Editorial
«Να προσεύχεσαι σαν όλα να εξαρτώνται από το Θεό.
Να δουλεύεις σαν όλα να εξαρτώνται από σένα».
(Ιερός Αυγουστίνος)
Αγαπητοί μας,
Ύστερα από αρκετούς μήνες απουσίας, το Δελτίο «Συνάντηση», το Δελτίο μας, μπορεί να ξανακυκλοφορήσει και να φθάσει στα χέρια σας με τη γνωστή ύλη, μεταφέροντάς σας ειδήσεις για όλα όσα έγιναν
στις εκκλησιαστικές μας επαρχίες τους τελευταίους μήνες, αλλά και για να σας ενημερώσει για όλα εκείνα
που με κόπο και θυσίες έχουν προγραμματιστεί για τη νέα χρονιά.
Η ανακαίνιση και λειτουργική αναβάθμιση του Καθεδρικού μας Ναού στην Κέρκυρα, η Λιτανεία της
Αγίας Δωρεάς, η αναχώρηση των Αδελφών του Αγίου Ιωσήφ της Λυών από την Κέρκυρα, οι θερινές κατασκηνώσεις του Αποστολικού Βικαριάτου Θεσσαλονίκης και της Αρχιεπισκοπής μας, η χειροτονία του
βενεδικτίνου ιερομονάχου Λέοντα Κισκίνη στην Κέρκυρα, ήταν μόλις μερικές, αλλά από τις πλέον σημαντικές και συντονισμένες δραστηριότητες αυτής της περιόδου και αξίζουν ευχαριστίες σε όλους εκείνους,
και κυρίως σ’ εκείνους στα μετόπισθεν, που αφιερώνουν το χρόνο, τις γνώσεις και τη διαθεσιμότητά τους
σαν διακονία μέσα στην Εκκλησία, στην Κοινωνία, στην Κοινότητά μας.
Στις σελίδες που ακολουθούν θα ενημερωθείτε από τον Επίσκοπό μας για τους λόγους που μας οδήγησαν στην πολύμηνη αυτή διακοπή, αλλά και θα’ χετε την ευκαιρία να διαβάσετε κάποια ενδιαφέροντα
άρθρα για την σύγχρονη οικουμενική πορεία. Συγχρόνως θα ενημερωθείτε – έγκαιρα ελπίζουμε – για τα
λειτουργικά προγράμματα και τις Τελετές της περιόδου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και του Πάσχα, με
την ελπίδα ότι φέτος η συμμετοχή μας σ’ αυτές θα είναι πιο ζωντανή και πιο ζωηρή από κάθε άλλη χρονιά.
Μία ελπιδοφόρα είδηση είναι η προγραμματιζόμενη διακονική χειροτονία του αδελφού μας από
τη Ρουμανία Ρόμπερτ Ιωάννη Ρέικλι, την Μεγάλη Τετάρτη στον Καθολικό Καθεδρικό Ναό Κέρκυρας. Τον π. Ρόμπερτ τον έχουμε όλοι γνωρίσει κι εκτιμήσει για την διαθεσιμότητα και την σεμνότητά του.
Η Παναγία της Υγείας που τιμούμε στην Εκκλησία μας, ας τον ποδηγετεί στη νέα του αποστολή κι ας τον
προικίζει με υγεία και πιστότητα και σε όλους εμάς ας δίνει δύναμη και υπομονή για τους μήνες που έρχονται και την πίστη ότι τίποτα δεν είναι τόσο δυνατό που να μπορεί να μας λυγίσει.
Καλή συνέχεια
Η Σύνταξη
3
Το Γράμμα του Αρχιεπισκόπου
Αγαπητοί μου,
Ξαναρχίζουμε επιτέλους
την τακτική «Συνάντησή» μας.
Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στην
Ελλάδα μας η οποία, όπως όλοι ξέρουμε, μαστίζεται από μια άνευ προηγουμένου κρίση.
Οι ρίζες της σημερινής τραγικής κατάστασης πρέπει να αναζητηθούν, μεταξύ των
άλλων, και στην πνευματική παρακμή του
τόπου, που αποτυπώνεται στην έκπτωση
των αξιών και την απαξίωση των θεσμών,
ακόμη και των θρησκευτικών. Η πίστη
έχει χαλαρώσει, για πολλούς δεν υπάρχουν
πια θρησκευτικές πεποιθήσεις και υποχρεώσεις. Βρίσκουμε καιρό για όλα εκτός από
το να αφιερώσουμε μια ώρα την Κυριακή
για να συμμετάσχουμε στην Θεία Λειτουργία. Στέλνουμε τα παιδιά μας σε όλα τα
φροντιστήρια και σε απίστευτες εξωσχολικές δραστηριότητες, αλλά δεν βρίσκουμε
χρόνο να τα στείλουμε στην κατήχηση το
Σάββατο, έστω και αν περνάνε τα πουλμανάκια από την πόρτα του σπιτιού σας για
να συγκεντρώσουν τα παιδιά μας. Πολλοί
ενδιαφέρονται μόνο για τα οικονομικά και
για καμία άλλη αξία. Και φτάσαμε στο χείλος του γκρεμού.
Ξαναρχίζει η «Συνάντηση»
Θύμα της οικονομικής κρίσης υπήρξε
και το περιοδικό μας, η «Συνάντηση» που
για αρκετούς μήνες διέκοψε την κυκλοφορία της. Αυτό το τεύχος είναι το πρώτο μιας
νέας σειράς και χαρακτηρίζεται από μερικές
αλλαγές για τις οποίες θα πρέπει να είστε
ενήμεροι.
Κατ’ αρχή η «Συνάντηση» δεν τυπώνεται
πια στην Κέρκυρα, αλλά στη Θεσσαλονίκη,
καθαρά για πρακτικούς λόγους, αλλά και
4
για να υπογραμμίσουμε ότι το Αποστολικό
Βικαριάτο συμμετέχει πιο ενεργά σ’ αυτήν
την προσπάθεια επικοινωνίας, κατήχησης
και ενημέρωσης των πιστών που ανήκουν
στις δύο εκκλησιαστικές μας περιφέρειες.
Το περιοδικό δεν θα αποστέλλεται πια
ταχυδρομικώς στα σπίτια, αλλά με δέματα
στις διάφορες ενορίες. Οι εφημέριοι πλέον
θα πρέπει βρουν τους πιο κατάλληλους τρόπους για να διανέμουν έγκαιρα τα τεύχη
στις οικογένειες. Μπορεί να αποτελέσει κι
αυτός ένα τρόπο για να πλησιάζουν τις οικογένειες που δεν συχνάζουν πια την εκκλησία. Ο λόγος για τον οποίο το περιοδικό
δεν θα στέλνεται πια ταχυδρομικώς είναι οι
υπέρογκες επιβαρύνσεις που έχουν επιβάλει τα ΕΛ.ΤΑ.
Η οικονομική κρίση έχει χτυπήσει πολύ
σοβαρά και τις δύο εκκλησιαστικές μας
επαρχίες, ωστόσο αποφασίσαμε να επανεκδώσουμε τη «Συνάντηση». Αυτή η απόφαση
πάρθηκε γιατί θεωρούμε ότι αυτό το μέσον
επικοινωνίας διαδραματίζει έναν μεγάλο ρόλο στην ποιμαντική προσπάθεια που
κάνουμε. Αν όμως αυτή η προσπάθεια δεν
βρει την ανάλογη ανταπόκριση εκ μέρους
σας, τότε θα πέσει στο κενό και θα πάνε
χαμένες προσδοκίες, χρήματα, χρόνος και
κόπος. Θερμή παράκληση στους εφημερίους να μην αρκεστούν να τοποθετήσουν το
περιοδικό κάπου στο βάθος του ναού, αλλά
να παροτρύνουν τους πιστούς να το προμηθευτούν. Εξάλλου διανέμεται όπως πάντοτε
εντελώς δωρεάν.
Μια σκέψη για τη Τεσσαρακοστή
και το Πάσχα
Επειδή η «Συνάντηση» μας θα πραγματοποιείται σε τριμηνία διαστήματα, σ’
αυτήν την αρκετά μεγάλη περίοδο που θα
διανύσουμε, θα μεσολαβήσουν τόσο η Τεσσαρακοστή όσο και η Μεγάλη Εβδομάδα,
που αποτελούν το αποκορύφωμα του Λειτουργικού Έτους και της χριστιανικής μας
πορείας. Στο παρόν τεύχος γίνεται εκτενής
αναφορά στην περίοδο της Τεσσαρακοστής
και του Πάσχα. Θα επιθυμούσα να συμμεριστώ μαζί σας και μερικές σύντομες σκέψεις
γύρω από το πνεύμα αυτής της λειτουργικής περιόδου έχοντας υπόψη μου και τους
δύσκολους καιρούς που διανύουμε.
Επαναλαμβάνουμε συνεχώς πως ζούμε
μια τραγική οικονομική περίοδο. Είναι αλήθεια, αλλά ως χριστιανοί, μέσα στα πλαίσια
της Τεσσαρακοστής, μπορούμε να διακρίνουμε και μια θετική πλευρά σ’ αυτήν την
συγκυρία. Μας προσφέρεται μια ευκαιρία
να απελευθερωθούμε από τα περιττά αγαθά,
από μια αρρωστημένη υπερκατανάλωση, να
αρκεστούμε στα λίγα και τα πιο ουσιώδη
για τη ζωή. Να καταλάβουμε ότι εκατομμύρια από τους συνανθρώπους μας δεν έχουν
ούτε την «πολυτέλεια» ενός γεύματος την
ημέρα, ότι οι χιλιάδες από τους μετανάστες
που αντικρίζουμε στους δρόμους, δεν ξέρουν που θα κοιμηθούν και τι θα βάλουν
στο στόμα τους. Αυτή η κρίση ας γίνει ένα
χωνευτήρι που θα μας βοηθήσει να εξαγνίσουμε την καρδιά και τον νου μας.
Χρειάζεται να γίνει μια πραγματική αλλαγή πορείας στην συμπεριφορά μας, να
περάσουμε από την εγωιστική θεώρηση της
ζωής σ’ έναν τρόπο ζωής ανοικτό στους άλλους. Να καταλάβουμε επιτέλους ότι οι οικονομικές αξίες είναι απατηλές, ότι δεν μας
προσφέρουν τη σιγουριά και την ευτυχία
που περιμέναμε. Δεν μπορούμε να βασιστούμε σε τέτοιους ανθρώπους που μέχρι
σήμερα μας έχουν οδηγήσει στο γκρεμό.
Έφτασε η στιγμή να επανατοποθετήσουμε
την εμπιστοσύνη στο Θεό, να ανακαλύψουμε την ομορφιά της προσευχής, να ξαναβρούμε την παρηγοριά της κυριακάτικης
Θείας Λειτουργίας. Όταν το έδαφος χάνεται
κάτω από τα πόδια μας, μόνον ο σταθερός
βράχος που είναι ο Θεός μπορεί να μας δώσει την αίσθηση ότι δεν βουλιάζουμε. Ζούμε
μια πραγματικά μεγάλη Τεσσαρακοστή, με
το Χριστό διανύουμε την έρημο της ζωής.
Ήρθε και σε εμάς ο διάβολος του ψεύδους
και της απάτης και μας ζήτησε να τον προσκυνήσουμε, ώστε να μας δώσει πλούτη και
οικονομική σιγουριά. Αποδείχθηκε όμως
ότι οι υποσχέσεις του ήταν ψεύτικες, και
τώρα στα χέρια μας έχει απομείνει η τέφρα.
Πάσχα πέρασμα από κάθε μορφή
κρίσης στην βεβαιότητα της ζωής.
Το Πασχαλινό Μυστήριο είναι το πέρασμα από το θάνατο στη ζωή, από την κάθε
μορφή «κρίσης» στην βεβαιότητα της Αγάπης του Θεού που δεν μπορεί να μας απογοητεύσει. Μόνο στην πληγωμένη καρδιά του
Αναστημένου οι αξίες βρίσκουν τη πραγματική τους θέση. Μόνον εκεί θα βρούμε τον
τρόπο να περάσουμε από την κρίση στην
βεβαιότητα, από την απελπισία στην χωρίς
όρια ελπίδα.
Μπορούμε να μετρήσουμε την ωριμότητα του χριστιανού από το πόσο αυτός είναι
διατεθειμένος να αφήσει το Πάσχα να επηρεάσει την καθημερινή του ζωή. Το Πάσχα
δεν είναι απλώς μια ετήσια γιορτή, είναι
το μεγαλύτερο Γεγονός της ιστορίας που
διαχρονικά τη γεμίζει και ταυτόχρονα την
υπερβαίνει, είναι το Γεγονός που μας δίνει
διαρκώς τη βεβαιότητα ότι ξεπερνάμε την
άβυσσο του θανάτου και πορευόμαστε προς
τη Ζωή, είναι η απάντηση του Θεού στον
πόνο και στα δάκρια των ανθρώπων, στις
5
κραυγές απελπισίας της ανθρωπότητας.
Μόνον αν η Ανάσταση εισχωρήσει μέσα στα
κατάβαθα του είναι μας, μέσα σε κάθε γεγονός της ζωής μας, γίνει αναπνοή μας, γίνει
η Ζωή της ζωής μας, μόνο τότε μπορούμε
να πούμε πως είμαστε χριστιανοί. Αν αυτό
δεν συμβεί, αν εμπράκτως για μας ο Χριστός
δεν αναστήθηκε, αν δεν του επιτρέπουμε να
αναστηθεί για μας, τότε παραμένουμε μέσα
στο αδιέξοδο, είμαστε εγκλωβισμένοι στα δίκτυα της απελπισίας, η ζωή μας γίνεται μια
κόλαση. Αυτό έγραφε ο Απόστολος Παύλος
στους πρώτους χριστιανούς της Κορίνθου:
«Αν ο Χριστός δεν αναστήθηκε, είναι μάταιη η
πίστη μας… είμαστε οι πιο αξιοθρήνητοι απ’
όλους τους ανθρώπους» (Α’ Κορ. 15, 17-19).
Η «οικειοποίηση» της ανάστασης του
Χριστού είναι εφικτή διότι ο ίδιος ο Χριστός
με το θάνατο και την Ανάστασή Του «αφομοιώνεται» με όλη την ανθρωπότητα. Όταν
την φορτώθηκε με το σταυρό στους ώμους
του κι εκεί σταύρωσε τις αδυναμίες και τα
αμαρτήματα των ανθρώπων, νίκησε τον ίδιο
το θάνατο, και ο Θεός, ανασταίνοντας το
Χριστό, ανέστησε μαζί την ανθρωπότητα. Γι’
αυτό όποιος ενσωματώνεται στο πασχαλινό
μυστήριο του Χριστού, εξομοιώνεται με τον
Ίδιο, με τον θάνατό Του και τη νίκη Του.
Δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες: το καθήκον μας είναι δεσμευτικό, διότι πράγματι
το τέρμα της ύπαρξης μας είναι η Ανάσταση,
αλλά η πορεία – έως ότου ζούμε ακόμη σε αυτόν τον κόσμο - περνά από το σταυρό και το
θάνατο. Μιλάμε για Ανάσταση, για Πάσχα,
αλλά ίσως να συμβαίνει μ’ εμάς ότι και με
τους Αποστόλους, όταν άκουσαν τον Ιησού,
κατά την άνοδό τους στην Ιερουσαλήμ, ότι
«ο Υιός του ανθρώπου θα παραδοθεί στα χέρια των ανθρώπων, θα τον φονεύσουν, αλλά
την τρίτη μέρα θα αναστηθεί», αλλά αυτοί
6
δεν κατάλαβαν εκείνα τα λόγια, ήταν σαν
να είχαν ένα πέπλο που δεν τους άφηνε να
καταλάβουν και φοβόντουσαν ακόμη και να
τον ρωτήσουν γι’ αυτό το θέμα (βλ. Λκ.9,45).
Για να έχει νόημα η Ανάσταση οφείλουμε
να πεθάνουμε στην αμαρτία, να παλέψουμε
εναντίον της, να θανατώσουμε τον ίδιο το
θάνατο που σήμερα μεταφράζεται στον πόλεμο, την πείνα, την αδικία, το μίσος, την
μη αποδοχή του άλλου, τον εκφοβισμό, το
ρατσισμό, την ξενοφοβία. Το να πιστεύουμε και να αναγγέλλουμε την Ανάσταση του
Χριστού σημαίνει ότι είμαστε υπερασπιστές
και σπορείς της ζωής, με την εργασία και
την επιστήμη, με την αλληλεγγύη για τον
συνάνθρωπο μας, έστω και με ένα απλό
αδελφικό χαμόγελο για αυτόν που δεν ξέρει πια να χαμογελά, με το να τροφοδοτούμε τη ζωή σ’ αυτούς που έχουν παρατηθεί
από τη ζωή, με το να επιστρέψουμε στους
απογοητευμένους και τους απελπισμένους
τη θέληση για ζωή. Πάντοτε, αλλά πολύ
περισσότερο τώρα, σ’ αυτούς τους καιρούς
όταν σε πολλούς έχει εκλείψει η ελπίδα, η
αισιοδοξία είναι κρυμμένη πίσω από μια
πυκνή ομίχλη. Τώρα είμαστε καλεσμένοι
να αναγγείλουμε την Ανάσταση του Κυρίου. Φέτος θα γιορτάσουμε πιο έντονα, πιο
ειλικρινά, πιο σωστά το Πάσχα μας. «Αληθώς Ανέστη» ο Χριστός ο Κύριος. Εύχομαι
σε όλους να γιορτάσουμε ένα τέτοιο Πάσχα.
Η Τεσσαρακοστή ας γίνει απαραίτητη προετοιμασία για μια αληθινή συμμετοχή ολόκληρου του ανθρώπου και των δομών της
κοινωνίας μας στην Ανάσταση του Κυρίου.
Περισσότερο από ποτέ έχουμε ανάγκη από
ένα «Καλό Πάσχα»!
Ο Επίσκοπός σας
Ιωάννης
Ημερολόγιο
• Τους μήνες που πέρασαν πολλά γεγονότα,
εκδηλώσεις, τελετές, συμπόσια και συνέδρια πραγματοποιήθηκαν στις ενορίες μας
ή φιλοξενήθηκαν σ’ αυτές. Επιστημονικές
συναντήσεις, φεστιβάλ νεολαίας, μουσικές
εκδηλώσεις, ενδιαφέροντες επιστημονικές εκδόσεις, επαφές κ.ο.κ. Για όλα αυτά
μπορείτε πάντα να ενημερώνεστε από την
ιστοσελίδα της Αρχιεπισκοπής μας www.
catholic-church-corfu.org ή από το ηλεκτρονικό site της Καθολικής Ιεραρχίας της Ελλάδας www.cen.gr
• Στις 25 Ιουνίου 2011 πραγματοποιήθηκε
στην Καθολική Μητρόπολη Κέρκυρας μία
αποχαιρετιστήρια τελετή για τις Αδελφές Αγίου Ιωσήφ που μετά από σαράντα
χρόνια υπηρεσίας έκλεισαν την Κοινότητά
τους στην Κέρκυρα. Την Δευτέρα 27 Ιουνίου έκλεισε και επίσημα η κοινότητα
των Αδελφών, ο Αρχιεπίσκοπος πραγματοποίησε την τελευταία Θ. Λειτουργία
στο παρεκκλήσιο τους κι έκλεισε το Αρτοφόριο. Η απουσία τους είναι ήδη σε όλους
τους τομείς και σε όλους τους ενορίτες ιδιαιτέρως αισθητή.
• Την Κυριακή 10 Ιουλίου ο Αρχιεπίσκοπος μας συμμετείχε στις πανηγυρικές εκδηλώσεις στο Εξώμβουργο
Από την επίσκεψη της Α.Ε. του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Κέρκυρα
24-04-2011
7
Οι Αδελφές Αικατερίνη, Μαρία και Μικελίνα
Τήνου και συλλειτούργησε μαζί με
τον επιχώριο Επίσκοπο π. Νικόλαο
Πρίντεζη, τον Πανοσιολογιώτατο Γενικό Βικάριο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής
των εν Αθήναις Καθολικών π. Νικηφόρο
Βιδάλη και τον ιερό κλήρο της Τήνου. Ο
Επίσκοπός μας κήρυξε το Θείο Λόγο,
ενώ αργότερα παρακάθισε σε γεύμα με τις
τοπικές αρχές και τους Βουλευτές των
Κυκλάδων με τους οποίους συζήτησε τα
θέματα που αφορούν στην άδικη φορολόγηση που υφίσταται η Καθολική Εκκλησία στη χώρα μας. Ο Αρχιεπίσκοπός μας
επέστρεψε στην Έδρα του το απόγευμα
της Τετάρτης 13 Ιουλίου.
