PR
ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ
ΤΕΛΟΣ
ESS PO
ST
Medical
Express
PR
Έτος 24ο / Τεύχος 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
ES
ST
X+7
011985
S PO
ISSN 1106-3157
ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ
Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε.
ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102
166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ
e-mail: [email protected]
μηνασ ηταν και περασε
Οι προτεραιότητες
του ΣΥΡΙΖΑ
για την υγεία
> Πόσο κινδυνεύουμε από τον έμπολα;
ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ
> Πετάει ο γάιδαρος;
> Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ
Η κατεδάφιση είναι πρόοδος;
Πανελλήνιος
Ιατρικός Σύλλογος:
Η ατζέντα για την Υγεία
το 2015
> Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Je suis στον κόσμο μου...
Ε π ι σ κ ε φ τ ε ί τ ε
τ η ν
ι σ τ ο σ ε λ ί δ α
µ α ς
w w w. m e d i c a l e x p r e s s . g r
Username και Password στη σελίδα των περιεχοµένων
Ένασ κόσµοσ
γεµάτοσ υγεία
σηµαίνει
ένασ κόσµοσ
γεµάτοσ
www.elpen.gr
Φαρμακευτική Βιομηχανία
Λεωφ. Μαραθώνος 95
Πικέρμι Αττικής 190 09
Τηλ.: 210 60 39 326-9
2
Για συνταγογραφικές
συμβουλευτείτε
την ΠΧΠ ή απευθυνθείτε
MEDICAL EXPRESS
/ πληροφορίες,
ΤΕΥΧΟΣ
229 / ΜΑΪΟΣ
2014 στην
/ εταιρεία.
ROL/AD/18/0314
WIN MEDICA A.E.
Παπαδιαµαντοπούλου 41, 11528 Αθήνα, Ελλάδα, Τηλ.: 210 7488 821, Fax:210 7488 827
∆ιεύθυνση αλληλογραφίασ: Οιδίποδοσ 1-3 & Παράδροµοσ Αττικήσ Οδού 33-35, 152 38 Χαλάνδρι,
Tηλ. 210 7488 821, Fax: 210 7488 827 www.winmedica.gr
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ
Rolenium®. Κόνις για εισπνοή σε ταινίες μιας δόσης (blister).
ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ
Κάθε ταινία φέρει δύο blisters και περιέχει:
250mcg ή 500mcg προπιονικής φλουτικαζόνης και
50mcg σαλμετερόλης (ως ζιναφοϊκή σαλμετερόλη).
flyingcolours
ζωή
ENB-22-DEC14
PFIZER HELLAS A.E.
Λεωφ. Μεσογείων 243, 154 51 Ν. Ψυχικό, Τηλ.: 210 6785800,
Τηλ. Παραγγελιών: 210 8199060
‘’ Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στην εταιρεία’’
Monumental Plaza, Κτήριο Γ
Λεωφόρος Κηφισίας 44, 151 25 Μαρούσι, Τηλ. κέντρο: 2106387800, Fax: 2106387801
Λ. Καραμανλή 60, 546 42 Θεσ/νίκη, Τηλ.: 2310 87 04 80, Fax: 2310 87 04 79
www.takeda.gr
περιεχο μ ενα
10
12
editorial
Η κατεδάφιση είναι πρόοδος;
6
εξερχομενα
Je suis στον κόσμο μου... 8
μηνασ ηταν και περασε
> Κατάργηση του εισιτηρίου των 5 ευρώ και του
1 ευρώ ανά συνταγή υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ > Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος:
Η ατζέντα για την Υγεία το 2015
> ΙΣΑ: Προσφεύγει στη δικαιοσύνη για το ΤΣΑΥ
επικαιροτητα
10
12
16
20
ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ
Πόσο κινδυνεύουμε από τον έμπολα; 28
συντομη ενημερωση
34
Φαρμακολογιο
> Πετάει ο γάιδαρος;
4 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
46
e d i t o r i a l
Η κατεδάφιση είναι πρόοδος;
Του Μιχάλη Πιτσιλίδη
[email protected]
Αν ήταν δυνατόν να
γυρίσουμε στο 1940,
ενδεχομένως θα το έκανε
η κυβέρνηση, χωρίς
δισταγμό.
Ο
ι πρώτες ανακοινώσεις της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (τελικά,
στην πολιτική ποτέ μη λες ποτέ!) επαναλαμβάνουν και σερβίρουν συμπυκνωμένο το εκχύλισμα της ηθικής, πολιτικής , κοινωνικής και οικονομικής δυσπραγίας της χώρας. Όσα με κόπο κατακτήθηκαν τα τελευταία 4-5 χρόνια, για πρώτη φορά στην ιστορία της μεταπολίτευσης και όχι
μόνο, στο πλαίσιο άτολμων και ατελών μεταρρυθμίσεων, απειλείται να γίνουν
συντρίμμια σε μερικά 24ωρα, θύματα των εμμονών ενός αποσκελετωμένου
πολιτικού συστήματος σκέψης που αγωνιά να αποδείξει ότι παραμένει ακόμα
ζωντανό. Οι ανακοινώσεις σχεδόν όλων των υπουργών γίνονται με το κιβώτιο
ταχυτήτων του ελληνικού κράτους στη θέση «όπισθεν» και το …αριστερό πόδι
στο γκάζι! Αν ήταν δυνατόν να γυρίσουμε στο 1940, ενδεχομένως θα το έκανε
η κυβέρνηση, χωρίς δισταγμό. Και ο νοών νοείτω…
Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς ακόμα για να εξαχθούν συμπεράσματα ή να γίνουν
προβλέψεις. Θα μπορούσαμε να δείξουμε τη δέουσα κατανόηση στη μέθη της
εξουσίας, στην αλαζονεία της νίκης, στην οίηση του ανερμάτιστου ξερολισμού,
στον νεφελώδη πειραματισμό της αερολαγνείας, στη σύγχυση μεταξύ ακτιβισμού και κυβερνητικής, στην ασύγγνωστη πλάνη της αμάθειας. Θα μπορούσε
– και ενδεχομένως θα το κάνει… - η σοφή και βαθιά ευρωπαϊκή γραφειοκρατία
να απορροφήσει τους κραδασμούς του …δαπέδου, από το πάρτι που στήσανε
οι έφηβοι του πάνω πατώματος! Προϋπόθεση για όλα αυτά όμως είναι να είμαστε το μόνο ζαβό παιδί της Ευρώπης, οι μόνοι άσωτοι υιοί. Αλλά δεν είμαστε!
Κι έτσι, τα προγράμματα διάσωσης (μνημόνια ή όπως αλλιώς θα τα λέει αύριο
η άσφαιρη επ-αναστάτωση των μνημονιοφάγων) αποτελούν, ατυχώς, εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησία πολλών χωρών, κυρίως του Νότου. Άρα ας θυμόμαστε ότι,
συνήθως, σκοτώνουν το τσομπανόσκυλο που θα επιτεθεί σε πρόβατο…
Όταν η πρώτη δήλωση του υπουργού Οικονομικών αφορά την επαναπρόσληψη των καθαριστριών, αυτό δείχνει ότι ο νέος τσάρος της οικονομίας βλέπει τα
πράγματα μέσα από ένα καλειδοσκόπιο διαστροφής προτεραιοτήτων και αναγκών. Είναι έτσι; Θα δούμε! Όταν η πρώτη δήλωση του νέου υπουργού Ναυτιλίας απειλεί τη σημαντικότερη ξένη επένδυση της τελευταίας δεκαετίας, την
εκχώρηση της χρήσης του ΟΛΠ στην Cosco, αυτό δείχνει ότι ο χοτζαλβανικός
αυτισμός έχει αποφράξει τις αρτηρίες της πολιτικής σκέψης. Το μήνυμα προς
κάθε επενδυτή είναι σαφές: μάζεψέ τα και φύγε! Είναι έτσι; Θα δούμε!
Προϋπόθεση όμως για να μας λυθούν οι απορίες, είναι η χώρα να περάσει
μέσα από τις συμπληγάδες χρέους, διευθετήσεων και συζητήσεων, των αμέσως επόμενων μηνών. Να επιβεβαιώσει εν τοις πράγμασιν ότι παραμένουμε
στην Ευρώπη, στο ευρώ, ως ισότιμα μέλη και όχι ως οιονεί ζήτουλες που ναρκισσεύονται με ανοησίες όπως η ….διαφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με τα
μέτρα ΕΕ-ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας! Ακόμα θα γελάει ο Ομπάμα! ■
6 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
Είµαστε περήφανοι
για τα 45 χρόνια πρωτοπορίας
Μάγδα Σιουσιουλίνη,
Χηµικός Τµήµα Έρευνας
“ Είµαι περήφανη
που παράγουµε
στην Ελλάδα φάρµακα
υψηλής ποιότητας
”
Ματίνα Φλώρου,
Επιστηµονικός Συνεργάτης
“Είµαι περήφανη
που τα φάρµακά µας
τα εµπιστεύονται
γιατροί και ασθενείς
σε όλο τον κόσµο
Υπεύθυνος Εξαγωγών
“ Είµαι περήφανος
που είµαστε
πρωταθλητές
στις εξαγωγές
”
Λία Βρεττού,
Χηµικός Τµήµα
Διασφάλισης Ποιότητας
“Είµαι περήφανη
που εργάζοµαι
στο µεγαλύτερο
εργοστάσιο φαρµάκων
της νοτιοανατολικής
Ευρώπης
”
www.demo.gr
”
Δηµήτρης Κλωνής,
Ελληνικά φάρµακα µε παγκόσµια εµβέλεια
Μάκης Αγγελής,
Τεχνολόγος Τµήµα
Ποιοτικού Ελέγχου
“ Είµαι περήφανος
που τα φάρµακά µας
σώζουν ζωές
”
Πέτρος Χοτζάκης
Χειριστής
Μηχανών Παραγωγής
“Είµαι περήφανος
που φάρµακα υψηλής
ποιότητας παράγονται
από Έλληνες και
εξάγονται σε
50 χώρες
”
ε ξ ερχο μ ενα
Je suis στον κόσμο μου...
Π
Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου
[email protected]
Παραμένουμε στον
κόσμο μας, μακριά από τις
απαιτήσεις των καιρών,
κοντά σε ό,τι απαιτεί εδώ
και χρόνια από μας ένα
σαθρό πολιτικό σύστημα.
αρακολουθούσα τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι. Την
αγωνία, τον φόβο, την ανατροπή. Είδα μια Ευρώπη πιο δυνατή και συνάμα
πιο αδύναμη από ποτέ. Και συνειδητοποίησα για μια ακόμη φορά το ασταθές
και πολύπλοκο περιβάλλον της σύγχρονής, παγκόσμιάς μας πραγματικότητας. Όλα είναι ρευστά, οι ισορροπίες λεπτές και τα πάντα μπορούν να αλλάξουν
από στιγμή σε στιγμή. Μέσα σε ένα λεπτό. Πάντα υπήρχαν λεπτές ισορροπίες.
Τώρα όμως τα πράγματα μοιάζουν κάπως πιο περίεργα και ανεξέλεγκτα.
Με ένα απλό «ζάπινγκ» επιστρέφεις στη δική σου πραγματικότητα. Σ’ αυτήν
που, πολλές φορές, μοιάζει απίστευτα μοναχική και ξεκομμένη απ’ ό,τι συμβαίνει γύρω σου. Η προεκλογική περίοδος έμοιαζε «ιδανική» για να σε επαναφέρει σε ένα μικρόκοσμο γεμάτο μικρότητες και σε μια πορεία για το μέλλον
στρωμένη με κόκκινα φθαρμένα χαλιά του παρελθόντος.
Παρωχημένα προεκλογικά σποτάκια γέμισαν την οθόνη και την καθημερινότητά
μας, δημοσκοπήσεις και σενάρια, τρόμος και παροχές στοίχειωσαν τις μέρες
και τις νύχτες μας. Αν παρακολουθήσει κανείς τον πολιτικό λόγο σε αντίστοιχες
(και όχι μόνο) περιόδους των τελευταίων δεκαετιών, θα οδηγηθεί στην θλιβερή
διαπίστωση ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ούτε καν η αισθητική στις αφίσες και τα
διαφημιστικά των κομμάτων.
Ο λόγος παραμένει ίδιος: γεμάτος ελπίδα, υποσχέσεις για νέο ξεκίνημα και καλύτερες μέρες. Γεμάτος παροχές, άλλες κλασικές (αύξηση συντάξεων, μείωση
γραφειοκρατίας, πάταξη φοροδιαφυγής κτλ) και άλλες κλασικές μεν, προσαρμοσμένες δε στα νέα δεδομένα (ακύρωση απολύσεων και επαναπροσλήψεις).
Καβγάδες σε τηλεοπτικά παράθυρα, απειλές και εγγυήσεις, έξωθεν παρεμβάσεις, κωμικοτραγικές δηλώσεις κι όλα αυτά σε ένα καταρρέον ελληνικό σκηνικό που «αναγκάζεται» να ανεβάσει χιλιοπαιγμένες και «φτηνές» παραστάσεις.
Κι αν η ανθεκτικότητα που παρουσιάζει στο χρόνο ο πολιτικός λόγος δεν μας
ξενίζει, θα ‘πρεπε τουλάχιστον να μας ανησυχεί η στασιμότητα του «κοινωνικού
αντίλογου». Τόσο χρόνια και τόσες διαψεύσεις μετά, μια μεγάλη μερίδα των
πολιτών επιμένει να πιστεύει αυτά που ακούει. Επιμένει, να μην θυμάται, να μην
σκέφτεται το πώς και το γιατί και να δέχεται σχεδόν αβίαστα – αδικαιολόγητο
ακόμη κι ως πράξη απελπισίας σε ζόρικους καιρούς – αυτά που του πλασάρουν
ως καλύτερο αύριο.
Μπορεί με αφορμή τα γεγονότα στην Γαλλία να γίναμε όλοι εν μία νυκτί Charlie
στηρίζοντας την ελευθερία του λόγου, όμως παραμένει άγνωστο το πόσα χρόνια θα χρειαστούμε για να ελευθερώσουμε τη λογική μας, για να μπορέσει
να απομακρύνει πολιτικές και πολιτικούς που επανειλημμένα έχουν αποδειχτεί
κατώτεροι των περιστάσεων.
Παραμένουμε στον κόσμο μας, μακριά από τις απαιτήσεις των καιρών, κοντά σε
ό,τι απαιτεί εδώ και χρόνια από μας ένα σαθρό πολιτικό σύστημα. Να κλείνουμε
τα μάτια και να διαιωνίζουμε ένα «βολικό» σκοτάδι... ■
8 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
μ ηνασ
ηταν
και
περασε
Κατάργηση του εισιτηρίου των 5 ευρώ και του
1 ευρώ ανά συνταγή υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ
Η
Υγεία είναι ένας από τους σημαντικούς και…πολύπαθους τομείς,
ο οποίος απαιτεί σημαντικές παρεμβάσεις. Λογικό επόμενο, να «τράβηξε» τα βλέμματα όλων των πολιτικών παρατάξεων κατά τη διάρκεια της
προεκλογικής περιόδου. Ο ΣΥΡΙΖΑ
λίγο πριν από τις εκλογές ανακοίνωσε
τα άμεσα μέτρα που θα λάβει για την
Υγεία, μόλις αναλάβει την κυβέρνηση.
Τα μέτρα του ΣΥΡΙΖΑ
• Δωρεάν πρόσβαση όλων των ανασφάλιστων στις δημόσιες δομές
ΠΦΥ και στα νοσοκομεία, χωρίς
εξαιρέσεις και χωρίς γραφειοκρατικά
εμπόδια.
• Κατάργηση του εισιτήριου των
5ευρώ για τα Τακτικά Εξωτερικά
Ιατρεία των Νοσοκομείων και των
Κέντρων Υγείας.
• Κατάργηση του 1ευρώ ανά συνταγή.
• Μηδενική συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη για τους (ασφαλισμένους ή ανασφάλιστους) ανθρώπους που βρίσκονται κάτω από το
όριο της φτώχειας και για ειδικές
κατηγορίες χρονίως πασχόντων.
Επανεξέταση και μείωση του ποσοστού συμμετοχής των ασθενών στις
υπόλοιπες κατηγορίες φαρμάκων.
• Σοβαρή ενίσχυση του ΕΣΥ με ανθρώπινο δυναμικό στη βάση ενός
σχεδίου έκτακτης ανάγκης. Άμεσες
και στοχευμένες προσλήψεις νοσηλευτών, γιατρών και υγειονομικού προσωπικού για τη στήριξη και
αναβάθμιση κρίσιμων τμημάτων και
υπηρεσιών προκειμένου να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες.
Σοβαρή ενίσχυση
του ΕΣΥ με
ανθρώπινο δυναμικό
στη βάση ενός σχεδίου
έκτακτης ανάγκης.
• Πλήρης εμβολιαστική κάλυψη όλων
των ανασφάλιστων παιδιών αλλά
και των ανασφάλιστων ενηλίκων,
σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές ενδείξεις.
• Ενίσχυση των δομών της ΠΦΥ στα
Αστικά Κέντρα με βάση συγκεκριμένο πληθυσμό ευθύνης, με «πυρήνα»
τον οικογενειακό γιατρό, τα ιατρεία
γειτονιάς και την ομάδα υγείας. Άμεση στελέχωση με τις απαραίτητες ια-
10 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
τρικές ειδικότητες, με προτεραιότητα
τις δομές που έχουν πλήρως αποστελεχωθεί μετά τη «μεταρρύθμιση»
του ΠΕΔΥ, λειτουργική αναβάθμιση
των εργαστηρίων, διασφάλιση παρακολούθησης και συνταγογράφησης
για όλους τους χρόνιους ασθενείς
στις δημόσιες δομές ΠΦΥ από ειδικούς γιατρούς. Έμφαση στην πρόληψη, προαγωγή υγείας και διατομεακή παρέμβαση στους κοινωνικούς
προσδιοριστές της υγείας.
• Κατάργηση της ΕΣΑΝ ΑΕ και αποζημίωση από τον κρατικό προϋπολογισμό κάθε ιατρικής και νοσηλευτικής
πράξης που πραγματοποιείται με
βάση επιστημονικές ενδείξεις και
θεραπευτικά πρωτόκολλα.
• Δημοκρατική αναδιοργάνωση της
Διοίκησης του ΕΣΥ, των δημόσιων
νοσοκομείων και των εποπτευόμενων από το Υπουργείο Υγείας
Φορέων, με βάση τις αρχές της
αξιοκρατίας, του δημοκρατικού προγραμματισμού των υπηρεσιών, της
συμμετοχής των εργαζομένων και
του κοινωνικού ελέγχου.
• Εδραίωση ενός άλλου εργασιακού
και κοινωνικού ήθους στο Δημόσιο
Σύστημα Υγείας.
• Αναβαθμισμένη δημόσια φαρμακευτική πολιτική με ενίσχυση -αναδιοργάνωση ΕΟΦ-ΙΦΕΤ, με στήριξη
των εγχωρίως παραγομένων και
ποιοτικών γενοσήμων φαρμάκων
στα πλαίσια της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας.
• Είναι σαφές ότι οι πολιτικές λιτότητας δε συμβαδίζουν με την αναβάθμιση του συστήματος υγείας. ■
Value through Innovation
www.onlime.gr
MADE
IN
GREECE
H Boehringer Ingelheim, η μόνη πολυεθνική φαρμακευτική εταιρεία
που συνεχίζει να διατηρεί εργοστάσιο στην Ελλάδα, υλοποιεί ένα ευρύ
επενδυτικό σχέδιο, με στόχο να πραγματοποιείται στην Ελλάδα, η
παραγωγή των νέων αντιδιαβητικών δισκίων Trajenta® και Jentadueto®,
για τις περισσότερες χώρες του κόσμου.
Υπολογίζεται ότι περισσότερες από 27.000.000 συσκευασίες θα
παραχθούν στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2014 - 2019.
Έτσι, η εταιρεία μας, θα συνεισφέρει με ποσοστό πλέον του 2,5%
στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών, πραγματοποιώντας ένα άλμα
