Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Dokumentaciona osnova (februar 2014.) EKSPLOATACIJA MINERALNIH SIROVINA PlanetCluster & MonteCEP 1 Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Dokumentaciona osnova (februar 2014.) MINERALNE SIROVINE Na teritoriji Prijestonice Cetinje, za sada, su utvrđena sljedeća ležišta mineralnih sirovina od koji su za pojedina date koncesije za eksploataciju, odnosno za istražnoekspolatacione radove. 1) Istražno-eksploatacioni prostor pojave nemetalične mineralne sirovine arhitektonsko-građevinskog (ukrasnog) kamena “Brankov krš” Ležište "Brankov krš", nalazi se na udaljenosti od oko 25 km od Prijestonice Cetinje u pravcu sjeverozapada. Sa Cetinjem je povezan regionalnim putem sa kojeg se na 11-om kilometru lijevo odvaja put za Njeguše i Kotor, a dalje nastavlja preko Čeva i Bijelih poljana do Nikšića. Na 25-om km od Cetinja, neposredno uz pomenuti put Cetinje - Čevo - Nikšić", nalazi se predmetna lokacija. U morfološkom pogledu okolna brda ne prelaze visinu od oko 830-900 m.n.m. Predmetni prostor se nalazi na jugoistočnim padinama uzvišenja Brankov krš (876 m.n.m.) po kome je i nazvan. Šire područje pojave izgrađuju bankoviti i slojeviti, jedri i detritični, dolomitični krečnjaci donjokredne starosti. Koordinate i kote konturnih tačaka istražno-eksploatacionog prostora "Brankov krš" dati su u sljedećoj tabeli: Konturna tačka A B C D E F G H I J K Izvor: Ministarstvo ekonomije 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 708 708 708 708 708 708 708 708 708 708 708 X 717,996 694,058 640,010 607,938 590,801 558,041 510,999 477,011 390,977 462,012 537,994 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 575 575 575 575 575 575 575 575 575 575 575 Y 388,981 598,859 619,016 592,948 544,043 511,049 480,997 474,009 287,954 198,007 326,014 Predmetna pojava zahvata površinu od oko 6,21 ha (62.125 m²). Prema katastarskoj podjeli pripada KO Prediš. Prema podacima Uprave za nekretnine, područna jedinica Cetinje, istražno-eksploatacioni prostor obuhvata katastarsku parcelu plac blok 28 broj 20 podbroj 1 i 2 ukupne površine 42.100 m2 upisana u posjedovni list br.159 KO Prediš, vlasništvo Popivoda Cvijete iz Cetinja i katastarsku parcelu plac blok 28 broj 18 podbroj 1 ukupne površine 19.000 m2 upisana u posjedovni list br.104 KO Prediš, vlasništvo Popivoda Željka iz Cetinja. Zemljište koje obuhvataju naprijed navedene parcele dato je u zakup koncesionaru. Prema katastarskim klasifikacijama, zemljište obuhvaćeno istražno-eksploatacionim prostorom, pripada nižoj klasi nižeg poljoprivrednog zemljišta (rošni pašnjak), šume i neplodno zemljište. Na bazi podataka dobijenih izradom Osnovne geološke karte, 1:100 000, list Kotor i obrađenih podataka u pratećem Tumaču za listove Kotor i Budva, utvrđeno je da šire područje pojave arhitektonskograđevinskog kamena ,,Brankov krš", Cetinje, izgrađuju donjokredni žućkasti, sivi i bijeli bankoviti i negdje slabo slojeviti, rjeđe masivni jedri i detritični dolomiti i krečnjaci. Na osnovu analize postojećih podataka može se pretpostaviti da će predmetna mineralna sirovina sa ovog lokaliteta ispuniti uslove za primjenu kao arhitektonsko-građevinski kamen. PlanetCluster & MonteCEP 2 Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Dokumentaciona osnova (februar 2014.) Na bazi izvršene procjene, uzimajući u obzir površinu prostora i morfološke karakteristike, potencijalne geološke rezerve arhitektonsko-građevinskog (ukrasnog) kamena procijenjene su na oko 500.000 m3 c.s.m. Koncesionar D.O.O. ,,Kobra" - Budva, koji je s Vladom Crne Gore dana 10.11.2010. godine zaključio Ugovor o koncesiji za detaljna geološka istraživanja i eksploataciju pojave nemetalične mineralne sirovine arhitektonsko-građevinskog (ukrasnog) kamena ,,Brankov krš" na period od 11 godina, je završio detaljna geoloških istraživanja i u fazi je izrade Elaborata o klasifikaciji, kategorizaciji i proračunu rezervi arhitektonsko-građevinskog (ukrasnog) kamena na ležištu ,,Brankov krš" u kojem će se prikazati utvrđene rezerve, kvalitet i primjena ove mineralne sirovine. 