• Στις 18 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της ανακαινισμένης
8
κοινότητας των Φραγκισκανών Καλογραιών της Ιεράς Καρδίας του Ιησού (της
Μάλτας) με μία σεμνή και όμορφη τελετή.
• Την Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2011,
εορτή της Παναγίας του Ροδαρίου πραγματοποιήθηκε Αρχιερατικό Μνημόσυνο
στο Καθολικό Κοιμητήριο Κέρκυρας στη
μνήμη των πεσόντων στη Ναυμαχία
της Ναυπάκτου (7 Οκτωβρίου 1571). Οι
επιφανείς Λατίνοι πεσόντες είχαν ενταφιαστεί στις κρύπτες της ιστορικής εκκλησίας του Ευαγγελισμού στην Κέρκυρα.
Φέτος συμπληρώθηκαν 440 χρόνια από τη
θυσία των κερκυραίων και των ευρωπαίων που θυσιάστηκαν για να παραμείνει
η Ευρώπη χριστιανική κι ελεύθερη και
που τα οστά τους μετά από την καταστρο-
Από τις πανηγυρικές εκδηλώσεις στο Εξώμβουργο Τήνου
φή του ιστορικού Ναού της Annunziata
τοποθετήθηκαν ευλαβικά σε μνήμα του
Καθολικού Κοιμητηρίου. Ας ελπίσουμε
πως κάποια στιγμή θα πραγματοποιηθεί
το όνειρό μας για την επίσημη μεταφορά
τους στο χώρο κάτω από το ημιερειπωμένο καμπαναριό και η τοποθέτησή τους σ’
έναν κατάλληλο αναμνηστικό βωμό.
• Την Παρασκευή 20 Ιανουαρίου στο
Παλάτι των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου
(Μουσείο Ασιατικής Τέχνης) πραγματο-
ποιήθηκαν τα εγκαίνια μίας πολύ ενδιαφέρουσας έκθεσης με θέμα «Μάλτα
Κέρκυρα». Η έκθεση διοργανώθηκε από
το Προξενείο της Μάλτας στην Κέρκυρα
και μέσα από τα εκθέματα, αλλά και τα
250 περίπου τεκμήρια από την συλλογή
του Γραμματέα της Αρχιεπισκοπής μας,
αλλά και Προξένου της Μάλτας κ. Σπύρου Γαούτση, αποτυπώνεται η ιστορική
διαδρομή αυτής της κοινότητας και οι
σημαντικότερες προσωπικότητες της μέχρι και τα χρόνια του δευτέρου μεγάλου
9
πολέμου. Για την Καθολική Εκκλησία η
έκθεση αυτή, που θα παραμείνει ανοιχτή
έως τις 22 Απριλίου 2012, είναι ιδιαιτέρως σημαντική γιατί βασικό χώρο καταλαμβάνει η παρουσία των Φραγκισκανών
Μοναχών από την Μάλτα και το ιεραποστολικό τους έργο, οι μαλτεζοκερκυραίοι
Επίσκοποι και Ιερείς, αλλά και όψεις της
καθημερινότητας των μαλτεζοκερκυραίων μέσα στα διάφορα καθολικά σω-
10
ματεία και αδελφότητες της εποχής. Να
σημειωθεί ότι η καθολική κοινότητα της
Κέρκυρας και της Κεφαλληνίας απαρτίζεται σε ποσοστό που ξεπερνά το 90% από
απογόνους τέταρτης και πέμπτης γενεάς
μεταναστών από την Μάλτα. Την έκθεση
εγκαινίασε παρουσία του Αρχιεπισκόπου
μας και όλων των τοπικών αρχών ο Πρέσβης της Μάλτας στην Ελλάδα κ. Walter
Balzan.
Η Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας
Η Τεσσαρακοστή ως προετοιμασία για το Πάσχα
Λίγη ιστορία
Από την αρχή της τέλεσης αυτής της ιδιαίτερης λειτουργικής περιόδου, η Εκκλησία είχε
να προετοιμάσει πνευματικά τρεις κατηγορίες
ατόμων: τους Κατηχουμένους που θα λάμβαναν το Βάπτισμα, τους Μετανοημένους για να
ομολογήσουν τη συμφιλίωσή τους με το Θεό
και τον χριστιανικό λαό για την πλήρη συμμετοχή του στο Πάσχα. Τελικά πρόκειται για την
ενσωμάτωση όλου του λαού του Θεού στο Μυστήριο του Πάσχα, κάποιων με το Μυστήριο
του Βαπτίσματος και άλλων με το Μυστήριο
της Συμφιλίωσης. Αυτή η προετοιμασία ήταν
αρχικά περιορισμένη σε τρεις εβδομάδες, αλλά
από τον 4ο αιώνα επεκτάθηκε στις 40 ημέρες,
αυτό που σήμερα ονομάζουμε Τεσσαρακοστή.
Η επιλογή του αριθμού των ημερών δεν
ήταν τυχαία, αλλά υπάκουε στον συμβολισμό
της κάθαρσης και της προετοιμασίας, και στον
αριθμό 40, που είχε Βιβλική σημασία. Τον πρώτο καιρό η Τεσσαρακοστή άρχιζε πάντα την
Κυριακή. Την ημέρα εκείνη παρουσιάζονταν
οι κατηχούμενοι για να λάβουν το Βάπτισμα
και οι μετανοούντες για να λάβουν τη μυστήριο της Συμφιλίωσης. Κατά το τέλος του 5ου
αιώνα, για να συμπληρωθούν οι 40 μέρες νηστείας, η Τεσσαρακοστή άρχιζε με την Τετάρτη των Τεφρών, που ονομάστηκε έτσι επειδή
έβαζαν στάχτη στην κεφαλή εκείνων που μετανοούσαν και προετοιμάζονταν για το Πάσχα.
Ο συσχετισμός του Βαπτίσματος με
την Τεσσαρακοστή
Η Τεσσαρακοστή χαρακτηρίζεται ουσιαστικά από το ιερό Μυστήριο του Βαπτίσματος
με το οποίο συνδέεται και η χριστιανική μετάνοια. Η Εκκλησία προετοιμάζεται να εορτάσει
το Πάσχα ενωμένη με εκείνους που θα λάβουν
το Βάπτισμα, καθώς και μ’ εκείνους που θα
λάβουν τη συμφιλίωση, αλλά και με όλους
εκείνους που ανανεώνουν τις υποχρεώσεις του
Βαπτίσματός τους. Έτσι πραγματοποιείται μια
μεγάλη εορτή της Εκκλησίας, τα τέκνα της
οποίας θα λάβουν το Βάπτισμα.
Η πραγματικότητα του Βαπτίσματος έχει
μεγάλη σημασία για την Τεσσαρακοστή διότι
ενσωματώνει στο Χριστό και στο Πασχαλινό
Μυστήριο του (το θάνατο και την Ανάσταση
του Χριστού) όλους τους Χριστιανούς. Γι’ αυτή
την ενσωμάτωση μας μιλά συχνά ο Απόστολος
Παύλος στις Επιστολές του. Είναι αυτονόητο
πως και τα Αναγνώσματα της Τεσσαρακοστής
έχουν ως θέμα την κατήχηση του Βαπτίσματος.
Η μετάνοια ως δείγμα μεταστροφής
Παράλληλα μ’ αυτή την καθοδήγηση για
τους Κατηχουμένους, η Εκκλησία προτείνει
κάτι παρόμοιο για τους μετανοημένους και για
όλους εκείνους που ετοιμάζονται να ζήσουν το
πασχαλινό μυστήριο, τη μετάνοια.
Η μετάνοια με το βαθύ της νόημα είναι μεταστροφή ή αλλαγή νόησης, αυτό που σημαίνει ακριβώς η ελληνική λέξη, με άλλα λόγια
σημαίνει αλλαγή νοοτροπίας. Μια αλλαγή που
μας κάνει να αλλάξουμε καρδιά και διαγωγή
στον τρόπο της ζωής μας. Όποιος αλλάζει τον
τρόπο που σκέπτεται, αλλάζει τις βαθμίδες
αξιών και τον τρόπο της ζωής. Υπάρχει πάντα
κάτι το απλό και το ελκυστικό, όταν πρόκειται για μια αλλαγή που ανανεώνει τη ζωή της
πίστης μας. Αγγίζει το βάθος της καρδιάς εκείνου που πιστεύει. Η σκέψη του χριστιανού
προσαρμόζεται στο νόημα του Ευαγγελίου του
Ιησού, η καρδιά του ανοίγεται προς την αγάπη
του Θεού και μας δέχεται όλους ως αδέλφια.
Ο τρόπος ζωής θα είναι περισσότερο όμοιος μ’
εκείνον της ζωής του Χριστού.
Η απονέκρωση μ’ αυτή την έννοια είναι
αντικείμενο που μπορούμε και πρέπει ν’ αποκτήσουμε όλοι μας. Δεν είναι μόνο για τους
αμαρτωλούς που μετανοούν, κατά την παλαιά
11
τελετή Α’ κοινωνίας στον Βόλο 27-04-2011
παράδοση και νοοτροπία, αλλά για κάθε χριστιανό, όσο κι αν είναι καλός και έχει μεταστραφεί σε μια νέα ζωή. Η εξομοίωση με τον
Χριστό είναι καθήκον που θα ολοκληρωθεί
μόνο όταν ο Χριστός θα είναι το παν για τον
καθένα μας κι έτσι θα ανανεωθεί οριστικά μέσα
στον κόσμο. Στο μεταξύ θα υπάρχουν πάντοτε
κρυφά σημεία μέσα στην καρδιά μας που δεν
έχουν προσαρμοστεί με τα διδάγματα του Ευαγγελίου.
Η Μετάνοια ως Μυστήριο
Ο Θεός μας καλεί να μετανοήσουμε, αλλά
συνάμα παίρνει και την πρωτοβουλία να μας
συνοδεύει σ’ αυτήν την πορεία μας, με το αποκορύφωμα αυτής της πορείας να είναι το Μυστήριο της Μετάνοιας ή της Συμφιλίωσης ή
της Εξομολόγησης, που αποτελεί ένα από, τα
πιο ωραία δώρα, που μας έδωσε ο Χριστός.
12
Η Μετάνοια ως ιερό Μυστήριο μας ενώνει
με το Πασχαλινό Μυστήριο του Χριστού. Την
ίδια μέρα του Πάσχα, κατά την πρώτη παρουσία του στους μαθητές, σαν πρώτο καρπό της
απολύτρωσης, ο Ιησούς μεταδίδει σ’ αυτούς,
μαζί με την ειρήνη, την πνοή του Πνεύματος
(Ιω. 20,22-23) που τους κάνει να χορηγούν
την άφεση των αμαρτιών. Το Μυστήριο της
λύτρωσης γίνεται έτσι το Μυστήριο της Συμφιλίωσης.
Με την εξουσία αυτής της αποστολής, ο Ιερέας, στο όνομα του Χριστού χορηγεί σ’ όλους
και στον καθένα ατομικά την άφεση του Θεού,
που είναι ο καρπός της μεγάλης του αγάπης
και μας δίνει όχι μόνο να αισθανθούμε συγχωρεμένοι, αλλά και να αισθανθούμε σε κοινωνία
με την Εκκλησία και τους αδελφούς μας. Ένας
μπορεί να αισθανθεί άμεσα συγχωρημένος από
τον Θεό, αλλά το να είναι κατά κάποιο τρόπο
«επίσημα» συγχωρεμένος στο όνομα του Χριστού και να δεχτεί το αγκάλιασμα της κοινότητας μέσα στην Εκκλησία, αυτό μπορεί να
συμβεί μόνο διαμέσου του Μυστηρίου της
Συμφιλίωσης. Ο χριστιανός γνωρίζει, ότι ως
μαθητής του Χριστού και μέλος του σώματος
Του, δεν ζει μόνος του και δεν σώζεται μόνος
του. Ούτε οι συνέπειες της αμαρτίας αφορούν
μόνο τον εαυτό του, αλλά βλάπτουν ολόκληρο
το ζωντανό οργανισμό της Εκκλησίας, ο οποίος υποφέρει με κάθε αμαρτία που πράττεται ή
παράληψη που γίνεται από τα μέλη της. Ούτε
μπορεί ένας χριστιανός να συμφιλιωθεί μόνος
του, δηλαδή χωρίς την ανάλογη αναγνώριση
και την οφειλόμενη επανόρθωση στην Εκκλησία ή χωρίς τη μητρική της βοήθεια. Ήδη
ο Άγιος Επίσκοπος και Μάρτυρας Κυπριανός
(+258) διακήρυττε ότι δεν είναι δυνατή η ειρήνη με τον Θεό χωρίς την ειρήνη με την Εκκλησία και συμπλήρωνε την σκέψη του με την
γνωστή φράση: «Δεν μπορείς να έχεις Πατέρα
τον Θεό, αν δεν έχεις σαν μητέρα την Εκκλησία».
Σημεία και τρόποι μετάνοιας
Με την αναδιοργάνωση της νηστείας της
Τεσσαρακοστής όπως την καθόρισε η Β’ Σύνοδος του Βατικανού, η Εκκλησία διατήρησε τα
τρία παραδοσιακά σημεία μετάνοιας, τα οποία
με τη σειρά τους γίνονται σημεία που με τον
τρόπο τους μας φέρουν σε επικοινωνία με αυτήν: Αυτά είναι η Νηστεία, η Προσευχή και η
Ελεημοσύνη.
Με τον τρόπο αυτό η Εκκλησία συνδέεται
με την πιο παλαιά της παράδοση που έχει τις
ρίζες της στην Παλαιά Διαθήκη: «Είναι καλή
πράξη η προσευχή με την νηστεία και την ελεημοσύνη που μας κάνει εξασκούμε τη δικαιοσύνη» (Τοβ.12,8) Αυτά τα λόγια μας θυμίζουν
τα λόγια του Ευαγγελίου, την Τετάρτη των
Τεφρών (Μθ.6,1-6) και αυτό επαναλαμβάνεται
από τους Πατέρες: «Αυτές οι ευσεβείς ελεημοσύνες και η νηστεία είναι οι φτερούγες που
κατ’ αυτές τις άγιες μέρες βοηθούν την προ-
σευχή μας να ανέλθει στον ουρανό» κηρύττει
ο Άγ. Αυγουστίνος σ’ ένα κήρυγμα της Τεσσαρακοστής.
Η Νηστεία
Ένα από τα παραδοσιακά μέσα για να αναγνωρίσει ο άνθρωπος τα όριά του, την ανάγκη
από το Θεό είναι η νηστεία. Ο άνθρωπος έχει
ανάγκη από το Θεό, όπως έχει από το ψωμί που
τρώει. Έχει ανάγκη από τον πλησίον όπως έχει
ανάγκη της τροφής που τον διατηρεί στη ζωή
του. Εάν η νηστεία τηρείται μέχρι του σημείου
που την αντέχει ο οργανισμός του, θα ακούσει
τη φωνή της ανθρωπότητας που πεινά. Θα μάθει ότι ο συνάνθρωπός του τον έχει ανάγκη.
Πρέπει βέβαια να μοιραστούμε τα αγαθά μας με
τους άλλους, αλλά πως θα μπορέσουμε να εκτιμήσουμε την ανάγκη να μοιράσουμε το ψωμί
μας με τους άλλους αν δεν εκτιμούμε, μέσω
της νηστείας, την αξία της τροφής; Ο καταναλωτικός βομβαρδισμός που μας γίνεται συνεχώς μας κάνει αναίσθητους στις επείγουσες
ανάγκες των πεινασμένων. Όταν η νηστεία
συνεχίζεται μέχρι το σημείο να αισθάνεται κανείς την ανάγκη από μια μπουκιά ψωμί, τότε
θα ανακαλύψουμε την ύπαρξη των περιττών
πραγμάτων για τα οποία καθημερινά αγωνιζόμαστε και που πραγματικά είναι πολύ δευτερεύοντα και όχι απαραίτητα και τότε μόνο θα
βρεθούμε στην σωστή πορεία προς την εγκράτεια, μια αξία που σήμερα τόσο πολύ έχουμε
λησμονήσει, αλλά που είναι αναγκαία. Όταν
τη νηστεία την ζήσουμε με το πνεύμα της πίστης, θα γίνει μυστήριο που θα μας πλησιάσει
στο μυστήριο του Χριστού και θα μας ενώσει
στην απόφασή του να δεχθούμε το θέλημα του
Πατέρα. Ακόμη και όταν θα είναι ανάγκη να
πιούμε το ποτήρι των δύσκολων στιγμών και
θα μας κάνει συμμέτοχους στα Πάθη του, στον
αγώνα του ενάντια στην αμαρτία και στο θάνατο και συμμέτοχους της Αναστάσεώς του, στην
νίκη του σώματος όταν θα μας οδηγήσει τελικά
στη νίκη πάνω στο κακό και πάνω στα όρια της
ζωής, που είναι ο θάνατος.
13
Η Προσευχή
Είμαστε μάλλον προκατειλημμένοι απέναντι σ’ αυτή τη λέξη. Ίσως είμαστε προκατειλημμένοι από την εμπειρία μας διότι απαγγέλουμε συντεταγμένες προσευχές χωρίς να τις
αισθανόμαστε και χωρίς να βλέπουμε αποτέλεσμα. Στην καλύτερη περίπτωση είναι επειδή δεν έχουμε ανακαλύψει το νόημα της προσευχής. Κάτι τέτοιο θα μας έκανε πολύ μεγάλο
όφελος, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο. Η καλή
και γόνιμη προσπάθεια να μάθουμε να προσευχόμαστε σωστά, χωρίς μεγαλοσχημοσύνες
και χωρίς θόρυβο έχει την μεγαλύτερη ουσία,
καθώς οι περισσότεροι πολλά ξέρουν να λένε,
αλλά κανείς δεν σταματά να ακούσει τον Κύριο, που του μιλά.
Καταρχήν πριν αρχίσουμε την προσευχή
είναι απαραίτητο να μείνουμε λίγα λεπτά σιωπηλοί, να αισθανθούμε ότι είμαστε στην παρουσία του Θεού, ότι τον έχουμε μέσα στην ψυχή
μας και να φέρουμε τη γαλήνη στην ψυχή μας.
Έτσι ερχόμαστε σε κοινωνία με τον Θεό για να
του μιλήσουμε και να του εμπιστευτούμε τα
άγχη μας, τους πόνους μας, τα προβλήματά μας
και τις επιδιώξεις μας. Όταν μιλάμε γι’ αυτά τα
θέματα με τους ανθρώπους, κανείς δεν μας δίνει προσοχή. Αλλά κατά το διάστημα της Τεσσαρακοστής θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να ξέρουμε ν’ ακούμε τον Θεό. Μας κάλεσε διότι έχει
πολύ ενδιαφέροντα μηνύματα να μας μεταδώσει. Το πιο σπουδαίο απ’ όλα είναι το να μας πει
ότι μας αγαπά, ότι μας αγαπά πάρα πολύ ώστε
μας δίνει τον Υιό του, τον Ιησού Χριστό. Μέσω
Αυτού θέλει να μας πει ότι έχει μεγάλη ευσπλαχνία για μας, μας συγχωρεί και είναι έτοιμος
να δεχθεί κάθε μας αλλαγή προς το καλό, και
ελπίζει από μας να έλθουμε σε κοινωνία μαζί
του και με τα αδέλφια μας.
Ο Θεός θέλει να μιλήσει μέσα στην καρδιά
μας. Είναι γι’ αυτό απαραίτητη από εμάς μια
μεγάλη προσοχή για να τον ακούσουμε. Και
αυτό πρέπει να γίνεται με διάφορες συναντήσεις, πολύ στενές μαζί του, γιατί ο Θεός θέλει
14
περισσότερο να μας μιλήσει στην καρδιά, αλλά
και σαν κοινότητα. Ο Θεός μας μιλά όταν διαβάζεται ο Λόγος Του, μέσα στη Θεία Λειτουργία. Η ακρόαση αυτού του Λόγου πρέπει να
αποτελέσει θεμελιακό μέρος της προσευχής
μας κατά την Τεσσαρακοστή.
