MATEMATiK TÜREV K1 Türevin Tanımı, Süreklilik ve Türevlenebilme ÖRNEK Tanım : A ⊂ R , f : A → R , y = f(x) fonksiyonu a∈A da sürekli olmak üzere, f(x) − f(a) f (a + h) − f (a) lim = lim x →a h→0 x −a h varsa bu limite f fonksiyonunun x = a noktasındaki türevi df denir ve f’(a), (a) yada Df(a) biçiminde gösterilir. dx 2x − 1 f ( x ) = 4 2 x − 1 , x>2 , x=2 , x<2 fonksiyonunun varsa x = 2 noktasında türevi varsa kaçtır? Yok ÖRNEK f(x) = 3 x 2 − 5 x + 1 ise, lim h→0 f ( x + h) − f ( x ) h ifadesinin e şiti nedir? 6x – 5 ÖRNEK 4 x − 2 f ( x ) = 10 2 x + 1 , , , x>3 x=3 x<3 fonksiyonunun varsa x = 3 noktasında türevi varsa kaçtır? Yok ÖRNEK / ÖSYM f(x) = 2x + 3 ise, 2 lim h→0 f (1 + h) − f (1) h ifadesinin değ eri kaçtır? 4 ÖRNEK 2 x 2 , x ≤ 1 f( x) = mx + t , x > 1 fonksiyonu x = 1 apsisli noktada türevlenebilir ise, m.t kaçtır? −8 Süreklilik ve Türevlenebilme : Bir fonksiyonun türevinin olabilmesi için fonksiyon tanımlı ve sürekli olmalıdır. Ancak her tanımlı ve sürekli fonksiyon türevli değ ildir. ALIŞTIRMALAR SORU.1 / ÖSYM f ı ( x ) = 2x − 1 ve f(2) = 4 ise, 2 SORU.6 x 2 − 3 x , x ≤1 f( x) = 2 ax + bx + 3 , x > 1 fonksiyonu x = 1 de türevli ise, b kaçtır? −9 f( x) − 4 x−2 lim x →2 limitinin de ğeri kaçtır? 7 SORU.7 ax 3 + 1 f ( x ) = b - 1 cx + 4 SORU.2 f(x) = 4x − 3x ise, 2 lim x →1 , , x < -1 , x = -1 x > -1 fonksiyonu x = −1 de türevli ise, a + b + c kaçtır? 13/2 f ( x ) − f (1) x −1 limitinin de ğeri kaçtır? 5 SORU.8 5 x 2 , x ≤ 2 f( x) = kx − 20 , x > 2 SORU.3 f(x) = x − 1 ise, 2 fonksiyonu x = 2 noktasında türevlenebilir ise, k kaçtır? 20 f ( x + h) − f ( x ) h lim h →0 ifadesinin değ eri kaçtır? 2x SORU.9 2x 2 − 3 x , x < 2 f( x) = 5 x − 8 , x ≥ 2 ise, f ı (2) kaçtır? 5 SORU.4 x 2 , x < 2 f( x) = x + 2 , x ≥ 2 ise, lim x →2 − f ( x ) − f ( 2) limitinin değeri kaçtır? 4 x−2 SORU.10 3 x 2 + x , x ≤ 2 f( x) = kx − 20 , x > 2 fonksiyonunun ∀x∈R için türevlenebilir ise, x = 2 noktasındaki sağ dan türevi kaçtır? 13 SORU.5 f türevlenebilir bir fonksiyon olmak üzere, ax 2 + 2 , x < 1 f( x) = , x ≥1 4 x için lim x →1− f ( x ) − f (1) = 4 ise, a kaçtır? 2 x −1 SORU.11 f(2x − 1) = 4x − 2x − 3 ise, 2 ise, lim x →3 f ( x ) − f (3 ) limitinin değeri kaçtır? 7 x−3 MATEMATiK TÜREV Türev Alma Formülleri : • • K2 Türev Alma Formülleri − 1 k−1 • f(x) = (cx + d) ⇒ f′(x) = k.(cx + d) • f(ax+b) = cx ⇒ f′(ax+b).(ax+b)′ = c k .(cx + d)′ f(x) = c ⇔ f ′( x ) = 0 f(x) = x + c ⇔ f ′( x ) = n.x n −1 n ÖRNEK f(x) = (x – 3x + 1) ise, f ′(1) kaçtır? 0 3 ÖRNEK / ÖSYM 4 ÖRNEK f(x) = x 2 − 3 x + 4 ise, f ′(0 ) kaçtır? − 3 4 Şekle göre, f' (0) kaçtır? 3/2 ÖRNEK / ÖSYM f(3x − 5) = 2x + x − 1 ise, f′(1) + f(1) kaçtır? 12 2 ÖRNEK f(x) = y − 3 ise, f ′(3 ) kaçtır? 0 5 ÖRNEK / ÖSYM [ f(x) = 1 + ( x + x 2 )3 ] 4 ÖRNEK f(x) = x + x + 4 x + 8 x + 16 x + ..... ifadesinin terimleri kendisinden önce gelenin karekökü / olacak ş ekilde düzenlenmiş tir. Buna göre, f (1) kaçtır? 2 ÖRNEK / ÖSYM f(g(x)) = x + 4x − 1 g(x) = x + a f'(0) = 1 2 ise, a kaçtır? 3/2 4 ise, f′(1) kaçtır? 2 .3 8 SORU – 8 ALIŞTIRMALAR f(x) = 5 x 2 + 4 x + 1 x4 ise, f (1) kaçtır? −5/3 / SORU / ÖSYM – 1 f(x) = (2x + 1) ise, f (x) kaçtır? 24x (2x + 1) 3 4 / 2 3 3 SORU – 9 f(x) = x (2x − 5x ) ise, f (x) kaçtır? 10x − 30x 4 2 / 4 SORU – 2 f(x) = 2x − 3x + 5 2 g(x) = x + 2x + 4 2 / / fonksiyonları için f (a) = g (a) ise, a kaçtır? 5/2 SORU – 10 f(3x + 1) = x + 2x + 1 ise, f (1) kaçtır? 2/3 3 SORU – 11 SORU / ÖSYM – 3 f(x) = (x − 1) .(2x − t) ve f (0) = 0 ise, t kaçtır? −4 2 // SORU / ÖSYM – 4 / P(x) − P (x) = 2x + 3x −1 ise, / 2 Şekle göre, f (3) kaçtır? 7 P(x) in katsayıları toplamı kaçtır? 15 SORU – 12 f(x) = x − 2x 2 SORU – 5 g(x) = x f(x) = (2x − 3) − (3x − 4) ise, f (2) kaçtır? −28 4 3 3 / h(x) = (gof)(x) / ise, h (3) kaçtır? 108 SORU – 6 f(x) = x − 4x − 3 ise, y = f− (x) fonksiyonunun x = 2 için 2 1 SORU – 13 türevi kaçtır? 1/6 SORU – 7 f(2x + 3) = 4x − 3x + 1 ise, f (1) + f(1) kaçtır? 5/2 2 / / Şekle göre, f (2) kaçtır? 0 / 5 MATEMATiK • F(x, y) = 0 ⇒ F'(x, y) = − TÜREV K3 Türev Alma Kuralları – 2 F' x • F' y [f(x)⋅g(x)]' = f'(x)⋅g(x) + g '(x)⋅f(x) ÖRNEK ÖRNEK / ÖSYM f(x) = (x − 1).g(x) ve gı (0 ) = 4 ise, f ı (0) kaçtır? −4 2 3y 3y − 3xy − 2 = 0 ise, F (x, y) neye eşittir? 3 −3 x / ÖRNEK ÖRNEK 3 F(x, y) = x + x y + xy – 3 ise, F (1, 1) kaçtır? − 2 3 2 3 / [ ] d / ( x 2 + 1) ⋅ ( x − 1) ise, f (1) kaçtır? 2 dx ÖRNEK y > 0 ve x + y − 10 = 0 ise, 2 2 F (x, y) nin x = 1 için değ eri kaçtır? −1/3 / ÖRNEK f(x) = (x − t).(x + 3x) ve f ı(0 ) = −6 ise, t kaçtır? 2 2 SORU – 7 ALIŞTIRMALAR dy ifadesinin A(a, b) noktası için dx −2a + b değ eri nedir? − a + 2b x − xy + y = 3 ise, 2 SORU / ÖSYM – 1 2 3 x 2 3 +y = 2 3 a fonksiyonunun türevi nedir? y′ = −3 y x 2 SORU – 8 f(x) = ( x 2 + 1) ⋅ x ise, f (1) kaçtır? 3 / SORU / ÖSYM – 2 f(x) = (x − 1) .(2x − t) ve f (0) = 0 ise, t kaçtır? −4 2 // SORU – 9 f(x) = x .(x + 1).(x + 2) ise, f (0) kaçtır? 0 2 3 / SORU / ÖSYM 3y − 3yx − 2x = 0 ise, F (x, y) neye eşittir? / 3y + 2 3 − 3x SORU – 10 x y + 3x + 2y = 0 ba ğıntısının türevi nedir? − 2 2 2 yx + 3 x 2 + 4y SORU / ÖSYM – 3 / f(0) = f (0) = 4 ise, g(x) = f(x.f(x)) ile tanımlanan g / SORU – 11 fonksiyonu için, g (0) kaçtır? 16 f(x) = x(x + 1)(x + 2)(x + 3) … (x + 10) ise, f (0) kaçtır? 10! SORU – 4 SORU – 12 / f(x) = (x + 1) .(x − 3) ise, f (0) kaçtır? 27 2 2 3 / f(x) = ( x 3 + 1)2 ⋅ ( x 4 − 1)3 ise, f (0) kaçtır? 0 / SORU – 5 F(x, y) = x − y + 2x + 6y − 3 = 0 ise, F (1, 1) kaçtır? −5/3 3 3 / SORU – 13 y = f(x) olmak üzere, x + y + xy − 3 = 0 ba ğıntısının türevinin (1, 1) noktasındaki değ eri kaçtır? −1 SORU – 6 SORU – 14 2−y xy + y = 2x ise, F (x, y) neye eşittir? x + 2y 2 / x y + xy + x + y = 0 ifadesinin türevi nedir? − 2 2 2xy + y 2 + 1 x 2 + 2 xy + 1 MATEMATiK • ( TÜREV K4 Türev Alma Kuralları – 3 f(x) f' (x) ⋅ g(x) − g' (x) ⋅ f(x) )' = g(x) [g(x)]2 • (fog)'(x) = f'(g(x)) ⋅ g'(x) ÖRNEK f(x) = x +1 3 g(x) = 3x 2 ÖRNEK f(1) = 2 f′′ (1) = 1 g(1) = 1 g′′ (1) = −2 f (x) h(x) = g( x ) ise, (fog)'(x) kaçtır? 54x ise, h′′ (1) kaçtır? 5 ÖRNEK g(3) = 5 g′′ (3) = 2 f'(5) = 7 ise, (fog)′′ (3) kaçtır? 14 ÖRNEK f( x) = x + x2 x3 ise, f′′ (1) kaçtır? –3 ÖRNEK / ÖSYM 1 1 y = f(x) fonksiyonu + = 1 şeklinde tanımlı ise, x y f′′ (2) kaçtır? −1 ÖRNEK f(x) = x − 1 2 g(x) = 2x + 3x ise, (fog)′′ (2) kaçtır? 