2) Istražno-eksploatacioni prostor pojave nemetalične mineralne sirovine tehničko-građevinskog kamena "Presjeka" - Gornji Ulići Istražno-eksploatacioni prostor pojave tehničko-građevinskog kamena "Presjeka" - Gornji Ulići nalazi se neposredno uz magistralni put Podgorica-Cetinje-Budva na oko 20 km od Podgorice u pravcu jugozapada i na oko 8 km udaljenosti od Cetinja na području sela Gornji Ulići. Sa pomenutog magistralnog puta odvaja se lokalni makadamski put širine 3 m koji zalazi u istražno-eksploatacioni prostor "Presjeka". Istražno-eksploatacioni prostor "Presjeka" nalazi se na 450-550 m.n.m. Izgrađen je od debeloslojevitih i bankovitih krečnjaka i dolomitisanih krečnjaka i dolomitisanih krečnjaka jurske starosti. Koordinate graničnih tacaka istražno-eksploatacionog prostora "Presjeka" date su u sljedecoj tabeli: Konturna tačka A B C D E F G H I J K L LJ Izvor: Ministarstvo ekonomije 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 X 693 694 694 694 694 694 693 693 693 693 693 693 693 880 100 065 035 130 060 875 820 730 550 505 700 800 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 Y 582 583 583 583 583 583 583 583 583 583 583 583 583 975 240 270 415 470 620 620 365 475 445 160 082 082 Predmetna pojava zahvata površinu od oko 22 ha. Teren u okviru istražno-eksploatacionog prostora je, u suštini, brdovit i kamenit karakterističan za kraške predjele, obrastao niskom listopadnom šumom, jasenom i cerom. U morfološkom pogledu karakteristična su uzvišenja izgrađena od karbonatnog kompleksa stijena jurske starosti, kao što su Vesela straža (628 m.n.m.), Timor (550 m.n.m.), Crni vrh (637 m.n.m.) i dr. Istražno-eksploatacioni prostor "Presjeka" administrativno pripada Prijestonici Cetinje, a prema katastarskoj podjeli pripada KO Ceklin. Prema podacima Uprave za nekretnine, Područna jedinica Cetinje, istražno-eksploatacioni prostor obuhvata 31 katastarsku parcelu (403-407; 499-524), listovi nepokretnosti br. 73, 321, 317, KO Ceklin, koje se nalaze u privatnoj svojini jedne porodice iz koje je i vlasnik i izvršni direktor koncesionara D.0.0. "Aquarius" - Budva. Prema katastarskoj klasifikaciji, zemljište, obuvaćeno predmetnim istražno-eksploatacionim prostorom, pripada nižoj klasi poljoprivrednog zemljišta (livade, pašnjaci i šume 4-6 klase) i kamenjaru. Na terenu, obuhvaćenom istražno-eksploatacionim prostorom "Presjeka", su dobre komunikacione veze zbog blizine magistralnog putnog pravca Podgorica-Cetinje-Budva. Sa magistralnim putem povezan je lokalnim makadamskim putem širine 2,5-3 m i dužine oko 500 m koji je upotrebljiv za terenska motorna vozila. PlanetCluster & MonteCEP 3 Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Dokumentaciona osnova (februar 2014.) Područje je, relativno, slabo naseljeno. Na 500-600 m vazdušne linije zapadno od lokaliteta nalaze se prve kuće u selu Gornji Ulići. Nepovoljni su uslovi za buduće rješavanje snabdijevanja vodom. U širem prostoru nema stalnih vodotoka, niti izvora, a rijetko stanovništvo se snabdijeva vodom iz bistijerni. U neposrednoj blizini predmetnog prostora postoji elektro-energetska mreža. Područje istražno-eksploatacionog prostora "Presjeka", do sada, nije istraživano kada su u pitanju namjenska ispitivanja ove mineralne sirovine. Vršena su osnovna geološka istraživanja koja su podrazumijevala izradu Osnovne geološke karte (OGK) i Tumača - list Titograd, 1:100 000, kao i druga geoloska istraživanja opšteg karaktera. Tumač sadrži podatke o geološkoj gradi i strukturnotektonskom sklopu, kao i podatke o važnijim ležištima i pojavama mineralnih sirovina na širem području Cetinja koje pripada navedenom listu. Na bazi podataka iz navedene OGK i Tumača utvrđeno je da šire područje pojave tehničko-građevinskog kamena "Presjeka" izgrađuju sedimenti jurske starosti