Επί πλέον όταν προσευχόμαστε ως κοινότητα, την ενδυναμώνουμε την προσευχή μας
με την επίγνωση ότι είμαστε ενωμένοι με τους
άλλους, ότι αλληλοβοηθούμαστε μεταξύ μας
στις ανάγκες, στα ενδιαφέροντα, ότι συμμεριζόμαστε τις ίδιες επιδιώξεις, που ο Θεός μας
προβάλλει, ότι περπατάμε μαζί στην ίδια κατεύθυνση της πίστης και της ελπίδας. Αισθανόμαστε ενωμένοι στην ταπεινή μας παράκληση που ζητάμε συγχώρηση, όπως και στους
χαρούμενους ήχους δοξολογίας που ψάλουμε.
Ομολογούμε μαζί την ίδια πίστη και απαγγέλλουμε μαζί, ως αδέλφια την προσευχή «Πάτερ
ημών». Ενθαρρύνουμε την προσευχή όλων
και για όλους και συμμεριζόμαστε μέσα στην
κοινότητα τον ίδιο άρτο. Αυτή είναι η πιο ευπρόσδεκτη προσευχή από τον Θεό. Κι αυτή είναι η Λειτουργική Προσευχή.
Η Ελεημοσύνη
Η ελεημοσύνη αποτελεί τη φυσική απόρροια της νηστείας και της προσευχής. Η προσευχή έκαμε να αναγεννηθεί η αγάπη στην
καρδιά, ενώ η νηστεία επιζητεί να μετατρέψει
αυτήν την αγάπη σε αλληλοβοήθεια και σε ελεημοσύνη. Μια τέτοια ελεημοσύνη δεν ντροπιάζει, ούτε εκείνον που την δίνει, ούτε εκείνον
που την δέχεται.
Η ελεημοσύνη εκφράζεται με διάφορους
τρόπους. Όταν υπάρχει ανάγκη ανοίγουμε το
πορτοφόλι μας, αλλά συνάμα σταματάμε και το
ρολόι προκειμένου να μοιραστούμε τον χρόνο
μας με τα αδέλφια μας που υποφέρουν από μοναξιά, κάνουμε μια επίσκεψη για να δώσουμε
λίγη συντροφιά, ακόμη και ένα χαμόγελο μπορεί να φέρει πιο κοντά τον έναν προς τον άλλον.
Η ελεημοσύνη γεννάται από την αγάπη και μετατρέπεται σε αγάπη. Γι’ αυτό αξιολογείται όχι
Το ανακαινισμένο εσωτερικό της Ενορίας του Κωτσέλλα
βάση της τιμής ή της ποσότητας, αλλά βάση
της αγάπης. Μπορεί κάποιος να δώσει πολύ
λίγο, διότι δεν έχει περισσότερο, αλλά δίνει το
παν όταν δίνει τον ίδιο τον εαυτό του. Τότε δεν
θα υπάρχει φιλαργυρία αλλά κοινωνία, ο εγωισμός διασπάται και γίνεται μοίρασμα, η αγάπη
και η δικαιοσύνη συμβαδίζουν και θα υπάρχει
μοίρασμα των αγαθών που κατέχουμε.
Μια ελεημοσύνη αυτού του είδους δεν απέχει πολύ από εκείνη την πρόταση του Ιησού
σαν παράδειγμα προς μίμηση στους μαθητές
του, όταν η χήρα έριξε στο θησαυροφυλάκιο
του ναού την ελεημοσύνη της που ήταν μονάχα δύο λεπτά: «Αλήθεια σας λέγω, αυτή η χήρα
έδωσε το περισσότερο από όλους. Όλοι αυτοί
πράγματι έδωσαν σαν προσφορά από τον πλούτο τους, ενώ αυτή, παρά τη φτώχια της, έδωσε
όλα όσα είχε για να επιζήσει» (Λκ.21,3-4).
Διασκευή Π. Νίκου Ρούσσου
ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΙΟΥΝΙΟΥ
θα γίνει η Πρώτη Κοινωνία των παιδιών της Β’ Δημοτικού, και των δύο ενοριών της
Αρχιεπισκοπής μας στην Ενορία Ιεράς Καρδίας του Ιησού στην Κωτσέλα στις 10:00’.
Το απόγευμα θα γίνει η Λιτανεία της Αγίας Δωρεάς.
15
Λειτουργικά Προγράμματα
Καθολικής Αρχιεπισκοπής
Κερκύρας, Ζακύνθου – Κεφαλληνίας
ΕΝΟΡΙΑ
Ιερού Καθολικού Μητροπολιτικού Ναού Κερκύρας
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
• 29/2, Τετάρτη των Τεφρών. Αρχή της
Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η
Θεία Λειτουργία στις 19:00’ στον Ιερό Καθολικό Μητροπολιτικό Ναό (Ντόμο) με την
επίθεση της τέφρας.
• ΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ
ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ ΘΑ
ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΟΒΟΛΟ ΜΑΣ
ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΜΟΙΡΑΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ
«ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗΣ». Το ποσό που θα συγκεντρώσουμε θα
δοθεί: ένα μέρος στην ΚΑΡΙΤΑΣ, και ένα μέρος για τα φιλανθρωπικά έργα της Ενορίας.
ΜΑΡΤΙΟΣ
• ΚΑΘΕ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΤΙΣ 19:00’ Η
ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ.ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ.
• 4/3, Κυριακή Α’ της Τεσσαρακοστής.
Η Θεία Λειτουργία στις 10:30’
• 11/3, Κυριακή Β’ της Τεσσαρακοστής. ΣΥΝΑΞΗ της Τεσσαρακοστής
για τους πιστούς της Ενορίας του Ιερού Μητροπολιτικού μας Ναού.
Η Θεία Λειτουργία στις 10:30’
• 18/3, Κυριακή Γ’ της Τεσσαρακοστής.
16
• 19/3, Δευτέρα, Πανήγυρη του Αγίου Ιωσήφ μνήστορος της Θεοτόκου.
Η Θεία Λειτουργία στις 19:00’.
• 25/3, Κυριακή Δ’ της Τεσσαρακοστής.
Η Θεία Λειτουργία στις 10:30’
• 26/3 Δευτέρα, Μεταφέρεται σήμερα η
Πανήγυρη του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και Εθνική Εορτή. Θεία Λειτουργία
στις 19:00’.
ΤΙΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ
ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ, Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗ ΘΕΙΑ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ώρα 20:00’
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
• 5/4, Κυριακή Ε’ της Τεσσαρακοστής.
Η Θεία Λειτουργία στις 10:30’.
† ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
† 8/4 Κυριακή, Κυριακή του Πάθους ή των
Βαΐων.
Η Θεία Λειτουργία στις 10:30’
Με το πέρας της Θ. Λειτουργίας και της ευλογίας
των θα παρακολουθήσουμε με ευλάβεια την πομπή της Λιτανείας του Ιερού Λειψάνου του
Πολιούχου μας Αγίου Σπυρίδωνα που κατά
παράδοση διασχίζει και τον δρόμο μπροστά από
τον Ιερό Μητροπολιτικό μας Ναό.
Από σήμερα παραδίδουμε στην ενορία μας
όλες τις προσφορές μας κατά τη διάρκεια
της Τεσσαρακοστής για την «Τεσσαρακοστή της Αδελφοσύνης»
† 9/4 Μεγάλη Δευτέρα.
Θ. Λειτουργία στις 19:00’
† 10/4 Μεγάλη Τρίτη.
Θ. Λειτουργία στις 19:00’ με
την τελετή Μετανοίας και την Εξομολόγηση
των πιστών για το Άγιο Πάσχα.
† 11/4 Μεγάλη Τετάρτη.
Στις 20:30’ κατά τη διάρκεια του Ιερού Συλλείτουργου προεδρεύοντας του Σεβασμιότατου Αρχιεπισκόπου μας π. Ιωάννη, θα ευλογηθούν τα Άγια Έλαια και οι ιερείς θα
ανανεώσουν τις υποσχέσεις που έδωσαν
την ημέρα της χειροτονίας τους.
* Κατά τη διάρκεια της τελετής θα γίνει η
ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΣΕ ΔΙΑΚΟΝΟ του π. Ρόμπερτ Ρέικλι.
ΙΕΡΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΤΡΙΗΜΕΡΟ
† 12/4 Μεγάλη Πέμπτη.
Στις 20:30’ στον Μητροπολιτικό μας Ναό
η Θεία Λειτουργία του Μυστικού Δείπνου και στις 23:00’ η Αγία Ώρα και η
Προσκύνηση του Πανάχραντου Μυστηρίου.
(*ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΝΤΥΘΟΥΝ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΕΡΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΙΠΤΗΡΟΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ
ΝΤΟΜΟ ΤΟ ΑΡΓΟΤΕΡΟ ΣΤΙΣ 20:00’ )
† 13/4 Μεγάλη Παρασκευή.
Στις 15:00’ η Τελετή του Δρόμου του
Σταυρού. Στις 19:30’ θα αρχίσει η Ακολουθία των Αγίων Παθών του Κ.Η.Ι.Χ.
με τη Τελετή της Σταυροπροσκύνησης
και στις 21:00’ θα ακολουθήσει η περιφορά του Επιταφίου του Ι. Καθολικού Μητροπολιτικού μας Ναού.
† 14/4 Μεγάλο Σάββατο.
Στις 21:00’ θα αρχίσει η
Πασχαλινή Αγρυπνία κατά
την οποία θα ευλογηθεί το Νέο
Φως, η Πασχαλινή Λαμπάδα,
το νερό του Βαπτίσματος και
θα γίνει η ανανέωση των υποσχέσεων του Βαπτίσματός μας.
Η Τελετή θα κλείσει με την Αναστάσιμη
Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και με
την παραλαβή του Αγίου Φωτός από
τον Πανάγιο Τάφο, το οποίο με πολλή
αγάπη μας δωρίζει κάθε χρόνο ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας
και Παξών κκ. Νεκτάριος.
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
† 15/4 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ. ΠΑΝΗΓΥΡΗ ΤΩΝ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΝ.
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’
† 22/4 Κυριακή 2η του Πάσχα. Θείας Ευσπλαχνίας.
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’
† 29/4 Κυριακή 3η του Πάσχα.
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’
ΜΑΪΟΣ
* 6/5 Κυριακή 4η του Πάσχα.
ΗΜΕΡΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΕΡΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΙΚΕΣ ΚΛΗΣΕΙΣ
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’
* 13/5 Κυριακή 5η του Πάσχα.
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’
* 20/5 Κυριακή 6η του Πάσχα.
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’ και
το απόγευμα στις 19:00’
* 24/5 Πέμπτη ΠΑΝΗΓΥΡΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ του Κυρίου μας Ιησού Χριστού
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 19:00’
17
* 27/5 Κυριακή 7η του Πάσχα.
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’
• 31/5 Πέμπτη, ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΩΣ ΤΗΣ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ
ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΕΛΙΣΑΒΕΤ
Κλείνουμε το Μήνα της Παναγίας με μια εκδρομή προσκύνημα στη Μεσογγή, όπου
θα τελέσουμε τη Θεία Λειτουργία. Αναχώρηση με πούλμαν στις 17:30’ από την πόλη της
Κέρκυρας.
ΙΟΥΝΙΟΣ
Από την Παρασκευή 1η μέχρι και την τρίτη 12 Ιουνίου, θα τελείται κάθε απόγευμα
στον Ιερό Ναό του Αγίου Φραγκίσκου,
το Δεκατριήμερο παρακλήσεων προς τον
Άγιο Αντώνιο της Πάδοβα, μαζί με τη Θεία
Λειτουργία στις 19:00’. Δεν θα τελεστεί η
ακολουθία την Κυριακή 3 και την Κυριακή 10 Ιουνίου.
† 3/6 Κυριακή ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΘΑ ΧΟΡΗΓΗΘΕΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΗΚΑΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ
Τέλος της Πασχαλινής Περιόδου
† 10/6 Κυριακή, Πανήγυρη της Αγίας Τρι-
άδος
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’
το απόγευμα στις 19:00’ Η ΛΙΤΑΝΕΙΑ ΤΗΣ
ΑΓΙΑΣ ΔΩΡΕΑΣ
ΤΟ ΠΡΩΙ ΩΡΑ 10:00’, ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΙΑ ΙΕΡΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΘΑ ΛΑΒΟΥΝ
ΤΗΝ Α’ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ Β’
ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΤΟΙΜΑΣΤΕΙ
ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ
ΤΟΥ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ.
18
† 13/6 Τετάρτη, Πανήγυρη του Αγίου
Αντωνίου της Πάδοβα
Η Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό του Αγίου Φραγκίσκου στις 20:00’, θα ακολουθήσει
η Λιτανεία με το τεμάχιο του Λειψάνου του
Αγίου και του αγάλματός του.
• 17/6 Κυριακή. ΠΑΝΗΓΥΡΗ της Αγίας
Δωρεάς του Τιμίου Σώματος και Πολύτιμου Αίματος του Χριστού
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 10:30’
(ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ
Η ΛΙΤΑΝΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΔΩΡΕΑΣ
ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΙΟΥΝΙΟΥ)
• 22/6 Παρασκευή. Της Ιερότατης Καρδίας
του Ιησού.
Η Θεία Λειτουργία στις 19:00’
* 24/6 Κυριακή, Πανήγυρη της Γεννήσεως του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστή και
Προδρόμου
Η Θεία Λειτουργία στο Ντόμο στις 19:00’
• 29/6 Παρασκευή. Πανήγυρη των Αγίων
Αποστόλων Πέτρου και Παύλου
Η Θεία Λειτουργία στις 19:00’
Εύχομαι σε όλους μια καλή προετοιμασία κατά τη διάρκεια της Τεσσαρακοστής,
για να απολαύσουμε τους καρπούς του
Πάσχα που μας χαρίζει ο Λυτρωτής μας
Χριστός. Σε όλες τις οικογένειες, αλλά και
σε όλα τα άτομα της ενορίας μας εύχομαι
και εκ μέρους του Ποιμαντικού Ενοριακού
Συμβουλίου, υγεία χαρά και ευτυχία. Ας είμαστε όλοι περισσότερο παρόντες στη Θεία
Λειτουργία της Κυριακής που είναι η στιγμή της εβδομάδας κατά την οποία συναντάται η χριστιανική μας κοινότητα. ΚΑΛΟ ΚΙ
ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΠΑΣΧΑ
Με πολλή εν Χριστώ αγάπη,
Ο Εφημέριος του Ιερού Καθολικού
Μητροπολιτικού Ναού
π. Μάριος Ρήγος
ΕΝΟΡΙΑ
Ιεράς Καρδίας του Ιησού, Κέρκυρα
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
29 Φεβρουαρίου, Τετάρτη των Τεφρών και
έναρξη της Αγίας Τεσσαρακοστής.
Κάθε Παρασκευή ο Δρόμος του Σταυρού
στις 18:30’ στην Ενορία
και κάθε Τετάρτη στις 16:00’ στο Κοιμητήριο
ΜΑΡΤΙΟΣ
02 Μαρτίου, πρώτη Παρασκευή του μήνα ο
Δρόμος του Σταυρού στις 18:30’ στην Ενορία
Κυριακή 11 Μαρτίου Σύναξη Τεσσαρακοστής με τον Αρχιεπίσκοπο στον Ενοριακό Ναό Ιεράς Καρδίας του Ιησού
Δευτέρα 19 Μαρτίου, εορτή του Αγίου Ιωσήφ. Η Θ. Λειτουργία στις 18:30’ Γιορτάζει το Καθολικό Γηροκομείο Κέρκυρας.
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
Κυριακή 8 Απριλίου, Κυριακή των Βαΐων. Η Αρχιερατική Θ. Λειτουργία με την
περιφορά των Βαΐων στις 08:00’. Στο Κοιμητήριο η Λειτουργία στις 09:00’ και στην
Ενορία στις 10:00’.
Μεγάλη Δευτέρα 9 Απριλίου. Το πρωί θα
γίνει η χορήγηση της Θείας Μετάληψης
στους ασθενείς. Το Μυστήριο της Εξομολόγησης, ο Δρόμος του Σταυρού και η Θ. Λειτουργία στην Ενορία στις 18:30’.
Κοπή πρωτοχρονιάτικης πίτας στην Ενορία Ιεράς Καρδίας του Ιησού
19
Μεγάλη Τρίτη 10 Απριλίου. Το πρωί θα γίνει
η χορήγηση της Θείας Μετάληψης στους
ασθενείς. Το Μυστήριο της Εξομολόγησης,
ο Δρόμος του Σταυρού και η Θ. Λειτουργία
στην Ενορία στις 18:30’.
Μεγάλη Τετάρτη 11 Απριλίου. Η επίσημη
Αρχιερατική Λειτουργία θα πραγματοποιηθεί στον Καθεδρικό Ναό «Ντόμο». Στις
20:00’ θα πραγματοποιηθεί η ευλογία των
Αγίων Ελαίων και η ανανέωση των ιερατικών υποσχέσεων των ιερέων. Η τελετή
θα κλείσει με τη διακονική χειροτονία
του π. Ρόμπερτ Ρέικλι.
Μεγάλη Πέμπτη 12 Απριλίου. Η Θ. Λειτουργία του Μυστικού Δείπνου στον Ενοριακό
μας Ναό στις 20:00’. Η παραδοσιακή Τελετή της Αγίας Ώρας στο παρεκκλήσιο των
Φραγκισκανών Αδελφών στις 23:00’.
Μεγάλη Παρασκευή 13 Απριλίου. Ημέρα
εγκράτειας και νηστείας. Η τελετή του Δρόμου του Σταυρού στον Ενοριακό μας Ναό
στις 15:00’. Η ακολουθία των Παθών του
Κυρίου μας Ιησού Χριστού με την τελετή
της Σταυροπροσκύνησης και την μετάδοση της Θείας Κοινωνίας στις 19:30’. Η περιφορά του Επιταφίου θα ακολουθήσει στις
20:30’ διερχόμενη όπως κάθε χρόνο τους γειτονικούς δρόμους του ενοριακού μας Ναού.
Μεγάλο Σάββατο 14 Απριλίου. Η Πασχαλι-
νή Αγρυπνία με την ευλογία του Φωτός,
του νερού του Βαπτίσματος και η ανανέωση του Βαπτίσματός μας θα πραγματοποιηθείς στον Ενοριακό μας Ναό στις 21:00’
Κυριακή του ΠΑΣΧΑ 15 Απριλίου. Η Πασχαλινή Θ. Λειτουργία στον Ενοριακό
μας Ναό στις 10:00’. Θα ακολουθήσει κέρασμα με ανταλλαγή ευχών στην παρακείμενη ενοριακή αίθουσα.
Στο Κοιμητήριο η Θ. Λειτουργία όπως τις Κυριακές στις 08:45’.
ΜΑΪΟΣ
Τον μήνα Μάιο που είναι από την Εκκλησία
αφιερωμένος στην Παναγία θα τελείται κάθε
Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή το Άγιο
Ροδάριο στις 18:30’ στα σπίτια εκείνων των
οικογενειών που και φέτος θα φιλοξενήσουν
την όμορφη αυτή παράδοση.
Την Τετάρτη 30 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί
το «κλείσιμο» της ομάδας προσευχής Ροδαρίου στη Μονή των Π.Π. Καπουκίνων στις
18:30’. Θα ακολουθήσει κέρασμα.
Την Πέμπτη 31 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί
στο ποιμαντικό και κατασκηνωτικό κέντρο
της Μεσογγής το επίσημο κλείσιμο του φετινού ποιμαντικού έτους.
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
Οι νέες και οι νέοι της Αρχιεπισκοπής μας συναντώνται
κάθε Σάββατο στις 18:30’
στην αίθουσα που βρίσκεται στα γραφεία της Αρχιεπισκοπής μας.
Θα είναι χαρά μας να σας έχουμε μαζί μας και σύντομα στην ανακαινισμένη Αίθουσα της
Ενορίας.
***
Επικοινωνήστε για πληροφορίες
στα τηλέφωνα π. Μάριος Ρήγος: 6944592989
κ. Παναγιώτης Ανάπαλης 6945195068
κα Ντόρη Σπιτιέρη: 6932526987
20
Ιερός Καθολικός Ναός Αγίου Νικολάου Κεφαλληνίας
Πρόγραμμα τελετών
Μεγάλης Τεσσαρακοστής και Πάσχα
29 Φεβρουαρίου, Τετάρτη των Τεφρών, η
Θεία Λειτουργία η και επίθεση της στάχτης
στις 19:00’.