εξωστρέφειας, για την ανάπτυξη και το μέλλον της χώρας μας.
www.boehringer-ingelheim.com
Trajenta-Jentadueto DC001621 /01-2015
Παραγωγή στην Ελλάδα... για όλο τον κόσμο!
μ ηνασ
ηταν
και
περασε
Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος:
Η ατζέντα για την Υγεία το 2015
Σ
τις άμεσες και τις μεσοπρόθεσμες
προτεραιότητες του Δ.Σ.
του Πανελληνίου Ιατρικού
Συλλόγου καθώς και στον
αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης του συστήματος
Υγείας μέσω των υπαρχόντων δομών, αναφέρθηκε
το απόγευμα της Παρασκευής 9 Ιανουαρίου, ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου, κ. Μ. Βλασταράκος,
κατά τη διάρκεια της ομιλίας
του στο πλαίσιο της εκδήλωσης των εγκαινίων των
νέων γραφείων του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου.
Ο κ. Μιχάλης Βλασταράκος υπογράμμισε μεταξύ
άλλων ότι, «η υγεία δεν έχει
να εφαρμόζεται στη χώρα μας προς
χρώμα, ούτε γαλάζιο, ούτε πράσινο,
χάριν των πολιτών και μέσα από
ούτε κόκκινο, ούτε γαλαζοπράσινο,
ευπρεπή ιατρική λειτουργία, με ό,τι
ούτε πολύχρωμο. Είναι ένα κοινωνικό
αυτό συνεπάγεται, με κανόνες ηθιαγαθό το οποίο πρέπει να παρέχεται
κής και δεοντολογίας.
αδιάκριτα σε όλους τους πολίτες με το
ενδιαφέρον που πρέπει να επιδεικνύ- • την αύξηση του προϋπολογισμού
της υγείας από το 4,3% που είναι
ουμε όλοι», ενώ κάλεσε τον κ. υπουρσήμερα, σε επίπεδα που να ξεπεργό Υγείας να προχωρήσει πάραυτα
νούν το επικίνδυνο όριο του 6% του
στην εφαρμογή των συμπεφωνημένων
ΑΕΠ, ώστε η περίθαλψη να είναι
μεταξύ Υπουργείου Υγείας και Πανελασφαλής και ποιοτική.
ληνίου Ιατρικού Συλλόγου.
Ο Πρόεδρος του ΠΙΣ αναφέρθηκε • τη στελέχωση των νοσοκομείων
από επαρκές και μόνιμο προσωπικό,
περαιτέρω στα θέματα προτεραιότημε ανανέωση του γερασμένου ήδη
τας στην ατζέντα του Συλλόγου για το
ΕΣΥ ή και πρόσληψη Επιμελητών
2015. Ειδικότερα:
Β΄ (λείπουν 5.000 ιατροί από το σύ• την ανάδειξη του ΠΙΣ ως Ανώτατου
στημα και 10.000 νοσηλευτές). Την
Θεσμικού Εκπροσώπου των Υγειοεπιτάχυνση των διαδικασιών των
νομικών, ο οποίος θα συνδιαμορήδη κριθέντων στα Συμβούλια Κρίφώνει ως Εθνικός Ιατρικός Σύλλοσεως και Επιλογής και πρόσληψη
γος την πολιτική υγείας που πρέπει
12 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
νέων ιατρών. Τη στελέχωση ιδιαίτερα της ακριτικής- νησιωτικής Ελλάδος άμεσα, με κίνητρα επιστημονικά-οικονομικά.
• την άμεση στελέχωση των υπαρχόντων 150 κλινών ΜΕΘ, ώστε να μην
χάνονται άδικα 2.000 συνάνθρωποί
μας από τους 4.000 ασθενείς που
θα μπορούσαν να νοσηλευτούν.
• την άμεση στελέχωση του ΠΕΔΥ
για να υπάρχουν δομές Δημόσιες
σε κάθε Δήμο που θα παρέχουν τις
αναγκαίες παροχές περίθαλψης,
Αστικά Κέντρα Υγείας που θα εφημερεύουν για να αποσυμφορείται η
νοσοκομειακή περίθαλψη και άμεση λειτουργία του οικογενειακού
ιατρού με πρώτη εφαρμογή στη νησιωτική και ακριτική Ελλάδα, ώστε
να υπάρξουν εξειδικευμένοι ιατροί
μ ηνασ
των περιοχών αυτών.
• η διεκδίκηση της Νομοθετικής ρύθμισης για κατάταξη στο Βαθμό του
Δ/ντου του ΠΕΔΥ σε 20 χρόνια από
25 που είναι σήμερα, θα πρέπει
να αποτελεί προτεραιότητα για την
επόμενη πολιτική ηγεσία. Η πολιτεία δεν υλοποίησε την υπόσχεσή
της για τη σχετική Νομοθετική ρύθμιση.
• ψήφιση της Νομοθετικής ρύθμισης
για τον εκσυγχρονισμό της ιατρικής
Νομοθεσίας για τον ΠΙΣ και τους Ιατρικούς Συλλόγους, που έχει υποβληθεί στην Ηγεσία του Υπουργείου Υγείας. Το Ινστιτούτο Μελέτης
και Ερευνών του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, το οποίο υπήρχε
ως μέρος της Νομοθεσίας αυτής,
μεταφέρθηκε ήδη στον τελευταίο
Νόμο που εγκρίθηκε στη Βουλή ως
αυτούσιο άρθρο.
• ανοιχτές συμβάσεις στον ΕΟΠΥΥ,
για όλους τους ιατρούς με κάλυψη των αναγκών των επισκέψεων
των ασφαλισμένων στα πραγματικά
τους επίπεδα. Περίπου τριάντα εκατομμύρια επισκέψεις από τα οκτώ
εκατομμύρια που προκηρύσσονται
σήμερα και αναβάθμιση της ιατρικής επίσκεψης στα 20 ευρώ από τα
10 ευρώ που είναι σήμερα ώστε να
μην εξευτελίζεται από τα σημερινά
επίπεδα.
• άμεση αποπληρωμή εντός του Ιανουαρίου των ληξιπρόθεσμων οφειλών που δεν πληρώθηκαν και τακτοποίηση των υποχρεώσεων του
Οργανισμού προς τους παρόχους
υγείας, παλαιών αλλά και νέων,
εντός των συμβατικών ορίων. Για
διαγνωστικές εξετάσεις η αύξηση
του προϋπολογισμού είναι αναγκαία (ο ΟΟΣΑ εκτιμά 570 εκατομμύρια), ώστε κάθε παραπεμπτικό
που αναγράφεται και εκτελείται να
εξοφλείται με άμεση εφαρμογή των
διαγνωστικών πρωτοκόλλων που
έχει δώσει ο Π.Ι.Σ. στο Υπουργείο
ηταν
και
Υγείας και τον ΕΟΠΥΥ (όχι αυτά που
εφαρμόζονται από την ΗΔΙΚΑ).
• η ηλεκτρονική κάρτα υγείας. Ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς,
πλήρης ηλεκτρονικοποίηση του
συστήματος, καταγραφή και παρακολούθηση online όλων των παρεχομένων υπηρεσιών, για αποτροπή
οποιασδήποτε υπερβολής ή παραβατικής συμπεριφοράς και κατάργη-
«η υγεία δεν έχει χρώμα,
ούτε γαλάζιο, ούτε
πράσινο, ούτε κόκκινο,
ούτε γαλαζοπράσινο,
ούτε πολύχρωμο. Είναι
ένα κοινωνικό αγαθό
το οποίο πρέπει να
παρέχεται αδιάκριτα σε
όλους τους πολίτες με το
ενδιαφέρον που πρέπει να
επιδεικνύουμε όλοι»
ση του απαράδεκτου clawback και
rebate.
• μ είωση της επιβάρυνσης των ασφαλισμένων μέσα από επαρκή χρηματοδότηση του συστήματος, γιατί οι
ασφαλιστικές εισφορές δεν επαρκούν ώστε να είναι καλυμμένος
ασφαλιστικά όλος ο πληθυσμός της
14 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
περασε
χώρας. Είναι επιτακτικό να συμβάλλουμε όλοι στο οριστικό τέλος της
ανθρωπιστικής κρίσης.
• εκσυγχρονισμός της λειτουργίας
και ανεξαρτητοποίηση του ΕΤΑΑ
(στο οποίο υπάγεται το ΤΣΑΥ), χωρίς ένταξη σε άλλα Ταμεία. Έτσι,
οι υπηρεσίες του να παρέχονται με
σεβασμό σε κάθε υγειονομικό που
τόσο χρόνια έχει προσφέρει και
τώρα δεν του ανταποδίδονται. Σε
αυτή την κατεύθυνση, όλοι οι Πανελλήνιοι Υγειονομικοί φορείς που
συμμετέχουμε στο ΤΣΑΥ και ΕΤΑΑ,
έχουμε συμφωνήσει να καταβάλλουμε ένα μεγάλο μέρος των ενεργειών και δραστηριοτήτων μας.
«Εύχομαι καλή επιτυχία στην όποια
νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου
Υγείας επιλέξει ο λαός και επιθυμώ
να υπογραμμίσω ότι η συνεργασία
μας με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο υπήρξε εξαιρετικά χρήσιμη και
γόνιμη. Ακόμη και οι διαφωνίες ‘φώτισαν’ κρίσιμες πτυχές των θεμάτων
μας», τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Μάκης Βορίδης.
Η κ. Κατερίνα Παπακώστα, υπογράμμισε ότι, «ανατρέψαμε το δόγμα
του Υπουργείου Υγείας και το καταστήσαμε ανθρωποκεντρικό, με την
υγειονομική κάλυψη όλων των ανασφάλιστων».
«Δεν θα ξεχάσουμε τις δεσμεύσεις
μας για ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση όλων στο σύστημα Υγείας,
καθώς και για αξιοπρεπή άσκηση της
ιατρικής λειτουργίας. Η σύνθεση των
απόψεων θα μας καθοδηγεί και ως
κυβέρνηση», είπε από τη μεριά του ο
εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Γιάννης
Μπασκόζος.
Ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ κ. Η. Σιώρας, αφού εξέφρασε τις θερμές του
ευχές για καλή πορεία στον ΠΙΣ το
2015, σημείωσε ότι «όλοι χρειαζόμαστε ένα αναβαθμισμένο σύστημα
υγείας, με δωρεάν υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης». ■
‘’ Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στην εταιρεία’’
Monumental Plaza, Κτήριο Γ
Λεωφόρος Κηφισίας 44, 151 25 Μαρούσι
Τηλ. κέντρο: 2106387800, Fax: 2106387801
Λ. Καραμανλή 60, 546 42 Θεσ/νίκη,
Τηλ.: 2310 87 04 80, Fax: 2310 87 04 79
www.takeda.gr
μ ηνασ
ηταν
και
περασε
ΙΣΑ: Προσφεύγει
στη δικαιοσύνη για το ΤΣΑΥ
Σ
οβαρά ζητήματα που αφορούν
την εύρυθμη λειτουργία και τη
διαφάνεια στην οικονομική διαχείριση του Ε.Τ.Α.Α -Τ.Σ.Α.Υ προκύπτουν από την Έκθεση Διοικητικού
Διαχειριστικού Ελέγχου του Γενικού
Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης που
έγινε μετά από παρέμβαση του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών αποφάσισε
την προσφυγή ενώπιον της δικαιοσύνης προκειμένου να διερευνηθούν
υπόνοιες για την ύπαρξη τυχόν αδικημάτων των μελών της διοίκησης και
των υπαλλήλων του Ταμείου. Σήμερα
κατετέθη μηνυτήρια αναφορά ενώπιον του Εισαγγελέως Πλημμελειοδικών Αθηνών και ο ΙΣΑ προκειμένου
να προασπίσει τα συμφέροντα των
γιατρών μελών του και για να διασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία του
Ταμείου θα προχωρήσει σε μια σειρά
περαιτέρω ενεργειών.
Ήδη αποφάσισε την υποβολή μηνυτήριας αναφοράς κατά παντός υπευθύνου προκειμένου να διερευνηθούν πλήρως όλα τα σοβαρά
ζητήματα που προκύπτουν από
το συγκεκριμένο πόρισμα.
Ειδικότερα η Έκθεση μεταξύ των άλλων καταλήγει στα εξής συμπεράσματα:
• Δ
εν συντάσσονται
Ισολογισμοί
και
υπάρχει μόνο ο ισολογισμός για το έτος
2001…
• Δεν υπάρχει αξιοπιστία των οικονομικών
καταστάσεων καθόσον τα ζητούμενα στοιχεία μεταβάλλονταν σε τακτά
χρονικά διαστήματα.
• Οι προϋπολογισμοί δεν είναι ρεαλιστικοί καθόσον ελλείψει των απαραίτητων λογιστικών καταστάσεων τα
οικονομικά στοιχεία που ζητήθηκαν
αποκλίνουν σημαντικά.
• Οι προσωρινές συντάξεις και οι συντάξεις χηρείας χορηγούνται σχετικά
σε σύντομο χρονικό διάστημα , σε
σχέση με τις συντάξεις γήρατος από
1-3 μήνες ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις όπου σύνταξη χηρείας χορηγήθηκε σε διάστημα λιγότερο του
μήνα ή και ακόμα την ίδια μέρα που
αιτήθηκε από τη δικαιούχο ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις χορήγησης
παρόμοιων συντάξεων σε χρονικό
διάστημα πέραν των τριών μηνών.
• Η χρονική καθυστέρηση για την έκδοση των συντάξεων γήρατος προσεγγίζει σε κάποιες περιπτώσεις τα
δύο έτη… Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις χορήγησης σε σύντομα χρο-
16 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
νικά διαστήματα π.χ. με εντολή Προέδρου. Τα τελευταία έτη έχει αυξηθεί
σημαντικά ο αριθμός των συνταξιοδοτικών φακέλων που είναι σε εκκρεμότητα (περίπου 2000)λόγω της
αύξησης των αιτήσεων για σύνταξη.
• Δεν υπάρχει έλεγχος των εργοδοτών ως προς τα στοιχεία των απασχολούμενων υγειονομικών που
δηλώνουν με συνέπεια ο Φορέας
να μην γνωρίζει εάν απασχολούνται
υγειονομικοί χωρίς να έχουν γίνει
όλες οι απαραίτητες ενέργειες για
τη γνωστοποίηση της απασχόλησής
τους στο Ταμείο από τον εργοδότη.
• Μη κατάρτιση ετήσιου προγράμματος προμηθειών και γενικότερα
προγραμματισμού και πολιτικής προμηθειών ακόμα και για την επαναλαμβανόμενη σε ετήσια βάση προμήθεια αναλώσιμων ή απαραίτητων
ειδών για τη λειτουργία του Ταμείου.
• Π
ρακτική απευθείας αναθέσεων
ή διεξαγωγής μικρότερης κλίμακας διαγωνισμών εντός του ίδιου
έτους σε είδη και ποσά για τα
οποία θα μπορούσε να έχει διεξαχθεί ενιαίος τακτικός ανοικτός
δημόσιος διαγωνισμός.
• Πρακτική αυθαίρετων παρατάσεων ή ανανεώσεων
συμβάσεων για τις οποίες
δεν υπάρχει σχετική μνεία
ή αναφορά στην διακήρυξη ή την ίδια σύμβαση.
• Επιλογή ανάθεσης υπηρεσιών συμβούλων ή μελετών χωρίς προηγούμενη
διαδικασία επιλογής-αξιολόγησης ή διαγωνιστική
διαδικασία… ■
METHYLCOBALAMIN
(VITAMIN B12 • 1000μg)
η βιολογικά
βιταμίνης B-12
Η Βιταμίνη Β12 σε μορφή μεθυλκοβαλαμίνης
από τη SOLGAR:
Είναι άμεσα ενεργή για μέγιστη απορρόφηση
Είναι σε μικρό υπογλώσσιο δισκίο με ευχάριστη γεύση,
για εύκολη χρήση
Ενδείκνυται για διαβητικούς και για όσους
δεν μεταβολίζουν το ένζυμο MTRR
Η
βιταμίνη Β12 συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος,
στις ομαλές ψυχολογικές λειτουργίες, στον σχηματισμό υγειών ερυθρών
αιμοσφαιρίων, στη μείωση της κούρασης και της κόπωσης, καθώς και στην
καλύτερη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τις τροφές.
C r e a t i v e
To προϊόν δεν αποτελεί υποκατάστατο μίας ισορροπημένης διατροφής•Αριθ. Πρωτ. Γνωστοποίησης ΕΟΦ: 54043/22.07.2011
ενεργή μορφή
ΣΦΡΑΓΙΔΑ
ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ
Μεγάλη γκάμα
των προϊόντων της ISOPLUS
θα βρείτε στα φαρμακεία
με την ειδική σήμανση
ΣΦΡΑΓΙΔΑ
ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ
ÁÈÇÍÁ: Τ. 210 95 79 707 • ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Τ. 2310 028 668
e-mail: [email protected] • www.healthyme.gr
Health & Nutrition
Health & Nutrition
TM
Health & Nutrition
εμπνευσμένη από τη φύση
εμπνευσμένη από τη φύση
Perfect for Every Body
healthyme.gr
ΣΦΡΑΓΙΔΑ
ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ
Perfect for Every Body
TM
εμπνευσμένη από τη φύση
Perfect for Every Body
TM
application healthymeUP! for iOS & Android
UP
UP!!
Health & Nutrition
εμπνευσμένη από τη φύση
η μικρή
κόκκινη μαλακή κάψουλα
μεγάλη δύναμη!
με τη
για υγιή καρδιά,
χαμηλή χοληστερόλη
και ομαλά επίπεδα τριγλυκεριδίων
• μόνο μία μικρή μαλακή
κάψουλα την ημέρα!
• εύκολη κατάποση
• δεν αφήνει μυρωδιά ή επίγευση ψαριού
• δεν προκαλεί παλινδρόμηση ή ρεψίματα
• υψηλή περιεκτικότητα σε Ω3 λιπαρά οξέα
με τη μορφή φωσφολιπιδίων για
μεγαλύτερη απορρόφηση
• 100% πιστοποιημένη αειφόρος πηγή
• ακριβείς συντεταγμένες αλίευσης
για κάθε κάψουλα
ή απλά…ίσως η πιο καθαρή πηγή Ω3
που δημιούργησε η φύση!
www.krill.gr
To προϊόν δεν αποτελεί υποκατάστατο μίας ισορροπημένης διατροφής
Αριθ. Πρωτ. Γνωστοποίησης ΕΟΦ: 35975/17.05.2011
ΣΦΡΑΓΙΔΑ
ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ
Μεγάλη γκάμα
των προϊόντων της ISOPLUS
θα βρείτε στα φαρμακεία
με την ειδική σήμανση
ΣΦΡΑΓΙΔΑ
ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ
ÁÈÇÍÁ: Τ. 210 95 79 707 • ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Τ. 2310 028 668
e-mail: [email protected] • www.healthyme.gr
Health & Nutrition
Health & Nutrition
TM
Health & Nutrition
εμπνευσμένη από τη φύση
εμπνευσμένη από τη φύση
Perfect for Every Body
healthyme.gr
ΣΦΡΑΓΙΔΑ
ΓΝΗΣΙΟΤΗΤΑΣ
Perfect for Every Body
TM
εμπνευσμένη από τη φύση
Perfect for Every Body
TM
application healthymeUP! for iOS & Android
UP
UP!!
Health & Nutrition
εμπνευσμένη από τη φύση
επικαιροτητα
> Δρ. Χρήστος Ζουμπούλης:
«Δεν υπάρχει μορφή της ακμής που να μην θεραπεύεται
σήμερα»
«Δεν υπάρχει μορφή της ακμής που
να μην θεραπεύεται σήμερα. Η ακμή
μπορεί να προληφθεί και να θεραπευθεί σε ποσοστό 100%, αρκεί να
υπάρξει έγκαιρη παρέμβαση από το
δερματολόγο, ο οποίος διαθέτει πλέον σύγχρονα ισχυρά όπλα που στοχεύουν με βιολογικό τρόπο στην αιτία
