10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Mitoz bölünmedeki interfaz evresi ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? 5. Bütün ökaryot canlılardaki hücre bölünmelerinde aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez? A) İnterfaz evresi mitotik evreye göre daha kısa sürer. A) DNA eşlenmesi B) Hücrenin normal hayatsal faaliyetlerini sürdürdüğü evredir. B) Sentrozom eşlenmesi C) İğ ipliklerinin oluşturulması D) Enerji tüketiminin gerçekleşmesi E) Enzim kullanılması 6. Bir hücrenin bölünmesi sırasında gerçekleşen bazı olaylar şunlardır: C) DNA replikasyonu bu evrede gerçekleşir. D) Mitotik evre için ATP’nin sentezlendiği evredir. E) İnterfaz evresinde hücrenin yüzey/hacim oranı zamanla küçülmektedir. 2. Büyümesini tamamlamış bir insanda aşağıdaki hücrelerden hangisinin bölünme özelliği yoktur? A) Bağırsak epitel hücresi B) Karaciğer hücresi C) Çizgili kas hücresi E) Bağ doku hücresi 3. Canlılarda gözlenen büyüme, gelişme ve çoğalma gibi olaylar hücre bölünmeleri ile sağlanır. Buna göre; I. genç bir amipin olgun amip haline gelmesi, R İ T I. Sentrozomların iğ ipliklerine tutunma yüzeyi oluşturması K E N R Ö D) Kemik iliği hücresi 01 Mitoz Bölünme II. Metafaz evresinde kardeş kromatitli kromozomların hücrenin ekvator düzlemindee bir sıra halinde dizilmesi, III. sitoplazma bölünmesinde ara lamel oluşturulması Bu olaylardan hangileri yüksek yapılı bitki hücrelerinde gerçekleşebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III 7. Hücre döngüsü sürecinde, aşağıdakilerden hangisi interfaz evresinde gerçekleşir? II. kırılan kemik dokunun iyileşmesi, E) II ve III A) Sitoplazma bölünmesinin gerçekleşmesi III. kökün toprağın derinliklerine ilerlemesi B) DNA replikasyonunun gerçekleşmesi olaylarının hangilerinde hücre bölünmeleri gerçekleşir? C) Kardeş kromatitlerin ayrılması D) Kromatin ipliklerin kromozom haline dönüşmesi A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III 4. Hücrelerin mitoz bölünme yapmalarında; E) Çekirdek zarı ve endoplazmik retikulum organelinin eriyerek kaybolması E) I, II ve III 8. Hayvanlardaki mitoz bölünme ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Bölünme sonucu iki hücre oluşur. B) Gametlerin oluşmasını sağlar. C) Kromozom sayısı değişmez. D) Oluşan hücrelerin organel sayıları farklı olabilir. E) Kardeş kromatit ayrılması gerçekleşir. I. ortamdaki besin miktarının yeterli olması, II. hücre bölünmesini uyarıca faktörün bulunması, III. DNA’lardaki nükleotit dizilişinin değişmesi, IV. kullanılan oksijen miktarının azalması faktörlerinden hangileri etkilidir? A) I ve II B) I ve IlI C) II ve IV D) I, II ve IV E) II, III ve IV 01 Mitoz Bölünme 9. Mitoz bölünme ile canlılarda aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleştirilmez? A) Bir hücreli canlılarda eşeysiz üreme B) Hayvanlarda yaraların iyileşmesi C) Çiçekli bitkilerde vejetatif üreme D) Zigotun gelişerek yeni birey oluşturması E) Diploit canlılarda spor oluşturulması 13. Mitoz bölünmenin farklı evrelerinde gerçekleşen olaylarla ilgili; I. profaz evresi g kardeş kromatitli kromozomların oluşması, II. metafaz evresi g sentrozomlardan iğ ipliklerinin meydana gelmesi, III. anafaz evresi g kardeş kromatitlerin ayrılması, IV. telofaz evresi g çekirdek zarının oluşması eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? 10. N R Ö 11. B) Hücrede 8 tane kromatit bulunmaktadır. C) İğ iplikleri kromozomların kinetokorlarına bağlıdır. Körfez Yayınları C) II ve lV R İ T K E Bu hücre ve bölünme evresi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kromozom sayısının en iyi tespit edildiği evredir. B) ll ve Ill D) I, III ve lV E) l, II, lll ve lV Aşağıdaki şekilde mitoz bölünmeye ait bir evre gösterilmiştir. 14. A) I ve IV Hücre döngüsünün farklı evreleri arasındaki düzeni sağlayan kontrol noktalarında; I. hücrenin yeterli büyüklüğe ulaşıp ulaşmadığı, II. replikasyon sonucu oluşan DNA’nın doğru eşlenip eşlenmediği, III. kromozomların iğ iplikleri ile bağlanıp bağlanmadığı durumlarından hangileri kontrol edilir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III II. iki çekirdekli hücrenin oluşması, 15. Hücre döngüsü sırasında gerçekleşen; III. kardeş kromatitli kromozomların ayrılması D) Bu evre sadece hayvan hücrelerinde görülür. E) Bu evreden sonra kardeş kromatitler ayrılır. E) I, II ve III Mitotik evrede; I. kromatin ipliklerin kromozom haline dönüşmesi, I. sitoplazmadaki serbest nükleotitlerin kullanılması, II. sitoplazmik proteinlerden iğ ipliklerinin oluşması, olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? III. karyokinez sonucu sitoplazma bölünmesinin gerçekleşmemesi, A) I - ll - lll B) I - lll - ll C) Il - l - lll IV. hücre çoğalmasını kontrol eden genlerin mutasyona uğraması D) llI - l - ll E) llI - ll - l 12. Aşağıdaki canlıların hangisinde sitoplazma bölünmesi sırasında ara lamel oluşumu görülür? A) Amip B) Bitki C) Öglena olaylarından hangileri kanser oluşumunda etkilidir? A) Yalnız Il B) Yalnız IV C) I ve lV D) I, III ve lV E) l, II, lll ve lV D) Paramesyum E) Hayvan Test 01 CA 1.A 2.C 3.D 4.A 5.B 6.E 7.B 8.B 9.E 10.D 11.B 12.B 13.D 14.E 15.A 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. 02 Eşeysiz Üreme Aşağıda öglenadaki eşeysiz üreme olayları gösterilmiştir. 4. Doku kültürü ile üreme, bir bitkiden alınan hücre veya dokunun kültür ortamında çoğalmasını sağlayarak yeni bir canlının oluşturulmasıdır. Buna göre, doku kültürüyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Kamçı A) Oluşan canlı, ata canlı ile aynı kalıtsal bilgiye sahip olur. R İ T B) Yeni canlının oluşmasında mitoz bölünme gerçekleşir. Çekirdek Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? C) Doku kültürü ile oluşan canlıların değişen çevre şartlarına uyum yeteneği artar. A) Öglenada boyuna bölünme gerçekleşir. D) Tohumun embriyo hücresinden alınan bir hücreden yeni bir canlı oluşturulabilir. B) Bölünme sonunda oluşan iki öglenanın da genetik bilgisi aynı olur. K E E) Yeni bitkilerin oluşması sırasında hormon çeşitleri kullanılır. C) Oluşan yeni öglenaların sitoplazma miktarı farklı olabilir. D) Bölünme sonunda oluşan her iki öglenanın mitokondri sayısı eşit olur. N R Ö 5. Eşeysiz olarak çoğalan canlılarda doğal olarak kalıtsal farklılıklar oluşmaz. Ancak bu şekilde çoğalan canlılarda da bazı kalıtsal farklılıklar gözlenebilmektedir. Eşeysiz üremedeki bu duruma; I. mutasyon, II. krossing over, III. mayozda ayrılmama, IV. döllenme olaylarından hangileri neden olabilir? III. hidrada tomurcuklanma ile yeni bireyin oluşması A) Yalnız I B) Yalnız lII C) l ve IV üreme çeşitlerinin hangilerinde genetik çeşitlilik oluşmaz? D) I, ll ve Ill E) l, II ve IV 6. Sporla üreme; mantar, kara yosunu, su yosunu vb. canlılarda gerçekleşmektedir. Bu üreme çeşidi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? E) Çoğalma sırasında mutlaka DNA replikasyonu gerçekleşir. 2. Farklı canlılarda görülen; I. patates yumrularının çimlendirilmesi ile yeni patates bitkilerinin elde edilmesi, II. insan bağırsağındaki tenyanın kendi kendini döllemesi ile yeni bireyler oluşturması, A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III 3. Üreme çeşitlerinde gözlenen; E) II ve III I. mayoz bölünme ile gamet oluşturulması, A) Sporla üreme, eşeyli üreyen canlılarda görülmez. II. türün neslinin devam ettirilmesi, III. yararlı özelliklerin değişmeden yeni nesillere aktarılması B) Sporla üreme, bir çeşit eşeysiz üremedir. C) Sporlar çevre şartlarına dayanıklı hücrelerdir. özelliklerinden hangileri eşeysiz üremede görülür? D) Sporların genetik bilgisi birbirinden farklı olabilir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Sporlar n kromozomlu (haploit) olabilir. D) I ve II E) II ve III 02 Eşeysiz Üreme 7. Aşağıdaki şekilde deniz yıldızında üreme olayı gösterilmiştir. Sınıflandırmada kullanılan; I. mercan, Buna göre, bu üreme çeşidi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 10. A) Yeni bireylerin oluşmasında genetik çeşitlilik sağlanır. B) Bu üreme çeşidi bazı omurgalı hayvanlarda da gözlenir. II. çiçeksiz bitki, III. mantar canlı gruplarında görülen eşeysiz üreme çeşitleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Yalnız I II ve III B) Yalnız II I ve III C) Yalnız IIl I ve II D) Il ve IIl l ve lll E) I ve II II ve III Sporla üreme Tomurcuklanma R İ T C) Yeni bireylerin oluşmasında kök hücre çeşitleri etkili olur. D) Bu üreme olayı, deniz yıldızının doğal üreme yöntemidir. K E E) Yeni bireyin oluşması sürecinde farklı dokuların oluşması krossing over olayı ile sağlanır. Eşeysiz üreme çeşitlerinin görüldüğü canlı örnekleriyle ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) Bölünerek üreme: Öglena B) Tomurcuklanma ile üreme: Bira mayası C) Sporla üreme: Eğrelti otu Farklı canlılarda görülen; l. hidranın gövdesinden çıkan çıkıntı ile yeni bir bireyin oluşması, Körfez Yayınları N R Ö 8. 11. ll. söğüt bitkisinden alınan dal parçasının toprağa dikilmesi ile yeni bitkinin oluşması, lII. sarımsak bitkisine ait soğanlardan yeni bitkilerin oluşması üreme olaylarının hangileri çelikle üremeye örnek verilemez? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III C) Yalnız III E) I, II ve III D) Rejenerasyon ile üreme: Halkalı solucan E) Bölünerek üreme: Deniz yıldızı 12. 9. Hayvanlarda rejenerasyon ile üremede; I. mitoz ile hücre sayısının artırılması, II. farklı doku ve organların oluşması, III. hücrelerde genetik farklılıkların oluşması, IV. hücre şekillerinde farklılıklar oluşması olaylarından hangileri meydana gelir? A) I ve II B) I ve III C) Il ve IV D) IIl ve IV E) I, II ve IV Test 02 CA 1.D 2.D 3.E Bitkilerin yapısını oluşturan; I. kök, II. gövde, III. yaprak, IV. çiçek organlarından hangileri ile eşeysiz üreme gerçekleştirilebilir? A) I ve II B) I ve III C) Il ve IV D) I, Il ve Ill E) I, II ve IV 4.C 5.A 6.A 7.C 8.E 9.E 10.D 11.D 12.D 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. 03 Mitoz Bölünme, Eşeysiz Üreme Aşağıdaki şekilde bir hücrenin mitoz bölünmesine ait evre gösterilmiştir. 4. I. toprak solucanına ait parçalardan yeni solucanların oluşması, Farklı canlılarda gerçekleşen; II. insanda kesilen karaciğerin kendini yenilemesi, III. kertenkelenin kopan kuyruğunun yerine yeni bir kuyru ğun gelişmesi, Bu hücre bölünmesinden sonra gerçekleşecek olan evre aşağıdakilerden hangisidir? 2. Mitoz bölünme yaparak çoğalan bir canlıda; I. kalıtsal çeşitliliğin modifikasyonla sağlanması, III. doku, organ ve sistemlerin oluşturulması olaylarından hangileri gerçekleşebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III şeklindeki rejenerasyon örneklerinin hangilerinde birey sayısı artışı meydana gelir? A) I ve II B) I ve III C) I ve IV K E N R Ö II. konjugasyonla eşeyli üreme görülmesi, 3. D) I ve II E) II ve III R İ T A) Anafaz B) Metafaz C) Sitokinez D) Profaz E) Telofaz IV. deniz yıldızının kopan kolundan yeni bir deniz yıldızı nın gelişmesi Üreme çeşitleriyle ilgili; D) II ve III E) III ve IV 5. 2n = 46 kromozomlu bir canlıya ait hücrelerin gerçekleştirdiği mitoz ve mayoz bölünmelerde; I. mayozun metafaz Il evresi ile mitozun metafaz evresindeki hücrelerin DNA miktarları, II. sitokinezin oluşum şekli, III. interfazda eşlenen DNA sayısı, IV. bölünmeler tamamlandığında hücrelerin sahip oldukları DNA miktarları durumlarından hangileri farklılık gösterir? A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve IV D) I, II ve Ill E) II, III ve IV 6. Farklı hayvan türlerinde; – bitkilerden elde edilen daldan yeni bir bitkinin elde edilmesi, – etrafı kalın bir örtü ile kaplı olumsuz ortam şartlarına dayanıklı hücrelerden yeni bireylerin oluşması, – hayvanlarda kopan parçanın kendini yenilemesi ile yeni bir canlının oluşması, – bazı canlılarda vücudun yan tarafından çıkan parçanın ayrılarak yeni bir canlı oluşturması açıklamalarında aşağıdaki üreme şekillerden hangisine yer verilmemiştir? A) Rejenerasyon B) Çelikleme C) Sporlanma E) Bölünme D) Tomurcuklanma I. yumurta, II. sperm, III. zigot, lV. kutup hücresi yapılarından hangileri mitoz bölünme ile yeni canlı oluşturabilir? A) I ve II D) Il ve IV E) I, II ve IV B) I ve III C) ll ve III 03 Mitoz Bölünme, Eşeysiz Üreme 7. 