Κάθε Παρασκευή της Τεσσαρακοστής ο
Δρόμος του Σταυρού στις 19:00’.
08 Απριλίου, Κυριακή των Βαΐων, Ιερά
Λιτανεία και Πανηγυρική Θεία Λειτουργία,
στις 10:00’.
09 Απριλίου, Μεγάλη Δευτέρα, η Θεία
Λειτουργία στις 19:00’
10 Απριλίου, Μεγάλη
Λειτουργία στις 19:00’
Τρίτη, η Θεία
11 Απριλίου, Μεγάλη Τετάρτη , η Θεία
Λειτουργία στις 19:00’
12 Απριλίου, Μεγάλη Πέμπτη, η Θεία
Λειτουργία του Μυστικού Δείπνου, η
Τελετή της Αγίας Ώρας και η Προσκύνηση
του Πανάχραντου Μυστηρίου στις 19:00’.
13 Απριλίου, Μεγάλη Παρασκευή, ο Δρόμος
του Σταυρού στις 17:30’, και από τις 18:00’
η Ιερά Ακολουθία των Αγίων Παθών του
Κυρίου, η Σταυροπροσκύνηση και Ιερά
Λιτανεία του Επιταφίου.
14 Απριλίου, Μεγάλο Σάββατο, η Πασχαλινή
Αγρυπνία και η Θεία Λειτουργία στις 22:00’.
15 Απριλίου, ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ, η Πανηγυρική
Θεία Λειτουργία στις 11:00’.
Ιερός Καθεδρικός Ναός
Αγίου Μάρκου Ζακύνθου
25 Μαρτίου, 4η Κυριακή της Τεσσαρακοστής,
Θεία Λειτουργία.
16 Απριλίου, Δευτέρα του Πάσχα, Πανηγυρική Θεία Λειτουργία.
Σε όλους τους ενορίτες και σε κάθε αδελφό μας, εύχομαι από βάθους καρδιάς
Καλή και Αγία Τεσσαρακοστή. Το Φως
του Αναστημένου Χριστού να μας δώσει
χαρά, αγάπη, δύναμη και πιο πολλή
εμπιστοσύνη
στη χάρη του Αναστημένου Σωτήρα μας.
Χριστός Ανέστη αγαπητοί μου
και να είστε όλοι πάντοτε καλά!
π. Κρίστιαν Βέρες
Εφημέριος
ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ 13 ΙΟΥΝΙΟΥ
θα τελέσουμε την Πανήγυρη του ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΤΗΣ ΠΑΔΟΥΗΣ
στον Ιερό Ναό του Αγίου Φραγκίσκου, όπου βρίσκεται το Ιερό Βήμα
του Αγίου Αντωνίου. Η Θεία Λειτουργία θα αρχίσει στις 20:00’
και θα ακολουθήσει η περιφορά του αγάλματος και των Ιερών Λειψάνων του Αγίου.
Όλο το δεκατριήμερο θα τελείται η Θεία Λειτουργία κάθε απόγευμα στις 19:00’
21
Αποστολικό Βικαριάτο Θεσσαλονίκης
ΕΝΟΡΙΑ
ΑΜΙΑΝΤΟΥ ΣΥΛΛΗΨΕΩΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ – ΜΑΙΟΣ 2012
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
02.02 Πέμπτη / Υπαπαντής του Κυρίου –
Ημέρα της Αφιερωμένης Ζωής
στις 18:00’ στην Ενορία Θεία Λειτουργία
10.02 Παρασκευή / της Παναγίας της
Λούρδης
στις 18:00’ στην Ενορία Θεία Λειτουργία
για τους ασθενείς
Εκκλησιασμός
ΜΑΡΤΙΟΣ
25.03Κυριακή / 4η της Τεσσαρακοστής
– Προσκύνημα στη Καβάλα,
Αλεξανδρούπολη και Ξάνθη
26.03Ευαγγελισμός της Παναγίας / Σύναξη
για Τεσσαρακοστή - Ευλογία του Αγ.
Μύρου
Στις 18:00’ στην Ενορία Θεία
Λειτουργία με τον Επίσκοπο
12.02 Κυριακή / 6η της κοινής περιόδου
Σύναξη της Ενοριακής Κοινότητας
(1ος μέρος) – Παρουσίαση των
προτάσεων
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
13.02 Δευτέρα – Ενοριακό Συμβούλιο
1.04 Κυριακή / 5η της Τεσσαρακοστής
19.02 Κυριακή / 7η της κοινής περιόδου /
Αποκριάτικος χορός του
Κατηχητικού
08.04Κυριακή των Βαΐων / Οικογενειακός
Εκκλησιασμός
26.02 Κυριακή / 8η της κοινής περιόδου
στις 11:30’ Θεία Λειτουργία στα
πολωνικά
13.04 Μεγάλη Παρασκευή
12.04 Μεγάλη Πέμπτη
14.04 Μέγα Σάββατο
29.02 Τετάρτη των Τεφρών / Αρχή της
Τεσσαρακοστής
στις 09:00’ και στις 18:00’ στην Ενορία
Θεία Λειτουργία
15.04 Πάσχα
Κάθε Παρασκευή της Τεσσαρακοστής
Δρόμος του Σταυρού στις 18:00’
στην Ενορία και στην εκκλησία Άγιος
Βικέντιος
ΜΑΪΟΣ
11.02 Κυριακή / 2η της Τεσσαρακοστής /
Ημέρα της Κάριτας / Οικογενειακός
22
22.04 Κυριακή / 2η του Πάσχα - Εορτή στη
Λάρισα
06.05Κυριακή / 4η του Πάσχα / Καλού
Ποιμένα / Οικογενειακός
Εκκλησιασμός
13.05 Κυριακή / 5η του Πάσχα - Χρίσμα των
παιδιών (Επίσκοπος)
24.05Πέμπτη / Αναλήψεως του Κυρίου
27.05 Κυριακή / 7η του Πάσχα / 1η Κοινωνία
των παιδιών / Οικογενειακός
Εκκλησιασμός
ΙΟΥΝΙΟΣ
Θεία Λειτουργία
17.06 Κυριακή / Αγίας Δωρεάς - Βάπτιση
των ενηλίκων (Επίσκοπος)
29.06Παρασκευή / Αποστόλων Πέτρου και
Παύλου
03.06 Κυριακή / Πεντηκοστή - Πολυεθνική
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ
ΑΜΙΑΝΤΟΥ ΣΥΛΛΗΨΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
ΒΟΛΟΣ
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ 2012
29/02 Τετάρτη των Τεφρών και πρώτη ημέρα της Αγίας Σαρακοστής. Η Θεία Λειτουργία και η επίθεση της στάχτης στην
απογευματινή Θ. Λειτουργία στις 18:00’
Κάθε Παρασκευή η απογευματινή Θεία Λειτουργία και ο Δρόμος του Σταυρού στις 18:00’
4/03 ΚΥΡΙΑΚΗ, 1η ΤΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
Η Θεία Λειτουργία στις 10:00’
11/03 ΚΥΡΙΑΚΗ, 2η ΤΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
Η Θεία Λειτουργία στις 10:00’
18/03 ΚΥΡΙΑΚΗ, 3η ΤΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
Η Θεία Λειτουργία στις 10:30’
Ποιμαντική Επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου
με Σύναξη για την Αγία Τεσσαρακοστή
Εορτή του Αγίου Ιωσήφ
Θεία Λειτουργία που θα προεξάρχει ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης Σπιτέρης, και θα ψάλλει η Πολυφωνική Χορωδία του Δήμου Βόλου, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Γιάννη
Καρκάλα.
Στο εκκλησιαστικό όργανο η Κερασιά Σιάρρα.
19/03, τέταρτη Εορτή του Αγίου Ιωσήφ
μνήστορος της Θεοτόκου
Η Θεία Λειτουργία στις 09:00’ ΣΤΙΣ
ΑΔΕΛΦΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΣΗΦ ΒΟΛΟΥ
25/03 ΚΥΡΙΑΚΗ, 4η ΤΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
Εορτή του Ευαγγελισμού και Εθνική
Εορτή. Η Θεία Λειτουργίαστις 10:00’
01/04 ΚΥΡΙΑΚΗ, 5η ΤΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
Η Θεία Λειτουργία στις 10:00’
ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Από την Κυριακή 24 Ιουνίου μέχρι και το Σάββατο 7 Ιουλίου
θα πραγματοποιηθεί στο Ποιμαντικό Κατασκηνωτικό Κέντρο της Αρχιεπισκοπής στη
Μεσογγή η κατασκήνωση για τα παιδιά του Δημοτικού της Αρχιεπισκοπής μας.
Πληροφορίες για τις έγγραφες στον υπεύθυνο του Κατασκηνωτικού Κέντρου π. Μάριο Ρήγο και
στις Ενορίες της Πόλης και του Κωτσέλα.
τηλ. 26610 30271 & 26610 30773 κιν. π. Μάριου 6944 592989
23
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 2012
ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Κυριακή 8/04: του Πάθους ή των Βαΐων. Η Θεία Λειτουργία στις 10:00’
Με την ευλογία των Βαΐων και η Θεία Λειτουργία.
Μέσα στην εβδομάδα, με προσωπική εξομολόγηση μέσα από το Μυστήριο της
Συμφιλίωσης και της Μετάνοιας, θα προσπαθήσουμε να ζήσουμε σαν χριστιανική
οικογένεια την προετοιμασία μας για το Πάσχα.
Μεγάλη Δευτέρα 9/04: 18:00’ η Θεία Λειτουργία
Μεγάλη Τρίτη 10/04: 18:00’ η Θεία Λειτουργία
Μεγάλη Τετάρτη 11/04: 18:00’ η Θεία Λειτουργία
Μεγάλη Πέμπτη 12/04: στις 20:00’ η Θεία Λειτουργία του ΜΥΣΤΙΚΟΥ
ΔΕΙΠΝΟΥ με την ακολουθία του Νιπτήρα.
Μεγάλη Παρασκευή 13/04: στις 15:00’ Δρόμος του Σταυρού.
20:00’ Ακολουθία του ΠΑΘΟΥΣ ΤΟΥ K.H.I.X.
Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων
Μεγάλο Σάββατο 14/04:
στις 23:00’η Θεία Λειτουργία Πασχαλινή Αγρυπνία.
Πανηγυρική Θεία Λειτουργία της Ανάστασης.
Κυριακή του Πάσχα 15/04: στις 10:00’Πανήγυρη των Πανηγύρεων
η Επίσημη Θεία Λειτουργία.
Ευχόμαστε ολόψυχα σε όλους μια Καλή Τεσσαρακοστή
και το Πνεύμα το άγιο να βοηθήσει όλη την ενοριακή μας κοινότητα
στην προετοιμασία για το ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ.
Ο ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ
Π. PAOLO PERAZZO
24
Προετοιμασία για την Τεσσαρακοστή και το Άγιο Πάσχα
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
Πάσχα της Ανάστασης
Τα πάντα άρχισαν την ημέρα της Ανάστασης, με τη συνάντηση του Αναστημένου Χριστού με τις γυναίκες, τον Πέτρο και τον Ιωάννη, αλλά και τους άλλους Αποστόλους, με τους
μαθητές της Εμμαούς οι οποίοι «τον αναγνώρισαν στο τεμαχισμό του άρτου» (Ιω. 24,36).
Συνέχισε την ίδια ημέρα της εβδομάδας που
ακολούθησε με τον Απόστολο Θωμά που έβαλε το δάκτυλό του στις πληγές του Εσταυρωμένου και Αναστημένου και άκουσε τα λόγια
του Ιησού: «Μην είσαι άπιστος αλλά πιστός»
(Ιω. 20,27). Οι Απόστολοι μπορούν με χαρά να
αναγγείλουν: «είδαμε τον Κύριο» (Ιω. 20,25).
Αυτή η αγγελία φτάνει μέχρι εμάς σήμερα και
μας γεμίζει χαρά και ελπίδα.
Την πρώτη ημέρα της εβδομάδας»
Από τότε οι χριστιανοί άρχισαν να συνάζονται «την πρώτη ημέρα της εβδομάδας», που
στη συνέχεια θα ονομαστεί «Ημέρα του Κυρίου» ή «Κυριακή». Κατ’ αυτές τις συνάξεις
πραγματοποιούνταν πάντοτε τα ίδια μυστήρια,
η συνάντηση δηλαδή των πιστών με τον Αναστημένο. Η Χριστιανική κοινότητα χαρακτηρίζεται τώρα πια από την τέλεση του πασχαλινού μυστηρίου. Πρόκειται για μια κοινότητα
ανθρώπων που πιστεύουν και κάνουν μνήμη
του θανάτου και της Ανάστασης του Κυρίου
και κοινωνούν μ’ αυτό το μυστήριο κατά τη
διάρκεια ενός γεύματος, (τον τεμαχισμό του
Άρτου) και για το οποίο δίνουν μαρτυρία. Πρόκειται για αυτό που σήμερα ονομάζουμε τελετή
της Ευχαριστίας. Επομένως όλο το μυστήριο
που τελείται την Κυριακή, είναι ήδη παρόν
κατά την ημέρα του Πάσχα. Η Κυριακή δεν θα
είναι τίποτε άλλο παρά η εβδομαδιαία τελετή
του πασχαλινού μυστηρίου.
Έχουμε μαρτυρίες αυτής της τελετής της
πρώτης ημέρας κάθε εβδομάδας στις Πράξεις
των Αποστόλων: «Οι αδελφοί είναι επιμελείς
στο να ακούσουν τη διδαχή των Αποστόλων,
μέσα σε μια αδελφική συνάντηση, με τον τεμαχισμό του άρτου και με την προσευχή…
τεμαχίζουν τον άρτο, παίρνουν μαζί το δείπνο
με χαρά και απλότητα καρδιάς». (βλ. Πρξ.2,4247). Στο ίδιο βιβλίο της Αγίας Γραφής δίνεται
μαρτυρία για τη συγκεκριμένη τελετή από
την κοινότητα της Τρωάδας με τον Απόστολο Παύλο: «Την πρώτη ημέρα της εβδομάδας
είμαστε συναγμένοι για τον τεμαχισμό του
άρτου» (Πρξ.20,7). Και ο Παύλος ο ίδιος δίνει
μια μαρτυρία όταν ζητά από τους πιστούς της
Κορίνθου ότι «κάθε πρώτη ημέρα της εβδομάδας ο καθένας να βάζει κατά μέρος εκείνο που
κατάφερε να εξοικονομήσει» προς όφελος των
αδελφών της Ιερουσαλήμ» (Α’ Κορ.16,2).
Επέτειος του Πάσχα
Πολύ σύντομα οι χριστιανοί άρχισαν να τελούν κάθε χρόνο επίσημα την ημέρα του Κυρίου, ή την Κυριακή κατά την ημέρα που συνέπιπτε με το Πάσχα της Ανάστασης και για την
ακρίβεια μετά την πανσέληνο της άνοιξης, γιατί κατ’ εκείνη την ημέρα έπεφτε και το Πάσχα
των Εβραίων και ο Ιησούς το είχε εορτάσει για
τελευταία φορά, την ημέρα πριν από το θάνατό
Του, και την Ανάστασή Του. Έτσι ξεκίνησε η
ημέρα του Πάσχα της Ανάστασης, την Κυριακή των Κυριακών, την Εορτή των εορτών.
25
Το ανακαινισμένο εξωτερικό της Ενορίας της Ιεράς Καρδίας του Ιησού
Πασχαλινή Αγρυπνία
Κατ’ αρχάς το χριστιανικό Πάσχα εορτάζονταν μια μόνον ημέρα, την Κυριακή της Ανάστασης. Αλλά δεν πέρασε πολύς καιρός που από
το Πάσχα άρχισε να προηγείται μια αγρυπνία
προετοιμασίας που συνέχιζε για όλη την προηγούμενη νύκτα.
σμού: νηστεία, προσευχή και τέλεση της Ευχαριστίας, που κλείνει την ημέρα. Η Αποστολική
Παράδοση, που έγραψε ο Ιππόλυτος της Ρώμης
το 125, προσθέτει επίσης ότι γίνονταν η μετάδοση του Βαπτίσματος κατά την τελετή της
αγρυπνίας, όμως η μετάδοση του Βαπτίσματος,
κατά τη νύκτα του Πάσχα, δεν οριστικοποιήθηκε πριν τον 4ο αιώνα.
Ο Άγιος Αυγουστίνος την ονομάζει «Μητέρα όλων των αγρυπνιών» και έχουμε την
μαρτυρία σε μια Διδασκαλία του 3ου αιώνα, που
ήδη αναφέρονται μερικά στοιχεία του εορτα-
Εν συνεχεία προστίθενται καινούργια στοιχεία: Η ψαλμωδία του Exultet, για το οποίο
έχουμε μαρτυρία μόνο κατά το τέλος του 4ο
αιώνα, η ευλογία της Πασχαλινής λαμπάδας
26
που καθιερώθηκε τον 5ο αιώνα. Τουναντίον
η ευλογία της φωτιάς δεν έχει κανένα τυπικό
αναγνωρισμένο στο Ρωμαϊκό Τελετουργικό,
πριν από 12ο αιώνα. Έτσι σταδιακά φθάσαμε
στην τέλεση του κεντρικού Μυστηρίου των
χριστιανών, στην τέλεση του Πασχαλινού
Μυστηρίου που αποτελεί την «Τελετουργία των τελετουργιών» για κάθε χριστιανό.
Πασχαλινό Τριήμερο
Κατά το τέλος του 4ου αιώνα, ο Άγ. Αμβρόσιος και Άγ. Αυγουστίνος προσανατολίζουν τους
πιστούς των προς το «Ιερό Τριήμερο… κατά το
οποίο ο Χριστός πέθανε, ετάφη και αναστήθηκε», σύμφωνα με τα λόγια του Επισκόπου του
Μιλάνου, ή «στο Ιερότατο Τριήμερο του Σταυρωμένου Σωτήρα, που ετάφη και αναστήθηκε», κατά τον Άγιο Αυγουστίνο.
Η προετοιμασία του Πάσχα είχε συνεπώς
επεκταθεί και στις προηγούμενες ημέρες. Αυτές σχημάτιζαν ένα ενιαίο σύνολο που αφορούσε το θάνατο και την Ανάσταση του Κυρίου.
Το Τριήμερο επομένως σχηματιζόταν από την
Παρασκευή, το Σάββατο και την Κυριακή. Η
Μεγάλη Πέμπτη συνέχιζε να είναι η τελευταία
ημέρα της Τεσσαρακοστής που ήταν αφιερωμένη για την συμφιλίωση των μετανοημένων
χριστιανών. Η Ρωμαϊκή Εκκλησία θα διατηρήσει αυτό το τελετουργικό μέχρι και τον 7ο
αιώνα, όταν πλέον καθιερώθηκε ο εορτασμός
του Δείπνου του Κυρίου για το απόγευμα της
Πέμπτης.
Η Ανατολική Εκκλησία ακολούθησε ένα
διαφορετικό πρόγραμμα και ήδη από τα μέσα
του 5ου αιώνα, βρίσκουμε στην Ιερουσαλήμ την
ακολουθία του Νιπτήρος, που στη συνέχεια
επεκτάθηκε από τη Ανατολή και στη Δύση.
Από τον 7ο αιώνα βρίσκουμε στο Λειτουργικό της Ρώμης τη συνήθεια να τελείται την Με-
γάλη Πέμπτη, στην πρωινή Λειτουργία, η καθαγίαση των Ελαίων και το απόγευμα η τελετή
του Μυστικού Δείπνου. Και φθάνουμε στον 13ο
αιώνα όταν συναντούμε την τελετή της μεταφοράς του Αγιοτάτου Μυστηρίου, στον καταστολισμένο τόπο για τη μεταλαβή της Παρασκευής
με τα προαγιασμένα Θεία Μυστήρια.