της δημιουργίας της ακμής».
Το μήνυμα αυτό μετέφερε ο παγκοσμίου φήμης Έλληνας καθηγητής
Δερματολογίας του Πανεπιστημίου
Freie Universität του Βερολίνου Δρ.
Χρήστος Ζουμπούλης, αποδεχόμενος
την πρόσκληση της Bioderma - εταιρεία που εκπροσωπείται στην Ελλάδα
από τη Pharmathen - στη δορυφορική
διάλεξη με θέμα: «Οι εξελίξεις στη
μονοθεραπεία της ακμής». Η διάλεξη
πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της
χειμερινής ημερίδας της Ελληνικής
Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας, το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου στο ξενοδοχείο The Ledra
Athens. Στην εκδήλωση μίλησαν ακόμη οι καθηγητές Δερματολογίας του
Πανεπιστημίου Αθηνών και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ.κ. Κατσάμπας και Σωτηριάδης.
«Η ακμή είναι η πιο συχνή νόσος
και οι γνώσεις που είχαμε μέχρι πρόσφατα ήταν πεπαλαιωμένες», είπε ο
Δρ. Χρ. Ζουμπούλης, προσθέτοντας
«Σήμερα γνωρίζουμε πως δεν προκαλείται από βακτήρια – κάτι το οποίο
πιστεύαμε στο παρελθόν. Είναι θέμα
ποιότητας των λιπιδίων του δέρματος
και γι’ αυτό τα προϊόντα αντιμετώπισης της ακμής στοχεύουν πια στη
ρύθμιση των λιπιδίων του δέρματος
με βιολογικό τρόπο, προκειμένου να
επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα
το σμήγμα. Η ακμή μπορεί να προληφθεί και οι εκδηλώσεις της να είναι
πολύ πιο ήπιες, με άμεσο θετικό αντίκτυπο στην ψυχολογία των εφήβων».
Από την πλευρά του ο καθηγητής
Δερματολογίας του Πανεπιστημίου
Αθηνών Ανδρέας Κατσάμπας, αναφέρθηκε στη σημασία της συντήρησης της
θεραπείας: «Δεν υπάρχει μορφή της
ακμής που να μην θεραπεύεται σήμερα
- αλλά επειδή η ακμή παρουσιάζει υποτροπές, έχει μεγάλη σημασία η συντήρηση της θεραπείας για τη διατήρηση
των αποτελεσμάτων», είπε με έμφαση
ο κ. Α. Κατσάμπας ο οποίος ξεκαθάρισε επίσης ότι «πολλοί από τους μύθους
που συνοδεύουν την ακμή, όπως ο μύθος της σοκολάτας ή και των τηγανητών φαγητών, δεν ισχύουν».
Η συμμετοχή των Ελλήνων δερματολόγων στη δορυφορική διάλεξη
του καθηγητή Δρ. Χρ. Ζουμπούλη
ξεπέρασε κάθε προσδοκία, καθώς ο
Έλληνας καθηγητής που διαπρέπει
στη Γερμανία ως Διευθυντής της Δερματολογικής Κλινικής και του Ανοσολογικού Κέντρου του Νοσοκομείου
του Dessau και επικεφαλής Κλινικών
Ερευνών του εργαστηρίου Βιογεροντολογίας, Δερματοφαρμακολογίας,
Δερματοενδοκρινολογίας, στο Πανεπιστήμιο Freie Universität του Βερολίνου, θεωρείται από την παγκόσμια
επιστημονική κοινότητα ο opinion
leader στην ακμή.
20 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
Σχετικά με τη βιολογική θεραπεία
της ακμής Sebium Global
Στη δορυφορική διάλεξη της Bioderma
έγινε ιδιαίτερη αναφορά στη μονοθεραπεία της ακμής με το νέο Sebium
Global, προϊόν το οποίο αποτελεί την
πρώτη και μοναδική εντατική φροντίδα προσώπου που προσφέρει ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της ακμής,
επαναφέροντας με βιολογικό τρόπο
το σμήγμα και τα λιπίδια στο επίπεδο
του υγιούς δέρματος.
Το Sebium Global είναι μία εντατική
φροντίδα νέας γενιάς που δρα τόσο
στις βιολογικές αιτίες, όσο και στις συνέπειες των ατελειών της ακμής χάρη
στο κατοχυρωμένο μοναδικό συνδυασμό της πατέντας FLUIDACTIV και
ενός νέου ενεργού συστατικού, του
Bakuchiol, προσφέροντας μία ολοκληρωμένη φροντίδα για το δέρμα με
τάση ακμής. Eνδείκνυται τόσο για τις
φλεγμονώδεις (σπυράκια) όσο και για
τις μη φλεγμονώδεις (μαύρα στίγματα) βλάβες.
Αυτός ο νέος κατοχυρωμένος συνδυασμός έχει αντιβακτηριδιακές και
καταπραϋντικές ιδιότητες που σε συνδυασμό με δερματολογικά αναγνωρισμένους παράγοντες δρουν απευθείας στα σπυράκια καταπολεμώντας την
Calcioral &
Calcioral
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ
www.pitsilidis.gr
Cal, CalD 001-01-15
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΛΕΜΟΝΙΟΥ
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΛΕΜΟΝΙΟΥ
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΛΕΜΟΝΙΟΥ
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΛΕΜΟΝΙΟΥ
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΛΕΜΟΝΙΟΥ
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΛΕΜΟΝΙΟΥ
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΛΕΜΟΝΙΟΥ
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΒΙΤΑΜΙΝΗ D
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΛΕΜΟΝΙΟΥ
ΑΣΒΕΣΤΙΟ
ΑΙΣΘΗΣΗ
ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ
Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στην εταιρεία
Takeda eλλάς ά.Ε.
Monumental Plaza, Κτήριο Γ, Λεωφόρος Κηφισίας 44, 151 25 Μαρούσι, Τηλ. κέντρο: 2106387800, Fax: 2106387801
Λ. Καραμανλή 60, 546 42 Θεσ/νίκη, Τηλ.: 2310 87 04 80, Fax: 2310 87 04 79
www.takeda.gr
επικαιροτητα
φλεγμονή. Μιμείται τις ιδιότητες της
βιταμίνης Ε που είναι πολύ σημαντική
για την προστασία των λιπιδίων του
σμήγματος - και η οποία εκλείπει από
τα άτομα με ακμή - σταματώντας με
βιολογικό τρόπο τη φυσιολογική διαδικασία της ακμής.
Η σύνθεση του Sebium Global εμπεριέχει επίσης κερατολυτικούς παράγοντες
που αποτρέπουν την πάχυνση της κεράτινης στοιβάδας κι έτσι εξαλείφει τα μαύρα στίγματα και καθαρίζει τους πόρους.
Η εφαρμογή του Sebium Global δύο
φορές ημερησίως για 57 ημέρες, έχει
δείξει σημαντική μείωση στις φλεγμονώδεις βλάβες της ακμής στο 78% των
ασθενών.
> Έκθεση Τέχνης «Διαστάσεις – Η Τέχνη, η Ασθένεια
και Εγώ»
Η βιοφαρμακευτική εταιρεία AbbVie
παρουσίασε πρόσφατα στην Αθήνα
την έκθεση «Διαστάσεις – Η Τέχνη,
η Ασθένεια και Εγώ» («Perspectives
– Art, Inflammation and Me»), μια παγκόσμια πρωτοβουλία της εταιρείας,
που έφερε κοντά πάνω από 100 καλλιτέχνες από 40 χώρες με ασθενείς
που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, η
Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα, η Ψωρίαση, η νόσος του Crohn κ.λπ. με στόχο
να δοθεί μια διαφορετική διάσταση
στην κατανόηση των νοσημάτων αυ-
τών και στον αντίκτυπό τους στους
ασθενείς και στην κοινωνία.
Η έκθεση, που πραγματοποιήθηκε με
αφορμή το 24ο Συνέδριο Ρευματολογίας, περιελάμβανε 35 έργα μοναδικής
καλλιτεχνικής έκφρασης, για τα οποία
πηγή έμπνευσης αποτέλεσε η συλλογική επιθυμία ασθενών και καλλιτεχνών
να διεισδύσουν βαθύτερα όσον αφορά
αυτές τις καταστάσεις, και τις άγνωστες
ή υποτιμημένες δυσκολίες που συνεπάγονται τα νοσήματα αυτά.
Κάθε έργο τέχνης αποτελεί μια βιωματική ιστορία ανδρών, γυναικών
και παιδιών από όλον τον κόσμο που
ζουν με το βάρος της ασθένειας τους.
Κάθε έργο τέχνης μεταφέρει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα –και μαζί με αυτό, μια
έντονη επιθυμία να συμβάλουν στην
ευαισθητοποίηση του κοινού.
Στην έκθεση περιλαμβάνονται και
4 έργα Ελλήνων καλλιτεχνών που
εμπνεύστηκαν μέσα από την προσωπική επαφή τους με ασθενείς με ψωρίαση, νεανική ιδιοπαθή αρθρίτιδα και
νόσο του Crohn που ζουν στη χώρα
μας και βιώνουν στην επαγγελματική,
κοινωνική και προσωπική καθημερινότητά τους τον -άγνωστο και ενδεχομένως υποτιμημένο για την υπόλοιπη
κοινωνία- αντίκτυπο της νόσου τους.
Η παγκόσμια αυτή πρωτοβουλία
έχει ήδη ταξιδέψει σε πολλές χώρες
του εξωτερικού και έχει παρουσιαστεί
με μεγάλη επιτυχία κατά τη διάρκεια
22 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
σημαντικών συνεδρίων στο Παρίσι
(EULAR), το Άμστερνταμ (EADV) και
την Κοπεγχάγη (ECCO).
Ο Γιώργος Μπίθας, Commercial
Director Ανοσολογίας στην AbbVie δήλωσε σχετικά: «Η AbbVie επέλεξε να
παρουσιάσει αυτή την πολύ σημαντική
έκθεση στο κοινό της Ελλάδας, στο
πλαίσιο της προσπάθειάς μας να στηρίξουμε τους ασθενείς, που αποτελούν το
επίκεντρο όλων των δραστηριοτήτων
μας ως εταιρεία. Τα έργα που περιλαμβάνει η έκθεση, έδωσαν σε όλους μας,
μέσα από τα μάτια των ταλαντούχων
καλλιτεχνών, μια διαφορετική διάσταση
των συναισθημάτων και των εμπειριών
των ασθενών με αυτοάνοσα νοσήματα,
προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα το δύσκολο “ταξίδι” τους. Στο ταξίδι αυτό, η AbbVie έχει δεσμευθεί να
είναι συνοδοιπόρος, προκειμένου να
συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της
ζωής των ασθενών αυτών».
> Merck: Στην Έκτη Θέση του
Δείκτη Πρόσβασης στα Φάρμακα για το 2014
Η Merck ανακοίνωσε χθες ότι κατατάσσεται πλέον στην έκτη θέση του
Δείκτη Πρόσβασης στα Φάρμακα που
δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το Ίδρυμα για την Πρόσβαση στα Φάρμακα
(Access to Medicine Foundation). Η
Merck ανέβηκε δύο θέσεις σε σύγκριση με την κατάταξη του 2012. Η συγκεκριμένη πρόοδος τονίζει τη δέσμευση
της εταιρείας να βοηθήσει ώστε να
ξεπεραστούν τα εμπόδια πρόσβασης
των πληθυσμών και των κοινοτήτων
που υπο-εξυπηρετούνται στις χαμηλού
και μεσαίου εισοδήματος χώρες, στο
πλαίσιο της εταιρικής υπευθυνότητας
και της βιώσιμης επιχειρηματικής προσέγγισης. Κάθε δύο χρόνια, ο Δείκτης
Πρόσβασης στα Φάρμακα αξιολογεί
τις κορυφαίες φαρμακευτικές επιχειρήσεις ως προς τις δραστηριότητες και
τις πρωτοβουλίες που προωθούν την
πρόσβαση σε φάρμακα στις αναπτυσσόμενες χώρες.
επικαιροτητα
«Η Merck έχει αναθεωρήσει τη
στρατηγική της για την Πρόσβαση στην
Υγεία και από το 2012 προωθεί νέες
πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένου
ενός επιχειρηματικού μοντέλου στην Ινδία και μίας καινοτόμου πρωτοβουλίας
για την αύξηση των τοπικών δυνατοτήτων παραγωγής», ανέφερε το Ίδρυμα
για την Πρόσβαση στα Φάρμακα ως
λόγους για τους οποίους η Merck αναβαθμίστηκε στη νέα κατάταξη.
Άπορους και Ανασφάλιστους» ανάλογα
με τις ανάγκες που καταγράφονται από
το Ιατρείο Κοινωνικής Αποστολής σε
φάρμακα της εταιρείας. Το 2014 έχουν
πραγματοποιηθεί από την Φαρμασέρβ –
Λίλλυ δωρεές 900 περίπου συσκευασιών σε άπορους και ανασφάλιστους συμπολίτες μας μέσω αυτού του Δικτύου.
Συνεργασία με: Ιατρείο Κοινωνικής
Αποστολής του Ιατρικού Συλλόγου
Αθηνών σε συνεργασία με τον ΣΦΕΕ.
> Σημαντικές δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης
από τη Φαρμασέρβ – Λίλλυ
το 2014
Υποστήριξη των περιοδικών &
ιστοσελίδων συλλόγων ασθενών
ή ΜΚΟ μέσω εταιρικών καταχωρήσεων:
Περιοδικά:Tο Βήμα της ΠΕΝΔΙ,
Σακχαρώδης Διαβήτης – Φροντίδα για
όλους της ΕΛΟΔΙ, περιοδικό «Γλυκιά
ζωή» της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ. Ιστοσελίδα
της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας. Συνολικό κόστος 5.500€.
Όλες οι δραστηριότητες της Φαρμασέρβ – Λίλλυ έχουν ως θεμέλιο τις
βασικές εταιρικές αξίες της Ακεραιότητας, της Αρτιότητας & του Σεβασμού
προς τον Άνθρωπο. Ο ασθενής είναι
στο επίκεντρο και αυτό γίνεται ξεκάθαρο και από τις δράσεις Εταιρικής
Κοινωνικής Ευθύνης της εταιρείας.
Οι σημαντικότερες δράσεις του 2014
Δωρεές φαρμάκων σε νοσοκομεία & κοινωνικά φαρμακεία για
ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες
Οι δωρεές φαρμάκων της Φαρμασέρβ – Λίλλυ από την αρχή του 2014
σε νοσοκομεία & ΜΚΟ ανέρχονται σε
13.900 περίπου συσκευασίες και αφορούν κυρίως σε ογκολογικά, αντιβιοτικά, αντικαταθλιπτικά φάρμακα, ινσουλίνες αλλά και σε ιατροτεχνολογικά
προϊόντα. Συνεργασία με: Νοσοκομεία
– «Μεταξά», Γ.Ν.Α « Γ. Γεννηματάς»,
Γ.Ν.Α « Ο Ευαγγελισμός», «Θεαγένειο» Κοινωνικά Φαρμακεία Δήμου
Κρωπίας, Δήμου Ναυπακτίας, Δήμου
Σαλαμίνας – Στάση Ζωής, Νομού Θεσσαλονίκης-Παύλος Μελάς, Κ. Υγείας
Καρλοβασίου Σάμου, Ογκολογικό ιατρείο Γ.Ν.Θώρακος «ΣΩΤΗΡΙΑ».
Δωρεές στην Τράπεζα Φαρμάκων ΣΦΕΕ
Η Φαρμασέρβ – Λίλλυ συμμετέχει
στο πρόγραμμα «Τράπεζα Φαρμάκων
ΣΦΕΕ – Δίκτυο Δωρεάν Διάθεσης για
Οικονομική υποστήριξη του έργου συλλόγων ασθενών ή συναφών ΜΚΟ, μέσω δωρεών :
Η Φαρμασέρβ – Λίλλυ ενίσχυσε
το 2014 μέσω δωρεών συνολικού
ύψους 18.800€, μια σειρά συλλόγων
ασθενών στο έργο & τις δράσεις τους
με στόχο τη στήριξη συμπολιτών μας
που έχουν προσβληθεί από σοβαρές
ασθένειες όπως ο Διαβήτης, ο Καρκίνος & η οστεοπόρωση και την εκπαίδευση τους για την καλύτερη δυνατή
διαχείριση της νόσου τους:
• Σύλλογος Σκελετικής Υγείας «Πεταλούδα»,
• Σύλλογος Διαβητικών Νομού Θεσσαλονίκης « Άγιος Δημήτριος»,
• Σύλλογος Διαβητικών Νομού Δράμας,
• Σύλλογο Διαβητικών Νομού Πιερίας,
• Σύλλογος Γονέων Παιδιών με νεοπλασματικές ασθένειες «Λάμψη».
«Άνοιξε το δρόμο στη ζωή» Ενημερώσου – Προφυλάξου
Η Φαρμασέρβ – Λίλλυ ήταν μεταξύ
των υποστηρικτών – χορηγών της εκ-
24 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
στρατείας ενημέρωσης για τον ΣΔ που
πραγματοποιήθηκε από το Σύλλογο
ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη Πειραιά
& Νήσων κατά τη διάρκεια του 2014.
Συνεργασία με: Σύλλογο ατόμων
με σακχαρώδη διαβήτη Πειραιά και
Νήσων.
Χορηγική υποστήριξη του «Διαβητικού Χωριού», 2014
Η Φαρμασέρβ – Λίλλυ ήταν μεταξύ
των υποστηρικτών-χορηγών του Διαβητικού Χωριού που πραγματοποιήθηκε στις 6-8 Νοεμβρίου 2014, από την
Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων
– Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη
Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ), στη Δράμα
στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας
Σακχαρώδη Διαβήτη.
Συνεργασία με: ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ.
«Κρίκος Ζωής»
Η Φαρμασέρβ – Λίλλυ έγινε « Κρίκος Ζωής» του Αγώνα Δρόμου 5χιλ
και του περιπάτου 2χιλ «Τρέχουμε πιο
γρήγορα από τη σκιά του » μια ενέργεια ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού που πραγματοποιήθηκε και φέτος στις 28/ 09/ 2014 από
τον Πανελλήνιο Σύλλογο Γυναικών
με Καρκίνου Μαστού «Άλμα Ζωής».
Συνεργασία με: Άλμα Ζωής
Υποστήριξη με τρόφιμα ή έμμεση
οικονομική υποστήριξη σε ΜΚΟ &
Ενορίες
Η Φαρμασέρβ–Λίλλυ συνεργάστηκε κατά τη διάρκεια του 2014 με την
Αστική μη κερδοσκοπική Εταιρεία
«Μπορούμε» που συμβάλει στην καταπολέμηση της σπατάλης του περισσευούμενου φαγητού και της αξιοποίησης του για κοινωφελή σκοπό, ενώ
παρείχε τρόφιμα ή έμμεση οικονομική
υποστήριξη με αγορά προϊόντων- αγαθών σε ΜΚΟ και ενορίες της Αττικής.
Συνεργασία με: «Μπορούμε»,
«Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής
Προστασίας», Κέντρο Ειδικών Ατόμων «η Χαρά».
επικαιροτητα
> «Ζεστές αγκαλιές» από την
Amgen για τα παιδιά της Στέγης Ανηλίκων Πειραιά
> Οι εργαζόμενοι της MSD
στηρίζουν τα παιδιά του Ορφανοτροφείου Βόλου
Με σύνθημα «οδηγούμε τις εξελίξεις
