ditë të
gëzueshme?- e pyeti miku i
tij i vjetër, plakun e luleve.
- Vallahi, s'ka më mirë.
Shyqyr Zotit agjërimi më
shkoi mbarë. Asnjë ditë s'e
kam lënë. Teravitë s'kam
qenë në gjendje t'i ndjek
me rregull, megjithatë mirë, mirë…
- Sot xhamia qe mbushur plot. Të rinjtë më duket se janë shtuar…
- Po Abdyl, e vërtetë. A
të kujtohet se çfarë na
Liderët fetarë janë tashmë të përfshirë në dialogun
me Institucionet Evropjane,
por unë besoj se ky dialog
duhet të jete signifikisht më i
gjërë dhe më mirë i strukturuar. Nga një dialog jozyrtar,
pjesëtarët e së cilës nuk janë
reciprokisht të përshtatshëm
dhe përgjegjës, takimi i së
cilëve nga koha në kohë
është pa ndonjë obligim të
mëtejshëm, ne duhet që gradualisht të lëvizim drejt një
platforme më shumë zyrtare,
për një dialog në të cilën politikanët dhe përfaqësuesit
fetarë do të vendosen në një
nivel të barabartë. Vetëm
kështu dialogu i Bashkimit
Evropjan me kishat dhe organizatat fetare do të jetë me të
vërtetë i hapur, transparent
dhe i rregullt.
Nga Peshkopi Hilarion Alfeyev
Përktheu Brunilda Brasha
Përkthyer dhe botuar me
leje të autorit
A
thoshte Hafizi plak, kur
ishim të rinj e uleshim në
gjunjë para tij duke lexuar
Mus'haf e duke dëgjuar këshillat që na i jepte si askush tjetër…
Në ato momente të dy
miqtë shikuan njëri-tjetrin
në sy e duke buzëqeshur
kujtuan fjalët e njeriut të
bardhë, që kohë më parë u
kishte mësuar këndimin e
"qelamullahit". Sëbashku
përsëritën një nga fjalët e
tij, që shpesh i thoshte para të rinjve: "Ne u plakëm.
Ju të rinjtë do të vazhdoni
këtë rrugë të drejtë. Mësoni
të respektoni kohën. Askush nuk është i përjetshëm…"
- Ehhh…- tha duke tundur kokën haxhiu plak.
- Kjo s'është koha jonë,
lum miku…- vazhdoi plaku
i luleve.
- Neve na thërret toka
mor zotni…- vijoi bisedën e
tij Abdyli, i cili kishte hedhur vështrimin e tij nga
dritarja… (Ndoshta shikonte përtej fjalëve të tij…)
- Zot na e mbyll me hajr
këtë jetë - tha duke tundur
kokën i zoti i shtëpisë.
S'kaloi shumë dhe një
grup të rinjsh, në mesin e
të cilëve ishte edhe djali
me sy bojë kafe, trokitën
në derën e plakut të mirë
me mjekër të bardhë. Ata e
kishin bërë traditë që për
çdo Bajram ta vizitonin e
të dëgjonin këshillat e tij.
Përshëndetjet e Bajramit, urimet e lutjet plot
ngrohtësi, mbushën atmosferën e shtëpisë. Pastaj të
gjithë heshtën duke shikuar njëri-tjetrin në sy. Donin
të flisnin, e s'flisnin dot…
Donin të pyesnin, e s'pyesnin dot… Donin… e s'mundnin dot…
- Keni parë muzgun e
mbrëmshëm, hë?- theu he-
shtjen e tyre plaku i urtë. Bijtë e mi, ajo dritë që keni
parë është drita e muajit që
sapo shkoi. Ramazani është muaj i mirësisë, i begatisë, i mëshirës. Ai është
muaji i faljes. Ai vjen me
dritë e me po atë ndriçim
largohet prej nesh. Dikur,
edhe ne (dhe bëri me shenjë nga miku i ti, haxhi Abdyli, që hiqte tesbihët me
vështrim nga të rinjtë…) kemi pyetur me vete sikurse
edhe ju… Edhe ne kemi përjetuar "muzgun enigmatik", sikurse edhe ju… Drita e Ramazanit, mor djem
të mbarë, Zoti ju ruajtë se
jeni në rrugë të drejtë, ka
një veçori…Është safi…
Ajo është një dritë e pastër,
e papërzier me njolla hijesh. A s'e keni dëgjuar se
shejtanët në këtë muaj
janë të lidhur? Është muaj
i besimit dhe i besimtarëve. Ramazani është si një
stinë e veçantë, që bart me
vete veçori dhe dhunti, të
cilat s'gjenden askund tjetër, në asnjë kohë, në asnjë
vend… Kur ikën, ai merr
me vete edhe dritësinë e
tij, duke u lënë njerëzve rezultatin e punëve të tyre…
Duke u lënë atyre dëshminë: "Agjërimi është Imi dhe
Unë e jap shpërblimin për
të" (Hadith Kudsi)
- Po hirtësia..?- foli me
kureshtje djali me sy bojë
kafe, i cili dukej se ishte
më kureshtar se të tjerët.
- Ajo është ngjyra e "të
liruarve"… "të lidhurve" në
Ramazan…- tha plaku, i cili
në ato momente kishte hedhur sytë nga haxhi Abdyli
dhe njëkohësisht po i merrte erë një luleje të bukur
që mbante në dorë…, (kurse Haxhi Abdyli, nga ana
e tij, pohonte me kokë fjalët e mikut të tij).
Për pak çaste heshtja i
ftoi të gjithë në mendim…
Atë e prishi vetë "plaku i
luleve", i cili me një zë të
bukur e pak të gërvishur
nga mosha, këndoi pak nga
"Fjala e All- llahut": "… ti
ndaj robëve të Mi (të sinqertë) nuk ke kurrëfarë force (as fizike as mendore),
përveç atyre të humburve
që vijnë pas teje" (Kur'ani:
15:42).
- Pastë rahmet Hafizi plak - ndërhyri haxhi Abdyli… Sa herë flitej për "hirtësitë", ai na këndonte
këtë ajet të madhnueshëm.
- Rini!- iu drejtua i zoti i
shtëpisë miqve të tij,- Sa
herë t'ju lëndojë mendimi
rreth "hirtësive" a njerëzve
të hirtë, kujtoni se: "… ti
ndaj robëve të Mi (të sinqertë) nuk ke kurrëfarë force
(as fizike as mendore)…"
(Kur'ani: 15:42).
Në ato momente shtëpia u mbush me qetësi e
prehje. U duk se dritësimi i
ditëve të Ramazanit, që nga
kohët e hershme, në atë të
Hafizit plak, në atë të
"plakut me lule" dhe mikut
të tij, e deri në atë të djalit
me sy bojë kafe e shokëve
të tij, kishte krijuar një vazhdimësi drite, që ruante
njerëzit e dritës nga "hirtësitë" e mendimi i tyre…
Të rinjtë merrnin frymë
thellë dhe duke përsëritur
me vete: "… ti ndaj robëve
të Mi (të sinqertë) nuk ke
kurrëfarë force (as fizike as
mendore), përveç atyre të
humburve që vijnë pas teje"
(Kur'ani: 15:42), sikur mbusheshin me dritën e këtij
ajeti dhe sekreteve të tij…
Ishte dritë që dëbonte "hirtësitë"… Ishte drita e: "… kështu që të bëheni të devotshëm" (Kur'ani 2:183).
Muhamed Sytari
Shkodër
ELIF
islamske novine
gazetë islame
IZ VJERSKOG žIVOTA
Pokrivena džamija
„Sultan Murat II”
u Rožajama
Šesto kube na džamiji
»Sultan Murat II« u Rožajama, vrijedni građevinari
su, ovih dana, uspjeli dovršiti. Zahvaljujući Allahu
dž.š., i uz pomoć naših čestitih i plemenitih donatora, ljudi dobre volje, kao i
angažovanju Odbora za
izgradnju džamije i Odbora IZ-e Rožaje, radovi
na džamiji teku po predviđenom planu. Poseban
doprinos dala su braća iz
Republike Turske, koji su,
pored naših donatora,
prikupili pomoć u iznosu
od 65.000 eura za izgradnju ovog najstarijeg vakufa u Rožajama.
Nadamo se da će ova
džamija, čija se izgradnja
s nestrpljenjem očekuje,
uz Božiju pomoć i donacije naših vrijednih dobrotvora, ovdje i u dijaspori,
za kratko vrijeme biti u
funkciji.
Koristimo priliku da
pozovemo sve one koji su
u mogućnosti da pomognu ovaj velelepni vakuf u
Rožajama. Znajući da je
vakuf (džamija) trajna sadaka za donatora, molimo
Uzvišenog Rabba i Stvoritelja da bude od pomoći
svima nama da u toku
naredne godine ovaj objekat bude završen i da se
sa njenih vitkih munara
začuje glas ezana.
Redžep Murić
Ramazanske aktivnosti u Plavu
Za vrijeme ramazana u
Plavu su se odvijale intenzivno vjerske aktivnosti, uz povećan broj džematlija, kako
postača tako i klanjača, a
posebno omladine.
U sve četiri džamije, koliko ih je na području Odbora
IZ Plav, klanjao se teravih
namaz, kao i ostali vidovi
vjerskih aktivnosti, koje su
se ogledale kroz vjersku pouku, mukabele i prigodna predavanja. Ono što čini najveću radost je da iz godine u
godinu, sve veći broj džematlija, sačinjava omladina.
U svim džamijama 27. noć,
lejletu-l-kadr, obilježena je
prigodnim programom koji
su izveli polaznici vjerske pouke.
S obzirom da je džamija
Sultanija ove godine stavljena u funkciju, bila je najposjećenija, tokom ramazana,
od strane velikih alima, koji
Polaznici vjerske
pouke u noći Kadra
su u okviru službenih posjeta preko Mešihata IZ Crne
Gore posjetili Plav.
U prilici smo bili da ugostimo prof. Mehmedaliju ef.
Hadžića iz Sarajeva, u svojstvu izaslanika reisu-l-uleme
BiH, dr Mustafe ef. Cerića.
Predavanje profesora
Hadžića u džamiji Sultaniji
propraćeno je s velikom pažnjom i interesovanjem
džematlija svih četiri džamija.
Džemal Feratović, H. Šeko Šabović i Adem Džurlić
samo su neki od mnogih džematlija koji su prenoseći
utiske sa ovog predavanja kazali »da bi češći dolasci ovakvih alima, musafira bili od
izuzetnog značaja za pripadnike islama na ovim prostorima«.
Odbor IZ Plav, u toku ramazana, posjetili su i dr Šefik Kurdić i Malik Nurović iz
Novog Pazara, koji su održali
predavanje i promociju knjiga.
Sve vjerske aktivnosti propratila je lokalna TV »Glas
Plava«, putem koje su glavni
imam Sinan ef. Latić i njegove kolege Mersid ef. Halilović, Salem ef. Cecunjanin i
Fuad ef. Šabović uputili čestitke za Bajram svim vjernicima islamske vjeroispovjesti, poželjevši im da žive u
miru i slozi, te toleranciji sa
svim ljudima bez obzira na
vjeru i naciju.
Plavske džamije su bile
pretijesne da prime sve klanjače na Bajram namaz, što je
opet potvrdilo da je stavljenje u funkciju džamije Sultanije, i te kako, bilo neophodno.
S. Latić
novembar 2005.
16
Ramazan u Pljevljima
Radosti
mubarek
mjeseca
Da se Ramazan razlikuje od drugih mjeseci, potvrđuju nam brojne aktivnosti
koje se upražnjavaju tokom
ovog mubarek mjeseca.
Post, sadekatu-l-fitr, teravije, iftari, mukabele, vazovi, prigodni programi i predavanja, duhovna su i tjelesna uživanja koja doživljavamo samo u ovom mubarek mjesecu.
Ove manifestacije su
propisane u našu korist, te
nam služe kao sredstvo da
bi bili bogobojazniji.
Nastup mjeseca Ramazana je dočekan u četiri prepune pljevaljske džamije sa