predstavljeni dolomitima i sivim, bankovitim i slojevitim litiolitskim krečnjacima koji su na ovom prostoru izdvojeni kao drugi superpozicioni paket u slijedu naslaga lijasa (2J1). Na osnovu raspoloživih podataka može se konstatovati da se istražno-eksploatacioni prostor "Presjeka" nalazi na povoljnom terenu sa aspekta geoloških faktora i zbog svojih prirodnih karakteristika može se smatrati kao teren povoljan za prikupljanje geoloških i inženjersko-geoloških podataka. Sa aspekta primjene tehničko-tehnoloških rješenja otvranja ležišta i buduće eksploatacije, kao i definisanja prostora za formiranje postrojenja za obradu sirovine, morfološke karakteristike prostora omogućavaju tehnički izvodljiva i racionalna rješenja. D.0.0. "Aquarius" - Budva i Vlada Crne Gore zaključili su dana 25.05.2009. godine Ugovor o koncesiji za detaljna geološka istraživanja i eksploataciju pojave nemetalične mineralne sirovine tehničkograđevinskog kamena ,,Presjeka" - Gornji Ulići na period od 11 godina. Konccsionar je u fazi detaljnih geoloških istraživanja na osnovu kojih će kroz izradu Elaborata o klasifikaciji, kategorizaciji i proračunu rezervi utvrditi rezerve, kvalitet i primjenu ove mineralne sirovine. Na bazi izvršene procjene na prostoru pojave tehničko-građevinskog kamena "Presjeka", uzimajući u obzir površinu prostora i morfološke karakteristike, potencijalne geološke rezerve procijenjene su na 5.000.000 m3 čvrste stijenske mase. Na osnovu analize postojećih podataka moze se pretpostaviti da će sirovina sa ovog lokaliteta ispuniti uslove za primjenu u građevinske svrhe kao tehničko-građevinski kamen. 3) Ležište nemetalične mineralne sirovine bijelih boksita "Poljane" Ležište bijelih boksita ,,Poljane" pripada boksitonosnom području Bijelih poljana (Katunska nahija) čiji centar predstavlja staro i napušteno rudarsko naselje Bijele Poljane. Naprijed navedeno područje predstavlja, relativno, uzana zona pojava i ležišta kompleksnih ruda bijelih boksita i boksitičnih glina, koja ima pravac pružanja, približno, sjever-jug i površinu od oko 14 km2. Nalazi se jugozapadno od Nikšića na oko 12 km vazdušne linije i sjeverno od Cetinja na oko 23 km, takođe, vazdušne linije. Dato područje presijeca po dužoj osi (sjever-jug) regionalni put Nikšić-Čevo-Cetinje. U području Bijelih Poljana skoncentrisana su najveća i glavna lezišta kompleksnih ruda bijelih boksita na prostoru Crne Gore iz kojih se, počevši od 1950.godine, sa kraćim ili dužim prekidima, vrši eksploatacija za potrebe vatrostalne i cementne industrije, kao i u druge svrhe. Eksploataciju rude bijelih boksita vrši koncesionar A.D. Boksiti" - Cetinje i to samo na jednom ležištu ,,Poljane". Ugovor o koncesiji važi do 2015. godine. Po isteku istog, u skladu sa zakonom, realizovaće se procedura za dodjelu koncesije. Koordinate konturnih tačaka ležišta date su u sljedećoj tabeli: PlanetCluster & MonteCEP 4 Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Konturna tačka i II III IV 4 4 4 4 726 727 726 726 Dokumentaciona osnova (februar 2014.) X 854,00 137,74 402,66 118,92 6 6 6 6 570 571 571 570 Y 514,00 070,88 445,42 888,54 Izvor: Ministarstvo ekonomije Površina ležišta je 51,56 ha. U litološko-stratigrafskom pogledu ležište ,,PoIjane" izgrađuju sedimenti donjojurske (lijaske) i gornjokredne (turonske) starosti, kao i deluvijalne tvorevine kvartara. Duž eroziono-tektonske diskordancije, koja označava hijatus (prekid u sedimentaciji), karbonatnih sedimenata lijaske i turonske starosti, razvijen je horizont kompleksnih ruda boksita i boksitifnih glina poznat pod opstim imenom ,,bijeli boksiti". Koncesionar A.D. „Boksiti” je izveo detaljna geološka istraživanja na ležištu Poljane i na osnovu istih uradili „EIaborat o klasifikaciji, kategorizaciji i proračunu rezervi bijelih boksita u ležištu Poljane”, stanje 31.12.2007.godine": Bilans rezervi i varijetet boksita Kategorija rezervi Geološke rezerve (t) Al203 Si02 Srednji sadržaj (%) Fe2O3 Ti0 2 B C1 B+C1 B C1 B+C1 B C1 B+C1 10.128 22.240 32.368 68.367 78.019 146.386 118.554 283.226 401.780 57,06 56,69 56,83 49,15 49,22 49,19 47,51 47,20 47,29 19,72 20,22 20,94 24,02 24,10 24,06 18,00 20,41 19,70 4,72 4,56 4,62 8,09 7,77 7,92 17,05 19,16 18,54 B C1 B+C1 B C1 B+C1 8.040 68.923 76.963 5.909 69.043 74.952 40,82 41,36 41,30 42,79 43,13 43,10 30,43 29,36 29,47 27,67 30,01 29,83 13,78 12,87 12,97 10,97 11,81 11,74 CaO G.