11 5 SORU – 7 ALIŞTIRMALAR g(2) = 4, f (4) = −3 ve g (2) = 5 ise, (fog) (2) kaçtır? −15 / / / SORU / ÖSYM – 1 y= 4 x2 − 6 x + 2 2 6x − 9x + 5 / ise, y nedir? y′ = 16 x − 12 ( 6 x 2 − 9 x + 5 )2 SORU – 8 f(x) = ax + 1 / ve f (−1) = 9 ise, a kaçtır? 5 x+2 SORU – 2 2 1 + =1 y x SORU – 9 ise, f (−1) kaçtır? −1/2 / f(x) = x + x, g(x) = x + x 3 4 2 / ise, (fog) (1) kaçtır? 78 SORU – 3 f(x) = x 2 − mx + 1 x 2 + 2x + 3 / ve f (1) = 0 ise, m kaçtır? 2 f(x) = 3x + 2 ve g(x) = SORU – 4 g(x) = SORU – 10 x +1 / ise, (gof) (2) kaçtır? −3/2 x −1 SORU – 11 −x − f( x) / / , f(1) = 4, f (1) = 2 ise, g (1) kaçtır? −1/8 f ( x) / / / h (x) = f (g(x)).g (x) ise, h(x) ifadesinin eşiti nedir? (fog)(x) SORU – 12 f(2) = −1 SORU – 5 f(x) = 2x − 1 f ( x ) − f (1) için, lim limitinin eş iti kaçtır? 3/4 x +1 x −1 x→1 / f (2) = 3 g(2) = −2 / g (2) = 5 ı f ise, (2) kaçtır?−1/4 g SORU – 6 f(x) = x 4 − x 3 + 2x 2 + 3 x ve g(x) = 2x − 1 ise, 3x − 2 SORU – 13 (fog) (1) kaçtır? −8 / f(x) = ( x − 2)( x − 4) x2 ise, f (2) kaçtır? −1/2 / 14 – K4 MATEMATiK • TÜREV y = f(z), z = g(u), u = h(x) ise, (fogoh)'(x) = K5 Türev Alma Kralları – 4 • x ve y fonksiyonları t ye ba ğlı ise, dy dy dz du = ⋅ ⋅ dx dz du dx dy y′ = = dt dx dx dt dy = f'(g(h(x)))⋅g'(h(x))⋅h'(x)) ÖRNEK ÖRNEK 2 x = t − 2t y = 3t + 2 2 y=u +u 2 u=t –t t = 2x + 1 dy ise, dx ise, de ğeri kaçtır? 130 dy 1 nin t = − için değ eri kaçtır? −1 dx 2 x =1 ÖRNEK ÖRNEK x=t−1 2 y=t 3 y = u – 2u 2 u = z + 2z + 1 z=x–1 ise, dy dx ise, d2 y dx 2 ifadesinin e şiti nedir? 2 de ğeri kaçtır? 2 x =1 ÖRNEK ÖRNEK 1 y= t 2 t = 2x – 1 ise, dy dx x =1 de ğeri kaçtır? −4 x=t−1 3 y = t + 4t – 3 / ise, f (0) kaçtır? 7 ALIŞTIRMALAR SORU – 6 3 y=x 2 x = 4t 2 t= z SORU / ÖSYM – 1 x = t + 3t 3 y = t – 3t 3 ise, d2 y dx 2 ise, dy nin z = 2 için değeri kaçtır? –192 dz nin t = 1 için değeri kaçtır? 1/6 SORU – 7 y = (x + 1) 3 2 x=t +t −1 t=u+1 2 SORU – 2 y > 0 olmak üzere, x = t – 2t + 3 4 2 y = t – 3t – 2 2 ise, / 2 dy nin u = 0 için de ğeri kaçtır? 40 du ise, f (3) kaçtır? 10 SORU – 8 y = (x + 2) 3 x = t − 26 t=u+3 3 SORU – 3 y = 3t + 1 t = 2u + 3 3 u=x +2 2 ise, ise, dy 6 nin u = 0 için de ğeri kaçtır? 3 du dy 2 ifadesinin eşiti nedir? 36.t.x dx SORU – 9 SORU – 4 x = 2t − 4 2 y = t – 3t + 5 x = t3 + 1 y = 3t 2 / ise, f (3) kaçtır? 6 2 ise, d y dx 2 nin t = 3 için değ eri kaçtır? 1/2 SORU – 5 y = t + 2t − 1 t = 2v + 3 2 v = −x − x + 5 3 ise, dy nin x = 2 için değ eri kaçtır? −50 dx SORU – 10 3 x = t – 2t 2 y=t +t ise, t = 2 için dy ifadesinin de ğeri kaçtır? 1/2 dx TÜREV MATEMATiK • K6 Türev Alma Kuralları – 5 ÖRNEK y = sin u ⇔ y' = u'⋅cos u f( x) = • y = cos u ⇔ y' = –u'⋅sin u • y = tan u ⇔ y' = u'⋅sec u u' = cos2 u 2 = u'⋅(1 + tan u) • y = cot u ⇔ y' = –u'⋅cosec u −u' = sin2 u 2 = –u'⋅(1 + cot u) sin x 1 ise, f′ (0) kaçtır? 2 1 + cos x 2 2 ÖRNEK ÖRNEK y = cos t x = sin t F(x, y) = tan(2x+ y) ise, dy ise, ifadesinin e şiti kaçtır? −tant dx π π / F (x, y) nin , noktasındaki değeri kaçtır? –2 12 3 ÖRNEK y = u ve u = sin2x ise, dy cos 2x ifadesinin eşiti kaçtır? dx sin 2 x ÖRNEK π kaçtır? −1 2 f(x) = tan(cotx) ise, f ′ ÖRNEK f(x) = (sinx + cosx) 100 π / ise, f 4 kaçtır? 0 ALIŞTIRMALAR SORU / ÖSYM – 7 SORU / ÖSYM – 1 π f(x) = cosx fonksiyonu 0, aralığında veriliyor. 2 π f − f (0) 2 / f (u) = π 2 f(x) = sin (3x + 2x + 1) ise, f'(0) kaçtır? 2sin2 2 2 ş artını sa ğlayan u sayısı kaçtır? arcsin 2 π SORU / ÖSYM – 2 y = cotx fonksiyonunun türevi nedir? − 1 sin2 x SORU / ÖSYM – 8 x = 6 sin 3 t y = 6 cos 2 3 t denklemleri ile verilen y = f(x) fonksiyonunun x = 3 apsisli noktadaki türevi kaçtır? −1 SORU / ÖSYM – 3 2 3 2 y = sin x fonksiyonunun türevi nedir? 3x sin2x 3 SORU / ÖSYM – 9 d2 SORU / ÖSYM – 4 dx 2 (sin2 3 x ) ifadesinin eşiti nedir? 18cos6x f(x) = (sin 2 x )2 fonksiyonunun türevi nedir? 4sin2xcos2x SORU / ÖSYM – 10 2f(x) + f( SORU / ÖSYM – 5 3 2 y = cos 3x fonksiyonunun türevi nedir? –9sin3x.cos 3x SORU / ÖSYM – 6 π 3 π π f(x) = tan cos x ise, f ′ kaçtır? − 2 2 3 π π − x ) = tanx ise, f'( ) kaçtır? 2 2 4 SORU / ÖSYM – 11 π π f(2x + 5) = tan x ise, f'(6) kaçtır? 2 2 MATEMATiK TÜREV u′ u • y = ln u ⇒ y′ = • u' 1 y = logau ⇒ y' = ⋅ u lna K7 Türev Alma Kuralları – 6 • y = [f(x)] g(x) biçimindeki ifadelerin türevi için her iki yanın logaritması alınır. ÖRNEK ÖRNEK f(x) = x ise, f ı (1) kaçtır? 1 x d (ln(sin x )) neye eşittir? cotx dx ÖRNEK f(x) = log3 (3 x + 1) ise, f / ( x ) kaçtır? 3 1 ⋅ 3 x + 1 ln 3 ÖRNEK f(x) = x sinx ı π ise, f ( ) kaçtır? 1 2 ÖRNEK f(x) = log( x + 2 ) ( x + 1) ise, f / (0 ) kaçtır? 1 ln 2 ÖRNEK y=x ÖRNEK f(x) = log4 x − 1 ise, f / (2) kaçtır? 1 log4 e 2 ln x ise, y ı nedir? 2⋅ln x⋅x ln x− 1 SORU – 8 ALIŞTIRMALAR f(x) = ln x x ise, f ı (1) kaçtır? loge SORU / ÖSYM – 1 d (ln(cos x )) neye eşittir? −tanx dx SORU – 9 π f(x) = (sin x ) x ise, f ı kaçtır? 0 2 SORU – 2 SORU – 10 3π f(x) = ln(cos 5 x ) ise, f ı kaçtır? 5 20 f(x) = x .lnx fonksiyonu için f ıı (e ) kaçtır? 11e 3 SORU – 11 SORU / ÖSYM – 3 f(x) = ln(x – 2x + 7) ise, f ı ( x ) nedir? 2 2x − 2 3 f(x) = log2 ( tan 2 x ) ise, f ı ( x ) nedir? x 2 − 2x + 7 2 1 + tan 2 x ⋅ ⋅ log2 e 3 tan x SORU – 12 d (ln sec x ) ifadesinin eşiti nedir? tanx dx SORU – 4 x2 + 1 ise, f ı ( x ) nedir? −4 x ⋅ log3 e f(x) = log3 x2 − 1 x4 − 1 SORU – 13 f(x) = x log x ise, f ı ( x ) kaçtır? x log x −1(log e. ln x + log x ) SORU – 5 f(x) = ln(lnx) fonksiyonunun x = 1 noktasındaki e türevi kaçtır? –e SORU – 14 1 d x − 1 ln neye eşittir? 2 dx x +1 x −1 SORU – 6 π 2 f(x) = x cos x ise, f / kaçtır? ln 2 π 1 2 −tanx 5 5 –e SORU – 7 f(x) = log2 ( x 2 + 3) ise, f ı (3 ) kaçtır? 1 log2 e 2 11 11e 9 3 2x − 2 x 2 − 2x + 7 4 −4 x ⋅ log3 e x4 − 1 11 14 2 1 + tan 2 x ⋅ ⋅ log2 e 3 tan x 13 5 x log x −1(log e. ln x + log x ) 0 7 1 log2 e 2 8 loge 12 tanx 6 2 ln π MATEMATiK • TÜREV Parçalı fonksiyon ve mutlak değer fonksiyonu için kritik noktalarda türev soruluyorsa; önce sürekliliğe, sonra sağdan ve soldan türeve bakılır. Diğer noktalarda fonksiyonun tanımlandığı bölgelere göre türev alınır. ÖRNEK x 3 + x + 2 , x ≥ 1 f( x) = ( x + 1)2 , x < 1 / K8 Türev Alma Kuralları – 7 • (arcsin u)' = • (arccos u)' = • (arctan u)’ = • (arccot u)’ = u' 1 − u2 −u' 1 − u2 u' 1 + u2 −u' 1 + u2 / ise, f (–2) + f (1) kaçtır? 2 ÖRNEK 1 x x / f(x) = arcsin + arccos ise, f (0) kaçtır? 12 3 4 ÖRNEK 2 ÖRNEK / f(x) =x – 4 ise, f (2) kaçtır? Yok f(x) = arccos(sinx) ise, f ı ( π) kaçtır? 