posebnim raspolo-ženjem.
U svim džamijama su obavljani svi namaski vaktovi i
predavanja prije teravije
namaza, a mukabele jutarnja-prije sabah namaza i pred
ikindiju namaz su se učile u
Husein-pašinoj džamiji uz
solidno prisustvo slušalaca.
Posjetom izaslanika reisu-l-uleme, dvanaesti dan
Ramazana Pljevljima, praktično je počela posjeta ove
visoke delegacije Mešihatu
IZ Crne Gore.
Toga dana su u pratnji
sekretara Mešihata IZ CG
Bajra ef. Agovića, koji je
ujedno bio i domaćin ove
delegacije, u Pljevljima boravili Mehmedalija ef. Hadžić i Ahmed ef. Mašić, kojom prilikom su u Huseinpašinoj džamiji održali vrlo
posjećeno predavanje.
Dvadeset četvrti dan
Ramazana, Pljevlja je posjetio reis IZ CG Rifat ef. Fejzić sa saradnicima i u Husein-pašinoj džamiji održao
prigodno predavanje.
Pored brojnih predavanja koja su se održavala u
pljevaljskim džamijama, vrijedno je istaći i predavanje
povodom Lejletu-l-Bedra i
predavanje povodom noći
Lejletu-l-Kadr.
Za ovu priliku su polaznici mekteba priredili naročit program, koji je kod
džematlija ostao izuzetno
zapažen.
Jakub Durgut
17
IZ VJERSKOG žIVOTA
novembar 2005.
islamske novine
gazetë islame
ELIF
Iz dnevnika Harisa ef. Kalača, sa ramazanskog obilaska džemata naše dijaspore u zapadnoj Evropi
Mjesec Ramazan i Bajram
sa braćom u dijaspori
Ove godine kao i prošle bio
sam počašćen da budem u bošnjačkoj dijaspori i da posjetim
veliki broj džemata širom zapadne Evrope, dijeleći radosne
trenutke sa našom braćom koji
rade tamo.
Ako bi se vratili nekoliko
decenija unazad i ako bismo
upitali sebe da li će nekada postojati naši džemati i džamije u
zapadnoj Evropi, sigurno bismo rekli: "Ne!" Ali uprkos svemu, svim invazijama koje su
doživljavali muslimani u državama zapadne Evrope, uspjeli
su da očuvaju svoju vjeru i kulturnu baštinu.
Tokom ovog proputovanja,
u mubarek mjesecu Ramazanu, obišao sam bošnjačke džemate u Njemačkoj, Švajcarskoj,
Francuskoj, Holandiji, Belgiji i
Luksemburgu.
Prvu teraviju klanjao sam u
Bošnjačkom islamskom centru
u Kaselu. Nakon što smo otklanjali prvu teraviju džematu
se obratio Ahmed ef. Fetić, imam spomenutog džemata. Poslije predavanja učenici mekteba svojim milozvučnim glasovima, učeći Kur'an, mevludiš-šerif, ilahije i kaside, razgalili su
srca prisutnih, jačajući njihov
duh za doček mubarek mjeseca.
Svoju Ramazansku radost
podijelio sam i sa braćom Albancima prilikom posjete džemata u Getingenu. Ovaj džemat je formiran prije dvije godine u predivnim prostorijama
u centru ovog najpoznatijeg
univerzitetskog grada u Njemačkoj. Džematlije su nas srdačno dočekali, priređujući nam
lijep iftar. Predvodio sam teravih namaz i održao predavanje. Tom prilikom su nam izrazili svoju veliku radost zbog naše
posjete, jer im je ovo bila prva
posjeta od nekog bošnjačkog
džemata, nadajući se da neće
biti i posljednja.
Istakao bih svoju posjetu
džematu u Ešu (Ech) u Luksemburgu. Ovaj džemat sačinjavaju Sandžaklije, pretežno iz
južnog dijela, odnosno iz Crne
Gore. Imam ovog džemata Nedžad ef. Zilkić zamolio me da
predvodim teravih namaz i održim prigodno predavanje. Nakon toga smo zajedno sa imamom i džematlijama dugo posjetkovali u njihovoj džematskoj
kafečajnici. Džematlije, željni
svoga Sandžaka, stalno su me
zapitkivali o stanju muslimana
i islamske zajednice, pokazujući veliko interesovanje za rodnom grudom. Također su izrazili želju za posjetom reisa Rifata ef. Fejzića.
Džemat koji je na mene ostavio veliki utisak jeste novoformirani bošnjački džemat u Dizeldorfu. U posjetu ovom džematu otišli smo na poziv njegovog predsjednika, Ernesa
Kapetanovića. Tom prilikom
sam predvodio teravih namaz i
održao predavanje.
Među ljepšim primjerima
očuvanja svoje vjere i kulturne
baštine jesu muslimani, Arapi
porijeklom iz sjeverne Afrike
koji žive u Parizu. U jednom
trenutku, osjetio sam kao da se
nalazim na ulicama nekog od
arapskih gradova. Možemo ih
vidjeti da se kreću odjeveni u
svojim tradicionalnim nošnjama (galabijama), njihove žene
prekrivene hidžabom (mahr-a-
mom), međusobno govore arapskim jezikom, ponosni, uz-dignute glave, ne srameći se svoje vjere i onoga čime ih ona obavezuje.
U trodnevnoj posjeti Francuskoj, posjetio sam bošnjački
džemat u Parizu, na čijem je
čelu Harun ef. Hodžić, koji nas
je srdačno dočekao na pariskom aerodromu, odakle smo se
neposredno nakon toga uputili prema prostorijama me-sdžida i Islamskog centra Bošnjaka
u Parizu. Bio sam počašćen tog
dana da održim hutbu i predvodim džumu namaz kojoj je
prisustvovao veliki broj naših
ljudi. Nakon obavljanja džume
namaza uputio sam se sa svojim saputnikom, Ahmedom Ahmatovićem i Harunom ef. Hodžićem, na lijepo priređen
iftar kod Ermina Ibrahimovića. Dok smo čekali iftar uz muhabet, slušali smo učenje Kur'ana, za koje sam mislio da je
neka kaseta ili CD. Odjednom
se začu ezan, što bijaše znak da
se trebamo iftariti. Sve mi to
nekako sada bi nejasno: Otkud
Kur'an pa onda i ezan za iftar.
Upitao sam domaćina o tome,
a on mi uz osmjeh odgovori da
je to arapska lokalna radio stanica na kojoj se neprestano prezentuje vjerski program muslimanima koji žive u Parizu.
Kako je ranije bilo najavljeno da ću predvoditi teravih
namaz i održati predavanje u
noći Lejletul-Kadra, odazvao
se veliki broj Bošnjaka, među
kojima bijaše veliki broj Rožaj-
Dodijeljene stipendije Islamske
zajednice Bošnjaka u Njemačkoj
Sarajevo, 29. novembra (MINA) - U
amfiteatru Gazi Husrev-begove medrese u Sarajevu danas su uručene stipendije učenicima i studentima u BiH
koje dodjeluju džemati IZ Bošnjaka u
Njemačkoj.
Ove godine je dodijeljeno 130 stipendija u iznosu od po 500 eura. Akcija
prikupljanja sredstava za stipendije provedena je u mjesecu ramazanu u 34
džemata. Najviše stipendija, (12) obezbijedio je džemat Dortmund.
Stipendije su uručili: Mustafa ef.
Klanco, glavni imam IZ Bošnjaka u
Njemačkoj, hafiz Esnaf ef. Begić, sekretar IZ Bošnjaka u Njemačkoj, Omer
ef. Sarajlić, koordinator humanitarnih
aktivnosti, Fikret ef. Arrnaut i Edhem
Kadrić, član Savjeta glavnog imama.
Islamska zajednica Bošnjaka u Njem-
ačkoj petu godinu zaredom dodjeljuje
stipendije učenicima i studentima u BiH.
Stipendije se dodjeljuju putem Fondacije
Gazi Husrev-beg koju je za ovu namjenu
osnovala Islamska zajednica Bošnjaka u
Njemačkoj u oktobru 2000. godine.
Fondacija Gazi Husrev-beg dodijelila je od svog osnivanja do danas 479 stipendije u ukupnom iznosu od
240.000 eura.
aca. To bi povod suzama koje
ne mogah sakriti u toku svog
izlaganja, jer je velika radost
vidjeti naše ljude koji su napustili svoje domove radi bolje životne egzistencije, ali ne napustiše svoju vjeru i kulturnu baštinu.
Ne smijem zaboraviti da je
te noći prisustvovao ambasador Bosne i Hercegovine u Francuskoj dr Esad Bučuk, koji
mi tom prilikom pokloni dragocenu knjigu čiji je on autor.
Nakon teravih namaza i
predavanja, polaznici mekteba
počatiše nas ugodnim vjerskim
programom, Kur'anskim i hadiskim poukama i prelijepim
ilahijama i kasidama na bosanskom jeziku.
Dan po dan, Ramazan se
bližio kraju, pa dođe i posljednja teravija. Klanjao sam je u
džematu u Kaselu, gdje sam se
ugodnim predavanjem obratio
džematu, opraštajući se sa dragim mjesecom, moleći Allaha
da primi naše ibadete u njemu.
Bajram sam također dočekao u ovom džematu gdje sam
prije Bajram namaza održao
predavanje, a bajram namaz i
hutbu je održao imam ovog
džemata, Ahmed ef. Fetić.
Nakon hutbe i bajramske
dove, čestitali smo jedni drugima ramazanski Bajram, a onda
smo otišli u prostorije Islamskog centra gdje smo uz doručak
podijelili bajramske radosti, ne
zaboravljajući naše najmlađe,
koje smo obradovali dijeleći
bajramske paketiće.
Gazi Husrev-begova med-resa
ELIF
OKO NAS
islamske novine
gazetë islame
Zapaljena natpisna ploča na
vratima dubrovačke džamije
Oko 2,00 sata poslije ponoći 2. novembra 2005. godine zapaljena je natpisna ploča na glavnom ulazu u dubrovačku džamiju u ulici Miha Pracata 3 u samom središtu stare gradske jezgre, saopćeno je iz Medžlisa islamske
zajednice Dubrovnik.
- Sa ogorčenjem i gnušanjem osuđujemo necivilizacijski čin, za sada nepoznatih
počinitelja. Energično zahtijevamo od istražnih i policijskih tijela žurnu, djelotvornu i
učinkovitu akciju kako bi se
što prije pravdi priveli izvršitelji ovoga po svemu neprimjerenog djela, navodi se dalje
u priopćenju.
Moramo istaknuti da nam
se i prije u bliskoj prošlosti,
točnije u posljednjih deset
godina, dogodilo više nasilnih
radnji prema Islamskoj zajednici u našem gradu (brutalno
skidanje i paljenje naše službene vjerske zastave, provala u
prostorije i pisanje uvredljivih i šovinističkih grafita).
Kao što je javnosti poznato,
Islamska zajednica u Dubrovniku je uvijek i u svakom nastupu i činjenju manifestirala
svoju neupitnu privrženost
toleranciji, suživotu, ekumenizmu, poštivanju drugog i
drugačijeg i ni jednim svojim
aktom nije mogla potaknuti
ovakav gnusan čin.
Trebamo naglasiti da Isla-
mska zajednica u Dubrovniku ima izvanredne i prijateljske odnose sa svim vjerskim
zajednicama, kao i sa aktuelnom dubrovačkom vlašću.
Stoga nas još jednom začuđuje i zabrinjava suludi i ničim izazvani čin koji pokušava degradirati veoma pozitivne učinke dosadašnjih dobrih