10. Hücre döngüsü evrelerinde meydana gelen bazı olaylar aşağıda verilmiştir. Aşağıdaki şekilde bir hücrenin mitoz bölünmesine ait evre gösterilmiştir. – Kromozomlar tek sıra halinde hücrenin ekvator düzle- mine dizilir. – Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kardeş kromatitli hale dönüşür. – Çekirdekteki DNA’lar eşlenerek iki katına çıkar. – Kardeş kromatitler ayrılarak zıt kutuplara çekilirler. Bu evreler içerisinde aşağıdakilerden hangisiyle ilgili bilgi verilmemiştir? Bu hücre ve bölünme evresi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) İnterfaz B) Anafaz C) Profaz A) Hücre 2n = 4 kromozomludur. D) Metafaz E) Telofaz B) Bu evrede 2C = 8 DNA bulunmaktadır. R İ T C) Kromozomlarda kinetokor bulunmaktadır. D) Bölünmenin metafaz evresine aittir. E) Çekirdek zarı ve endoplazmik retikulumun kaybolduğu evredir. 8. K E 2n = 46 kromozomlu bir kemik iliği hücresi 4 mitoz bö- N R Ö Buna göre, sonuçta oluşan akyuvar sayısı ve akyuvar hücrelerinin kromozom sayısı aşağıdakilerden han gisidir? 9. Akyuvar sayısı Kromozom sayısı Körfez Yayınları lünme geçirdikten sonra akyuvar hücrelerine farklılaşmıştır. 11. Tomurcuklanma ile üreme ile ilgili; I. Çok hücreli canlılarda gözlenmez. II. Oluşan yeni birey ata canlıya bağlı kalabilir. A) 8 46 B) 8 23 C) 16 46 D) 16 23 bilgilerinden hangileri doğrudur? E) 32 46 A) I ve II B) lI ve III C) Ill ve IV III. Yeni bireyin oluşması sürecinde hücre farklılaşması meydana gelebilir. IV. Mutasyon sonucu genetik çeşitlilik ortaya çıkabilir. D) I, II ve IV E) ll, III ve IV Aşağıdaki canlılardan hangisinin üreme ve gelişme döneminde mitoz bölünme gözlenmez? 12. Bitkilerde meydana gelen aşağıdaki olaylardan hangisi vejetatif üreme çeşidi değildir? A) Tam parazit bitki A) Çelikle üreme B) Bakteri B) Tohum ile üreme C) Şapkalı mantar C) Soğan ile üreme D) Eğrelti otu D) Rizom gövde ile üreme E) Sölenter E) Kültür yöntemi ile üreme Test 03 CA 1.E 2.B 3.E 4.C 5.C 6.B 7.E 8.E 9.B 10.D 11.E 12.B 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Mayoz bölünmede; I. tetrat oluşması, II. homolog kromozomların ayrılması, III. DNA molekülünün kendini eşlemesi, IV. krossing - over olayının gerçekleşmesi olaylarından hangileri oluşan gametlerin genetik olarak farklı olmasında etkilidir? A) I ve II B) II ve IV C) III ve IV D) I, II ve III 2. Mayoz bölünmede kromozom sayısının yarıya inmesini sağlayan temel olay aşağıdakilerden hangisidir? 4. II. çekirdek zarı ve endoplazmik retikulumun erimesi, III. kardeş olmayan kromatitler arasında gen alış - verişinin olması B) Sentrozomların zıt kutuplara çekilmesi C) Kromatitlerin iğ ipliklerine bağlanması olaylarından hangileri profaz - I evresinde meydana gelir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 5. Mayoz - I evrelerinde gerçekleşen olaylarla ilgili; II. metafaz-I → homolog kromozomların çift sıra halinde dizilmesi, Ill. anafaz-I → kardeş kromatitlerin ayrılması, lV. telofaz-I → n kromozomlu iki tane çekirdeğin oluşması, eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? A) l ve Ill B) Il ve IV C) IIl ve lV D) I, lI ve IV E) lI, Ill ve lV Aşağıdaki grafikte, mayoz bölünme geçiren bir sperm ana hücresinin DNA miktarı değişimi gösterilmiştir. DNA miktarı III 4C IV 6. V 2C E) I, II ve III I. profaz-I → kardeş kromatitli kromozomların oluşması, E) Homolog kromozomlar arasında krossing - overin gerçekleşmesi R İ T D) II ve III K E N R Ö A) Çekirdekteki bütün DNA’ların eşlenmesi Mayoz bölünmede gerçekleşen; I. homolog kromozom çiftlerinin bir araya gelerek tetrat oluşturması, E) II, III ve IV D) Homolog kromozomların zıt kutuplara çekilmesi 3. 04 Mayoz Bölünme C I I. homolog kromozomların ayrılması, II. tetrat oluşması, VI II Mayoz bölünme sırasında; Sitokinez II Metafaz II Anafaz II Metafaz I Profaz I İnterfaz III. DNA eşlenmesi, IV. haploid iki hücre oluşması, V. kardeş kromatitlerin ayrılması Bu evrelerin hangilerinin bitimindeki DNA miktarları doğru olarak verilmiştir? olaylarının meydana gelme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I - II - V - llI - IV B) lI - I - V - lV - Ill A) I ve II B) I ve lV C) III ve V C) Il - IlI - l - lV - V D) Ill - II - l - lV - V D) IlI ve Vl E) III, V ve Vl E) llI - IV - ll - I - IV 04 Mayoz Bölünme 7. Mayoz bölünme ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? 11. Hücre bölünmelerinde meydana gelen; I. DNA’nın kendisini eşlemesi, A) Homolog kromozom ayrılması anafaz-II’de olur. II. tür içi kromozom sayısının sabit kalmasınının sağlanması, B) Metafaz-II’deki kromozom sayısı n’dir. C) Mayoz bölünmedeki tetrat sayısı o canlının (n) kromozom sayısına eşittir. D) Tür içi genetik çeşitliliğin artmasını sağlar. E) İki ayrı bölünme için bir kez DNA eşlenmesi yapılır. III. kardeş kromotitlerin ayrılması, IV. kromozom sayısının yarıya inmesi, V. homolog kromozomların ayrılması olaylarının ait olduğu bölünme çeşitleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmişir? Mitoz Mayoz A) I, II ve III I, III, ve IV B) I, ll ve III I, II, III, IV ve V C) II ve III I, IV ve V D) I ve IV I, II ve III 8. Aşağıda 2n = 2 kromozomlu bir canlıdaki bazı bölünme evreleri gösterilmiştir. Buna göre, numaralı evrelerden hangileri mayoz bölünmeye aittir? A) Yalnız 1 B) 1 ve 2 C) 1 ve 3 E) 1, 2 ve 3 Körfez Yayınları N R Ö D) 2 ve 3 Mayoz bölünme aşağıdaki alemlerden hangisinde gerçekleşmez? A) Bakteri Aşağıda farklı hücrelerde gerçekleşen bölünme evreleri gösterilmiştir. Yukarıdaki hücrelerden hangisi 2n = 4 kromozomlu bir hücrenin normal mayoz bölünme evrelerinde görülebilir? A) I ve IV B) II ve Ill C) II ve IV D) III ve IV 13. Mayoz bölünmede meydana gelen; I. DNA eşlenmesi, C) Mantar D) Bitki E) Hayvan 10. 12. 9. B) Protista R İ T I ve V K E E) II, III ve IV E) I, II ve IV Bir hücrede, mayoz bölünme sırasında; I. homolog kromozomların ayrılması, II. kardeş olmayan kromatitler arasında gen değişiminin olması, III. kardeş kromatitlerin ayrılması olaylarından hangileri her zaman gerçekleşmek zorunda değildir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III II. iğ ipliklerinin oluşması, III. homolog kromozomların ayrılması, IV. sitoplazmanın bölünmesi olaylarından hangileri, mayoz - I ve mayoz - II evrelerinde ortak olarak görülür? A) l ve II B) l ve IIl C) lI ve IV Test 04 CA 1.B 2.D 3.E 4.E 5.D 6.D 7.A D) I, II ve III 8.B 9.A E) I, II ve IV 10.B 11.B 12.E 13.C 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Canlılardaki eşeyli üreme sürecinde gerçekleşen; 4. I. farklı büyüklükteki gametlerin birleşmesiyle zigot oluşması, III. gametlerin kamçılı özellikte olması, IV. türün kromozom sayısının korunması olaylarından hangileri bütün eşeyli üreyen canlılarda ortaktır? A) I ve II B) I ve III C) lI ve Ill D) II ve IV R İ T E) IlI ve IV K E I. Halkalı solucanlarda yabancı döllenme sonucu yeni birey oluşması II. Arılarda kraliçe arıdan oluşan yumurta hücresinin gelişmesiyle erkek arı oluşması N R Ö III. Gül bitkisinden alınan bir dalın gelişmesiyle yeni bitki oluşması Bal arılarında meydana gelen üreme olayları aşağıda şematize edilmiştir. II. tür içi genetik çeşitliliğin artırılması, 2. 05 Eşeyli Üreme Yukarıdaki üreme olaylarının hangilerinden oluşan yeni bireylerde ata bireylerden kalıtsal farklılıklar görülür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Buna göre, numaralı yerlerdeki olaylar aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I II III IV A) Mitoz Mayoz Partenogenez Modifikasyon B) Mitoz Mayoz Modifikasyon Partenogenez C) Mitoz Mitoz Döllenme Modifikasyon D) Mayoz Mitoz Döllenme Partenogenez E) Mayoz Mitoz Mayoz Partenogenez 5. Partenogenezle üremede; I. haploit kromozomlu hücreden canlının oluşması, II. gelişmenin mitoz bölünme sağlanması, III. gametlerin birleşerek zigot oluşturması, IV. tür içi genetik çeşitliliğin artırılması olaylarından hangileri meydana gelir? – yumurtanın döllenme olmadan yeni canlı oluşturması, A) I ve II B) I ve III C) II ve III – sperm ile yumurtanın birleşerek yeni gen kombinasyonunu oluşturması, D) II ve IV E) I, II ve IV – kardeş olmayan kromatitler arasında parça değişiminin meydana gelmesi 6. Bakterilerdeki konjugasyonda aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez? açıklamalarında aşağıdaki terimlerden hangisine yer verilmemiştir? A) Sitoplazmik köprünün oluşması A) Konjugasyon B) Partenogenez B) DNA eşlenmesi C) Krossing over D) Metagenez C) Küçük çekirdeğin mayoz bölünme geçirmesi D) Kalıtsal çeşitlilik sağlanması 3. Canlılarda kalıtsal çeşitliliği arttıran olaylarla ilgili; – tek hücreli canlılar arasında çekirdek alışverişinin gerçekleşmesi, E) Döllenme E) İki farklı hücre arasında gen değişiminin yapılması 05 Eşeyli Üreme 7. Hermafroditlik dişi ve erkek üreme organının aynı canlıda bulunması durumudur. Buna göre; I. tenya, 10. II. toprak solucanı, III. bezelye, IV. sürüngen A) l ve lI B) I ve IlI C) l, lI ve III D) I, II ve IV E) lI, IlI ve IV canlı gruplarından hangilerinin normal bireyleri hermafrodittir? Aşağıdaki şekilde, bir dişi kertenkelede gerçekleşen diploit (2n) partenogenez olayı gösterilmiştir. Buna göre, I. Yeni bireyin oluşumu sırasında genetik çeşitlilik meydana gelir. R İ T II. Yumurta hücresinin döllenmesi sonucu diploit özellikte bir hücrenin oluşumu görülür. III. Hücresel farklılaşmalar yeni bireyde farklı dokuların oluşumuna neden olur. 8. Canlılarda gerçekleşen; I. mayoz bölünmeyle gametlerin oluşması, K E II. DNA’nın kendini eşlemesiyle hücre bölünmesinin yapılması, III. farklı kalıtsal özellikte bireylerin oluşması, N R Ö 9. IV. birey sayısı artışının sağlanması olaylarından hangileri, eşeyli ve eşeysiz üremede ortak olarak gerçekleşebilir? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) I, II ve III E) I, III ve IV ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III Körfez Yayınları 11. Farklı bitkilerde görülen üreme çeşitlerinden bazıları şunlardır: I. Bir patates yumrusundan yeni bir bitkinin oluşması II. Aynı çiçek üzerinde oluşan erkek ve dişi üreme hücrelerinin döllenmesiyle yeni bitki oluşması III. Buğday tohumunun çimlenmesiyle yeni bitki oluşması Eşeyli üremede, Bu üreme çeşitlerinde oluşan oğul bireylerin ata canlıya benzeme oranları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I. erkek ve dişi gametlerin mayoz bölünme sonucu oluşması, II. erkek gamet hücresinin farklılaşarak hücre zarından kamçı oluşturması, III. dişi ve erkek gamatlarin birleşerek zigot oluşturması, IV. döllenmiş yumurtanın mitoz bölünmelerle embriyo oluşturması olaylarından hangileri, kalıtsal çeşitliliğin oluşmasına neden olur? A) I ve III B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve IV E) II, III ve IV Test 05 CA 1.D 2.D 3.D 4.B 5.E 6.C 7.C 8.C 9.A 10.E 11.A 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Mayoz Bölünme, Eşeyli üreme Aşağıda 2n = 4 kromozomlu bir hücrenin bazı bölünme evreleri gösterilmiştir. Mayoz bölünme A) l ve ll Mitoz bölünme lll ve lV N R Ö B) ll ve lV l ve lll C) lll ve lV l ve ll D) l, ll ve lV Yalnız lll E) l, lll ve lV Yalnız ll 2. Hücre bölünmelerinde şu evreler vardır: – İnterfaz (Hazırlık evresi) 3. Bakterilerdeki konjugasyon olayı ve sonucunda aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez? A) Farklı bir antibiyotiğe direnç kazanılması B) Tür içi genetik çeşitliliğin artması C) Birey sayısının değişmemesi D) İki bakteri arasında gen değişiminin olması E) Mayoz bölünmenin görülmesi – Karyokinez (Çekirdek bölünmesi) 4. Bir canlının eşeyli ya da eşeysiz çoğaldığına karar verebilmek için aşağıdakilerden hangisi kanıt olarak kabul edilmez? A) Zigottan embriyo gelişmesi B) Üreme hücrelerinin mayozla oluşturulması C) Bazı hücre hücre bölünmelerinde krossing over görülmesi D) Vücut hücrelerinin 2n kromozomlu olması E) Metagenez (döl olmaşı) ile çoğalması 5. Canlılardaki; – oogami, – Sitokinez (Sitoplazma bölünmesi) – partenogenez, Bu evrelerin özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? – çelikle üreme, A) Karyokinezin profaz evresinde mitozda tetrat oluşumu – kültür yöntemi ile üreme görülürken mayozda görülmez. üreme çeşitlerinde, B) Mitozda iki kez sitokinez gerçekleşirken, mayozda bir I. yeni bireylerin oluşturulması, kez gerçekleşir. R İ T K E Bunlardan mayoz ve mitoz bölünmelere ait olanlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? II. tür içi çeşitliliğin sağlanması, C) Mayozda ve mitozda DNA bir kez eşlenir. III. yeni birey oluşumunda döllenme ve embriyonik gelişme aşamalarının görülmesi D) Mayoz bölünme sonucu iki yeni hücre, mitozda dört hücre oluşur. E) Karyokinez aşamasının anafaz evresi mayoz ve mitozda aynıdır. 