Ž. 2,98 2,71 2,83 2,90 2,88 2,89 2,70 2,44 2,56 0,10 0,10 0,10 1,36 0,93 0,99 0,17 0,56 0,46 IS, 0-1 14,95 15,00 14,69 14,77 14,73 14,31 14,28 14,29 1,61 1,57 1,59 2,51 2,47 2,49 0,35 0,25 0,26 1,71 1,63 1,64 12,65 12,47 12,74 16,48 15,90 16,07 Bilansne rezerve Bijeli boksiti Bijeli željezoviti boksiti Crveno-glinoviti boksiti Vanbilansne rezerve Crvene boksitne gline Plave boksitne gline Izvor: Ministarstvo ekonomije Sa aspekta bilasnosti, odnosno, mogućnosti upotrebe u industrijske svrhe, varijeteti bijeli boksiti, bijeli željezoviti boksiti i crveno-glinoviti boksiti pripadaju bilansnoj klasi, dok crvene i plave boksitonosne gline pripadaju vanbilansnoj sirovini. Ovako postavljena bilasnost zasnovana je na činjenici da se bijeli varijetet boksita sa sadržajem Fe2O3 do 5% može koristiti za proizvodnju vatrostalnog materijala po keramičkom postupku (šamotne opeke i si.), a bijeli željezoviti varijetet boksita sa sadržajem Fe2O3 do 5 10 % za proizvodnju mulitnih blokova i granula i vatrostalne vune po postupku elektrotopljenja, dok se crveni glinoviti varijetet boksita može putem miješanja sa niskosilicijskim boksitima plasirati u aluminijsku industriju za proizvodnju glinice i primarnog aluminijuma ili direktno u metalurgiju u svojstvu topljenja. Bilasnost rezervi navedenih varijeteta boksita u predmetnom ležištu potvrđena je i tehničko-ekonomskom ocjenom. 4) Ležište nemetalične mineralne sirovine bijelih boksita "Ravna aluga" Ležište bijelih boksita "Ravna aluga" obuhvata lokalitete Studenac i Paprati, a nalazi se blizu rudarskog naselja Bijele Poljane u smjeru jug-jugoistok. Od Cetinja ležište je udaljeno oko 30 km, a od Nikšića oko 13 km. Sa Cetinjem i Nikšićem povezano je makadamskim putem, s tim sto je dio puta u blizini Cetinja i Nikšića asfaltiran. Teren šire okoline Ravne aluge, odnosno, predio Bijelih Poljana, izgrađuju mezozojski sedimenti jurske i kredne starosti. PlanetCluster & MonteCEP 5 Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Dokumentaciona osnova (februar 2014.) U predjelu Ravne aluge i Bijelih Poljana poznati su lokaliteti sa bijelim boksitima: Dobrogled, Paprati, Studenac, Trebovinski pod, Dionice, Lazine, Crveno razdolje, Ligunar i dr. Ležište ,,Ravna aluga" predstavljeno je sa dva lokaliteta, koji su ranije smatrani za posebna ležišta. To su lokaliteti Studenac i Paprati za koji je urađen Elaborat o rezervama. Prema podacima iz tog Elaborata, ležište ,,Ravna aluga" zahvata površinu od 30 ha. Ukupne istražene rezerve su 1.161.000 tona, od čega su bilansne 50.000 tona, a rezerve kvalitetnijeg vatrostalnog boksita 1.500, odnosno, 11.000 tona. Kao granica primjenjivosti, za varijetete bijelih boksita uzet je sadržaj Fe2O3 do 15 %, a pri tome je za proizvodnju vatrostalnog materijala maksimalni sadržaj Fe2O3 sa 5 %, dok se varijeteti sa sadržajima do 15% Fe2O3 mogu koristiti za proizvodnju mulita i vatrostalne mineralne vune. Perspektivne rezerve bijelih boksita Cz kategorije u lezistu ,,Ravna aluga", po proračunu iz 1984. godine iznose oko 630.000 tona, od čega je bijelih vatrostalnih varijeteta i plavih vatrostalnih boksita ukupno 10.000 tona. 5) Ležište nemetalične mineralne sirovine bijelih boksita ,,Lazine" Ležište ,,Lazine" nalazi se u području Bijelih Poljana. Od Nikšića je udaljeno oko 12 km, a od Cetinja oko 32 km. Geološke karakteristike šire okoline ležišta ,,Lazine", odnosno, boksitonosnog područja Bijele Poljane opisane su prilikom prikaza ležišta ,,Ravna aluga". Površina ležišta je oko 8 ha. Na osnovu