ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΥΓΡΩΝ Ροβίθης Μιχαήλ Νοσηλευτής ΤΕ, MMedsci in Clinical Nursing Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΕΓΧΥΣΗ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΩΝ - ΟΡΙΣΜΟΣ Η χορήγηση μέσω του φλεβικού συστήματος υγρών και φαρμάκων στην σωστή συχνότητα και με ένα συνεχή και ακριβή τρόπο ώστε να επιτευχθεί η επιθυμητή θεραπευτική δράση και να προληφθούν οι οποιεσδήποτε επιπλοκές. Ο νοσηλευτής έχει την ευθύνη να καθορίσει την σωστή συχνότητα χορήγησης ανάλογα με την περίπτωση και να διατηρήσει την ροή κατά τη διάρκεια της έγχυσης. J Mallet et al. (1996) ΣΚΟΠΟΣ Manual of Clinical Nursing Procedures Intravenous Management. The Royal Marsden NHS Trust. ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 1 Σκοπός της ενδοφλέβιας χορήγησης φαρμακευτικών σκευασμάτων και υγρών είναι η ασφαλής, αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση χωρίς την πρόκληση αισθήματος δυσφορίας στον ασθενή ή την πρόκληση βλάβης 1989 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ Αρ. Φύλλου 159, Τεύχος 1ο, άρθρο 1-2.3.2-2.3.4 « Ο Νοσηλευτής/τρια έχει την ικανότητα λόγω σπουδών και πρακτικής εμπειρίας να εκτελεί και τις πιο περίπλοκες πράξεις κατ’ εφαρμογή του θεραπευτικού προγράμματος: Χορήγηση φαρμάκων από όλες τις οδούς, πλήρη παρεντερική θρέψη….» Η Νοσηλευτική φροντίδα που παρέχει ο νοσηλευτής/τρια κατά την Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών ή φαρμάκων αφορά τρεις κατευθύνσεις: Την ασφάλεια κατά την χορήγηση Την πρόληψη και την έγκαιρη αναγνώριση επιπλοκών Την μείωση των επιπλοκών 2 Επίσης ευθύνη των νοσηλευτών αποτελεί η πληροφόρηση του ασθενή για την διαδικασία που θα ακολουθηθεί, για τον σκοπό χορήγησης, για το είδος του Φαρμάκου ή του υγρού που θα χορηγηθεί ενδοφλέβια σε αυτόν καθώς και η ψυχολογική υποστήριξη και η εξασφάλιση σωματικής άνεσης του ασθενή καθ’ όλη την διάρκεια της διαδικασίας. ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΕΔΟΦΛΕΒΙΑ ΕΓΧΥΣΗ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Έλεγχος των υγρών που θα χορηγηθούν και της συσκευασίας τους Διασφάλιση ότι χορηγείται ενδοφλέβια στον σωστό ασθενή το φαρμακευτικό σκεύασμα ή υγρό που αναφέρει η ιατρική εντολή Παρατήρηση για διατήρηση της βατότητας της ενδοφλέβιας γραμμής Έλεγχος του σημείου εισαγωγής της βελόνας και αναφορά επιπλοκών Διασφάλιση του ρυθμού ενδοφλέβιας ροής του υγρού ή του φαρμάκου όπως η ιατρική εντολή ορίζει Παρακολούθηση της γενικής κατάστασης του ασθενή και αναφορά οποιονδήποτε μη φυσιολογικών αλλαγών Ακριβής καταγραφή της διαδικασίας και των παρατηρήσεων στον φάκελο του ασθενή UKCC 1992 3 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΑΜΕΣΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ – ΑΚΡΙΒΗΣ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟΦΥΓΗ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΕΡΕΘΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΕΝΔΟΜΥΙΚΕΣ ΕΓΧΥΣΕΙΣ ΤΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΕΧΤΕΙ ΥΓΡΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΑ ΚΑΙ ΣΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΠΌ ΟΤΙ ΤΟ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ Η ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΤΟΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ( ΣΥΝΕΧΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗ – ΔΙΑΚΕΚΚΟΜΕΝΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΦΑΠΑΞ ΧΟΡΗΓΗΣΗ) Weinstein 1993 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΝΑΚΛΗΣΗΣ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΙΡΕΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΓΡΗΓΟΡΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΡΟΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ SHOCK ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Weinstein 1993 4 ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΥΝΕΧΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΔΙΑΚΕΚΟΜΜΕΝΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΦΑΠΑΞ ΧΟΡΗΓΗΣΗ Χορήγηση φαρμάκου σε μεγάλη διάλυση και διατήρηση σταθερού επιπέδου φαρμάκου στο αίμα ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΑΣΗΨΙΑ ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ Η ΣΩΣΤΗ ΟΔΟΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Ο ΣΩΣΤΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ Η ΣΩΣΤΗ ΔΟΣΗ Ο ΣΩΣΤΟΣ ΧΡΟΝΟΣ 5 Εκτίμηση και προετοιμασία του αρρώστου πριν την φλεβοκέντηση Γραπτές εντολές από τον γιατρό για το είδος του διαλύματος , την ποσότητα και τον ρυθμό ροής. Ενημέρωση για την διαδικασία και τις πιθανές επιπλοκές. Έλεγχος ενυδάτωσης (π.χ. διάρκεια στέρησης, εμετοί ,Α.Π.) Εκτίμηση της κατάσταση φλεβών- χέρι (λειτουργικότητα, άνεση, ασφάλεια.) Ερώτηση για αλλεργίες Εμπειρίες στο παρελθόν-φόβος Εκτίμηση να κρατά ακίνητο το μέλος Φροντίδα να φοράει ρούχα με φαρδιά μανίκια Έλεγχος καταλληλότητας υγρού και υλικού έγχυσης. Αλλοίωση χρώματος Ημερομηνία λήξης Διαρροές Έλεγχος συμβατότητας φαρμάκων- διαλύματος. Οδηγίες χρήσης Όχι πάνω από 24 ώρες, το αίμα max 3ώρες Συχνός έλεγχος για φλεγμονή, υποδόρια έγχυση. Τα φάρμακα που χρωματίζουν ένα διάλυμα μπαίνουν τελευταία. ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΣΩΣΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΕΛΕΓΞΕΤΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΛΗΞΕΩΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΔΙΑΥΓΕΙΑ ΥΓΡΟΥ ΠΙΘΑΝΟΝ ΡΩΓΜΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΠΟΥΛΑ 6 ΑΝΑΡΡΟΦΗΣΕΤΕ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΕΑΝ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΜΟΡΦΗ ΣΚΟΝΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΟΥ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΔΙΑΛΥΤΗ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΛΥΣΕΤΕ I n t . ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟ ΦΛΕΒΑΣ C o l o u r ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΕΣ S i z e D i a m e t e r / L e n g t h M a x F l o w Colour Size Int. Diameter/Length Max Flow Grey 16G 1.4mm/45mm G 180mls/min r e y 1 6 G 1 . 4 m m / 4 5 m m 1 8 0 m l s / m i n 1 . 0 m m / 4 5 m m 8 0 m l s / m i n 0 . 8 m m / 3 2 m m 5 4 m l s / m i n Green 18G 1.0mm/45mm 80mls/min Pink 20G 0.8mm/32mm 54mls/min Blue 22G G 0.6mm/25mm 1 r e e n ΛΑΣΤΙΧΟ ΠΕΡΙΔΕΣΗΣ ΛΕΥΚΟΠΛΑΣΤ 8 G ΒΑΜΒΑΚΙ 31mls/min ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΛΥΜΑ ΔΙΑΦΑΝΕΣ ΕΠΙΘΕΜΑ P i n k 2 0 G Emergency-Nurse.org (2005) Emergency-Nurse.org -Intravenous Cannulation Tutorial 0 3 The Cannulation Process [Online] Available: http://www.emergency. 1 6 m nurse.org/tutorials/iv/process.htm [Accessed March 14, 2005] B m l u e 2 2 G m / 2 5 m m l s / m i n 7 Επιλογή φλεβών για την ενδοφλέβια έγχυση υγρών. Η φλέβα να είναι ορατή, ευθεία, ψηλαφητή και σταθερή με εύρος μεγαλύτερο από την διάμετρο της βελόνης ή του φλεβοκαθετήρα. Σκοπός, διάρκεια της έγχυσης, είδος και ποσό των διαλυμάτων που θα χορηγηθούν. Θέση της φλέβας (όχι στον αγκώνα και στην πηχεοκαρπική άρθρωση) Κατάσταση των ιστών πάνω από την φλέβα (όχι όταν στην περιοχή της φλεβοκέντησης υπάρχει οίδημα, ουλή, φλεγμονή, και θρομβομένες φλέβες προηγούμενων φλεβοκεντήσεων). Δεξιοτεχνία του νοσηλευτή. •Συνήθεις επιφανειακές φλέβες για φλεβοκέντηση Ahrens, T., Wiersma, R. & Weiltiz, P.B. (1991) Differences in pain perception associated with intravenous catheter insertion. Journal of Intravenous Nursing, 14(2), 85-9 Hadaway, L. (1995) Anatomy and Physiology related to IV Therapy. In: Intravenous Therapy: Clinical Principles and Practices (eds J. Terry, L. Baranowski, R.A. Lonsway & C. Hedrick), pp 81-110. WB Saunders, Philadelphia Weinstein, S.M. (1997) Plumer's Principles and Practice of Intravenous Therapy 6th edn. J.B. Lippincott, Philidelphia Whitson, M. (1996) Intravenous therapy in the older adult: special needs and considerations. Journal of Intravenous Nursing, 19(5), pp252-5 8 •Συνήθεις επιφανειακές φλέβες για φλεβοκέντηση ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗΣ 9 10 ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΝΟΙΚΤΟ 11 ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΑΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕ ΤΟ ΛΑΣΤΙΧΟ ΠΕΡΙΔΕΣΗΣ ΓΥΡΩ ΣΤΑ 10 ΕΚΑΤΟΣΤΑ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΣΦΙΚΤΑ ΔΕΜΕΝΟ ΠΟΥ ΝΑ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΤΗΝ ΑΙΜΑΤΙΚΗ ΡΟΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΗΝ ΦΛΕΒΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΩΣΤΕ ΟΙ ΦΛΕΒΕΣ ΝΑ ΔΙΟΓΚΩΘΟΥΝ 12 ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΦΛΕΒΑ ΜΕ ΨΗΛΑΦΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΦΟΡΕΣΤΕ ΤΑ ΓΑΝΤΙΑ ΣΑΣ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΕΤΕ ΜΕ ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΛΥΜΑ ΚΡΑΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΣΑΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΦΛΕΒΑ ΜΕ ΚΛΙΣΗ ΠΕΡΙΠΟΥ 45 ΜΟΙΡΩΝ ΚΑΙ ΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙΤΕ ΝΑ ΤΡΥΠΗΣΕΤΕ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΠΕΡΙΠΟΥ 2-3 ΕΚΑΤΟΣΤΑ ΑΠΌ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΠΟΥ Η ΦΛΕΒΑ ΕΊΝΑΙ ΟΡΑΤΗ Η ΨΗΛΑΦΗΤΗ ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΟΤΙ Η ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΗΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΚΑΘ’ ΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΘΑ ΣΑΣ ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΦΛΕΒΑΣ 13 ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ ΤΟΣΟ ΓΙΑ ΑΙΜΟΛΗΨΙΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΣΥΝΗΘΩΣ ΕΦΑΠΑΞ (BOLUS) ΦΑΡΜΑΚΩΝ/ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΥΓΡΩΝ Η ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ Η ΒΕΛΟΝΗ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΛΕΒΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΟΠΟΤΕ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΦΛΕΒΑΣ ΒΕΛΟΝΗ ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΚΑΛΥΜΑ ΠΡΟΣΟΧΗ ΝΑ ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ ΟΛΟΣ Ο ΑΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΩΛΗΝΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΣΗΜΕΙΟ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΑΦΟΥ ΤΡΥΠΗΣΕΤΕ ΕΛΕΓΞΕΤΕ ΕΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΑΕΡΟΘΑΛΑΜΟ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ 14 ΑΛΛΑΞΤΕ ΜΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΧΕΡΙ ΚΡΑΤΗΣΤΕ ΣΤΑΘΕΡΗ ΤΗΝ ΒΕΛΟΝΑ ΚΑΙ ΣΠΡΩΞΤΕ ΜΕ ΑΡΓΗ ΚΑΙ ΣΤΑΘΕΡΗ ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΠΤΕΡΥΓΙΑ ΤΟΝ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΦΛΕΒΑ. Η ΒΕΛΟΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤΑΘΕΡΗ ΚΑΙ Η ΡΑΧΙΑΙΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΧΕΡΙΟΥ ΣΑΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΚΡΑΤΑΕΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΚΟΥΜΠΑΕΙ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΤΕ ΤΗΝ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΣΤΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΣΑΣ 15 ΑΚΡΟ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΦΛΕΒΑ ΑΦΟΥ ΑΦΑΙΡΕΘΕΙ Η ΒΕΛΟΝΗ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΟΥΜΕ ΣΕ ΑΙΜΟΛΗΨΙΑ ΕΑΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ Η ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΑΙΜΑΤΟΣ Η ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΙΜΑΤΟΣ 16 ΠΙΕΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΨΗΛΑΦΑΜΕ ΤΟ ΑΚΡΟ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΦΛΕΒΑ ΕΝΏ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΜΕ ΕΝΑ ΤΟΛΥΠΙΟ ΒΑΜΒΑΚΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΕΣΗ Η ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΟΥΜΕ ΔΙΑΦΥΓΗ ΑΙΜΑΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΣΤΕΡΕΩΣΤΕ ΚΑΛΑ ΤΟΝ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΟΡΑΤΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΥΧΟΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΠΑΝΤΑ Η ΣΥΣΚΕΥΗ ΟΡΟΥ ΤΟΠΟΘΕΙΤΑΙ ΣΕ ΚΑΜΠΥΛΗ ΚΑΙ ΣΤΕΡΕΩΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΣΗΜΕΙΟ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗΣ 17 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΦΛΕΒΟΚΕΝΤΗΣΗ……… ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΟΤΙ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΤΕ ΕΓΚΑΙΡΩΣ ΤΥΧΟΝ ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΠΑΝΤΑ ΑΝΑΓΡΑΦΕΤΑΙ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΩΣΤΕ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ ΠΟΤΕ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΧΘΕΙ Η ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΑΝΑΓΡΑΦΕΤΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΦΑΚΕΛΟ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΕΠΙΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ 18 ΕΠΙΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΕΠΙΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ 19 ΕΠΙΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΤΕΡΕΩΣΗΣ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ Δεν αφήνουμε να φαίνεται το σημείο εισόδου του Φλεβοκαθετήρα στο δέρμα όταν υπάρχει πιθανότητα είτε λόγω μικρής ηλικίας του ασθενή Είτε λόγω συγχυτικού ασθενή να κινδυνεύσει η ασφάλεια του Φλεβοκαθετήρα από τον ίδιο τον ασθενή 20 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΙΜΟΛΗΨΙΑΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΙΜΟΛΗΨΙΑΣ 21 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΙΜΟΛΗΨΙΑΣ Απλές συσκευές ορών συνολ. ποσό υγρού ml * σταγ./ml σταγ/λεπτό=---------------------------------------------------------συνολικός χρόνος έγχυσης σε λεπτά abbott Baxter 15 κοινή συσκευή 10 60 παιδιατρική 50 Συσκευές με ρυθμιστή ροής. ml/ώρα = Όγκος υγρού σε ml/ χρονικό διάστημα σε ώρες Αντλίες έγχυσης υγρών. 22 ΑΝΤΛΙΕΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΑΝΤΛΙΕΣ ΕΓΧΥΣΗΣ 23 ΑΝΤΛΙΕΣ ΕΓΧΥΣΗΣ Διατήρηση της φλέβας και πλεονεκτήματα αυτής Με ηπαρίνη (των 1000 iu /ml ή τύπου heplock. Συνίσταται 10-100 iu σε 1-2 ml.) Με 1-2 ml φυσιολογικού νερού. Με συνεχή έγχυση κάποιου υγρού. Πλεονεκτήματα διατήρησης της φλέβας Ελάχιστος κίνδυνος υπερφόρτωσης Περιορισμός ερεθισμού Περιορισμός μόλυνσης Άνεση ‘Οχι φλεβοκέντηση για λήψη αιματος Μείωση κόστους 24 Κλινικά συμπτώματα από ένδεια ή υπερφόρτωση υγρών. Ένδεια--- ελαττωμένη πρόσληψη υγρών, αυξημένες απώλειες (πυρετός, εμετοί, διάρροιες ). Συμπτώματα Α.Π. χαμηλή, σφυγμός μικρός και συχνός, δέρμα ξηρό και ανελαστικό, δίψα, βλεννογόνοι κόκκινοι και ξηροί, ούρα λίγα, ατονία. Υπερφόρτωση---παρεντερική χορήγηση μεγάλης ποσότητας υγρώνκυρίως σακχαρούχων χωρίς αντίστοιχη χορήγηση διαλύματος NACL, μακροχρόνια χορήγηση κορτικοστεροειδών, σε καρδιακή ανεπάρκεια, ηπατική νόσος με ασκίτη, σε χρόνια πάθηση των νεφρών. Συμπτώματα Σημεία πνευμονικού οιδήματος- οίδημα, δύσπνοια, κεφαλαλγία, σφυγμός μεγάλος και αραιός, υγροί ρόγχοι, απότομη αύξηση του βάρους, αύξηση ποσού των ούρων, αύξηση Α.Π. ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Υδατάνθρακες Δεξτρόζη σε νερό. Υπάρχει σε περιεκτικότητες 5%, 10%, 20%, 35%,50%. Χρησιμοποιούνται για την γρήγορη παροχή νερού σε αφυδατωμένους ασθενείς (το 5%) Σε υπερνατριαιμία μειώνει το νάτριο αίματος (το 5%), ειδικότερα όταν ο ασθενής δεν έχει πρόβλημα υπερφόρτωσης της κυκλοφορίας. Διατροφή. Συνήθως με διαλύματα των 20% και 50% μαζί με ηλεκτρολύτες. Συχνά προστίθεται και ινσουλίνη για να εμποδίσει την υπερπαραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας. Αυτά τα διαλύματα είναι ιδιαίτερα χρήσιμα σε ασθενείς που θέλουν τις απαραίτητες θερμίδες σε μικρό όγκο. Π.