odnosa, kaže se u priopćenju
Medžlisa Islamske zajednice
Dubrovnik.
(MINA)
Prekinut i procesii po tužbama porodica deportovanih Bošnjaka do okončanja
krivičnih postupaka
Sud treći put poslušao državu
Podgorica, 16. novembra Sudija Osnovnog suda u Podgorici Senka Danilović naknadno će odlučiti o predlogu tužilaštva da li, do okončanja krivičnog postupka protiv šestorice funkcionera MUP-a, da prekine postupak po tužbi porodice Huseina Rikala, najstarijeg od trojice
braće Rikalo koji su 1992. godine uhapšeni u Crnoj Gori i deportovani u fočanski logor, gdje su
i ubijeni.
Oko 150 Bošnjaka predato je
vlastima Radovana Karadžića i
od tada se većini gubi svaki trag.
Njihove porodice su Osnovnom
sudu u Podgorici do sada podnijele ukupno 34 tužbe protiv države Crne Gore, a zahtjevi za
obeštećenje premašuju 44 miliona eura.
Zamjenik višeg tužioca, Željko Tomković je ponovio stav sa
prethodno održanih suđenja da
postupak treba da se prekine do
okončanja krivičnog postupka.
- Krivični postupak protiv
policijskih funkcionera, koji je
zatražilo državno tužilaštvo, prethodno je pitanje za parnične
postupke pred Osnovnim sudom
u Podgorici - smatra Tomković.
Punomoćnik porodica, advo-
kat Dragan Prelević se usprotivio zahtjevu o prekidu suđenja i
ostao pri tvrdnji da krivični postupak nema veze sa postupcima
za naknadu štete.
- Čekati da se utvrdi krivična
odgovornost je besmisleno, jer je
za ove tužbe irelevantno ko je
počinio zločin. Tadašnji ministar
policije je u međuvremenu preminuo, što je primjer da utvrđivanje pojedinačne odgovornosti
ne može da utiče na parnične
postupke - kazao je Prelević.
On je rekao da porodice nastradalih 13 godina čekaju da pravda bude zadovoljena i dodao da
podnošenje prijave protiv šest
policijskih funkcionera predstavlja najbanalniji trik kako bi
se izbjegla odgovornost.
Prelević je predložio da se tri
tužbe braće Rikalo spoje u jedan
proces o čemu će sudija Danilović naknadno odlučiti. Glavna
rasprava zakazana je za 27. februar.
Po tužbi za Huseinovog brata Zaima Rikala sudija Biljana
Vuksanović je naknadno donijela
rješenje da prekine postupak do
okončanja krivičnog procesa protiv šestorice bivših policijskih funkcionera MUP-a koji su osumn-
jičeni za “ratni zločin protiv civilnog stanovništva”
Zbog istih razloga, sudija Dragica Vuković je na zahtjev tužilaštva odlučila da prekine postupak po tužbi porodice Azema
Pljevljaka. Za razliku od Vuksanovićeve i Vukovićeve, sudija
Vladislav Anđelić je prije četiri
nedjelje odbio kao neosnovan
predlog zastupnika države da
prekine postupak po četiri tužbe
porodica deportovanih Bošnjaka
za naknadu štete do okončanja
krivičnog postupka.
Državno tužilaštvo je 18.
oktobra, samo dva dana prije prvih pripremnih ročišta, podnijelo zahtjev za pokretanje istrage
protiv bivših funkcionera MUP-a
- Milorada Ivanovića, Damjana
Turkovića, Branka Bujića, Duška Bakrača, Milisava Markovića
i Milorada Šjivančanina zog sumnje da su kao saučesnici počinili
“zločin protiv civilnog stanovništva.”
Udruženje porodica deportovanih Bošnjaka protestovalo je
zbog prekida i odugovlačenja
ovih postupaka, navodeći da se
time produžava agonija porodica
čiji su najbliži nastradali u ovom
(Vijesti)
zločinu.
novembar 2005.
18
Dr Ternava se susreo sa
generalnim sekretarom
Svjetske Islamske Lige
Meka, 16. novembra - Dr
Abdullah Bin Abdulmohsin
Alturki, generalni sekretar
Svjetske Islamske Lige (MWL)
sastao se sa kosovskim muftijom i predsjednikom Islamske
zajednice Kosova, dr Naimom
Ternavom. Dr Alturki je s pažnjom saslušao objašnjenje o
razvoju kulturne i društvene
situacije na Kosovu, u kojem
ljudi žive u teškim ekonomskim uslovima, dok se nadaju
stabilnosti u regionu i nezavisnosti pod programom Ujedinjenih nacija.
Dr Ternava je pozvao
Svjetsku Islamsku Ligu da
pomogne Kosovo u izgradnji
džamija, islamskih (medresa) i
osnovnih škola i dječijih vrtića. On se takođe zahvalio za
dosadašnju pomoć i podršku
Islamskoj zajednici Kosova,
kao i za podršku hiljadi studenata na islamskim studijama.
Dr Alturki je obećao da će se
navedene potrebe muslimana
na Kosovu razmotriti i da će
MWL učestvovati u izgradnji
džamija i škola, kao i u drugim vjerskim i kulturnim projektima.
(IINA)
SAD upozorile Sloveniju
na probleme islamske i
pravoslavne zajednice
SAD su u godišnjem izvještaju o stanju vjerskih sloboda u
svijetu, objavljenom 8. novembra, upozorile Sloveniju na
probleme koje u toj zemlji
imaju muslimanska i pravoslavna zajednica, javlja slovenačka
novinska agencija STA.
Iako SAD u izvještaju ocjenjuju da politika Vlade Slovenije
i Ustav te zemlje obezbjeđuju
vjersku slobodu, Slovenija je
ipak upozorena na probleme
koje islamska zajednica ima s
dobijanjem dozvole za izgradnju džamije. "Vlada Slovenije ne
ograničava slobodu vjeroispov-
jesti muslimanske zajednice, ali
se vjerski obredi u Sloveniji
obično održavaju u privatnim
kućama i u pomanjkanju prostora", stoji u izvještaju.
U izvještaju se navodi i da
islamska i pravoslavna zajednica u Sloveniji imaju lošiji
društveno-ekonomski položaj u
slovenačkom društvu.
Izvještaj SAD navodi i da
većinska katolička crkva i predstavnici drugih vjeroispovesti
nemaju srdačne odnose jer
katolička crkva pomenute vidi
kao agresivne i željne da preobrate katolike.
(B92)
Skandalozan projekat beogradskog Instituta za
umjetnost i književnost
Mladić i Karadžić su
im epski junaci
Beograd (Beta) - Šef diplomatije SCG Vuk Drašković povukao je projekat beogradskog "Instituta za umjetnost i književnost" kojim je pokušano da se haški optuženici Radovan Karadžić i Ratko Mladić "promovišu u
junake srpskih epskih pjesama",
saopštilo je, 24. novembra, Ministarstvo spoljnih poslova SCG.
Navodi se da je Drašković
povukao projekat kako bi "spriječio politički i kulturni skandal na štetu naše kulture i države".
Ministarstvo navodi da je
beogradski Institut bio i nosilac
projekta "Usmene tradicije srpskih epskih pjesama", koji je finansirao UNESKO, u želji da srpsko narodno stvaralaštvo svrsta na listu remek-djela usmene
baštine čovječanstva.
"Na žalost, Institut je
UNESKO-u proslijedio i pjesme
o Karadžiću i Mladiću, zaobilazeći i Ministarstvo kulture
Srbije i Nacionalnu komisiju za
saradnju sa UNESKO-m", dodaje se u saopštenju.
19
OD MAŠRIKA DO MAGRIBA
novembar 2005.
islamske novine
gazetë islame
ELIF
Prvi put od početka nereda izbili sukobi u centru nekog francuskog grada
Protjerivanje emigranata?
Pariz - Prvi put od početka
nereda, u noći između subote i
nedelje, izbili su sukobi u centru jednog francuskog grada. Policija u Lionu morala je suzavcem da rasteruje izgrednike koji su ih na istorijskom trgu Belkur gađali kamenicama i smećem. Francuske vlasti su saopštile, 13. novembra, da je prethodne noći na glavnu džamiju u
Lionu bačen “Molotovljev koktel”, koji nije eksplodirao.
Ipak, policija je saopštila
da je situacija u predgrađima
širom zemlje bila "mnogo mirnija" nego prethodnih dana.
Zbirno, zapaljeno je 315 vozila, 161 osoba je privedena, a
dva policajca su povrijeđena.
Novi neredi izbili su u Karpentri i Tuluzu na jugu, kao i u
Strazburu. U nekoliko gradova organizovani su protesti
zbog nasilja.
Na ulicama Pariza vidno je
povećano prisustvo policije.
Snage reda posebno motre na
Paljevine i privođenja u
Belgiji i Holandiji
Belgijski MUP saopštio je da je u centru Brisela privedeno oko 50 mladića sa kapuljačama, koji su nosili "opasne predmete" i nisu se povinovali instrukcijama policije. Istovremeno je saopšteno da je u tom gradu, 12. novembra uveče,
zapaljeno 26 automobila, kamiona i autobusa. Belgijske vlasti
tvrde da je riječ o izolovanim incidentima i da ne postoji opasnost da u zemlji izbiju nemiri slični onima iz Francuske. Noć
ranije su i u Roterdamu zapaljena četiri automobila.
- Još ne znamo motiv tog incidenta - rekla je portparol
policije Evi Elšot i dodala da je ubačena baklja i u jednu kuću.
železničke stanice, velike raskrsnice i gradske znamenitosti,
poput Ajfelovog tornja i Jelisejskih polja. To je dio hitnih
mjera poslije poruke emitovane na Internetu i proširene
putem mobilne telefonije, a
koja poziva na "nasilne akcije"
u Parizu.
- Ovo nisu glasine. Svako
može da pretpostavi na kojim
mjestima moramo da budemo
Vjetar u leđa Le Penu
Najviše koristi od nasilja i vandalizma imaće krajnje
desni Nacionalni front Žan-Mari le Pena, kome je u proteklih desetak dana pristupilo nekoliko hiljada novih članova,
piše “Sandej telegraf”. Vlada premijera Dominika de Vilpena
usvojila je mjere koje je Le Pen zagovarao od samog početka
nereda, uključujući uvođenje policijskog časa. Popularnost
Nacionalnog fronta u najnovijim anketama porasla je za pet
odsto, a urednik jednog televizijskog programa priznao je da
se izvještaji o neredima cenzurišu iz straha od daljeg jačanja
krajnje desnice.
posebno oprezni - rekao je šef
nacionalne policije Mišel Goden, navodeći najpoznatije
objekte u Parizu kao potencijalne mete.
Do sada je uništeno više
od 8.000 automobila, dok se
broj uhapšenih popeo na
3.000. Ministar unutrašnjih