06 özelliklerinden hangileri ortaktır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 06 Mayoz Bölünme, Eşeyli üreme 6. 8. Aşağıda bal arılarında meydana gelen üreme olayları şematize edilmiştir. Kraliçe arı (2n) Erkek arı ( n) Mayoz Mitoz Döllenme I II III IV V Yumurta (n) Haploit gelişme Zigot (2n) Erkek arı n Dişi embriyolar 2n VI Özel beslenme İşçi arılar 2n Kraliçe arı 2n Şekilde gösterilen evre aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Mitoz bölünmenin metafaz evresi B) Mayoz bölünmenin metafaz l evresi C) Mitoz bölünmenin anafaz evresi D) Mayoz bölünmenin anafaz l evresi E) Mayoz bölünmenin metafaz ll evresi K E N R Ö A) I, II, III ve IV nolu hücrelerin kalıtsal bilgileri aynıdır. B) V ve VI nolu hücrelerde kalıtsal bilgi farklılığı yoktur. C) Erkek arılar arasında genetik çeşitlilik görülmez. D) Dişi arılardan kraliçe ve işçi arıların oluşumu mutasyonla gerçekleşir. . 9. Bir tohumun içerisindeki zigotun kromozom sayısı 24 tür. Buna göre, bu bitki türü ile ilgili; E) IV ve V nolu hücrelerin oluşturduğu zigota erkek arının kalıtsal etkisi yoktur. 7. Hücre bölünmeleri sırasında gerçekleşen; I. DNA’ nın kendisini eşlemesi, II. kromozom sayısının yarıya inmesi, III. kardeş kromatitlerin ayrılması, IV. homolog kromozomların ayrılması, V. sinapsis oluşması olaylarından hangileri mitoz bölünmede görülmez? A) I ve II B) III ve V C) II, IV ve V R İ T Buna göre, bal arılarındaki üreme olayları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? Körfez Yayınları Aşağıdaki şekilde diploit bir hücrenin bölünme evresi gösterilmiştir. I. Yaprak hücrelerinin kromozom sayısı da 24’tür. II. Mayoz bölünme sırasında 12 tane tetrat oluşturulur. III. Mayoz bölünme sırasında 24 tane gende krossing over gerçekleşir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) II ve III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 10. Aşağıdaki canlıların hangisinde bir çeşit üreme görülür? A) Planarya B) Hidra C) Bakteri D) Gül E) Yılan D) I, II, IV ve V E) II, III, IV ve V Test 06 CA 1.D 2.C 3.E 4.D 5.A 6.B 7.C 8.D 9.C 10.E 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. 07 İnsanda Üreme İnsanlarda dişi üreme sisteminin yapısı aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. 4. Menstrüasyon döngüsündeki evrelerde gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Yumurtanın olgunlaştırılması folikül evresinde gerçekleşir. Fallopi tüpü Yumurtalık B) Yumurtanın folikülden ayrılması ovulasyon evresinde gerçekleşir. Uterus Buna göre, verilen yapıların görev ve özellikleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? D) Döllenen yumurtanın uterus epiteli ile beslenmesi menstrüasyon evresinde gerçekleşir. A) Yumurtalıkta üreme sistemi ile ilgili bazı hormonlar üretilir. E) Hipofiz bezinden salgılanan hormonlar menstrüasyon döngüsünün düzenlenmesinde görev alır. K E B) Fallop tüpünün uç kısmı kirpikli bir yapıya sahiptir. C) Yumurta ile spermin birleşmesi fallopi tüpünde gerçekleşir. 5. D) Uterusta anne ile fetüs arasında madde alış verişi gerçekleşir. N R Ö 2. Hipofiz bezinin etkisi ile yumurtalıktan; I. östrojen, II. progesteron, İnsanda üreme ve gelişme sürecinde; I. gamet hücrelerinin mayoz bölünme ile oluşması, II. döllenme olayının fallopi tüpünde gerçekleşmesi, E) Fallopi tüpü, böbrekte oluşan idrarın mesaneye taşınmasını sağlar. R İ T C) Korpus luteum evresinde kandaki progesteron hormonunun miktarında artış meydana gelir. III. embriyonun gelişiminde mitoz bölünmenin gerçekleşmesi, IV. embriyonun gelişim sırasında gerekli olan besinini plasentadan sağlaması olaylarından hangileri meydana gelir? A) I ve ll B) I ve Ill C) Il ve IV D) lll ve lV 6. Erkeklerde üreme sistemin kontrolü aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. E) I, ll, III ve IV III. LTH, IV. testosteron hormonlarından hangileri salgılanır? A) I ve ll B) I ve Ill C) Il ve IV D) lll ve lV Hipofiz bezi E) I, ll ve IV Hipofiz bezi 3. Erkek üreme sistemindeki yapıların görevleri ile ilgili; I. testis g sperm oluşturma, II. epididimis g spermi olgunlaştırma, III. Cowper bezi g testosteron salgılama eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III FSH LH Testis 1. olay Testis 2. olay Buna göre; numaralı olaylarla ilgili; I. 1. olay g sperm oluşumu, II. 2. olay g testosteron hormonunun sentezi, III. 1. olay g seminal sıvının salgılanması, IV. 2. olay g mayoz bölünmenin durdurulması eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve IV E) I, III ve IV 07 İnsanda Üreme 7. İnsanda üreme sistemi organlarından salgılanan hormonlar; I. erkekte spermin olgunlaştırılmasını sağlama, 10. Erkeklerde üreme sisteminin yapısı aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. II. feed back mekanizması ile hipofiz bezinden bazı hormon çeşitlerinin sentezini azaltma, 2 III. bayanlarda uterus duvarının kalınlaşmasını sağlama 3 4 5 görevlerinden hangilerini gerçekleştirir? 1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 6 Buna göre; numaralarla gösterilen yapıların görevleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) 1 numaralı yapıda mayoz bölünme ile gamet oluşumu gerçekleşir. 8. terilmiştir. C) 3 ve 4 numaralı yapılar spermler için hareket ortamı olan seminal sıvıyı üretir. Kandaki hormon miktarları LH Östrojen Progesteron FSH K E E) 6 numaralı yapı spermlerin dışarı atılmasını sağlar. N R Ö Grafikteki hormon miktarlarındaki değişimlere bağlı gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Menstüasyon peryodunun ilk 10 günü içerisinde yumurta üretimi gerçekleşir. B) Östrojen mitkarındaki artış FSH salgısını azaltmıştır. Körfez Yayınları D) Spermin dölleme yeteneği kazanması 5 numaralı yapıda gerçekleşir. 28 Zaman ( gün ) 14 11. Hamilelik döneminde; I. doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanılması, II. kandaki progesteron hormonu miktarının azalması, III. anne adayını sigara veya alkol kullanması, IV. anne kanındaki folik asit miktarının azalması C) Foliküldeki yumurtanın serbest kalması 14. günde gerçekleşmiştir. D) Korpus luteum oluşturan hücrelerin progesteron üretimi östrojen üretiminden fazladır. durumlarından hangileri embriyonun gelişimini olumsuz yönde etkiler? A) I ve ll B) I ve Ill C) Il ve IV D) lll ve lV 12. Zigottan canlının meydana gelmesi sürecinde aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez? E) 28. günden sonra progesteronun azalması döllenme olayının gerçekleşmediğini gösterir. 9. R İ T B) 2 numaralı yapıda spermlerde kamçı oluşumu gerçekleşir. İnsanda, aylık menstruasyon döngüsünde etkili olan hormon miktarlarının değişimi aşağıdaki grafikte gös- Yardımcı bezler tarafından üretilen seminal sıvının görevi aşağıdakilerden hangisidir? E) I, ll, III ve IV A) Testislerin büyümesini sağlama A) Mayoz bölünmenin gerçekleşmesi B) Sperm hücrelerinin oluşmasını sağlama B) Hücresel farklılaşmanın meydana gelmesi C) Spermlerin besin ihtiyacını karşılama C) Mitoz bölünmenin görülmesi D) Spermlerin epididimiste olgunlaşmasını sağlama D) Hücre sayısının artması E) Döllenme sonucunda döllenme zarının oluşumunu sağlama E) DNA replikasyonunun gerçekleşmesi Test 07 CA 1.E 2.A 3.D 4.D 5.E 6.C 7.E 8.B 9.C 10.B 11.E 12.A 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 08 Kalıtsal Kavramlar, Gamet Çeşidi 1. Allel genlerle ilgili; I. Homolog kromozomlar üzerinde bulunurlar. 5. Gen kavramı ile ilgili; I. DNA üzerinde bulunan ve çok sayıda nükleotitten oluşan birimlerdir. II. Her ikisi de aynı nükleotit dizilimine sahip olabilir. III. Her ikisinin de farklı bilgiye sahip olması durumunda ilgili özellik fenotipte etkisini göstermez. II. Bir DNA üzerinde sadece bir tane gen bulunur. III. Protein sentezi ile ilgili şifre veren birimlerdir. bilgilerinden hangileri yanlıştır? IV. Bir canlıdaki bütün genler etkisini gösterir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II bilgilerinden hangileri yanlıştır? D) II ve III E) I, II ve III A) l ve II B) I ve IIl C) II ve III D) II ve IV E) II, III ve IV 6. Üç farklı bireyin üç farklı özellik yönüyle genotipi, I. AaBBCc, II. DdEeFf, III. ggHHKk şeklinde olduğuna göre, oluşturabilecekleri gamet çeşidi sayısının çoktan aza doğru sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I - ll - lll B) I - lll - ll C) Il - l - lll 2. İnsanda aşağıdaki özelliklerden hangisi sadece genlerin etkisi ile ortaya çıkar? B) Düzenli spor yapanların daha kaslı yapıya sahip olması N R Ö C) Kan gruplarının farklı olması D) Işık etkisi ile deri renginin değişmesi E) Bireylerin problem çözme becerilerinin farklı olması 3. Canlılarda bir özelliğin ya da canlıdaki bütün özelliklerin dış görünüşüne fenotip denir. Buna göre, fenotiple ilgili; D) Il - lll - l E) Ill - ll - l 7. I. Sadece genlerin etkisi ile ortaya çıkabilir. R İ T K E A) Fazla besin tüketmeye bağlı olarak kilo alınması Aşağıdaki şekilde bir üreme ana hücresinin genotipi gösterilmiştir. II. Gen ve çevre etkileşimi ile ortaya çıkabilir. III. Genlerin işleyişinin değişmesi ile fenotipte değişimler ortaya çıkabilir. bilgilerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve III E) I, II ve III 4. Çekinik özellikteki bir gen fenotipte etkisini; I. homozigot, II. heterozigot, III. haploit durumlarının hangilerinde gösterebilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve lI B) I ve II C) I ve III D) I ve III E) I, II ve III Buna göre, bu canlı hücreden oluşabilecek en az ve en fazla gamet çeşidi sayısı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 2 - 8 B) 4 - 8 C) 4 - 16 D) 8 - 16 E) 8 - 32 8. SsDdMmPP genotipine sahip bir bireyden aşağıdaki gamet çeşitlerinden hangisi oluşmaz? A) SDMP B) sdMp D) SdmP C) sdMP E) sDmP 08 Kalıtsal Kavramlar, Gamet Çeşidi 9. AaBBCcDdEe genotipli bir canlıda A ve B ile C ve D genleri 12. Canlılarda modifikasyon ile kazanılan özellikler kalıtsal değil iken adaptasyon sağlayan özellikler ise kalıtsaldır. Buna göre farklı canlılardaki; bağlı genlerdir. Bu canlıdan meydana gelebilen aşağıdaki gametlerden hangisinin oluşumunda krossing over gerçekleşmiş- I. meyve sineklerinde embriyoların 16 0C’de gelişmesi ile düz, 25 0C’de gelişmesi ile kıvrık kanatlı olması, tir? A) ABCDE B) aBCDe C) aBcDE D) ABcde E) aBcdE II. kutup tilkilerinin kulaklarının dar yüzeyli, çöl tilkilerininin kulaklarının ise geniş yüzeyli olması, III. dış döllenme görülen hayvanlarda fazla sayıda gamet bırakılması, IV. fazla besin tüketen hayvanlarda yağ doku miktarının fazla olması özelliklerinden modifikasyon ve adaptasyon örneği olanlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? R İ T 10. Kalıtımla ilgili; – Aynı DNA üzerinde bulunan farklı genlerdir. – Genin kromozom üzerinde bulunduğu bölgedir. A) I ve II – İki farklı kromozomda aynı karaktere etki eden genler- B) I, II ve III Yalnız IV C) I, II ve IV D) II ve III I ve IV E) l ve lV lI ve Ill Mendel, bezelyelerle yapığı çalışmalarda kalıtım ile ilgili temel bilgileri ortaya koymuştur. Baskınlık çekiniklik ilişkisi, genlerin gametlere bağımsız dağılması gibi bilgiler Mendel ile ortaya konmuştur. 