podataka iz 26 istražnih bušotina kojima je nabušen boksitni sloj, debljina boksita je izuzetno neujednačena i kreće se od 1,2 m do 10,6 m. Najveca debljina boksitnog sloja konstatovana je u zapadnom dijelu ležišta ili na prostoru koji se nalazi sjveroistočno od ulaza u potkop 1. Proračun rezervi bijelih boksita izvršen je sa stanjem 31.12.1983. godine. Ukupno istražene rezerve (centrani dio boksitonosnog područja ostao je neistražen): - klasifikacija rezervi je izvršena po varijetetima, pri čemu su u bilansne rezerve uvršteni varijeteti i njihove smjese: bijeli vatrostalni, plavi vatrostalni, bijeli i plavi vatrostalni i bijeli željezoviti. -u vanbilansne rezerve uvršteni su: crveni, plavi željezoviti i bijeli željezoviti i plavi željezoviti. Pri tome su ukupne bilansne rezerve bijelih vatrostalnih boksita 96.000 tona, a svih vrsta 274.000 tona. Perspektivne rezerve bijelih boksita Cz kategorije u ležištu ,,Lazine" procijenjene su na 371.000 tona, sa ukupnim udjelom bijelog i plavog vatrostalnog boksita do 20.000 tona. 6) Ležište nemetalične mineralne sirovine bijelih boksita ,,Trebovinski pod" Ležište "Trebovinski pod" je na području Bijelih Poljana. Nalazi se između lokaliteta Dionice i Dobri pod, na sjeveru, i Studenca, Paprati i Dobrogleda, na jugu. Geološke karakteristike šireg područja ležišta "Trebovinski pod", odnosno, područja Bijelih Poljana, opisane su prilikom prikaza ležišta "Ravna aluga". Pri istraživanju ležista "Trebovinski pod" primijenjeno je je geološko kartiranje, 1:25.000, 1:10.000 i 1:1.000, sa oprobavanjem izdanaka, istražno bušenje, kartiranje i oprobavanje istražnih bušotina i različita laboratorijska ispitivanja proba. Detaljnom geološkom kartom i istražnim bušenjem zahvaćen je samo južni dio ležišta "Trebovinski pod". Proračun rezervi boksita izvršen je za južni dio ležišta, odnosno, za prostor u neposrednoj okolini postojećeg površinskog kopa. Kvalitet boksita određen je na bazi srednjeg sadržaja bitnih komponenti (Al 2 O 3 , Si0 2 i u probama iz istražnih radova, a po varijetetima boksita. Ukupne bilansne rezerve svih varijeteta (bijeli vatrostalni, plavi vatrostalni i bijeli željezoviti) iznose 105.000 tona. Vanbilasne rezerve (varijeteti: plavi zeljezoviti i crveni) iznose 120 000 tona. Ukupno geološke rezerve iznose 225.000 tona. PlanetCluster & MonteCEP 6 Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Dokumentaciona osnova (februar 2014.) 7) Pojava arhitektonsko-građevinskog (ukrasnog) kamena "Vrela" Pojava arhitektonsko-građevinskog (ukrasnog) kamena "Vrela" (u daljem tekstu: AGK) nalazi se na sjeveroistoku sela Vrela prema Ugnjima, na sredokraći puta između Cetinja i Budve. U blizini ovog lokaliteta prolazi magistralni put M 2.3 Cetinje-Budva, a pristup sa istog je moguć asfaltnim putem dužine oko 1 km koji vodi ka selu Vrela. Pristup je omogućen i asfaltnim putem prema Ugnjima, dužine oko 1,5 km. Šire područje "Vrela" izgrađuju srednjotrijaski anizijski i ladinski sedimenti, karbonatni sedimenti gornjeg trijasa i tvorevine kvartarne starosti. Najrasprostranjeniji sedimenti su brečasti krečnjaci anizika koji odgovaraju hanbuloskim krečnjacima. Rumeni i šareni brefasti krečnjaci pojave AGK u "Vrelima" javljaju se u vidu nekoliko paketa, donekle, različitih po sastavu, strukturi i boji. Oni su pretežno bankoviti ili slojeviti, pri čemu se najčešće smjenjuju banci i slojevi u različitim odnosima. Rumeni brečasti krečnjaci otkriveni su u vidu zone dužine oko 1 300 m i širine oko 300 m. Značajnu ulogu u definitivnom oblikovanju rumenih i šarenih brečastih krečnjaka odigrao je i proces intezivne karstifikacije kome je prethodila i trasirala ga razlomna tektonika. Izvršen je orijentacioni proračun perspektivnih rezervi, s tim sto je zbog dubine karstifikacije dobijena zapremina mase svedena na trećinu. Na taj način proračunate perspektivne rezerve pojave AGK ,,Vrela" bile bi oko 2.000.000 m3 čvrste stijenske mase. 8) Pojava