Οι πενήντα μέρες μετά το Πάσχα
Ο απόηχος της Πασχαλινής χαράς δεν μπορούσε να περιοριστεί σε μία μόνο ημέρα. Με
τον ρυθμό της παρουσίας του Αναστημένου
Χριστού και τα γεγονότα που σημειώνονται
στα Ευαγγέλια και τις Πράξεις των Αποστόλων, το Πασχαλινό Μυστήριο επεκτείνεται μέχρι το αποκορύφωμα του που αποτελείται από
την έλευση του Αγίου Πνεύματος την Πεντηκοστή, πενήντα ημέρες μετά το Πάσχα. Ο Αναστημένος Χριστός μας δωρίζει το Πνεύμα του
κι έτσι δημιουργείται η Εκκλησία, το Σώμα
δηλαδή του Αναστημένου Χριστού.
Ήδη από τον 3ον αιώνα υπάρχει μια αναφορά του εορτασμού των «Πενήντα ημερών
του Πάσχα» και τον 4ον αιώνα καθορίζεται σαν
τερματισμός του Πάσχα η Πεντηκοστή, με μια
επίσημη αγρυπνία, παρόμοια με την αγρυπνία
της παραμονής του Πάσχα και με την χορήγηση του Βαπτίσματος για εκείνους που δεν το
είχαν λάβει το Μεγάλο Σαββάτο.
Ξεκινώντας απ’ αυτήν την ημέρα μετρούσαν 10 ημέρες κι έτσι καθορίστηκε η εορτή της
Αναλήψεως. Πάντοτε μέσα στο 4ον αιώνα καθιερώθηκε η οκτάβα του Πάσχα (Εβδομάδα της
Δικαινησίμου κατά τη βυζαντινή ορολογία)
κατά την διάρκεια της οποίας γίνονταν ιδιαίτερη αναφορά στους νεοφώτιστους που είχαν
λάβει το Βάπτισμα τη νύχτα του Μεγάλου
Σαββάτου. Ήταν το αποκορύφωμα όπου όλη η
κοινότητα τους υποδέχονταν με μεγάλη χαρά.
27
Ειδήσεις από τους μήνες που πέρασαν
• Την Τρίτη 17 Μαΐου ο Τομέας Συστηματικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής
του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και ο Λέκτωρ Νικόλαος Ξιώνης, στο πλαίσιο της διδασκαλίας του
μαθήματος Δογματική, προσκάλεσαν σε
ομιλία τον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Ιωάννη Σπιτέρη με θέμα: «Θέματα
Εκκλησιολογίας της Ρωμαιοκαθολικής
Εκκλησίας». Της ομιλίας στη Θεολογική
Σχολή, που αποτελεί πανελλήνια πρώτη για
έναν Καθολικό Ιεράρχη, επακολούθησε γόνιμη και έντονη συζήτηση.
• Την Κυριακή 5 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε η τελετή της πρώτης Μεταλαβής των
28
παιδιών της Αρχιεπισκοπής Κέρκυρας
στην Ενορία της Ιεράς Καρδίας του Ιησού στην Κωτσέλλα. Το απόγευμα της ίδιας
ημέρας με την συμμετοχή του Σεβασμιωτάτου Επισκόπου Σύρου π. Φραγκίσκου
Παπαμανώλη, Προέδρου της Ιεράς Συνόδου
της Καθολικής Ιεραρχίας της Ελλάδας και
των καπουκίνων π.π. Giorgio και Luca που
υπηρετούν στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε
η Λιτανεία της Αγίας Δωρεάς, η αρχαιότερη
ίσως δημόσια λατρευτική εκδήλωση της Αρχιεπισκοπής μας, που κάθε χρόνο συγκεντρώνει εντός κι εκτός πομπής πολλές δεκάδες
καθολικών και όχι μόνο συμπατριωτών μας.
Ακολούθησε δεξίωση στις αίθουσες της Αρχιεπισκοπής μας.
Από την συνάντηση του Αρχιεπισκόπου μας με το Δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη 26-4-2011
ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΙ OI ΝΕΕΣ ΜΑΣ
ΤΙΜΗΣΑΝ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Τις ημέρες αυτές και συγκεκριμένα από τις
16 έως τις 21 Αυγούστου η καρδιά της Καθολικής Εκκλησίας όλου του κόσμου, μαζί με την
καρδιά της νεολαίας της, κτυπούσε στη Μαδρίτη της Ισπανίας. Τουλάχιστο δύο εκατομμύρια
άνθρωποι και 800 χιλιάδες νέοι από τις πέντε
Ηπείρους ενωμένοι με τον πρώτο Επίσκοπο
της Εκκλησίας, τον Πάπα Βενέδικτο 16ο διατράνωσαν την πίστη τους, την αγάπη τους και
την ελπίδα τους στο Χριστό.
Προετοιμάστηκαν σοβαρά με μία σειρά κατηχήσεων στις κατά τόπους Εκκλησίες τους
και αναχώρησαν για τη μεγάλη στιγμή της
ζωής τους. Μεταξύ αυτών και 186 Καθολικοί
νέοι από την Καθολική Εκκλησία της Ελλάδος.
Παρακολουθήσαμε τις ημέρες αυτές μια
αληθινή γιορτή της νεολαίας. Μια διαφορετική
γιορτή που είχε ως κίνητρο την κοινή πίστη
τους στο Χριστό. Μαζί τους ο πρώτος Επίσκοπος της Εκκλησίας, δεκάδες Καρδινάλιοι και
εκατοντάδες Επίσκοποι από όλο τον κόσμο,
χιλιάδες ιερείς, μοναχοί και μοναχές και χιλιάδες μέλη από τα διάφορα χριστιανικά κινήματα
που εμπνέονται από το Άγιο Πνεύμα, για να
συμβάλλουν στη διατήρηση της ζωντάνιας
της Εκκλησίας του Χριστού.
Όλες αυτές τις ημέρες τα ΜΜΕ όλου του
κόσμου ήταν στραμμένα προς τη Μαδρίτη για
να καταγράψουν το ελπιδοφόρο αυτό γεγονός
για την Εκκλησία και την κοινωνία. Δεν πα29
ρέλειψαν να σημειώσουν και κάποια αρνητικά
στοιχεία που προστέθηκαν από ανθρώπους που
«εκμεταλλεύθηκαν» την ευκαιρία για να διαδηλώσουν τις δικές τους ιδέες. Ήταν ένα νόμιμο δικαίωμα και κανείς δεν τους το αρνήθηκε.
Το μόνο που ζητήθηκε ήταν να εκδηλωθεί σε
νόμιμα πλαίσια.
Λυπόμαστε που η Ελληνική τηλεόραση,
ιδιωτική και κρατική, οι εφημερίδες, όλος σχεδόν ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος της Πατρίδας μας ή αποσιώπησαν το σημαντικό αυτό
παγκόσμιο γεγονός ή επέλεξαν να προβάλουν
μόνο τα ελάχιστα αρνητικά στοιχεία, που σε
καμιά εκδήλωση όσο επιτυχής κι αν είναι δε
λείπουν.
Είναι αλήθεια πως η Πατρίδα μας περνά
μία μεγάλη κρίση. Δυστυχώς καθημερινά διαπιστώνουμε πως αυτή δεν είναι μόνο οικονομική. Υπάρχει μία υποκειμενικότητα και μία
εσωστρέφεια στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Επιλέγουμε τις
περισσότερες φορές να προβάλλουμε ό, τι αρνητικό και να αποσιωπούμε το θετικό, κυρίως
όταν αφορά σε μειονότητες του τόπου, αλλά
πλειονότητες του κόσμου!
30
Ανεξάρτητα όμως και από αυτή την πρόσφατη συμπεριφορά των ΜΜΕ της Ελλάδος,
η 26η παγκόσμια Συνάντηση της Καθολικής
Νεολαίας στη Μαδρίτη της Ισπανίας, αποτελεί
σταθμό στην ιστορία της χριστιανικής νεολαίας. Οι 186 Έλληνες νέες και νέοι επιστρέφουν
σήμερα στην Πατρίδα τους ανανεωμένοι και
«ριζωμένοι και θεμελιωμένη σ’ Αυτόν … στηριγμένοι στην πίστη…. (Κολ. 2,7). Αν τα ΜΜΕ
της Πατρίδας μας έχουν αντίθετη άποψη, ας
πλησιάσουν κάποια ή κάποιον από αυτούς και
ας τους ζητήσουν μία συνέντευξη.
Οι νέοι και οι νέες μας, για άλλη μια φορά,
τίμησαν δεόντως και την Εκκλησία μας και
την Πατρίδα μας: με την όμορφη συμπεριφορά
τους και κυματίζοντας τη σημαία της Ελλάδος
ανάμεσα στις τόσες άλλες σημαίες από τις τέσσερις Ηπείρους.
Ενώ τα ΜΜΕ της Πατρίδας μας και τους
αγνόησαν και τους υποτίμησαν! Εμείς τους ευχαριστούμε που τίμησαν και την Εκκλησία και
την Πατρίδα μας!
Από το Γραφείο Τύπου της Ι.Σ.Κ.Ι.Ε.
ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ Π. ΛΕΟΝΤΑ ΚΙΣΚΙΝΗ
ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2011
Την Κυριακή 2 Οκτωβρίου όσοι παρευρέθηκαν στην ανακαινισμένη Καθολική Μητρόπολη της Κέρκυρας, έζησαν μία ιστορική
στιγμή. Μετά από είκοσι περίπου χρόνια πραγματοποιήθηκε η ιερατική χειροτονία ενός έλληνα μοναχού του Τάγματος του Αγίου Βε-
νεδίκτου της Μπολώνια, του π. Λέοντα (κατά
κόσμον Σταύρου) Κισκίνη.
Μπροστά στους γονείς του, στους συναδέλφους του, στους φίλους και στους πιστούς,
κυρίως ξένους, πού’ χαν γεμίσει τον ιερό Ναό
πραγματοποίησε την συγκινητική και καθ’ όλα
εντυπωσιακή τελετή της ιερατικής του χειροτονίας, ενώ σύσσωμο το εκκλησίασμα φώναξε
την συγκατάθεσή του με το «Άξιος, άξιος,
άξιος» που αν και δεν υπάρχει σαν λειτουργική έκφραση στο λατινικό τυπικό, εντούτοις
έχει καθιερωθεί να αγγέλλεται σε κάθε χειροτονία.
Στην ομιλία του ο Επίσκοπος π. Ιωάννης,
αφού ευχαρίστησε τον π. Λέοντα για το γεγονός
ότι επέλεξε την Κέρκυρα για να πραγματοποιήσει το σπουδαίο αυτό Μυστήριο, προσφέροντας μία μαρτυρία και μία εμπειρία στην μικρή
κερκυραϊκή κοινότητα, βασιζόμενος στα αναγνώσματα που ο ίδιος ο π. Λέων είχε επιλέξει,
περιέγραψε το μεγαλείο της ιεροσύνης, χωρίς
να παραλείψει να αναφερθεί στις μεγάλες προκλήσεις και στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας ιερέας στον σύγχρονο κόσμο.
Εντούτοις υπενθύμισε στον π. Λέοντα πως δεν
31
είναι μόνος, αλλά πως ο Χριστός τον ενδυναμώνει, αφού με την χειροτονία του γίνεται συνεχής η φανέρωση του Κυρίου με την χορήγηση
των Μυστηρίων και, κυρίως, της Αγίας Ευχαριστίας στην ανάμνηση του ονόματός Του.
Στο τέλος ευχαρίστησε τους γονείς του π.
Λέοντα, τον κ. Γιώργο και την κα. Βασιλική,
γιατί έδωσαν στην Εκκλησία του Θεού το παιδί
τους, διαβεβαιώνοντάς τους ότι τώρα τα παιδιά
τους έχουν πολλαπλασιαστεί, καθότι παιδιά
τους είναι τώρα όλοι οι συνάδελφοι του π. Λέοντα και όλοι οι συνάδελφοί του στην ιεροσύνη.
Στο τέλος της συγκινητικής αυτής τελετής ο π. Λέοντας ευχαρίστησε όλους τους παρόντες, υπογραμμίζοντας πως, ότι συνέβη στη
ζωή του, αλλά και όποιες αποφάσεις χρειάστηκε να πάρει, όλα ήταν μία συνειδητή απόφαση
στο κάλεσμα του Θεού. Έδωσε μέσα από τα
λόγια του μια όμορφη μαρτυρία, πώς ο Θεός
οδήγησε μέχρι σήμερα τα βήματά του, σημειώνοντας πως επιθυμία του είναι να υπηρετήσει στο πρόσωπο των αδελφών του, γενόμενος
υπηρέτης όλων. Τέλος, ζήτησε να προσεύχονται όλοι για εκείνον για να μπορέσει η ζωή
του να είναι μία συνεχής θετική απάντηση
στο κάλεσμα του Θεού.
Στην τελετή, εκτός από τον Αρχιεπίσκοπο,
τον π. Λέοντα και τον κλήρο της Κέρκυρας,
χοροστάτησαν ο π. Giuseppe Bagnoli (Υφηγούμενος των Βενεδικτίνων της Μπολώνια), ο P.
Stefano Greco, ο Dom Jean-Pierre Ndjee, ο Π.
Ιωάννης Ασημάκης, ο Π. Γεώργιος Ντάγκας
και ο Π. Miguel Peraza.
Τα εγκαίνια του Ιερού Καθολικού Μητροπολιτικού Ναού
των Αγίων Ιακώβου Αποστόλου και Χριστοφόρου Μάρτυρα
της Ιεράς Καθολικής Αρχιεπισκοπής
Κερκύρας, Ζακύνθου και Κεφαλληνίας
Οι εργασίες διήρκεσαν περίπου 10 μήνες,
αν και όλες οι βασικές εργασίες, όπως η αντικατάσταση της στέγης και οι επεμβάσεις για
την μόνωση των εξωτερικών τοίχων κράτησαν
μόλις 3 μήνες, από τον Ιανουάριο μέχρι τον
Απρίλιο. Μετά από πολύ κόπο και πολύ άγχος,
αλλά και τις αναμενόμενες, για το μέγεθος ενός
τέτοιου εγχειρήματος, δυσκολίες, την Κυριακή 23 Οκτωβρίου, στην Αρχιερατική Θεία
Λειτουργία που τέλεσε ο Αρχιεπίσκοπος
π. Ιωάννης Σπιτέρης, πλαισιωμένος από τον
Ιερό Κλήρο και τους πατέρες Καπουκίνους,
έγινε η καθαγίαση της νέας Αγίας Τράπεζας, η ευλογία του άμβωνα, του Βαπτιστηρίου και της Καθέδρας. Στην όμορφη και συνάμα συγκινητική αυτή τελετή, παρευρέθηκε
ο Δήμαρχος Κέρκυρας κ. Γιάννης Τρεπεκλής,
αντιπρόσωποι των αρχών, ο Γραμματέας της
32
Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας και Παξών κ.
Χρήστος Δεσύλλας, ως εκπρόσωπος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη κ.κ. Νεκταρίου και
μεγάλος αριθμός πιστών. Στην ομιλία του ο
Αρχιεπίσκοπος, αφού καλωσόρισε όλους στον
οίκο του Κυρίου, που μόνο στην Κέρκυρα
ακόμη συνηθίζεται να αποκαλείται, όπως
είπε, ο Ιερός Μητροπολιτικός μας Ναός
«Ντόμος», από τα λατινικά Duomo, δηλαδή
Οίκος (του Κυρίου), εξήγησε στο εκκλησίασμα
τις εργασίες που επιτελέστηκαν και έκανε μια
σύντομη «ξενάγηση» στα πιο σημαντικά μνημεία που περικλείει ο Ντόμος, στις ιερές εικόνες, από τις οποίες εξέχουσα θέση κατέχει
η ένθρονη βρεφοκρατούσα Παναγία του
Κωνσταντίνου Τζάνε, ένα από τα λίγα έργα
του καλλιτέχνη στην Ελλάδα, τον Εσταυρωμένο του 17ου αιώνα ο οποίος τοποθετήθη-
κε στην κόγχη του Ιερού και τις δύο εικόνες του 17ου αιώνα οι οποίες παρουσιάζουν
τον Άγιο Ιάκωβο που κηρύττει το Λόγο του
Θεού στην Κομποστέλλα και το μαρτύριο του
ίδιου Αποστόλου, οι οποίες τοποθετήθηκαν
μέσα στον ανακαινισμένο χώρο του ιερού.
Ιδιαίτερη αξία επίσης έχει η εικόνα του
Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, που τοποθετήθηκε πάνω από τον νέο Άμβωνα. Παρουσίασε επίσης τα νέα βιτρώ, τα δύο με τους
Αγίους προστάτες του Ντόμου, τον Άγιο Ιάκωβο και τον Άγιο Χριστόφορο, που βρίσκονται
στο βάθος του Ιερού και είναι δωρεές από διάφορους φίλους και πιστούς και αυτό με τον
Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης στο παρεκκλήσιο
της Αγίας Θηρεσίας, το οποίο δώρισε ο Σεβ.τος
Επίσκοπος Σύρου π. Φραγκίσκος Παπαμανώλης. Έπειτα ο Αρχιεπίσκοπος ευχαρίστησε από
καρδιάς όλους όσοι συνέβαλαν στην ολοκλήρωση αυτού του έργου και ιδιαίτερα τον νυν
Δήμαρχο Κερκύρας κ. Γιάννη Τρεπεκλή αλλά
και τον Προκάτοχό του κ. Σωτήρη Μικάλεφ,
ο οποίος, εσπευσμένα το Δεκέμβριο του περασμένου έτους, είχε προχωρήσει στην έκδοση
της άδειας αποκατάστασης της στέγης, για να
διευκολύνει το έργο της Εκκλησίας, τον εφημέριο και οικονόμο της Αρχιεπισκοπής, π. Μάριο Ρήγο, αλλά και τις μοναχές και όλους τους
ενορίτες, ιδιαίτερα την ομάδα των νέων που
βοήθησαν επανειλημμένα και με πολύ κόπο
στον καθαρισμό του Ναού κατά τη διάρκεια
των εργασιών. Κατά την Καθαγίαση του Ιερού
Βωμού, αφού χρίστηκε με το Άγιο Μύρο, τοποθετήθηκε στο φυτό της Αγίας Τράπεζας τεμάχιο από το Ιερό Λείψανο του Αγίου Βικεντίου
Μάρτυρα, το οποίο συνοδεύτηκε από επίσημο
έγγραφο που υπέγραψαν ο Αρχιεπίσκοπος και
ο Εφημέριος του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού
και ο Αρχιεπίσκοπος σφράγισε, όπως είθισται,
με μαρμάρινη πλάκα.
33
Σελίδες τοπικής εκκλησιαστικής ιστορίας
ANDREAS BENEDICTUS GANASSONI
Αρχιεπίσκοπος Κέρκυρας
(1773 – 1779)
Στον π. Λέοντα Κισκίνη
Βενεδικτίνο ιερομόναχο
Λίγο πριν την κατάλυση της Βενετικής
Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη και τη λήξη της βενετοκρατίας στα Ιόνια Νησιά, προτελευταίος Αρχιεπίσκοπος της Καθολικής Εκκλησίας διορίζεται
ο βενεδικτίνος Μοναχός Ανδρέας Βενέδικτος
Γκανασσόνι. Ο Γκανασσόνι γεννήθηκε στις 26
Ιανουαρίου 1734 στην Brescia, από ευγενείς γονείς, εισήλθε στους Βενεδικτίνους Μοναχούς
της ιστορικής κοινότητας του Montecassino
στις 30 Ιανουαρίου 1757 και σπούδασε νομικά,
θεολογία και φιλοσοφία.
Υπηρέτησε ως διδάκτωρ της Νομικής στην
Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας και ηγού34
μενος της ιστορικής μονής San Giorgio Maggiore στην ίδια πόλη. Στις 20 Δεκεμβρίου 1773
ο Πάπας Κλήμης ΧΙV τον ονομάζει Επίσκοπο
και ο Καρδινάλιος Lodovico Calini τον χειροτονεί στη Ρώμη την επομένη της εκλογής του.
Επτά ημέρες μετά λαμβάνει τον τίτλο του Episcopus solio Pontificio assistens και μετατίθεται
στην Κέρκυρα διαδεχόμενος τον καρμελιτάνο
Paulus Da Ponte.