13. Aynı türe ait dört bireyin genotipi aşağıda verilmiştir. X bireyi: AabbCcDD Y bireyi: AaBbCcdd Mendel’in çalışmalarında başarılı olmasında, bezelyelerin; Z bireyi: aabbCCDd T bireyi: AaBbCCDd Bu canlılardan oluşabilecek gamet çeşidi sayıları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? – Canlının belirli yaş ve zamandaki dış görünüşüdür. tanımlamaları içerisinde aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir? N R Ö 11. A) Lokus B) Allel gen C) Fenotip D) Mutasyon E) Bağlı gen I. çok kolay yetiştirilmesi, II. kısa zamanda fazla ürün vermesi, III ve IV Körfez Yayınları Adaptasyon K E dir. Modifikasyon Yalnız III III. dışarıdan gözlenebilen özelliklerinin fazla bulunması, IV. kapalı çiçek yapısına sahip olması, A) 4 8 2 8 V. incelenen özelliklerin bağlı genlerle kontrol edilmesi B) 4 4 4 8 özelliklerinden hangileri etkili olmuştur? C) 8 4 8 4 A) I ve IlI D) 6 6 4 4 E) 8 8 4 2 B) II ve IV C) I, II ve V D) I, II, III ve IV E) II, III, IV ve V Test 08 CA 1.B 2.C 3.D 4.D 5.D 6.C X bireyi 7.C 8.B Y bireyi 9.C 10.D Z birey 11.D T bireyi 12.E 13.A 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 09 Çaprazlamalar 1. Kalıtımda kontrol çaprazlaması yapılmasının temel amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Homozigot genotipli bireyler elde etme B) Tür içi genetik çeşitliliği artırma C) Baskın fenotipli bireyin genotipini tespit etme D) Heterozigot genotipli bireyler oluşturma E) Çekinik fenotipli bireyler oluşturma 5. Mendel sarı bezelye ile yeşil bezelyeleri çaprazladıktan sonra elde ettiği yeni bezelyelerin tamamının sarı olduğunu tespit etmiştir. Yeni oluşan bezelyeleri kendi aralarında çaprazlandığında ise yaklaşık dörtte bir oranında yeşil bezelyelerin oluştuğunu görmüştür. Buna göre; I. Mendel’in birinci çaprazlamada kullandığı ata bireyler homozigot özelliktedir. R İ T II. İkinci çaprazlamada kullanılan ata bireylerin genotipi heterozigottur. 2. Aşağıdaki çaprazlama örneklerinin hangisinden en az fenotip çeşidi ortaya çıkar? A) aaBBccDdEe x aaBbccDdEe B) AaBbCcDDee x aabbccddEe C) AaBBCcDdEe x AaBbCcDdee K E yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 6. Üç farklı ailedeki anne ve babanın iki karakter yönüyle genotipleri; I. AaBB (anne) - AABb (baba), II. aaBb (anne) - AaBb (baba), III. AaBb (anne) - aaBB (baba) olduğuna göre, her iki özellik yönüyle de baskın fenotipli birey oluşturma olasılıklarının çoktan aza doğru sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I - ll - lll B) I - lll - ll C) Il - l - lll D) Il - lll - l E) Ill - ll - l 7. II. Her iki karakter yönüyle baskın fenotipli bireylerin oluşma olasılığı 9/16’dır. Beyaz tüylü bir Endülüs tavuğu ile siyah tüylü Endülüs tavuğu çaprazlanarak elde edilen birinci nesil bireyler kendi aralarında çaprazlanarak ikinci nesil bireyler elde edilmiştir. (Endülüs tavuklarında siyah ve beyaz tüy rengi geni eksik baskın özelliktedir.) III. Çaprazlama sonucunda 9 farklı genotipte bireyler oluşabilir. Buna göre, ikinci nesildeki fenotip ve genotip oranları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? N R Ö D) AaBBCcDDEe x aabbCcDdee E) aaBBccddEe x AABbCcDdEe 3. Bir canlı türünün post rengi ile ilgili dört genin baskınlık ve çekiniklik ilişkisi A1 > A2 = A3 > A4 şeklindedir. Buna göre, bu canlı türünde post rengi ile ilgili kaç çeşit fenotip ortaya çıkabilir? III. İkinci çaprazlamada yeşil bezelyelerin oluşması mutasyon ile sağlanmıştır. A) 2 B) 3 C) 5 D) 8 E) 9 4. İki karakter bakımından heterozigot iki bireyin çaprazlanmasına dihibrit çaprazlanma denir. Buna göre, dihibrit çaprazlama ile ilgili; I. Her iki ata birey dört çeşit gamet oluşturabilir. lV. Çaprazlanan karakterler yönüyle 8 farklı fenotipte bireyler oluşabilir. Fenotip oranı Genotip oranı A) 1:1:1 3:1 B) 3:1 1:2:1 yargılarından hangileri doğrudur? C) 3:1 3:1 A) I ve ll B) Il ve lll C) llI ve lV D) 1:2:1 E) 1:2:1 3:1 D) I, ll ve lll E) lI, lll ve lV 1:2:1 09 Çaprazlamalar 8. 11. tatlı ve küçük meyveli bireyler oluşmuştur. Aşağıdaki gametlerden hangisinin birleşmesi sonucunda aaBbCcddee genotipli bir canlının oluşması mümkündür? Buna göre, erik bitkisinin genotipi aşağıdakilerden A) ABCde x aBcde hangisi olmalıdır? B) aBCDe x abCDe A)KKMM B) KkMm C) KkMM C) aBcde x abcde D) kkMm E) kkmm D) ABcde x aBCde Baskın özellikte olan ekşi (K) ve iri meyveli (M) bir erik bitkisi kendi kendine tozlaşma yaptığında bazı tohumlarından E) aBcde x abCde 9. Saç rengi fenotipi aşağıdaki gibi olan ailelerden oluşan Aşağıdaki çaprazlama örneklerinin hangisinden en fazla 16 çeşit fenotip ortaya çıkar? A) AABBCcDDEe x aabbCcDdee B) AaBbCcDdee x aabbccddEE C) AaBBCcDdEe x AaBbCCDdee D) aaBBccDdEe x aaBbccddEe E) aaBBccddEe x AABbCcDdEe 13. Aşağıdaki çaprazlamalardan hangisinde anne veya babadan farklı fenotipte bir birey oluşturulamaz? A) Aa Bb x Aa Bb B) aa bb x AA BB C) Aa Bb x AA Bb D) Aa BB x Aa Bb E) Aa bb x Aa bb 14. Canlılarda eşbaskın olarak kalıtılan özelliklerle ilgili; dörder çocuğun fenotip oranları aşağıdaki tabloda göste rilmiştir: K E N R Ö Buna göre, numaralı ailelerden hangisinde anne ve ba- banın bu özellik yönüyle homozigot genotipli olduğu söylenebilir? A) 1. ve 2. aile B) 2. ve 3. aile Körfez Yayınları C) 2. ve 4. aile D) 3. ve 4. aile 10. R İ T 12. E) 1, 3 ve 4. aile AaBbccDdEE genotipli bir bireyde A, B ve c genleri bağlı genlerdir. Bu birey AABbCcDdEe genotipli bir birey ile çaprazlanmıştır. Bu çaprazlama sürecinde her iki bireyde de; I. A ile a, II. B ile b, II. İlgili özellik yönüyle heterozigot iki bireyin çaprazlanmasıyla üç çeşit genotip ortaya çıkar. III. C ile c, lV. D ile d gen çiftlerinden hangileri arasında ortak olarak kros- lII. İki genin birlikte başka bir geni aktifleştirmesi durumunda ortaya çıkan özelliklerdir. sing over gerçekleşebilir? A) Yalnız ll B) Yalnız IV C) I ve ll D) ll ve IV E) I, ll ve Ill Test 09 CA I. İkiden fazla allel gen ile kontrol edilmektedir. 1.C 2.A 3.C 4.D 5.D bilgilerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 6.B 7.D D) I ve II E) II ve III 8.B 9.D 10.A 11.E 12.B 13.B 14.B 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 10 Kan Grupları 1. İnsanda A, B ve 0 genleri etkisi ile ortaya çıkan kan grupları ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? 5. A kan gruplu bir insanın B kan gruplu bir insandan kan alamamasının nedeni; A) Bu özellik yönüyle altı farklı genotip vardır. I. alıcının kan plazmasında anti B bulunması, B) Bu özellik yönüyle dört farklı fenotip vardır. II. alıcının alyuvar zarında A antijeni bulunması, C) Bir bireyde üç gen farklı sayılarda bulunabilir. III. vericinin alyuvar zarında B antijeni bulunması, D) A ve B genleri eşbaskın özelliktedir. IV. vericinin kan plazmasında anti B bulunması E) A ve B genlerinin etkisi ile alyuvar zarında antijen üretilmesi sağlanır. durumlarından hangilerinden kaynaklanmaktadır? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV R İ T D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 2. A kan gruplu baba ile AB kan gruplu anneden; I. A0, II. B0, III. AB, N R Ö genotipli çocuklardan hangileri oluşabilir? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV K E A0Rr genotipli anne ile ABRr genotipli bir babadan BRh– kan gruplu çoçuğun oluşma olasılığı aşağıdakilerden hangisidir? 4. Kan grupları bilinmeyen anne ve babanın A kan gruplu ço cukları olmuştur. Buna göre, anne ve babanın kan grupları; Baba Kan grupları yönüyle bu aile ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Anne ve baba birbirlerine kan veremezler. B) Selim, Orhan’a kan verebilir. C) Rh faktörü yönüyla anne ve baba heterozigot genotipli olabilir. A) 1/2 B) 1/8 C) 1/16 D) 3/8 E) 3/16 Anne Aşağıdaki şekilde bir ailedeki dört kardeşin kan gruplarının tespit çalışmasının sonuçları gösterilmiştir. IV. 00 3. 6. D) Zeynep, kan grupları yönüyle homozigot genotiplidir. E) Betül, Selim’e kan verebilir. 7. Dört farklı ailedeki anne ve babanın Rh faktörü yönüyle kan grubu genotipleri aşağıda verilmiştir. Anne Baba I. Rr Rr II. rr Rr III. RR rr lV. rr RR Genotipleri verilen ailelerden hangilerinde oluşacak çocuklarda kan uyuşmazlığı gözlenebilir? I. A0 BB II. 00 AB III. B0 A0 durumlarından hangileri olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) I ve III B) Il ve III C) Il ve IV D) I ve III E) II ve III D) llI ve IV E) II, lll ve IV 10 Kan Grupları 8. Kan grubu ile ilgili A, B ve Rh antijeni bulunduran bir insan; 11. I. AB Rh(+), II. A Rh(–), III. B Rh(+), lV. 0 Rh(–) kan gruplu bireylerden hangilerine kan verebilir? A) Yalnız I B) Yalnız IV C) l ve III lV. İlk bebeklerde kan uyuşmazlığı ile ilgili ölüm olayı genelde görülmez. D) lI ve IV E) l, II ve IV bilgilerinden hangileri doğrudur? İnsanda Rh kan uyuşmazlığı ile ilgili; I. Annenin Rh (–), babanın Rh (+) olması durumunda ortaya çıkar. II. Bebeğin ürettiği anti Rh moleküllerinin annenin alyuvarlarında çökelmeye neden olması sonucu oluşur. III. Babanın Rh faktörü ile ilgili genotipin Rr olması durumunda ortaya çıkma olasılığı % 50’dir. A) l ve lI 9. A) l ve ll numaralı birey aynı kan grupludur. B) ll numaralı bireyde mutlaka 0 geni bulunur. Körfez Yayınları N R Ö 10. R İ T K E 12. Numaralı bireyler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? D) lV numaralı birey B kan gruplu olmayabilir. C) AB kan gruplu bireylerin kan plazmasına bu karakterle ilgili antikor bulunmaz. D) 0 kan gruplu bireylerin kan plazmasında A ve B antikoru bulunur. E) Rh(–) kan gruplu bireylerin kan plazmasında Rh antijeni bulunur. 4.E 5.E Bir aile oluşturan iki bireyin kan grubunu tespit çalışmasının sonuçları aşağıda gösterilmiştir. Anne 6.E Çökelme var Çökelme yok Bu anne ve babadan; B) B kan gruplu bireylerin genotipi homozigot olabilir. 3.C E) 8 - 24 Baba A) A kan gruplu bireylerin alyuvar zarında A antijeni bulunur. 2.D D) 8 - 12 C) 4 - 8 İnsanda kan gruplarıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? 1.C B) 2 - 12 Anti A Serumu Anti B Serumu Anti D Serumu E) l numaralı bireyin genotipi bilinemez. Test 10 CA B0Rr genotipli anne ile A0Rr genotipli babadan bu karakterler yönüyle oluşabilecek fenotip ve genotip çeşidi sayısı aşağıdakilerden hangisidir? A) 4 - 4 13. C) lll numaralı bireyde A veya B geni bulunabilir. C) lll ve IV D) I, II ve IV E) l, IIl ve IV Aşağıdaki soy ağacında bazı bireylerin kan grubu fenotipleri gösterilmiştir. B) l ve Ill I. A0Rr, II. 00rr, III. B0RR, lV. ABRr genotipli çocuklardan hangileri oluşabilir? A) I ve Il D) I, II ve IV E) II, III ve IV 7.C 8.A B) I ve IV 9.E 10.E C) lII ve IV 11.E 12.D 13.A 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Canlılarda cinsiyetin çevresel etkenlerle belirlenmesi durumuna fenotipik cinsiyet oluşumu, cinsiyetin genlerle belirlenmesi durumuna ise genotipik cinsiyet oluşumu denir. 4. Buna göre, aşağıdaki olaylardan hangisi fenotipik cinsiyet oluşumu örneğidir? A) Bir omurgasız hayvan türünde embriyonunun anneye bağlı kalması ile erkek, serbest gelişmesiyle dişi bireylerin oluşması B) Bal arılarında n kromozomlu bireylerin erkek, 2n kromozomlu bireylerin dişi olması C) Memelilerde XX kromozomlu bireylerin dişi, XY kromozomlu bireylerin erkek olması N R Ö İnsanda cinsiyet kromozomlarında cinsiyetle ilgili özelliklerin yanında vücut özellikleri de taşınabilmektedir. Bu şekildeki kalıtıma; R İ T Buna göre, X ve Y deki numaralı bölümlerde bulunan genlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? B) 2. bölgede bulunan çekinik bir genin aynısı, 4. bölgede de bulunabilir. C) 3. bölgede bulunan genin etkisi sadece erkek bireylerde görülür. D) 1. bölgede bulunan çekinik bir gen dişi bireylerde homozigot olarak bulunabilir. E) 1. bölgede bulunan genin etkisi sadece dişi bireylerde ortaya çıkar. 