1 ÖRNEK ÖRNEK f(x) = arctan x − arc cot x ise, f (1) kaçtır? / f(x) = (x – 3)⋅x – 3 fonksiyonunun varsa x = 3 noktasında türevi kaçtır? 0 ÖRNEK 1 x + 3 / f(x) = cosarccos ise, f (1) kaçtır? 8 8 1 2 SORU – 8 ALIŞTIRMALAR 1 f(x) = arctan2x ise, f ı kaçtır? 1 2 SORU / ÖSYM – 1 f(x) =2 − x + 2 ise, f ı (1) + f ı (3) kaçtır? 0 SORU – 9 f(x) = arccos x x2 + 1 ise, f ı (0) değ eri kaçtır? –1 SORU / ÖSYM – 2 f(x) =3x – 2 fonksiyonunun x 0 = 2 apsisli noktasında 3 SORU – 10 varsa türevi kaçtır? Yoktur f(x) = 2 − x + x ise, f ( −2) + f ı ( −2) değ eri kaçtır? 3 2 SORU / ÖSYM – 3 f(x) =sinx fonksiyonunun x = 0 apsisli noktasında varsa SORU – 11 türevi kaçtır? Yoktur π 4 4 y = arccos (cos x – sin x) ise, f ı ifadesinin e şiti 4 nedir? 0 SORU / ÖSYM – 4 f(x) =x – 8 – x ise, f ıı ( −1) kaçtır? 4 3 2 SORU – 12 6 1 f(x) = ln(arctan3x) ise, f ı kaçtır? 3 π SORU / ÖSYM – 5 y = arcsin x x2 + 1 SORU – 13 fonksiyonunun x = 1 noktasındaki türevi kaçtır? 0 3 π y = arcsinx ise, ( f −1 )ı değ eri kaçtır? 2 6 SORU – 6 SORU – 14 1 1 4 f(x) = arccos(cosx ) ise, f ı kaçtır? 16 4 f(x) = arccos SORU – 7 x ise, f ı ( 3 ) değ eri kaçtır? –1 2 SORU – 15 ı f(x) = x + 2 + x − 4 ise, f (k ) = 0 e şitliğ ini sağlayan k tamsayısı de ğeri kaç tanedir? 5 f(x) = arctan(ln x ) ise, f ı (e) kaçtır? 1 2e MATEMATiK • TÜREV K9 Türev Alma Kuralları – 8 Fonksiyonun tersinin türevi için önce tersi alınıp sonra türev alınabilir. • f(x) = a u ⇔ f ı (x) = u ı ⋅ a ⋅ lna • f(x) = e u ⇔ f ı (x) = u ı ⋅ e u u ÖRNEK f(x) = 4x – 2 ise, (f –1 ı ) (x) kaçtır? 1 4 ÖRNEK f(x) = 3 x + 2 4 x + ise, f ı (0 ) kaçtır? ln3 + 4ln2 ÖRNEK f(x) = x ⋅ e x 2 ise, f′ (1) kaçtır? 3e ÖRNEK f(x) = x−5 13 –1 ise, (f ) ı (−1) kaçtır? 9 2x + 3 ÖRNEK f(x) = e sin x ise, d f ( π) kaçtır? −1 dx ÖRNEK f(2x ) = x + 1 ise, (f ) ı (5) kaçtır? 2 2 2 –1 ÖRNEK f(x) = e 2 x ⋅ (e x + 1) ise, f ı (0 ) kaçtır? 5 ALIŞTIRMALAR SORU – 9 SORU / ÖSYM – 1 π f(x) = e ⋅ cos 2x ise, f kaçtır? − 2e 4 4 ı x π f(x) = ln(sin x + e ) ise, f ı (0) kaçtır? 2 2 2x SORU – 10 SORU / ÖSYM – 2 f(x) = ln(3x − 1) ise, (f f(x) = ( 4 x − 2) 3 ise, (f ) ı (8) kaçtır? 1/48 –1 –1 )(0) + (f –1 ı ) (0) kaçtır? 1 SORU – 3 f(x) = 2 sin(3x) SORU – 11 π 1 ise, f ( ) kaçtır? ln 8 3 ı f(x) = e x 2 ise, f ı (1) kaçtır? 2e SORU – 4 f(x) = e π tan cos x 2 SORU – 12 3π π ise, f ı kaçtır? − e 3 2 f(x) = e sin 2 x π f( x) − f 4 değ eri nedir? e ise, lim π π x→ x− 4 4 SORU / ÖSYM – 5 f(x) = e tan x π f( x) − f 4 değ eri nedir? 2e ise, lim π π x→ x− 4 4 SORU – 13 f(x) = 4 ln x 2 ise, f ı (1) kaçtır? ln16 SORU / ÖSYM – 6 f(x) = ln(3 cos5x 3π ) ise, f ı kaçtır? 5ln3 10 SORU – 14 f(x) = 8 x ⋅ 2 − x ise, f ı (log2 3) kaçtır? ln8 SORU / ÖSYM – 7 e− x d2 dx 2 ( x 3 .e x ) ifadesinin eşiti nedir? x + 6x + 6x 3 2 SORU – 15 f(x) = e 5 x ise, f ı (0) kaçtır? 5/2 Türev – K9 SORU – 8 d −1 1 f : , ∞ → R , f(x) = log2 (5 x − 1) ise, ( f (2)) 5 dx 4 değ eri kaçtır? ln 2 5 TÜREV MATEMATiK • K10 Türev Alma Kuralları – 9, Türevin Fiziksel Yorumu Yüksek merteben türev sorularında alınan birkaç türev sonunda işin sistematiği görülmeye çalışılır. TÜREVĐN FĐZĐKSEL YORUMU Bir hareketlinin • • • ÖRNEK f(x) = ln x ise, f (50) (x) nin eşiti nedir? –49!⋅x -50 t zamanda aldığı yol s(t), t anındaki hızı s′′ (t), t anındaki ivmesi s′′′ (t) dir. ÖRNEK t sn de aldığı yol, s(t) = t + 3t m olan hareketlinin t = 4 sn 2 sonundaki hızı ve ivmesi nedir? hızı 11 m/sn, ivmesi 2 ÖRNEK y=e 3x fonksiyonunun n. mertebeden türevi nedir? 3 ⋅e n 3x ÖRNEK Dikey olarak yukarı doğru fırlatılan bir topun t sn de aldığı yol, s(t) = 32t − 2t m olarak veriliyor. Buna göre, bu top 2 en çok kaç m yükselir? 128 dy = d[f(x)] = f′′ (x).dx ÖRNEK 3 2 f(x) = 3x + 2x + x + 10 ise, 2 df(x) ifadesinin eşiti nedir? (9x + 4x + 1)dx SORU – 7 ALIŞTIRMALAR f(x) = x.e ise, f x (99) (1) türevinin değeri kaçtır? 100e SORU – 1 y = e ise, y x (10) türevinin eşiti nedir? e x SORU – 8 y=x 10 ise, SORU – 2 y=e 2x d10 y fonksiyonunun eşiti nedir? 10! dx10 40 fonksiyonunun 40. türevi nedir? 2 y SORU – 9 f(x) = cosx fonksiyonunun 48. türevi nedir? cosx SORU – 3 f(x) = cosx.sinx fonksiyonunun 24. türevi nedir? 2 sin2x 23 SORU – 10 d15 SORU – 4 s(t) = 2t 3 − 4 t 2 + 2t − 1 fonksiyonu bir otomobilin zamana dx15 15 (sin 2 x ) fonksiyonunun eşiti nedir? –2 .cos2x göre aldığı yolu göstermektedir. Yolun zamana göre I. türevi otomobilin hızını, II. türevi ise otomobilin ivmesini verdiğine göre, otomobilin 2. sn deki ivmesi kaçtır? 16 SORU – 11 f(x) = lnx ise, SORU – 5 d8 f dx 8 ifadesinin x = 1 için eşiti nedir? –7! SORU – 12 f(x) = e 3 x + 2 ise, f (15) 15 (x) ifadesinin eşiti nedir? 3 .f(x) t = h anında O noktasında bulunan iki araçtan, K aracı 60 km/h hızla kuzeye, L aracı 80 km/h hızla doğuya doğru hareket ediyor. t saat sonra araçlar arasındaki uzaklık S km olursa, S uzaklığının t saatteki hızı kaç km/h tir? 100 SORU – 13 f(x) = ( x 2 − 1)4 ise, SORU – 6 dx 9 ( f ( x )) ifadesinin eşiti nedir? 0 30 Türev – K10 f(x) = (2x + 3)30 fonksiyonunun 30. türevi nedir? 30!.2 d9 TÜREV MATEMATiK K11 L’Hospital (Lopital) Kuralı ÖRNEK L’HOSPĐTAL (LOPĐTAL) KURALI lim x→ a f(x) 0 şeklindeki ifadelerinin eşitleri aranırken ya 0 g(x) lim x →0 3x 3 de ğeri kaçtır? 18 x − sin x ∞ belirsizlikleri ile karş ılaşılıyorsa ifadenin çözümü ∞ da için; L’Hospital ( lim x→ a f' (x) ) kuralı uygulanır. g' (x) L’Hospital kuralını uygulamamıza rağmen belirsizlik devam ederse belirsizlik ortadan kalkıncaya kadar L’Hospital kuralı uygulanır. 0 ⋅∞ ya da ∞ – ∞ belirsizli ği ile karş ıla şıldığında limitte belirsizlik konusunda öğ rendiğ imiz yöntemlerle ifade ∞ 0 yada belirsizliğ ine dönü ştürülür. ∞ 0 ÖRNEK / ÖSYM 3 lim x −4 x −8 x → 64 de ğeri kaçtır? 1 3 ÖRNEK lim ( x 2 . ln x ) de ğeri kaçtır? 0 x→ 0 + ÖRNEK lim x→ π 2 ln(sin x ) de ğeri kaçtır? 0 cos x x→ 0 x + arcsin x de ğeri kaçtır? 1 sin 2 x ÖRNEK lim x→ 0 1 lim x ⋅ ifadesinin eşiti kaçtır? 1 ln( x + 1) x→ 0 ÖRNEK / ÖSYM lim ÖRNEK 2e x − e − x − 1 de ğeri kaçtır? 3 tan x ÖRNEK lim ( x→ 0 1 1 1 − ) de ğeri kaçtır? x ex − 1 2 ÖRNEK lim ( x →1 1 1 1 − ) de ğeri kaçtır? 2 ln x x − 1 SORU / ÖSYM – 9 ALIŞTIRMALAR sin2 x − lim SORU / ÖSYM – 1 lim π x→ 3 2 cos x − 1 tan x − 3 de ğeri kaçtır? − sin 4 x π 4 x→ 3 4 1 2 de ğeri kaçtır? –1/4 SORU – 10 lim (sec x − tan x ) de ğeri kaçtır? 