arhitektonsko-građevinskog (ukrasnog) kamena "Tospude" Lokalitet arhitektonsko-građevinskog kamena "Tospude" nalazi na području Prijestonice Cetinje, na oko 5 km vazdušne linije sjeveroistočno od Grahova. Predmetni lokalitet je lociran u blizini mjesta: Tospude, Duboki do i Dolovi. Lokalitet "Tospude" se nalazi u blizini regionalnog puta, koji od Grahova vodi prema Čevu i Cetinju. Sa ovog puta odvaja se makadamski put dužine oko 500 m koji vodi do samog lokaliteta. Traženi prostor "Tospude" pripada geografskom listu "Nikšić", 1:100 000, odnosno sekciji „Grahovo", 1:25 000, i zahvata površinu od 16,50 ha. Područje u kome je smješten i predmetni lokalitet predstavlja u suštini južne padine brdovitog dijela terena sa lijeve strane regionalnog puta Grahovo - Cetinje, sa karakterističnim okolnim uzvišenjima visine preko 900 m.n.m. Prema administrativnoj podjeli prostor na kome se nalazi predmetni lokalitet pripada Prijestonici Cetinje. Značajni morfološki oblici koji se pojavljuju u ovom kraju su vrtače, jame i pećine, tipični predstavnici morfologije karsta. Sa hidrogeološkog aspekta, odlike područja u kome se nalazi predmetni lokalitet "Tospude" su, relativno, jednostavne. U širem području lokaliteta nema stalnih vodotoka, a rijetko stanovništvo se vodom snadbijeva iz bistijerni. U samom budućem istražno-eksploatacionom prostoru nema stalnih riječnih tokova, izvora, kao ni povremenih vodotoka. Krečnjačko-dolomitski kompleks ovog područja ima pukotinsko-kavernoznu poroznost, a podzemne vode ovog kraja gravitiraju ka Jadranskom moru. Visoko-naponska mreža prolazi kroz zaseoke Tospude i Duboki do, dok nisko-naponska mreža prolazi kroz sami lokalitet, preko koje se okolno stanovništvo snabdijeva električnom energijom. Zemljiše na kojem se nalazi pojava predmetne mineralne sirovine je u vlasništvu porodice Kosović, čiji je član vlasnik privrednog društva "Katunjanin" d.o.o. - Herceg Novi, i pripada KO Grahovo i KO Kobilji do. Uže i šire područje lokaliteta, je rijetko naseljeno. Naseljena mjesta su zbijenog, dinarskog tipa i predstavljena su selima i zaseocima, Tospude, Duboki do, Bogojev do, Zainovića guvno, Droškorički dolovi i dr. Lokalitet arhitektonsko-građevinskog kamena "Tospude" izgrađuju, uglavnom, svijetlo smeđi do bijeli, debelo slojeviti (0,3-0,5 m) i uglavnom bankoviti (0,60-1,20 m), debelo bankoviti (1,20-2,0 m), mjestimično i masivni >2,00 m, jedri, detritični krečnjaci donje jure - lijasa (J,). PlanetCluster & MonteCEP 7 Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Dokumentaciona osnova (februar 2014.) Mjestimično, ali veoma rijetko, se javljaju dolomitični krečnjaci i podređeno dolomiti. Krečnjaci su ponekad onkoidni, a od faune najčešće sadrže brahiopode i alge. Kao što je već navedeno, na ovom lokalitetu nijesu vršena detaljna geološka istraživanja arhitektonsko-građevinskog kamena, tako da nema podataka o rezervama i kvalitetu arhitektonskograđevinskog kamena. Na bazi izvršene procjene na predmetnom prostoru arhitektonsko-građevinskog kamena "Tospude", uzimajući u obzir površinu prostora i morfološke karakteristike, potencijalne geološke rezerve arhitektonsko-građevinskog kamena procijenjene su na oko 6.000.000 m3. Sa aspekta primjene tehničko-tehnoloških rješenja otvaranja budućeg površinskog kopa, kao i instaliranja postrojenja za obradu mineralne sirovine, postoje dobri morfološki uslovi. Prostor na koji se traži koncesija je ograničen pravim linijama koje prolaze kroz kontume tačke A, B, C, D i E, sa sledećim koordinatama: Konturna tačka A B C D E 4 4 4 4 4 X 722 722 722 723 722 580 640 960 190 810 6 6 6 6 6 Y 560 230 560 115 560 840 560 070 560 400 Izvor: Ministarstvo ekonomije Ukupna površina prostora za koji se traži koncesija za detaljna geološka istraživanja i eksploataciju arhitektonsko-građevinskog kamena iznosi 165.000 m 2 (16,50 ha). "Katunjanin" d.o.o. - Herceg Novi je u Inicijativi navelo da se koncesija traži na period od trideset godina, uz godišnju proizvodnju od 500 m3 komercijalnog bloka. 