5. İnsanda aşağıdaki özelliklerden hangisi erkek bireylerde dişi bireylere göre daha fazla gözlenir? III. balık pulluluk, A) Kahverengi göz rengi IV. göz rengi B) A kan grubu özelliklerinden hangileri örnek verilebilir? C) Dil yuvarlayabilme A) l ve lI B) ll ve lII C) Ill ve IV D) Renk körlüğü E) Akdeniz anemisi 6. Bir ailedeki anne ve babanın genotipinin aşağıdakilerin hangisindeki gibi olması durumunda kesinlikle renk körü çocukları oluşmaz? II. renk körlüğü, D) I, ll ve Ill E) ll, III ve IV 3. K E 2. A) 1. ve 3. bölgelerdeki genler erkek bireylerde birer tane olarak bulunur. E) Sirke sineklerinde iki tane X kromozomu bulunduranların dişi, bir tane X kromozomu bulunduranların erkek olması I. hemofili hastalığı, Aşağıdaki şekilde X ve Y kromozomları şematize edilmiştir. (İnsanda XX kromozomlu bireyler dişi, XY kromozomlu bireyler erkek olmaktadır.) D) Tavuklarda ZZ kromozomlu bireylerin erkek, ZW kromozomlu bireylerin dişi olması 11 Modern Genetik 1 İnsanda ayrılmama sonucu oluşan yumurta hücresinin normal spermle döllenmesi sonucu oluşan bireylerin cinsiyetleri ve isimlendirilmeleri aşağıdakilerin hangisinde yanlış olarak verilmiştir? A) 44 + XXX g B) 45 + XY g Down sendromlu erkek C) 43 + XX g Turner sendromlu dişi D) 45 + XX g Down sendromlu dişi E) 44 + XXY g Klinefelter erkek Süper dişi Anne Baba A) XRXr XrY B) XRXR XrY C) XRXr XRY D) XrXr XRY E) XrXr XrY 11 Modern Genetik 1 7. Bir ailenin iki kız çocuğundan bir tanesi hemofili hastası diğeri ise sağlamdır. Buna göre, anne ve babanın bu özellik yönüyle genotipi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? Anne A) XHXh XhY B) XHXH XhY C) XHXh XHY D) XhXh XHY E) XhXh XhY 10. Hemofili geni taşıyıcısı bir anne ile hemofili babanın çocuklarında hemofili hastalığının görülme olasılığı aşağıdakilerden hangisidir? A) % 0 B) % 25 C) % 50 D) % 75 E) % 100 11. İnsanda Y’e bağlı çekinik kalıtımın özellikleriyle ilgili; Baba I. Özelliğin dişi bireylerde görülme olasığı erkek bireylerden fazladır. R İ T II. Babada bulunan bu özellik tüm erkek çocuklarına aktarılır. III. Erkeklerde bu özellik homozigot durumda ortaya çıkar. IV. Özelliği gösteren dişi bireylerin bütün erkek çocukla- 8. K E rında bu özellik ortaya çıkar. İnsanda cinsiyet kromozomları ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? N R Ö B) Erkek bireylerde X ve Y kromozomlarının bazı bölgelerinde allel gen bulunmaz. C) X ve Y kromozomlarının üzerinde cinsiyet genlerinin dışında vücut özellikleri ile ilgili genler de bulunur. Körfez Yayınları A) Dişi bireylerdeki her iki X kromozomunun karşılıklı bölgelerinde aynı karakterlerle ilgili gen bulunur. D) Y kromozomunda bulunan genler X kromozomunda bulunamaz. ifadelerinden hangileri yanlıştır? A) Yalnız II B) Yalnız III C) Ill ve IV D) I, ll ve Ill E) l, III ve IV 12. E) X kromozomunda baskın veya çekinik özellikte genler bulunabilir. 9. Aşağıdaki soy ağacında X’e bağlı çekinik olarak taşınan renk körlüğünü fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak gösterilmiştir. İnsanda 44 + X0 genotipli bir birey; I. gonozomlarında ayrılmama olmuş yumurta ile normal bir spermin birleşmesi, II. otozomlarda ayrılmama olmuş sperm ile normal yumurtanın birleşmesi, Numaralı bireyler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) l numaralı bireyde renk körlüğü geni vardır. B) ll numaralı bireyde renk körlüğü geni yoktur. III. gonozomlarında ayrılmama olmuş sperm ile normal yumurtanın birleşmesi durumlarından hangilerinin sonucunda oluşabilir? C) lll numaralı birey annesinden renk körlüğü geni almamıştır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) lV numaralı birey renk körlüğü yönüyle heterozigottur. D) I ve III E) I, II ve III E) V numaralı bireyin çocuklarında renk körlüğü görülebilir. Test 11 CA 1.A 2.D 3.C 4.E 5.D 6.B 7.A 8.D 9.D 10.C 11.E 12.B 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Anne ve babada homozigot baskın olarak bulunan bir genin etkisinin, çocuklarının fenotipinde görülmemesinin nedeni; I. mutasyon, II. ayrılmama, III. krossing over olaylarından hangileri olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 2. Bir ailede renk körlüğü bakımından taşıyıcı bir anne ile sağlam bir babanın renk körü bir kız çocuğu bulunmaktadır. III. ayrılmama olaylarından hangileri etkili olmuştur? A) Yalnız l B) Yalnız Il C) I ve Ill İnsanda gözlenen; I. renk körlüğü, E) l, II ve lll II. hemofili , III. kulakta kıllılık, IV. kas distrofisi hastalıklarının hangileri homozigot durumda ortaya çıkabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve IV 4. Aşağıdaki karakterlerin hangisinin bayan ve erkeklerde oluşma olasılığı birbirine yakındır? A) Beş parmaklılık B) Hemofili hastalığı C) Renk körlüğü K M L L X Y R İ T Buna göre, K, L ve M bölümlerinde taşınan genlerle ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) K bölgesinde: Renk körlüğü K E N R Ö II. mutasyon, 3. B) L bölgesinde: Kas distrofisi C) M bölgesinde: Kulakta kıllılık D) K bölgesinde: Hemofili I. krossing over, D) ll ve lll İnsanda X ve Y kromozomların bölümleri aşağıdaki şekillerde gösterilmiştir. sında; 5. Buna göre, bu ailede renk körü kız çocuğunun oluşma- 12 Modern Genetik 2 E) Kas distrofisi D) Kulakta kıllılık E) M bölgesinde: Vücutta pulluluk 6. Canlılarda mayoz bölünme sırasında özellikle homolog kromozomlarda ayrılmama olayı gerçekleşebilmektedir. Bu durumda eksik veya fazla kromozom içeren gametler oluşmaktadır. Az da olsa mayozun ikinci bölünme evresinde de ayrılmama olayı gerçekleşebilir. Buna göre, aşağıda oluşan bireylerden hangisinin gametlerinde mayoz bölünmenin ikinci aşamasında ayrılmama olayının gerçekleştiği kesindir? A) 44 + XXX B) 45 + XY C) 43 + XX D) 45 + XX E) 44 + XYY 7. Aşağıdaki mutasyonlardan hangisi kromozom yapısında meydana gelmez? A) Kromozomdaki genin kopması B) Krossig over olayının karşılıksız gerçekleşmesi C) Kromozom üzerindeki genin ters çevrilmesi D) Kromozom üzerine yeni genin eklenmesi E) Bazı kromozomların iğ iplikleri ile bağlanamaması 12 Modern Genetik 2 8. 10. İnsanda gamet oluşumunda ayrılmama gerçekleşmiş gametlerin döllenmesiyle oluşan bireylerin kromozom sayıları verilmiştir. 44 + X0 44 + XXX 44 + XXY 1 2 3 İnsanlarda X kromozomu ile taşınan bazı resesif genlerin bayanlarda özelliğini gösterme olasılığının düşük olmasının nedeni; I. bayanlarda otozomal kromozomların eşey kromozomlarını etkilemesi, II. bu genlerin erkeklerde özelliğini gösterebilmesi için bir tane bulunmasının yeterli olması, Buna göre, 1, 2 ve 3 numaralı bireylerin özellikleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? III. X kromozomunda taşınan bu genlerin Y kromozomunda karşılığının bulunmaması A) 1 numaralı bireyde renk körü ile ilgili genlerden en fazla bir tane bulunur. B) 2 numaralı birey süper dişi, 3 numaralı birey ise klinefelter erkektir. C) 2 numaralı bireylerin bazıları üreme yeteneğine sahiptir. ifadelerinden hangilerinde doğru olarak verilmiştir? A) Yalnız l B) Yalnız Il C) I ve Ill D) ll ve lII E) l, II ve lll R İ T D) Eşey kromozomu bulundurmayan spermden 1 numaralı birey meydana gelir. E) 3 numaralı bireylerin bazılarında mayoz bölünme ile gamet oluşumu görülür. K E 11. Aşağıda bir embriyonun amniyosentez yöntemi ile elde edilen karyotipi gösterilmiştir. N R Ö I. mutasyon sonucu kromozom üzerinde bulunan genlerin kopması, II. kardeş olmayan kromatitler arasında gen alış verişinin görülmesi, Körfez Yayınları 9. Canlılarda gerçekleşen; III. kromozomların hücrelere aktarımının eşit olmaması, IV. homolog kromozomların mayoz bölünmede ayrılması olaylarının hangileri kalıtsal varyasyonların oluşmasına neden olur? A) Yalnız l B) Yalnız Il C) I ve Ill D) ll ve lV E) l, II, III ve lV Buna göre, embriyonun karyotipinin bu şekilde oluşması; I. embriyonun gelişimi sırasında otozomal kromozomların ayrılmaması, 12. II. sperm oluşumu sırasında gonozomal kromozomların ayrılmaması, XRXr genotipine sahip bir bayanda gonozomlarda ayrılmama sonucu yumurta oluşumu gerçekleşmiştir. Buna göre, oluşan bu yumurta hücresinin renk körü bir bireyin normal bir sperm hücresi ile döllenmesi sonucu aşağıdaki bireylerden hangisi oluşmaz? III. otozomda ayrılmama olmuş yumurta ile normal spermin birleşmesi, A) Renk körü kız çocuğu IV. gonozomda ayrılmama olmuş yumurta ile normal spermin birleşmesi B) Renk körü olmayan kız çocuğu olaylarından hangileri ile gerçekleşmektedir? C) Renk körü olmayan erkek çocuğu A) Yalnız III B) I ve III C) II ve III D) Renk körü taşıyıcısı erkek çocuğu E) Y kromozomu taşımayan erkek çocuğu D) I, II ve IV Test 12 CA 1.A E) Il, IlI ve IV 2.D 3.E 4.A 5.B 6.E 7.E 8.E 9.A 10.D 11.E 12.E 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. 13 Soyağaçları Aşağıdaki soy ağacını oluşturan bireyler numaralarla gösterilmiştir. 4. Aşağıdaki soy ağacında otozomal çekinik olarak taşınan bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak gösterilmiştir. Buna göre, numaralı bireylerden hangileri arasında genetik akrabalık bulunmaz? A) 1 ve 9 B) 3 ve 8 C) 2 ve 5 D) 2 ve 7 E) 4 ve 9 N R Ö A) Yalnız lV B) Yalnız V C) l ve lll 5. Aşağıdaki soy ağacında X’e bağlı çekinik olarak taşınan D) ll ve lll E) lV ve V bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak gös- terilmiştir. Buna göre numaralı bireylerden hangileri AB kan gruplu olamaz? likle ilgili çekinik gen bulunduğu kesin değildir? Aşağıdaki soyağacında bir ailedeki bazı bireylerin kan grubu fenotipleri gösterilmiştir. Buna göre numaralı bireylerden hangilerinde bu özel- K E 2. A) Yalnız l B) Yalnız ll C) ll ve lV D) l, ll ve lll E) ll, lll ve lV 3. R İ T Kalıtımda kullanılan soy ağaçları ile ilgili; I. Taranmayan bireyler ile taralı bireylerin fenotipleri farklı olur. Buna göre, numaralı bireylerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur? A) l numaralı bireyde bu özellikle ilgili gen yoktur. II. Taralı olarak verilen bireyler baskın ise genotipleri her zaman heterozigot olur. B) ll numaralı bireyde bu özellikle ilgili bir tane gen bulu- III. Taralı bireyler dişi ise özellik sadece X kromozomu ile taşınır. C) lll numaralı bireyde bu özellikle ilgili bir tane gen bulu- bilgilerinden hangileri doğrudur? D) lV numaralı birey bu özellikle ilgili geni erkek çocuğuna A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III nur. nur. aktarmıştır. E) V numaralı bireyde bu özellikle ilgili gen yoktur. 13 Soyağaçları 6. 8. Aşağıdaki soy ağacında belirli bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir. Aşağıdaki soy ağacında, dört farklı ailede X’e bağlı çekinik bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir. Bu özelliğin kalıtımı; I. otozomal baskın, II. otozomal çekinik, III. çok alelli olmayan otozomal eşbaskın genlerden hangileri ile sağlanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III R İ T Buna göre, verilen ailelerin hangilerinde ilgili özelliğin kalıtımında kesinlikle ayrılmama olayı gerçekleşmiştir? A) Yalnız 1. aile B) Yalnız 2. aile C) 1. ve 3. aile D) 2. ve 4. aile E) 2., 3. ve 4. aile 9. Aşağıdaki soy ağacında bazı bireylerin kan grubu fenotipleri verilmiştir. Körfez Yayınları K E Aşağıdaki soy ağacında, X’e bağlı çekinik olarak taşınan renk körlüğünü fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir. N R Ö 7. Buna göre, numaralı bireylerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? C) lll numaralı bireyde bu özellikle ilgili bir tane gen bulunur. D) lV numaralı birey babasından bu özellikle ilgili gen almamıştır. Buna göre, I, II ve III numaraları ile gösterilen bireylerin kan grubu fenotipleri aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) l numaralı birey renk körlüğü genini sadece annesinden almıştır. B) ll numaralı birey annesinden sağlam olma genini almıştır. I II III A) A B) B B B C) AB A B D) A 0 0 E) 0 0 0 B 0 E) V numaralı birey bu özellik yönüyle heterozigot genotiplidir. Test 13 CA 1.D 2.E 3.A 4.B 5.C 6.B 7.C 8.B 9.C 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Aşağıdaki şekilde bir canlının üreme ana hücrelerinin ge- 4. SDUK fenotipine sahip bir birey en fazla dört çeşit gamet oluşturduğu görülmüştür. Buna göre, bu birey; notipi gösterilmiştir. D S U K D s u X Y k L l Buna göre, bu hücreden aşağıdaki gametlerden han- gisi mayoz bölünme ile meydana gelemez? A) DSUKLX B) dsukLX C) DSUKIY D) DsuKIX E) DsUkLY Çok alellikle ilgili; N R Ö I. Bir karakterin ikiden fazla gen tarafından kontrol edilme durumudur. II. Bir birey çok alelli karakterle ilgili en fazla iki çeşit gamet oluşturabilir. IV. Türde, çok alelli karakterlerle ilgili genotip çeşidi sayısı diğer karakterlerden fazla olur. 3. bilgilerinden hangileri doğrudur? S s S s S S D d D D d D d U u U u u k k U K U K D U K k K K I R İ T II III IV genotiplerinden hangilerine sahip olamaz? A) Yalnız II B) I ve IIl C) lI ve IV D) l, II ve IV 5. İnsanda AB0 kan grubu sisteminde; I. ikiden fazla gen tarafından kontrol edilmesi, II. baskınlık derecesi eşit genlerin bulunması, E) ll, III ve IV III. heterozigot durumda iken özelliğini gösteremeyen genin bulunması IV. fenotip çeşidinin genotip çeşidinden fazla olması özelliklerinden hangileri bulunur? A) I ve ll B) l ve lV C) lI ve IlI D) III ve IV 6. Farklı kan gruplarına sahip bireylerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? E) I, II ve III A) I ve II B) I ve IIl C) lI ve IV D) l, II ve IV E) ll, III ve IV Aynı türe ait; A) A kan gruplu bireylerde alyuvarların zarında A antijeni sentezlenir. I. AaBbcc X AaBbCc, II. aaBBCc X AABbCc, III. AaBbCc X AabbCc, IV. AAbbCc X aaBBCC s III. Çok alelli karakterleri kontrol eden genler arasında eş baskın durumu görülmez. S K E 2. 