0 x→ SORU / ÖSYM – 2 lim x →1 π 2 x. cos( πx ) + 1 de ğeri kaçtır? −1 x −1 SORU – 11 cos x de ğeri nedir? 1 π −x 2 lim π x→ 2 SORU / ÖSYM – 3 lim x →1 ln x de ğeri kaçtır? 0 x2 − 1 SORU – 12 π lim x. sin de ğeri kaçtır? π x x→ ∞ SORU / ÖSYM – 4 lim x→ 0 ln(sin x + cos x ) de ğeri kaçtır? 1 arctan x SORU / ÖSYM – 13 SORU / ÖSYM – 5 f'(1) = 3 ise, lim h→ 0 lim f (1 + 2h) − f (1 − 3h) değeri kaçtır? 15 h x→ 0 + 1 − cos x 1 de ğeri kaçtır? x 2 SORU – 14 lim 3π x→ 8 SORU – 6 f(2x + 1) = 4x + 3x − 1 ise, lim 2 x →3 f ( x ) − f (3 ) kaçtır? 11/2 x−3 cos 4 x de ğeri kaçtır? 4 3π sin( x − ) 8 SORU / ÖSYM – 15 SORU – 7 lim x →1 1− x de ğeri kaçtır? –1/2 ln x x 2007 + x −2008 de ğeri kaçtır? 4015 x → −1 sin( x + 1) lim SORU / ÖSYM – 16 f(x) = 2x – 1 lim x→ 0 cos x − 2 sin x − 1 de ğeri kaçtır? –1 cos 2x + sin 2x − 1 g(x) = ise, lim x→ 2 x 1 − 2 x f (g( x )) de ğeri nedir? 3/2 x−2 Türev – K11 SORU / ÖSYM – 8 MATEMATiK TÜREV I. Türevin Geometrik Yorumu (Teğet – Normalin Eğimi ve Denklemi) K12 ÖRNEK I. TÜREVĐN GEOMETRĐK ANLAMI Teğet - Normalin Eğimi ve Denklemi: 2 f(x) = 3x – Mx + 2 fonksiyonunun x = –1 noktasındaki teğ etinin denklemi y = 2x + T ise, M.T kaçtır? 8 ÖRNEK / ÖSYM Şekilde P(x0,y0) noktasındaki, • Teğetin eğimi; m t = f ı (x0) • Teğetin denklemi; y − y0 = mt⋅(x − x0) • Normalin eğimi; mn = − f(x) = sin(cos5x) e ğrisinin x = e ğimi kaçtır? π noktasında normalinin 10 1 5 1 mt • Normalin denklemi; y − y0 = m n⋅(x − x0) ÖRNEK / ÖSYM ÖRNEK y < 0 olmak üzere, x + y = 9 çemberinin x = 3 1 noktasındaki teğetinin eğ imi kaçtır? 2 2 2 3 2 f(x) = x – 3x fonksiyonunun x = 1 noktasındaki normalin 1 7 denklemi nedir? y = x − 3 3 ÖRNEK f(x) = x − 2ax + 1 fonksiyonunun, apsisi x = 1 olan 4 noktasındaki teğetinin eğ imi 2 ise, a kaçtır? 1 ÖRNEK f(x) = x + 1 parabolüne orijinden çizilen te ğetlerin 2 e ğimleri kaçtır? 2, −2 ÖRNEK f(x) = x 2 + 1 parabolüne üzerindeki A(2, 5) noktasından çizilen te ğetin denklemi nedir? y = 4x – 3 ALIŞTIRMALAR SORU / ÖSYM – 7 SORU / ÖSYM – 1 x4 − x + 2 fonksiyonunun 4 grafiğine teğet ise, k kaçtır? 10 y = 7x − k doğrusu y = y = 4x parabolüne üzerinde bulunan A(x, y) noktasından 2 çizilen teğetin eğimi 1 ise, x + y kaçtır? 3 SORU / ÖSYM – 8 SORU / ÖSYM – 2 y = sin(πx) + e eğrisine x = 1 noktasından çizilen teğet y x eksenini hangi noktada keser? π k(x) = ln(f(x)) ise, k'(x) fonksiyonunun x = −3 teki değeri 1 kaçtır? − 5 SORU / ÖSYM – 3 f(x) = 2x − ax + 3 fonksiyonunun gösterdiği eğrinin bir 3 2 noktasındaki teğet doğrusunun denklemi y = 4 olması için a kaç olmalıdır? −3 SORU / ÖSYM – 9 2 y = –x eğ risi üzerinde, P(–3, 0) noktasına en yakın olan noktanın apsisi kaçtır? −1 SORU – 10 SORU / ÖSYM – 4 y = x + ax + b fonksiyonu apsisi −4 olan noktada x 3 2 eksenine teğet olduğuna göre, b kaçtır? −32 SORU / ÖSYM – 5 Şekilde g(x) = x .f(2x) fonksiyonu veriliyor. y = x + bx + c parabolüne x = 2 noktasında teğet olan Buna göre, g (1) kaçtır? 9 2 2 / doğru y = x ise, b + c kaçtır? 1 SORU / ÖSYM – 11 SORU / ÖSYM – 6 Şekilde g(x) = x.f(3x − 4) fonksiyonu veriliyor. Buna göre, g (2) kaçtır? −3 / Şekilde h(x) = x.f(x) ise, hı ( −3) kaçtır? 7 MATEMATiK TÜREV I. Türevin Geometrik Yorumu (Artan – Azalan Fonksiyonlar) Artan - Azalan Fonksiyonlar : ÖRNEK Denklemi verilen f fonksiyonları; f ı > 0 iken artan, f ı < 0 iken azalan, f ı = 0 iken sabittir. Grafiği verilen f fonksiyonları için grafiğe teğetler çizilir teğetlerin sağa yatık olduğu yerlerde fonksiyon artan, sola yatık olduğu yerlerde ise fonksiyon azalandır. f ı fonksiyonunun grafiğinin x ekseninin üzerinde olduğu yerlerde f fonksiyonu artan, altında olduğu yerlerde ise f fonksiyonu azalandır. o o o ÖRNEK / ÖSYM x < 0 için f(x) azalandır. x > 0 için f(x) artandır. [–2, 3] için f(x) artandır. ifadelerinden hangileri doğ rudur? II, III 2x 3 x 2 f(x) = − +5 3 2 fonksiyonunun azalan olduğ u aralık nedir? (0, f : [–2, 3] → R fonksiyonu için; 1 ) 2 ÖRNEK ÖRNEK mx + 6 + m fonksiyonu artan ise, x +1 m nin en küçük tamsayı değ eri kaçtır? 7 f(x) = Şekildeki f(x) fonksiyonun artan olduğ u aralık nedir? (–4, 1) ÖRNEK ÖRNEK / ÖSYM f(x) = x − x + (k − 1)x + 3 fonksiyonu daima artan 3 2 oldu ğuna göre, k nın en küçük tamsayı de ğeri kaçtır? 2 f′ : [–4, 4] → R fonksiyonu için; o o o x < 0,3 için f(x) artandır. (0, 4) aralığ ında f(x) azalandır. (–4, 4) aralığında f(x) artandır. ifadelerinden hangileri doğ rudur? III K13 ÖRNEK SORU – 6 o o o o o f(x) = −4 f(x) = lnx f(x) = 2x + 1 f(x) = −2x + 1 f(x) = 4 x ifadelerinden hangileri daima azalandır? Yalnız IV f′′ : [0, π] → R fonksiyonu için; π için f(x) azalandır. 2 o x > π için f(x) artandır. 2 ifadelerinden hangileri doğ rudur? II o x< SORU – 7 f′′ : R → R fonksiyonu için; ALIŞTIRMALAR – 12 / 3 / K13 o o o o SORU – 1 f(x) = x – 12x – 5 fonksiyonu veriliyor. f′′ (x) türev 3 fonksiyonunun artan oldu ğu en geniş aralık nedir? (0, ∞) SORU / ÖSYM – 2 k nın hangi aralıktaki değ eri için y = kx + 1 x+k (−1, 1) aralığ ında f(x) azalandır. (1, 1) aralığ ında f(x) azalandır. (3, 5) aralığ ında f(x) artandır. ifadelerinden hangileri doğ rudur? I, III SORU / ÖSYM – 8 o o o o o fonksiyonu daima azalandır? (–1, 1) SORU / ÖSYM – 3 (−2, 1) aralığ ında f(x) artandır. y = 2x y = −3x y = −3 y = −lnx y = x – 3x + 2 2 fonksiyonlarından hangileri daima artandır? Yalnız I f(x) = x + 6x + kx fonksiyonu (–∞, ∞) aralığında artan 3 2 ise, k hangi aralıktadır? (12, ∞) SORU – 9 SORU – 4 3 2 x + ln x fonksiyonunun azalan olduğ u aralık 2 nedir? (–∞, 0) f(x) = Grafiğ i yukarıdaki gibi olan f(x) fonksiyonunun türevinin grafi ği hangisidir? I SORU / ÖSYM – 5 f(x) = x .e fonksiyonunun azalan oldu ğu en geni ş aralık nedir? (−2, 0) 2 x o o MATEMATiK TÜREV Ektremum (Maksimum – Minimum) Noktaları ve Değerleri EKTREMUM (MAX – MĐN) NOKTALARI VE DEĞERLERĐ K14 ÖRNEK Grafiği verilen f(x) fonksiyonun; Grafiğ e göre; • • • • Mutlak maksimum noktası: D dir. Mutlak minimum noktası: B dir. Yerel maksimum noktaları: A ve D dir. Yerel minimum noktaları: B ve E dir. o o o o o x = –4 de yerel maksimum noktası vardır. x = 5 de yerel maksimum noktası vardır. f (−2) = f (2) = f (4) = 0 // // // (–2, 2) aralığında f artandır. (3, 5) aralığ ında f azalandır. ifadelerinden hangileri yanlıştır? II, V Grafiği verilen f ı ( x ) fonksiyonun; x eksenini kesti ği noktalar maksimum ya da minimum noktalarıdır (Grafi ğin x eksenine te ğet olduğu durumlar hariç, çünkü buralarda çift katlı kök vardır. Tablo yapılırsa bu durum daha net görülebilir.). Denklemi verilen fonksiyonun; 1. türevi 0 a e şitlenir, bulunan x de ğeri ikinci türev* ya da tablo ile kontrol edildikten sonra bu x de ğeri f fonksiyonda yerine yazılır, çıkan sonuç maksimum ya da minimum de ğeridir. ÖRNEK / ÖSYM x 2 + mx fonksiyonunun x = 3 noktasında x −1 ekstremum noktasının olması için m kaç olmalıdır? 