που βελτιώνουν τη ζωή των ανθρώπων» οι 230 εργαζόμενοι της εταιρίας
MSD δούλεψαν στο πλαίσιο της Εταιρικής τους συνάντησης, για έναν κοινό
σκοπό: έφτιαξαν οι ίδιοι και παρέδωσαν
χρηστικά αντικείμενα που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα των παιδιών
στο Ορφανοτροφείο του Βόλου. Συνολικά, κατασκεύασαν 27 ποδήλατα, ένα
για κάθε ένα από τα παιδιά του Ιδρύματος, καθώς και 13 βιβλιοθήκες, τις οποίες τις γέμισαν με βιβλία για τα δωμάτια
των παιδιών. Δημιούργησαν 13 πίνακες
που θα διακοσμήσουν τα δωμάτιά τους
και προετοίμασαν φαγητό για όλα τα
παιδιά του Ορφανοτροφείου. Όλα τα
παραπάνω παραδόθηκαν την Τρίτη, 13
Ιανουαρίου στην Πρόεδρο του Ορφανοτροφείου κ. Σοφία Ιωάννου από τον
Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρίας κ.
Haseeb Ahmad, στο πλαίσιο μιας σεμνής τελετής, που πραγματοποιήθηκε
στο κλειστό γήπεδο μπάσκετ Πορταριάς
με πρωταγωνιστές τα παιδιά. Ξεχωριστό τόνο στην ενέργεια αυτή έδωσε η
παρουσία του Σπύρου Σούλη, ο οποίος
εμψύχωνε καθ’ όλη τη διάρκεια της
ημέρας τους εργαζομένους αλλά και
στη συνέχεια τα παιδιά.
Συναισθήματα χαράς, ενθουσιασμού,
συγκίνησης αλλά και ενότητας ήταν αυτά
που πλημμύρισαν την αίθουσα όταν τα
παιδιά μπήκαν στο γήπεδο για να παραλάβουν τα δώρα τους καθώς τα ποδήλατα, οι βιβλιοθήκες και οι πίνακες, ήταν
αντικείμενα που επιθυμούσαν και είχαν
ζητηθεί από τα ίδια τα παιδιά.
Συγκινημένοι και χαρούμενοι ήταν και
όλοι οι εργαζόμενοι, όχι μόνο επειδή κατάφεραν να φέρουν ακόμη περισσότερη
χαρά στις ζωές των παιδιών, αλλά και
επειδή ένιωσαν στην πράξη το νόημα
της προσφοράς και της βοήθειας και είδαν πως το όραμα της εταιρίας για καλύτερες ζωές έχει πραγματικό αντίκρισμα.
Κατά τη διάρκεια της απονομής των
δώρων στα παιδιά, ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρίας κ. Haseeb Ahmad,
ανέφερε πως, «η σημερινή ενέργεια
έχει δώσει ιδιαίτερη χαρά σε όλους μας,
για μένα ήταν ένα όραμα πολλών ετών.
Οι στιγμές που ζήσαμε όλοι εμείς στην
MSD ήταν μοναδικές, γιατί δημιουργήσαμε, προσφέραμε και είδαμε το αποτέλεσμα της προσφοράς μας εκείνη τη
στιγμή, είδαμε την χαρά ζωγραφισμένη
στα χαμόγελα των παιδιών. Είμαστε χαρούμενοι γιατί ό,τι κάναμε, άφησε ένα
ισχυρό αποτύπωμα στην τοπική κοινωνία, σε μια ομάδα που το έχει ιδιαίτερη
ανάγκη. Πιστεύω ότι πραγματικά δείξαμε πως θέλουμε να κάνουμε πράξη
το όραμά μας, οδηγώντας τις εξελίξεις
που βελτιώνουν τη ζωή των ανθρώπων.
Αυτό κάναμε μέχρι σήμερα και αυτός θα
είναι ο οδηγός μας για τα επόμενα έτη».
Η κ. Σοφία Ιωάννου, Πρόεδρος του
Ορφανοτροφείου Βόλου ευχαρίστησε
την MSD και δήλωσε με συγκίνηση:
«Δεν έχουμε λόγια να ευχαριστήσουμε
την MSD. Όλοι οι εθελοντές που δούλεψαν για να προσφέρουν στα παιδιά έκαναν κάτι εξαιρετικό και πιστεύω ότι αυτή
τη μέρα θα τη θυμούνται για όλη τους τη
ζωή. Ευχόμαστε το παράδειγμα αυτό να
το ακολουθήσουν και άλλες εταιρίες γιατί το Ίδρυμα συντηρείται από δωρεές και
από εθελοντές».
Η Amgen, πραγματοποίησε φέτος
σε χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα,
Hμέρα Εθελοντισμού μέσω της οποίας οι εργαζόμενοί της έδωσαν το μήνυμα της εγκάρδιας συμμετοχής και
αλληλέγγυας προσφοράς στο κοινωνό
σύνολο, δημιουργώντας κυριολεκτικά
και μεταφορικά, ένα κλίμα ζεστασιάς
για τα παιδιά που φιλοξενούνται στη
Στέγη Ανηλίκων Πειραιά «Ο Καλός
Ποιμένας».
Η εταιρεία πραγματοποίησε, συγκεκριμένα, δωρεά κλιματιστικών μονάδων, καθώς και επαρκούς ποσότητας
πετρελαίου, επιθυμώντας να συμβάλλει στη δημιουργία συνθηκών ζεστού
περιβάλλοντος για τα 23 παιδιά που φιλοξενούνται στο κτίριο έκτασης 1.200
τμ της Στέγης Ανηλίκων Πειραιά. Παράλληλα, σε μία ξεχωριστή γιορτή για
τα παιδιά, την Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου
2014 οι εθελοντές της Amgen πήραν
τις θέσεις τους στους πάγκους του Χριστουγεννιάτικου εργαστηρίου που στήθηκε στην Στέγη, βοηθώντας τα παιδιά
να φτιάξουν γλυκά, κατασκευάζοντας
χειροτεχνίες και συμμετέχοντας σε
διασκεδαστικές δραστηριότητες και
ομαδικά παιχνίδια για μικρούς και μεγάλους.
«Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις
θερμές μας ευχαριστίες στην εταιρεία
Amgen, για την πολύτιμη προσφορά
της στο έργο μας. Τέτοιες ενέργειες
εν μέσω αυτών των δύσκολων συγκυριών συνδράμουν σημαντικά στο έργο
που επιτελείται για τα παιδιά» σημείωσε η Διευθύντρια της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων Πειραιά «Ο Καλός
Ποιμένας», κα Αγγελική Κουζούμη,
συμπληρώνοντας πως, «η συμβολή
των εργαζομένων της Amgen έδωσε
μια χαρούμενη νότα στην καθημερινότητα των παιδιών που φιλοξενούνται
στη Στέγη».
Παρών στην εκδήλωση, ως μέλος
της ομάδας εθελοντών, ήταν και ο Γενικός Διευθυντής της Αmgen Hellas,
MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 /
25
επικαιροτητα
κος Matyas Lakatos, ο οποίος ανέφερε σχετικά: «Παράλληλα με την ερευνητική της δραστηριότητα, η Amgen
αναπτύσσει έντονη κοινωνική δράση,
υποστηρίζοντας ενεργά τις κοινωνίες,
στις οποίες ζει και εργάζεται το προσωπικό της, το οποίο με τη σειρά του
συμμετέχει εθελοντικά αφιερώνοντας
χρόνο προς όφελος του κοινωνικού
συνόλου. Στο πλαίσιο αυτό, στόχος
όλων των εθελοντών της Amgen
Hellas ήταν η συνολική προσφορά
στην εύρυθμη λειτουργιά της Στέγης
και η διευκόλυνση του πολύτιμου έργου που αυτή επιτελεί».
> Η ινσουλίνη degludec
λαμβάνει τη θετική γνώμη της
CHMP για τη θεραπεία των
παιδιών με διαβήτη
TΘετική γνώμη για την εκτεταμένη χρήση του Tresiba (ινσουλίνη
degludec) σε παιδιά και εφήβους ηλικίας 1-17 ετών με διαβήτη εξέδωσε η
Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη
Χρήση (CHMP). Μετά την έγκριση της
επέκτασης επισήμανσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ιατροί στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι σε θέση να
συνταγογραφούν το degludec σε παιδιά που πάσχουν από διαβήτη τύπου 1
και τύπου 2.
Σύμφωνα με τη διεθνή Ομοσπονδία
για το Διαβήτη, εκτιμάται ότι 497.100
παιδιά παγκοσμίως πάσχουν από διαβήτη τύπου 1, με τα ποσοστά του διαβήτη τύπου 2 σε παιδιά να είναι επίσης
σε αύξηση.
«Στη θεραπεία του διαβήτη σε παιδιά
και εφήβους, η επίτευξη του στόχου με
παράλληλη ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων ενεργειών αποτελεί πάντα
προτεραιότητα», δήλωσε ο Δρ. Nandu
Thalange, παιδοενδοκρινολόγος στο
Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Norfolk
& Norwich του Norwich, Ηνωμένο
Βασίλειο και κύριος ερευνητής στη
μελέτη BEGIN YOUNG. «Η πρόσφατη
σύσταση της CHMP για το degludec
προσφέρει στους ασθενείς ηλικίας από
1 έως 17 ετών μια νέα άπαξ ημερησίως χορηγούμενη βασική ινσουλίνη, η
οποία επιτρέπει στους ασθενείς να επιτύχουν το στόχο με μειωμένο κίνδυνο
εμφάνισης κετωτικής υπεργλυκαιμίας
έναντι της ινσουλίνης detemir».
Η θετική γνώμη της CHMP για εκτεταμένη χρήση του degludec σε παιδιά
και εφήβους στηρίζεται στα δεδομένα
αποτελεσματικότητας και ανεκτικότητας από τη μελέτη BEGIN YOUNG 1,
η οποία είναι η πρώτη μελέτη που διερευνά τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια
του degludec σε παιδιά με διαβήτη
τύπου 1. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι το άπαξ ημερησίως χορηγούμενο degludec σε συνδυασμό με την
ινσουλίνη aspart συνέβαλε αποτελεσματικά στη βελτίωση του μακροπρόθεσμου γλυκαιμικού ελέγχου.
Η ινσουλίνη degludec έλαβε έγκριση στην Ευρώπη το 2013 για άπαξ
ημερησίως χορήγηση σε ενήλικες με
διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 ως μονοθεραπεία και σε συνδυασμό με από
του στόματος αντιδιαβητικά φάρμακα
(OAD) ή με γευματική ινσουλίνη. Τον
Μάιο του 2014, η ινσουλίνη degludec
έλαβε έγκριση για χρήση σε συνδυασμό με αγωνιστές του υποδοχέα GLP13.
> Διάκριση της Novartis
Hellas στα Ermis Awards
Η Novartis Hellas απέσπασε δύο
σημαντικά βραβεία για προγράμματα
επικοινωνίας που υλοποίησε με την
εταιρία Hill & Knowlton Strategies. Συγκεκριμένα κέρδισε το χρυσό βραβείο
στην κατηγορία «Διαχείριση Φήμης»
των βραβείων Ermis για το Πρόγραμμα Εταιρική Επικοινωνίας «Αποστολή
μας ο Άνθρωπος, σύμμαχος η Καινοτομία». Η διάκριση όμως της Novartis
Hellas επεκτάθηκε και σε άλλη κατηγορία. Η εκστρατεία «Αναπνέω», μια
σημαντική πρωτοβουλία της Novartis
Hellas με την επιστημονική υποστήριξη της Ελληνικής Πνευμονολογικής
Εταιρείας (ΕΠΕ), έλαβε το ασημένιο
26 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
βραβείο στην κατηγορία «Κοινωνία
και Επιχειρηματικότητα». Η εκστρατεία
στοχεύει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη
Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
(ΧΑΠ) και περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα επικοινωνιακών
ενεργειών στα παραδοσιακά και online
μέσα, καθώς και δωρεάν σπιρομετρήσεις σε όλη την Ελλάδα, με έμφαση σε
ακριτικές περιοχές.
Η στρατηγική της Novartis διεθνώς
έχει ως κύριο άξονα την τοποθέτηση
των ασθενών και της κοινωνίας στο
επίκεντρο των δραστηριοτήτων της.
Ως εκ τούτου, η υλοποίηση των προγραμμάτων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης εστιάζουν σε θέματα που έχουν
ως στόχο την πρόσβαση σε υπηρεσίες
υγείας αλλά και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Με υψηλό
αίσθημα ευθύνης προς τον άνθρωπο
και την κοινωνία και σύμμαχο την καινοτομία και τη συνεχή επένδυση στην
έρευνα και την ανάπτυξη, η Novartis
Hellas συνεχίζει με συνέπεια τη συνεισφορά της διασφαλίζοντας παράλληλα, με κάθε δυνατό τρόπο, τη βιωσιμότητά της.
O κ. Riccardo Canevari, Διευθύνων
Σύμβουλος της Novartis Hellas, δήλωσε σχετικά: «Η βράβευση της εταιρείας μας στα βραβεία Ermis αποτελεί μία
ακόμα επιβράβευση του κοινωνικού
μας έργου που στοχεύει αφενός στον
άνθρωπο και την ποιότητα της ζωής
του και αφετέρου στην προαγωγή της
καινοτομίας. Τα βραβεία Ermis είναι
αδιαμφισβήτητα ένας εξαιρετικά σημαντικός θεσμός στον τομέα της επικοινωνίας και της διαφήμισης στην Ελλάδα. Συνεπώς, η βράβευση της Novartis
Hellas σε αυτά –και μάλιστα με ένα
χρυσό και ένα ασημένιο βραβείο- αποδεικνύει ότι όχι μόνο καταφέραμε να
ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό αλλά βρήκαμε και τον
πιο κατάλληλο και αποτελεσματικό
τρόπο να το κάνουμε, γεγονός που
μας χαροποιεί διπλά».
ειδικο
θε μ α
Πόσο κινδυνεύουμε από τον έμπολα;
Εδώ και μήνες, ο ιός
Έμπολα έχει εισβάλει
βιαίως στην καθημερινότητά
μας και απειλεί να κάνει
πραγματικότητα το σενάριο
της ταινίας τρόμου Outbreak (Το Ξέσπασμα).
Με τις ερωταπαντήσεις
που ακολουθούν θα
προσπαθήσουμε να σας
πείσουμε ότι, στην περίπτωση
του Έμπολα, κινδυνεύουμε
περισσότερο από τους Ντάστιν
Χόφμαν αυτού του κόσμου,
παρά από τον ιό.
Του Γρηγόρη Λάσκαρη
1
Τι είναι η ασθένεια Έμπολα;
Το πλήρες όνομα της ασθένειας
είναι «η ασθένεια του ιού Έμπολα». Η
παρούσα νόσος που απασχολεί όλον
τον κόσμο και πλήττει με ιδιαίτερη
σφοδρότητα τις χώρες της Δ. Αφρικής Γουινέα, Λιβερία και Σιέρα Λεόνε,
οφείλεται στη μόλυνση με τον ιό Zaire
ebolavirus, ο οποίος, όπως προδίδει
και η ονομασία του, πρωτοεντοπίστηκε κάπου στα βάθη της ζούγκλας του
Ζαΐρ (σημερινό Κονγκό).
Πρόκειται για έναν μικρό RNA ιό
με 7 μόλις γονίδια, που ανήκει στην
οικογένεια των νηματοειδών ιών,
μία μικρή ομάδα ιών που ενοχοποιείται για την πρόκληση στον άνθρωπο
εμπύρετων λοιμώξεων συνοδευόμενων από αιμορραγία.
28 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
2
Πώς μολύνονται οι άνθρωποι
με τον ιό;
Ευτυχώς δύσκολα! Ο αρχικός φορέας του ιού πιστεύεται ότι είναι οι φρουτοφάγες νυχτερίδες των σπηλαίων
της Κεντρικής Αφρικής οι οποίες υπό
συνθήκες μπορούν να περάσουν τον
ιό στον άνθρωπο, είτε άμεσα, είτε με
τη μεσολάβηση άλλων πρωτευόντων
θηλαστικών (π.χ. χιμπατζήδες). Από
εκεί και πέρα, ο άνθρωπος μπορεί να
κολλήσει άλλον άνθρωπο μόνο μέσω
επαφής των σωματικών υγρών του με
τους βλεννογόνους ή το μη συνεχές
δέρμα του άλλου.
• Όταν λέμε σωματικά υγρά, εννοούμε: το αίμα, τον ιδρώτα, τα δάκρυα,
το σάλιο, τα ούρα, τα κόπρανα, το
σπέρμα.
ειδικο
•Ό
ταν λέμε βλεννογόνο ιστό εννοούμε βασικά: τη γλώσσα, το στόμα, τα
μάτια, τη μύτη, τη σεξουαλική οδό.
• Όταν λέμε μη συνεχές δέρμα εννοούμε: δέρμα πληγωμένο, γδαρμένο,
με μικρές (συχνά απαρατήρητες δια
γυμνού οφθαλμού) ή μεγάλες αμυχές.
Ο ιός Έμπολα διαθέτει ορισμένα χαρακτηριστικά που τον κάνουν
εύκολα αντιμετωπίσιμο και άλλα
που τον κάνουν πολύ επικίνδυνο. Ευτυχώς τα πρώτα απαλύνουν
πολύ τις συνέπειες των δεύτερων!
Δεν μεταδίδεται, όπως το κρυολόγημα, με βήχα ή φτάρνισμα ή με τα
κουνούπια και, συνεπώς, δεν μεταδίδεται εύκολα.
1
2
προσβεβλημένος άνθρωπος μποΟ
ρεί να μολύνει κάποιον άλλον μόνο
όταν έχει ήδη συμπτώματα. Με
άλλα λόγια, ένας φορέας της νόσου
είναι αδύνατον να μεταδώσει τον
ιό σε κάποιον άλλον κατά τη διάρκεια της επώασης του ιού μέσα στο
σώμα του, παρά μόνο όταν αρχίσει
και είναι εμφανώς άρρωστος, πράγμα που δίνει την ευκαιρία στους
υπόλοιπους να τον αποφύγουν!
3
ετά την ανάρρωση (ο ιός φυσικά
Μ
έχει εξολοθρευθεί), ο αναρρώσας
έχει αποκτήσει πλέον ανοσία και
δεν κινδυνεύουμε να έρθουμε σε
επαφή μαζί του, ΕΚΤΟΣ του σπέρματός του, το οποίο φέρει ιικό φορτίο επί 90 ημέρες!
Έχει χαμηλή μεταδοτικότητα. Κατά
μέσον όρο, ένας συμπτωματικός
άνθρωπος μολυσμένος με Έμπολα, δεν μπορεί να μολύνει περισσότερο από δύο υγιείς. Αν το
αντιπαραβάλλετε αυτό με την μεταδοτικότητα π.χ. της ιλαράς, όπου
ένας κολλάει άλλους 18 ή της παρωτίτιδας, όπου ένας κολλάει άλλους 10, γίνεται αντιληπτό ότι ο
Έμπολα δεν μεταδίδεται εύκολα.
4
θε μ α
5
ιαθέτει πολύ υψηλή θνησιμότητα.
Δ
Σκοτώνει τουλάχιστον το 50% όσων
μολύνει. Σε χώρες της Αφρικής, με
υποτυπώδεις υγειονομικές υποδομές, μπορεί να σκοτώνει και το 90%.
6
7
Δεν υπάρχει εμβόλιο εναντίον του.
οιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Π
Αυτοί που έχουν αυξημένες πιθανότητες να έλθουν σε επαφή με τα
σωματικά υγρά ή τα υπολείμματα
υγρών, ανθρώπων που νοσούν.
Δηλαδή:
• υγειονομικό προσωπικό
• οικεία πρόσωπα που έρχονται σε
σωματική επαφή με τον ασθενή
• άτομα που έρχονται σε επαφή με
πτώματα ασθενών κατά την κηδεία.
8
οια είναι τα συμπτώματα της
Π
ασθένειας;
Τα συμπτώματα είναι μεν θορυβώδη,
δεν διαφέρουν όμως από αυτά άλλων γενικευμένων ιώσεων, οπότε η