χ ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια. Υπερκαλιαιμία. Υψηλές συγκεντρώσεις υδατανθράκων με ινσουλίνη προκαλούν αναβολισμό που οδηγεί σε μια μετακίνηση του εξωκυττάριου καλίου ενδοκυτταρίως Προβλήματα Υποκαλιαιμία. Συμβαίνει λόγω της παρατεταμένης ενδοφλέβιας αγωγής χωρίς ηλεκτρολύτες και της αδυναμίας των νεφρών να αποθηκεύσουν κάλιο. Δευτερογενώς λόγω του αναβολισμού που προκαλούν τα υπέρτονα διαλύματα γλυκόζης. Αφυδάτωση. Οσμωτική διούρηση συμβαίνει όταν χορηγείται η δεξτρόζη σε τέτοιο ρυθμό που δεν μπορεί ένας ασθενής να την μεταβολίσει. Ενας υγιής ενήλικας χρειάζεται 15 ml νερού για 1 γραμ. γλυκόζης, ενώ ένας ασθενής χρειάζεται πολλά περισσότερα. Υπερινσουλινισμός. Προκαλείται από υπερβολική συγκέντρωση ινσουλίνης που παράγεται από την χορήγηση υπέρτονων διαλυμάτων γλυκόζης. Η μέγιστη χορήγηση γλυκόζης χωρίς πρόκληση υπεργλυκαιμίας είναι 0.5gr/kgr/hr. 25 ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Δεξτρόζη σε διάλυμα Nacl. Dextose 5% in 0,45% nacl. Διάλυμα υπέρτονο (Na= 77, Cl=77), υπέρτονο. Χρησιμοποιείται για παροδική θεραπεία της υποογκαιμίας και για προαγωγή της διούρησης σε αφυδατωμένους ασθενείς. Dextrose 5% in 0.9%NaCl. Ενδείξεις. Προσωρινή θεραπεία κυκλοφοριακής ανεπάρκειας και του shock που προκαλείται από υποογκαιιμία και δεν υπάρχει άμεσα πλάσμα. Πρώιμη θεραπεία μαζί με το πλάσμα ή αλβουμίνη για αντικατάσταση απωλειών από εγκαύματα. Βιταμίνες Πιο απαραίτητες είναι η βιταμίνη C και μέλη του συμπλέγματος B, γιατί είναι υδροδιαλυτές και δεν αποθηκεύονται από τον οργανισμό σε μεγάλες ποσότητες. Σε ασθενείς που συντηρούνται αποκλειστικά με παρεντερική θρέψη , δίνονται περισσότερες βιταμίνες από ότι οι καθημερινές ανάγκες λόγω μεγάλης νεφρικής απώλειας. ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Φυσιολογικός ορός (Na=154 K=154, ισότονο) Ενδείξεις Αναπλήρωση του εξωκυττάριου υγρού. Υποκαθιστά την απώλεια του χλωριούχου νατρίου. Κίνδυνοι από την χορήγηση τέτοιων διαλυμάτων είναι Υπερνατριαιμία, υποκαλιαιμία, κυκλοφορική υπερφόρτωση. 26 Υποκατάστατα πλάσματος Δεξτράνες Αυξάνουν την κολλοειδοσμωτική πίεση και τον όγκο του πλάσματος. Χορηγούνται σε όλες τις ολιγαιμικές καταστάσεις, ιδιαίτερα δε στις σηπτικές και εγκαυματικές καταπληξίες. Χορηγείται για πρόληψη μετεγχειρητικών θρομβώσεων μετά εμβολεκτομή ή αρτηριοπλαστκές επεμβάσεις. Συμπυκνωμένη ανθρώπειος λευκωματίνη. Οι κυριότερες ενδείξεις χορήγησης της είναι η υποπρωτειναιμία με ή χωρίς οιδήματα και τα εγκαύματα. Μαννιτόλη Είναι αλκοόλη, δεν μεταβολίζεται από τον οργανισμό όταν χορηγείται ενδοφλεβίως. Έχει δυο σημαντικές ιδιότητες: Ανεβάζει την ωσμωτική πίεση του εξωκυττάριου υγρού. Προκαλεί έντονη ωσμωτική διούρηση. Χορηγείται σε: Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και εγκεφαλοαγγειακά επεισόδια για μείωση του εγκεφαλικού οιδήματος. Για βελτίωση της διούρησης σε ολιγουρία ή ανουρία εξαιτίας νεφρικής ισχαιμίας. Προστατεύει την νεφρική λειτουργία στις παρακάτω περιπτώσεις Σε πάσχοντες από βαρύ αποφρακτικό ίκτερο χειρουργικούς ασθενείς. Σε ασθενείς με καταπληξία εξαιτίας αιμορραγίας, τραυματισμού, βακτηριαιμίας, οξείας παγκρεατίτιδας κλπ. 27 ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΚΑΛΙΟΥ (Darrow, kalisol, amp. των 10ml, ισοζυγισμένο ηλεκτρολυτικό κλπ). Οδηγίες για την αποφυγή επιπλοκών Δεν πρέπει να χορηγούνται περισσότερα από 30mEq/hr. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν χορηγούνται με απλή συσκευή ορού. Οπου είναι δυνατό τέτοιος τρόπος πρέπει να αποφεύγεται. Ποτέ δεν χορηγείται κάλιο στην συμπυκνωμένη του μορφή των 10ml. Ενδοφλέβια χορήγηση καλίου επιτρέπεται όταν έχουμε καλή νεφρική λειτουργία γιατί το κάλιο αποβάλλεται από τους νεφρούς. Προτιμάται να υπάρχει σε ένα διάλυμα ενός λίτρου όχι πάνω από 40 mEq Απαγορεύεται ποσότητα καλίου πάω από 80 mEq ανά λίτρο διαλύματος. Διαλύματα καλίου με περιεκτικότητα πάνω από 30-40 mEq προκαλούν έντονο πόνο κατά μήκος της φλέβας ενώ σε μεγαλύτερες ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν καρδιακή ανακοπή. Διήθηση ιστών με καλιούχο διάλυμα είναι πολύ επώδυνο. Διαλύματα Ringers Είναι πολυιοντικά διαλύματα Απλό διάλυμα Ringer ( Na=130, K=4, Ca=3, Cl=109) Προορίζεται για ασθενείς που πάσχουν από ένδεια νατρίου, καλίου και μεταβολική αλκάλωση (π.χ από εμέτους, γαστρική αναρρόφηση, υποκαλιαιμία, λήψη μεγάλων ποσοτήτων αλκάλεων) Γαλακτικό διάλυμα Ringer (Υπότονο, Na=130, K=4, Ca=3, Cl=109, γαλακτικό=28) Περιέχει επιπλέον από εκείνα του απλού Ringer και γαλακτικό νάτριο. Χορηγείται σε ασθενείς με ένδεια καλίου, νατρίου και μεταβολική οξέωση. (διάρροιες, shock, υπερκαλιαιμία, σακχαρώδης διαβήτης). Αντικαθιστά απώλειες υγρών ως χολή, διάρροια και εξαιτίας εγκαυμάτων) 28 ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΗΣ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΥΓΡΩΝ Οι επιπλοκές που παρουσιάζονται ως συνέπεια της φλεβοκέντησης και της ενδοφλέβιας αγωγής θα μπορούσαν να ταξινομηθούν σε: ----γενικές ή συστηματικές, που αφορούν τον ασθενή ως σύνολο επηρεάζοντας ζωτικά όργανα και λειτουργίες τους. ----τοπικές που αναφέρονται στη περιοχή της φλεβοκέντησης. Οι συχνότερες γενικές επιπλοκές είναι: Υπερφόρτωση της κυκλοφορίας shock εξαιτίας της ταχείας χορήγησης υγρών αλλεργικές αντιδράσεις σηψαιμία εμβολή αέρα πνευμονική εμβολή Οι σπουδαιότερες τοπικές επιπλοκές είναι: Διήθηση ή υποδόρια διαφυγή υγρού Θρόμβωση Φλεβίτιδα Θρομβοφλεβίτιδα Τοπική λοίμωξη Αιμάτωμα Σπασμός φλέβας Τρώση νεύρων ή τενόντων Τυχαία μετακίνηση /αφαίρεση του καθετήρα Μείωση ή διακοπή της έγχυσης Τοπικές αλλεργικές αντιδράσεις ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΗΣ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ 1. Υπερφόρτωση της κυκλοφορίας Αίτια χορήγηση μεγάλης ποσότητας υγρών σε μικρό χρονικό διάστημα (ειδικότερα σε ηλικιωμένους και άτομα με καρδιακό ή νεφρικό πρόβλημα) Συμπτώματα αύξηση της κεντρικής φλεβικής πίεσης αύξηση αρτηριακής πίεσης διάταση των φλεβών του τραχήλου, ειδικά σε καθιστή θέση δύσπνοια - ταχύπνοια - υγροί ρόγχοι. Κεφαλαλγία εικόνα οξέος πνευμονικού οιδήματος αρνητικό ισοζύγιο υγρών Αντιμετώπιση μείωση ή διακοπή του ορού ενημέρωση του ιατρού τοποθέτηση του ασθενή σε καθιστή θέση με τα άκρα κρεμασμένα χορήγηση οξυγόνου έλεγχος των ζωτικών σημείων παρακολούθηση της διούρησης του αρρώστου πιθανά έναρξη φαρμακευτικής αγωγής (καρδιοτονωτικά, διουρητικά κλπ) διατήρηση του αρρώστου θερμού για να βελτιωθεί η περιφερική κυκλοφορία και να ελαττωθεί παροχή αίματος στις κεντρικές φλέβες Πρόληψη έγκαιρη ανίχνευση ατόμων υψηλού κινδύνου η χορήγηση υγρού να ακολουθεί τις ιατρικές οδηγίες χρησιμοποιώντας τις ανάλογες συσκευές έγχυσης (π.