poslova Nikola Sarkozi naglasio je da neće biti tolerisano
novo nasilje ni u glavnom gradu ni u unutrašnjosti. On je
ocijenio da je "izuzetan" broj
uhapšenih pokazatelj "da će
nestati osjećaja da u našoj zemlji može da se prođe nekažnjeno".
MUP je saopštio je da su u
toku sudske procedure za proterivanje stranih državljana
koji imaju urednu dozvolu boravka u zemlji, a protiv kojih
je podignuta optužnica za učešće u uličnim neredima proteklih dana u Francuskoj. Sa-
Hiljade Jordanaca protestovalo u znak osude bombaških napada u Amanu
„Aman je još bezbjedan”
Hiljade Jordanaca protestovalo je drugi dan u znak osude
napada kada je ubijeno 57
osoba. "Al Zarkavi ti si kukavica. Aman je još bezbjedan", uzvikivalo je više od 3.000 demonstranata koji su nosili zastave i parole na kojima je pisalo
"Ne terorizmu i kriminalu",
piše beogradski “Danas” u
izdanju od 13. novembra.
Takođe, dan ranije, održane
su i posebne molitve u džamijama širom zemlje a mnoge
grupe među kojima i umjereni
Islamski front akcije, pozvali su
na okupljanja. Generalni sekretar UN Kofi Anan stigao je u Jordan gde je izjavio da "nijedna
ideologija ne može da opravda
ubijanja nevinih ljudi".
Policija je u međuvremenu,
uhapsila najmanje 120 osoba,
uglavnom Iračana i Jordanaca,
zbog sumnje u umiješanost u
bombaške napade na hotele u
Amanu. "Broj stradalih varira u
različitim djelovima grada. Oni
su raznih nacionalnosti, uglavnom Iračani i Jordanci. Broj
onih koji se ispituju je 120. Ne
znamo da li su oni učestvovali u
napadima i pomogli samoubicama. Mnogi od njih su možda
nevini", izjavio je zvaničnik koji
je želio da ostane anoniman.
U saopštenju koje je na jednom veb sajtu objavila Al Kaida
u Iraku, navodi se da su bombaške napade na hotele u
Amanu izvela četvorica Iračana,
među kojima i jedan bračni par.
"Svi ovi Iračani su iz zemlje
između dvije rijeke", kaže se u
saopštenju, aludirajući na prastaro ime Iraka, Mesopotamiju.
"Oni su odabrali smrt i primili
su blagoslov od Boga". U saopštenju se navodi da je Jordan koji je opisao Izrael "amortizovanom zonom" sada "njihov domašaj". Napadi su odgovor na "zavjeru protiv sunita čiju su krv i
slavu prosuli krstaši i šiiti", kaže se u saopštenju. Ovo saopštenje je potpisano pseudonimima
Abu Kabiba, Abu Mata, Abu
Omeira i njegove žene Abu Omeire. Bračni par je izveo napad
na hotel Dejz in.
rkozi je najavio da će do prvih
protjerivanja doći naredne
sedmice, možda već danas.
- Ovdje se ne radi o brojkama, to je pitanje principa - rekao je Sarkozi na pitanje koliki
je broj ljudi na koje će se
odnositi najavljena mjera protjerivanja. Ministarstvo pravosuđa je saopštilo da je ukupno
358 punoletnih osoba osuđeno
na zatvorsku kaznu zbog učešća u neredima. Ukupno 2.370
osoba nalazi se u pritvoru.
Britanski Sandej tajms piše da se Francuskoj možda nepravedno zamjera na neuspješnoj integraciji useljenika, pošto ni multikulturalni model u
drugim evropskim zemljama
ne samo da nije bio mnogo us-
pješniji nego je doveo do ivice
eksplozije. Bespredmetno je
pitati se kako je iko od vlastodržaca mogao da pomisli da će
nešto dobro proizaći iz ubacivanja slabo obrazovanih imigranata iz Trećeg svijeta među
nepripremljene, nevoljne i
često rasisitički raspoložene
Evropljane, u paklene solitere
u predgrađima od Sevilje do
Roterdama, u tako ogromnim
brojevima da je integracija postala nemoguća, a getoizacija
neizbježna. Šta je bilo, bilo je,
ali je krajnje vrijeme, smatra
Sandej tajms, da se prizna da
je, pored siromaštva i odbacivanja, islam značajan faktor
opasnog raspoloženja koje
hara Evropom.
(G.J)
Žrtva bombaškog napada u Amanu režiser filma
„Pod zastavom Muhameda” - Mustafa Akkad
Poznati sirijski reditelj Mustafa Akkad (68) preminuo je u
bolnici u Amanu usled zadobijenih ozleda nakon sinhronizovanih bombaških napada na tri hotela u Amanu 9. novembra.
Akkad se u trenutku napada nalazio u ekskluzivnom hotelu u
Amanu, eksplozija ga je zadesila tokom susreta sa kćerkom Rejmom koja je došla u hotel da se pozdravi sa ocem. Akkadova
kćerka je odmah poginula dok je slavni režiser podlegao u bolnici od zadobijenih rana.
Najpoznatiji film koji je snimio Mustafa Akkad, po kome je
postao poznat u cijelom svijetu je “The Message”, kod nas poznat pod nazivom “Pod zastavom Muhameda”. Ovaj film , koga je
Akkad snimio 1976. godine, smatra se najpoznatijim filmom o
poslanstvu Muhammeda a.s.. Pored ovog filma Akkad je poznat i
po filmu “Omar Muhtar - pustinjski lav”, o libijskom junaku koji
je vodio oružani otpor protiv italijanskog okupatara. U oba filma
glavnu ulogu je igrao svjetski poznato ime Antony Quin.
Mustafa Akkad je rođen u Alepu 1934.godine. Studije kinematografije završio je u Sjedinjenim Državama u Kaliforniji. Radio je u Holivudu. Smatra se za najpoznatijeg arapskog režisera
na svjetskoj sceni. U zadnje vrijeme intenzivno je radio na pripremi filma o Salahuddinu.
ELIF
OD MAŠRIKA DO MAGRIBA
islamske novine
gazetë islame
novembar 2005.
20
Bijela kuća nije željela da komentariše postojanje tajnih zatvora
Fantomski avion CIA-e prevozi zatvorenike?
Pisanje uglednog „Vašington posta“ o tajnim zatvorima
Centralne obaveštajne agencije (CIA) u kojima se drže osumnjičeni pripadnici Al Kaide
ponovo je pokrenulo pitanje
da li je najmoćnija obavještajna svjetska agencija iznad zakona. Zemlje istočne Evrope
koje su „prozvane“ da se na
njenim teritorijama nalaze
tajni zatvori, listom su demantovale pisanje „Posta“, dok u
Bijeloj kući po pravilu nijesu
željeli da komentarišu „specifične obavještajne podatke“.
Istovremeno, aktuelizovana je
priča o fantomskom „boingu
737“ kojim CIA prevozi zatvorenike širom svijeta.
Stiven Hardli, savjetnik predsjednika Buša za nacionalnu bezbednost nije želio da
demantuje postojanje tajnih
zatvora u istočnoj Evropi:
„Radimo sve što je neophodno da odbranimo zemlju od
terorista i da pobijedimo u ratu protiv terorizma. Predsednik je dao jasna ovlašćenja da
poštujemo zakon. “Upitan da
prokomentariše pisanje „Posta“, Hardli je ostao nedorečen:
„Mi ispunjavamo svoje međunarodne obaveze. Činjenica
da su ti zatvori tajni, pretpostavimo da oni postoje, ne znači
da se u njima muče zatvorenici.“
Avion CIA slijetao i na Majorku
Španske vlasti su pokrenule istragu poslije tvrdnji pojedinih medija da je avion američke Centralne obaveštajne
agencije (CIA) sa zarobljenicima, u nekoliko navrata tajno
slijetao na aerodrom na Majorki.
Pokretanje istrage u Španiji objavio je lično ministar unutrašnjih poslova Hose Antonio Alonso na nacionalnoj televiziji. On je istakao da ukoliko istraga dokaže tvrdnje medija
da je avion CIA sa zarobljenicima tajno slijetao na aerodrom
na Majorki, to može da naruši odnose između Španije i SAD.
Ni u Bijeloj kući nijesu bili
raspoloženi da daju konkretniji odgovor o tajnim zatvorima:
„Ne želim da komentarišem nikakve specifične obavještajne aktivnosti. Samo ću reći da je predsjednikova najvažnija odgovornost da zaštiti
američki narod. To je odgovornost koju on shvata veoma
ozbiljno“, rekao je Skot Mekmilan, portparol Bijele kuće.
Analitičari se slažu u ocjeni
da je 11. septembar 2001. bio
crni dan za sve obavještajne
službe u Americi. CIA se zbog
propusta našla na meti kritike
Bijele kuće, ali je ubrzo dobila
odriješene ruke u globalnom
ratu protiv terorizma.
Od tada su mediji širom
svijeta prepuni izveštaja o
egzekucijama, otmicama i mučenjima osumnjičenih za terorističke aktivnosti, a koje su
pripisivane agentima CIA. U
vojnoj bazi Gvantanamo na
Kubi osnovan je zatvor za uhapšene pripadnike Al Kaide,
koji već godinama čekaju na
suđenje. Istovremeno svjetom
kruži „boing 737“ kojim se
uhapšeni odvode na tajne lokacije radi ispitivanja. Fantomski avion do sada je slijetao
u Poljsku, Bugarsku, Rumuniju, zemlje koje važe za pouzdane saveznike u borbi protiv
terorizma i koje imaju svoje
vojnike u Iraku, kao i u Makedoniji, Italiji...
Da priča o mreži tajnih zatvora CIA u istočnoj Evropi
nije bez osnova, potvrdio je František Bublan, ministar unutrašnjih poslova Češke. On je
priznao da je Vašington od Praga tražio da se na teritoriji
Češke instalira „centar za smeštaj zarobljenika iz Gvantana-
U Beču održana Konferencija o islamu
Beč -- Tema dijaloga sa islamom postala
je aktuelnija nego ikad, ocjenjuje šefica diplomatije Austrije, Ursula Plasnik. Ona je povodom otvaranja trodnevne konferencije o
islamu "Islam u pluralističkom svjetu", 14.
novembra u Beču, ukazala da je njegovanje
dijaloga kultura i vjera u tradiciji Austrije.
Na konferenciju su doputovali predsjednici Iraka i Avganistana, Džalal Talabani i
Hamid Karzai i bivši predsjednik Irana, Muhamed Hatami, a Ursula Plasnik je objasnila da se zbog sve većih predrasuda i generalnih optužbi mora približiti šarolikost islamskog svjeta. "Javni prostor ne smije biti prepušten onima koji vjeru koriste u nepogodne svrhe", rekla je ona.
Predsjednici Avganistana i Iraka, Hamid Karzai i Džalal Talabani, istakli su da je
islam religija tolerancije, suprotna skretanjima fanatika. Karzai je podsjetio da muslimanski svijet čini zajednicu od milijardu ljudi
svih rasa i klasa i izrazio nadu da će biti