3 f(x) = * (f′′ (a) < 0 ise, f nin x = a da bir yerel max noktası, f′ ′ (a) > 0 ise, f nin x = a da bir yerel min noktası vardır.) ÖRNEK / ÖSYM ÖRNEK 1 1 f(x) = x 4 − 5 x 2 + 4 fonksiyonunun − , aralığ ındaki 2 2 maksimum de ğeri kaçtır? 4 ÖRNEK Yukarıda (A, B) aralığında tanımlanan f(x) fonksiyonunun kaç tane yerel maksimum noktası vardır? 2 (A ve D) f ı ( x ) = ( x − 1) ⋅ ( x − 3 )2 ⋅ ( x + 2)3 türev fonksiyonu verildiğ ine göre, f(x) fonksiyonunun kaç tane yerel ekstremum noktası vardır? 2 ALIŞTIRMALAR – 12 / 3 / K14 SORU / ÖSYM – 6 y = x – 2ax + a eğ rilerinin ekstremum noktalarının 2 geometrik yerinin denklemi nedir? y = –x + x 2 SORU / ÖSYM – 1 1 3 x − mx 2 + nx fonksiyonunun x1 = 2 ve x2 = 3 3 noktalarında yerel ekstremumu olduğuna göre, 7 n − m kaçtır? 2 f(x) = SORU / ÖSYM – 7 π y = sinx + 2cosx in 0 , aralığ ındaki en büyük de ğeri 2 kaçtır? 5 SORU / ÖSYM – 2 f(x) = x – 3ax + 2x – 1 olarak veriliyor. f ı ( x ) in yerel 3 2 minimum de ğerinin –1 olması için a nın pozitif de ğeri kaç olmalıdır? 1 SORU / ÖSYM – 8 f(x) = x – 3x + 8 fonksiyonunun [–1, 2] aralığındaki en küçük değeri kaçtır? 6 3 SORU / ÖSYM – 3 SORU / ÖSYM – 9 f(x) = mx + (m + 1)x + m – 1 fonksiyonunun x = − 2 3 te 4 minimumu oldu ğuna göre, m kaçtır? 2 Türevinin grafi ği yukarıda verilen f fonksiyonu, hangi x değ eri için maksimum değ erini alır? 6 SORU / ÖSYM – 10 y = (cosx + 5)(7 – cosx) ifadesinin en büyük değ eri kaçtır? 36 SORU / ÖSYM – 4 A = –a + 8a + 1 ve B = b + 18b + 5 ise, A nın en büyük değ eri ile B nin en küçük değ erinin toplamı kaçtır? –59 2 2 SORU / ÖSYM – 11 x 2 − mx + 10 fonksiyonunun x = 1 için maksimumu x −3 oldu ğuna göre, m kaçtır? 5 y= SORU / ÖSYM – 5 Baş katsayısı 1 olan, üçüncü dereceden gerçel katsayılı bir P(x) polinom fonksiyonunun köklerinden ikisi –5 ve 2 dir. P(x) in x = 0 noktasında ekstremumu oldu ğuna göre, üçüncü kökü kaçtır? –10/3 SORU / ÖSYM – 12 y = 2 – sin3x fonksiyonunu maksimum yapan en küçük pozitif x açısı kaç derecedir? 90 MATEMATiK TÜREV Maksimum – Minimum Problemleri K15 ÖRNEK / ÖSYM Maksimum – Minimum Problemleri : Değişen bir miktarın en büyük ya da en küçük değeri bulunurken; a pozitif bir gerçel (reel) sayı olmak üzere, kenarları a cm 2 ve (8 – 2a) cm olan dikdörtgenin alanı en çok kaç cm dir? 8 - En büyük ya da en küçük olması istenilen ifade tek değişkene bağlı bir fonksiyon olarak yazılır. - Yerel ekstremum değerini bulmak için, yazılan fonksiyonun türevinden faydalanılır. ÖRNEK / ÖSYM ÖRNEK / ÖSYM Şekilde üstten görünümü verilen dikdörtgen şeklindeki konutunun çevresi 72 m ise, mutfağın en geniş alanlı olması için x kaç m olmalıdır? 3 Dik yarıçapları [OA] ve [OB] olan dörtte bir çember üzerindeki değişken bir P noktasının OA üzerindeki dik iz düşümü H ise, POH üçgeninin çevresi en çok kaç birimdir? 1+ 2 ÖRNEK / ÖSYM ÖRNEK ABC dik üçgen, BDEF dikdörtgen, IABI = 6 cm, IBCI = 4 2 cm ise, A(BDEF) en çok kaç cm dir? 6 Şekildeki gibi dikdörtgen biçiminde ve bir kenarı duvar olan bir bahçenin diğer üç kenarına bir sıra tel çekilmiştir. Kullanılan telin uzunluğu 80 m ise, Bahçenin alanı en 2 fazla kaç m dir? 800 ALIŞTIRMALAR – 12 / 3 / K17 SORU / ÖSYM – 4 SORU / ÖSYM – 1 Şekildeki denklemi x + y = 9 olan dörtte bir çemberin B noktasının x ekseni üzerindeki dik iz düşümü A(x, 0) noktası ise, OAB üçgeninin alanı x in hangi değeri için en 2 A ve B noktaları Ox ekseni üzerinde, C ve D noktaları ise 2 y = 3 – x parabolü üzerinde pozitif ordinatlı noktalar olmak üzere şekildeki gibi ABCD dikdörtgenleri oluşturuluyor. Bu dikdörtgenlerden alanı en büyük olanın 2 alanı kaç br dir? 4 2 büyüktür? 3 / 2 SORU / ÖSYM – 5 SORU / ÖSYM – 2 Denklemi y = x olan şekildeki parabolün A ve P Dikdörtgen biçimindeki bir bahçenin [AD] kenarının tümü ile [AB] kenarının yarısına şekildeki gibi duvar örülmüş; kenarlarının geriye kalan kısmına bir sıra tel çekilmiştir. Kullanılan telin uzunluğu 120 m ise, bahçenin alanı en 2 fazla kaç m dir? 2400 noktalarının x ekseni üzerindeki dik izdüşümleri sırasıyla B(36, 0) ve H(x, 0) dır. Buna göre, HBP üçgeninin alanı x in hangi değeri için en büyüktür? 12 SORU / ÖSYM – 6 SORU / ÖSYM – 3 Yukarıdaki şekilde merkezi O, yarıçapı OA=OB= 4 cm olan dörtte bir çember yayı üzerindeki bir N noktasından yarıçaplara inen dikme ayakları K ve L dir. 2 Buna göre, OKNL dikdörtgeninin en büyük alanı kaç cm dir? 8 Bir kenarı y = 4 doğrusu, diğer kenarı y ekseni ve bir 2 köşesi de y = x eğrisi üzerinde değişen dikdörtgenlerin 2 en büyük alanlısının alanı kaç m dir? 16 3 9 MATEMATiK TÜREV II. Türevin Geometrik Yorumu (Eğrilerin Konveks ve Konkavlığı) K16 Eğrilerin Konveks ve Konkavlığı : Grafiğ i verilen f fonksiyonunun e ğrilik yönünü bulmak için teğetler çizilir. Eğ ri te ğetin üstünde ise fonksiyon konveks, e ğri teğ etin altında ise fonksiyon konkavdır. Konveks (Dış bükey) Konkav (Đç bükey) Denklemi verilen f fonksiyonunun ikinci türevi pozitif ise; f fonksiyonunun eğrilik yönü yukarı doğru, negatif ise; f fonksiyonunun eğrilik yönü aşağı doğrudur. Denklemi verilen f ı fonksiyonunun türevi pozitif ise; f fonksiyonunun e ğrilik yönü yukarı doğ ru, negatif ise; f fonksiyonunun e ğrilik yönü a şağ ı doğ rudur. Denklemi verilen f ıı fonksiyonu pozitif ise; f fonksiyonunun e ğrilik yönü yukarı doğ ru, negatif ise; f fonksiyonunun e ğrilik yönü a şağ ı doğ rudur. ÖRNEK 4 3 f(x) = x – x + 2x + 1 fonksiyonunun içbükey olduğ u 1 aralık nedir? (0, ) 2 Grafiğ i verilen f ı fonksiyonunun x ekseninin üzerinde kaldığ ı yerlerinde f fonksiyonunun e ğrilik yönü yukarı doğ rudur, x ekseninin altında kaldığı yerlerinde ise, f fonksiyonunun e ğrilik yönü aş ağı doğ rudur. Grafiğ i verilen f ıı fonksiyonunun e ğrilik yönünü belirlemek için denklemi yazılır. ÖRNEK f : [A, E] → R fonksiyonu, o o o o (A , B) (B , C) (C , D) (D , E) aralıklarından hangileri daima konkavdır? III, IV ÖRNEK f ı : [–2, 5] → R fonksiyonu, ÖRNEK