χ. αντλίες ή με ειδικό ρυθμιστή ροής) συχνός έλεγχος και αξιολόγηση των υγρών σύμφωνα με τις ανάγκες του ασθενή. διαλύματα που δεν χορηγήθηκαν σε ένα 24ωρο δεν θα πρέπει να αθροιστούν στη χορήγηση της άλλης ημέρας 29 2. shock εξαιτίας ταχείας χορήγησης υγρών. (speed shock) Συστηματική αντίδραση που συμβαίνει όταν μια ουσία ξένη προς τον οργανισμό εισάγεται γρήγορα στην κυκλοφορία. Η γρήγορη έγχυση ουσιών επιτρέπει σε φάρμακα να φτάσουν σε τοξικά επίπεδα στο πλάσμα και να επηρεάσουν όργανα με πλούσια αιμάτωση όπως είναι η καρδιά οι νεφροί και ο εγκέφαλος. Συμπτώματα κεφαλαλγία πτώση της ΑΠ ανακοπή λιποθυμία πόνος στην πλάτη ταχυσφυγμία δύσπνοια shock ερυθρότητα προσώπου υπάρχουν και ειδικά συμπτώματα που σχετίζονται με την δράση του συγκεκριμένου φαρμάκου Πρόληψη Αντιμετώπιση διακοπή έγχυσης και ενημέρωση του ιατρού έλεγχος των ζωτικών σημείων και αξιολόγηση τους διατηρήστε τον ασθενή ζεστό. ρύθμιση της ροής με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφευχθεί η απότομη χορήγηση μεγάλης ποσότητας υγρών (χορήγηση με ειδικές συσκευές, με αντλίες κλπ) κατά την έναρξη της χορήγησης να βεβαιωθείτε ότι το υγρό τρέχει ελεύθερα πριν ρυθμιστεί η ροή . Μετακίνηση του φλεβοκαθετήρα που ακουμπούσε το άκρο μιας φλέβας και εμπόδιζε την ομαλή κυκλοφορία, μπορεί να αυξήσει μια ροή που είχε ρυθμιστεί με απλή συσκευή 3. αλλεργικές αντιδράσεις Αιτία ευαισθησία του ατόμου σε κάποια φάρμακα Πρόληψη Συμπτώματα Ήπια : κνησμός, εξάνθημα, ναυτία εμετοί, ζάλη Έντονα : δύσπνοια, ταχυκαρδία, πτώση της ΑΠ. βεβαιωθείτε ότι ο ασθενής δεν είναι αλλεργικός Αντιμετώπιση μείωση ή διακοπή της χορήγησης παρακολούθηση και αξιολόγηση των ζωτικών σημείων επιδείνωση για πριν την χορήγηση του φαρμάκου να γίνεται τεστ ευαισθησίας όπου αυτό ενδείκνυται ενημέρωση του ιατρού και πιθανή έναρξη φαρμακευτικής αγωγής για την αλλεργία στον δίσκο νοσηλείας να υπάρχουν τα απαραίτητα φάρμακα για την αντιμετώπιση του επείγοντος. 30 4. σηψαιμία Η σηψαιμία οφείλεται στην είσοδο στην κυκλοφορία παθογόνων μικροοργανισμών ή προϊόντων τους Τα κλινικά σημεία μιας σηψαιμίας που σχετίζεται με την ΕΦ αγωγή είναι μη ειδικά και δυσδιάκριτα από μια βακτηριαιμία που ξεκίνησε από ένα σημείο μιας λοίμωξης όπως η ουροποιητική οδός ή ένα μολυσμένο τραύμα. Αίτια 1.μόλυνση από το εργοστάσιο πριν διατεθεί σε χρήση παλαιότερα συχνότερο - με την πρόοδο της τεχνολογίας σχεδόν εξάλειψη ύπαρξης μικροοργανισμών ή πυρετογόνων ουσιών που μπορεί να βρεθούν στο διάλυμα ή στην συσκευή έγχυσης 2. κατά την προετοιμασία του για έγχυση στο νοσοκομείο ή κατά την διάρκεια της χορήγησης μη τήρηση της άσηπτης τεχνικής. (εμπλουτισμός, τρύπημα πλαστικής φιάλης, αλλαγή συσκευής, αλλαγή φιάλης, σημείο φλεβοκέντησης, διάφορες συνδέσεις, σοβαρή φλεβίτιδα, αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, παραμονή φλεβοκαθετήρα για μεγάλο χρονικό διάστημα κλπ) 4. σηψαιμία Συμπτώματα Απότομη αύξηση της θερμοκρασίας που συνοδεύεται από ρίγος που ξεκινά συνήθως 30 λεπτά μετά την έναρξη της χορήγησης. Πονοκέφαλος ναυτία και εμετός ταχυσφυγμία αγγειακό collapsus με υπόταση και κυάνωση. Πόνος στην ράχη. Αντιμετώπιση Πρόληψη διακοπή του ορού αντιμετώπιση του πυρετού και του ρίγους λήψη αιμοκαλλιέργειας, και μικροβιακός έλεγχος του υγρού έγχυσης και του άκρου του φλεβοκαθετήρα. Συχνή λήψη των ζωτικών σημείων ενημέρωση του ιατρού και πιθανά έναρξη αντιβιοτικών ευρέως φάσματος τήρηση άσηπτης τεχνικής κατά την διάρκεια της φλεβοκέντησης, του εμπλουτισμού των ορών και της χορήγησης φαρμάκων. αλλαγή του φλεβοκαθετήρα κάθε 72 ώρες. έλεγχος για την ημερομηνία λήξης και μη χορήγηση διαλυμάτων που εμφανίζουν ασυνήθιστη θολερότητα. τα περισσότερα διαλύματα πρέπει να χορηγούνται μέσα σε 24 ώρες. Χρήση ειδικών φίλτρων στους αεραγωγούς των συσκευών. 31 5. εμβολή αέρα Είσοδος αέρα στην κυκλοφορία όταν: ο αέρας δεν αφαιρέθηκε από την συσκευή πριν την έναρξη της έγχυσης του υγρού το υγρό της φιάλης τελείωσε και αέρας αντί υγρού εισέρχεται στην κυκλοφορία αποσύνδεση της συσκευής από την βελόνα ή τον καθετήρα (σπάνια) τις περισσότερες φορές όμως σχετίζεται με τις κεντρικές φλεβικές γραμμές (εισαγωγή-αποσύνδεση κλπ) ------------------ο ασθενής μπορεί να πεθάνει από εμβολή όταν μικρές φυσαλίδες συσσωρεύονται επικίνδυνα και σχηματίζουν ανθεκτικές φυσαλίδες οι οποίες μπλοκάρουν τα πνευμονικά τριχοειδή. Ο αέρας που θα μπει στην κυκλοφορία εξαρτάται από την πίεση μέσα στην φλέβα. Μια αρνητική πίεση που συμβαίνει όταν το άκρο είναι ψηλότερα από το υφός της καρδιάς επιτρέπει τον αέρα να εισέλθει στην κυκλοφορία στις κεντρικές φλεβικές γραμμές είναι πιο εύκολο να μπει ο αέρας γιατί η πίεση είναι μικρότερη από ότι είναι σε μια περιφερική φλέβα. 