διαφορική διάγνωση γίνεται στη βάση
άλλων δεδομένων. Τα κύρια συμπτώματα είναι:
• Απότομος υψηλός πυρετός (άνω
των 38,5 οC)
• Κόπωση
• Μυαλγία
• Πονοκέφαλος
• Πονόλαιμος
• Απώλεια όρεξης
• Διάρροια
• Έμετος
Μερικές φορές παρατηρείται και
εξάνθημα, ενώ η αιμορραγία -το σήμα
κατατεθέν των ιών αυτού του τύπουδεν παρατηρείται με μεγάλη συχνότητα.
9
Πώς θα υποψιαστώ ότι ίσως έχω
προσβληθεί από Έμπολα;
Η απάντηση δεν είναι «από τα συμπτώματα», επειδή αυτά μοιάζουν με
οποιασδήποτε άλλης λοίμωξης π.χ.
της γρίπης ή της ελονοσίας (ενδημι-
κή στην περιοχή της Δ. Αφρικής). Η
διαφορική διάγνωση βασίζεται στην
ύπαρξη των παραπάνω συμπτωμάτων, σε συνδυασμό με την πιθανότητα έκθεσης στον ιό, δηλαδή στη συνύπαρξη δύο άλλων παραγόντων: την
πιθανότητα επαφής με τα σωματικά
υγρά κάποιου που νοσεί από Έμπολα
ή/και την φυσική παρουσία κατά τις
προηγούμενες 21 ημέρες σε χώρα με
επιδημία Έμπολα.
Οι 21 ημέρες αντιστοιχούν στη
μέγιστη περίοδο επώασης του ιού
στον άνθρωπο. Με άλλα λόγια, ο ιός
δεν μπορεί να μείνει στον οργανισμό
του ανθρώπου πάνω από 21 ημέρες,
χωρίς να εκδηλωθούν συμπτώματα.
Αν περάσει αυτό το διάστημα χωρίς
εκδηλώσεις, θεωρείται ασφαλές να
συμπεράνουμε ότι ο ύποπτος δεν
κόλλησε Έμπολα, ενώ αν τα συμπτώματά του εκδηλωθούν αργότερα, είναι
λογικό να υποθέσουμε ότι πάσχει από
κάτι άλλο (π.χ. γρίπη).
10
Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος;
Δεν υπάρχουν ούτε φάρμακα, ούτε
εμβόλιο για τον ιό του Έμπολα. Υπό
την πίεση των γεγονότων γίνονται κάποιες επείγουσες κλινικές δοκιμές,
όμως μέχρι αυτές να τελεσφορήσουν,
οι γιατροί παρέχουν συμπτωματική
φροντίδα, δηλαδή απλώς αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της αρρώστιας,
καθώς αυτά εκδηλώνονται. Π.χ. χορηγούν αντιπυρετικά για τον πυρετό,
ηλεκτρολύτες και υγρά για την αφυδάτωση, αντιδιαρροϊκά ή αντιεμετικά,
ή γίνεται ακόμη και αιμοκάθαρση σε
άτομα που ο ιός έχει πλήξει τη νεφρική λειτουργία τους.
11
Ποια μέτρα προφύλαξης πρέπει
να πάρω ώστε να μην κολλήσω;
Εξαρτάται από το πού βρίσκεστε:
A. Αν βρίσκεστε σε χώρα του Δυτικού κόσμου, δεν χρειάζεται να
κάνετε κάτι. Οι πιθανότητες να
MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 /
29
ειδικο
Γίνεται αντιληπτό, ότι
όσο αρτιότερη και όσο
πιο έγκαιρη είναι η
παροχή αποτελεσματικής
συμπτωματικής αγωγής,
τόσο αυξάνονται οι
πιθανότητες επιβίωσης.
θε μ α
κινδυνεύετε από τον ιό έμπολα
είναι σχεδόν μηδενικές.
B.Αν βρίσκεστε σε χώρα πληττόμενη από επιδημία, τα πράγματα
είναι διαφορετικά:
• αν είστε υγειονομικός υπάλληλος
και έλθετε αντιμέτωπος με περιστατικό έμπολα ακολουθήστε πιστά
τις Κατευθυντήριες Οδηγίες των
επίσημων υγειονομικών αρχών
(http://www.cdc.gov/vhf/ebola/
hcp/index.html?s_cid=cs_4318).
• αν ανήκετε στο στενό περιβάλλον πιθανού κρούσματος,
αναζητήστε άμεσα ιατρική νοσοκομειακή φροντίδα και μην
προτιμήσετε την περίθαλψη
εντός της οικίας, επειδή βάζετε
σε κίνδυνο όχι μόνο τη ζωή του
πάσχοντος, αλλά και τη δική σας
και των γύρω σας.
• αν νομίζετε ότι μολυνθήκατε από
τον ιό, αναζητήστε άμεσα ιατρική
– νοσοκομειακή φροντίδα.
• να πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι ή αντισηπτικό διάλυμα.
Τα παραπάνω κάνουν επιτακτική
τη συνειδητοποίηση του τρίπτυχου
της αποτελεσματικής ανακοπής της
διάδοσης της νόσου:
I. έ γκαιρη διάγνωση.
II.άμεση απομόνωση του ασθενούς σε ειδικά διαμορφωμένο
νοσοκομειακό θάλαμο.
III.ανεύρεση όλων των πιθανών ανθρώπινων επαφών του ασθενούς
στο διάστημα πριν απομονωθεί.
Οι τρεις αυτοί πυλώνες αποτελούν
ουσιαστικά το καλύτερο μέσο προφύλαξης και διασφαλίζονται μόνο μέσω
της συνεργασία αρχών και πολιτών.
12
Τι θα μου συμβεί αν κολλήσω Έμπολα;
Γίνεται αντιληπτό, ότι όσο αρτιότερη και
όσο πιο έγκαιρη είναι η παροχή αποτελεσματικής συμπτωματικής αγωγής,
τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιβί-
30 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
ωσης. Με τη σειρά της, η καταλληλότητα της συμπτωματικής αντιμετώπισης εξαρτάται από την πληρότητα της
νοσηλευτικής φροντίδας και την αρτιότητα του συστήματος υγείας εντός του
οποίου αντιμετωπίζεται το περιστατικό.
Γι αυτόν τον λόγο η θνησιμότητα από
τον ιό είναι μικρότερη στα Νοσοκομεία
της Δύσης και υψηλότερη στις χώρες
της Αφρικής των οποίων οι ήδη υποτυπώδεις υγειονομικές υποδομές έχουν
κατακλυστεί από τα περιστατικά της
ασθένειας του Έμπολα.
13
Γιατί τα τελευταία χρόνια
ακούω όλο και πιο συχνά για
τον Έμπολα;
Λόγω της αύξησης των σημείων επαφής του ανθρώπου με τον ιό. Η αύξηση του πληθυσμού της Αφρικής οδηγεί
σε μετακινήσεις σε περιοχές που μέχρι
πριν ήταν ακατοίκητες και έτσι οι Αφρικανοί έρχονται όλο και πιο συχνά σε
επαφή με οικοσυστήματα όπου ενδημεί
ο ιός του Έμπολα (π.χ. νυχτεριδοβριθείς
περιοχές). Η περιοχή της Δ. Αφρικής είναι μία τέτοια περιοχή.
Ένας άλλος λόγος είναι η τρομολαγνεία των ΜΜΕ, που μεγιστοποιούν τα πάντα σε συνεργασία με ειδικούς πρόθυμους να τρομοκρατούν
όχι πάντα ανιδιοτελώς…
Πρέπει να απαγορευτούν
οι πτήσεις από τις χώρες με
Έμπολα;
Η απαγόρευση των πτήσεων δεν έχει
αποδειχθεί αποτελεσματική για την
ανακοπή άλλων επιδημιών και ούτε
προβλέπεται να είναι αποτελεσματική για τον Έμπολα. Ένας επιβάτης αεροπορικής πτήσης φορέας του Έμπολα είναι σε θέση να μολύνει άλλους
συνεπιβάτες μόνο αν είναι εμφανώς
άρρωστος (άρα θα γίνει αντιληπτός
και θα του απαγορευθεί η είσοδος)
και μόνο αν τα σωματικά υγρά του
έλθουν σε επαφή με τους υπόλοιπους (μάλλον απίθανο υπό ομαλές
συνθήκες!).
14
ειδικο
15
Γιατί αυτή η επιδημία πήρε
τόσο μεγάλες διαστάσεις;
Μέχρι σήμερα, ο ιός του Έμπολα
έπληττε αραιοκατοικημένες περιοχές της Κεντρικής Αφρικής, όπου οι
άνθρωποι ήταν εξοικειωμένοι με τα
συμπτώματα και τα απαιτούμενα μέτρα προφύλαξης. Για πρώτη φορά, τα
μονοπάτια της νυχτερίδας διασταυρώθηκαν με αυτά του ανθρώπου σε μια
τόσο πυκνοκατοικημένη και έντονα
διασυνδεόμενη περιοχή, όπως αυτή
των πολυπληθών αστικών κέντρων
της Δ. Αφρικής.
16
Θα σταματήσει η επιδημία
στη Δ. Αφρική ή θα καταστραφεί όλος ο κόσμος;
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή με άγνωστους
και θανατηφόρους μικροοργανισμούς.
Το έχει κάνει και στο παρελθόν και
έχει εξέλθει νικητής, χωρίς καν να
υπάρχουν γιατροί, φάρμακα, νοσοκομεία ή Παγκόσμιοι Οργανισμοί Υγείας.
Ο λοιμός (τυφοειδής πυρετός;) κατά
τον Χρυσού Αιώνα του Περικλέους, η
πανώλη στη μεσαιωνική Ευρώπη και
ο ιός της ισπανικής γρίπης επιβεβαιώνουν του λόγου το αληθές.
Το ζητούμενο βέβαια είναι να μη
χρειαστεί να αφανιστεί ο μισός πλη-
θε μ α
θυσμός ώστε το ανθρώπινο είδος να
εξέλθει τροπαιοφόρο και εξελικτικά
ενισχυμένο από την μάχη του με τους
ιούς. Κάτι τέτοιο δεν αναμένεται να γίνει στη Δ. Αφρική και ούτε ποτέ αναμενόταν, τουλάχιστον αν μιλάμε για τον
Έμπολα και με λογικούς επιδημιολογικούς όρους. Ο πανικός και η τερατολογία που επικράτησε ήταν απαράδεκτος,
όχι μόνο όσον αφορά τα ΜΜΕ, αλλά
πάνω απ’ όλα τους αξιωματούχους
υγείας, ντόπιους και υπερεθνικούς.
Στο στόχαστρο όσων θεωρούν την
αντίδραση υπερβολική και εξυπηρετούσα αλλότριους σκοπούς έχουν
μπει τα Κέντρα Ελέγχου Λοιμώξεων
των ΗΠΑ (CDC) και ο Παγκόσμιος
Οργανισμός Υγείας (WHO). Και μπορεί μερικοί να θεωρούν ότι το να επιτίθεσαι στον WHO είναι σαν να επιτίθεσαι στον Αη Βασίλη, περιέργως όμως
το συντηρητικών απόψεων περιοδικό
Forbes και ο δημοσιογράφος του
Michael Fumento δεν συγκαταλέγονται μεταξύ αυτών. Ο συγκεκριμένος
δημοσιογράφος, σε ένα αποκαλυπτικό
άρθρο (με ημερομηνία 23 Οκτωβρίου
2014, δηλαδή εν μέσω περιόδου μέγιστου πανικού και αλλοφροσύνης,
άρα αδύνατον να κατηγορηθεί για εκ
του ασφαλούς και εκ των υστέρων
κριτική) επικεντρώνει τα βέλη του στο
32 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
ότι ενώ τα επιδημιολογικά στοιχεία
από την Δ. Αφρική έδειχναν ήδη από
τα τέλη Σεπτεμβρίου ότι η επιδημία
εμφάνιζε σημεία ύφεσης, οι υπεύθυνοι του WHO επέλεξαν να τα αγνοήσουν και μερικές μέρες αργότερα να
προβάλουν το μήνυμα της επερχόμενης συντέλειας, με απώτερο σκοπό
την προσέλκυση ενδιαφέροντος και
…ρευστού. Οι οργουελικές προβλέψεις για 1,4 εκατομμύρια κρούσματα
έως τα μέσα του Ιανουαρίου του 2015
διαψεύσθηκαν και ήδη στις 11 Νοεμβρίου το CDC παραδέχθηκε ότι η επιδημία εμφανίζει σημεία ύφεσης.
Μερίδιο ευθύνης για την αποτυχία εκτίμησης της πορείας της νόσου
αποδίδεται στα μαθηματικά μοντέλα
που χρησιμοποίησαν οι επιστήμονες
των μεγάλων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και τα οποία θεώρησαν ότι η αρχική εκθετική άνοδος των κρουσμάτων
θα συνεχιζόταν ακάθεκτη. Όπως και
να έχει, η τελευταία έκθεση προόδου
του WHO δεν αφήνει πλέον ουδεμία
αμφιβολία για τη φθίνουσα πορεία
εξάπλωσης της νόσου.
Είναι φανερό ότι ο αριθμός των
κρουσμάτων βαίνει μειούμενος και αν
κάτι πρέπει να κάνουν οι διεθνείς οργανισμοί υγείας είναι αφενός να διασφαλίσουν ότι η επιδημία δε θα αναζωπυρωθεί και αφετέρου να επικεντρωθούν
στα μείζονα υγειονομικά προβλήματα
της περιοχής που είναι η φυματίωση,
η ελονοσία, το AIDS και η παιδική γαστρεντερίτιδα. Οι συγκεκριμένες ασθένειες μπορεί να μην κάνουν καλούς
τίτλους στις ειδήσεις των οκτώ, όμως
σκοτώνουν σε μία μέρα όσους σκοτώνει ο Έμπολα σε έναν χρόνο.
Όσο για τους κατοίκους του αναπτυγμένου κόσμου, ας σταματήσουν
να ασχολούνται με …εξωτικές ασθένειες και ας σιγουρευτούν ότι έχουν
κάνει τα εμβόλια για τις ασθένειες
που πραγματικά τους απειλούν, όπως
η ιλαρά, η ερυθρά, η μηνιγγίτιδα και
άλλα «τετριμμένα». ■
Για τη
Ρευστοποίηση
των Βλεννωδών
Εκκρίσεων
του Αναπνευστικού
Διανομέας:
ΑΡΡΙΑΝΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ Α.Ε.
Λεωφ. Λαυρίου 85, 190 02 Παιανία Αττικής
Τηλ.: 210.66.83.000
www.arriani.gr
PULM-AR01/JAN2014
ΠΡΙΝ ΤΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΕΙΤΕ ΤΗΝ ΠΧΠ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΥ
συντο μ η
ενη μ ερωση
Ψυχοθεραπεία για Διαταραχή κών και άλλων χαρακτηριστικών διήρκεσε μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την
Σκέψης στη Σχιζοφρένεια
Oι γνωστικές και
άλλες συμπεριφορικές
προσεγγίσεις θα πρέπει
πάντοτε να λαμβάνονται
υπόψη
Όχι μόνο αποφέρει η μεταγνωστική
κατάρτιση άμεσα οφέλη, αλλά προκύπτουν και άλλες θετικές εξελίξεις στο
πέρας του χρόνου.
Οι ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις
σε ασθενείς με σχιζοφρένεια τυγχάνουν
εκ νέου προσοχής, αλλά το ερώτημα
είναι πόσο καιρό μπορούν να αντέξουν
οι βελτιώσεις; Ερευνητές στη Γερμανία
τυχαιοποίησαν 150 ασθενείς με διάγνωση σχιζοφρένειας (μέση ηλικία, 35), οι
οποίοι λάμβαναν αντιψυχωσικά σε μία
από τις δύο θεραπείες 16 συνεδριών.
Η μεταγνωστική κατάρτιση (MCT) είναι
μία manual-based ομαδική θεραπεία
που εξετάζει το αποδιδόμενο στυλ, την
εξαγωγή αβάσιμων συμπερασμάτων, τις
ευέλικτες πεποιθήσεις, τη θεωρία νοητικής/κοινωνικής γνωστικής λειτουργίας,
την αποφυγή υπερβολικής αυτοπεποίθησης σε ψευδείς αναμνήσεις και τη διάθεση/αυτοεκτίμηση. Η θεραπεία ελέγχου,
COGPACK, είναι ένα εξατομικευμένο
πρόγραμμα στον υπολογιστή, το οποίο
διεξάγεται σε περιβάλλον ομάδας, για
τη βελτίωση της μνήμης. Οι αξιολογητές
τυφλώθηκαν όσον αφορά την ομάδα θεραπείας.
Συνολικά, το 86% των ασθενών
παρέμεινε στη μελέτη για 6 μήνες και
το 61% για 3 χρόνια της προγραμματισμένης παρακολούθησης. Τα θετικά συμπτώματα, ιδιαίτερα οι ψευδαισθήσεις,
μειώθηκαν σημαντικά περισσότερο με το
MCT από ότι με το COGPACK στους 6
μήνες παρακολούθησης και αυτή η διαφορά διατηρήθηκε στα 3 χρόνια. Επιπλέον, η αυτοεκτίμηση και η ποιότητα ζωής
ήταν σημαντικά πιο βελτιωμένες στην
ομάδα MCT στα 3 χρόνια, αλλά όχι νωρίτερα. Η προσοχή βελτιώθηκε περισσότερο στην ομάδα COGPACK, ενώ και η
εξαγωγή εσφαλμένων συμπερασμάτων
βελτιώθηκε και στις δύο ομάδες.
Σχόλιο: Το όφελος από μια χρονικά
περιορισμένη, δομημένη προσέγγιση
για την αντιμετώπιση των διαταραχών
στη λογική και στην ερμηνεία κοινωνι-
34 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
ολοκλήρωση της παρέμβασης. Τα ποσοστά συμμόρφωσης ήταν πολύ καλύτερα
από ότι στις μακροπρόθεσμες, καθαρά
φαρμακολογικές μελέτες. Εφόσον μέχρι
σήμερα δεν έχει αποδειχθεί κάποιο αντιψυχωτικό φάρμακο ότι μπορεί να θεραπεύσει τη σχιζοφρένεια, οι γνωστικές και
άλλες συμπεριφορικές προσεγγίσεις θα
πρέπει πάντοτε να λαμβάνονται υπόψη
για τους ασθενείς που πάσχουν από τη
διαταραχή αυτή.
Βιβλιογραφικές αναφορές: Moritz
S et al. Sustained and “sleeper” effects of group metacognitive training for
schizophrenia: A randomized clinical trial. JAMA Psychiatry 2014 Oct; 71:1103.
Αυτο-Αναφερόμενα
Παράπονα Μνήμης και
Κίνδυνος Αλτσχάιμερ
Τα υποκειμενικά παράπονα μνήμης
συνδέθηκαν σε μια προοπτική μελέτη
με μακροχρόνια αυξημένο κίνδυνο για
άνοια και νευροπαθολογία τύπου Αλτσχάιμερ.
Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι συχνά αναφέρουν μείωση της μνήμης. Τα παράπονα αυτά σχετικά με τη μνήμη, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι τα
πρώτα σημάδια γνωστικής διαταραχής
και, ενδεχομένως, μελλοντικής άνοιας.
Για τον προσδιορισμό του κινδύνου για
την εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μετά υποκειμενικά παράπονα
μνήμης, ερευνητές παρακολούθησαν
προοπτικά 531 γνωστικά υγιείς ενήλικες
(μέση ηλικία αναφοράς, 73). Οι συμμετέχοντες επικοινωνούσαν σε ετήσια βάση
εάν αντιλαμβάνονται τις αλλαγές στη
μνήμη από την τελευταία επίσκεψή τους
και υποβλήθηκαν σε αντικειμενικές γνωστικές και σωματικές εξετάσεις σε τακτά
χρονικά διαστήματα. Χρησιμοποιήθηκε
ένα πολυκεντρικό μοντέλο κατά τη μετάβαση στη διαταραχή, για την προσαρμογή σε άλλους παράγοντες κινδύνου και
για το θάνατο. Η συσχέτιση μεταξύ των
υποκειμενικών παραπόνων μνήμης και
συντο μ η
της νευροπαθολογίας τύπου Alzheimer
μελετήθηκε από αυτοψίες.
Υποκειμενικά παράπονα μνήμης
αναφέρθηκαν σε περισσότερο από το
57,7% του πληθυσμού και συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο για γνωστική
διαταραχή. Οι καπνιστές με υποκειμενικά παράπονα μνήμης πέρασαν λιγότερο
χρόνο για τη μετάβαση στην ήπια γνωστική διαταρχή, ενώ οι γυναίκες που λάμβαναν ορμονική θεραπεία χρειάστηκαν