f ı (x) = 3x – 12x – 15 şeklinde türevi verilen f 2 fonksiyonunun konveks olduğ u aralık nedir? (2 , ∞ ) o o o o o (–2 , –1) (–1 , 0) (0 , 1) (1 , 3) (3 , 5) aralıklarından hangileri daima konkavdır? IV, V ÖRNEK f ıı ( x ) = x − 7x + 12 ise, f fonksiyonunun konkav olduğ u 2 aralık nedir? (3, 4) ÖRNEK Yanda Đkinci türevinin grafi ği verilen f fonksiyonu hangi aralıkta konkavdır? (– ∞, –1) ALIŞTIRMALAR – 12 / 3 / K16 SORU – 5 SORU – 1 f(x) = −x + x + 3(k − 1)x + 2x + 1 fonksiyonunun daima iç bükey olması için, k reel sayısı hangi aralıkta 7 olmalıdır? (−∞, ) 8 4 3 2 A, B, C, D, E noktalarından hangilerinde konkavdır? C, E SORU – 2 f(x) = 2x – 9x + 15x – 9 fonksiyonunun konveks olduğu 3 aralık nedir? , ∞ 2 3 2 SORU – 6 f ı : [–6, 6] → R fonksiyonu, SORU – 3 f (x) = x – 6x – 15x + 2 şeklinde türevi verilen f fonksiyonunun konkav olduğu aralık nedir? (−1, 5) ı 3 2 o o o o (–6, –3) (–3, 0) (0, 3) (3, 6) aralıklarından hangileri daima konkavdır? III, IV SORU – 7 SORU – 4 f ıı ( x ) = 6x + 18 ise, f fonksiyonunun konkav olduğu aralık nedir? (– ∞, –3) Yukarıda Đkinci türevinin grafiğ i verilen f fonksiyonu hangi aralıkta konvekstir? (– ∞, –1) MATEMATiK TÜREV II. Türevin Geometrik Yorumu (Dönüm Noktası) Büküm (Dönüm) Noktası : y = f(x) fonksiyonunun eğrilik yönünün değiştiği noktalara büküm (dönüm) noktası denir. K17 K17 Grafiğ i verilen f fonksiyonun dönüm noktalarını bulmak için fonksiyonunun denklemi yazılır. (Yada eğ ri incelenir. Eğ rinin konvekslikten konkavlığ a (konkavlıktan konveksli ğe) geçti ği noktalar dönüm noktasıdır.) / Denklemi verilen f fonksiyonun ikinci türevini 0 yapan noktalar dönüm (büküm) noktasının apsisidir. Bu noktalar f de yerine yazılırsa dönüm noktalarının ordinatı bulunur. / Denklemi verilen f fonksiyonun türevini 0 yapan noktalar dönüm (büküm) noktasının apsisidir. Bu noktalar f de yerine yazılırsa dönüm noktalarının ordinatı bulunur. // Denklemi verilen f fonksiyonunu 0 yapan noktalar dönüm (büküm) noktasının apsisidir. Bu noktalar f de yerine yazılırsa dönüm noktalarının ordinatı bulunur. Grafiğ i verilen f fonksiyonuna göre f fonksiyonunun dönüm noktaları eğiminin negatiften pozitife (ya da pozitiften negatife) döndüğü noktadır. // Grafiğ i verilen f fonksiyonunun x eksenini kestiği noktalar dönüm noktasıdır. (x eksenine te ğet olduğu noktalar hariç.) ÖRNEK Yanda grafiğ i verilen f(x) fonksiyonun dönüm noktasının apsisi kaçtır? –2/3 ÖRNEK / ÖSYM Denklemi y = x + ax + (a + 7)x − 1 olan eğrinin dönüm (büküm) noktasının apsisi 1 ise, ordinatı kaçtır? 1 3 2 ÖRNEK Grafiğ i verilen f(x) fonksiyonunun (B, D) aralığında kaç dönüm noktası vardır? 1 ÖRNEK f ı (x) = cosx – k.sinx fonksiyonunun x = π te dönüm 4 noktası olduğuna göre, k kaçtır? −1 ÖRNEK Yanda grafiğ i verilen f’(x) fonksiyonunun dönüm noktasının apsisleri toplamı kaçtır? 2 ÖRNEK f ıı ( x ) = 6x – 6 fonksiyonunun simetri merkezinin ÖRNEK koordinatları (c, −7) ise, c kaçtır? 1 Yandaki y = f ıı ( x ) fonksiyonunun grafi ği verildiğ ine göre, f(x) fonksiyonunun dönüm noktalarının apsisleri nedir? {–5} ALIŞTIRMALAR – 12 / 3 / K17 SORU – 8 y = x – 6x + 4x + 3 eğrisinin dönüm noktasından eğriye çizilen teğetin denklemi nedir? 8x + y – 11 = 0 3 2 SORU / ÖSYM – 1 3 2 y = x + bx + cx – 1 fonksiyonunda apsisi x = 1 olan nokta dönüm noktasıdır. Fonksiyonun bu noktadaki teğetinin eğimi 1 ise, c kaçtır? 4 SORU – 9 y = x – (m + 2)x – mx + 4 eğrisinin dönüm (büküm) noktasının apsisi –1 ise, ordinatı kaçtır? 1 3 2 SORU – 2 Yukarıdaki 3 2 f(x) = ax – bx + 7x + d fonksiyonunun x = 2 apsisli noktada dönüm noktası olduğuna göre, a kaçtır? 3/4 SORU – 10 f(x) = x + (a – 1)x + (b + 1)x + 3 eğrisinin dönüm noktası (–1, 1) ise, b kaçtır? –4 4 2 SORU – 11 f(x) = x + mx + 6x – 5x + 4 fonksiyonunun dönüm noktasının olmaması için m nin alabileceği en büyük tamsayı değeri kaçtır? 3 4 SORU – 3 3 2 f(x) = (x + 1) – 6x + 8x – 5 fonksiyonunun dönüm noktasındaki normalinin eğimi kaçtır? –1/8 3 2 SORU / ÖSYM – 12 SORU – 4 f(x) = 2x + ax + (b + 1)x − 3 fonksiyonunun x = −1 de 1 yerel ekstremumu ve x = − de dönüm noktası 12 olduğuna göre, a.b kaçtır? −3 3 Şekildeki eğri üçüncü dereceden bir polinom ise, dönüm noktasının apsisi kaçtır? 1/3 2 SORU – 13 1 2 x fonksiyonunun dönüm 2 (büküm) noktasının apsisi kaçtır? 1 f : R+ → R, f(x) = ln x + SORU – 5 3 2 y = 2x + mx – x + t eğrisinin dönüm noktası (1, 2) ise, m.t kaçtır? –42 SORU – 14 f(x) = x 2 .e − x fonksiyonunun dönüm (büküm) noktalarının apsisleri toplamı kaçtır? 4 SORU – 6 3 2 f(x) = x – 3ax + 3bx + 3 fonksiyonunun x = –1 apsisli noktada eğimi 0 ve x = 2 apsisli noktada dönüm noktası olduğuna göre, a + b kaçtır? –3 SORU – 7 f(x) = x – 6x + 11 ise, y = f(x) eğrisinin dönüm (büküm) noktalarının koordinatları toplamı kaçtır? –3 3 2 SORU / ÖSYM – 15 a ≠ 0 için, y = ax + bx + cx + d fonksiyonu ile ilgili olarak; 3 o o o 2 Dönüm noktası vardır. Yerel minimum noktası vardır. Yerel maksimum noktası vardır. ifadelerinden hangileri daima doğrudur? I TÜREV Grafikler (Düşey – Yatay – Eğri – Eğik Asimptotlar, Grafik Çizimi) GRAFĐKLER ÖRNEK y= ASĐMPTOTLAR Bir fonksiyonun grafiğinin sonsuza giden bir kolunun, bir doğruya ya da eğriye olan uzaklığı sıfıra yaklaşıyorsa bu doğru ya da eğriye fonksiyonun asimptotu denir. 3x + 1 x+2 e ğrisinin yatay asimptotu nedir? y = 3 do ğrusu Düşey Asimptot: lim x →a f ( x ) = m∞ ÖRNEK f(x) = ise, x = a doğrusuna düşey asimptotu denir. • Kesirli bir fonksiyonun paydasını 0 yapan x değeri düşey asimptottur. mx + 1 nx − 2 e ğrisinin simetri merkezi (2,1) ise, m − n kaçtır? 0 ÖRNEK f(x) = x2 + x − 2 x2 − 1 eğrisinin düşey asimptotları nedir? x = –1 doğrusu Eğri ve Eğik Asimptot : f(x) eğ risi ve g(x) do ğrusu verilsin. lim x →m ∞ [ f ( x ) − g( x )] = c ise, y = g(x) doğ rusuna e ğik asimptot denir. • Kesirli bir fonksiyonun payı paydasına bölündüğ ünde bölüm eğik yada eğ ri asimptottur. ÖRNEK f(x) = x +1 x 2 + px + q e ğrisinin düşey asimptotları x = –3 ve x = 2 ise, a > b olmak üzere; f(x) = ax 2 + bx + c ş eklindeki b fonksiyonların asimptotu y = m a x + doğrularıdır. 