5. εμβολή αέρα Συμπτώματα κυάνωση πτώση της αρτηριακής πίεσης αδύνατος και γρήγορος σφυγμός απώλεια της συνείδησης αύξηση της φλεβικής πίεσης του αίματος Αντιμετώπιση Ο ασθενής πρέπει να τοποθετηθεί στο αριστερό πλάι με το κεφάλι κάτω, γιατί αυτή η θέση επιτρέπει στον αέρα να μείνει στον δεξιό κόλπο και να μην μπει στην πνευμονική κυκλοφορία περιμένοντας να απορροφηθεί βραδέως. Χορηγείται οξυγόνο Αναζητείται η αιτία Πρόληψη να διακόπτεται η έγχυση πριν αδειάσει τελείως η φιάλη όλες οι συνδέσεις σε ένα σύστημα ορού πρέπει να είναι καλά βιδωμένες όταν δίνονται υγρά από τη ίδια φλέβα με σωλήνα Υ από δύο φιάλες η πρώτη φιάλη που αδειάζει πρέπει να κλείνεται εντελώς το άκρο που χορηγείται το υγρό πρέπει να είναι κάτω από το επίπεδο της καρδιάς χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν τα υγρά χορηγούνται υπό πίεση ο ρυθμιστής ροής να διατηρείται σε χαμηλό επίπεδο , όχι ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς. 32 6. πνευμονική εμβολή Ως επιπλοκή της ενδοφλέβιας χορήγησης υγρών οφείλεται συνήθως σε απόσπαση θρόμβου από σημείο έγχυσης όπου είχε αναπτυχθεί φλεβοθρόμβωση. Συμπτώματα δύσπνοια, κυάνωση, βήχας (ενδεχομένως αιματηρός), ξαφνικά εμφανιζόμενοι θωρακικοί πόνοι, κρίση εφίδρωσης, ταχυκαρδία, υπόταση μέχρι shock, αύξηση της κεντρικής φλεβικής πίεσης Αντιμετώπιση Πρόληψη Κατάκλιση χρήση των προληπτικών θρομβοφλεβίτιδας Αναλγησία μέτρων για την αποφυγή αποφυγή θετικής πίεσης για την απόφραξη από θρόμβο φλεβοκαθετήρος Καταστολή χορήγηση ηπαρίνης χορήγηση οξυγόνου έλεγχος διαλυμάτων για την ύπαρξη ξένων σωμάτων ή την μη σωστή διάλυση ουσιών σε εμπλουτισμούς χορήγηση του αίματος και του πλάσματος με φίλτρο για την αποφυγή εισόδου στον οργανισμό μικρών θρόμβων ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑΣ ΕΓΧΥΣΗΣ ΥΓΡΩΝ 1. ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΔΙΑΦΥΓΗ ΥΓΡΟΥ Πιθανές αιτίες: Διαρροή αίματος ή εγχυόμενου υγρού γύρω από το σημείο φλεβοκέντησης (ιδιαίτερα σε άτομα με φλέβες μικρές και λεπτά τοιχώματα, σε ηλικιωμένους που έχουν ελαττωμένη ελαστικότητα ιστών, σε ενεργητικά άτομα κλπ). Τρώση φλέβας από μετακίνηση της βελόνας ή του καθετήρα. Συμπτώματα και σημεία ---Οίδημα στην περιοχή της έγχυσης (που μπορεί να επεκταθεί κατά μήκος όλου του άκρου), επώδυνο ή ανώδυνο, εκτεταμένο ή περιορισμένο. ---Μη είσοδος αίματος προς την κατεύθυνση της συσκευής ορού όταν η φιάλη τοποθετείται κάτω από το επίπεδο της φλεβοκέντησης. Μπορεί όμως να συνεχίζεται η ροή του υγρού ακόμη και αν η φλέβα είναι φραγμένη (αν και η ροή συνήθως μειώνεται). ---Ψυχρό και ωχρό δέρμα γύρω από το σημείο της φλεβοκέντησης. ---Πόνος ανάλογα με την φύση του υγρού έγχυσης πχ(εντονότερος σε υδατανθρακούχα υπέρτονα, καλιούχα διαλύματα, κυτταροστατικά κλπ). ---Αίσθημα σφιξίματος και πίεσης. ---Συχνά για την εκτίμηση της υποδόριας διαφυγής υγρού μας βοηθά η εμφάνιση και η θερμότητα του άκρου με την ενδοφλέβια γραμμή - το οποίο παρουσιάζεται ερυθρό, θερμό και με διάταση - σε σχέση με το αντίθετο άκρο. 33 1. ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΔΙΑΦΥΓΗ ΥΓΡΟΥ – ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ----Με την εμφάνιση των συμπτωμάτων ο νοσηλευτής θα πρέπει να διακόψει την χορήγηση υγρών και να αφαιρέσει του φλεβοκαθετήρα. Επανατοποθέτηση του πιο πάνω από το σημείο της εξαγγείωσης ή στο άλλο άκρο. ----Αναρρόφηση του περιεχομένου του σωλήνα έγχυσης και του φλεβοκαθετήρα για υπολειπόμενο φάρμακο και χρήση αντιδότων (διήθηση τοπικά), σε περίπτωση κυρίως εξαγγείωσης κυτταροστατικών φαρμάκων. ----Εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων, εάν η διήθηση είναι πολύ πρόσφατη και το οίδημα μικρό, διαφορετικά θα πρέπει να εφαρμόζονται θερμά επιθέματα. ----Ανύψωση και περιορισμός της κίνησης του μέλους. ----Έλεγχος περιοδικά για σφύξεις και εκτίμηση της κυκλοφορίας του άκρου. ----Ενημέρωση του ασθενή. ----Ενημέρωση του φύλλου νοσηλείας (τι έχει συμβεί και ποιες παρεμβάσεις έγιναν). 1. ΥΠΟΔΟΡΙΑ ΔΙΑΦΥΓΗ ΥΓΡΟΥ – ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ---Συχνή παρακολούθηση για υποδόρια διαφυγή υγρού ιδιαίτερα όταν παίρνει κυτταροστατικά φάρμακα. ----Αποφυγή φλεβοκέντησης στην πηχεοκαρπική άρθρωση και στην άρθρωση του αγκώνα. ---Καλή στερέωση του φλεβοκαθετήρα και ακινητοποίηση του άκρου του ασθενή εάν είναι ανήσυχος. ---Να μην καλύπτεται με λευκοπλάστη η περιοχή πέρα από το σημείο φλεβοκέντησης. Απαγορεύεται το υπέρμετρο σφίξιμο με την ταινία, ιδιαίτερα δε όταν είναι κυκλοτερής γύρω από το άκρο. ---Εκπαίδευση του ασθενή να παρατηρεί το άκρο με τον καθετήρα και να αναφέρει πόνο ή πρήξιμο. 34 •2. ΦΛΕΒΙΤΙΔΑ Πιθανές αιτίες Μηχανικό τραύμα στο τοίχωμα της φλέβας από την βελόνα ή τον καθετήρα κατά την φλεβοκέντηση ή αργότερα από μετακίνηση του καθετήρα (π.χ. τριβή από τοποθέτηση του φλεβοκαθετήρα σε αρθρώσεις, σε μικρές φλέβες, πολλές παρακεντήσεις στην ίδια περιοχή.) Χημικό τραύμα από ερεθιστικά διαλύματα με αλκαλικό ή όξινο pH ή υψηλή ωσμωτικότητα (π.χ διάλυμα φαινυτοίνης, ορισμένα αντιβιοτικά - βανκομικίνη, ερυθρομυσίνη- ροή διαλύματος KCL με ροή>40mEq/lit ή παρατεταμένη ενδοφλέβια θεραπεία. Αργός ρυθμός ροής που μπορεί να επιτρέψει τον σχηματισμό θρόμβου και την επακόλουθη ανάπτυξη τοπικής λοίμωξης στο άκρο του καθετήρα (θρομβοφλεβίτιδα )π.