'većeg poštovanja razlika'. Strana intervencija i invazije su uništile viševjekovnu avganistansku tradiciju tolerancije i težnju ka razvoju, rekao je Karzai. On je osudio 'radikalizaciju i fragmentaciju' avganistanskog druš-
tva, ocjenivši da su one izazvane sovjetskom
okupacijom i podsticajima spolja - navele su
agencije.
Karzai je naglasio da sadašnji avganistanski Ustav, 'potpuno zasnovan na islamu,
priznaje istovremeno jednakost prava svih i
pluralizam'.
Avganistanski predsjednik je izrazio želju da u svijetu globalizacije televizijski programi koje svi vide 'poštuju razlike u kulturi
i načinu života'. Irački predsjednik Talabani
je kazao da 'kao što pokazuje Kur’an, islam
je religija ljubavi i mira, od koje su skrenule
male grupe'.
On je pozdravio novi irački Ustav, prihvaćen na referendumu, koji 'priznaje jednakost muškaraca i žena i garantuje prihvatanje svih vjera'.
Predsjednik islamske zajednice u Austriji, Anas Šakfeh, rekao je da se Austrija nalazi na odličnom putu da integriše muslimane u svoje društvo.
Generalni sekretar austrijskog orijentalnog društva Hamer-Purgstal Zigfrid Has naglasio je da bečkom konferencijom želi da se
postigne veća infromisanost i međusobno
poštovanje i prihvatanje.
Portugal ispituje tvrdnje da je CIA
neovlašćeno koristila lokalne aerodrome
Portugal se konsultuje sa američkim vlastiima nakon medijskih izvještaja u kojima se tvrdi da su avionima, koji pripadaju CIA, transportovani osumnjičeni za terorizam preko
portugalskih aerodroma, izjavio je ministar spoljnih poslova
Diogo Fritas do Amaral. "U kontaktu smo sa SAD" kada je riječ o tim letovima, izjavio je Amaral.
(AP)
ma“, ali da je taj zahtjev odbijen.
Prema njegovim riječima,
sličan zahtjev upućen je i Holandiji i Nemačkoj, ali bez pozitivnog odgovora.
Slovački ministar pravde
Danijel Lipšic istakao je da u
ovoj zemlji nema tajnih zatvora CIA.
Kako navodi „Vašington
post“, za tajne zatvore znaju
samo predsjednik i najviši
obavještajni zvaničnici zemlje
na čijoj teritoriji se oni nalaze.
U međuvremenu je Kongr-
esu predložen zakon po kome
bi agenti CIA bili izuzeti od
mjera kojima se zabranjuje
zlostavljanje zatvorenika u
američkim zatvorima. Tim povodom održan je sastanak kome su prisustvovali potpredsjednik SAD, Dik Čejni, i direktor CIA, Porter Gos. U nacrtu
zakona za odbranu koji razmatra Zastupnički dom Kongresa
nema odredbe o ljudskim pravima. Bijela kuća je najavila
da će blokirati bilo koji zakon
u kojem se govori o odnosu prema zatvorenicima.
(Blic)
Otvoren granični prelaz između Gaze i Egipta
Korak u pravcu palestinske nezavisnosti
Rafah - Granica između Gaze i Egipta
je ponovo otvorena 25. novembra presijecanjem vrpce, što predstavlja prekretnicu
za Palestince koji će prvi pit preuzeti kontrolu nad graničnim prelazom bez izraelskog veta. Otvaranje graničnog prelaza vidi
se kao korak u pravcu palestinske nezavisnosti i daje podršku palestinskom lideru
Mahmudu Abasu, koji se suočava sa žestokim izazovom islamske militantne grupe
Hamas, uoči januarskih izbora. "Ovo je veliki dan. Ovo je dan sreće, jer znači veliki korak u pravcu uspostavljanja slobode za palestinski narod", izjavio je Mark Ote, predstavnik EU za Bliski istok pred oko 1.200
ljudi koji su prisustvovali ceremoniji.
Prolaz Rafah na granici Gaze i Egipta
zatvorio je Izrael u septembru tokom povlačenja svojih trupa iz Gaze. Nakon dva
mjeseca međunarodnog posredovanja i
pritiska američkog državnog sekretara
Kondolize Rajs, Izrael se saglasio da Palestinci otvore granicu sa njihove strane uz
pomoć evropskih posmatrača. Prolaz će
dnevno biti otvoren četiri sata sve dok se
evropski posmatrači ne budu smjestili.
Nakon test perioda, ta satnica će se
produžavati.
"Od ovog trenutka, osjećam se slobodno", izjavio je Fatia Nadžar (55) jedan od
onih Palestinaca koji su čekali u redu da
pređu granicu. "Prije smo živjeli kao u zatvoru".
Cermonija je održana pod velikim šatorom. Nakon muslimanskih molitvi prisutni su minutom ćutanja odali poštu Palestincima ubijenim u sukobu sa Izraelom.
U okviru priprema za otvaranje, terminal je obnovljen. On sada ima novu boju,
zamijenjen je crijep na krovu i instalirano
novo svijetlo. Sale za dolaske i odlaske
ispunjene su redovima plavih i narandžastih stolica, kompjuterskom opremom,
rengen mašinama, metalnim detektorima
i kamerama za praćenje.
Operaciju u Rafahu nadgledaće prva
grupa od 20 posmatrača EU, izjavio je
Džulio Delegardia, portparol kontingenta.
On je dodao da prvu grupu posmatrača čine Italijani, Rumuni i posmatrači iz Luksemburga. U narednim nedjeljama broj
članova posmatračke misije biće povećan
na 70 sa posmatračima iz Francuske, Španije, Portugala, Švedske i Finske. (AP)
21
SA MINBERE
novembar 2005.
islamske novine
gazetë islame
ELIF
dr Jusuf el-Karadavi
Omladina i epidemija
opojnih droga i pića
N
e prestajemo govoriti o
omladini, o našim mladićima i djevojkama.
Ne prestajemo govoriti o
tom ljudskom blagu koje je najdragocjeniji posjed ummeta.
Ono je bogatstvo budućnosti, a
skuplje je od nafte, dragocjenije od zlata i dragulja. Vrednije
je od onog ispod i iznad zemlje.
Ne prestajemo govoriti o
omladini i tom periodu između dvije slabosti; slabosti djetinjstva i oronulosti.
Ne prestajemo govoriti o
omladini da bi ih kazivanjem
zaštitili od poroka i epidemije,
da bi ih sačuvali od katastrofa
i nesreća i odstranili od njih
poteškoće i time ih izbavili iz
škripca u kojem se nalaze.
Moramo iskreno i srdačno
govoriti o omladini. Moramo
pokušati da im pružimo iskrenu islamsku orijentaciju, da
ih učinimo aktivnim ummetom koji će ujedno sjutra biti i
njen glavni potencijal. Ne
pokušavamo zagnjuriti glave
u pijesak naspram problema,
jer ih to neće riješiti, niti će
čvor odvezati, ili pak bolest
izliječiti.
Danas ću govoriti o porocima, ili bolje rečeno o epidemiji zbog koje se u cilju izlečenja
od nje organiziraju seminari,
kružoci i kongresi. Svako govori o ovoj epidemiji, a taj belaj
su opojna pića i droge. To je
epidemija o kojoj nije dozvoljeno šutjeti.
Tačno je da je naše stanje
još uvijek bolje od drugih, kao
i to da ne prestajemo paziti na
pobožnost više od drugih ljudi,
ali neprijatelj brzo određuje
novu destinaciju, a zlo brzo dolazi i veoma blizu se potpaljuje
i bukti.
Neprijatelj, zlo i grijesi su
brzi. Oni se šire brzinom vatre
u ljuskama.
Postoje oni koji zavide ovom islamskim društvu i koji
planiraju njegov nestanak i to
na rukama njegovog vlastitog
stanovništva. To je neobjavljeni rat kojeg vodi skrivena sila. Sila koja želi zlo ovom um-
metu i koja mu želi nauditi i iz
korijena ga istrgnuti. To je neobjavljeni i gluhi rat, a takva
vrsta rata je najopasnija, jer ostavlja teže posljedice od javnog
rata u kojem se koriste bombe,
topovi i granate. U ovoj kategoriji rata neprijatelj u sebi nosi
otvoreno neprijateljstvo, te ljudi ustaju u samoobranu i obranu svoga identiteta. Oni žele
poginuti braneći domovinu,
čast i vlastiti bitak.
U hladnim i skrivenim ratovima neprijatelji nam daju oružje kojim ćemo sami sebe ubiti. Oni koriste naše ljude koji
plasiraju ove otrove (opojna pića i narkotike), da bi ubili našu
omladinu, da bi uništili našu
ekonomiju, etiku, vjerske obrede, i svaku uzvišenu komponentu u nama. To je opasni i
skriveni rat zbog kojeg moramo biti na oprezu, zbog kojeg
moramo druge upozoravati i
opominjati, upućivati i podučavati, a ako treba i uzviknuti
spasilačkim glasom kada budemo vidjeli da se približava sjenka onoga čega se pribojavamo.
Na nama je da svi zajedno spriječimo put toj opasnoj nakani
da bi sačuvali naše sinove i djecu, da bi sačuvali mladiće i djevojke koji su upali u ove neprilike i koji su mušterije onima
koji trguju tim otrovima. Koji
su mušterije onima koji se žele
obogatiti od harama i koji žele
da preko noći postanu milioneri na račun zdravlja, etike i
vrijednosti ljudi. Dužnost nam
je stati i boriti se protiv onih
koji se ne boje Stvoritelja, niti
su samilosni prema stvorenjima. Protiv onih koji bježe i trguju otrovima. Moramo stati
nasuprot ovoj epidemiji koja se
ušuljala među nas, te je mnogi
ne bi ni primijetili da nije masa žrtava i bolnica koje primaju zavisnike od ove opasnosti.
Postoje supstance koje se
jednom ili dva puta probaju, a
koje su dovoljne da se postane
zavisnik od njih i koje su dovoljne da suoče zdravlje i život s
opasnošću.
Kako je moguće da se ovi
otrovi transportiraju u naše gr-
adove?
Kako možemo dozvoliti da
se prenosi heroin, kokain, hašiš, a prije njih alkohol i druga
opojna sredstva?
Zar nismo muslimansko
društvo?!
Zar nismo društvo koje zabranjuje te stvari i smatra ih
najvećim prijestupima i grijesima?
Radi našeg zdravlja to moramo spriječiti. Moramo dati glas protiv, kako bi zaštitili i sačuvali naše sinove.
Naši sinovi su njihove žrtve, a razlog tome je nestanak
porodičnog nadgledanja. Otac
i majka su zauzeti drugim poslovima. Očevi se ne interesiraju za svoje sinove. Oni ne znaju gdje im sinovi idu, borave i
šta rade. Sve čime se otac zanima jeste da sinu da novac i
imetak, a nije mu važno gdje
će on taj imetak potrošiti i u
šta će ga iskoristi.
Da li otac ispituje svojeg
sina?
Da li ga kontrolira i da li s