2a p + q kaçtır? –5 ÖRNEK f(x) = x 2 + 3x + 6 x+2 e ğrisinin e ğik asimptotu nedir? y = x + 1 Yatay Asimptot : lim x →m ∞ f ( x) = b ise, y = b do ğrusuna yatay asimptot denir. ● Kesirli bir fonksiyonun pay ve paydasındaki en büyük dereceli terimlerin katsayıları yatay asimptottur. ÖRNEK y = 4 x 2 − 20 x + 5 e ğrisinin e ğik asimptotu nedir? y = ±(2x − 5) Eğrinin Çizimi : • • • • Grafik hiçbir zaman düşey asimptotu kesmez. Kesirli ifadelerin grafiğinde; - Paydada çift katlı olduğunda genellikle baca vardır. - Paydanın tek katlı olduğu kökler ise kelebek oluşur. Grafik bazen yatay asimptotu kesebilir. Kesirli olmayan ifadelerin grafiğinde - Asimptot yoktur. - Tek katlı kökler x eksenini keserken, çift katlı kökler x eksenine teğettir. SORU / ÖSYM – 3 Şekilde verilen eğ rinin denklemi; o ÖRNEK o o o x−3 x +1 2x − 6 y= x+2 2x + 1 y= x −1 2x − 6 y= x−2 y= ifadelerinden hangisidir? II. Grafiği verilen eğrinin denklemi; o y= o y= o y= x2 + 4 x2 − 1 x2 − 4 x2 − 1 x−4 SORU / ÖSYM – 4 y = 2 ve x = 3 doğ rularını asimptot kabul eden ve y eksenini –2 noktasında kesen e ğrinin denklemi ne 2x + 6 olabilir? y = x−3 x2 − 1 ifadelerinden hangisi olabilir? II SORU / ÖSYM – 5 ALIŞTIRMALAR – 12 / 3 / K18 ax + 2 y= eğ risinin yatay ve dü şey asimptotlarının kesim bx + c a noktası (–2, 3) ise, değ eri kaçtır? 3/2 c SORU / ÖSYM – 2 x 2 − ax − 8 y= fonksiyonunun gösterdiğ i e ğrinin y x −b eksenini +8 de kesmesi ve y = x – 1 doğ rusunu e ğik asimptot kabul etmesi için a kaç olmalıdır? 2 Şekilde verilen eğ rinin denklemi; o y= o y= o y= o y= o y= x−3 ( x + 1)2 x 2 + 2x x + 2x + 1 2x + 1 2 ( x − 1)2 ( x + 3 )( x − 1) ( x − 2) 2 x 2 − 2x − 3 ( x − 2) 2 ifadelerinden hangisidir? II. turkoglu SORU / ÖSYM – 1 TÜREV 1. 5. f ( x ) = 3 x 4 − 5 x 2 + x oldu ğ una göre, x 3 y 2 − 5 xy 3 + 8 x − 4 y + 24 = 0 f ( x + h) − f ( x ) lim h→0 h eğrisinin (0, 0) noktasındaki teğetinin denklemidir? ifadesinin eşiti nedir? A) 12x 3 − 10 x + 15 A ş a ğ ıdakilerden hangisi B) 3 x 3 − 5 x + 1 D) 12x 3 − 10 x + 1 A) y = − 2x C) 4 x 3 − 1 B) y = −x D) y = 3x E) 4 x 3 − 2x + 1 C) y = x E) y = 5x 6. 2. f : R → R olmak üzere, x 2 − 1 f(x) = 4x + 1 , x<2 , x≥2 fonksiyonunun x 0 = 2 noktasında türevi varsa kaçtır? A) −4 B) −2 C) −1 D) 4 Grafiği verilen f(x) fonksiyonu kaç noktada türevsizdir? E) Yoktur A) 1 y= 3. mx − 2 2x − n 7. fonksiyonunun asimptotlarının kesim noktası 1 , 5 ise, m.n kaçtır? 3 A) − 5 3 B) 1 3 C) 1 D) 5 3 E) fonksiyonunun minimum değeri varsa kaçtır? A) 0 B) 1 C) 3 2 8. D) 4 E) 5 D) −3 E) −2 değeri kaçtır? x =1 A) −6 f(x) = 2 x 2 + 4 x + 3 4. C) 3 1 y = , t = 2 x 2 − 1 oldu ğ una göre, t dy dx 20 3 B) 2 B) −5 C) −4 f( x) = x 2 − 3x oldu ğ una göre, f′ (− 2) + f′ (2) kaçtır? D) 2 E) Yoktur A) −8 B) −6 C) −4 D) −2 E) −1 9. f(x) = 2 x 3 + mx 2 − nx + k 13. fonksiyonunun x = –1 de yerel minimum de ğ eri oldu ğ una göre, m nin en küçük tamsayı de ğeri kaçtır? A) 7 B) 5 C) 3 D) 1 E) −1 Grafiği verilen f(x) fonksiyonu kaç noktada türevsizdir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 14. 10. f : [−2, ∞) → R, f(x) = x + 4x + 1 2 Ş ekle göre a ş a ğıdakilerden hangisi kesinlikle yanlı ş tır? olduğuna göre, (f −1 )′ (−2) kaçtır? A) 1 6 B) 1 4 C) 1 2 D) − 1 4 E) − 1 2 A) f′′(−4) < 0 B) f′′( 3 )>0 2 D) f′(4) < 0 C) f′′(2) > 0 E) f′′(5) < 0 11. 15. Ş ekle göre, f(x) fonksiyonunun (a, b) aralığında kaç farklı dönüm noktası vardır? Ş ekilde g(x) = f(x − 2) − f(−x) ise, g ′ (3) kaçtır? A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 f ( x ) = 3 arcsin( x 2 ) 12. oldu ğ una göre, f ′ ( 1 ) nedir? 6 36 B) 6 12 C) 2 6 B) 3 lim 16. x→ ∞ C) 2 D) 1 E) 0 C) 1 D) 2 E) 3x + e x 4 x + 2e x limitin de ğeri nedir? 2 A) A) 4 E) 0 D) 3 6 E) 6 6 A) 1 4 B) 1 2 T1 ● 1.D 2.E 3.E 4.B 5.C 6.C 7.C 8.A 9.C 10.C 11.C 12.C 13.A 14.D 15.C 16.B 3 4 TÜREV 3 1. lim 5. x −4 x −8 x → 64 limitin değeri kaçtır? A) 3 B) 2 C) 3 2 D) 2 3 E) 1 3 Ş ekle göre hangisi do ğ rudur? A) f′(2).f′′(2) < 0 B) f′′(−2).f′(2) > 0 C) f′′(2).f′′(−2) > 0 D) f′′(1).f′(−1) > 0 E) f′′(−3).f′(1) > 0 2. a ve b birer tasayı olmak üzere, lim x 2 + ax + b = 3 x −8 x→ 2 1 2 B) 7 2 e ğ risinin üzerindeki (−1, −3) noktasından çizilen te ğ etin e ğ imi 1 ise, a + b kaçtır? ise, b kaçtır? A) 8 f(x) = ax + (b + 1)x + 2 6. D) −1 C) 6 E) − 8 A) 9 f( x) = 3 , g( x ) = x 2 − 2 oldu ğ una göre, x +1 4 3 B) − 1 3 1 2 D) 5 3 E) 13 3 A) C) − D) 12 fonksiyonunun apsisi x = 2 olan noktasındaki 1 normalin e ğ imi − oldu ğ una göre, k kaçtır? 2 f ' (g(2)) g ' (2) kaçtır? A) − C) 11 f(x) = 2x − (k + 1)x − 2 7. 3. B) 10 E) 33 2 B) 21 C) 23 D) 47 2 E) 25 7 3 8. 4. f ( x ) = 2x 3 − 6 x 2 + 4 x e ğrisinin konveks oldu ğu aralık hangisidir? A) (−∞, −2) B) (−1, ∞) D) (−3, 1) C) (1, ∞) Ş ekilde g(x) = x − 3f(x) ise, g′′ (− − 2) kaçtır? 2 E) (−2, 0) A) 1 B) −1 C) −3 D) −5 E) −7 f(x, y) = xy + x − y = 0 9. 13. olduğuna göre, f ′ (2, - 2) kaçtır? B) − A) 1 1 2 C) 0 D) 1 2 E) −1 Grafiği verilen e ğrinin denklemi hangisidir? A) y = 10. x−3 ( x − 4) B) y = 2 D) y = x 2 + 4x ( x − 3) x 2 − 4x x+3 2 E) y = C) y = x 2 − 4x ( x − 3) 2 x 2 + 4x x+2 Grafiği verilen fonksiyonun denklemi hangisi olabilir? A) y = x( x 2 − 4 ) B) y = x2 − 1 D) y = x( x 2 − 9 ) 4 − x2 x2 − 1 E) y = x( x 2 − 1) C) y = x2 x2 − 1 ( x 2 − 4)x 1− x2 f ( x ) = 4sin x 14. π oldu ğ una göre, f ı kaçtır? 6 A) 3 ln 4 C) ln 2 B) 3 ln 2 D) 2 E) 1 2 f(x) = x − bx + 5 3 11. fonksiyonunun apsisi x = −2 olan noktasındaki te ğ eti y = 4x − 8 dorusuna paralel oldu ğ una göre, b kaçtır? A) 8 B) 7 D) −2 C) 6 E) −3 15. P(x) + Pı ( x ) = x 2 + 5 x − 2 oldu ğ una göre, P(2) kaçtır? A) 5 B) 4 C) 2 D) −1 E) −3 f (sin2 x ) = cos x 12. 16. y = − x 2 + 4x parabolünün, 2x − y + 5 = 0 do ğ rusuna en yakın noktasının apsisi kaçtır? 1 oldu ğ una göre, (f −1 ) ı kaçtır? 8 A) − 1 16 B) − 1 8 C) − 1 4 D) − 1 2 A) 3 B) 2 C) 1 E) −1 T2 ● 1.E 2.E 3.A 4.C 5.D 6.D 7.B 8.E 9.A 10.A 11.A 12.C 13.C 14.A 15.A 16.C D) −1 E) − 2 TÜREV 1. f(x) = x 2 + mx + t 5. e ğ risinin A(–3,0) noktasında yerel maksimumu oldu ğ una göre, m + t kaçtır? a A) 15 B) 9 C) 6 E) −3 D) 3 Grafiği verilen f(x) fonksiyonunun (− − 2, 6) arlığında kaç dönüm noktası vardır? d A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2 , 5 x + a f(x) = 2 x + bx + 1 , 6. x≥2 x<2 fonksiyonu bütün reel sayılar için türevlenebilir ise, a kaçtır? b f ( x ) = x 3 + ax 2 − 4 x − 1 2. A) −2 B) −3 C) 0 D) 1 E) 2 fonksiyonunun konveks (dış bükey) oldu ğ u en geni ş aralık (1, ∞) ise, a kaçtır? d A) 4 C) −2 B) 2 D) −3 E) −4 7. 