14 Kalıtım Genel B) AB kan gruplu bireylerin akyuvarlarında kan grubu ile ilgili iki çeşit antikor üretimi gerçekleşir. C) O kan gruplu bir birey bu karakterle ilgili en fazla bir çeşit gamet oluşturur. bireylerinin hangilerinin çaprazlaması sonucu abc fenotipine sahip bireylerinin oluşumu görülür? A) I ve II B) I ve IIl C) lI ve IV D) l, II ve IV E) ll, III ve IV D) B kan gruplu bireylerin bazıları bu karakterle ilgili iki çeşit gamet oluşturur. E) A ve B kan gruplu bireylerin kanındaki plazmada antikor moleküllerine rastlanır. 14 Kalıtım Genel 7. Annenin Rh (–), babanın Rh (+) olan bir ailenin ilk çocuğunun kan grubu Rh (–)’dir. 10. Mayoz bölünmede gonozomların ayrılmaması sonucu X kromozomu taşımayan (44 + YO) birey oluşabilmektedir. Bu aile ile ilgili; Buna göre, bu bireyin hayatını devam ettirememesinin nedeni; I. Baba Rh faktörü yönü ile heterozigot genotipe sahiptir. K II. Rh (+) olan ikinci çocuğunda kan uyuşmazlığı görülmüştür. III. Rh (+) kan gruplu çocuk oluşumunda babadan baskın gen anneden resesif gen aktarımı olmuştur. bilgilerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III L M N N X Y E) I, II ve III kromozomların hangi bölgelerindeki genlere sahip olamamasından kaynaklanır? R İ T A) Yalnız N B) N ve M C) K ve L D) M ve N S K E Farklı genotipe sahip; s S S s s S S N R Ö 9. D d D U u K k U K D U D d D U u k U u K k K K d I II III IV bireylerinin oluşturabileceği gamet çeşidinin sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 11. Körfez Yayınları 8. D) I > II > IV > III İnsanda sadece X kromozomu ile taşınan çekinik bir gen ile ilgili; I. Bayanlarda özelliğini homozigot durumunda gösterir. II. Bayanlarda bu genin etkisi erkeklere göre daha sık görülmektedir. III. Bayanlar ilgili geni hem erkek çocuklarına hem de kız çocuklarına aktarabilmektedir. A) I = III > IV > II B) I = II > IV > III C) I > III > IV > I E) L, N ve M E) IV > III > II > I Kontrol çaprazlamanın amacı; ifadelerinden hangileri yanlıştır? A) Yalnız ll B) I ve Il C) I ve Ill D) ll ve lll 12. Sadece Y kromozomu üzerinde taşınan bir özellik ile ilgili; I. baskın özelliğe sahip bir bireyin bu özellikle ilgili genotipini araştırma, E) l, II ve lll I. Bayanlarda bu özellik ile ilgili gen bulunmaz. II. baskın özellikteki genlerin ortaya çıkmasını sağlama, II. Babadan sadece erkek çocuğa aktarılan bir özelliktir. III. bir özelliğin çok alelli olup olmadığını tespit etme III. Erkek bireylerde bu özellik ile ilgili bir tane gen bulunur. ifadelerinden hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız l B) I ve Il C) I ve Ill A) Yalnız ll B) I ve Il C) I ve Ill D) ll ve lll D) ll ve lll Test 14 CA 1.B 2.D E) l, II ve lll 3.B 4.B 5.E 6.B 7.E 8.A 9.A E) l, II ve lll 10.C 11.A 12.E 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Günümüzdeki biyoteknolojik çalışmalar ile bir canlıdan alınan gen başka bir canlının genomuna aktarılarak rekombinant DNA (genetik bilgisi değiştirilmiş DNA) elde edilebilmekte ve bu şekildeki DNA canlıya aktarılarak canlının genetik bilgisine yeni genler eklenmiş olmaktadır. Bu çalışmalara genel olarak rekombinant DNA teknolojisi adı verilmektedir. 4. Kök hücrelerin hızlı mitoz bölünme ve farklılaşma yetenekleri vardır. Özellikle embriyonik kök hücrelerin bulunduğu ortamdaki hücre çeşitlerine dönüşebilme yetenekleri vardır. Buna göre, embriyonik kök hücreler kullanılarak aşağıdaki çalışmalardan hangisi yapılamaz? A) Bazı doku ve organların laboratuvar şartlarında üretilebilmesi Rekombinant DNA teknolojisi ile aşağıdaki çalışmalardan hangisi yapılamaz? R İ T B) Doku kaybı olan hastalıkların iyileştirilmesi A) Böceklere karşı savunmasız olan bitki türlerine diğer bitkilerden gen aktarımı ile böceklere karşı savunma maddelerinin ürettirilmesi C) Bazı sinir sistemi hastalıklarının iyileştirilmesi D) Laboratuvar şartlarında yeni bireylerin oluşturulması B) A vitamini üretemeyen pirinç bitkisine ilgili gen aktarılarak A vitamini üretmesinin sağlanması E) Karaciğerdeki bozulmaların daha hızlı iyileştirilmesi K E C) Soyu tükenmekte olan bir memeli hayvan türünün klonlama yöntemi ile çoğaltılması 5. Canlılardaki allel genlerle ilgili; D) İnsülin hormon geninin bakterilere aktarılarak bakterinin insülin üretmesinin sağlanması I. Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında bulunurlar. E) İnsan zigotunda bulunan kalıtsal hastalık genlerinin sağlam genler ile değiştirilerek genetik olarak daha sağlıklı bireylerin oluşturulması II. Gamet oluşumu sırasında beraber aynı gamete giderler. N R Ö 2. 15 Biyoteknoloji İnsandaki kök hücreler, I. embriyonik kök hücre, II. fetüs kök hücresi, III. kordon kanı kök hücresi, III. Geni oluşturan nükleotitlerin dizilişleri bazı canlılarda aynı olabilir. lV. Krossing over ile bulunduğu kromozomdan ayrılabilirler. bilgilerinden hangileri doğrudur? A) l ve lI B) ll ve lII C) lll ve IV D) I, ll ve IIl E) I, lll ve IV IV. yetişkin kök hücresi şeklinde gruplandırılır. Bu kök hücre çeşitlerinin farklılaşma yeteneklerinin fazla olandan az olana doğru sıralanması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? 6. Genetik kopyalama olayında bir canlıya ait vücut hücresinin çekirdeği boş yumurta hücresine aktarılarak zigot gibi davranması sağlanır. Bu şekilde oluşan embriyonik yapı uterusa yerleştirilerek yeni canlının oluşması sağlanır. Bu çalışma sürecinde aşağıdaki olaylardan hangisi yapılmaz? A) l - ll - lll - lV B) l - lll - ll - lV C) ll - lV - lll - l D) lll - ll - l - lV E) lV - lll - ll - l 3. İnsan için yararlı canlı türlerinin ıslah edilmesinde; A) Dişi bireyden yumurtanın alınması I. yapay döllenme, B) Dişi bireyden alınan yumutanın çekirdeğinin çıkarılması II. poliploidi, III. gen aktarımı yöntemlerinden hangileri kullanılmaktadır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III C) Kopyalanacak bireyden vücut hücresinin alınması D) Kopyalanacak bireyden alınan vücut hücresinin çekirdeğinin çıkarılması E) Yapay olarak oluşturulan embriyonun vücut dışında gelişmesinin sağlanması 15 Biyoteknoloji 7. 10. Aşağıdaki şekilde rekombinant DNA teknolojisi ile ilgili bir çalışma örneği gösterilmiştir. A) DNA’ların yapısında protein bulunmaz. B) DNA hücre bölünmesi ve protein sentezi sırasında kendini eşler. Buna göre; Canlılardaki DNA ve kromozomlar ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? C) Kromozomlar hücre bölünmesi sırasında oluşturulan iki kromatitli yapılardır. D) Hücre bölünmesi sırasında kromozomlarda ayrılmamanın olması eksik veya fazla kromozom sayılı hücrelerin oluşmasına neden olur. E) DNA üzerindeki nükleotitlerin yanlış dizilişinden dolayı mutasyonlar ortaya çıkabilir. I. farklı türler arasında gen aktarımının yapılabildiği, II. DNA’ ya eklenen genlerin aktarıldığı hücrede aktif olabildiği, R İ T III. eklenen genlerin hücre metabolizmasını olumsuz etkilediği, 11. yorumlarından hangileri çıkarılabilir? K E A) Yalnız I B) Yalnız Il C) Yalnız III D) l ve Il E) l ve Ill Bitkilerde gen klonlaması çalışmaları ile; I. böceklere karşı dirençli bitki elde etme, B) İnsülin hormonu C) Büyüme hormonu D) Heparin polisakkariti II. normalden daha büyük meyve üreten bitki elde etme, III. protein içeriği artırılmış bitki elde etme, IV. bitkilere hayvansal doku üretme E) Fibrinojen proteini sonuçlarının hangilerine ulaşılması hedeflenmektedir? A) I ve II B) I ve IV C) I, lI ve Ill 12. D) I, II ve IV E) lI, IlI ve IV 9. Bu çalışma yöntemi ile, insana ait aşağıdaki moleküllerden hangisi bakterilere sentezletilemez? A) Verem antikoru Körfez Yayınları N R Ö 8. Biyoteknolojik çalışmalarda, bir canlıya ait gen, başka canlıların DNA’larına eklenebilmektedir. Bu şekilde bir canlıya ait bazı moleküller genin aktarıldığı canlı tarafından da üretilebilmektedir. Canlılarda gen transferinde gerçekleştirilen bazı olaylar şunlardır: I. Aktarılacak geni bulunduran DNA’nın hücreden çıkarılması İnsan genom projesi ile; II. Rekombinant DNA’nın hücre içine alınması I. insanda kromozom sayısının tespit edilmesi, III. Aktarılacak genin taşıyıcı plazmit DNA’sı ile özel ligaz enzimleri ile birleştirilmesi II. kromozomlarda bulunan gen sayısının tespit edilmesi, IV. Aktarılacak olan genin özel restriksiyon enzimleri ile kesilerek çıkarılması III. kromozomlardaki genlerin hangi olayları kontrol ettiğinin tespit edilmesi, IV. genler arasındaki etkileşimlerin tespit edilmesi amaçlarından hangileri hedeflenmektedir? A) I ve II B) I ve IIl C) Il ve III D) I, ll ve IV E) II, lll ve IV Test 15 CA 1.C 2.A 3.E 4.D Bu olayların gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) III - I - II - IV B) I - II - IV - III C) II - III - I - IV D) I - II - III - IV E) I - IV - Ill - II 5.E 6.E 7.D 8.C 9.E 10.B 11.D 12.E 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Ekosistemlerin dengede kalması için ekosistemde bütün türlerin yeterli sayıda ve etkileşim içerisinde olması gerekir. Ancak bazı türler ekosistemin sağlıklı işlemesi için daha fazla öneme sahiptir. Bu türlerin sayısının azalması ekosistemdeki diğer canlıların sayı ve dağılımını daha fazla olumsuz etkiler. 4. Bir popülasyonun birey sayısının değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Bu şekilde ekosistemlerde daha fazla öneme sahip olan tür veya türler aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir? 16 Ekoloji-1 A A) İndikatör tür Birey sayısı B C D Nem miktarı R İ T Bu popülasyonla ilgili; I. A evresinde üreme oranı ve ölüm oranı yaklaşık aynıdır. B) Saprofit tür C) Kilittaşı tür II. B evresinde ortam şartları popülasyon için uygundur. K E D) Karnivor tür III. C evresinde çevre direnci en az değerdedir. E) Klimatik tür IV. D evresinde içe göç oranı artmıştır. 