njim sjedi?
Zašto se šire ove nedaće?
Zašto?
One se šire zbog praznine
u vremenu, a više u duši. Šire
se zato što se sinovi ne vežu za
vrhovnog autoriteta. Zato što
ne žive radi ostvarenja velikih
ciljeva zbog kojih su ranije živjeli: Usame Ibn Zejd, Ali Ibn
Ebi Talib, Muaz Ibn Džebel,
Abdullah Ibn Abbas i Muhammed Ibn Idris Eš-Šafi'i. Zato
što imitiraju i povode se za glumcima i strancima.
Oni ne nalaze valjan uzor,
niti lijep primjer u njihovoj kući, porodici, školi i njihovom
okruženju. Nema vaspitanja
oko kojeg bi se trebali konsultirati razne institucije kako bi
od njih napravili dobre insane.
Zbog toga mladići odlaze tamo
gdje odlaze. Nestalo je društvenog i porodičnog nadzora. Oči
promatrača su zaklopljene. O
njima ne znaju pretpostavljeni
koji će na sudnjem Danu biti
pitani šta su sa datom funkcijom učinili. "Svi ste pastiri i svi
ćete biti odgovorni za svoje sta-
do."
Šta omladina čini u odsustvu nadzornika?
Očevi su najbliskiji ljudi
svojim sinovima. Otac je zadužen da zaradi, donese i stvori
način za život, ali on uništava
najveće bogatstvo koje ima. To
bogatstvo su njegovi sinovi.
Šta ti znače milioni kada
izgubiš svoje dijete, svoga sina
i kada upropastiš svoju djecu?
Šta ti znače milioni?
Potrebno je same nas provjeriti. Vidjeti zbog čega se jako
brzo širi ovaj otrov.
Zašto se šire opojna pića i
narkotici?
Zašto?
Da li je u pitanju taština,
gubitak?
Da li je to gubitak ispravnog islamskog vaspitanja?
Zašto to činimo sami sebi?!
Koliko god govorili da je
riječ o ratu i da su u pitanju
razni inicijatori koji planiraju
uništenje ove oblasti, naših
imetaka i omladine, mi smo ti
koji to zapravo uslovljavamo.
Mi kažemo da oni planiraju,
ali nam to ne može biti isprika.
Zašto mi sami ne planiramo izgradnju i zaštitu nas samih, isto kao što naši neprijatelji
planiraju naše uništenje i
cijepanje?
Moramo učiti i paziti.
Arapima je islam došao onda kada su zaronili u alkohol.
Oni su bili kronični alkoholičari koji su pili do zore. Nazivali
su alkohol raznim imenima:
hamr, rah, sahba, selafa, medam, bintu ukud, bintu denan, itd. Također su raznim imenima oslovljavali pijanke i posude iz kojih su pili. O alkoholu su sastavili mnogo stihova.
Zbog ovoga je islam primijenio
krajnje mudru vaspitnu metodu koja ih nije odbila od islama. Kur'an im je pojasnio da je
šteta alkohola veća od koristi.
Ako postoje koristi od alkohola
(ekonomske, trgovinske), šteta
koja iz njega proizlazi je mnogo veća od te koristi. Na ovom
mjestu moramo pojasniti našim sinovima i novim generacijama štete koje alkohol prouzrokuje. Moramo im dati do
znanja da od alkohola nemamo druge koristi osim trgovinske. Suvremena nauka i medicina su to potvrdili. Alkohol je
prijetnja zdravlju i on ubrzava
smrt čovjeku. Antialkoholičarska društva putem fotografija i
filmova ozbiljno rade na prikazivanju opasnosti od alkohola.
Alkohol je opasnost po zdravlje, po jetru, srce, nerve i ostale organe. On je opasnost po
razum. Alkohol oduzima čovjeku ono čime je on posebno
odlikovan, on oduzima čovjeku pamet. Allah, dž.š, je počastio čovjeka tako što mu je dao
pamet. On se govorom obratio
razumu, kaznio je čovjeka i
nagradio ga zbog razuma, ali
čovjek svojom voljom, izborom i imetkom taj razum gubi.
On kupuje ludilo za svoje pare.
Alkohol je opasnost za razum,
tijelo i moral.
Pijanica nema morala. To
je čovjek koji nema svoje Ja.
On ne poznaje dužnosti naspram svoga Gospodara, naspram
sebe i društva. On je opasnost
za porodicu, jer kronični alkoholičar uništava svoju djecu,
ne razmišlja o ničem drugom,
osim o svojim strastima i slastima, bez obzira da li mu žena
griješi, ili su mu djeca zanemarena.
Pa ako hoćete, možemo kazati da je on opasnost i za cijelu zajednicu. Opasnost za ekonomiju i razvoj. Kroničar ne
može koristiti napretku, jer svoj posao ne radi marljivo, niti
mari na povjerenu mu dužnost.
Nalik alkoholizmu je narkomanija. Čak, kako kaže Ibn
Nastavak na sljedećoj strani
ELIF
SA MINBERE
islamske novine
gazetë islame
Tejmije, ona je opasnija od alkohola. Hašiš i drugi narkotici
su opasniji od alkohola, jer katkad alkohol potiče na aktivnost, dok narkotici utječu na
tromost i malaksalost. Ovi otrovi su opasnost za progres i prosperitet zajednice.
Amerika godišnje troši 62
biliona dolara za žrtve narkomanije, liječenje kroničara i za
nadoknadu njihova odsustva
sa posla. Možda su se ove cifre
do danas povećale, jer se ova
opasnost neprestano uvećava.
Žalosno je što mi hoćemo
da slijedimo ova društva koja
jadikuju zbog ove epidemije.
Ta društva su bogata i napredna, ali mi uzimamo njene negativnosti, a ne pozitivnosti. Alkohol i narkotici su materijalna i duhovna opasnost po čovjeka. Oni su ujedno opasnost
za iman. Zbog toga se u sahihhadisu kaže: « Bludnik u činu
bluda prestaje biti vjernik, kradljivac u činu krađe prestaje
biti vjernik, onaj koji pije alkohol prestaje biti vjernik u vremenu dok ga pije.»
Ovdje nije u pitanju cjelokupan iman, vjerovanje, već se
misli na redukciju kompaktnosti imana, jer se to poklapa
sa Tekstom i činjeničnom stanju, jer čovjek samim činom griješenja ne gubi iman u potpunosti.
Ne može biti vjernik onaj u
čiju utrobu ulaze ovi otrovi.
Allah, dž.š., nam je to zabranio
i učinio ga ridžsom, nečim odvratnim i prljavim, šejtanovim
l.a. djelom. Navodi se u sahihhadisu da je Poslanik, a.s., rekao: «Klonite se alkohola, jer
je on ključ svakog zla.»
Alkohol zove čovjeka ka
neprestanom konzumiranju i
tjera ga na neposlušnost i činjenje velikih grijeha. U ovom
su prepoznatljivi kroničari kojima je alkohol najveći porok.
Poslanik, a.s., kaže: «Ko (umre) sretne Allaha u pijanom
stanju, sreo ga je u svojstvu obožavaoca kipova.» To je zato
što je alkohol postao alkoholičaru kao kip kojeg obožava.
Ebu Musa kaže: ''Ne pravim
razliku da li si pio alkohol ili si
mimo Allaha, obožavao Sariju.'' Sarija je stub u džamiji.
On je smatrao konzumiranje
alkohola vrstom štirka, te stoga, ko udovoljava ovoj strasti
kao da obožava kip.
Polazeći odavde, islam pruža otpor i zabranjuje ovu op-akost. Njegova zabrana se gradi-
ra od riječi Allaha, dž.š. u suri
Bekari: «Pitaju te o vinu i kocki. Reci: «Oni donose veliku
štetu, a i neku korist ljudima,
samo je šteta od njih veća od
koristi.». Preko ajeta u suri Nisa': «O vjernici, pijani nikako
molitvu ne obavljajte, sve dok
ne budete znali šta izgovarate.» p sve do presudnog ajeta u
suri Maide: «O vjernici, vino i
kocka i kumiri i strelice za gatanje su odvratne stvari, šejtanovo djelo; zato se toga klonite
da biste postigli što želite. Šejtan želi da pomoću vina i kocke unese među vas neprijateljstvo i mržnju i da vas od sjećanja na Allaha i od obavljanja
molitve odvrati. Pa hoćete li se
okaniti?»
Kada je ovaj ajet objavljen,
ashabi su rekli: ''Okanili smo
se Gospodaru, okanili.'' Ovaj
ajet je zatekao čovjeka sa čašom u ruci. Nekoliko je popio
a nekoliko mu je ostalo, ali kada je saznao za zabranu on je
prosuo vino na zemlju i izjavio: ''Okanio sam se.'' Nije rekao ono što je davno Kajs izgovorio: ''Danas vino, a sutra nešto drugo, pa ispijmo vino, a neka bude sutra šta će biti.'' Ne,
vino je zabranjeno i stvar je završena. Iman je pobijedio.
U suzbijanju alkohola Amerika je izgubila bitku. Pored
zakona i propisa koji zabranjuju alkohol i pored policije i
vojske za suzbijanje alkoholizma, alkohol se krijući proizvodi i plasira. Amerikanci su u
tome potrošili milione dolara i
aktivirali sve organizacije. Sa
svim ovim pokušajima, nije
mogla nadvladati svoje disidente, pa ga je silom dozvolila.
Mi kod nas imamo vjeru koja
nam striktno zabranjuje alkohol, tako da je ta zabrana postala opštepoznata u vjeri.
Islam je za konzumiranje
alkohola odredio tjelesno kažnjavanje bičevanjem kako bi
kažnjeni prekinuo konzumiranje i bio pouka drugima. Tako
je postupio islam. Poslanik,
a.s., je čak zabranio bilo kakav
kontakt sa alkoholom, izbliza i
izdaleka, tako što je prokleo
desetoricu: ko ga pije, ko ga
nosi, kome se donosi, ko ga toči, ko ga prodaje, ko se njegovim novcem hrani, ko ga kupuje i kome se kupuje, ko ga proizvodi i za koga se proizvodi.
Svako ko učestvuje u nečem
od ovoga, on je proklet jezikom Muhammeda, s.a.v.s.
Islam želi da potpuno zatv-
ori vrata alkoholu, te zbog toga
kada je zabranio pijenje, zabranio je da se sjedi sa onim ko
ga pije. Zato u hadisu stoji:
«Ko vjeruje u Allaha i Sudnji
dan, neka ne sjedi za stolom
gdje se alkohol služi (toči).»
Vjernik se mora udaljavati od
tih osoba.
Kada je petom halifi Umeru Ibn Abdulazizu, dovedena
grupa ljudi koji su pili alkohol,
među kojima je bio i jedan koji
nije pio, pa je čak rečeno da je
bio i postač, Umer mu je rekao: ''Postač, a sjedi sa onima
koji piju alkohol. Od njega počnite (bičevanje)! Allah, dž.š.,
kaže: «On vam je već u Knjizi
objavio: kad čujete da Allahove riječi poriču i da im se izruguju, ne sjedite s onima koji to
čine dok ne stupe u drugi razgovor, inače, bit ćete kao i oni.
Allah će sigurno zajedno sastaviti u džehennemu licemjere
i nevjernike.»
Kada sjedite sa onima koji
vrijeđaju riječi Allaha, dž.š.,
onda ste njima slični. Tako ko
sjedi za stolom gdje se toči alkohol, on sudjeluje u grijehu sa