Υποφέροντας από μαλάρια και ρευματοειδή
πυρετό εξαιτίας του υγρού κερκυραϊκού κλίματος θα ζητήσει επανειλημμένα την μετάθεσή
του. O Ganassoni τελικά θα παραμείνει στην
έδρα του στην Κέρκυρα έως την 12η Ιουλίου
1779 όπου και μετατέθηκε ως βοηθός στην Επισκοπή του Feltre. Πέθανε στη Βενετία στις 29
Μαρτίου 1796 και ετάφη μέσα στην Μονή του
Αγίου Γεωργίου.
Στην Αρχιεπισκοπή της Κέρκυρας τον διαδέχθηκε ο δαλματός Κόμης Franciscus Maria
Fenzi (1779 – 1799).
Στο ιστορικό αρχείο της Κέρκυρας σώζονται αναφορές του Ganassoni κυρίως των ετών
1775 – 1776 για το τελετουργικό του προκατόχου του Nani που προέβλεπε (ή επέβαλε) την
τάξη και το πρωτόκολλο στις δημόσιες και θρησκευτικές τελετουργίες με την συμμετοχή του
ορθόδοξου κλήρου, αλλά και για θέματα που
σχετίζονται με την οργάνωση και τον κανονισμό του σεμιναρίου των Λατίνων.
Στο δελτίο μας παρουσιάζουμε ένα ενδιαφέρον αναμνηστικό μετάλλιο που κόπηκε στη Βενετία το διάστημα που ο Ganassoni υπηρετούσε
στην Κέρκυρα. Στην μία όψη φαίνεται η μορφή
του Λατινεπισκόπου και στην άλλη ο Επισκοπικός του θυρεός.
Πρόσφατα ανακαλύψαμε κι ένα σπουδαίο
πορτρέτο που φιλοτέχνησε το 1774 ο Pietro
Lοnghi (1702 – 1785), ένας από τους σημαντικότερους βενετούς ζωγράφους της εποχής
του και μέχρι το θάνατό του, διευθυντής της
Ακαδημίας σχεδίου της Βενετίας. Στον πίνακα, ο Ganassoni ποζάρει με τα χαρακτηριστικά χρώματα του ενδύματος των βενεδικτίνων
μοναχών και τα σύμβολα της επισκοπικής του
διακονίας.
Σπύρος Π. Γαούτσης
35
Οικουμενική συμπροσευχή
για την Χριστιανική Ενότητα στη Θεσσαλονίκη
Για άλλη μια φορά διεξήχθη φέτος με τη
χάρη του Αγίου Πνεύματος η οικουμενική
συμπροσευχή για την έμπρακτη, την ορατή
και την τέλεια Ενότητα της Εκκλησίας στον
Καθεδρικό Ναό της Αμιάντου Συλλήψεως της
Παναγίας με όλους τους χριστιανούς της πόλης που αναζητούν και θέλουν η Εκκλησία
να είναι «Μία» και όχι κομματιασμένη και διασπασμένη, κάτι που αντιβαίνει το θέλημα του
Κυρίου Ιησού.
Τούτο πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της
21η Ιανουαρίου στη Θεσσαλονίκη για τριακοστή τέταρτη συνεχόμενη φορά (1978 – 2012).
Δεν γίνεται χωρίς κόπο και μόχθο, ο αγώνας
«ίνα πάντες εν ώσιν» για να πιστέψει ο κόσμος που βρίσκεται στα σκοτάδια του. Φέτος μάλιστα υπεισήλθαν και κάποια ταραχοποιά
36
στοιχεία, κάποιοι ασεβείς και αθεόφοβοι θρησκομανείς και ανθενωτικοί λαϊκοί, αλλά και
Μοναχοί όπως που προσπάθησαν να χαλάσουν
την όμορφη και ειρηνική ατμόσφαιρα. Έγκαιρα
τους απομάκρυνε η Ελληνική Αστυνομία που
περιπολούσε στις γειτονικές περιοχές.
Φέτος τον Οκτώβριο συμπληρώνονται
ακριβώς 50 χρόνια που η καθολική και η
ορθόδοξη Εκκλησία βρίσκονται σε κοινωνία και σε διάλογο αγάπης και αλήθειας και
32 χρόνια σε επίσημο θεολογικό διάλογο (29
Μαΐου 1980 Πάτμος & Ρόδος - 2012) με την διπλή Παγκόσμια Επιτροπή Διαλόγου, που έχει
ως συμπροέδρους από την πλευρά των Καθολικών τον καρδινάλιο της Βασιλείας της Ελβετίας Κουρτ Κόχ και από μέρος των Ορθοδόξων
τον Σεβ. Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζη-
ζιούλα, ο οποίος διακατέχεται από ανυπόκριτη
αγάπη και πίστη στον Χριστό.
Ο Μητροπολίτης Περγάμου σ’ ότι αφορά
στο θέσπισμα της Β’ Βατικάνειας Συνόδου
(1962 - 1965) περί Οικουμενισμού κι εκφράζοντας το Οικουμενικό Πατριαρχείο, είπε μεταξύ
άλλων ότι το “UNITAS REDINTEGRATIO”
για την αποκατάσταση της πλήρους και ορατής κοινωνίας και ενότητας της Εκκλησίας
είναι «ένα από τα πιο μεγάλα κείμενα (ντοκουμέντα) του εικοστού αιώνα, όχι μόνο για την
Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, αλλά και για όλη
την χριστιανοσύνη».
«Όλοι θα μεταμορφωθούμε με την
νίκη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού
(Κορ. 1η κεφ. 15, 51-58)»
Το Θέμα της φετινής χρονιάς, προϊόν όπως
πάντοτε του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών (ΠΣΕ) και της Καθολικής Εκκλησίας
προτάθηκε στην κοινή σύσκεψη στην Κρακοβία της Πολωνίας με αφορμή τον θάνατο του
σεβαστού π. Eleuterio Fortino, Aντιγραμματέα
του Ποντιφικού Συμβουλίου για την προώθηση της Ενότητας των Χριστιανών, που ως μέλος της διεθνούς Επιτροπής, ήταν από χρόνια
στην υπηρεσία της παγκόσμιας Εβδομάδας για
την χριστιανική Ενότητα.
Παρευρέθηκε πολύς κόσμος Καθολικοί,
Ορθόδοξοι, Αποστολικοί Αρμένιοι, Αγγλικανοί
Ευαγγελικοί μαζί με τους αντιπροσώπους των
Εκκλησιών και των ομολογιών τους. Μαζί μ’
αυτούς αρκετές προσωπικότητες, πανεπιστημιακοί, θεολόγοι, καθώς και ο Γενικός Πρόξενος της Γαλλίας κ. Christian Thimonier, ορθόδοξοι ιερείς, καθώς και τα μοναχικά τάγματα
Βορείου Ελλάδας των χριστιανικών σχολείων
“Δελασάλ”, των Αδελφών Ιεραποστόλων της
Αγάπης της Μακάριας Θηρεσίας της Καλκούτας και των Μικρών Αδελφών του Ιησού από
τα Γιαννιτσά με τον Eφημέριό τους π. Ευτύ-
χιο Ρούσσο, φοιτητές της Θεολογικής Σχολής
του Α.Π.Θ., η καθολική Νεολαία της κοινότητάς μας και άλλοι. Κύριος ομιλητής με το ως
άνω θέμα ήταν ο κ. Χαράλαμπος Ατματζίδης,
Επίκουρος καθηγητής του Α.Π.Θ. Το ιερό Ευαγγέλιο διαβάστηκε στα ελληνικά από τον κ.
Στυλιανό Τσομπανίδη, επίκουρο καθηγητή Οικουμενισμού της Θεολογικής Σχολής και μετά
το ίδιο απόσπασμα εψάλη από τον Αρχιμανδρίτη π. Saraq Yemiskian στα αρμένικα, εφημέριο
της Αρμενικής Ενορίας της Παναγίας. Φυσικά ο Λόγος του Θεού διαβάστηκε στα ελληνικά από την κα. Μαρία Καμιλιέρη – Τσαλίκη,
υπεύθυνη της γαλλικής γλώσσας στο Κολέγιο
Καλαμαρί και στα εβραϊκά από τον Καθηγητή
κ. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, αφού ως χριστιανοί είμαστε «πνευματικά εβραίοι». Κεντρικό
ρόλο στο κάλεσμα για προσευχή είχε ο «αναγνώστης» σύμφωνα με το κείμενο της συμπροσευχής, ο Αδελφός Νικόλαος Πρίντεζης του
Κολεγίου Δελασάλ. Φέτος μοιραστήκαμε το
«οπλάκετ» κατά την συμπροσευχή, το έθιμο
δηλαδή των Πολωνών χριστιανών τα Χριστούγεννα, με το οποίο γίνονται οι χριστιανικές
ευχές στο σπίτι ή στην Εκκλησία, κάτι που
μοιάζει με άζυμο άρτο ή όστια, αφού η προετοιμασία της Συμπροσευχής έγινε στην Πολωνία
το 2010.
Μετά την Συμπροσευχή έγινε ένα κέρασμα αγάπης προς τους παρευρισκόμενους από
μέρους της κοινότητας μας ενώ την επόμενη
μέρα Κυριακή 22 Ιανουαρίου, είχαμε όπως
κάθε χρόνο την Θεία Λειτουργία κατά την
βυζαντινή ανατολική παράδοση που τέλεσε
ως πρώτος λειτουργός ο π. Ευτύχιος Ρούσσος
και προσευχηθήκαμε για τον ίδιο σκοπό, την
Ενότητα, που όλοι περιμένουμε. Τον Λόγο του
Θεού κήρυξε ο ακούραστος π. Αθανάσιος Αρμάος που συνόδευε αθηναίους προσκυνητές
που είχαν έλθει με πούλμαν στην Βόρειο Ελλάδα. Μας μίλησε για τον επί σειρά ετών Έξαρχο
και Επίσκοπο τους Υάκινθο Γαδ και συγγρα37
φέα, για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του στη
Σύρο, για την εποχή που σφράγισε μετά τον
Γεώργιο Χαλαβαζή τον οποίο διεδέχθη, τον μεγάλο σκαπανέα του Θεολογικού διαλόγου που
εγκαινίασε εκείνη την εποχή με τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Κάτι που λείπει σήμερα στον τόπο μας.
Την Κυριακή 29 Ιανουαρίου προσκληθήκαμε στην Οικουμενική Προσευχή για την
Ενότητα στους γερμανόγλωσσους Διαμαρτυρόμενους που πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Γκαίτε από τον Πάστορά Μιχαήλ Φύρερ.
Ο ίδιος είχε παρευρεθεί στην Καθολική Εκκλησία, στην δική μας συμπροσευχή και διάβασε
στα γερμανικά την προς Κορινθίους1η Επιστολή, 15, 51-58 που ήταν η καρδιά της συμπροσευχής. Η ενότητα οικοδομείται κάθε μέρα
ώστε να ωριμάσει. Ήδη φέρνει καρπούς.
Λίγη ιστορία
της οικουμενικής
αμοιβαιότητας
Στη Β’ Σύνοδο του Βατικανού συμμετείχαν ως προσκαλεσμένοι εκτός της Καθολικής
Εκκλησίας 99 αντιπρόσωποι ορθόδοξοι και
προτεστάντες με μόνους απόντες τους αντιπροσώπους της ελλαδικής ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο τότε καθηγητής της Θεολογικής Σχολής
Αθηνών Αμίλκας Αλιβιζάτος το χαρακτήρισε
«ιστορικό λάθος». Επρόκειτο για ένα πρωτόγνωρο ιστορικό γεγονός στην ιστορία μετά
από το Σχίσμα του 1054 που έδειχνε την ουσιαστική διαθεσιμότητα της Καθολικής Εκκλησίας για το πόσο επιθυμητός και αναγκαίος ήταν
για όλους ο διάλογος.
Το Άγιο Πνεύμα ενέπνευσε τον Πάπα Ιωάννη 23ο (1958 - 1963) να συγκαλέσει και τους
άλλους χριστιανούς σ’ αυτή τη Σύνοδο (25-11959) και στη συνέχεια τον διάδοχο του Πάπα
Παύλου 6ο (1963 - 1978) να καλέσει τον Αδελφό
38
του τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα
να πάνε μαζί και να συμπροσευχηθούν στον
Πανάγιο τάφο του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα (4
Ιανουαρίου 1964). Το ίδιο Πανάγιο Πνεύμα
φώτισε τους μεγάλους αυτούς ηγέτες της χριστιανοσύνης να άρουν τα αναθέματα (1965)
και να συναντηθούν στις 25 Ιουλίου 1967 στην
Κωνσταντινούπολη, έδρα του Οικουμενικού
Θρόνου. Ποιος μπορεί να ξεχάσει την ταπεινή
και προφητική χειρονομία του Πάπα Παύλου
του 6ου που παρά το πρωτόκολλο και τα σοβαρά προβλήματα υγείας του, γονάτισε χωρίς
δισταγμό και προσευχήθηκε μέσα στην Αγία
Σοφία της Κωνσταντινουπόλεως, μπροστά
στους έκπληκτους μουσουλμάνους που τον
ξεναγούσαν, υπενθυμίζοντας ότι ήταν εκκλησία της αδιαίρετης Εκκλησίας του Χριστού από
τον 4ο αιώνα. «Ο πρώτος από σας να είναι σαν
ο τελευταίος μεταξύ σας», είπε ο Ιησούς και ο
Πάπας υπενθύμιζε μ’ αυτήν την πράξη τι είναι
ακριβώς το ρωμαϊκό Πρωτείο του, που απορρίπτουν έως σήμερα κάποιοι ανιστόριτοι και
ανθενωτικοί ρασοφόροι και όχι μόνο, δίνοντας
λαβή σ’ εκείνους που σπέρνουν τον φανατισμό
και τα μίση και σ’ εκείνα ακόμα τα ακραία στοιχεία που εμποδίζουν τον Θεολογικό διάλογο
που στόχο έχει την Συμφιλίωση και την Ενότητα Καθολικών και Ορθοδόξων.
Αυτό που λείπει από την Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ο Πρώτος, γι αυτό και καταλήξαμε
σε εθνικές και αυτοκέφαλες Εκκλησίες που
αγνοούν ότι ένδεκα αιώνες ο Ρώμης υπήρχε και διατηρούσε την Εκκλησία «Μία» και
«Καθολική» δηλαδή Παγκόσμια. Η υποταγή
στα κράτη είναι απαράδεκτη διότι η Εκκλησία υποδουλώνεται και δεν μπορεί να είναι
ζωντανή και ελεύθερη ώστε να εκπληρώνει
την Αποστολή της ανεμπόδιστα, που είναι να
φέρει το Ευαγγέλιο στους φτωχούς και καταπιεσμένους της κοινωνίας, που ζουν μέσα στη
δυστυχία και τη φτώχεια, κάτω από την οποία
βρίσκεται και η χώρα μας σήμερα, από έλλειψη εντιμότητας στη διαχείριση του δημοσίου
χρήματος. Περισσότερο από ποτέ ο λαός μας
βρίσκεται στο σκοτάδι και στην απελπισία. Αν
οι ηγέτες της Εκκλησίας ήταν σε κοινωνία μεταξύ τους, η κατάσταση σήμερα θα ήταν διαφορετική και δεν θα υπήρχε τέτοια σαπίλα και
τέτοια διαφθορά, διότι θα ήταν χωρισμένη από
το κράτος και θα διαφαινόταν ο προφητικός
της ρόλος. Ο Επίσκοπος Ρώμης ποτέ δε διχάζει, πάντα ενώνει ποιμένες και ποίμνιο. Πέτρε,
του λέει ο Ιησούς, με αγαπάς περισσότερο από
τους άλλους (Αποστόλους); Ναι, απάντησε ο
Πέτρος τρεις φορές, «Εσύ ξέρεις Κύριε πως Σε
αγαπώ». Και του απάντησε ο Ιησούς: «Βόσκε
τα αρνιά μου (τους πιστούς), βόσκε τα πρόβατά μου (τους Ποιμένες)». (Κεφ. 21 Ευαγγέλιο
του Αγ. Ιωάννη). Λέξεις που είναι γραμμένες
στα ελληνικά στις παρυφές του Αγίου Πέτρου
στη Ρώμη. Όποιος αγνοεί τις Γραφές λέει ο
Άγιος Ιερώνυμος αγνοεί το Χριστό (2ος αιώνας). Ζούμε φαίνεται τόσο επιφανειακά σαν
χριστιανοί, αγνοούμε το Ευαγγέλιο και λέμε
τα δικά μας, γι’ αυτό είμαστε ακόμα διαιρεμένοι. Θα λογοδοτήσουμε μπροστά στον Κύριο.
Μόνο αν είμαστε Άγιοι και ταπεινοί θα ενωθεί
η Εκκλησία και ο κόσμος θα δύναται να πιστέψει στο Χριστό. Διχασμένοι παρουσιάζουμε μια
κακή εικόνα του Ευαγγελίου του Σταυρωμένου Χριστού.
Κάποιος συνάδελφος και φίλος μου Ιερέας
όταν του είπα ότι αργεί πολύ η ενότητά, μου
είπε, ορθά και κοφτά: «Επειδή λείπουν οι Άγιοι
και οι Προφήτες». Ας προσευχόμαστε να έχουμε
ταπεινούς και φωτισμένους ιεράρχες που θα μας
ενώσουν. Οι διάδοχοι των Αποστόλων θα μας
ενώσουν. Ας πέσουν οι στραβομάρες, οι φαγωμάρες, οι παρωπίδες, τα μίση και η άγνοια που
προέρχονται από τον εγωισμό και την υπηρηφάνεια, και αμέσως θα ενωθούμε.
«Μεταξύ Καθολικών και Ορθοδόξων
όλα είναι τα ίδια και όλα διαφορετικά».
Αυτό είπε ο μεγάλος Δομινικανός θεολόγος
39
και Καρδινάλιος Υβ Κονγκάρ. Αρκεί να μετανοήσουμε και να ταπεινωθούμε εν αληθεία
και οι μεν και οι δε. Εμποδίζουμε τον κόσμο
να πιστέψει στο Χριστό που είναι « το Φως του
κόσμου», τους εβραίους, τους μουσουλμάνους
κτλ. Αποδυναμώνουμε με τη διαίρεσή μας τη διάδοση του Ευαγγελίου που είναι χαρά, δύναμη,
ειρήνη, ελπίδα, φώς και σωτηρία. Φθάνει πια.
Αρκετά σκανδαλίσαμε τον κόσμο και γι’
αυτό ο κόσμος βρίσκεται σε απόγνωση και
πονά εξαιτίας μας, ιδίως οι φτωχοί αλλά και οι
πλούσιοι ακόμη. Αν ο κόσμος ακούσει το Λόγο
του Θεού σε μια Εκκλησία ενωμένη και μονιασμένη αμέσως θα βρει το νόημα της ζωής,
του πόνου και του θανάτου. Μοναδική του
ελπίδα είναι ο Χριστός, η πηγή της ζωής και
της χαράς, ο σκοπός της υπάρξεώς του, αρκεί
να γνωρίσει τον Ενσαρκωμένο Λόγο του Θεού
Πατέρα, μέσα στην «Μία» Εκκλησία που σήμερα παρουσιάζεται κομματιασμένη και γι’ αυτό
δεν γίνεται πιστευτή. Είναι δυνατόν, για παράδειγμα μια σοβαρή Εκκλησία να ξαναβαπτίζει,
να ξαναπαντρεύει, κάτι που αντιβαίνει στην
40
εντολή του Κυρίου που σταυρώθηκε και παραδόθηκε για να την αποκτήσει; Εκεί που είναι
η αγάπη είναι κι ο Θεός, ο Χριστός, το Άγιο
Πνεύμα, η πραγματική έκφραση της Εκκλησίας, η αιώνια ζωή και η Ανάσταση, το
νόημα της ζωής του κόσμου. Ο Θεός λέει, ο
αγαπητός μαθητής του Ιησού, ο Ιωάννης, είναι
η κατεξοχήν αγάπη διότι μας αγάπησε μέχρι τέλους, έως ότου πέθανε για τον κάθε άνθρωπο,
άνδρα και γυναίκα, πάνω στο Σταυρό. ΕΙΝΑΙ
ΦΩΣ με την Παρουσία του, με το Λόγο του, τα
Μυστήριά του και την Ανάστασή του. Είναι το
παρόν και το μέλλον της ζωής μας.
Και είναι κάθε μέρα μαζί μας, με την Εκκλησία του που είναι παγκόσμια δηλαδή καθολική, «παγκόσμιο σημείο Σωτηρίας» για κάθε
Λαό και Έθνος. Καλά λέει ο Πέτρος: «Σε ποιόν
άλλον να πάμε αφού μόνο εσύ έχεις λόγια ζωής
αιώνιας;».