2. N R Ö Birey sayısı P yargılarından hangileri doğrudur? Üç farklı bitki türünün toprağın nem miktarına bağlı olarak birey sayısındaki değişim aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. S R Nem miktarı Buna göre, P, R ve S türleri ile ilgili; A) I ve II B) II ve III C) I, II ve IV 5. Aşağıdakilerden hangisi popülasyonun özelliklerinden değildir? B) Birey sayıları çevresel faktörlerin etkisiyle değişebilir. II. P türü nemi az olan toprakta da gelişebilir. C) Bireyler kendi aralarında çoğalabilirler. III. Üç türün de birlikte gelişebildiği nem oranı aralığı vardır. E) II, III ve IV A) Popülasyonların büyüme hızları sadece doğum ve ölüm oranına göre değişir. I. Topraktaki nem miktarının artmasıyla birey sayısı sürekli azalır. D) I, IlI ve IV D) Popülasyonun bulunduğu ortamın bir taşıma kapasitesi vardır. yargılarından hangileri doğrudur? E) Bir canlı türünün oluşturduğu topluluktur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 3. Bir hayvan popülasyonunun büyüme hızı; I. birey sayısı artış hızı, II. popülasyonun yaş ortalaması, 6. Bir hayvan populasyonunun büyümesi ile meydana gelen aşağıdaki olaylardan hangisi, bütün hayvan populasyonlarında ortak olarak gerçekleşmez? III. bireylerin ortalama boy uzunluğu, A) Besin miktarının azalması IV. popülasyonun ölüm oranı B) Birey sayısının artması faktörlerinden hangilerine bağlı olarak değişir? C) Eşeyli üremenin azalması A) Yalnız lI B) I ve IlI C) II ve Ill D) Artık madde miktarının artması E) Çevresel direncin artması D) II ve IV E) I, II ve IV 16 Ekoloji-1 7. Aşağıdaki grafiklerde alabalık ve kurbağa yumurtalarının sıcaklığa olan tolerans sınırları verilmiştir. Canlı yumurta sayısı Canlı yumurta sayısı 10. Aynı bölgede yaşayan ve aralarında farklı biyolojik etkileşimler bulunan canlı gruplarına komünite denir. Buna göre komünitelerle ilgili; I. Farklı bölgelerdeki komünitelerin tür çeşitliliği farklıdır. II. Komüniteyi oluşturan canlı türlerinden birinin azalması diğer türleri de etkiler. 8 10 12 14 Alabalık 0C 10 15 20 25 Kurbağa 0C III. Komünitedeki üretici canlılar aynı türden meydana gelir. IV. Komünitenin bulunduğu bölge, komüniteyi oluşturan canlıların habitatıdır. Buna göre; I. Alabalık ve kurbağalarda 10 C° de yumurtadan çıkan yavru sayısı en yüksektir. II. Alabalıkların yaşama ortamları kurbağalara göre daha soğuktur. yargılarından hangileri doğrudur? A) l ve Il B) I ve III C) II ve IV D) I, II ve III R İ T III. Kurbağalarda 25 C° üzerindeki sıcaklıklarda embriyonik gelişim olmaz. yargılarından hangileri doğrudur? D) II ve III E) I, II ve III N R Ö 8. Bir populasyonla ilgili çevre direnci; I. besin miktarının artması, II. yaşam alanının daralması, III. ortam sıcaklığının azalması, IV. metabolik artık miktarının azalması olaylarından hangilerine bağlı olarak artabilir? Körfez Yayınları K E A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II E) I, II ve IV 11. Aynı tür canlıların bir araya gelerek oluşturduğu topluluğa populasyon denir. Bir omurgalı hayvan populasyonunun normal bireylerinde aşağıdakilerden hangisi her zaman ortak olarak görülmeyebilir? A) Kromozom sayısı B) Beslenme şekli C) Üreme şekli D) Yaşam süresi A) I ve II B) I ve III C) Il ve Ill E) Solunum organı çeşidi D) II ve IV E) l, II ve IV 9. İki farklı ekosistemin keşisim bölgelerine ekoton denir. Buna göre, ekotonlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? 12. Komünitede meydana gelen; I. ışık enerjisini kullanarak besin sentezleme, II. organik atıklardan inorganik madde oluşturma, A) Ekotonda etçil canlılar bulunmaz. III. amino asitleri kullanarak protein sentezleme, B) Ekotondaki birey sayısı azdır. IV. kemosentez olayı ile organik madde sentezleme C) Ekotondaki tür çeşidi fazladır. D) Ekotonda üretici canlı türleri bulunmaz. olaylarından hangileri sadece prokaryotik canlılar tarafından gerçekleştirilir? E) Karasal ekosistemlerde ekoton bulunmaz. A) Yalnız II B) Yalnız IV C) II ve IV Test 16 CA 1.C 2.D 3.E 4.A 5.A 6.C 7.D D) I, II ve III 8.C 9.C E) I, II ve IV 10.E 11.D 12.B 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. 17 Ekoloji-2 Aşağıdaki grafikte üç farklı bitki türünün farklı sıcaklıklardaki gelişme durumu gösterilmiştir. 4. Gelişme durumu I II A ve B canlısı aynı besi ortamına konulduğunda zamana bağlı birey sayısındaki değişim aşağıdaki gibi olmuştur. Birey sayısı A Türü III B Türü R İ T Zaman 15 25 35 Sıcaklık Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? I. aynı besin ile beslenmeleri, A) I. bitki, yaprak döken bir bitki türüdür. II. A türü bireylerinin B türü bireylerle beslenmeleri, K E B) II. ve III. bitki türünün optimum sıcaklıkları birbirine yakındır. C) III. bitki türünün enzimleri yüksek sıcaklığa dayanıklı değildir. D) Üç bitki türünün de yaşayabildiği ortak sıcaklık aralığı bulunmamaktadır. N R Ö III. ortamdaki yadımlama ürünlerinden farklı etkilenmeleri durumlarından hangileri etkili olabilir? Ekosistemlerde canlı dağılımını etkileyen faktörler abiyotik (cansız) ve biyotik (canlı) faktörler olarak iki temel gruba ayrılır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III E) Soğuk iklimde en iyi gelişmeyi II. bitki gerçekleştirir. 2. Buna göre, A ve B türlerinin birey sayılarındaki bu farklılığın oluşmasında; 5. Omurgalı hayvanların oluşturmuş olduğu bir popülasyonda aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez? A) Solunum olayının solungaç ile gerçekleşmesi Buna göre, aşağıdaki ekolojik etkenlerden hangisi abiyotik faktörlerden biri değildir? B) Eşeyli üreme sonucu yeni bireylerin oluşması A) Sıcaklık değişimi D) İnorganik maddelerden organik maddenin oluşturulması C) Organik besinlerin dış ortamdan hazır olarak alınması B) Tüketici sayısı E) Yavru gelişiminin dişi vücudunda gerçekleşmesi C) Mineral madde miktarı D) Işık şiddeti değişimi E) Su miktarı 3. Komünite ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Belirli bir alanda sürekli etkileşim içinde bulunan canlıların oluşturduğu topluluktur. B) Komünitedeki tür çeşitliliğini çevresel faktörler etkilemektedir. C) Komünitede bulunan baskın tür çeşidi zaman içerisinde değişebilir. D) Komünitede ekolojik nişleri aynı olan türler arasında av avcı ilişkisi görülür. E) Komünitede bireyler arasında besin alış verişi görülür. 6. Aşağıdaki ekolojik kavramlardan hangisinin tanımı yanlış olarak verilmiştir? A) Biyosfer: Yerkürede canlıların yaşayabildiği bütün bölgeler B) Ekosistem: Belirli bir bölgedeki bütün canlı ve cansız varlıkların oluşturduğu topluluk C) Komünite: Belirli bir bölgedeki bütün bitkilerin oluşturduğu topluluk D) Fauna: Belirli bir bölgedeki bütün hayvanların oluşturduğu topluluk E) Süksesyon: Belirli bir bölgedeki baskın türlerin yerini zamanla başka türlerin alması 17 Ekoloji-2 7. 10. Yeryüzünde canlı dağılımını etkileyen abiyotik faktörlerin temel etkileri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? X ve Y bölgelerindeki aynı türe ait popülasyonlardaki birey sayısı değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Popülasyon yoğunluğu A) Işık, fotosentez yapan canlıların temel enerji kaynağıdır. Y Bölgesi B) Su, enzimlerin çalışma ortamını hazırlar. C) Toprak, içerdiği organik besinler ile üretici ve tüketicilerin organik besin ihtiyacını karşılar. X Bölgesi Ocak D) Sıcaklık, canlılardaki enzimlerin çalışma hızını etkiler. E) Mineral maddeler, hücre zarının yapısına katılır. Mayıs Eylül Aylar Buna göre, aşağıdaki yorumlardan hangisi çıkarılabilir? A) X ve Y bölgelerinde popülasyon yoğunluğu aynı zaman dilimlerinde artar. 8. R İ T B) X ve Y bölgeleri arasında aynı popülasyona ait bireylerin göç etmiş olabilir. Aşağıdaki grafikte bir bakteri popülasyonundaki birey sayısının değişimi gösterilmiştir. Birey sayısı C) Grafiğin bu şekilde oluşmasında en etkili faktör besin yetersizliğidir. K E D) Her iki bölgenin taşıma kapasitesi farklıdır. E) Y bölgesinde popülasyon taşıma kapasitesine Eylül ayında ulaşmıştır. t1 t2 t3 Zaman N R Ö Birey sayısının t3 zamanından sonra azalmasına; I. ortama antibiyotik eklenmesi, II. çevre direncinin artması, III. ortam sıcaklığının azalması, IV. besin miktarının artması durumlarından hangileri neden olabilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III E) II, III ve IV 9. . Körfez Yayınları 11. Popülasyonlarda aşağıdaki değişimlerden hangisi bireyler arası rekabeti artırır? A) Salgın hastalıkların artması B) Besin miktarının azalması C) Ortam sıcaklığının düşmesi D) Birey sayısının azalması E) Avcı hayvan sayısının artması Popülasyon ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 12. A) Belirli bir bölgede aynı türün bireylerinden oluşan topluluktur. Bir komünitede uzun zaman içinde türlerin aşamalı olarak birbirlerinin yerine almalarına süksesyon denir. Buna göre, aşağıdaki süksesyonlardan hangisi diğerlerinden farklıdır? B) Popülasyonun birey sayısı zaman içerisinde değişebilir. A) Volkanik faaliyetler sonucu oluşan adalar C) Genç bireyleri fazla olan popülasyonlarda büyüme meydana gelir. B) Bataklıkların kurumasıyla oluşan alanlar C) Ormanlık olanların kesimi ile oluşan tarlalar D) Çevre direncin artması popülasyon büyüme hızını artırır. D) Baraj yapımı sonucu oluşan sulak alanlar E) Çiflik alanların terk edilmesi sonucu oluşan ormanlık alanlar E) Popülasyonda bireyler arasında gen akışını türlerin popülasyon içi dağılımı etkilemektedir. Test 17 CA 1.D 2.B 3.D 4.D 5.D 6.C 7.C 8.D 9.D 10.B 11.B 12.A 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 18 Ekoloji-3 1. Ekosistemde enerji akışı, üreticilerden son tüketicilere doğru gerçekleşir. 4. Aşağıdaki besin zincirlerinin hangisinde son tüketici canlıya aktarılan potansiyel enerji daha azdır? A) Ot - Çekirge - Kurbağa Aşağıdaki şekilde doğadaki azot döngüsünde meydana gelen bazı olaylar gösterilmiştir. Organik kalıntılar I Amonyak ( NH3 ) II III B) Ot - Geyik Protein C) Fitoplankton - Zooplankton - Su piresi - Sazan D) Ot - Ceylan - Aslan E) Alg - Küçük balık - Büyük balık 2. II III K E B) Saprofitler Kemosentetikler Ototroflar D) Kemosentetikler Saprofitler Kemosentetikler N R Ö C) Kemosentetik canlıların azotlu tuz oluşturması D) Bitkilerin fotosentez ile organik besin üretmesi E) Denitrifikasyon bakterilerinin serbest azot oluşturması E) Hayvanlar Saprofitler Bakteriler 5. B) Zooplankton C) Fitoplankton D) Balıkçıl su kuşu Etçiller kler E) Su piresi 6. Canlılar arası beslenme ilişkileri dikkate alındığında canlı grubunun bulunduğu beslenme basamağı trofik düzey olarak isimlendirilmiştir. Buna göre; Saprofitler nteti mose Ke Bu beslenme ilişkilerine göre aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenebilir? Bir su ekosisteminde aralarında besin zinciri bulunan aşağıdaki canlılardan hangisi dördüncü basamakta bulunur? A) Etçil balık Bir ekosistemdeki beslenme ilişkileri aşağıdaki şekilde özetlenmiştir. Işık Otçullar Bitkiler I C) Ototroflar Kemosentetikler Saprofitler B) Glikozun solunumda kullanılması R İ T Buna göre, numaralı olayların gerçekleştirilmesinde en fazla etkili olan canlı grupları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Bitkiler Bakteriler Mantarlar Ekosistemlerdeki azot döngüsünde aşağıdaki olaylardan hangisi meydana gelmez? A) Saprofitlerin amonyak oluşturması 3. Nitrat tuzları I. Bitkiler 1. trofik düzeyde yer alırlar. A) Bitkilerin sayılarının artması etçil hayvanların sayısını arttırır. II. 2. trofik düzeyde bulunan potansiyel enerjinin tamamı 3. trofik düzeye aktarılmaz. B) Saprofitler sadece otçul canlıların artıkları ile beslenirler. III. Etçil olarak beslenen canlılar 2. trofik düzeyde bulunur. C) Kemosentetik canlıların sayısının artması bitki sayısını azaltır. lV. Trofik düzeyde 1. basamaktan yukarı doğru çıkıldıkça biyokütle azalır. yargılarından hangileri doğrudur? D) Otçul canlıların artması bitkilerin artmasını sağlar. A) I ve III B) lI ve IlI C) III ve IV E) Bitkiler ihtiyaç duydukları enerjiyi kemosentetiklerden karşılar. D) I, II ve IV E) II, III ve IV 18 Ekoloji-3 7. 10. Aşağıdaki şekilde bir karasal ekosistemdeki besin pramidi gösterilmiştir. Ekosistemlerdeki karbon (C) döngüsünde aşağıdaki olaylardan hangisinin etkisi yoktur? A) Bazı canlıların etil alkol fermantasyonu yapması Kartal B) Canlılardan büyük çoğunluğunun oksijenli solunum yapması Tilki Tavşan C) Canlıların fotosentez yapması Havuç D) Bazı canlıların laktik asit fermantasyonu yapması Bu besin piramidinde yer alan kartalların daha çok enerji kullanabilmesi için aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır? E) Yanma tepkimelerinin meydana gelmesi A) Arada bir canlı grubunun daha bulunması B) Doğrudan havuç ile beslenmesi C) Tavşanın daha fazla hareket etmesi D) Kartal sayısının artması E) Kartalın doğrudan tavşanlarla beslenmesi l. canlıda klorofil bulunduğu, ll. canlının saprofit beslendiği, I. üretici, şeklinde özellikler tespit edilmiştir. Buna göre, bu canlılarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? III. ayrıştırıcı, IV. parazit canlı gruplarından hangileri bulunmalıdır? A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV 12. A) l. canlı inorganik maddelerden organik besin sentezi yapabilmektedir. B) l. canlının artması ekosisteme olumlu etki yapar. II. tüketici, K E N R Ö lll. canlının oksijensiz solunum yaptığı Körfez Yayınları Aynı ekosistemde bulunan üç farklı canlı türü ile ilgili; Bir ekosistemin dengeli olarak devam etmesi için; 8. R İ T 11. Aşağıdaki grafikte besin zinciri oluşturan canlıların vücudunda biriktirilen zehirli madde miktarları verilmiştir. Zararlı madde miktarı C) ll. canlı ekosistemdeki madde döngüsünde inorganik madde miktarını artırır. D) lll. canlı ekosistemdeki potansiyel enerjiden yararlanmaz. E) lll. canlı ekosisteme metabolik artıklar bırakabilir. 