χ. σε φλεβοκαθετήρες κάτω άκρων. Μεγάλη διάρκεια παραμονής του φλεβοκαθετήρα στο άκρο. •2. ΦΛΕΒΙΤΙΔΑ Συμπτώματα και σημεία Ευαισθησία ή πόνος κατά μήκος καθετήρα και μικρή διόγκωση. του Νοσηλευτική φροντίδα Ερυθρότητα και θερμότητα στο σημείο της έγχυσης και κατά μήκος της φλέβας. Διακοπή έγχυσης φλεβοκαθετήρα. και αφαίρεση του Φλέβα σκληρή στην ψηλάφηση. Πιθανά αποστολή της συσκευής και του φλεβοκαθετήρα για μικροβιακή ανάλυση. Σε βαριές μορφές μπορεί να εκδηλωθούν γενικές αντιδράσεις (ταχυκαρδία, πυρετός και γενική κακουχία. Αυτό μπορεί συνήθως να συμβεί μετά από έγχυση 12 ωρών. Ενημέρωση του ιατρού εάν ο ασθενής έχει πυρετό. Σε ερεθιστικό διάλυμα μείωση της ροής και χρήση ζεστών επιθεμάτων, πού διευρύνουν την φλέβα και αυξάνουν τον όγκο της, μειώνοντας τον πόνο 35 •2. ΦΛΕΒΙΤΙΔΑ Πρόληψη Διασφάλιση άσηπτης τεχνικής όταν εκτελούνται όλες οι ενδοφλέβιες διαδικασίες. Έλεγχος για συμβατότητα των φαρμάκων που χορηγούνται από την ίδια οδό. Ξέπλυμα της φλέβας μετά από ερεθιστικά διαλύματα. Καλή ακινητοποίηση του καθετήρα. Αν είναι σε μη βολική θέση για χορήγηση φαρμάκων χρησιμοποιούμε τις προεκτάσεις των συσκευών έγχυσης. Αλλαγή του φλεβοκαθετήρα κάθε 72 ώρες, εάν είναι δε δυνατό στο αντίθετο άκρο. Αραίωση ερεθιστικών φαρμάκων πριν την ενδοφλέβια χρήση τους και χορήγηση τους στο χρόνο που ορίζει ο παρασκευαστής. Φλεβοκέντηση σε άλλο σημείο χρησιμοποιώντας μεγαλύτερη φλέβα για ερεθιστικά διαλύματα ή μικρής διαμέτρου φλεβοκαθετήρα για να επιτευχθεί επαρκής ροή αίματος. Ενημέρωση του ασθενή για την έκταση των κινήσεων που επιτρέπεται. Χρησιμοποίηση ειδικών φίλτρων στις συσκευές έγχυσης όπου απαιτείται. 2. ΘΡΟΜΒΩΣΗ Τραυματισμός (από μηχανικές ή χημικές αιτίες) των ενδοθηλιακών κυττάρων του τοιχώματος της φλέβας, επιτρέπει στα αιμοπετάλια να προσκολληθούν και να σχηματίσουν τον θρόμβο. Θρόμβωση συμβαίνει όταν ένας τοπικός θρόμβος εμποδίζει την κυκλοφορία του αίματος. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, γιατί ο θρόμβος αποτελεί μια καλή παγίδα για τα μικρόβια, ανεξάρτητα εάν αυτά προέρχονται από μια λοίμωξη που είναι σε ένα απομακρυσμένο σημείο του σώματος ή εισέρχονται διαμέσου του υποδόριου στομίου και αυξάνει τον κίνδυνο τοπικής λοίμωξης. Πιθανές αιτίες Μηχανικός ή χημικός ερεθισμός (ίδιες με αυτές της φλεβίτιδας) Στάση της κυκλοφορίας του αίματος π.χ. σε ασθενείς κατακεκλιμένους για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε αφυδατωμένους, σε εγκυμονούσες κλπ. Μεταβολές στην πηκτικότητα που συνδέονται με κάποιες μορφές καρκίνου, καρδιακή ανεπάρκεια, παχυσαρκία κλπ. Συμπτώματα και σημεία Ερυθρότητα, οίδημα και πόνος κατά μήκος της φλέβας. Μείωση ή διακοπή της φλεβικής ροής. 36 2. ΘΡΟΜΒΩΣΗ – ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Αλλαγή του φλεβοκαθετήρα και τοποθέτηση του σε άλλο άκρο. Εφαρμογή θερμών επιθεμάτων. Έλεγχος για ανάπτυξη λοίμωξης οφειλόμενης στην ενδοφλέβια θεραπεία. Δεν επιτρέπονται οι μαλάξεις και οι εντριβές στο σημείο φλεβοκέντησης όπως και η άσκηση θετικής πίεσης με υγρό για να απομακρυνθεί ο θρόμβος. Πρόληψη Κατάλληλη επιλογή φλεβών και τεχνική φλεβοκέντησης από εκπαιδευμένο προσωπικό για αποφυγή συνεχών αποτυχημένων φλεβοκεντήσεων. Γενικότερα τα προληπτικά μέτρα είναι ίδια με εκείνα της φλεβίτιδας 4. ΘΡΟΜΒΟΦΛΕΒΙΤΙΔΑ Ο όρος θρομβοφλεβίτιδα δηλώνει μια διπλή βλάβη θρόμβωση και φλεγμονή/ φλεβίτιδα. Συνήθως συμβαίνει πρώτα μια φλεβίτιδα και στην συνέχεια δημιουργείται η θρόμβωση. Το πρώτο σύμπτωμα είναι ο πόνος κατά μήκος της φλέβας. Εάν η έγχυση συνεχιστεί η φλέβα προοδευτικά γίνεται σκληρή, ελικοειδής, και πολύ οδυνηρή. Ο σημαντικότερος κίνδυνος είναι της εμβολής ειδικότερα δε όταν σχηματιστεί ο θρόμβος. 5. ΤΟΠΙΚΗ ΛΟΙΜΩΞΗ Ως τοπική λοίμωξη μπορεί να έχουμε σηπτική φλεβίτιδα ή κυτταρίτιδα η οποία μπορεί να είναι σηπτική ή μη σηπτική. Λόγω της φύσης του συνδετικού ιστού οποιαδήποτε λοίμωξη ή φλεγμονή εξαπλώνεται γρήγορα ιδιαίτερα όταν το άκρο είναι οιδηματώδες. 37 ΘΡΟΜΒΟΦΛΕΒΙΤΙΔΑ – ΤΟΠΙΚΗ ΛΟΙΜΩΞΗ Πιθανές αιτίες Νοσηλευτική φροντίδα από τον ενδοφλέβιο καθετήρα ή το τραύμα της φλεβοκέντησης π.χ μη άσηπτη τεχνική κατά την φλεβοκέντηση , την σύνδεση ή αποσύνδεση της συσκευής υγρών κλπ Διακοπή της ροής και φλεβοκέντηση σε άλλο σημείο. Περιποίηση του σημείου φλεγμονής με την χρήση κάποιου τοπικού αντιβιοτικού. Παρατήρηση για την κλινική εκδήλωση σηψαιμίας. μικροβιακή μόλυνση του διαλύματος. Παραμονή του ίδιου ενδοφλέβιου καθετήρα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πρόληψη Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα. Συμπτώματα και σημεία Σημεία φλεγμονής ( τοπικά πόνος, ερυθρότητα, θερμότητα , οίδημα.) Σε βαρύτερες καταστάσεις πυρετός και σηψαιμία. Τήρηση άσηπτης τεχνικής κατά την φλεβοκέντηση, τον εμπλουτισμό των ορών, την χορήγηση ενδοφλεβίως φαρμάκων κλπ. Ελεγχος της ημερομηνίας λήξης των φαρμάκων που πρόκειται να χορηγηθούν και των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για την φλεβοκέντηση. Αλλαγή του ενδοφλέβιου καθετήρα κάθε 48-72 ώρες, συσκευή έγχυσης κάθε 24 ώρες, ενώ το υγρό της φιάλης δεν πρέπει να χορηγείται πέρα από 24 ώρες 6. ΑΙΜΑΤΩΜΑ Πιθανές αιτίες Συμπτώματα και σημεία Φλέβα της οποίας έχει τρυπηθεί η πρόσθια και η οπίσθια πλευρά κατά την φλεβοκέντηση. Διαρροή αίματος από την αλλαγή του φλεβοκαθετήρα και την ανεπαρκή πίεση πάνω στην φλέβα. Νοσηλευτική φροντίδα Ευαισθησία στο σημείο της φλεβοκέντησης. Μώλωπες γύρω από το σημείο φλεβοκέντησης. Αδυναμία να ηπαρινιστεί ή να χορηγηθεί φάρμακο από την ενδοφλέβια γραμμή. Αλλαγή του φλεβοκαθετήρα. Επιλογή ενός φλεβοκαθετήρα που να ταιριάζει με το μέγεθος της φλέβας. Εφαρμογή πίεσης και θερμών επιθεμάτων στην περιοχή. Καταγραφή της κατάστασης του ασθενή και των παρεμβάσεων. Πρόληψη Γρήγορη απελευθέρωση του άκρου από την περίδεση μετά από την πετυχημένη φλεβοκέντηση. 