onima koji ga piju. Kada islam
nešto zabranjuje, on zabranjuje sve što pomaže i što vodi tome, osim u slučaju da čovjek
bude primoran. Znači ne po
njegovoj volji kao što se nekom
od nas desi da sjedne u avion
pored nekog koji konzumira
alkohol. U tom slučaju on ne
može da napusti to mjesto.
Čak i arapske (zaljevske) aviokompanije služe alkohol. Vidim ljude koji u Ramazanu piju
alkohol, dok visimo između
neba i Zemlje, a stjuardese govore ''Spasilački pojas je ispred
tebe''. Koji spasilački pojas
ljudi?! Ako se desi opasnost,
da li može taj pojas išta pomoći!? Ti ljudi za vrijeme Ramazana u avionu piju alkohol, dok
stjuardese i stjuardi, uče ljude
kako da u slučaju životne opasnosti upotrebe spasilačke pojaseve!
Koliko ljudi pije alkohol u
vrijeme Ramazana?!
Koliko žena pate od svojih
muževa koji im naređuju da
njima ili njihovim gostima posluže alkohol!?
One me pitaju: «Da li moram to učiniti? Da li mi je dozvoljeno da ga ne poslušam?»
Velika se nesreća uvukla u
našu zajednicu.
Koliko me je djevojaka pitalo da li može da se uda za onoga koji konzumira alkohol, ili
novembar 2005.
u protivnom da li joj je dozvoljeno da ostane neudata?
Epidemija se širi i mora joj
se stati na put. Moramo ukazati našim generacijama šta je islam učinio. Islam je pružao otpor ovim porocima i rigoroznim zabranama ga zabranio. Zabranio je konzumiranje, trgovinsku transakciju i proizvodnju. Prenosi se u ''Evsatu'', hadis od Taberanija koji glasi:
«Ko sakrije grožđe u vrijeme
berbe, da bi ga prodao nekome
ko će ga u vino pretvoriti biće
bačen u vatru.» A šta tek mislite o onome koji prodaje alkohol, koji kupuje narkotike ili o
onom ko ih konzumira?!
Moramo sačuvati naše društvo od ovih poroka i boriti se
protiv onih koji žele zaraditi
na račun nesretnika koji ih konzumiraju. Cijelo društvo treba stati protiv ove epidemije.
Doista, islam želi jakog,
produktivnog i darežljivog muslimana koji sudjeluje u razvijanju društva. Želi aktivnog i
živahnog člana koji će biti snažan u tijelu zajednice, a ne želi
pasivnog člana koji će biti negativan po društvo. Zbog toga,
trebamo raditi na protekciji
ove generacije, bogatstva našeg naroda.
Islam želi odgojiti jakog
muslimana. Želi odgojiti čovjeka koji društvu više pruža
nego što uzima, koji proizvodi
za život više nego što iz njega
troši, a to neće postići ako bude žrtva ove epidemije i otrova
koji nas sve više i više zaokupljaju.
Upotreba ovih otrova spada
među najviše grijehe koje je
Allah, dž.š., zabranio. Moramo
znati i naše sinove i omladinu
podučiti da je islam ove stvari
zabranio radi protekcije ins-ana, a ne iz nekog drugog razloga. To je za naše bolje zabranio, jer On ne dozvoljava, osim
onoga što je lijepo i ne zabranjuje, osim onoga što je štetno.
Tako kada nam nešto islam
zabrani to biva u našu korist,
korist pojedinca i društva, a
nije mržnja prema nama ili
uskraćivanje naših blagodati.
To je ono s čime je islam došao. Zbog toga kada nam je Poslanik, a.s., zabranio upotrebu
opojnih sredstava, zabranio je
upotrebu male i velike količine, rekavši: «Ono što opija je
haram, bilo u malim ili velikim količinama.» Poslaniku a.s.
je došao jedan čovjek iz Jemena i pitao ga za piće koje se u
22
Jemenu pravi od ječma. Zvali
su ga Mizr, pa mu Poslanik,
a.s., reče: ''Sve što opija je haram. Allah je obećao da onoga
koji pije opojna pića, napoji
''Tinetu-l-hubalom.'' Rekoše: O
Božji Poslaniče, a šta je to Tinetu-l-hubal? Reče: Znoj i(li)
gnoj stanovnika Džehennemu.» Također se prenosi od
njega, a.s., da je rekao: «Ko popije alkohol, namaz mu neće
biti primljen 40 jutara.» Odnosno, namaz će mu biti poništen.
Polazeći od ove osnove, na
muslimana koji želi da bude i
ostane veza između njega i
Allaha i ne želi da se ta veza prekine, i na muslimana koji želi
da mu se dobra djela primaju a
grijesi oproste i koji želi da se
pokaje za taj prijestup, dužnost je da spozna varku šejtana,
džinna i šejtana-ljudi. Dužnost
mu je sačuvati sebe od neprilika ovoga i budućeg svijeta. Neprilike ovog svijeta su bolesti,
ludilo, propadanje jetre, organa i živaca, duševni i nervni
napadi, a prije svega on je izložen srdžbi Allaha, dž.š., i Njegovoj kazni na Ahiretu. Kada
bismo bilježili ili brojali nedaće i posljedice od alkohola i droge u koje spadaju saobraćajne
nesreće, ubistva, svađe, itd., vidjeli bismo da su u pitanju
ogromne cifre.
Ova epidemija i muka se iz
neprijateljskih pobuda uvukla
u naše, prije toga neporočno
društvo. Na nama je da pazimo, draga braćo muslimani, i
da se vratimo Allahu, dž.š., i
naredbi Resulullaha, s.a.v.s.
Na nama je obaveza da se
vratimo našoj iskonskoj vjeri.
U njoj je jedino i lijek i spas.
Na nama je dužnost da se vratimo Knjizi našeg Gospodara,
dž.š., i Sunnetu našeg Poslanika, s.a.v.s., u njima ćemo naći
svako dobro.
«A kako možete nevjernici
postati kad vam se kazuju
Allahovi ajeti i kad je među vama Njegov Poslanik. A ko je
čvrsto uz Allaha, taj je već upućen na pravi put.»
Ovo kažem i molim Allaha,
dž.š., da meni i vama oprosti.
Molite Ga i vi da bi se vašoj
molbi odazvao.
Iz Knjige
»Džumanski biseri«
Prevod:
Džemo Redžematović
23
MOZAIK
novembar 2005.
islamske novine
gazetë islame
ELIF
Rabatska Deklaracija o pravima djeteta Štrpci
Rabat
Rabat, 9. novembra (IINA)
- Prva islamska ministarska
konferencija o djetetu (pravima djeteta) je završena usvaj-a-
njem Rabatske Deklaracije o
pravima Djeteta u islamskom
svijetu.
Rabatskom Deklaracijom
Tužba protiv Srbije
Priboj, 20. novembra (B92) - Dvije nevladine organizacije podnijeće tužbu protiv države Srbije zbog otmice i ubistva muslimana u
Sjeverinu, Kukurovićima i Štrpcima.
Predsednik Građanske akcije za ljudska
prava, Aida Polimac, izjavila je da ta nevladina organizacija iz Priboja i Fond za humanitarno pravo pripremaju tužbu protiv države
Srbije za kršenje ljudskih prava nad muslimanima početkom 90-ih u selima Sjeverin i Kukuroviće, kao i za otmicu 20 muslimana iz
voza Beograd-Bar u stanici Štrpci.
U toku je prikupljanje punomoćja od porodica osoba otetih u Štrpcima iz voza Beograd-Bar, kao i porodica 17 otetih iz sela Sjeverin i nastradalih u selu Kukurovići.
Tužba će biti podnijeta i zbog muslimana
stradalih u Crnoj Gori, u pljevaljskoj Bukovici, a sadržaće, uz zahtjeve za odgovornost počinilaca zločina, i zahtjeve za nadoknatu štete, kako za žrtve, tako i za porušene i opljačkane kuće, rekla je Aida Polimac.
Ona je saopštila i da je opštinski javni tužilac u Priboju, Milić Popović, uputio krivičnu
prijavu protiv direktora i glavnog urednika
Informativnog centra Priboj, Branislave Žarković, jer je lokalna televizija emitovala seriju
od osam emisija o stradanju muslimana u toj
opštini tokom rata u Bosni i Hercegovini, koja
je izazvala širenje vjerske i nacionalne mržnje.
Aida Polimac je na Okruglom stolu o pravu manjina na informisanje na maternjem jeziku rekla da se krivična prijava, po tumačenju Popovića, koji je tokom rata u BiH bio
predsjednik Skupštine opštine Priboj, odnosi
na širenje vjerske i nacionalne mržnje u seriji TV emisija.
je proklamovana obaveza poštovanja i garantovanja prava svakog djeteta u islamskom društvu, bez diskriminacije po bi-
lo kom osnovu, rasnom, rodnom, nacionalnom, jezičkom,
vjerskom i političkom, statusnom položaju...
Deklaracija naglašava unapređenje opštih principa prava djeteta i zalaže se, pored ostalog, protiv diskriminacije,
zatim za aktivno učestvovanje
djece u društvu; podršku akcijama u poboljšanju statusa djece i adolescenata; da se očuva
i unaprijedi zajedničko islamsko nasljeđe, da se poveća nivo informisanosti muslimanske omladine o vrijednostima
islama, i da im se »usadi« osjećaj ponosa za sva dostignuća
veličanstvene islamske civilizacije; da se doprinese većem
razumijevanju i međuvjerskoj
i međunacionalnoj toleranciji,
kao i da se putem medija promovišu islamske vrijednosti
koje se odnose na shvatanje
žena i djece, te da se proširi
pravi, istiniti i časni imidž islama i suštine šerijata.
Nakon otkrića tajnog podzemnog zatvora u Bagdadu
Irački suniti traže
međunarodnu istragu
Bagdad - Irački istražitelji počeli
su da pretražuju tajni podzemni zatvor kojim je rukovodila policija u Bagdadu. Istovremeno, lideri sunitskih
Arapa optužili su vladu pod kontrolom šiita da je podržavala mučenje zatvorenih sunita i zatražili međuanordnu istragu.
Otkriće zatvora u toku američke
vojne operacije, sredinom novembra,
galvanizovalo je ljutnju sunitskih Arapa i produbilo podjelu u zemlji samo
mjesec dana prije izbora za vladu koja
će imati puni četvorogodišnji mandat.
Komandant, general Vilijem Vebster iz Treće pješadijske divizije, saopštio je da će američki oficiri pomoći
da se ispitaju podaci prikupljeni u zatvoru i da su njegovi vojnici spremni
da provjere sve žalbe na postojanje drugih tajnih zatvora koje drže iračke
snage bezbjednosti.
Američke snage su primorale iračkog premijera Ibrahima al Džafarija, koji je sunit, da saopšti da će njegova vlada ispitati optužbe za tortutu u
zatvoru gde su otkrivena 173 zatvorenika vidno oslabljena i neuhranjena.
Bivši zatvorenik rekao je u jednom