9. 1 2 3 4 5 Canlılar Bu canlılar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur? A) 3. canlının birey sayısı en azdır. Karasal bir ekosistemde aşağıdakilerden hangisi süksesyona neden olmaz? B) 5. canlı fotosentez yapabilir. A) Toprağın su oranının azalması B) Yangın gerçekleşmesi C) 1. canlının biyokütlesi, 2. canlının biyokütlesinden fazladır. C) 1. derece tüketicilerin sayısının artması D) 4. canlı, 5. canlı türü ile beslenir. D) Ekosisteme farklı bölgelerden başka tohumların gelmesi E) 5. canlıdan beslenme yolu ile doğrudan 3. canlıya zehirli madde geçer. E) Ekosistemdeki bazı bireylerin fotosentez yapması Test 18 CA 1.C 2.B 3.A 4.B 5.A 6.D 7.E 8.D 9.E 10.D 11.C 12.C 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. 19 Ekoloji-4 Farklı canlılar arasında görülen; 4. I. insan bağırsağında yaşayan bazı bakterilerin vitamin üretmesi, Aşağıdaki tabloda bir liken birliğini oluşturan mantar ve alg arasındaki etkileşim gösterilmiştir. I II II. ökse otunun, üzerinde yaşadığı bitkiden su ve mineral alması, Mantar Alg III. alg ve mantarın birlikte yaşaması, IV. kuşların timsahın ağzındaki besin artıklarını temizlemesi şeklindeki beslenme ilişkilerinden hangileri mutualizme örnektir? A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III Bir hayvan türü genç evrede bir hücreliler, küçük hayvanlar ve küçük bitkilerle; ergin evrede ise eklembacaklı ve yumuşakçalarla beslenmektedir. N R Ö 3. Ergin A) Otobur Karışık B) Karışık Etobur C) Otobur Etobur D) Etobur Etobur E) Karışık Otobur II. birliktelikten bir canlının zarar görmesi, III. birliktelikten bir canlının etkilenmemesi durumlarını ifade eden kavramlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? l ll A) Kommensalizm Parazitizm II III lll Mutualizm IV A)CO2 Su B)CO2 Oksijen Besin Su C) Besin CO2 Su Oksijen D) Oksijen Besin CO2 Su E) Su Besin Oksijen 5. Alg ve mantardan oluşan liken birliği mutualist yaşama örnektir. Bu yaşam birliğinden her iki canlı da karşılıklı fayda sağlamaktadır. Bu iki canlının birlikte olduğu durumdaki gelişimleri l. grafikte gösterilmiştir. Bu birlikteliğin birbirinlerinden ayrılması durumunda ll. grafikte gözlemlenen değişim gerçekleşmiştir. Birey sayısı Farklı canlılar arasındaki beslenme özellikleri ile ilgili; I. birlikteliğin ayrılması ile her iki canlının olumsuz etkilenmesi, I Bu hayvan türünün genç ve ergin evredeki beslenme biçimi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak veril miştir? Genç R İ T Bu etkileşimlerde numaralarla gösterilen yerlere aşa ğıdaki maddelerden hangileri gelmelidir? Besin Oksijen K E D) I, III ve IV E) Il, III ve IV 2. III IV Alg Mantar Birey sayısı CO2 Alg Mantar I. grafik Zaman II. grafik Zaman Buna göre; I. Alg ve mantar arasındaki mutualizmde zorunlu bera berlik yoktur. II. Alg, ototrof olduğu için gelişmesine normal olarak de vam etmiştir. B) Parazitizm Kommensalizm Mutualizm III. Birliktelik bozulduğunda alg mantara göre daha fazla zarar görmüştür. C) Mutualizm Parazitizm Kommensalizm yargılarından hangileri doğrudur? D) Kommensalizm Mutualizm A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III Parazitizm E) Parazitizm Mutualizm Kommensalizm D) I ve II E) l, II ve III 19 Ekoloji-4 6. 8. İki canlı arasındaki beslenme ve yaşam ilişkisine bağlı olarak canlıların popülasyonlarındaki birey sayısı değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Birey sayısı Tatlı suda yaşayan bir öglena türünün bulunduğu ortamdan iki ayrı şişeye su alınmıştır. Şişelerde eşit miktarda öglena bulunmaktadır. Şişelerden biri ışıklı ortamda diğeri karanlık ortamda bırakılmıştır. Buna göre, iki şişe arasında; I. canlı I. oksijen miktarı, II. canlı II. karbondioksit miktarı, III. birey sayısı, IV. besin miktarı Zaman niceliklerinden hangileri farklılık gösterir? Buna göre; A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III I. köpek balıkları ile karın bölgelerine tutunarak yaşayan vantuz balıkları, R İ T D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV II. otçul hayvanlar ile bağırsaklarında yaşayan bakteriler III. bir liken birliğindeki mantar ve alg türü, IV. ökse otu ile üzerinde yaşadığı bitki türü K E birlikteliklerinin hangilerindeki canlıların birey sayısı değişimleri grafikteki gibi olabilir? 9. Birlikte yaşayan canlılarda bir canlının diğer canlıya zarar vererek hayatını sürdürmesi parazitlik olarak isimlendirilir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve III Buna göre, bitkiler aleminde bulunan parazit canlılar; I. hayvanlardan glikoz alma, D) I, II ve III E) II, III ve IV N R Ö 7. Körfez Yayınları II. başka bir bitkinin dokuları arasında yaşama, Ill. başka bir bitkiden glikoz alma, lV. başka bir bitkiden mineral alma özelliklerinden hangilerine sahiptir? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve lV E) I, Il ve lll 10. Canlılarda meydana gelen; Parazit bitkiler, ihtiyaçları olan organik veya inorganik mad deleri diğer bitkilerden alırlar. Buna göre, tam parazit ve yarı parazit bitkiler; I. glikoz, II. mineral, I. amonyağı oksitleme, III. vitamin II. oksijen üretme, moleküllerinden hangilerini üzerinde yaşadıkları canlı dan alırlar? Tam parazit Yalnız III B) I ve III II ve III C) II ve III I ve III D) I, II ve III Yalnız II E) I, II ve III II ve III 1.D IV. klorofil ile ışığı soğurma, Yarı parazit A) I ve II Test 19 CA III. karbondioksit tüketme, 2.B 3.C V. organik atıkları ayrıştırma 4.A 5.D olaylarından hangileri, fotosentetik canlılar tarafından gerçekleştirilebilir? A) I ve II B) I, II ve III C) I, III ve IV D) II, Ill ve lV 6.A 7.D E) ll, IV ve V 8.E 9.D 10.D 10. SINIF GENEL BİYOLOJİ 1. Farklı karasal biyomların oluşmasında; I. topraktaki su oranı, II. atmosferdeki azot miktarı, III. ekosistemdeki birey sayısı, IV. iklim özellikleri faktörlerinden hangileri etkili olmaktadır? A) I ve II B) I ve IV C) II ve IV D) I, II ve III E) I, III ve IV 5. K L M N 2. Aşağıdaki biyom çeşitlerinin hangisinde canlı tür çeşitliliği daha fazladır? A) Çöl biyomu B) Yağmur ormanı biyomu C) Yaprak döken ağaçlar biyomu E) İğne yapraklılar biyomu R İ T P Biyom çeşitleri Buna göre, hangi biyom çeşidinde epifit bitkiler yaşamaktadır? A) K B) L C) M D) N E) P 6. Orman biyomu çeşitleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? K E N R Ö D) Sulak alan biyomu Aşağıdaki grafıkte farklı karasal biyomların yıllık ortalama yağış miktarları gösterilmiştir. Yıllık ortalama yağış miktarı 20 Ekoloji-5 A) Yoğun yağış ve yüksek nem tropikal yağmur ormanlarında görülür. B) Yaprak döken orman biyomlarında saprofit canlıların etkinliği mevsime göre değişmektedir. 3. Aşağıda tatlı ve tuzlu su biyomlarında yaşayan bazı canlıların özellikleri verilmiştir: C) İğne yapraklı orman biyomların iç kesimlerinde epifit bitki örtüsü görülür. l. Balık türlerinin su içmemesi D) Bitkilerin hızlı büyümesi ve çürümesinden dolayı çayır biyomları humuslu toprak yapısına sahiptir. ll. Tek hücreli protistlerde kontraktil koful bulunması E) Çöl biyomlarında sıcaklık mevsimler arasında büyük farklılık gösterir. lll. Hücrelerinin osmotik basınçlarının yüksek olması lV. Larvalarının tuzluluğa dayanıklı olması Bu özelliklerin ait olduğu biyom çeşidi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? 7. Aşağıda farklı biyomlarda yaşayan bitki çeşitleri verilmiştir. X biyomunda: Yaprak dökmeyen ağaç türlerine sahiptir. Y biyomunda: Su depolama özelliğine sahip bitki türlerine sahiptir. Z biyomunda: Tek yıllık otsu bitkilerin yoğun olduğu yerlerdir. Buna göre, X, Y ve Z biyomları ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) X biyomu: İğne yapraklı orman biyomu Çöl biyomunda aşağıdaki hayvanlardan hangisinin bu- B) Y biyomu: Çöl biyomu lunma olasılığı daha azdır? C) Z biyomu: Çayır biyomu A) Yılan B) Toprak solucanı C) Karınca D) X biyomu: Tropikal yağmur ormanı biyomu D) Kuş E) Çekirge E) Y biyomu: Sulak alan biyomu 4. Tatlı su biyomu Tuzlu su biyomu A) I ve ll IIl ve lV B) I ve lll Il ve lV C) I ve lV ll ve lll D) Il ve lll I ve lV E) Il ve lV I ve lll 20 Ekoloji-5 8. Afrika savanlarında filler uzun boylu ağaçların filizlerini yiyerek beslenir. Böylece ağaçların uzamasını engelleyerek ağaç altlarındaki otların gelişmesine neden olur. Bu durum otlarla beslenen antilop sayısını artırır. 11. Çevrenin kalitesini yüksek bir düzeyde tutarak gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağını yok etmeden insanoğlunun ve onun yaşadığı çevrenin yerkürede devam ettirmesine sürdürülebilirlik denir. Buna göre, bir Afrika savanında antilop sayısının azalmasına; Buna göre, I. nüfus artışının gerçekleşmesi, I. fil sayısında artışın meydana gelmesi, II. doğal yaşam alanlarının kentleşmede kullanılması, II. ağaçların dip bölgelerine ulaşan ışık miktarının azalması, III. petrol ve kömür gibi fosil kaynaklarının çok miktarda kullanılması, III. tek yıllık otsu bitkilerin miktarında azalmanın gerçekleşmesi IV. tarım zararlılarına karşı kimyasal ilaçların kullanımının azaltılması olaylarından hangileri neden olmuştur? olaylarından hangileri ekosistemin sürdürülebilirliğini olumsuz yönde etkiler? A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) l, II ve III R İ T D) I, II ve III E) II, III ve IV K E 12. Biyomlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Farklı ekosistemlerin birleşmesi sonucu oluşur. N R Ö B) Canlı ve cansız üyeleri içine alan sınırlar belli olan kara parçasıdır. C) İklim özelliklerinin farklı olması biyomdaki canlı çeşidini etkilemektedir. II. Kekik zararlı böcekleri etkisiz hale getirme özelliğine sahiptir. III. Alpin teresi toksik metalleri depolama özelliğine sahiptir. D) Su miktarı karasal biyomların farklı olmasında etkili olmaktadır. IV. Kara yosunlarından Funaria hygrometrica yanan ormanlık alanda hızlı çoğalma özelliğine sahiptir. E) Su içerisinde çözülen tuz miktarı sucul biyomların ayrılmasına neden olur. 10. Buna göre, yukarıdaki canlılardan hangilerinin kullanılması bozulan su ekosisteminin düzeltilmesinde etkili olmaktadır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) III ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV Sucul biyom çeşitleri ile ilgili; I. Akarsu biyomlarında tür çeşitliliği farklı yaşam alanlarının varlığı etkilemektedir. 13. II. Sulak alan biyomlarında bulunan topraklarda oksijen oranı daha fazla bulunur. B) Böcekler: Bitkilerin tozlaşması C) Algler: Kirli suların temizlenmesi ifadelerinden hangisi doğrudur? D) Bitkiler: Atmosferdeki sera etkini azaltması A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Rizobium bakterileri: Topraktaki azot miktarının azalması D) I ve III E) l, II ve III Test 20 CA 1.E 2.B 3.A Canlıların gerçekleştirdiği ekolojik hizmetlerle ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) Saprofit canlılar: Toprak verimini artırması III. Tuzlu su biyomlarında kıyıya yakın bölgelerde canlı çeşidi daha fazla bulunur. Bozulan ekosistemin onarılmasında kullanılan bazı bitkilerin özellikleri aşağıda verilmiştir. I. Fil çimleri atmosferdeki karbonu emme özelliğine sahiptir. Körfez Yayınları 9. 4.B 5.A 6.C 7.E 8.E 9.B 10.D 11.D 12.B 13.E
© Copyright 2024 Paperzz