περισσότερο χρόνο για την άμεση μετάβαση στην άνοια. Από τους 176 συμμετέχοντες, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους
χωρίς να διαγνωστεί κλινική διαταραχή,
τα υποκειμενικά παράπονα μνήμης σχετίστηκαν με αυξημένα επίπεδα νευριτικών πλακών στο νεοφλοιό και στον έσω
κροταφικό λοβό.
Σχόλιο: Παρά το γεγονός ότι οι ηλικιωμένοι που αναφέρθηκαν σε υποκειμενικές ενοχλήσεις μνήμης σε αυτή τη
μελέτη διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο
για μελλοντικές νοητικές διαταραχές,
η εγκυρότητα των παραπόνων αυτών
έχει αναλυθεί εκτενώς (Am J Psychiatry
1999, 156:531). Πολλές μελέτες δείχνουν ότι τα υποκειμενικά παράπονα
μνήμης σε άτομα με φυσιολογική γνωστική λειτουργία είναι προάγγελοι περαιτέρω εκπτώσεων στις περισσότερες
περιπτώσεις. Ωστόσο, άλλες μελέτες
που αφορούν διαφορετικούς πληθυσμούς έχουν αναφερθεί στο γεγονός
ότι τα παράπονα για τη μνήμη μπορούν
επίσης να συνδέονται με την κατάθλιψη.
Παρ’ όλα αυτά, η προγνωστική εγκυρότητα των παραπόνων για τη μνήμη
για την εξασθένηση της μνήμης και την
άνοια αποτελούν σημαντικό ζήτημα. Οι
κλινικοί ιατροί θα πρέπει να εξετάζουν
τα υποκειμενικά παράπονα για τη μνήμη
στην αξιολόγηση των ασθενών με ή χωρίς γνωστική διαταραχή.
Βιβλιογραφικές
αναφορές:
Kryscio RJ.Self-reported memory
complaints: Implications from a
longitudinal cohort with autopsies.
Neurology 2014 Oct 7; 83:1359.
ενη μ ερωση
Μήπως θα πρέπει να
επανεξετάσουμε το πάχος
και την πρόγνωση στο
μελάνωμα;
Μεγάλο μέρος της πρόσφατης αύξησης των κρουσμάτων μελανώματος
περιλαμβάνει και τα λεπτά μελανώματα.
Οι συγκεκριμένοι συγγραφείς εξετάζουν
τη σχετική θνησιμότητα.
Αν και η θανάσιμη απειλή ενός μελανώματος μεγάλου πάχους είναι γνωστό
ότι είναι μεγαλύτερη από εκείνη ενός λεπτού μελανώματος, ο αριθμός των θανάτων που αποδίδονται στα λεπτά μελανώματα δεν έχει εξετασθεί ενδελεχώς.
Οι συγκεκριμένοι συγγραφείς ανέλυσαν
τη συχνότητα εμφάνισης μελανώματος
και τη θνησιμότητα στο Queensland της
Αυστραλίας, η οποία έχει τα υψηλότερα
ποσοστά μελανώματος παγκοσμίως και
όπου όλα τα μελανώματα αναφέρονται
από το 1990.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου 19902009, 4.218 άνθρωποι έχασαν τη ζωή
τους από δερματικό μελάνωμα (67%
άνδρες). Από τους θανάτους αυτούς, το
19% σχετίζονταν με λεπτό μελάνωμα
(≤1 mm), το οποίο δηλώνει μια αύξηση
από την προηγούμενη περίοδο, όταν τα
εν λόγω μελανώματα αντιπροσώπευαν
το 14% των θανάτων. Στην πιο πρόσφατη περίοδο που αναλύθηκε – 2005-2009
– οι περισσότεροι θάνατοι μελανώματος
σχετίζονταν με λεπτές βλάβες από ότι με
βλάβες μεγαλύτερου πάχους (> 4 mm)
ή μεταστάσεις (23% των θανάτων έναντι
14% και 16%, αντίστοιχα).
Σχόλιο: Περίπου το ένα τέταρτο
όλων των θανάτων από μελάνωμα προέκυψε από λεπτά μελανώματα. Αυτό
πρέπει να εφιστά την προσοχή στους
δερματολόγους διότι μία «χαμηλού κινδύνου» αλλοίωση απέχει πολύ από το
να είναι μια αλλοίωση «χωρίς κίνδυνο».
Μια προσεκτική ανασκόπηση και η φυσική εξέταση συνιστάται για όλους τους
ασθενείς με ιστορικό μελανώματος, ακόμη και αν είναι λεπτό.
Βιβλιογραφικές
αναφορές:
Περίπου το ένα τέταρτο
όλων των θανάτων από
μελάνωμα προέκυψε από
λεπτά μελανώματα.
MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 /
35
συντο μ η
ενη μ ερωση
Whiteman DC et al. More people
die from thin melanomas (≤1mm)
than thick melanomas (>4mm) in
Queensland, Australia. J Invest
Dermatol 2014 Oct 20.
Διακαθετηριακή εμφύτευση
μιτροειδούς βαλβίδας – είναι
το μέλλον;
H αναλογία με το TAVR
μπορεί να είναι πρόωρη,
εξαιτίας ποικίλων
διαφορών στην ανατομία,
την αιτιολογία και
τους παράγοντες του
ασθενούς
Η πρώτη σε ανθρώπους έκθεση μελέτης
Η αναζήτηση για μια μη χειρουργική
εναλλακτική λύση για τη θεραπεία της
σοβαρής παλινδρόμηση μιτροειδούς
(MR), ιδιαίτερα για ασθενείς με χειρουργικές αντενδείξεις, υποστηρίζεται από
τις επιτυχίες της διακαθετηριακής αντικατάστασης αορτικής βαλβίδας (TAVR)
και της διακαθετηριακής επισκευής
MitraClip της MR. Ερευνητές αναφέρουν τώρα τα πρώτα αποτελέσματα με
ένα νέο διακαθετηριακό σύστημα εμφύτευσης μιτροειδούς βαλβίδας (TMVI)
(Tiara). Δύο από τους συγγραφείς αναφέρουν οικονομικούς δεσμούς με τον
κατασκευαστή της συσκευής.
Και οι δύο ασθενείς που έλαβαν
θεραπεία σε αυτή την έκθεση είχαν
σοβαρή δευτεροπαθή MR, σοβαρή δυσλειτουργία αριστερής κοιλίας (LV) και
πολλαπλά συνοδά νοσήματα και κρίθηκαν μη κατάλληλοι υποψήφιοι ούτε για
εγχείρηση, ούτε για MitraClip από την
καρδιολογική διεπιστημονική ομάδα.
Τους χορηγήθηκε θεραπεία σε συμπονετική βάση στο Καναδικό Πρόγραμμα
Ειδικής Πρόσβασης. Και οι δύο διαδικασίες πραγματοποιήθηκαν σε ένα υβριδικό χειρουργείο υπό γενική αναισθησία
με ακτινοσκοπική και διαοισοφαγική
ηχωκαρδιογραφική καθοδήγηση. Τα
αρχικά αποτελέσματα ήταν καλά, χωρίς
υπολειμματική MR, ασήμαντη διαστολική κλίση, χωρίς απόφραξη της οδού
εκροής LV και χωρίς άμεσες επιπλοκές.
Ο πρώτος ασθενής είχε μεταγενέστερες επιπλοκές και παρατεταμένη νοσηλεία (5 εβδομάδων), ακολουθούμενη
από καρδιακή ανεπάρκεια, με θάνατο
την 69 ημέρα μετά την εμφύτευση. Ο
36 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
δεύτερος ασθενής πήρε εξιτήριο την 5
ημέρα και είχε βελτιώση στα συμπτώματα και στη λειτουργία της βαλβίδας
στους 2 μήνες της παρακολούθησης.
Σχόλιο: Αυτή η πρώτη σε ανθρώπους έκθεση διακαθετηριακής εμφύτευσης μιτροειδούς βαλβίδας με τη
συσκευή Tiara σε δύο ασθενείς υψηλού
κινδύνου επιβεβαιώνει τη σκοπιμότητα
της διαδικασίας αυτής. Η έκθεση αυτή
ανοίγει ένα συναρπαστικό νέο κεφάλαιο
στη διακαθετηριακή θεραπεία της βαλβιδοπάθειας. Ωστόσο, όπως σημειώνουν οι συγγραφείς, η αναλογία με το
TAVR μπορεί να είναι πρόωρη, εξαιτίας
ποικίλων διαφορών στην ανατομία, την
αιτιολογία και τους παράγοντες του
ασθενούς. Η ασφάλεια και ο ρόλος αυτής της νέας τεχνολογίας στη θεραπεία
της σοβαρής μιτροειδούς απαιτεί θεραπεία των περισσότερων ασθενών με
μακροπρόθεσμη παρακολούθηση.
Βιβλιογραφικές
αναφορές:
Cheung A et al. Short-term results of
transapical transcatheter mitral valve
implantation for mitral regurgitation. J
Am Coll Cardiol 2014 Oct 28; 64:1814.
Anyanwu AC and Adams
DH.Transcatheter
mitral
valve
replacement: The next revolution? J
Am Coll Cardiol 2014 Oct 28; 64:1820.
Μπορούν το κοιλιακό
άλγος και η ευαισθησία
να προβλέψουν τον
τραυματισμό σε παιδιά με
αμβλύ κοιλιακό τραύμα;
Η κοιλιακή ευαισθησία, περισσότερο από το κοιλιακό άλγος, προέβλεψε
την ενδοκοιλιακή κάκωση και την ανάγκη επείγουσας επέμβασης.
Για την αξιολόγηση της ακρίβειας
της αναφοράς κοιλιακού άλγους από
τους ασθενείς και της κοιλιακής ευαισθησίας από ιατρική εκτίμηση για την
πρόβλεψη ενδοκοιλιακού τραυματισμού σε παιδιά, ερευνητές πραγματοποίησαν μια προγραμματισμένη δευτερογενή ανάλυση σε ασθενείς <18
ετών που παρουσίαζαν αμβλύ κοιλια-
συντο μ η
Oι ασθενείς με καρκίνο
του μαστού που εκτίθενται
σε χημειοθεραπεία και
ακτινοβολία μπορεί να
αντιμετωπίζουν αυξημένο
κίνδυνο για εγκεφαλικές
μικροαιμορραγίες
ενη μ ερωση
κό τραύμα σε ένα από τα 20 τμήματα
επειγόντων περιστατικών που συμμετείχαν στο Δίκτυο Εφαρμοσμένης
Έρευνας Παιδιατρικών Επειγόντων
Περιστατικών (Pediatric Emergency
Care Applied Research Network PECARN). Η ακρίβεια των ευρημάτων
συγκρίθηκε στους ασθενείς με την
κλίμακα Glasgow Coma Scale (GCS)
με βαθμολογία 13, 14 και 15.
Από τους 11.277 ασθενείς (διάμεση ηλικία 11 ετών), οι 665 (6%) παρουσίαζαν ενδοκοιλιακές κακώσεις
και σε 143 (1%) απαιτείτο επείγουσα
παρέμβαση. Η πολυμεταβλητή ανάλυση για έλεγχο των προγνωστικών παραγόντων PECARN για τον ενδοκοιλιακό τραυματισμό διαπίστωσε ότι τόσο
ο πόνος όσο και η ευαισθησία προέβλεψαν τον ενδοκοιλιακό τραυματισμό. Το μέτριο και σοβαρό κοιλιακό
άλγος προέβλεψε τις διπλάσιες πιθανότητες ενδοκοιλιακού τραυματισμού
(προσαρμοσμένος λόγος πιθανοτήτων, 2). Η αύξηση της έντασης της
κοιλιακής ευαισθησίας προέβλεψε
την αύξηση των πιθανοτήτων (aORs
για ήπια, μέτρια και σοβαρή ευαισθησία: 2, 5, και 12, αντίστοιχα). Η μέτρια
και σοβαρή ευαισθησία επίσης προέβλεψε την ανάγκη για επείγουσα παρέμβαση (aORs, 12 και 18, αντίστοιχα). Καθώς μειώθηκε η βαθμολογία
GCS από το 15 στο 13, ο επιπολασμός
των ενδοκοιλιακών τραυματισμών αυξήθηκε από 5% έως 12%, ενώ η ευαισθησία των κοιλιακών ευρημάτων για
την πρόβλεψη της κάκωσης μειώθηκε από 79% σε 32% (πόνος) και από
79% έως 37% (ευαισθησία).
Σχόλιο: Τα παιδιά με αμβλύ κοιλιακό τραύμα που παρουσιάζουν βαθμολογίες για κοιλιακό άλγος ή ευαισθησία
ή GCS <15 απαιτούν επιπλέον στρωματοποίηση του κινδύνου για ενδοκοιλιακούς τραυματισμούς. Οι κλινικοί ιατροί
θα πρέπει να επιλέξουν τη μέθοδο της
στρωματοποίησης κινδύνου (π.χ. αξονική τομογραφία, σειριακές εξετάσεις, δοκιμασίες ηπατικής λειτουργίας, υπέρη-
38 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
χοι) βάσει σταθερότητας του ασθενούς
και το επίπεδο της κλινικής ανησυχίας
για ενδοκοιλιακό τραυματισμό, αναγνωρίζοντας ότι τα παιδιά με μέτρια έως σοβαρή κοιλιακή ευαισθησία διατρέχουν
ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο.
Βιβλιογραφικές
αναφορές:
Adelgais KM et al. Accuracy of the
abdominal examination for identifying
children with blunt intra-abdominal
injuries. J Pediatr 2014 Dec;
165:1230.
Η μακροπρόθεσμη
γνωστική διαταραχή από
χημειοθεραπεία μπορεί να
συνδέεται με εγκεφαλικές
μικροαιμορραγίες
Σε σύγκριση με τους μάρτυρες
χωρίς καρκίνο, επιζώντες καρκίνου
του μαστού από την Ολλανδία που
εκτέθηκαν σε χημειοθεραπεία και
ακτινοβολία είχαν περισσότερες εγκεφαλικές μικροαιμορραγίες και μικροαιμορραγίες σε εν τω βάθει ή υποσκηνιδιακούς τομείς και σχετίστηκαν με
χειρότερη λεκτική μνήμη και ταχύτητα
επεξεργασίας.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι θεραπείες για τον καρκίνο, ιδίως η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία, μπορεί να
αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού
επεισοδίου. Επιπλέον, είναι γνωστό
ότι η χημειοθεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στον εγκέφαλο
– δηλαδή γνωστική δυσλειτουργία
λόγω χημειοθεραπείας. Ωστόσο, είναι
αβέβαιος ο μηχανισμός με τον οποίο
η χημειοθεραπεία προκαλεί αυτές τις
γνωστικές διαταραχές. Σε αυτή τη μελέτη, ερευνητές συνέκριναν δείκτες
εγκεφαλικής νόσου των μικρών αγγείων απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού (MRI) σε 187 γυναίκες στην
Ολλανδία, οι οποίες επιβίωσαν από
καρκίνο του μαστού και εκτέθηκαν σε
χημειοθεραπεία και ακτινοβολία, κατά
μέσο όρο 21 ετών, και σε 374 μάρτυρες ίδιας ηλικίας χωρίς καρκίνο. Οι
συγγραφείς διεξήγαγαν επίσης γνω-
συντο μ η
στικές δοκιμασίες σε ασθενείς της
μελέτης για τη διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ εγκεφαλικής νόσου
των μικρών αγγείων και γνωστικής
λειτουργίας.
Οι επιζώντες του καρκίνου είχαν
σημαντικά υψηλότερο επιπολασμό
των εγκεφαλικών μικροαιμορραγιών,
ιδιαίτερα σε εν τω βάθει ή υποσκηνιδιακές περιοχές. Οι άλλοι δείκτες MRI
της εγκεφαλικής νόσου των μικρών
αγγείων, όπως ο όγκος βλάβης της
λευκής ουσίας και εγκεφαλικού επεισοδίου, ήταν παρόμοιοι μεταξύ των
ομάδων. Επιπλέον, οι επιζώντες του
καρκίνου με εγκεφαλικές μικροαιμορραγίες σε εν τω βάθει ή υποσκηνιδιακές περιοχές (όχι όμως και εκείνες με
μόνο μικροαιμορραγίες λοβού) είχαν
χειρότερα αποτελέσματα από ότι οι
ασθενείς της ομάδας ελέγχου χωρίς
μικροαιμορραγίες στις δοκιμές της λεκτικής μνήμης και της ταχύτητας επεξεργασίας.
Σχόλιο: Αυτή η μελέτη δείχνει ότι
οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού
που εκτίθενται σε χημειοθεραπεία και
ακτινοβολία μπορεί να αντιμετωπίζουν
αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικές μικροαιμορραγίες και ότι οι επιζώντες
του καρκίνου με μικροαιμορραγίες σε
εν τω βάθει ή υποσκηνιδιακές περιοχές ενδέχεται να έχουν μεγαλύτερου
επιπέδου γνωστικές δυσλειτουργίες
από το αναμενόμενο για την ηλικία
τους. Οι συγγραφείς εικάζουν ότι αυτές οι μικροαιμορραγίες μπορεί να
αντιπροσωπεύουν εγκεφαλική αγγειακή αδυναμία λόγω χημειοθεραπείας, η οποία θα μπορούσε εν μέρει να
εξηγήσει τη σχέση μεταξύ χημειοθεραπείας και γνωστικής διαταραχής.
Οι ιατροί θα πρέπει να γνωρίζουν την
πιθανή σχέση ανάμεσα στις θεραπείες
του καρκίνου του μαστού, των εγκεφαλικών μικροαιμορραγιών και τη μακροπρόθεσμη γνωστική δυσλειτουργία και θα πρέπει να επικεντρώνονται
στη βελτιστοποίηση των τροποποιήσι-
ενη μ ερωση
μων παραγόντων αγγειακού κινδύνου
σε αυτούς τους ασθενείς.
Βιβλιογραφικές
αναφορές:
Koppelmans V et al. Prevalence of
cerebral small-vessel disease in longterm breast cancer survivors exposed
to both adjuvant radiotherapy and
chemotherapy. J Clin Oncol 2015 Jan 5.
Η αποφρακτική άπνοια στον
ύπνο είναι πιο συχνή σε
ασθενείς με άσθμα
Κατά τη διάρκεια μιας μελέτης 25
ετών, ο σχετικός κίνδυνος για την εμφάνιση αποφρακτικής άπνοιας στον
ύπνο ήταν 1,39 στους ασθενείς με
άσθμα.
Οι μελέτες παρατήρησης δείχνουν
ότι η αποφρακτική άπνοια στον ύπνο
είναι περισσότερο διαδεδομένη σε
ασθενείς με άσθμα σε σύγκριση με
εκείνους που δεν έχουν. Αυτή η μελέτη παρέχει πρόσθετες ενδείξεις για το
συσχετισμό αυτό σε μία πληθυσμιακή
κοόρτη.
Στη μελέτη Wisconsin Sleep
Cohort Study, 1.521 δημόσιοι υπάλληλοι που επιλέχθηκαν τυχαία παρακολουθήθηκαν από το 1988 έως το
2013. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε πολυ-υπνογραφία κάθε 4 χρόνια. Απο τους 81 συμμετέχοντες με
άσθμα των οποίων οι μελέτες ύπνου
ήταν φυσιολογικές στην αναφορά, οι
22 (27%) παρουσίασαν αποφρακτική
άπνοια στον ύπνο (που ορίζεται με
βάση ένα δείκτη άπνοια-υπόπνοιας
της τάξης του ≥5 εκδηλώσεων ανά
ώρα), ενώ αποφρακτική άπνοια στον
ύπνο ανέπτυξαν και 245 συμμετέχοντες χωρίς άσθμα (17%). Ο σχετικός
κίνδυνος για νέα εμφάνιση της νόσου
ήταν 1,39 στους ασθματικούς συμμετέχοντες και ήταν ανεξάρτητος του
δείκτη μάζας σώματος.
Σχόλιο: Το άσθμα σχετίζεται με
υπέρμετρο κινδύνο νέας εμφάνισης αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο. Θα πρέπει να είναι ερώτημα ρουτίνας σε όλους
Το άσθμα σχετίζεται με
υπέρμετρο κινδύνο νέας
εμφάνισης αποφρακτικής
άπνοιας στον ύπνο
MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 /
