30.05.2014 İşçi İşveren Sorumluluğu

Ġli
: Gaziantep
Tarih : 30.05.2014
‫الرِحي ِم‬
َّ ‫الر ْْح ِن‬
َّ ِ‫بِ ْس ِم هللا‬
ِ ‫واَ ْن لَيس لِ ِْْلنْس‬
‫ان اََِّّل َما َس ٰعى‬
َ َ ْ َ
‫قال رسول هللا ملسو هيلع هللا ىلص‬
ِ
َّ ‫َجَرهُ قَ ْب َل أَ ْن ََِي‬
ْ ‫أ َْعطُوا األَج َي أ‬
ُ‫ف َعَرقُه‬
ĠġÇĠ VE ĠġVEREN SORUMLULUĞU
Aziz Müslümanlar!
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bir sefer dönüşünde
kendisini karşılayan Medine’li Müslümanların liderlerinden Sa`d b. Muâz ile tokalaşırken, ellerinin nasırlaşmış
olduğunu görünce bunun sebebini sormuş, o da "Ya
Resûlallah! Çoluk çocuğumun geçimini temin için (bahçemde) kazma-kürekle çalışıyorum." cevabını vermiştir.
Bu cevap üzerine Hz. Peygamber, çok sevdiği bu sahabesinin nasırlı elinin içini öpmüş ve “ĠĢte bu eller Allah'ın
sevdiği ellerdir."1 buyurmuştur.
Peygamberimizin bu tavrı ailemizin geçimini temin
etmek için sarf edilen el emeğinin ve dökülen alın terinin
önemini, bize ne güzel anlatıyor. Çalışan eller öpülesi
ellerdir. Bu eller Peygamberin öptüğü ellerdir.
Sevgili KardeĢlerim!
Dinimize göre en aslî kazanç yolu emektir, alın teridir. Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de: “Ġnsan için ancak
çalıĢtığı vardır.”2 buyurmuş; Peygamberimiz (s.a.v.) de
kendisine;“En temiz kazanç hangisidir?” diye sorulduğunda “KiĢinin kendi elinin emeği, bir de dürüst ticaretinden (Elde ettiği) kazancıdır.”3cevabını vermiş ve
“Hiç kimse elinin emeğinden daha hayırlı bir Ģey yemiĢ
değildir. KuĢkusuz Allah’ın Peygamberi Dâvud (a.s.)
bile, elinin emeğini yerdi.”4 buyurmuştur.
Aziz Cemaat!
İslâm'da kişinin rızkını meşru ve helal yoldan çalışıp
kazanması farz kılınmış, ibadet ölçüsünde nitelendirilmiştir. İslam bu ilkelere göre; hırsızlık, gasp, faiz, kumar,
rüşvet, karaborsa, ölçü ve tartıda hile yapmayı, alkollü
içecekler ve uyuşturucu maddeler satarak gelir elde etmek gibi, kazanç yollarını yasaklamış, haram kılmıştır.
Günümüz toplumlarında ahlâkî ve dinî hassasiyetin
zayıflaması ve yozlaşması en çok ticaret alanında ve çalışma sahasında gerçekleşmektedir. Bir yanda aldatılan müşteriler, işçinin hakkını vermeyen işverenler, diğer tarafta
ise aldığı ücreti hak etmeyen ve işini suistimal eden iş görenler var. İnsanlar arasındaki ilişkilerin samimiyet, dürüstlük
ve
güven
ilkeleri
çerçevesinden
çık
ması, acı bir gerçektir.
Toplumsal hayatta insandan beklenen en önemli
vazife onun başkalarının hakkını gözetmesi ve sorumluluklarını yerine getirmesidir. Müslüman bir bireyde kul
hakkı duyarlılığı ve helal kazanç bilinci ne kadar önemlidir. Bu iki önemli kavram, iş hayatında kalite ve verimliliğin ve gönül huzurunun da sebebidir. Kur’an ve sünnette işçi ve işveren ilişkileri ile ilgili düzenleyici birçok
hüküm bulunmaktadır. Çünkü İslâm el emeğine ve alın
terine büyük önem vermiştir.
Değerli KardeĢlerim!
Çalışma hayatında haklar tek taraflı değildir. İşverenin işçi üzerinde hakkı olduğu gibi işçinin de işveren
üzerinde hakları vardır. Bu hakları kısaca şöyle özetleyebiliriz: İşçi, öncelikle helal ve meşru işlerde çalışmalı, işini doğru, iyi, sağlam ve eksiksiz yapmalı, mesai
saatlerine uymalı, iş saatleri içinde işiyle meşgul olmalı,
verilen talimatlara uymalı, baştan savma iş yapmamalı,
aldığı ücreti hak etmeye çalışmalı, kendisine teslim
edilen iş, araç ve gereçlerini korumalı, çalıştığı yerdeki
imkânları, özel işlerinde kullanmamalıdır.
İşverenin üzerindeki en temel yükümlülük ise,
çalıştırdığı işçisine kararlaştırılmış ücretini tam ve
zamanında ödenmesi gelmektedir. Ayrıca çalıştırdığı
işçisine yaşam standartlarını göz önüne alarak uygun bir
ücret belirlemesi, çalışanların izin, dinlenme gibi temel
sosyal hakları ile mal, can, din, akıl ve ırz güvenliği gibi
temel özgürlüklerin tanınması ve bu hususta gerekli
tedbirlerin alınması işverenin temel görevidir.
Çalıştırdığı kişiye gücü üzerinde iş yüklememeli,
ona değer vermeli ve onu üretime alın teri koyan bir
kardeşi olarak görmelidir. İş yerinde sağlık, iş güvenliği
ve sosyal haklarının yanı sıra ibadet için de zaman ve
mekan ayırmalıdır.
Hutbemizi Peygamberimizin sözleriyle bitirelim:
“Biriniz bir iĢ yapınca, onu en sağlam ve en iyi Ģekilde
yapması Allah’ın sevdiği bir davranıĢtır.”5 “ĠĢçiye
ücretini alın teri kurumadan veriniz.” 6
1-Şevkani, el-fevaid’ül-mecmua, 1/151
2-Necm, 53/39.
3-İbn Mâce,Ticârât, 1.
4-Buhârî, Buyû, 15.
5-Suyûtî, el-Câmiu’s-Sağîr, II, 286.
6-İbn Mâce, Ruhûn, 4.
-----------------------------------------------------------------Hazırlayanın Adı-Soyadı: Adem DEMĠR
Ünvanı: Ġmam Hatip / ġahinbey(19900680)
Redaksiyon Ġl ĠrĢat Kurulu