9) Pojava arhitektonsko-građevinskog (ukrasnog) kamena "Bobik" Lokalitet arhitektonsko-građevinskog kamena "Bobik" nalazi na području Prijestonica Cetinje, od kojeg je udaljeno oko 35 km, u pravcu sjeverozapada. Lokalitet "Bobik" se nalazi neposredno uz regionalni asfaltni put, koji od Cetinja preko Čeva i Bijelih Poljana vodi do Nikšlća. Prostor na kome se nalazi lokalitet "Bobik" pripada listu "Nikšić", 1:100 000, odnosno sekciji „Čevo", 1:25 000, i zahvata površinu od 25 ha. Područje u kome je smješten i predmetni lokalitet predstavlja u suštini južne i jugoistočne padine brdovitog dijela terena sa desne strane regionalnog puta Cetinje - Nikšić, sa karakterističnim okolnim uzvišenjima od 880 do 1.050 m.n.m. Lokalitet koji je predmet Inicijative se nalazi na padinama istoimenog uzvišenja Bobik (950 m.n.m.), po kome je lokacija i nazvana. Značajni morfološki oblici koji se pojavljuju u ovom kraju su polja, uvale, dolovi, mnogobrojne plitke i duboke vrtače, jame, škrape i pećine. Hidrografske prilike su odraz tipične kraške hidrografije i njenih fenomena i predstavlja bezvodno kraško područje. U bližem i širem području predmetnog lokaliteta nema stalnih vodotoka, niti izvora, tako da se lokalno stanovništvo snabdijeva vodom iz bistjerni. U neposrednoj blizini ovog lokaliteta prolazi visoko-naponska mreža (dalekovod), a jednim dijelom istog prolazi nisko-naponska mreža, preko koje se okolno stanovništvo snabdijeva električnom energijom. Prostor oko predmetnog lokaliteta je slabo naseljen. Najbliže naselje je Bašino selo, a na oko 800 m, vazdušnom linijom, jugoistočno od istog se nalazi naselje Ožesovice. Prostor koji je predmet ove Inicijative je većim dijelom u svojini podnosioca zahtjeva i pripada KO Ubli. PlanetCluster & MonteCEP 8 Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Dokumentaciona osnova (februar 2014.) Šire područje lokaliteta „Bobik" izgrađuju bankoviti i slojeviti jedri krečnjaci, dolomitični krečnjaci i dolomiti, smeđe boje, gornjokredne starosti. U njima se pojavljuje tipična gornjokredna fauna (bioklasti rudista i honrodonti). Lokalitet "Bobik" izgrađuju, uglavnom, smeđi i tamno smeđi, debelo slojeviti (0,30-0,50 m) i bankoviti (0,60-1,20 m), podređeno pločasti <0,10 m, tanko slojeviti (0,10-0,20 m) i debelo bankoviti >1,20 m, jedri krečnjaci. Mjestimično se, u donjem dijelu stuba, javljaju dolomitični krečnjaci i podređeno dolomiti. Krečnjaci sadrže karakterističnu gornjokrednu faunu: miliolide, kineoline, zatim brojne hondrodonte (Chondrodonta joannae), kao i bioklaste rudista. Kao što je već navedeno, na ovom lokalitetu nijesu vršena detaljna geološka istraživanja arhitektonsko-građevinskog kamena, tako da nema podataka o rezervama i kvalitetu arhitektonskograđevinskog kamena. Na bazi izvršene procjene na lokalitetu "Bobik", uzimajući u obzir površinu prostora i morfološke karakteristike, potencijalne geološke rezerve arhitektonsko-građevinskog kamena procijenjene su na 8.000.000 m3. Sa aspekta primjene tehničko-tehnoloških rješenja otvaranja budućeg površinskog kopa, kao i instaliranja postrojenja za obradu mineralne sirovine, postoje dobri morfološki uslovi. Prostor na koji se traži koncesija je ograničen pravim linijama koje prolaze kroz konturne tačke A, B, C, D i E, sa sledećim koordinatama: Konturna tačka A B C D E 4 4 4 4 4 X 714 714 714 714 714 525 625 225 200 075 6 6 6 6 6 Y 572 325 572 750 572 825 572 600 572 375 Izvor: Ministarstvo ekonomije Ukupna površina prostora za koji se traži koncesija za detaljna geološka istraživanja i eksploataciju arhitektonsko-građevinskog kamena iznosi 250.000 m 2, odnosno 25 ha. Komisija je od predstavnika "Kobra" d.o.o. - Budva dobila informaciju da se koncesija traži na period od jedanaest godina (jedna godina za izvođenje detaljnih geoloških istraživanja), uz godišnju proizvodnju od 700 m3 komercijalnog bloka. Na području Skadarskog jezera