39
συντο μ η
ενη μ ερωση
τους ασθενείς με άσθμα το ροχαλητό,
η άπνοια, καθώς και η υπνηλία μέσα
στην ημέρα και να λαμβάνονται υπόψη
οι μελέτες ύπνου με βάση τις τρέχουσες
κατευθυντήριες γραμμές. Ωστόσο, δεν
αναφέρονται οι μελέτες ύπνου ρουτίνας
σε ασθματικούς και δεν γνωρίζουμε αν
η θεραπεία ασθενών με άσθμα με αποφρακτική άπνοια ύπνου μπορεί να βελτιώσει τον έλεγχο του άσθματος.
Βιβλιογραφικές αναφορές: Teodorescu M et al. Association between
asthma and risk of developing obstructive sleep apnea. JAMA 2015 Jan 13;
313:156.
Όλοι οι ασθενείς θα
πρέπει να αρχίσουν πάλι
την αντιπηκτική αγωγή,
ιδιαίτερα εκείνοι με
κακοήθεια
Θα πρέπει η αντιπηκτική
θεραπεία να συνεχιστεί
μετά από γαστρεντερική
αιμορραγία;
Τα αποτελέσματα μιας προοπτικής
μελέτης δείχνουν πως ναι, αλλά είναι
απαραίτητο να γίνουν επιπλέον καλά
ελεγχόμενες μελέτες.
Όταν οι ασθενείς με συστηματική
αντιπηκτική θεραπεία εμφανίζουν γαστρεντερική αιμορραγία (GIB), το αντιπηκτικό τους συνήθως διακόπτεται μέχρι να επιλυθεί η αιμορραγία. Ωστόσο,
δεν είναι πολλές οι διαθέσιμες κατευθυντήριες γραμμές ή τα δεδομένα για
το αν και πότε θα πρέπει να ξαναρχίσει
ο ασθενής τα αντιπηκτικά μετά το πέρας της αιμορραγίας.
Ερευνητές σε ένα ακαδημαϊκό ιατρικό κέντρο μελέτησαν προοπτικά
197 ασθενείς υπό αντιπηκτική αγωγή
που παρουσίασαν γαστρεντερική αιμορραγία. Στην περίοδο του εξιτηρίου από το νοσοκομείο, η αντιπηκτική
αγωγή διεκόπη σε 76 (39%) και επαναλήφθηκε στους άλλους. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για 90 ημέρες για στοιχεία θρομβοεμβολικού
επεισοδίου, γαστρεντερική αιμορραγία ή θάνατο.
Επτά ασθενείς (4%) παρουσίασαν
ένα θρομβοεμβολικό επεισόδιο και σε
έξι η αντιπηκτική αγωγή είχε διακοπεί
40 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
(προσαρμοσμένη αναλογία κινδύνου,
0,121, 95% διάστημα εμπιστοσύνης, 0,006 - 0,812). Η νοσηλεία για
γαστρεντερική αιμορραγία, η οποία
σημειώθηκε σε 27 ασθενείς (14%),
δεν διέφερε μεταξύ των ομάδων. Η
κακοήθεια αποτελούσε ανεξάρτητο
παράγοντα κινδύνου για θρομβοεμβολή (ΑΗΡ, 6,1, 95% CI, 1,18 - 28,3). Η
επανάληψη της αντιπηκτικής αγωγής
δεν σχετίστηκε με τη 90 ημερών θνησιμότητα.
Σχόλιο: Το πότε θα πρέπει να
ξαναξεκινήσει η αντιπηκτική αγωγή
μετά από ένα μείζον επεισόδιο αιμορραγίας είναι ένα κρίσιμο, αλλά αναπάντητο ερώτημα. Τα ευρήματα αυτά
υποδηλώνουν ότι όλοι οι ασθενείς
θα πρέπει να αρχίσουν πάλι την αντιπηκτική αγωγή, ιδιαίτερα εκείνοι με
κακοήθεια. Ωστόσο, η ισχύς των αποτελεσμάτων περιορίζεται από το μικρό
αριθμό και τον ετερογενή πληθυσμό
των ασθενών με διαφορετικές ενδείξεις για την αντιπηκτική αγωγή. Ενώ
η πλειονότητα των ασθενών λάμβανε
βαρφαρίνη, σε μερικούς χορηγούνταν
άλλα αντιπηκτικά. Αν η παρατηρούμενη τάση για περισσότερη αιμορραγία
στην ομάδα του αντιπηκτικού δεν ήταν
στατιστικά σημαντική, θα μπορούσε
ενδεχομένως να αντιπροσωπεύει
σφάλμα τύπου ΙΙ, λόγω του μικρού μεγέθους του δείγματος. Χρειάζεται να
γίνουν επιπλέον καλά ελεγχόμενες
μελέτες για να καθοριστεί η καταλληλότερη χρονική στιγμή και να αρχίσει
ξανά η αντιπηκτική αγωγή μετά από
γαστρεντερική αιμορραγία.
Βιβλιογραφικές
αναφορές: Sengupta N et al. The
risks of thromboembolism vs.
recurrent gastrointestinal bleeding
after interruption of systemic
anticoagulation
in
hospitalized
inpatients with gastrointestinal
bleeding: A prospective study. Am J
Gastroenterol 2014 Dec 16.
Περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος
PROSPAN
Αναβράζοντα δισκία, Πόσιμο διάλυμα,
Dried Ivy Leaf Extract 65 mg/tab, 35 mg /5ml
1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ.
PROSPAN
2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
Ξηρό εκχύλισμα φύλλων κισσού 65 mg/tab
Ξηρό εκχύλισμα φύλλων κισσού 35 mg/ 5ml
Για τον πλήρη κατάλογο των εκδόχων, δείτε τμήμα 6.1
3. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕXΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ. Αναβράζοντα δισκία. Πόσιμο διάλυμα
4. ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
4.1. Θεραπευτικές ενδείξεις. Σε ενήλικες ενδείκνυται ως βλεννολυτικό
για τη συμπτωματική αντιμετώπιση του βήχα. Στα παιδιά από τεσσάρων
ετών και πάνω, ενδείκνυται η χρήση του πόσιμου διαλύματος ως
βλεννολυτικό για τη συμπτωματική αντιμετώπιση του βήχα.
4.2 Δοσολογία και τρόπος χρήσης
Αναβράζοντα δισκία
Ενήλικες και άτομα ηλικίας άνω των 12 ετών. Συνίσταται η λήψη
ενός αναβράζοντος δισκίου, 2 φορές την ημέρα. Τα δισκία πρέπει να
λαμβάνονται αφού διαλυθούν σε ένα ποτήρι νερό
Πόσιμο διάλυμα
Παιδιά από 4-5 ετών: 1,5 ml 3 φορές την ημέρα
Παιδιά από 6-12 ετών: 2,5 ml 3 φορές την ημέρα
Παιδιά από 12 ετών και ενήλικες: 5 ml 3 φορές την ημέρα
Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα
των συμπτωμάτων, με χορήγηση τουλάχιστον μια εβδομάδα. (Σε
περίπτωση που επιμένουν ή εμφανιστούν συμπτώματα όπως δυσκολία
στην αναπνοή, πυρετός καθώς και πυώδεις ή αιματηρές αποχρέμψεις,
συνιστάται να συμβουλευθείτε αμέσως το γιατρό σας).
4.3. Aντενδείξεις. Δυσανεξία στη φρουκτόζη. Υπερευαισθησία στο
δραστικό συστατικό ή σε φυτά της οικογένειας των Araliaceae.
4.4. Ιδιαίτερες προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά την χρήση.
Σε μικρά παιδιά η υπέρβαση της δοσολογίας μπορεί να προκαλέσει
ναυτία ή και εμετό. Σε περίπτωση που επιμένουν ή εμφανιστούν
συμπτώματα όπως δυσκολία στην αναπνοή, πυρετός καθώς και πυώδεις
ή αιματηρές αποχρέμψεις, συνιστάται να συμβουλευθείτε αμέσως
το γιατρό σας. Συνιστάται προσοχή σε ασθενείς με γαστρίτιδα ή
γαστρικό έλκος. Ταυτόχρονη χορήγηση με αντιβηχικά όπως κωδεϊνη ή
dextromethorphane δεν συνιστάται χωρίς ιατρική συμβουλή.
4.5. Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα και άλλες μορφές
αλληλεπιδράσης. Η μέχρι τώρα χρήση του PROSPAN δεν έχει δείξει
τουλάχιστον κλινικά σημαντικές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.
Μαζί με αντιασθματικά ή βλεννολυτικά έχει αναφερθεί μειωμένη
ανοχή του φαρμάκου. Έχει χορηγηθεί μαζί με αντιβιοτικά χωρίς να
παρατηρηθεί αλληλεπίδραση. Επειδή σε μια μελέτη το είδος Hedera
helix L., ssp. Canariensis (wild) έδειξε in vitro σημαντική αντιθρομβωτική
δράση, καλό είναι άτομα που λαμβάνουν κουμαρινικά αντιπηκτικά να
το λαμβάνουν υπόψη, για την πιθανότητα συνεργικής δράσης, αν και
δεν υπάρχουν μελέτες στον άνθρωπο, σχετικά με αυτή την πιθανή
αλληλεπίδραση.
4.6. Χορήγηση κατά την κύηση και τον θηλασμό. Επειδή σε
πειραματόζωα το φάρμακο προκάλεσε μια ανακατανομή του
ψευδαργύρου και άλλων ιχνοστοιχείων, να μη χορηγείται στη κύηση και
στη γαλουχία, αφού δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα στον άνθρωπο.
4.7. Επίδραση στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανημάτων.
Δεν έχουν παρατηρηθεί συμπτώματα επίδρασης στην ικανότητα του
ασθενούς να οδηγεί ή να χειρίζεται μηχανήματα κατά τη χορήγηση του
PROSPAN.
4.8. Ανεπιθύμητες ενέργειες. Συχνές: γαστρεντερικές διαταραχές
(ναυτία, εμετός, διάρροια, μετεωρισμός)
Όχι συχνές: αλλεργικές αντιδράσεις (αλλεργικό εξάνθημα, κνίδωση,
δύσπνοια)
4.9. Υπερδοσολογία. Συμπτώματα υπερδοσολογίας δεν αναφέρονται.
Τηλ. Κέντρου Δηλητηριάσεων Αθηνών: 210 77.93.777
5. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
5.1. Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες. Ο μηχανισμός δράσης στον
οποίο οφείλονται οι ανωτέρω αναφερόμενες ιδιότητες του ξηρού
εκχυλίσματος των φύλλων κισσού (οι οποίες έχουν μελετηθεί σε μελέτες
με ζώα και έχουν αποδειχθεί κλινικά) δεν έχει μέχρι σήμερα πλήρως
διευκρινιστεί.
Η εκκριτική δράση του εκχυλίσματος οφείλεται κυρίως στην σαπωνική
φύση των τριτερπενικών γλυκοσιδών, ενώ η παρασυμπαθολυτική δράση
ορισμένων γλυκοσιδών θεωρείται ότι είναι η βάση των σπασμολυτικών
ιδιοτήτων, οι οποίες κυρίως ασκούνται επί των φλεγμονοδών βρόγχων.
Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την επίδραση του φαρμάκου
στο κέντρο του βήχα. Η μείωση των επεισοδίων βήχα οφείλεται στη
διευκόλυνση της απόχρεμψης.
6. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
6.1. Κατάλογος με τα έκδοχα. Αναβράζοντα δισκία: Citric acid
anhydrous, sodium hydrogen carbonate, mannitol, simethicone,
saccharin sodium, sodium cyclamate, sodium citrate, sorbitol, medium
chain triglycerides, polyoxyl 40 hydrogenated castor oil, aroma.
Πόσιμο διάλυμα: Sorbitol solution 70%, Cherry essence, Xanthan gum,
Potassium sorbate, Citric acid anhydrous, Water purified.
6.2. Ασυμβατότητες0. Δεν είναι γνωστές μέχρι σήμερα.
6.3. Διάρκεια ζωής. Αναβράζοντα δισκία: Η διάρκεια ζωής του
προϊόντος είναι 24 μήνες. Πόσιμο διάλυμα: Η διάρκεια ζωής του
προϊόντος είναι 36 μήνες Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται μετά την
ημερομηνία λήξης.
6.4. Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά ΤΗ ΦΥΛΑΞΗ του προϊόντος
Πρέπει να φυλάσσεται σε θερμοκρασία μέχρι 25οC.
6.5. Φύση και συστατικά του περιέκτη. Αναβράζοντα δισκία: Κουτί που
περιέχει 20 αναβράζοντα δισκία των 65 mg/δισκίο σε strips αλουμινίου.
Πόσιμο διάλυμα: Γυάλινο φιαλίδιο των 100ml (Fl x 100 ml).
6.6. Οδηγίες ΧΡΗΣΗΣ/ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ. Αναβράζοντα δισκία: Τα δισκία
διαλύονται σε ένα ποτήρι νερό (200 ml). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί
ζεστό ή κρύο νερό. Πόσιμο διάλυμα: Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες οδηγίες
χρήσης.
6.7. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ άδειας κυκλοφορίας
ΦΑΡΜΑΣΥΝ Α.Ε., Μονής Δαμάστας 6 Περιστέρι 121 33,
Τηλ: 210-5777140, Fax: 210-5788791
7. ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ
PROSPAN, Πόσιμο διάλυμα 35 mg/ 5 ml 43842/07/29-10-2008
PROSPAN, Αναβράζοντα δισκία 65 mg/tab 84498/26-11-2009
8. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ / ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ
ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ
PROSPAN, Πόσιμο διάλυμα 35 mg/ 5 ml 6-9-2002/29-10-2008
PROSPAN, Αναβράζοντα δισκία 65 mg/tab 6-9-2002/29-10-2008
9. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ (ΜΕΡΙΚΗΣ) ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
14 Δεκεμβρίου 2012
ΣΥΝΤΕΤΜΗΜΕΝΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ VIAGRA (sildenafil). ΕΠΙΚΑΛΥΜΜΕΝA ΜΕ ΛΕΠΤΟ ΥΜΕΝΙΟ ΔΙΣΚΙA 25, 50 και 100 mg. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ: Το VIAGRA ενδείκνυται για ενήλικες άνδρες με στυτική δυσλειτουργία, η οποία είναι η ανικανότητα επίτευξης ή διατήρησης μίας επαρκούς στύσης για
ικανοποιητική σεξουαλική δραστηριότητα. Για να είναι αποτελεσματικό το VIAGRA πρέπει να υπάρχει σεξουαλική διέγερση. AΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ: Υπερευαισθησία στη δραστική
ουσία ή σε οποιοδήποτε από τα έκδοχα. Σύμφωνα με τις γνωστές επιδράσεις της επί της μεταβολικής οδού του μονοξειδίου του αζώτου/κυκλικής μονοφωσφορικής γουανοσίνης (cGMP), έχει δειχθεί ότι η σιλντεναφίλη ενισχύει τις υποτασικές δράσεις των νιτρωδών, και επομένως αντενδείκνυται η συγχορήγησή της με δότες μονοξειδίου
του αζώτου (όπως το νιτρώδες αμύλιο) ή τα νιτρώδη σε οποιαδήποτε μορφή. Τα φάρμακα για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, συμπεριλαμβανομένης της σιλντεναφίλης, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε άνδρες στους οποίους δεν συνιστάται η σεξουαλική δραστηριότητα (π.χ. ασθενείς με σοβαρές καρδιαγγειακές διαταραχές,
όπως ασταθή στηθάγχη ή σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια).Το VIAGRA αντενδείκνυται σε ασθενείς με απώλεια της όρασης στον ένα οφθαλμό λόγω μη-αρτηριτιδικής πρόσθιας
ισχαιμικής οπτικής νευροπάθειας (ΝΑΙΟΝ), ανεξάρτητα από το αν το συμβάν αυτό έχει συσχετισθεί ή όχι με προηγούμενη χορήγηση ενός αναστολέα της PDE5 (βλ. παράγραφο
Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση). Η ασφάλεια της σιλντεναφίλης δεν έχει μελετηθεί στις ακόλουθες υποκατηγορίες ασθενών και επομένως αντενδείκνυται η χρήση της σε: σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία, υπόταση (αρτηριακή πίεση <90/50 mmHg), πρόσφατο ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή εμφράγματος του
μυοκαρδίου και γνωστές κληρονομικές, εκφυλιστικές αμφιβληστροειδοπάθειες, όπως η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια (μία μειονότητα των ασθενών αυτών παρουσιάζουν
γενετικές διαταραχές των αμφιβληστροειδικώνφωσφοδιεστερασών). ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ: Πρέπει να προηγείται λήψη ιατρικού
ιστορικού και φυσική εξέταση του ασθενή, ούτως ώστε να διαγνωστεί η στυτική δυσλειτουργία και να καθοριστούν τα πιθανά υποκείμενα αίτια, πριν εξεταστεί το ενδεχόμενο
χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής. Καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου: Πριν την έναρξη οποιασδήποτε θεραπείας για τη στυτική δυσλειτουργία, ο γιατρός πρέπει να
κάνει εκτίμηση της καρδιαγγειακής κατάστασης του ασθενούς, δεδομένου ότι η σεξουαλική δραστηριότητα συσχετίζεται με ένα βαθμό καρδιαγγειακού κινδύνου. Η σιλντεναφίλη παρουσιάζει αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες, που προκαλούν ήπια και παροδική μείωση της αρτηριακής πίεσης. Πριν τη συνταγογράφηση της σιλντεναφίλης, ο γιατρός
πρέπει να εξετάζει με προσοχή εάν οι ασθενείς του με ορισμένες υποκείμενες νόσους θα μπορούσαν να επηρεασθούν δυσμενώς από τις αγγειοδιασταλτικές επιδράσεις
του φαρμάκου, και ιδιαίτερα σε συσχετισμό με τη σεξουαλική δραστηριότητα. Στους ασθενείς με αυξημένη ευαισθησία στα αγγειοδιασταλτικά συμπεριλαμβάνονται και αυτοί
με αποφρακτικές παθήσεις του χώρου εξόδου της αριστεράς κοιλίας (π.χ. στένωση της αορτής ή υπερτροφική αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια) ή εκείνοι με το σπάνιο σύνδρομο ατροφίας πολλαπλών οργανικών συστημάτων, που παρουσιάζουν σοβαρή δυσλειτουργία αυτόνομου ελέγχου της αρτηριακής πίεσης. Το VIAGRA ενισχύει το υποτασικό
αποτέλεσμα των νιτρωδών (βλ. παράγραφο Αντενδείξεις). Μετά την κυκλοφορία του προϊόντος στην αγορά αναφέρθηκαν σοβαρά καρδιαγγειακά συμβάντα συσχετιζόμενα