telefonskom intervjuu da su zatvorenici, inače mahom sunitski Arapi, bili
svakodnevno podvrgavani električnim šokovima i batinama. On sam je
proveo puna tri mjeseca u zatvoru noseći crni povez preko očiju. Ministar-
stvo unutrašnjih poslova potvrdilo je
da su u zatvoru pronađeni "instrumenti torture" i da je bilo mučenja.
Igrajmo se Neba i Sunca
naše je Sunce i naše je Nebo
i jedan je Bog
ispred tebe je pustoš
tvoj korak drhti u snijegu
zaleđen vodeni cvijet
miriše ti u oku
vrišti lokomotiva
na peronu Štrpci
obješen mjesec
jedva diše.
Grozni dolaze neljudi
u zadnjem vagonu voza »671«
cvijet plavi drhti
uskoro ćeš sklopiti oči
i zvijezde otjerati
u guste oblake
jer oči su zvijezda
zaspale na mjesečini
avetinjski zavija kijamet čopora
tvoj grkljan crveni u vodi
u zao čas hijene
igraju u tvojim zjenicama
igru oštrih očnjaka.
Tvoje oči boje Neba
kao da su mutne
i u usnulim zorama
tvojih zjenica
umiru plavi cvjetovi
svi redom i oni zeleni
u smrti ne plaši se
zagrli plavog anđela
otjeraj hijene
igraj se Neba i Sunca
tvoje je Sunce i tvoje je Nebo
i jedan je Bog.
Gase se zvijezde jedna po jedna
i kao da slijepi Sunce
u tami školjke, biser drhti
bijeli biser, i u njemu
bijeli leptir maše krilima
leti kroz Nur.
Bilo ih je osamnaest
neko će reći jedan više
bilo ih je devetnaest uzdaha
i još toliko života.
Po jedan i jedan Drina pamti
krvnikove ruke i jauk brata
i vrisak sina i vapaj oca
i ukočen pogled majke
i sestre i brata
i vjerenice što čeka
u bijeloj haljini
zaklanog mladića.
Zatvor se nalazio u podrumu skloništa od bombi, koje je podigao Sadam Husein, a pretvoren u glavni operativni centar Ministarstva unutrašnjih
poslova nakon američke invazije. Stotine Iračana marširalo je 20. novembra na zapadu Bagdada tražeći okončanje torture nad zatvorenicima i
pozivajući međunarodnu zajednicu
da izvrši pritisak na iračke i američke
vlasti da osiguraju da se takvi oblici
lošeg postupanja sa zatvorenicima
nikada više ne ponove.
(DANAS)
Devetnaest mu je godina bilo
devetnaest zvijezda
i još toliko ruža
na mezaru njegovom
nema cvijeća
više ga ni vjerenica ne čeka.
U mutnim vodama Drine
on još uvijek sanja
i njenu haljinu bijelu
i kosu njenu plavetnilo okeana
i njene rumene usne
i obraze njene
crvene kao trešnje...
Islam Šabović, Plav
ELIF
ZADNJA STRANA
islamske novine
gazetë islame
novembar 2005.
24
TRAGOM NEKADAŠNJIH DžAMIJA
Herceg Novi
- IV DIO PRVA DžAMIJA NA PLAVOM
JADRANU
Novi je pao u ruke Mlečana 1687. godine. Na strani
Mlečana bila su angažovana i
brojna plemena sa prostora
Brda i Hercegovine.
Nakon mletačkog zauzimanja Novog, Muslimani su se
iselili u Hercegovinu, Nikšić,
Podgoricu i druga mjesta. Od
početka XX vijeka počele su u
Novi doseljavati neke muslimanske porodice. Tada su muslimani uzeli jednu prostoriju
na Toploj, vlasništvo Šaćira i
Adema Kusturice, koju su opravili i u njoj klanjali i držali
vjersku pouku. Prvi namaz klanjan je 8. januara 1932. godine, a prvi imam bio je Halilefendija Imamović, koji je vršio dužnost vojnog imama u
garnizonima u Boki, a u avgustu 1932. godine osnovan je
Bokokotorski džemat i za prvog imama postavljen Ahmedefendija Muslibegović, koji je
premješten iz Podgorice.
Godine 1933. u Novom je
osnovan Odbor za izgradnju
džamije. Odbor je zamolio
vakufska povjerenstva u Bosni
i Hercegovini da ih u ovoj akciji pomognu i ovlastio Hafiza
Muhasilovića da po džamijama u BiH prikuplja priloge
za izgradnju džamije u Novom.
Odlučeno je da se džamija
sagradi sa kupolom pokrivenom bakrom i sa munarom od
kamena. Izgrađen je idejni crtež džamije. O tome je pisao
list '' Jugoslovenska pošta '' od
4. februara 1933. godine. Tekst naslovljen «Prva džamija
na plavom Jadranu» prenosimo u cjelosti:
PROSLAVA BAJRAMA U
HERCEG-NOVOM
Herceg-Novi 2. februara. Ovogodišnja proslava muslimanskog bajrama u Herceg-Novome
izvedena je veoma svečano. Na
ovaj veliki dan sviju mjuslimana
riješeno je da se u Herceg-Novome podigne jedna muslimanska bogomolja, koja bi po svojoj
izradi bila jedna od najmodernijih džamija kod nas. Primjetiti
nam je da će ovo biti ujedno i
prva džamija na Jadranu.
Pored mnogobrojnih muslimana koji su prsustvovali bajramskim molitvama ovdje je bio doputovao sa svojom gospođom g.
Dr. Salih Tatarević iz Sarajeva.
On je ujedno i glavni inicijator
da se podigne ova muslimanska
bogomolja u Herceg-Novome.
Na dan samoga Bajrama a
poslije sabah namaza održao je
g. Dr. S.Tatarević jedno predavanje o Islamu i higijeni.
Pročitane su i brzojavne čestitke Nj. V. Kralja i čestitke Reisul-uleme upućene za ovaj veliki
dan svim muslimanima. Potom je
muzika intonirala državnu himnu.
Iza ovoga razvilo se narodno
veselje i povela se kola, koje je
prvi poveo g.dr. Tatarević. Naročito je vrijedno istaknuti da se
toga dana nije pilo uopšte nikakvog alkoholnog pića, što je
jedino zasluga g.dr. Tatarevića.
Veliki broj mornara bio je počašćen bezalkoholnim pićima, slatkišima i cigaretama.
Prilikom odlaska g.dr. Tatarevića na ispraćaju je uzelo učešće mnoštvo muslimana i građanstva. Tom prilikom je g.Šaćir Kusturica, trgovac u Herceg-Novome, održao jedan veoma lijepi
oprosni govor, u kojem se srdačno zahvalio g. Tatareviću i obećao, da će svim silama poraditi,
da se ovaj njihov naum što prije
ostvari. Rekao je, da će odmah
kod nadležnih poraditi, da se u
svim mjestima Bosne i Hercegovine osnuju pododbori kojima
će biti cilj da prikupljaju priloge
za gradnju ove prve džamije na
Idejni srtež (skica) džamije u Herceg Novom iz 1933. godine
plavom Jadranu. Kako gđa tako i
g. Tatarević su bili prosto obasuti cvijećem, koje su donijele
mlade muslimanke.
Interesantno je napomenuti,
da se sadašnja privremena džamija nalazi sagrađena pored
same pravoslavne crkve na Topli.
Kako nije bilo drugog prostora
to su svi muslimani zabavljali se
na crkvenom zemljištu, koje im je
odbor ove crkve ustupio.
Za vrijeme bajramskih praznika ovdašnji pravoslavni sveštenik prota g. Marko Stanišić posjetio je mnoge muslimanske obitelji, kojima se ovaj gest pravoslavnog sveštenika veoma dop-
ao. Ne pamti se, da je ikada do
sada jedan pravoslavni sveštenik, osobito u ovim krajevima prešao prag kuće jednog muslimana, što je sigurno jedna velika
dobit za sve uopće i bratstvo i
jedinstvo naše velike Jugoslavije.
Tada je Odbor za gradnju
džamije u Herceg Novome
dao oglas za prikupljanjem novčanih sredstava, o čemu će
biti riječi u sljedećem broju
ELIFA.
Pripremio:
Bajro Agović
Preminuo istaknuti pljevaljski intelektualac, dr. sci Miodrag Todorov Bojović
Iznenadni odlazak istinskog baštinika Taslidže
Iznenada, nakon kratke i teške bolesti, 2. novembra preminuo je dr. sci Miodrag Todorov
Bojović, veliki baštinik i zaštitnik kulturnog nasljeđa PljevaljaTaslidže i njihov istaknuti reprezent.
Zadnju deceniju devetnaestog i cijeli dvadeseti vijek, ugledna porodica Bojović je bila tijesno vezana za orijentalno kulturno nasljeđe Pljevalja, a posebno za Husein-pašinu džamiju.
U arhivu pljevaljskog muftijastva, koji se nalazi u posjedu OIZ
Pljevlja, može se vidjeti da je Miodragov djed Maksim, najveći
dio svog radnog vijeka bio angažovan oko održavanja i popravke vakufskih objekata: mahal-
Dr Bojović (lijevo), sa prijateljima ispred Husein-pašine džamije
skih džamija, dućana, magaza,
hanova i ostalih objekata.
Posebno je važno istaći njegovo učešće u gradnji oštećenog
minareta Husein-pašine džamije 1912 godine, kao i uređenju
okolnog džamijskog kompleksa.
I Miodragov otac, Todor, na-
stavio je tradiciju svojih predaka. Zabilježeno je da je 1948 godine uradio i promijenio prozore na Husein-pašinoj džamiji,
kao i ostalu stolariju.
Dr Miodrag Bojović je cijeli
radni vijek proveo u Beogradu,
radeći na poslovima urbanizma.
Pomagao je rodni grad na način
kako je najbolje mogao. Pomagao je i Islamsku zajednicu Pljevalja, često šaljući dobrovoljne
priloge i učestvujući u značajnijim akcijama. Veliki dio svog
života i rada uložio je na pripremi knjige ''Pljevlja, stara varoš'',
čije izlaženje nije dočekao. Štampanje ove knjige preuzeo je
podgorički ''Almanah''. Druga
knjiga, takođe pripremljena za
štampu, ostala je na njegovom
radnom stolu, a nosi naziv
''Pljevaljski Bošnjaci/Muslimani
u suživotu''. Objavljivanje ove
knjige obećali su njegovi prijatelji i poštovaoci.
Aktivno i sa zadovoljstvom
je učestvovao i u TV emisijama
gdje je promovisano orijentalno
kulturno nasljeđe Pljevalja, kao:
Tragovi Orijenta, Turbeta u Crnoj Gori i u posljednjoj - Džamije u Crnoj Gori, čije emitovanje je s nestrpljenjem očekivao.
Dr Miodrag Bojović je sahranjen 3. 11. na porodičnom groblju kod manastira sv. Trojice,
uz veliko prisustvo sugrađana i
rodbine.
Jakub Durgut

5 - FLOWEY

Preuzmite časopis u PDF formatu

preuzmite casopis u pdf formatu

ELIF - MonteIslam.com

ELIF - Prvi Islamski Web Portal u Crnoj Gori

BM-900 - ПАКОМ Компани > Насловна страна

HBN630250S

ELIF

Untitled - Montenegro Travel

V-100 V-200 V-300

HMT85M - Bosch

7. Instalacija unutarnje jedinice

Voda u životu i kulturi muslimana, 1. dio

8 - Siemens

OM, LC 153-HD, 96131003400, 2013-11, Lawn Mower

Preuzmite časopis u PDF formatu

Ukusi jezera Shijet e Liqenit Tastes of the Lake