postoje naslage dijagenetski nevezanih organogenih, organomineralnih i mineralnih sedimenata, pretežno u obliku treseta, polutreseta, sapropelskog mulja i mulja, koje bi se mogle koristiti kao prirodno đubrivo, što bi doprinijelo riješavanju ekoloških problema u poljoprivredi na ovom području, kao i za određene medicinske i kozmetičke tretmane, a što bi predstavljalo dopunu turističkoj ponudi. Predmeti koncesija u oblasti voda čine vode koje predstavljaju posebnu upotrebu voda, potencijale i ograničenja i mogu biti: • korišćenje vode za potrebe javnog vodosnabdijevanja naselja većih od 200 stanovnika; • korišćenje vode za proizvodnju napitaka; • flaširanje, odnosno pakovanje vode, tankovanje plovnih objekata i dovođenje ili dopremanje vode u komercijalne svrhe; • korišćenje vode za tehnološke i slične potrebe pravnih lica u količini većoj od 86m³/dan; • crpljenje podzemnih voda u količini većoj od 86 m³/dan; • zahvatanje voda za navodnjavanje poljoprivrednog zemljišta u količini većoj od 175 m³/dan; • uzgoj ribe, školjki i rakova u privredne i druge srvhe i • eksploatacija rječnih nanosa (šljunak i pijesak), ako je procijenjena količina nanosa na ležištu veća od 100m³. Na području Prijestonice Cetinje vrši ce flaširanje vode u komercijalne svrhe i za to je izdata jedna koncesija i jedna koncesija za istražnoeksploatacione radove za dopremanje i flaširanje vode. PlanetCluster & MonteCEP 9 Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje Dokumentaciona osnova (februar 2014.) 10) Vode – flaširanje vode u komercijalne svrhe – izvor "Božja voda" Na lokaciji koja se nalazi na oko 100 m od magistralnog puta Podgorica – Cetinje u naselju Dobrska Župa i KO Meterizi izgrađena je fabrika za flaširanje vode. Voda se prodaje pod komercijalnim imenom „Monteminerale”. Zahvat prirodne mineralne vode se vrši iz dva kaptirana izvora (unara - bušotine) sa dubine od oko 300 m. Koncesionim elaboratom utvrđena je eksploataciona količina vode od 2 l/s. Bunari – bušotine „Božja voda” imaju sljedeće koordinate: X 4 694064,84 Y 6 587 225,37 Z 256,64 Izvor: „DA Voda” d.o.o. Cetinje Bunari su izbušeni u jurskim karbonatima, a hidrogeološki pripadaju kolektoru Dobrske Župe sa debelom (preko 250m) nadizdanskom zonom. Koncesija je data na 30 godina. Podaci o pojavama, ležištima i datim koncesijama preuzimani su iz dokumenata: Ministarstva ekonomije, Prostornog plana Crne Gore, Prostornog plana opštine Cetinje i dokumenata koncesionara. Ležišta i pojave mineralnih sirovina i vode, kao i koncesona područja prikazana su u kartografskom prilogu 05 „Planirana namjena površina”. 11) Vode – Istražnoeksploatacioni bunar kod hotela „Grand”, Cetinje Ova bušotina urađena je 2007.godine po Programu hidrogeoloških istraživanja zapadnog dijela Cetinjskog polja. Nalazi se u neposrednoj blizini hotela Grand na Cetinju i duboka je 100 m. Prema testiranjima koja su urađena u toku 2007, 2008 i 2009. godine, utvrđena je prosječna izdašnost bunara od 5 l/s sa dubine podzemnih voda h═70m. Urađen je i Idejni projekat za istražnoeksploatacioni bunar na ovoj lokaciji, za korišćenje vode za dopremanje i flaširanje vode. Voda karstno pukotinske izdani koju drenira istražno eksploatacioni bunar odličnog je kvaliteta, što je potvrdio i izvještaj Instituta za javno zdravlje Crne Gore. Planirani rok korišćenja vode za dopremanje i flaširanje vode iz istražno eksploatacionog bunara je 30 godina u količini od 1l/s. Ocjena stanja U dosadašnjim postupcima davanja koncesija za istražne radove i eksploataciju mineralnih sirovina i voda Ministarstvo ekonomije se suočavalo sa problemom da u planskoj dokumentaciji ovakve aktivnosti nijesu bile predviđene, što je značilo da nema planskog osnova, čak ni za istražne radove. Ovakva situacija je ograničavala privredne aktivnosti u ovom sektoru, a time je bila uskraćena i mogućnost da država ubira prihode po osnovu dvanja koncesija. PlanetCluster & MonteCEP 10
© Copyright 2024 Paperzz