με ταυτόχρονη χρήση του VIAGRA, συμπεριλαμβανομένων εμφράγματος του μυοκαρδίου, ασταθούς στηθάγχης, αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, κοιλιακής αρρυθμίας, αγγειακής
εγκεφαλικής αιμορραγίας, παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου, υπέρτασης και υπότασης. Οι περισσότεροι, αλλά όχι όλοι, από τους ασθενείς αυτούς είχαν προϋπάρχοντες
καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου. Πολλά από τα συμβάντα αναφέρθηκε ότι συνέβησαν κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή λίγο μετά από αυτή και μερικά αναφέρθηκε ότι συνέβησαν λίγο μετά τη χρήση του VIAGRA, χωρίς σεξουαλική δραστηριότητα. Δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί εάν τα συμβάντα αυτά συσχετίζονται άμεσα
με τους παράγοντες αυτούς ή με άλλους παράγοντες. Πριαπισμός: Τα φάρμακα για την θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, συμπεριλαμβανομένης της σιλντεναφίλης,
πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή σε ασθενείς με ανατομικές δυσμορφίες του πέους (όπως γωνίωση, ίνωση των σηραγγωδών σωμάτων ή νόσο του Peyronie) ή σε
ασθενείς που η κατάστασή τους μπορεί να προδιαθέτει για πριαπισμό (όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία, το πολλαπλούν μυέλωμα ή η λευχαιμία).Ταυτόχρονη χρήση με
άλλες θεραπείες της δυσλειτουργίας στύσης: Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της σιλντεναφίλης, σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους θεραπείας της στυτικής δυσλειτουργίας, δεν έχουν μελετηθεί. Κατά συνέπεια η χρήση τέτοιων συνδυασμών δεν συνιστάται. Επιδράσεις στην όραση: Έχουν αναφερθεί, αυθόρμητα, περιπτώσεις διαταραχών της όρασης με τη χορήγηση της σιλντεναφίλης και άλλων αναστολέων της PDE5 (βλ. παράγραφο 4.8). Έχουν αναφερθεί, αυθόρμητα και σε μια μελέτη παρατήρησης,
περιπτώσεις μη αρτηριτιδικής πρόσθιας ισχαιμικής οπτικής νευροπάθειας, μιας σπάνιας κατάστασης, με τη χορήγηση της σιλντεναφίλης και άλλων αναστολέων της PDE5
(βλ. παράγραφο 4.8). Οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται ότι σε περίπτωση αιφνίδιας διαταραχής της όρασης, πρέπει να σταματήσουν τη λήψη του VIAGRA και να συμβουλευτούν άμεσα γιατρό (βλ. παράγραφο 4.3). Ταυτόχρονη χρήση με ριτοναβίρη:i Δεν συνιστάται η συγχορήγηση σιλντεναφίλης με ριτοναβίρη. Ταυτόχρονη χρήση με α-αδρενεργικούς αποκλειστές: Συνιστάται προσοχή, όταν η σιλντεναφίλη χορηγείται σε ασθενείς που λαμβάνουν έναν α-αδρενεργικό αποκλειστή, αφού η συγχορήγηση μπορεί να
οδηγήσει σε συμπτωματική υπόταση σε ορισμένα ευπαθή άτομα. Αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί μέσα σε διάστημα 4 ωρών μετά από τη χορήγηση της σιλντεναφίλης. Προκειμένου να μειωθεί το ενδεχόμενο εμφάνισης ορθοστατικής υπότασης, οι ασθενείς πρέπει να είναι αιμοδυναμικά σταθεροποιημένοι στη θεραπεία με α-αδρενεργικό αποκλειστή πριν από την έναρξη θεραπείας με σιλντεναφίλη. Θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο έναρξης χορήγησης της σιλντεναφίλης στη δόση των 25 mg. Επιπλέον,
οι γιατροί θα πρέπει να συμβουλεύουν τους ασθενείς για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα ορθοστατικής υπότασης. Επίδραση στην αιμορραγία: Μελέτες με ανθρώπινα αιμοπετάλια υποδεικνύουν ότι η σιλντεναφίλη ενισχύει την αντισυγκολλητική επίδραση του νιτροπρωσσικού νατρίου in vitro. Δεν υπάρχουν
στοιχεία για την ασφάλεια χορήγησης της σιλντεναφίλης σε ασθενείς με αιμορραγικές παθήσεις ή με ενεργό πεπτικό έλκος. Επομένως, η σιλντεναφίλη πρέπει να χορηγείται
σε αυτούς τους ασθενείς μόνο μετά από προσεκτική αξιολόγηση των αναμενόμενων ωφελειών σε σχέση προς τους πιθανούς κινδύνους.Το λεπτό υμένιο που επικαλύπτει
το δισκίο περιέχει λακτόζη. Το VIAGRA δεν θα πρέπει να χορηγείται σε άνδρες με σπάνιες κληρονομικές δυσανεξίες στη γαλακτόζη, ανεπάρκεια της Lapp λακτάσης ή δυσαπορρόφηση γλυκόζης-γαλακτόζης. Γυναίκες: Δεν ενδείκνυται η χρήση του VIAGRA από γυναίκες. ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΓΑΛΟΥΧΙΑ: ΤοVIAGRA δεν ενδείκνυται για
χρήση στις γυναίκες. Δεν υπάρχουν επαρκείς και καλά ελεγχόμενες μελέτες σε εγκύους ή σε γυναίκες που θηλάζουν. Σε μελέτες αναπαραγωγής σε αρουραίους και κουνέλια, μετά από χορήγηση σιλντεναφίλης από το στόμα, δεν παρουσιάστηκαν σχετιζόμενες με το φάρμακο ανεπιθύμητες ενέργειες. Δεν διαπιστώθηκαν επιδράσεις στην
κινητικότητα ή τη μορφολογία του σπέρματος μετά από χορήγηση, από του στόματος, απλών δόσεων 100 mg σιλντεναφίλης σε υγιείς εθελοντές. ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ:
Σύνοψη του προφίλ ασφαλείας: Το προφίλ ασφαλείας του VIAGRA βασίζεται σε 8691 ασθενείς, οι οποίοι έλαβαν το συνιστώμενο δοσολογικό σχήμα σε 67 ελεγχόμενες με
εικονικό φάρμακο κλινικές μελέτες. Οι πιο συχνά αναφερθείσες ανεπιθύμητες ενέργειες σε κλινικές μελέτες σε ασθενείς υπό θεραπεία με σιλντεναφίλη, ήταν κεφαλαλγία,
έξαψη, δυσπεψία, οφθαλμικές διαταραχές, ρινική συμφόρηση, ζάλη και οπτική χρωματική παραμόρφωση. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρήθηκαν μετά την κυκλοφορία
του φαρμάκου στην αγορά έχουν συγκεντρωθεί, καλύπτοντας μία περίοδο > 9 χρόνια, κατ’εκτίμηση. Επειδή δεν αναφέρονται όλες οι ανεπιθύμητες ενέργειες στον Κάτοχο
Αδείας Κυκλοφορίας και δε συμπεριλαμβάνονται όλες στη βάση δεδομένων ασφαλείας, οι συχνότητες αυτών των συμβαμάτων δεν μπορούν να καθοριστούν με αξιοπιστία.
Παρακάτω παρατίθενται ανά συχνότητα (πολύ συχνές (≥1/10), συχνές (≥1/100 έως <1/10), όχι συχνές (≥1/1.000 έως <1/100), σπάνιες (≥10.000 έως <1/1.000),
όλες οι κλινικώς σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες παρατηρήθηκαν σε κλινικές μελέτες, με επίπτωση μεγαλύτερη από αυτή του εικονικού φαρμάκου. Επιπρόσθετα, καταγράφονται ως μη γνωστές, οι συχνότητες των κλινικώς σημαντικών ανεπιθύμητων ενεργειών που αναφέρθηκαν από την εμπειρία μετά την κυκλοφορία του προϊόντος στην αγορά. Κλινικώς σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν με επίπτωση μεγαλύτερη απ’ ότι το εικονικό φάρμακο σε ελεγχόμενες κλινικές
μελέτες καθώς και κλινικώς σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν μετά την κυκλοφορία του προϊόντος στην αγορά. Πολύ συχνές: Κεφαλαλγία. Συχνές:
Ζάλη, οπτικές διαταραχές, οπτική χρωματική παραμόρφωση, έξαψη, ρινική συμφόρηση, δυσπεψία. Όχι συχνές: Υπνηλία, υπαισθησία, διαταραχές του επιπεφυκότα, οφθαλμικές
διαταραχές, διαταραχές δακρύρροιας, άλλες οφθαλμικές διαταραχές, ίλιγγος, εμβοές, αίσθημα παλμών, ταχυκαρδία, δερματικό εξάνθημα, μυαλγία, αιματουρία, αιματοσπερμία, αιμορραγία πέους, θωρακικό άλγος, κόπωση, αυξημένος καρδιακός ρυθμός. Σπάνιες: Αντιδράσεις υπερευαισθησίας, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, συγκοπή,
κώφωση*, έμφραγμα μυοκαρδίου, κολπική μαρμαρυγή, υπέρταση, υπόταση, επίσταξη, έμετος, ναυτία, ξηροστομία. Μη γνωστές: Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, επιληπτική
κρίση, υποτροπή επιληπτικής κρίσης, μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική αμφιβληστροειδοπάθεια (ΝΑΙΟΝ), απόφραξη των αμφιβληστροειδικών αγγείων, έλλειμμα οπτικού πεδίου,
κοιλιακή αρρυθμία, ασταθής στηθάγχη, αιφνίδιος καρδιακός θάνατος, σύνδρομο Stevens-Johnson, τοξική επιδερμική νεκρόλυση, πριαπισμός, παρατεταμένη στύση. Αναφορά
πιθανολογούμενων ανεπιθύμητων ενεργειών Η αναφορά πιθανολογούμενων ανεπιθύμητων ενεργειών μετά από τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας του φαρμακευτικού προϊόντος είναι σημαντική. Επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθηση της σχέσης οφέλους/κινδύνου του φαρμακευτικού προϊόντος. Ζητείται από τους επαγγελματίες του τομέα της
υγειονομικής περίθαλψης να αναφέρουν οποιεσδήποτε πιθανολογούμενες ανεπιθύμητες ενέργειες: Ελλάδα Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων Μεσογείων 284 GR-15562
Χολαργός, Αθήνα, Τηλ: + 30 21 32040380/337, Φαξ: + 30 21 06549585, Ιστότοπος: http://www.eof.gr. Κύπρος. Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, Υπουργείο Υγείας, CY-1475
Λευκωσία, Φαξ: + 357 22608649, Ιστότοπος: www.moh.gov.cy/phs. ΚΑΤΟΧΟΣ ΑΔΕΙΑΣ
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ/ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: Pfizer Limited, Sandwich, Kent CT13
9NJ, Ηνωμένο Βασίλειο. EU/1/98/077/002-004, EU/1/98/077/013, EU/1/98/077/006-008,
EU/1/98/077/014, EU/1/98/077/016-019, EU/1/98/077/010-012, EU/1/98/077/015. ΤΟΠΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ: Pfizer Ελλάς A.E., Μεσογείων 243, 154 51 Νέο Ψυχικό, Τηλ:
+30 210 6785800. ΛΙΑΝΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ: 4x25mg Λ.Τ.: 20,21 €, 4x50mg Λ.Τ.: 24,77 €,
4x100mg Λ.Τ.: 29,70 €, 8x25mg Λ.Τ.: 40,46 €, 8x50mg Λ.Τ.: 49,54 €, 8x100mg Λ.Τ.:
59,44 €. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΓΙΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ (ΜΕΡΙΚΗΣ) ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: 17 Απριλίου 2013. ΓΙΑ ΠΛΗΡΕΙΣ
ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΚΑΛΕΙΣΘΕ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ.
Φ ΑΡΜΑΚΟ Λ Ο Γ Ι Ο
Πετάει ο γάιδαρος;
Του Γρηγόρη Λάσκαρη
Ό
σο και αν αστειευόμενοι λέμε συχνά ότι
«ο κόσμος είναι ένα απέραντο τρελοκομείο», το κύριο χαρακτηριστικό του
δυτικού ανθρώπου είναι ότι η καθημερινότητά
του κυριαρχείται από αντικείμενα, πρακτικές και
μεθόδους που σχεδιάστηκαν με βάση τη λογική. Οι μάγισσες, οι ξεματιάστρες και οι χαρτορίχτρες έχουν αντικατασταθεί από google maps,
ποζιτρονικούς τομογράφους και εξατομικευμένα φάρμακα. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν μέσα
σε αυτό το απόλυτα καρτεσιανό περιβάλλον να
υπάρχει χώρος για εξαιρετικά παράλογες συμπεριφορές, ιδίως μάλιστα σε θέματα που άπτονται
του πολυτιμότερου αγαθού, δηλαδή της υγείας
μας; Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η καταφυγή
σε κομπογιαννίτικες θεραπείες και σε συμπληρώματα, όπως τα ομοιοπαθητικά φάρμακα και το
κολλαγόνο.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι οι χρήστες αυτών των «θεραπειών» δηλώνουν ικανοποιημένοι. Ας δούμε ποιοι είναι οι λόγοι που κάνουν
τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι οι ψευτοθεραπείες δουλεύουν.
Επιστροφή στην αρχική κατάσταση. Οι περισσότερες αρρώστιες που δεν είναι χρόνιες ή
καταστροφικές (π.χ. γρίπη) είναι αυτοϊάσιμες,
δηλαδή τις καταπολεμά ο ίδιος οργανισμός
μετά από λίγες ημέρες. Συνήθως, οι ασθενείς καταφεύγουν στα μαντζούνια στην κορύφωση της νόσου, όταν πλέον η μόνη πορεία
που απομένει είναι η καλυτέρευση. Όπως είναι λογικό, μετά από 2-3 μέρες αναρρώνουν
και αποδίδουν λανθασμένα ένα φυσικό φαινόμενο στο συμπλήρωμα που έλαβαν.
Κυκλικότητα. Ακόμα και τα χρόνια νοσήματα,
όπως η αρθρίτιδα, η σκλήρυνση κατά πλάκας,
η κατάθλιψη κ.λπ., χαρακτηρίζονται από κυκλικές εναλλαγές (σκαμπανεβάσματα), δηλαδή
περιόδους υφέσεων και εξάρσεων. Όπως
και στην προηγούμενη περίπτωση, ο ασθενής
παίρνει το εναλλακτικό φάρμακο κατά την πε-
1
2
46 / MEDICAL EXPRESS / ΤΕΥΧΟΣ 236 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015
ρίοδο της έξαρσης και αποδίδει την ούτως ή
άλλως αναμενόμενη ύφεση στο θαυματουργό
σκεύασμα που αγόρασε από την ομάδα παραφυσικών βιοσυντονιστών στο Ίντερνετ.
Φαινόμενο πλασέμπο. Ή αλλιώς, η δύναμη
του παραμυθιάσματος. Ακόμη κι αν πάρουμε
ένα χάπι που περιέχει μόνο ζάχαρη, η ιδέα και
μόνο ότι θα μας κάνει καλά είναι πολλές φορές
αρκετή για να νιώσουμε ότι απαλλαχτήκαμε από
την αρρώστια. Το φαινόμενο πλασέμπο (εικονικό φάρμακο) είναι τόσο ισχυρό, που πολλές
φορές επιφέρει μετρήσιμες βιολογικές αλλαγές
στον χρήστη. Έτσι, υπάρχουν περιπτώσεις όπου
μέσω της αυθυποβολής μπορεί να νικήσουμε
-προσωρινά- την αρρώστια. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πλασέμπο είναι ισχυρότερο όταν κάνουμε ενέσεις με νεράκι, παρά όταν παίρνουμε χάπια με ζάχαρη. Με άλλα λόγια, όσο πιο
δραματικό και εντυπωσιακό είναι το περιβάλλον
μέσα στο οποίο ασκείται η «αγωγή» τόσο εντονότερο είναι το φαινόμενο πλασέμπο.
Γνωσιακή δυσαρμονία. Το να αποδεικνύεται
ότι έχουμε άδικο αποτελεί μία από τις χειρότερες εμπειρίες. Και επειδή κανένας μας δεν
αγαπάει να διαψεύδεται από την πραγματικότητα, συχνά προτιμάμε να την αρνιόμαστε παρά
να παραδεχτούμε ότι σφάλαμε. Δεν αναφέρομαι στην πολιτική πραγματικότητα της Ελλάδας, αλλά εξηγώ το γιατί οι μαρτυρίες πιστών
συνήθως δεν είναι τίποτα άλλο παρά ψέματα.
Δυστυχώς, οι χρήστες εναλλακτικών θεραπειών συχνά δεν κρίνουν, αλλά πιστεύουν και
προτιμούν να δεχθούν ότι είναι στραβός ο γιαλός, παρά ότι στραβά αρμενίζουν.
Τα 3 πρώτα φαινόμενα που περιέγραψα παραπάνω παρατηρούνται και με τα αληθινά φάρμακα, αυτά όμως έχουν αποδείξει την αξία τους
με ειδικά πειράματα που αποκλείουν τις συγκεκριμένες μεροληψίες. Κάτι που δεν έχει κάνει
κανένα κολλαγόνο και κανένα ομοιοπαθητικό. ■
3
4
VIA-24S-SEP13
1. VIAGRA 50 mg Δισκία διασπειρόμενα στο στόμα, Περίληψη Χαρακτηριστικών του Προϊόντος.
PFIZER HELLAS A.E.
Λεωφ. Μεσογείων 243, 154 51 Ν.Ψυχικό, Τηλ. Επιστημονικής Ενημέρωσης: 210 67 85800, Παραγγελιών: 210 81 99060.

Novartis_Hellas_ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ_2010.pdf (4.75 MB )

Τεύχος 217 - MedicalExpress | Μηνιαίο Ιατρικό Περιοδικό

all about health», τευχος 8 - Δίκτυο Ψυχολογικής Υποστήριξης

Κλινικό έργο-Ερευνητικό έργο

PDF - Life Positive

Σοβαρό άσθμα:

υγεια τευχος 13

Τεύχος 13 (Φεβρουάριος 2014)

Το παρακάτω κείμενο είναι αποσπάσματα από το τρίτο μέρος του

Φεβρουάριος 2013

isoplus - PharmaNews

Στην τελική ευθεία το Επιχειρηματικό Πάρκο Στην τελική ευθεία το Επιχ

Αντάμωμα στην Κρήτη - Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών

Νευρολογικές εκδηλώσεις νόσου Fabry Neurological manifestations

Για απεγκλωβισμό από το λαβύρινθο νόμων

TEYXOS 2 final

προγραμμα διημεριδας

«Ανάπτυξη 13 Κατευθυντήριων Οδηγιών Γενικής Ιατρικής για τη

Διαβάστε τονΕλεύθερο Τύπο.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ - Ελληνική Ομοσπονδία για το Διαβήτη