3. Ş ekilde y = 3 – x 2 parabolü verili ğ ine göre, f(3x) = g(x+2) ve g′(3) = 18 oldu ğ una göre, f′ (3) kaçtır? d A) 24 B) 18 C) 12 D) 6 E) 1 ABCO dikdörtgeninin alanının alabileceği en büyük değer kaçtır? a A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 4. 8. Şekle göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a f(x − 2f(x)) = e x 2 2 +1 fonksiyonu veriliyor. f(1) = 2 ve f′(1) = 0 oldu ğ una göre, f′ (− 3) kaçtır? d A) f′′(4) > 0 B) f′′(−3).f′′(3) = 0 D) f′′(−3) < 0 C) f′′(−1) > 0 E) f′′(0) > 0 A) −3e B) 2e C) e 3 D) e 2 E) e 9. f(x) = 1 4 4 3 x − x + 2x2 + 1 4 3 f ( x ) = (1 + cot 2 x ) ⋅ sin 2 x 13. oldu ğ una göre, f ′ (x) nedir? b fonksiyonunun ekstremum noktaları toplamı kaçtır? a A) 1 A) 0 3 C) 2 B) 1 D) 2 ise, dy dx A) 160 lim 14. x→ ∞ A) ∞ x =1 B) 145 C) 138 D) 130 E) sin x D) −1 E) − 2 [ln(6x − 2) − ln(2x )] B) ln 3 f(x) = e 2x +1 fonksiyonunun apsisi x = 0 olan noktasındaki te ğetinin denklemi nedir? d A) y = x − 2 2. log 5 B) 2x − 1 2 A) 2x − 1 D) f( x) = x 1 2x − 1 2 1 C) ⋅ 2x − 1 ln 5 E) D) y = 2x + 2 C) y = x + 2 E) y = 2x + 4 f(x) = x − 4ax + 3 2 16. oldu ğ una göre, f ′ (1) nedir? c C) 2 B) y = 2x − 2 2. ln 5 2x − 1 x +1 B) 1 C) 0 E) 120 oldu ğ una göre, f ′ (x) nedir? c A) 0 D) cot x limitin de ğeri nedir? b f ( x ) = log 5 (2x − 1) 12. 1 sin x değeri kaçtır? d 15. 11. C) 5 E) 2 y = u 2 + u , u = t 2 − t , t = 2x + 1 10. B) 0 D) 3 E) 4 fonksiyonunun apsisi x = 2 olan noktasındaki 1 normalin denklemi y = − x + k do ğ rusuna 2 paralel oldu ğ una göre, a kaçtır? e A) 6 B) 4 C) 2 T3 ● 1.D 2.D 3.D 4.A 5.A 6.B 7.A 8.D 9.A 10.D 11.C 12.C 13.B 14.B 15.D 16.E D) 1 E) 1 2 TÜREV 1. y = 3 ve x = 1 doğrularını asimptot kabul eden ve y-eksenini 4 noktasında kesen eğrinin fonksiyonu hangisi olabilir? A) y = 3x x +1 B) y = D) y = 1 − 3x 1− x x+4 x +1 C) y = E) y = 5. 3x − 4 x −1 B) −3 x<2 , , x=2 x>2 D) 4 E) 6 a < b < c olmak üzere, f : x → [(x− a)(x−b)(x− c)] fonksiyonunun x de ğ i ş kenine göre türevi f′ (x) ise, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) f′ (a) > 0 , C) 3 x−4 x −1 f : R → R olmak üzere, mx 2 − 7 f ( x ) = x + 3 ax + t 2 A) −4 6. 2. y = x + ax + 3 e ğ risinin x = 2 ve x = 0 noktasındaki te ğ etleri arasında kalan açının tanjantının 4 ise, a kaç olabilir? B) f′′ (a) < 0 D) f′′ (c)< 0 C) f′ (c) > 0 E) f′ (b) < 0 fonksiyonu x = 2 noktasında türevli ise, m + a + t kaçtır? A) 3 B) 2 C) − 1 D) −4 E) − 6 y 7. 2 y=x 4 0 3. y = x − 1 eğrisine teğet ve y = 4x − 3 doğrusuna paralel olan doğrunun denklemi nedir? 2 A) y = 4x − 5 B) y = 4x + 5 D) y = 4x − 1 2 Ş ekle göre, taralı dikdörtgenin alanı en çok 2 kaç cm olur? C) y = 4x + 1 A) E) y = 4x + 3 16 3 9 B) 16 2 9 2 B) −1 C) 1 D) −2 E) 0,5 16 9 D) 14 5 E) 3 6 1 x + (2 −m)x − m − 3 = 0 denkleminde köklerin kareleri toplamının minimum olması için, m ne olmalıdır? c A) −0,5 C) y 8. 4. x -3 -2 x 0 / f (x) Ş ekle göre, aşağıdakilerden hangisi f(x) fonksiyonunun ekstremum noktalarından birinin apsisidir? A) 1 B) 0 C) −1 D) −2 E) − 3 9. y 13. y = ax2 + bx + c y = f(x) y 3 1 1 ) 45 2 o x -1 0 x 2 Te ğ etin denklemi y = x + 1 ve g(x) = f(x)(x − 5) ise, g′ (x) türev fonksiyonunun x = 2 için değeri nedir? 2 Şekle göre, a + b + c toplamı kaçtır? A) −2 B) − 1 2 C) 0 D) 2 3 E) 1 A) 7 B) 8 2 10. y = 36x parabolünün hangi noktasındaki teğeti y eksenini N(0, − 2) noktasında keser? A) ( 1 ,2 3 ) 3 B) ( 2 , 8) 9 D) (1, 6) C) ( A) 5 A) −2 C) 3 D) 2 15. B) −1 C) 0 D) 1 E) 2 C) x − f(x) 2 B) f(x ) E) [f(x)] 2 fonksiyonunun x = −1 noktasındaki te ğ eti x 0 ekseni ile pozitif yönde 45 lik açı yaptı ğ ına göre, k kaçtır? E) 1 12. f(x), 0 < x < ∞ aralığ ında azalan bir fonksiyon ise, aşağıdakilerden hangisi aynı aralıkta artan bir fonksiyondur? D) 2f(x) cos x − 2 sin x − 1 cos 2x + sin 2x − 1 f(x) = 1 − 7kx + 3x A) −1 A) f(x) − x E) 11 E) (0, 0) 2 B) 4 lim x→ 0 D) 10 limitinin değeri kaçtır? 4 , 4) 9 11. y = x + bx + cx − 1 fonksiyonunda apsisi x = 1 olan nokta dönüm (büküm) noktasıdır. Fonksiyonun bu noktadaki te ğ etinin e ğ imi 1 ise, c kaçtır? 3 14. C) 9 16. B) − 1 2 C) − 1 4 D) − 1 5 E) − 1 7 E) π 2 f ( x ) = sin x cos x π ise, f ′ ( ) kaçtır? 2 3 A) −π B) − π 2 T4 ● 1.C 2.D 3.A 4.C 5.A 6.D 7.A 8.D 9.C 10.C 11.B 12.C 13.E 14.B 15.A 16.C C) 0 D) 1 TÜREV f( x) = 1. 2. 1 B) e2 1 e2 C) −e D) e E) e A) (−∞ , −5) 2 f ( x ) = sin x + cos x f(x) = 6. E) ( −4, −2) x3 2 − ax + 5ax + 2 3 E) 2(cosx −sinx) A) 1 < a < 9 B) a > 5 D) −5 < a < 0 3. C) (2, 3) fonksiyonu daima artan ise, a gerçel sayısı için a ş a ğıdakilerden hangisi do ğrudur? B) −cosx − sinx C) −cosx + sinx D) sinx + cosx B) ( −2, 2) D) (3, ∞) ise, f (15) (x) nedir? A) cosx −sinx 3 fonksiyonu a ş a ğ ıdaki aralıkların hangisinde azalandır? oldu ğ una göre, f ′ (e) nedir? A) − f(x) = x − 12x − 7 5. x2 ln x C) a > 1 E) 0 < a < 5 f ( x ) = 2 sin x ise, f′′ (0) kaçtır? f ( x ) = x 4 − ax 3 + 3 x 2 + bx + 2 7. A) −2ln3 B) ln 1 3 C) ln2 D) ln3 e ğ risinin dönüm noktalarından birin apsisi x = −1 ise, a kaçtır? E) 0 A) 1 4 B) 1 C) − 1 4 D) −3 E) −2 4. f(x) = sin(cosx) 8. π olan 2 noktasındaki normalinin e ğ imi kaçtır? fonksiyonunun apsisi x = Ş ekle göre, a ş a ğ ıdakilerden hangisi yanlı ş tı? A) f′ ( −3) < 0 B) f ′ ( 1 ).f′ (0) > 0 2 D) f′ ( −1).f′ (0) > 0 C) f′ ( −2) = 0 E) f′ (1) > 0 A) 1 6 B) 1 3 C) 0 D) −1 E) − 1 6 f( x) = 9. (M − 2)x 3 + ( A + 2)x 2 + Tx 3x + 4 B) −4 y= 10. C) 6 D) 8 ( d 3 x ⋅ ln x dx ) ifadesinin e ş iti nedir? fonksiyonunun yatay asimptotu y = −1 do ğ rusu ise, M.A.T kaçtır? A) −24 x −2 ⋅ 13. B) 3lnx + 1 A) 2xlnx D) x (lnx + 5) E) 12 C) xlnx + 5 E) 2lnx + 1 2 x−6 x+2 fonksiyonunun grafiği hangisidir? A) B) 14. 0 < x < π olmak üzere, f(sinx) = tanx ise, 2 2 ifadesinin pozitif de ğeri kaçtır? f ′ 2 C) D) A) 6 B) 4 C) 3 2 D) 2 2 E) 2 E) 15. Gerçel sayılar kümesi üzerinde tanımlı ve türevlenebilir bir f fonksiyonu için, f(1) = f′ (1) = 1 oldu ğ una göre, g(x) = f(x.f(x)) ile tanımlanan g fonksiyonu için g′′ (1) kaçtır? y= 11. 2x 2 − 3 x + 5 x2 − 4 A) 0 B) 1 2 C) 1 D) 2 E) 3 fonksiyonunun yatay ve düşey asimptotları ile Ox ekseninin sınırladığı bölgenin alanı kaç 2 br dir? A) 12 B) 10 C) 8 D) 6 E) 4 lim 16. 12. f : [0, π] → R oldu ğ una göre, (f −1 )′(0) kaçtır? 1 2 B) 1 1− x ln x limitinin de ğeri kaçtır? f(x) = sinx − cosx A) x→1 C) 1 D) 2 A) − 1 4 B) − 1 2 E) 2 2 2 T5 ● 1.D 2.C 3.C 4.E 5.B 6.E 7.D 8.A 9.E 10.B 11.C 12.B 13.B 14.D 15.D 16.B C) 0 D) 1 4 E) 1 3
© Copyright 2024 Paperzz