Π. Ιωάννης Λούβαρης
Λαζαριστής
«Όλοι θα μεταμορφωθούμε
με τη νίκη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού»
(Α’ Κορ. 15,51-58)
«Άνθρωποι από σάρκα και αίμα δεν μπορούν
να πάρουν μέρος στη βασιλεία του Θεού,
ούτε αυτό που είναι φθαρτό μπορεί να κληρονομήσει
την αφθαρσία. Θα σας αποκαλύψω ένα μυστήριο:
δε θα πεθάνουμε όλοι,
θα μεταμορφωθούμε όμως όλοι»1.
Αγαπητοί αδελφοί,
Με τους λόγους αυτούς ο Παύλος, ο πρώτος
μετά τον ένα και απόστολος των εθνών, διαβεβαιώνει τους πιστούς της Κορίνθου, αλλά και
εμάς που συγκεντρωθήκαμε για να προσευχηθούμε, για την μελλοντική μεταμόρφωση του
ανθρώπου.
Όχι γι’ αυτόν τον χιλιοειπωμένο μύθο δεν
είναι απαραίτητη η ανάσταση, αλλά γιατί αυτή,
κατ’ αυτούς, ήδη ενεργείται. Γιατί ήδη από
τώρα οι πιστοί νομίζουν ότι είναι μέλη της βασιλείας του Θεού και ζουν πλήρως την νέα ζωή.
Μεθυσμένοι από το νέο κρασί, γεμάτοι ενθουσιασμό οι νεοφώτιστοι Κορίνθιοι, θεωρούν ότι
αυτοί κρατούν σφιχτά το μυστικό της ζωής και
αρχίζουν να συμπεριφέρονται σαν τους μαινόμενους ζηλωτές των μυστηριακών θρησκειών,
που πνίγουν τα προβλήματά τους στην γλυκιά
απομόνωση των μυστηριακών τελετουργιών.
Σε αυτούς συναριθμούνται και συμπατριώτες τους χριστιανοί, οι οποίοι με τη θέρμη
του νεοφώτιστου θεωρούν επιπλέον ότι δεν
υπάρχει ανάγκη να γίνεται λόγος για ανάσταση. Όχι γιατί δεν είναι απαραίτητο το σώμα,
επειδή είναι ένα σήμα, ένα κιβώριο που κρατά
φυλακισμένη την ψυχή, λες και αυτή, επειδή
τάχατες είναι ανώτερη, δεν μπορεί να απαλλαγεί από αυτό.
Όμως ο Παύλος αντιδρά και αρχίζει μιλώντας στη γλώσσα τους να τους μυεί στο άλλο
μυστήριο, αυτό του σταυρού και της ανάστασης
του Χριστού. Αυτό βέβαια μόνο κατ’ όνομα είναι
μυστήριο, απλώς ο εκ της ελληνιστικής πόλης
της Ταρσού ορμώμενος, ο Εβραίος εξ’ Εβραίων
Παύλος, χρησιμοποιεί κώδικες που αυτοί κατανοούν. Γι’ αυτό και επαναλαμβάνει ελαφρά
παραλλαγμένο και το στωικό ρητό «ας φάμε,
ας πιούμε, γιατί αύριο θα πεθάνουμε» μπολιάζοντας το όμως με το νέο στοιχείο που είναι η
φράση; «αν δεν πιστεύουμε στην ανάσταση των
νεκρών» 2. Ο Ιουδαίος Παύλος δεν λησμονεί την
πατρώα του παιδεία, αλλά ούτε και τη θύραθεν.
Έτσι σαν ρήτορας της εποχής χρησιμοποιεί όλα
τα μέσα της μεγάλης τέχνης προκειμένου να
1
2
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Κορίνθιοι
ακούν να γίνεται λόγος για μεταμόρφωση του
ανθρώπου. Στην πόλη τους οι διάφορες πίστεις
μιλούν για συνέχιση της ζωής εδώ και πολύ
καιρό πριν την εμφάνιση της παράξενης νέας
πίστης σε ένα σταυρωμένο κατάδικο.
Α’ Κορ. 15,50-51 (μετάφραση ΕΒΕ).
Α’ Κορ. 15,32.
41
πείσει τους ενθουσιώδεις ομόπιστούς του.
Στόχος του είναι ο άνθρωπος, όχι ο σαρκικός μόνον ούτε ο ψυχικός μόνον, αλλά ο όλος
άνθρωπος, όπως όμως τον έπλασε ο Γιαχβέ και
τον προίκισε με το πνεύμα του.
Όλος ο άνθρωπος, σάρκα, αίμα, ψυχή και
πνεύμα, καθίσταται για τον Παύλο για μια τελευταία φορά αντικείμενο ενός μεγάλου εγχειρήματος και αποδέκτης της θεϊκής μεγαλοψυχίας. Η αποτυχία του αγαπημένου του Γιαχβέ,
του Ισραήλ, να τα βρει με τον Θεό μέσα από τον
θεϊκό νόμο, ανοίγει κατά τον Παύλο διάπλατα
τις θύρες της σωτηρίας για όλη την ανθρωπότητα. Τη θέση του νόμου παίρνει ο Ιησούς και
προσφέρει τη δεύτερη και τελευταία ευκαιρία
για το ξανασμίξιμο Θεού και ανθρώπου.
Εδώ ο Παύλος επιμένει και γίνεται πιο λεπτομερής. Ο άνθρωπος δεν επανασυνδέεται με
τον Θεό ακούγοντας μόνον τα εμπνευσμένα λόγια του Ναζωραίου και εφαρμόζοντάς τα, αλλά
συμμετέχοντας στον θάνατό του και στην ανάστασή του. Διευκρινίζει ο απόστολος ότι πηγή
ζωής και μεταμόρφωσης του ανθρώπου είναι η
πράξη του Θεού να προσδώσει στον σταυρωμένο και αναστημένο Ιησού ένα νέο τρόπο ύπαρξης. Γιατί ο Ναζωραίος δεν παραμένει στην κατάσταση του θανάτου και της αποξένωσής του
από τον Θεό, αλλά ο Θεός, όπως αναφέρεται
χαρακτηριστικά «τον ανέβασε πολύ ψηλά και
του χάρισε το όνομα που είναι πάνω από όλα τα
ονόματα»3, τον κατέστησε δηλαδή, όμοιό του.
Της συγκλονιστικής αυτής γνώσης καθίσταται μέτοχος ο Παύλος έξω από την Δαμασκό και έκτοτε και όποτε χρειάζεται την περιγράφει ποικιλόμορφα στις επιστολές του. Την
πιο αρχέγονη και βαθιά ριζωμένη στην πρω3
42
Φιλ. 2,9.
τοχριστιανική παράδοση περιγραφή της την
βρίσκουμε στην πρώτη επιστολή του Παύλου
προς τους Θεσσαλονικείς. Εκεί αλλά και σε
άλλα σημεία των επιστολών του ομολογεί ότι ο
Θεός ανέστησε τον Ιησού από τους νεκρούς και
πως ο Ιησούς συνδέεται στενά με τον Θεό και
μετέχει της θεότητάς του4
Ο Απόστολος Παύλος δεν αφήνει επίσης κανένα περιθώριο αμφισβήτησης της ανάστασης:
τονίζει «Κι αν ο Χριστός δεν έχει αναστηθεί,
τότε το κήρυγμά μας είναι χωρίς νόημα, το ίδιο
και η πίστη σας»5. Δεν υπάρχει για τον Παύλο
πισωγύρισμα ως προς την ανάσταση, την παρουσία του Κυρίου, το κήρυγμα και την πίστη.
Και ενώ μπορεί να προσαγάγει δικά του,
στηριζόμενα στη λογική, επιχειρήματα για να
πείσει τους πιστούς ως προς τη χριστολογία,
εντούτοις επιλέγει σαν έμπειρος ρήτορας την
επιχειρηματολογία και ταυτόχρονα μαρτυρία
της πρωτοχριστιανικής παράδοσης που έχει
υπόψη του6. Δηλαδή, τους προσκομίζει ως
έγγραφα και πιστοποιητικά της αληθείας των
ισχυρισμών του αυτά που οι πρώτοι χριστιανοί, πριν από τον Παύλο, ομολογούν στις συνάξεις τους και στις συν-προσευχές τους.
Δεν σταματά όμως την επιχειρηματολογία του επικαλούμενος την λατρευτική μόνον
παράδοση. Αντίθετα την ενισχύει κειμενικά.
Επικαλείται, δηλαδή, την Αγία Γραφή των
πρώτων χριστιανών και όσα αυτή αναφέρει για
τον θάνατο, που αφανίζει τον άνθρωπο και την
απαλλαγή του από αυτόν. Τους υπενθυμίζει τα
προφητικά λόγια του Ησαΐα: «Θα καταργήσει
το θάνατο για πάντα. Και θα σφουγγίσει ο Κύριος, ο Θεός τα δάκρυα σ’ όλα τα πρόσωπα· και
4
Βλ. Α’ Θεσ. 1,10 · Β’ Κορ. 4,14 · Ρωμ. 8,11 κ.α.
5
Βλ. Α’ Κορ. 15,14 · πρβλ. και 15,17.19β.
6
Α’ Κορ. 15,1-3α.
θα εξαλείψει του λαού του τη ντροπή, σ’ όλη τη
γη» 7. Ο Παύλος ακόμη, γεμάτος ενθουσιασμό,
θα αναφωνήσει μαζί με τον Ωσηέ: «ἐκ χειρὸς
ᾅδου ῥύσομαι αὐτοὺς καὶ ἐκ θανάτου λυτρώσομαι
αὐτούς· ποῦ ἡ δίκη σου, θάνατε; ποῦ τὸ κέντρον
σου, ᾅδη;»8. Για τον Απόστολο δεν υπάρχει λοιπόν καλύτερη μαρτυρία από εκείνη της κοινής
σε όλους του χριστιανούς παράδοσης.
Με την βοήθεια της ο Απόστολος διευκρινίζει ότι η ανάσταση του Ιησού Χριστού από τους
νεκρούς είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πίστης
όλων των χριστιανών και ότι το Ευαγγέλιο
είναι σωστικό, όταν περιλαμβάνει το θεμέλιο
αυτό της πίστης. Επομένως η σωτηρία των
ανθρώπων εξαρτάται από την αποδοχή αυτού
του Ευαγγελίου της Αναστάσεως. Στο σημείο
αυτό ο Παύλος αλλά και η παράδοση που επικαλείται είναι κατηγορηματικοί. Δεν υπάρχει
καμιά δυνατότητα διασταλτικής ερμηνείας της
πίστης αυτής.
Η Ανάσταση του Ιησού δεν περιγράφεται
στα κείμενα ούτε βέβαια γίνεται αναφορά σε
αυτά ως προς τα συστατικά που την απαρτίζουν. Τα άρρητα είναι άρρητα. Για αυτό και
ο Παύλος επισημαίνει ότι προσλαμβάνει την
ανάσταση του Κυρίου κατά τρόπο αποκαλυπτικό και ότι ο Ιησούς φανερώνεται σε αυτόν
μέσω του Θεού. Αυτό το υπογραμμίζει καθώς
αναφέρει: «Όταν, λοιπόν, ευδόκησε (ο Θεός) να
μου αποκαλύψει τον Υιό του για να φέρω στους
εθνικούς το χαρμόσυνο μήνυμα γι’ αυτόν»9 · και
το άλλο: «Τελευταία από όλους, εμφανίστηκε (ο
Κύριος) και σ’ εμένα σαν σε έκτρωμα»10.
Η Ανάσταση είναι λοιπόν για τον Παύλο
ένα κατηγόρημα του Θεού. Ο Θεός που κηρύττει ο Απόστολος είναι ο Θεός που ανέστησε από
τους νεκρούς τον Ιησού Χριστό11 .
Το άλλο καθοριστικό στοιχείο στη θεολογία του Παύλου που οδηγεί στην αλλαγή του
τρόπου ύπαρξης του Ιησού, είναι ο σταυρικός
του θάνατος. Για τον Απόστολο ο Αναστημένος
Ιησούς είναι ο Εσταυρωμένος Ιησούς, ο οποίος
«...αν και σταυρώθηκε σαν αδύναμος άνθρωπος, όμως με τη δύναμη του Θεού είναι ζωντανός»12. Σταυρός και Ανάσταση συνδέονται στενά μεταξύ τους και αλληλοερμηνεύονται.
Ταυτόχρονα όμως ο Απόστολος επιμένει
ιστορικά. Συνεχίζει να τονίζει το σκάνδαλο του
σταυρού13, τον ατιμωτικό αυτό τρόπο θανάτωσης του Ιησού που σκανδαλίζει τους Ιουδαίους
και προκαλεί τον ορθολογισμό των εθνικών.
Εμμένει ότι ο σταυρός είναι το ιστορικό σημείο
εμφάνισης της αγάπης του Θεού και αποτρέπει
κάθε είδους κηρυγματικού τύπου μετάλλαξη
της ιστορίας. Ο σταυρός ως μέσον σωτηρίας
των βαπτισμένων και πιστών στον εσταυρωμένο Ιησού έρχεται ν’ αντικαταστήσει την
εντολή της περιτομής ως μέσου σωτηρίας που
πρότειναν οι ιουδαΐζοντες αντίπαλοί του. Οι
πιστοί έχουν πλέον απελευθερωθεί και από τον
μωσαϊκό νόμο14. Ο σταυρός του Χριστού και ο
μωσαϊκός νόμος αποκλείουν ο ένας τον άλλο,
αφού πλέον η σωτηρία του πνεύματος αναβλύζει από την πίστη στον σταυρωμένο Ιησού15.
Ο σκοπός αυτής της αλλαγής του τρόπου
ύπαρξης του Ιησού είναι η συμμετοχή των
πιστών στο ανεπανάληπτο αυτό γεγονός. Ο
11 Α’ Θεσ. 1,10· 4,14 · Β’ Κορ. 1,9 κ.ά.
7
Ησ. 25,8.
12 Β’ Κορ. 13,4.
8
Ωσ. 13,14 [Ο’].
13 Α’ Κορ. 1,25 · Γαλ. 5,11.
9
Γαλ. 1,16.
14 Γαλ. 3,13 · 5,11.
10 Α’ Κορ. 15,8 · πρβλ. 9,1.
15 Γαλ. 3,1-5.
43
μεις ενεργούν και στο παρόν και παρέχουν την
βεβαιότητα της αποτελεσματικότητάς τους
στους πιστούς. Γιατί πλέον ισχύσει το παύλειο:
«Αν, λοιπόν, πεθάναμε μαζί με το Χριστό, είμαστε βέβαιοι πως θα ζήσουμε κιόλας μαζί του»19.
Οι δυνάμεις αυτές κατακλύζουν ακόμη και τον
γηραιό, αδύναμο και φυλακισμένο πλέον απόστολο και τον γεμίζουν με την αισιοδοξία της
συμμετοχής του στην ανάσταση20.
Τα δύο νέα βιτρώ, έργα της Olga De Gasperis,
που κοσμούν το νέο ιερό της Καθολικής
Μητρόπολης Κέρκυρας των Αγίων Ιακώβου &
Χριστοφόρου
Παύλος είναι σαφής, όταν επισημαίνει στους
Κορίνθιους: «Γνωρίζετε, βέβαια, τη χάρη του
Κυρίου μας Ιησού Χριστού· ήταν πλούσιος κι
έγινε για χάρη σας φτωχός, για να μπορέσετε
εσείς να πλουτίσετε με τη φτώχεια εκείνου»16.
Γιατί ο Θεός «Αυτόν που δεν είχε γνωρίσει
αμαρτία, τον φόρτωσε...με όλη την αμαρτία για
χάρη μας, για να μπορέσουμε εμείς μέσω εκείνου να βρούμε τη σωτηρία κοντά στο Θεό»17.
Το Πασχάλιο γεγονός είναι λοιπόν μια θεϊκή πράξη που αφορά και τους μαθητές και αποστόλους του Ιησού. Γιατί η Ανάσταση του Ιησού επέδρασε και επιδρά μεταμορφωτικά στον
κόσμο, αφού ο Θεός είναι εκείνος «που ζωογονεί τους νεκρούς και δημιουργεί με το λόγο του
τα όντα από το μηδέν»18 . Οι αναστάσιμες δυνά-
Ακόμη αυτές αποδεσμεύουν μια τεράστια
δυναμική που επενεργεί θετικά και μεταμορφωτικά erga omnes περικλείοντας και αυτό το
σύμπαν21. Έχει ήδη αρχίσει η εποχή της μεταμόρφωσης που θα ολοκληρωθεί με την κοσμική μεταλλαγή των πάντων, ώστε ο Θεός «θα
βασιλέψει πλήρως πάνω σε όλα»22.
Με την Ανάσταση του Ιησού ξεκινά η περίοδος της θεϊκής σωτήριας παρέμβασης στον
κόσμο που θα ολοκληρωθεί με την δευτέρα παρουσία του Κυρίου. Σε αυτή συμπεριλαμβάνεται και ο άνθρωπος, η ύπαρξη του οποίου ρυθμίζεται πλέον από τους κανόνες της νέας ζωής.
Η ταύτιση του πιστού με τον Χριστό είναι πλέον για τον Παύλο καθοριστική για την καλή
αλλοίωση της ύπαρξης του ανθρώπου. Η μετατόπιση του ανθρώπου στην νέα αυτή σφαίρα
ξεκινά από τον σταυρό. Αυτό είναι το σημείο
καμπής στον τρόπο ύπαρξης του πιστού η δε
στάση του απέναντι στο γεγονός του σταυρού
θα καθορίσει την επέκεινα πορεία του.
Η αποποίηση του σταυρού σημαίνει τον
εθελούσιο αποκλεισμό του ανθρώπου από την
νέα κοινωνία. Αντίθετα η αποδοχή του σταυ19 Ρωμ. 6,8 · πρβλ. Β’ Κορ. 1,9 · 5,15.
16 Β’ Κορ. 8,9.
20 Φιλ. 3,10-11.
17 Β’ Κορ. 5,21.
21 Φιλ. 3,20-21.
18 Ρωμ. 4,17β.
22 Α’ Κορ. 15,28.
44
ρού ως μέσου σωτηρίας σηματοδοτεί την είσοδο στον νέο τρόπο ζωής. Από δω και πέρα ξεδιπλώνονται το ένα μετά το άλλο τα διάφορα
στάδια της μετάβασης και παραμονής μέχρι το
τέλος του πιστού στην νέα κατάσταση ζωής,
ή αλλιώς τα διάφορα στάδια της υπαρξιακής
μετάλλαξης του πιστού με πρώτο από όλα και
πολύ σημαντικό στάδιο, το βάπτισμα.
Τον νέο αυτό τρόπο ύπαρξης του ανθρώπου
ο Παύλος τον ονομάζει «αλλαγή». Τον ονομάζει
όμως και «μεταμόρφωση» και «δικαίωση» και
«καταλλαγή» και «δοξασμό» ή «δοξοποίηση»,
χωρίς να υπεισέρχεται σε πολλές λεπτομέρειες. Άλλωστε είναι πρώτα από όλα ποιμένας και
μετά θεωρητικός του χριστιανισμού.
Αυτό που έχει όμως πολύ μεγάλη σημασία
είναι ότι, ενώ βαφτίζει τη νέα κατάσταση με
πολλά ονόματα, είναι πολύ φειδωλός όταν αναφέρεται στον τρόπο εισόδου και στα πρόσωπα
εισόδου στην νέα κατάσταση.
Και ο μεν τρόπος είναι η αποδοχή του σωτηριώδους γεγονότος του σταυρού και της
ανάστασης, όπως αυτός μαρτυρείται στην Γραφή και την παράδοση, τα δε πρόσωπα είναι όλοι
οι πιστοί.
Με τρόπο λακωνικό χρησιμοποιεί εδώ ο
Απόστολος την μικρή αλλά ηχηρή και περιεκτική λέξη «πας, πάντες». Δεν προσθέτει κανένα
προσδιορισμό, όλοι, έχουν την δυνατότητα μεταμόρφωσης, ανεξάρτητα από φύλο και φυλή.