38 7. ΣΠΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΦΛΕΒΑΣ Πιθανές αιτίες Σοβαρός ερεθισμός της φλέβας από ερεθιστικά φάρμακα ή υγρά. Χορήγηση κρύων υγρών ή αίματος. Πολύ ταχύς ρυθμός ροής. Συμπτώματα και σημεία Πόνος κατά μήκος της φλέβας. Αργός ρυθμός ροής αν και ο ρυθμιστής ροής της συσκευής έγχυσης είναι τελείως ανοικτός Ωχρό δέρμα πάνω από την φλέβα. Νοσηλευτική φροντίδα Εφαρμογή θερμών επιθεμάτων πάνω από την φλέβα και στην γύρω περιοχή. Μείωση της ροής έγχυσης. Παράπονα του ασθενή για μια έγχυση υγρού που πονά πρέπει να μας οδηγήσει στην διαφοροδιάγνωση μεταξύ πρώιμης φλεβίτιδας και σπασμού της φλέβας από ένα ερεθιστικό διάλυμα. Η μείωση του πόνου με την εφαρμογή των παραπάνω μέτρων υποδηλώνει σπασμό της φλέβας και όχι πρώιμη φλεβίτιδα. Πρόληψη Το αίμα θα πρέπει να χορηγείται σε θερμοκρασία δωματίου με φυσιολογικό ρυθμό. Τα ερεθιστικά διαλύματα θα πρέπει να αραιώνονται πριν την χορήγηση τους. 8. ΒΛΑΒΗ ΝΕΥΡΩΝ ΤΕΝΟΝΤΩΝ Η ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ Πιθανές αιτίες Ακατάλληλη τεχνική φλεβοκέντησης που οδηγεί σε τραυματισμό νεύρων, τενόντων και συνδέσμων. Πίεση του νεύρου από πιεστική περίδεση του φλεβοκαθετήρα με ταινία, αιμάτωμα στον υποδόριο ιστό ή διήθηση του από υγρό. Νοσηλευτική φροντίδα Συμπτώματα και σημεία Η φροντίδα του αιματώματος και της υποδόριας διαφυγής υγρού έχει ήδη αναφερθεί. Εντονος πόνος, (η τρώση νεύρου προκαλεί πόνο που περιγράφεται ως ηλεκτρικό shock ) Αιμωδίες και μυϊκή συστολή που επεκτείνεται μέχρι τα δάκτυλα. Όψιμες αντιδράσεις που περιλαμβάνουν παράλυση, αναισθησία, παραμόρφωση. Σε μερικές περιπτώσεις η τρώση νεύρου μπορεί να καταλήξει σε νευρίνωμα -μια ευμεγέθη περιοχή στο νεύρο στο σημείο τρώσης του. Διακοπή της διαδικασίας και αφαίρεση του φλεβοκαθετήρα. Πιθανά ορισμένοι ασθενείς να χρειαστούν φυσικοθεραπεία, εάν η βλάβη του νεύρου είναι σημαντική. Σε σοβαρές περιπτώσεις είναι απαραίτητη η συμβολή και ενός χειρουργού για την αποκατάσταση της βλάβης. Πρόληψη Αποφυγή φλεβοκέντησης από μη εκπαιδευμένο προσωπικό Αποφυγή της άσκησης υπερβολικής πίεσης κατά την στερέωση του φλεβοκαθετήρα με ταινία ή κυκλοτερής περίδεσης του άκρου. 39 •9. ΤΥΧΑΙΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ /ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΦΛΕΒΟΚΑΘΕΤΗΡΑ Πιθανές αιτίες Νοσηλευτική φροντίδα Το λευκοπλάστ που το συγκρατούσε να έχει ξεκολλήσει. Η συσκευή έγχυσης να έχει μπλεχτεί στα σεντόνια του ασθενή. Φλεβοκέντηση σε συγχυτικό ασθενή. Εάν δεν υπάρχει διαφυγή υγρού ή αιμορραγία, βάζουμε λίγο αντισηπτικό τοπικά και ξαναστερεώνουμε τον καθετήρα χωρίς να πιεστεί ο καθετήρας να μπει μέσα. Εάν ο φλεβοκαθετήρας έχει βγεί και αιμορραγεί το σημείο φλεβοκέντησης, τότε ασκείται πίεση στο σημείο με ένα αποστειρωμένο επίθεμα. Σε περίπτωση οιδήματος, η φροντίδα αναφέρεται στην ενότητα υποδόρια διαφυγή υγρού. Συμπτώματα και σημεία Ελάττωση ή διακοπή της ροής. Πιθανή αιμορραγία. Οίδημα εφόσον έχουμε υποδόρια διαφυγή υγρού ή αιμάτωμα. Πρόληψη Καλή στερέωση του καθετήρα και της συσκευής έγχυσης. Ενημέρωση του ασθενή για το εύρος των κινήσεων που μπορεί να εκτελεί. 10. ΜΕΙΩΣΗ Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΡΟΗΣ Πιθανές αιτίες Αλλαγή της θέσης του ασθενή, δηλαδή μείωση ή και αναστροφή της υψομετρικής διαφοράς μεταξύ του διαλύματος και του άκρου στο οποίο είναι τοποθετημένος ο φλεβοκαθετήρας. Αλλαγή της θέσης του άκρου, ειδικά όταν ο καθετήρας είναι τοποθετημένος σε άρθρωση, επειδή μπορεί πιθανώς ο αυλός του φλεβοκαθετήρα να διπλώνει ή να δημιουργείται μηχανικός ερεθισμός. Κόμποι στην συσκευή έγχυσης ή πίεση της κάτω από το σώμα του ασθενή. Από μη καλή στερέωση του φλεβοκαθετήρα μπορεί να υπάρξει επαφή με το τοίχωμα της φλέβας, ειδικά όταν η φλέβα είναι μικρής διαμέτρου. Τεχνικά προβλήματα, όπως σπασμός της φλέβας από ερεθιστικά διαλύματα, έλλειψη αεραγωγού, τραυματισμός της φλέβας, θρόμβος, άδεια φιάλη, έξοδος του καθετήρα από την φλέβα, κλείσιμο αεραγωγών, κλειστός ο ρυθμιστής ροής, σε λάθος θέση το 3way, μη σωστός ηπαρινισμός κλπ. Συμπτώματα και σημεία Μείωση ή διακοπή της ροής ή μη αύξηση της όταν αυξάνουμε την ροή μέσω του ρυθμιστή ροής. Πιθανά επιστροφή αίματος στην συσκευή έγχυσης 40 10. ΜΕΙΩΣΗ Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΡΟΗΣ Νοσηλευτική φροντίδα Ρύθμιση του ύψους του διαλύματος Μετακίνηση του άκρου στην σωστή θέση. Έλεγχος της συσκευής έγχυσης περιοδικά και αλλαγή της φιάλης πριν αδειάσει εντελώς Αφαίρεση πιεστικών επιδέσμων ή λευκοπλαστών. Ελάττωση του σπασμού της φλέβας. Έλεγχος για την ύπαρξη μερικής θρόμβωσης, για διαφυγή του υγρού και αντιμετώπιση τους. Αλλαγή του καθετήρα όπου χρειάζεται. Πρόληψη Είναι ανάλογη των πιθανών αιτιών. 11. ΤΟΠΙΚΕΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Πιθανές αιτίες Ο ασθενής είναι αλλεργικός στα φάρμακα που θα χορηγηθούν ή στα αντισηπτικά ή στα υλικά περίδεσης. Νοσηλευτική φροντίδα Παρακολούθηση του ασθενή για συστηματικές αντιδράσεις, (υπόταση, κνησμός, ναυτία κλπ) Συμπτωματική θεραπεία τοπικά της περιοχής (π.χ χρήση υποαλλεργικών λευκοπλάστ, διακοπή φαρμάκων, χορήγηση αντιαλλεργικών φαρμάκων κλπ). Ενημέρωση του ιατρού για περαιτέρω εξετάσεις και ειδικότερη αγωγή. Πρόληψη Λήψη νοσηλευτικού ιστορικού για την διαπίστωση πιθανής αλλεργίας σε ένα από τα χορηγούμενα φάρμακα ή στα τοπικά αντισηπτικά η υλικά της φλεβοκέντησης. Έλεγχος εάν το χορηγούμενο φάρμακο μπορεί να χορηγηθεί τοπικά, ή εάν σχετίζεται με τοπική προσωρινή αλλεργική αντίδραση. 41