Ούτε έχουν θέση δίπλα σε αυτή την απλή λέξη
διευκρινιστικά σχόλια, που συνηθίζονταν να
προστίθενται εκείνη την εποχή, αλλά και κατά
τη διάρκεια των αιώνων και σήμερα από δήθεν ταγούς και τάχατες γνώστες και εκφραστές
της αληθινής πίστης. Γιατί και αυτοί, μάλλον
απροετοίμαστοι, μεθούν από το νέο κρασί και
γεμάτοι ενθουσιασμό, όπως και οι νεοφώτιστοι
Κορίνθιοι, θεωρούν ότι μόνον αυτοί κρατούν
σφιχτά το μυστικό της εν Χριστώ ζωής.
Όμως ξεχνούν μια βασική αρχή της οινοποιίας, που επισημαίνει και ο Ιησούς: «κανένας δε βάζει καινούριο κρασί σε παλιά ασκιά·
γιατί το καινούριο κρασί θα κάνει να σκάσουν
τα ασκιά, κι έτσι και το κρασί θα χυθεί και τα
ασκιά θα καταστραφούν· αλλά το καινούριο
κρασί πρέπει να μπει σε καινούρια ασκιά»23 .
Τα παλιά ασκιά της δήθεν γνώσης, όπως τονίζει ο Παύλος24 γεννούν την υπεροψία, την
αλαζονεία, τον πουριτανισμό και την στρέβλωση της ανθρώπινης ύπαρξης και οδηγούν
στην διάσπαση των χριστιανών, τα νέα ασκιά
όμως της αγάπης, που εμπνέεται και ζωογονείται από την αγαπητική στάση του Θεού, τον
σταυρό και της ανάσταση του Ιησού Χριστού
οικοδομούν, γεννούν την ταπείνωση, την αυτοσυνειδησία, την κοινωνικότητα μεταξύ των
χριστιανών.
Αυτή η εποικοδομητική αγάπη είναι που
τους εμπνέει και μας εμπνέει να αναφωνήσουμε γεμάτοι βεβαιότητα μαζί με τον Παύλο: “πάντες οὐ κοιμηθησόμεθα, πάντες δὲ ἀλλαγησόμεθα”25.
Χαράλαμπος Γ. Ατματζίδης
Επίκουρος Καθηγητής
Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ.
23 Μκ. 2,22.
24 Α’ Κορ. 8,1
25 Α’ Κορ. 15, 51.
45
12ο Διαχριστιανικό Συμπόσιο
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΟΙ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΙ
γύρω από το 12ο Διαχριστιανικό Συμπόσιο με θέμα
«Η μαρτυρία της Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο»,
που συνδιοργάνωσαν το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ.
και το Ινστιτούτο Πνευματικότητας του Ποντιφικικού
Πανεπιστημίου Antonianum της Ρώμης
(Θεσσαλονίκη 30 Αυγούστου - 2 Σεπτεμβρίου 2011)
Η επιτυχία ή η αποτυχία ενός Συνεδρίου,
αφιερωμένου στην εκκλησιαστική μαρτυρία
στα όρια του σύγχρονου εκκοσμικευμένου κόσμου, εξαρτάται πρώτα απ’ όλα από την ικανότητα ή την αδυναμία του να πλησιάσει τα δύο
μεγέθη με τρόπο από τη μια πλευρά επιστημονικά ειλικρινή και ενήμερο και από την άλλη
βιβλικά συνεπή, θεολογικά εύστοχο, και πάνω
απ’ όλα ποιμαντικά ευαίσθητο. Πρέπει να είναι
κοινωνιολογικά διεισδυτικό αλλά και εκκλησιαστικά υπεύθυνο ώστε να αναγνωρίζει τα
προβλήματα, να εντοπίζει τους λόγους που τα
προκάλεσαν ή τα γιγάντωσαν, και να διακρίνει τους τρόπους της υπέρβασής τους. Μ’ ένα
λόγο, πρέπει να έχει έναν χαρακτήρα κριτικό
και ταυτόχρονα αυτοκριτικό.
Το φετινό Συμπόσιο που ολοκληρώνεται με
την σημερινή συνεδρίαση μοιάζει να επιτυγχάνει τους παραπάνω στόχους σε όλο το φάσμα
των εργασιών του, με αφετηρία στα προκαταρκτικά μηνύματα των εκκλησιαστικών και
ακαδημαϊκών αρχών, που αντί να χαιρετίζουν
συμβατικά τους ομιλητές και τους συμμετέχοντες μοιάζουν να θέτουν το δάχτυλο στην
πληγή, επισημαίνοντας πως «το ίδιο άγγελμα
σήμερα χρειάζεται μια δυναμική ανανέωση σε
πολλές από τις περιοχές που δέχθηκαν το φως
του και οι οποίες βιώνουν τα αποτελέσματα
μιας εκκοσμίκευσης, ικανής να αποδυναμώσει
46
τον άνθρωπο στην πιο βαθιά του διάσταση»
(Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’) και παραδεχόμενοι
πως η μαρτυρία των μελών της Εκκλησίας
στην σημερινό κόσμο δεν είναι, όπως θα έπρεπε
μια μαρτυρία πειστική και ελκυστική» (Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α’).
Ωστόσο, η επιτυχία του παρόντος Συμποσίου, πέρα από τις σύντομα πλην μεστά μηνύματα και τις επίσημες ή ανεπίσημες συζητήσεις
εντός μέσα σ’ αυτή την αίθουσα ή πάνω από
ένα τραπέζι γεμάτο φραγκισκανική ζεστασιά
και ορθόδοξη γενναιοδωρία αγάπης, επιβεβαιώνεται στην οριζόντια ευρύτητα και στο κατακόρυφο ύψος και βάθος των ανακοινώσεων,
που πραγματεύονται τα επιμέρους θέματα αναδεικνύοντας την πρόδηλη σταυρική τους εκδήλωση μαζί και το μάλλον υπαινικτικό ή και
αθέατο αναστάσιμο νόημα τους.
Προσπαθώντας να συστηματοποιήσουμε τα
συμπεράσματα των πολλών και φαινομενικά
ετερόκλητων εισηγήσεων τα χωρίσαμε, ίσως
με έναν αυθαίρετο τρόπο, σε τρεις θεματικές
ενότητες, διακριτές αλλά και αλληλοσυμπληρούμενες.
Η πρώτη που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί περισσότερο ανθρωπολογική και κοινωνιολογική από τη μια πλευρά χαρτογραφεί τη
Η ανακαινισμένη Καθολική Μητρόπολη Κέρκυρας
σκληρότητα ή την απροθυμία του σύγχρονου
κοινωνικού εδάφους να δεχτεί τον σπόρο της
χριστιανικής μαρτυρίας και από την άλλη
ψηλαφίζει τις κοινωνικές συνέπειες της αδιαφορίας για τον άλλο, της απληστίας και του
οικονομισμού (Βασιλειάδης & Τσομπανίδης).
Πράγματι, όπως επεσήμανε ο καθ. Abbruzzese,
η σύγχρονη «ξεμαγεμένη» κοινωνία μοιάζει
αδιάφορη απέναντι στα θεμελιώδη υπαρξιακά
ζητήματα γι’ αυτό και προτιμά να χτίσει το
ανθρωπολογικό της μοντέλο στους μη-τόπους
των άσαρκων διαδικτυακών σχέσεων, τις
οποίες μας ανέλυσε λεπτομερώς ο καθηγητής
Viganò. Παρόλα αυτά, δεν απουσιάζει από τη
σύγχρονη κοινωνία και από τον σύγχρονο άνθρωπο ούτε η ανάγκη ισχυρών ηθικών προτύπων (Πέτρου), ούτε η μεταφυσική δίψα ή η
«επιθυμία του Θεού» ούτε ο θαυμασμός για τα
μείζονα θρησκευτικά πολιτισμικά και καλλιτεχνικά μεγέθη μαζί με τους εύγλωττους θεολογικούς τους συμβολισμούς (Abbruzzese).
Μια αβασάνιστη ή απλουστευτική αντιμετώπιση του θέματος θα κατέληγε στη διαπίστωση ότι η τύχη της χριστιανικής μαρτυρίας
είναι μια παράπλευρη απώλεια των πρόδηλων
αντιφάσεων που σφραγίζουν τη σύγχρονη κοινωνία. Ωστόσο, μια πιο ειλικρινής διερεύνηση
47
αποκαλύπτει πως για την πνευματική διψυχία
του σημερινού ανθρώπου και την ισχνή απήχηση της χριστιανικής μαρτυρίας είναι σε μεγάλο βαθμό συνυπεύθυνη η ίδια η Εκκλησία,
τουλάχιστον στο μέτρο που είναι πρόθυμη να
υπερασπιστεί την ήδη εμπεδωμένη θεσμική
ή και γραφειοκρατική της δομή (Πέτρου) εις
βάρος τόσο της λειτουργικής της αυτοσυνειδησίας, στην οποίες αναφέρθηκε ο καθ. Alzati, μιλώντας για την μακραίωνη πράξη της αμβροσιανής Εκκλησίας, λησμονώντας το αίτημα της
διακονίας των αναξιοπαθούντων (Ιω. Παπαδογιαννάκης), και αγνοώντας τη βιβλική εντολή
της ενότητας. Πράγματι, όπως φάνηκε από την
εισήγηση των καθηγητών Παπαγεωργίου και
Ζιάκα, η διασπασμένη Εκκλησία του Χριστού
καθιστά πιο ευάλωτη τη μαρτυρία της, πράγμα
που υπονομεύει την ίδια την οντολογία της,
όπως μας εξήγησε η ανακοίνωση του καθηγητή Giraldo. Η διαπίστωση αυτή μας εισάγει
ομαλά στην επόμενη δέσμη των συμπερασμάτων που θα χαρακτηρίζαμε εκκλησιολογικά
και οικουμενικά.
Είναι δύσκολο να αρνηθεί κανείς ότι οι
παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα των ανακοινώσεων που αφορούν την εκκλησιολογική
θεωρία και πράξη της σύγχρονης χριστιανικής
μαρτυρίας περιγράφουν μιαν πρόδηλη αντίφαση, ανάλογη με αυτή που εντοπίστηκε και
στην αμφίθυμη στάση της κοινωνίας απέναντι
στο ευαγγελικό μήνυμα και στους σημερινούς
εκφραστές του.
Οι Ηνωμένες Βιβλικές Εταιρείες αποτελούν ένα τεράστιο και παγκόσμιο δίκτυο διάδοσης του βιβλικού λόγου που αν και σέβεται
την ομολογιακή ετερότητα συχνά σκοντάφτει
πάνω στις εθνοκεντρικές αγκυλώσεις ή τις
ομολογιακές προκαταλήψεις των διαφόρων
τοπικών Εκκλησιών. Μέσω του εμπνευσμένου προγράμματος της AGAPE και των συναφών οικουμενικών πρωτοβουλιών καταδι48
κάζεται απερίφραστα ο παγκοσμιοποιημένος
καπιταλιστικός μονοθεϊσμός του χρήματος
(moneytheism) και καταβάλλονται συντονισμένες προσπάθειες για την προώθηση μιας
εναλλακτικής αγαπητικής παγκοσμιοποίησης
που νοιάζεται για την προστασία του περιβάλλοντος, την ειρήνη και τη συμπαράσταση
στους μη προνομιούχους. Ταυτόχρονα όμως η
Εκκλησία πάσχοντας από έλλειμμα αυτοκριτικής και πλεόνασμα απολογητικής παρουσιάζεται απρόθυμη να υπερβεί τόσο τα κοινωνικά
στερεότυπα όσο και τις επιμέρους πολιτισμικές, οικονομικές και άλλες διαφορές για να
ενώσει τη φωνή της με άλλες θρησκείες στο
όνομα και για χάρη του ανθρώπου. Μπορεί ο
στόχος του ΠΣΕ να είναι η κοινή μαρτυρία
στην ιεραποστολή και να έχουν γίνει πολλά
βήματα για τον ευαγγελισμό όλου του κόσμου,
όμως πόσο αποτελεσματική μπορεί να είναι η
μαρτυρία μιας Χριστιανοσύνης που μοιάζει να
αρνείται έμπρακτα την οντολογική της ενότητα από τη μια πλευρά, περιορίζοντας την
οικουμενική παιδεία και ευαισθητοποίηση σε
ένα επίπεδο ακαδημαϊκής ειδίκευσης και από
την άλλη, δίνοντας την εικόνα ενός σώματος
που επιμένει να αφήνει ανεπούλωτα τα βαθιά
και χρόνια τραύματά του;
Η υπέρβαση των παραπάνω ανθρωπολογικών και εκκλησιολογικών αντιφάσεων κατά
τη γνώμη μας διατυπώθηκε στην τρίτη δέσμη
των συμπερασμάτων, που θα αποκαλούσαμε
συμβατικά χριστολογικά, πνευματικά και γι’
αυτό, γνήσια «μαρτυρικά», σύμφωνα με την
εύστοχη διατύπωση του π. P. Martinelli.
Πράγματι, σε κάποιες από τις εισηγήσεις
φάνηκε ξεκάθαρα πως οποιοδήποτε πρόβλημα ή φαινόμενο, πέρα από την κοινωνική του
υφή ή τις θρησκευτικές του επενδύσεις, έχει
ένα βαθύτατο υπαρξιακό πυρήνα, γι’ αυτό και
η υπέρβαση ή η λύση του δεν μπορεί παρά να
είναι χριστοκεντρική και πνευματική. Και ως
τέτοια, δεν κινείται πλέον στο επίπεδο των διανοητικών αναλύσεων αλλά στην χειροπιαστή
πραγματικότητα του συγκεκριμένου και επώνυμου βιωμένου παραδείγματος. Αποτέλεσε
κοινό συμπερασματικό τόπο πολλών εισηγήσεων η διαπίστωση πως η μαρτυρία της Εκκλησίας υπάρχει, προσφέρεται ή έστω πρέπει
να αναζητηθεί σε ιστορικά πρότυπα που ενσαρκώνουν το σωτηριολογικό της περιεχόμενο. Η αναφορά στον Μέγα Βασίλειο και στον
Φραγκίσκο της Ασίζης αλλά και σε νεότερους
εκφραστές της γνήσιας χριστιανικής μαρτυρίας, όπως στον π. Εleuterio Fortino και στον
Σεβασμιώτατο Luigi Padovese είναι ενδεικτική
και εύγλωττη.
Συνεπώς, εκείνο που καθιστά τη μαρτυρία
ελκυστική, πειστική και γι’ αυτό ευπρόσδεκτη
δεν είναι η ρητορική στρατηγική ή και ο επιθετικός ζήλος που προσπαθεί να επιβάλλει τη σωτηρία αλλά η ανάγλυφη προσφορά του ζωντανού παραδείγματος που μπορεί να αγγίζει την
καρδιά του άλλου ακόμη και δίχως να μιλά.
Πράγματι, εφόσον το περιεχόμενο της μαρτυρίας αφορά σύνολη την ύπαρξη του ανθρώπου,
τότε μπορεί να εκπέμπεται ακόμη και με τη
φυσική σιωπηλή παρουσία του φορέα της (P.
Martinelli). Τότε, ο ευαγγελιστής και φορέας
της μαρτυρίας είναι ταυτόχρονα το υποκείμενο που κηρύττει την αλήθεια και η ζωντανή
επιβεβαίωση του περιεχομένου της.
Η απαραίτητη σύνδεση της χριστιανικής
μαρτυρίας με την εμπειρία είναι ψηλαφητή
πραγματικότητα στη ζωή αλλά και στον θάνατο των μαρτύρων, οι οποίοι διατυπώνουν
τη πιο αξιόπιστη και αποτελεσματική μαρτυρία για τον Χριστό επειδή ακριβώς τον παροντοποιούν εμπειρικά σε κάθε τόπο και κάθε
εποχή. Η κοινή ετυμολογική ρίζα των όρων
«μαρτύριο» και «μαρτυρία» είναι εν προκειμένω αποκαλυπτική: Το μαρτύριο ως η έσχατη
μίμηση του Χριστού αποτελεί την πιο αξιόπι-
στη μαρτυρία γι’ αυτόν. Και είναι αξιόπιστη
και αποτελεσματική διότι απευθύνεται στην
καρδιά του ακροατή, δηλαδή στον περιεκτικό
και εσώτερο πυρήνα της ύπαρξής του. Σύμφωνα με την ωραία παρατήρηση του π. B. Petrà,
η αποτελεσματικότητα της μαρτυρίας συνδέεται με την εμπειρία που προκαλεί στον ακροατή. Πρόκειται για την εμπειρική πρόσληψη
και εμπέδωση του μηνύματος της σωτηρίας η
οποία στη συνέχεια μεταποιείται σε συγκεκριμένη πρακτική, μεταμορφώνοντας τον ακροατή της μαρτυρίας σε ζωντανό εκφραστή και
ευαγγελιστή του περιεχομένου της.
Εδώ έγκειται, σύμφωνα με αυτές τις συμπερασματικές σκέψεις, η υπέρβαση των αντιφάσεων. Μόνο ένας σύγχρονος μεταμορφωμένος
άνθρωπος μπορεί να μεταμορφώνει τις κοινωνικές αντιθέσεις σε ευκαιρία έμπρακτης αγάπης, μπορεί να μεταμορφώνει κάθε στιγμή της
ζωής του σε «λειτουργία μετά τη λειτουργία»,
υπηρετώντας την καταλλαγή και την ενότητα, μπορεί να μεταμορφώνει κάθε ηλεκτρονικό μέσο, κάθε τεχνολογική δυνατότητα σε ένα
πραγματικό «Άρειο Πάγο της σύγχρονης εποχής» (Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’), που υπηρετεί τους κατοίκους του ενοποιημένου παγκόσμιου χωριού μετατρέποντάς το σε τόπος γνήσιας χριστιανικής μαρτυρίας, όπου ανθίζει και
καρποφορεί η αγιότητα.
σημ: Στο Διαχριστιανικό Συμπόσιο συμμετείχαν
ο Καθολικός Αρχιεπίσκοπος Κερκύρας, Ζακύνθου - Κεφαλληνίας Σεβ.τος Ιωάννης Σπιτέρης
και ο Έξαρχος των Ελληνορρύθμων Καθολικών
Σεβ.τος Δημήτριος Σαλάχας.
Παναγιώτης Αρ. Υφαντής
επ. Καθηγητής Θεολογίας Α.Π.Θ.
49
ΣΥΝΑΞΕΙΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ Π. ΙΩΑΝΝΗ
• Κυριακή 04 Μαρτίου στον Καθεδρικό Ναό Κέρκυρας «Ντόμο»
• Κυριακή 11 Μαρτίου στον Ενοριακό Ναό Ιεράς Καρδίας του Ιησού στην Κέρκυρα
• Κυριακή 18 Μαρτίου στον Ενοριακό Ναό Αμιάντου
Συλλήψεως της Θεοτόκου στον Βόλο
• Σάββατο 24 Μαρτίου στον Ενοριακό Ναό Αγίου Παύλου Καβάλας
• Κυριακή 25 Μαρτίου στους Ιερούς Ναούς Αλεξανδρουπόλεως και Ξάνθης
• Δευτέρα 26 Μαρτίου στον Καθεδρικό Ναό Αμιάντου
Συλλήψεως της Θεοτόκου Θεσσαλονίκης μαζί με την
ευλογία των Αγίων Ελαίων
Για τις ώρες θα ενημερωθείτε από τα ωρολόγια προγράμματα των Ενοριών σας
50

Τεύχος 181-182 - Καθολική Αρχιεπισκοπή Κερκύρας

1 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΛΩΜΑΡΙΟΥ

Παιδαγωγική Επικοινωνία - Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής

Τεύχος 175 - Καθολική Αρχιεπισκοπή Κερκύρας

Εκπαιδευτικό σενάριο διδασκαλίας και μάθησης

2. foucault.μ1.2ο κεφ.pm

Τεύχος 187 (Ιούλιος - Καθολική Αρχιεπισκοπή Κερκύρας

Περιοδικό "ΕΝΟΡΙΑΚΑ ΝΕΑ" (15ο τεύχος - Μάρτιος 2012)

Τεύχος 183-184 - Καθολική Αρχιεπισκοπή Κερκύρας

Τεύχος 185-186

κατεβάστε το σχέδιο Νόμου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μ. ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ 2015 Καλή Σαρακοστή!!!

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

File

Η κανονική παράδοση στα ζητήματα της θέσης και